fbpx
Wikipedia

Kəbə

21°25′20″ şm. e. 39°49′34″ ş. u.

Kəbə

"Kəbə" (ərəbcə: الكعبة المشرفة) "kub" deməkdir.

Kəbə — böyük daşlardan təxminən kub formasında tikilmiş bir formaya malikdir. Kəbənin şimal-şərq divarı 12,63 m, şimal-qərb divarı 11,03 m, cənub-qərb divarı 13,10 m, cənub-şərq divarı 11,22 m və hündürlüyü 13,10 m-dir. Bu müqəddəs tikilinin sahəsi 128,4 m2-dir. Divarlarında istifadə olunan daşlar Məkkə yaxınlığındakı təpələrdən gətirilmiş qranit daşlardır. Kəbə binasının küncləri düz Yer kürəsinin qütblərinə — şimal, cənub, şərq və qərb istiqamətlərinə istiqamətlənmişdir. Bu künclərin hər birinin öz xüsusi adı vardır. Kəbənin şərq küncündə Həcərul-əsvəd adlanan qara daş yerləşir. Şimal küncü İraq, qərb küncü Şam, cənub küncü isə Yəmən küncü adlanır.

Kəbənin üzəri "kisvah" adlanan, qızıl saplarla işlənmiş ipək parça ilə örtülür. Bu örtük hər il həcc mövsümündə yenisi ilə əvəz olunur. Kisvah 658 m2 bir sahəni örtür və onun toxunulmasına 670 kiloqram xalis ipək işlədilir. Onun üzərindəki naxışların vurulması üçün isə 15 kiloqram qızıl saplardan istifadə olunur. Bu naxışlarla ipəyin üzərinə şəhadət kəliməsi və Quran ayələri yazılır. Bu örtük 47 hissədən ibarətdir. Bu örtük Kəbənin üzərinə örtülür və yerə mis halqalarla bərkidilir. Onun düzəldilməsi təqribən 4.5 milyon ABŞ dollarına başa gəlir.

Kəbənin cənub-qərb divarının qabağında hündürlüyü 90 sm və eni 1,5 m olan yarım dairə şəkilli, ağ mərmərdən tikilmiş divar var. Bu ərazi "Hatim" adlanır və Kəbənin bir parçası hesab olunduğu üçün, təvaf zamanı oraya daxil olunmasına icazə verilmir.

Kəbənin qapısı yerdən 2 m hündürlükdə şimal-şərq divarında yerləşir. Oraya qalxmaq üçün təkərlər üzərində quraşdırılmış taxta pilləkəndən istifadə olunur. Bu pilləkən adətən məsciddə, arka formalı Bəni Şeybə qapısı ilə Zəm-zəm quyusunun arasında saxlanılır. Kəbənin döşəməsi qranitdəndir. Divarlar içəri üzdən yarıya qədər Quran ayələri ilə bəzədilmiş qranitdən, yarıdan yuxarı isə üzərində qızıl saplarla Quran ayələri işlənilmiş yaşıl parçadan ibarətdir.

Kəbənin içəri hissəsinin təmizlənməsi mərasimi ildə iki dəfə yerinə yetirilir. Bu mərasimlər Ramazan ayının və Həcc mövsümünün başlanılmasından 15 gün əvvəl yerinə yetirilir. Kəbənin açarları Bənu Şeybə qəbiləsində saxlanılır. İçərinin təmizlənməsi üçün adi süpürgələrdən istifadə olunur. Oranı Zəm-zəm suyu ilə Fars qızıl gül suyunun qarışığı ilə yuyurlar.

Rəvayətə görə Adəm (ə) və Həvva cənnətdən Yerə endirildikdə bir-birindən ayrı salınmışlar. Adəm Şri-Lanka adasına (Seylon), Həvva isə Məkkə şəhərinin yaxınlığına, hazırda Ciddə limanının yerləşdiyi əraziyə göndərilmişdir və onlar uzun ayrılıqdan sonra Məkkə ərazisində, Ərəfat dağında bir-birilə tapışır. Adəm Cənnətdə ibadət etdiyi məbəddən ayrı düşdüyünə görə çox darıxırdı. Allah Öz rəhmətini göstərərək Yerə həmin məbədin oxşarını endirtmişdir. Adəm orada Allahın buyruğuyla bəşər tarixində ilk ibadət evini tikib-qurmuşdur. O, haqq dünyasına qovuşandan sonra həmin məbəd yenidən Yerdən götürülmüşdür. Lakin sonra həmin məbədin yerində Adəmin oğlu Sif Kəbə evini tikmişdir. Nuh peyğəmbərin (ə) dövründə baş verən tufan nəticəsində bu ibadətgah dağılmışdır. Rəvayətə görə, İbrahim peyğəmbər (ə) xanımı Hacərin ölümündən sonra tez-tez Məkkə ətrafına səfər edib orada qalırdı. Növbəti səfərlərinin birində Allah ona Adəmin məbədinin yerində Kəbə Evini tikib bərpa etməyi buyurur. Bu yeri İbrahim peyğəmbərə Mələk Cəbrail göstərmişdir və o, Kəbə Evinin tikilməsində İbrahim və onun oğlu İsmayılə kömək etmişdir. Bununla da ilk insan – Adəmin ucaltdığı ibadət ocağı yenidən bərpa edilmişdir. Lakin nə tarixi faktlar və nə də arxeoloji sübutlar nəinki Kəbənin bu qədər qədim olmamasını, hətta Məkkə şəhərinin belə qədim olmadığını deyir. Məkkə və Kəbənin tarixi 4-cü əsrdən daha qədimə getmir.

Qədim zamanlardan müxtəlif tayfalar Kəbə Evini özləri üçün bütxanaya çevirmişlər. Məbədin içərisində yüzlərlə büt var idi. Onların arasında İbrahim peyğəmbərinİsa peyğəmbəri (s.ə.s) əllərində saxlayan Məryəm Ananın şəkli də var idi. Məkkənin fəthi zamanı Kəbədəki bütlər Məhəmməd peyğəmbər (s) tərəfindən məhv edildi. Burada yalnız Kəbə Evinə bərkidilmiş Qara daşı saxladılar. Müsəlmanlar bu daşın səmadan, cənnət bağlarından endirildiyinə inanır. Onlar bu daşın Adəmə Cənnətdən qovulduqdan sonra günahlarının təmizlənməsi üçün göndərildiyini düşünür.

Kəbə bütün müsəlmanların ibadətgahı elan edildi. Oranı ziyarət etmək isə İslamın başlıca şərtlərindən biri oldu. Tarixi məlumatlara görə, Məhəmməd peyğəmbər (s) hələ hicrətdə – Mədinə şəhərində olarkən Allah buyurmuşdur ki, müsəlmanlar namaz qıldıqları zaman üzlərini Kəbəyə çevirsinlər. Həmin vaxta qədər müsəlmanlar ibadət zamanı üzlərini Beytul-Müqəddəsə, Qüds şəhərinə tuturdular. Buna dair Allahu-Təalə Bəqərə surəsinin 149-cu ayəsində belə buyurmuşdur: "Hər hansı bir yerə gəldikdə (namaz vaxtı), üzünüzü Məscidül-Hərama (Kəbəyə) tərəf çevirin! Çünki Rəbbin tərəfindən göstərilən bu qiblə Haqqdır!..". İslam sivilizasiyasının ərsəyə gəldiyi ilk vaxtlardan – 632-ci ildən başlayaraq Məkkəni və oradakı ən qədim ibadət ocağı olan Kəbə Evini ziyarət etmək mərasimi müsəlmanlar tərəfindən daha geniş icra edilməyə başlanmışdır. Bu ayin Həcc ziyarəti adı ilə məşhurdur. Allah"Ali-İmran" surəsinin 96-97-ci ayələrində buyurur: "Orada aydın nişanələr – İbrahimin məqamı vardır. Ora daxil olan şəxs əmin-amanlıqdadır. Onun yoluna gücü çatan hər bir kəsin həccə gedib o evi ziyarət etməsi insanların Allah qarşısında borcudur".

Misir mütəxəssisi, Qahirə Universitetinin professoru doktor Hüseyn Kəmaləddin elmi olaraq sübut etmişdir ki, vulkanik fəaliyyət nəticəsində ilk dəfə quru məkan məhz Kəbənin olduğu yerdə yaranıb. Həmin vaxta qədər isə bütün planet su ilə örtülmüşdür. Quru ərazilər buradan yayılmağa, genişlənməyə başlanmışdır. Uzun araşdırmalar nəticəsində 1977-ci ildə Kəbə və Məkkənin bütün quru ərazilərin mərkəzi olduğu rəsmi surətdə sübut edilmişdir. Məlum olmuşdur ki, Kəbənin dayandığı nöqtədə Yerin maqnit mərkəzi yerləşir. Maraqlıdır ki, Yerin maqnit qütbləri dəyişdiyi halda, Kəbədəki maqnit mərkəzi əvvəlki kimi qalır. Bu, dünyanın hər bir nöqtəsindən Kəbəyə olan istiqaməti (qibləni) ölçəndə müəyyən olunmuşdur. Alimlərin təəccübünə səbəb olan fakt bu olmuşdur ki, qiblə maqnit xətlərin (onlar bütün istiqamətlərdən Məkkəyə, Kəbəyə yönəlir) istiqaməti ilə üst-üstə düşür.

Qara daşın qoyulması

 
Kəbə evində ibadət zamanı bir müsəlman

Məhəmməd Peyğəmbərin (s) 35 yaşı olanda, onun mənsub olduğu Qüreyş qəbiləsi Kəbə Evini yenidən qurmaq fikrinə düşür. Kəbənin dağılmasından və xəzinəsinin oğurlanmasından ehtiyat edərək, qüreyşilər dam tikmək istəyirlər. Belə ki, bəzi insanlar Kəbənin xəzinəsini gəlib oğurlayırdı. Xəzinə, adətən, Kəbənin içindəki quyuda olurdu. Lakin məbədi dağıtmaq istədikdə onun yanında nəhəng bir ilan peyda oldu. İlan heç kimə Kəbə Evinə yaxın gəlməyə imkan vermirdi. Qüreyşilər ilandan qorxub onu yemləyirdilər. Lakin ilan yenə də məbədə yaxınlaşmağa mane olurdu. Onda qüreyşilər Allaha üz tutub yalvardılar: "Ey Allah! Əgər razısansa, Sənin Evini ucaltmaq və bəzəmək istəyirik. Əgər yox, onda nə məsləhət bilirsənsə, onu da et!". Birdən onlar nəhəng bir quşun qanad səsini eşitdilər. Quş ilanı götürüb özü ilə apardı. Beləliklə, qüreyşilər Kəbə Evini söküb yenidən bərpa etmək istədilər. Elə bu zaman dəniz Ciddə yaxınlığındakı sahilə Bizans tacirinə məxsus bir gəmi atdı. Qüreyşilər Kəbənin yenidən tikilməsində dağılmış gəminin taxta hissələrindən istifadə etməyi qərara aldılar. Lakin Əbu Vəhab bin Əmr adlı birisi Kəbə Evinə yaxınlaşıb onu sökmək üçün bu məbədin bir daşını çıxartmaq istədikdə, gözlənilmədən daş onun əlindən sıçrayıb əvvəlki yerinə qayıtdı. Əbu Vəhab dedi: "Ey qüreyşilər! Kəbənin tikintisində yalnız halal yolla əldə etdiyinizi istifadə edin! Bu Evin tikintisində haram yolla, sələm və hər hansı bir insanın haqqını əzməklə əldə olunanı istifadə etmək olmaz!". Qüreyşilər Kəbə Evini halallıqla yenidən qurmağa hazırlaşdılar. Rəvayətlərə görə, onlar Kəbənin sütununda Assuriya dilində yazılmış aşağıdakı məktubu tapmışlar: "Mən Allah, Məkkənin sahibiyəm. Mən onu yeri və göyü yaratdığım, günəş və ayı işıqlandırdığım gün yaratdım. Mən onu 7 pak mələklə əhatə etdim. Nə qədər ki dağlar dayanıb, o da var olacaq. Onun əhalisinə suyunda və südündə xeyir-bərəkət olsun". Sonra qüreyşilər Kəbənin tikilməsi üçün daşlar yığdılar. Hər tayfa ayrılıqda daşları yığırdı. Növbə Allahın hələ Həzrət Adəmə göndərdiyi Qara daşı məbədə yerləşdirməyə çatdıqda, onların arasında mübahisə yarandı. Hər tayfa digər tayfanın iştirakı olmadan Qara daşı qaldırmaq istəyirdi. Bir gün onlar məbəddə yığışıb mübahisə etməyə başladılar. Qüreyşilərin ağsaqqalı Əbu Üməyyə belə dedi: "Qüreyşilər! Kim bu ibadətgahın qapısından birinci girsə, sizin mübahisənizə o aydınlıq gətirsin". Elə də etdilər. İlk daxil olan şəxs isə Həzrət Məhəmməd oldu. Peyğəmbərimiz belə dedi: "Mənə parça gətirin!". O, Qara daşı götürüb öz əlləri ilə həmin parçanın üzərinə qoydu. Sonra dedi: "Qoy hər tayfa parçanın bir tərəfindən yapışsın və sonra onu hamınız birlikdə qaldırın". Onlar elə də etdilər. Daşı yerinə gətirdikdən sonra, Məhəmməd Peyğəmbər onu öz əlləri ilə divara yerləşdirdi. İndi həmin Qara daş Kəbənin cənub-qərb küncündə yerləşir. Bəzi rəvayətlərə görə, daş əvvəl ağ rəngdə olub və bir çox günahkar insanların ona toxunması nəticəsində zaman keçdikcə qaralıb. Zəvvarlar Həcc mövsümündə bu daşı öpməyə cəhd edirlər. Buna nail olmadıqda, heç olmasa, ona toxunmağı özlərinə şərəf hesab edirlər. Maraqlıdır ki, 930-cu ildə Bəhreyndə məskunlaşmış kərmətilər Qara daşı oğurlayıbmışlar. Yalnız 951-ci ildə bu daş yenidən Məkkəyə qaytarılmışdır. Kəbə iki dəfə yanmış, 1626-cı ildə isə Məkkəni sel basdıqda, suda batmışdır. Bu bədbəxt hadisələrdən sonra Qara daş 15 parçaya bölünmüşdür. İndi bu hissələr sement məhlulu ilə birləşdirilib və gümüş çərçivəyə salınıb. Daşın görünən hissəsi, təxminən, 16,5x20 sm-dir.

Kəbənin qapısı ilə üzbəüz müqəddəs Zəm-zəm çeşməsi yerləşir. Həzrət İbrahimin Hicazda qoyub-getdiyi körpəsi İsmayıl və onun anası Həcər susuzluqdan əziyyət çəkərkən, möcüzə baş vermişdir. Körpə susuzluğa dözməyib ağlayır, ayaqlarını yerə döyürdü. Və elə bu zaman onun ayaqları altından su fəvvarə vurmuşdur. Çeşmənin suyu şəfaverici sayıldığı üçün, Kəbə Evinə gələn zəvvarlar, adətən, xüsusi qablarda Zəm-zəm suyunu özləri ilə vətənlərinə aparırlar.


Struktur və ölçüləri

Kəbənin üzəri "kisvah" adlanan, qızıl saplarla işlənmiş ipək parça ilə örtülür. Bu örtük hər il həcc mövsümündə yenisi ilə əvəz olunur. Kisvah 658 m² bir sahəni örtür və onun toxunulmasına 670 kiloqram xalis ipək işlədilir. Onun üzərindəki naxışların vurulması üçün isə 15 kiloqram qızıl saplardan istifadə olunur. Bu naxışlarla ipəyin üzərinə şəhadət kəliməsi və Quran ayələri yazılır. Bu örtük 47 hissədən ibarətdir. Bu örtük Kəbənin üzərinə örtülür və yerə mis halqalarla bərkidilir. Onun düzəldilməsi təqribən 4.5 milyon ABŞ dollarına başa gəlir.

Kəbənin cənub-qərb divarının qabağında hündürlüyü 90 sm və eni 1,5 m olan yarım dairə şəkilli, ağ mərmərdən tikilmiş divar var. Bu ərazi "Hatim" adlanır ve Kəbənin bir parçası hesab olunduğu üçün, təvaf zamanı oraya daxil olunmasına icazə verilmir.

Kəbənin qapısı yerdən 2 m hündürlükdə şimal-şərq divarında yerləşir. Oraya qalxmaq üçün təkərlər üzərində quraşdırılmış taxta pilləkəndən istifadə olunur. Bu pilləkən adətən məsciddə, arka formalı Bəni Şeybə qapısı ilə Zəm-zəm quyusunun arasında saxlanılır. Kəbənin döşəməsi qranitdəndir. Divarlar içəri üzdən yarıya qədər Quran ayələri ilə bəzədilmiş qranitdən, yarıdan yuxarı isə üzərində qızıl saplarla Quran ayələri işlənilmiş yaşıl parçadan ibarətdir.

Kəbənin içəri hissəsinin təmizlənməsi mərasimi ildə iki dəfə yerinə yetirilir. Bu mərasimlər Ramazan ayının və Həcc mövsümünün başlanılmasından 15 gün əvvəl yerinə yetirilir. Kəbənin açarları Bənu Şeybə qəbiləsində saxlanılır. İçərinin təmizlənməsi üçün adi süpürgələrdən istifadə olunur. Oranı Zəm-zəm suyu ilə Fars qızıl gül suyunun qarışığı ilə yuyurlar.

İstinadlar

  1. http://www.historyofmecca.com/: Unfortunately there is no historical or archaeological evidence, that suggests that Mecca ever existed before the 4th century A.D.
  2. Dr. Rafat Amari: THE HISTORY AND ARCHAEOLOGY OF ARABIA

Həmçinin bax

kəbə, ərəbcə, الكعبة, المشرفة, deməkdir, böyük, daşlardan, təxminən, formasında, tikilmiş, formaya, malikdir, şimal, şərq, divarı, şimal, qərb, divarı, cənub, qərb, divarı, cənub, şərq, divarı, hündürlüyü, müqəddəs, tikilinin, sahəsi, divarlarında, istifadə, o. 21 25 20 sm e 39 49 34 s u Kebe Kebe erebce الكعبة المشرفة kub demekdir Kebe boyuk daslardan texminen kub formasinda tikilmis bir formaya malikdir Kebenin simal serq divari 12 63 m simal qerb divari 11 03 m cenub qerb divari 13 10 m cenub serq divari 11 22 m ve hundurluyu 13 10 m dir Bu muqeddes tikilinin sahesi 128 4 m2 dir Divarlarinda istifade olunan daslar Mekke yaxinligindaki tepelerden getirilmis qranit daslardir Kebe binasinin kuncleri duz Yer kuresinin qutblerine simal cenub serq ve qerb istiqametlerine istiqametlenmisdir Bu kunclerin her birinin oz xususi adi vardir Kebenin serq kuncunde Hecerul esved adlanan qara das yerlesir Simal kuncu Iraq qerb kuncu Sam cenub kuncu ise Yemen kuncu adlanir Kebenin uzeri kisvah adlanan qizil saplarla islenmis ipek parca ile ortulur Bu ortuk her il hecc movsumunde yenisi ile evez olunur Kisvah 658 m2 bir saheni ortur ve onun toxunulmasina 670 kiloqram xalis ipek isledilir Onun uzerindeki naxislarin vurulmasi ucun ise 15 kiloqram qizil saplardan istifade olunur Bu naxislarla ipeyin uzerine sehadet kelimesi ve Quran ayeleri yazilir Bu ortuk 47 hisseden ibaretdir Bu ortuk Kebenin uzerine ortulur ve yere mis halqalarla berkidilir Onun duzeldilmesi teqriben 4 5 milyon ABS dollarina basa gelir Kebenin cenub qerb divarinin qabaginda hundurluyu 90 sm ve eni 1 5 m olan yarim daire sekilli ag mermerden tikilmis divar var Bu erazi Hatim adlanir ve Kebenin bir parcasi hesab olundugu ucun tevaf zamani oraya daxil olunmasina icaze verilmir Kebenin qapisi yerden 2 m hundurlukde simal serq divarinda yerlesir Oraya qalxmaq ucun tekerler uzerinde qurasdirilmis taxta pillekenden istifade olunur Bu pilleken adeten mescidde arka formali Beni Seybe qapisi ile Zem zem quyusunun arasinda saxlanilir Kebenin dosemesi qranitdendir Divarlar iceri uzden yariya qeder Quran ayeleri ile bezedilmis qranitden yaridan yuxari ise uzerinde qizil saplarla Quran ayeleri islenilmis yasil parcadan ibaretdir Kebenin iceri hissesinin temizlenmesi merasimi ilde iki defe yerine yetirilir Bu merasimler Ramazan ayinin ve Hecc movsumunun baslanilmasindan 15 gun evvel yerine yetirilir Kebenin acarlari Benu Seybe qebilesinde saxlanilir Icerinin temizlenmesi ucun adi supurgelerden istifade olunur Orani Zem zem suyu ile Fars qizil gul suyunun qarisigi ile yuyurlar Revayete gore Adem e ve Hevva cennetden Yere endirildikde bir birinden ayri salinmislar Adem Sri Lanka adasina Seylon Hevva ise Mekke seherinin yaxinligina hazirda Cidde limaninin yerlesdiyi eraziye gonderilmisdir ve onlar uzun ayriliqdan sonra Mekke erazisinde Erefat daginda bir birile tapisir Adem Cennetde ibadet etdiyi mebedden ayri dusduyune gore cox darixirdi Allah Oz rehmetini gostererek Yere hemin mebedin oxsarini endirtmisdir Adem orada Allahin buyruguyla beser tarixinde ilk ibadet evini tikib qurmusdur O haqq dunyasina qovusandan sonra hemin mebed yeniden Yerden goturulmusdur Lakin sonra hemin mebedin yerinde Ademin oglu Sif Kebe evini tikmisdir Nuh peygemberin e dovrunde bas veren tufan neticesinde bu ibadetgah dagilmisdir Revayete gore Ibrahim peygember e xanimi Hacerin olumunden sonra tez tez Mekke etrafina sefer edib orada qalirdi Novbeti seferlerinin birinde Allah ona Ademin mebedinin yerinde Kebe Evini tikib berpa etmeyi buyurur Bu yeri Ibrahim peygembere Melek Cebrail gostermisdir ve o Kebe Evinin tikilmesinde Ibrahim ve onun oglu Ismayile komek etmisdir Bununla da ilk insan Ademin ucaltdigi ibadet ocagi yeniden berpa edilmisdir Lakin ne tarixi faktlar ve ne de arxeoloji subutlar neinki Kebenin bu qeder qedim olmamasini hetta Mekke seherinin bele qedim olmadigini deyir Mekke ve Kebenin tarixi 4 cu esrden daha qedime getmir 1 2 Qedim zamanlardan muxtelif tayfalar Kebe Evini ozleri ucun butxanaya cevirmisler Mebedin icerisinde yuzlerle but var idi Onlarin arasinda Ibrahim peygemberin ve Isa peygemberi s e s ellerinde saxlayan Meryem Ananin sekli de var idi Mekkenin fethi zamani Kebedeki butler Mehemmed peygember s terefinden mehv edildi Burada yalniz Kebe Evine berkidilmis Qara dasi saxladilar Muselmanlar bu dasin semadan cennet baglarindan endirildiyine inanir Onlar bu dasin Ademe Cennetden qovulduqdan sonra gunahlarinin temizlenmesi ucun gonderildiyini dusunur Kebe butun muselmanlarin ibadetgahi elan edildi Orani ziyaret etmek ise Islamin baslica sertlerinden biri oldu Tarixi melumatlara gore Mehemmed peygember s hele hicretde Medine seherinde olarken Allah buyurmusdur ki muselmanlar namaz qildiqlari zaman uzlerini Kebeye cevirsinler Hemin vaxta qeder muselmanlar ibadet zamani uzlerini Beytul Muqeddese Quds seherine tuturdular Buna dair Allahu Teale Beqere suresinin 149 cu ayesinde bele buyurmusdur Her hansi bir yere geldikde namaz vaxti uzunuzu Mescidul Herama Kebeye teref cevirin Cunki Rebbin terefinden gosterilen bu qible Haqqdir Islam sivilizasiyasinin erseye geldiyi ilk vaxtlardan 632 ci ilden baslayaraq Mekkeni ve oradaki en qedim ibadet ocagi olan Kebe Evini ziyaret etmek merasimi muselmanlar terefinden daha genis icra edilmeye baslanmisdir Bu ayin Hecc ziyareti adi ile meshurdur Allah Ali Imran suresinin 96 97 ci ayelerinde buyurur Orada aydin nisaneler Ibrahimin meqami vardir Ora daxil olan sexs emin amanliqdadir Onun yoluna gucu catan her bir kesin hecce gedib o evi ziyaret etmesi insanlarin Allah qarsisinda borcudur Misir mutexessisi Qahire Universitetinin professoru doktor Huseyn Kemaleddin elmi olaraq subut etmisdir ki vulkanik fealiyyet neticesinde ilk defe quru mekan mehz Kebenin oldugu yerde yaranib Hemin vaxta qeder ise butun planet su ile ortulmusdur Quru eraziler buradan yayilmaga genislenmeye baslanmisdir Uzun arasdirmalar neticesinde 1977 ci ilde Kebe ve Mekkenin butun quru erazilerin merkezi oldugu resmi suretde subut edilmisdir Melum olmusdur ki Kebenin dayandigi noqtede Yerin maqnit merkezi yerlesir Maraqlidir ki Yerin maqnit qutbleri deyisdiyi halda Kebedeki maqnit merkezi evvelki kimi qalir Bu dunyanin her bir noqtesinden Kebeye olan istiqameti qibleni olcende mueyyen olunmusdur Alimlerin teeccubune sebeb olan fakt bu olmusdur ki qible maqnit xetlerin onlar butun istiqametlerden Mekkeye Kebeye yonelir istiqameti ile ust uste dusur Mundericat 1 Qara dasin qoyulmasi 2 Struktur ve olculeri 3 Istinadlar 4 Hemcinin baxQara dasin qoyulmasi Redakte Kebe evinde ibadet zamani bir muselman Mehemmed Peygemberin s 35 yasi olanda onun mensub oldugu Qureys qebilesi Kebe Evini yeniden qurmaq fikrine dusur Kebenin dagilmasindan ve xezinesinin ogurlanmasindan ehtiyat ederek qureysiler dam tikmek isteyirler Bele ki bezi insanlar Kebenin xezinesini gelib ogurlayirdi Xezine adeten Kebenin icindeki quyuda olurdu Lakin mebedi dagitmaq istedikde onun yaninda neheng bir ilan peyda oldu Ilan hec kime Kebe Evine yaxin gelmeye imkan vermirdi Qureysiler ilandan qorxub onu yemleyirdiler Lakin ilan yene de mebede yaxinlasmaga mane olurdu Onda qureysiler Allaha uz tutub yalvardilar Ey Allah Eger razisansa Senin Evini ucaltmaq ve bezemek isteyirik Eger yox onda ne meslehet bilirsense onu da et Birden onlar neheng bir qusun qanad sesini esitdiler Qus ilani goturub ozu ile apardi Belelikle qureysiler Kebe Evini sokub yeniden berpa etmek istediler Ele bu zaman deniz Cidde yaxinligindaki sahile Bizans tacirine mexsus bir gemi atdi Qureysiler Kebenin yeniden tikilmesinde dagilmis geminin taxta hisselerinden istifade etmeyi qerara aldilar Lakin Ebu Vehab bin Emr adli birisi Kebe Evine yaxinlasib onu sokmek ucun bu mebedin bir dasini cixartmaq istedikde gozlenilmeden das onun elinden sicrayib evvelki yerine qayitdi Ebu Vehab dedi Ey qureysiler Kebenin tikintisinde yalniz halal yolla elde etdiyinizi istifade edin Bu Evin tikintisinde haram yolla selem ve her hansi bir insanin haqqini ezmekle elde olunani istifade etmek olmaz Qureysiler Kebe Evini halalliqla yeniden qurmaga hazirlasdilar Revayetlere gore onlar Kebenin sutununda Assuriya dilinde yazilmis asagidaki mektubu tapmislar Men Allah Mekkenin sahibiyem Men onu yeri ve goyu yaratdigim gunes ve ayi isiqlandirdigim gun yaratdim Men onu 7 pak melekle ehate etdim Ne qeder ki daglar dayanib o da var olacaq Onun ehalisine suyunda ve sudunde xeyir bereket olsun Sonra qureysiler Kebenin tikilmesi ucun daslar yigdilar Her tayfa ayriliqda daslari yigirdi Novbe Allahin hele Hezret Ademe gonderdiyi Qara dasi mebede yerlesdirmeye catdiqda onlarin arasinda mubahise yarandi Her tayfa diger tayfanin istiraki olmadan Qara dasi qaldirmaq isteyirdi Bir gun onlar mebedde yigisib mubahise etmeye basladilar Qureysilerin agsaqqali Ebu Umeyye bele dedi Qureysiler Kim bu ibadetgahin qapisindan birinci girse sizin mubahisenize o aydinliq getirsin Ele de etdiler Ilk daxil olan sexs ise Hezret Mehemmed oldu Peygemberimiz bele dedi Mene parca getirin O Qara dasi goturub oz elleri ile hemin parcanin uzerine qoydu Sonra dedi Qoy her tayfa parcanin bir terefinden yapissin ve sonra onu haminiz birlikde qaldirin Onlar ele de etdiler Dasi yerine getirdikden sonra Mehemmed Peygember onu oz elleri ile divara yerlesdirdi Indi hemin Qara das Kebenin cenub qerb kuncunde yerlesir Bezi revayetlere gore das evvel ag rengde olub ve bir cox gunahkar insanlarin ona toxunmasi neticesinde zaman kecdikce qaralib Zevvarlar Hecc movsumunde bu dasi opmeye cehd edirler Buna nail olmadiqda hec olmasa ona toxunmagi ozlerine seref hesab edirler Maraqlidir ki 930 cu ilde Behreynde meskunlasmis kermetiler Qara dasi ogurlayibmislar Yalniz 951 ci ilde bu das yeniden Mekkeye qaytarilmisdir Kebe iki defe yanmis 1626 ci ilde ise Mekkeni sel basdiqda suda batmisdir Bu bedbext hadiselerden sonra Qara das 15 parcaya bolunmusdur Indi bu hisseler sement mehlulu ile birlesdirilib ve gumus cerciveye salinib Dasin gorunen hissesi texminen 16 5x20 sm dir Kebenin qapisi ile uzbeuz muqeddes Zem zem cesmesi yerlesir Hezret Ibrahimin Hicazda qoyub getdiyi korpesi Ismayil ve onun anasi Hecer susuzluqdan eziyyet cekerken mocuze bas vermisdir Korpe susuzluga dozmeyib aglayir ayaqlarini yere doyurdu Ve ele bu zaman onun ayaqlari altindan su fevvare vurmusdur Cesmenin suyu sefaverici sayildigi ucun Kebe Evine gelen zevvarlar adeten xususi qablarda Zem zem suyunu ozleri ile vetenlerine aparirlar Struktur ve olculeri RedakteKebenin uzeri kisvah adlanan qizil saplarla islenmis ipek parca ile ortulur Bu ortuk her il hecc movsumunde yenisi ile evez olunur Kisvah 658 m bir saheni ortur ve onun toxunulmasina 670 kiloqram xalis ipek isledilir Onun uzerindeki naxislarin vurulmasi ucun ise 15 kiloqram qizil saplardan istifade olunur Bu naxislarla ipeyin uzerine sehadet kelimesi ve Quran ayeleri yazilir Bu ortuk 47 hisseden ibaretdir Bu ortuk Kebenin uzerine ortulur ve yere mis halqalarla berkidilir Onun duzeldilmesi teqriben 4 5 milyon ABS dollarina basa gelir Kebenin cenub qerb divarinin qabaginda hundurluyu 90 sm ve eni 1 5 m olan yarim daire sekilli ag mermerden tikilmis divar var Bu erazi Hatim adlanir ve Kebenin bir parcasi hesab olundugu ucun tevaf zamani oraya daxil olunmasina icaze verilmir Kebenin qapisi yerden 2 m hundurlukde simal serq divarinda yerlesir Oraya qalxmaq ucun tekerler uzerinde qurasdirilmis taxta pillekenden istifade olunur Bu pilleken adeten mescidde arka formali Beni Seybe qapisi ile Zem zem quyusunun arasinda saxlanilir Kebenin dosemesi qranitdendir Divarlar iceri uzden yariya qeder Quran ayeleri ile bezedilmis qranitden yaridan yuxari ise uzerinde qizil saplarla Quran ayeleri islenilmis yasil parcadan ibaretdir Kebenin iceri hissesinin temizlenmesi merasimi ilde iki defe yerine yetirilir Bu merasimler Ramazan ayinin ve Hecc movsumunun baslanilmasindan 15 gun evvel yerine yetirilir Kebenin acarlari Benu Seybe qebilesinde saxlanilir Icerinin temizlenmesi ucun adi supurgelerden istifade olunur Orani Zem zem suyu ile Fars qizil gul suyunun qarisigi ile yuyurlar Istinadlar Redakte http www historyofmecca com Unfortunately there is no historical or archaeological evidence that suggests that Mecca ever existed before the 4th century A D Dr Rafat Amari THE HISTORY AND ARCHAEOLOGY OF ARABIAHemcinin bax RedakteKebenin acarlariMenbe https az wikipedia org w index php title Kebe amp oldid 5974282, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.