fbpx
Wikipedia

Origen

Mart 13, 2022

Origе́n — (yun. Ὠριγένης, lat. Origenes Adamantius; təqribən 185, İsgəndəriyyə — təqribən 254, Tir) — yunandilli xristian ilahiyyatçısı, filosof, alim.

Origen
yun. Ωριγένης

200
Doğum tarixi
Doğum yeri İskəndəriyyə
Vəfat tarixi
Vəfat yeri Tir şəhəri
Vətəndaşlığı Roma İmperiyası
Elm sahələri İlahiyyat, fəlsəfə
Tanınır Kilsə Atası
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Erkən xristianlıq
Yunandilli apologetika:

Yustin • Tatian • Afinoqor • Teofil

Xristian ehkamlarının formalaşması
Rəsmi kilsəyə qarşı duran təriqətlər:

Arianlıq • Donatizm

Latın qərbində Kilsə Ataları

Boesius • Kassiodor • Avqustin Avrelius
İyeronim Stridonlu • İlarius Piktaviyalı

Xristian rahibliyi • İsihazm

Bioqrafiyası

Misirdə xristian ailəsində anadan olmuşdur. Yetkinlik yaşına çatandan sonra, Plotinlə birlikdə neoplatonizm məktəbinin yaradıcısı Ammonius Sakkasın tələbəsi olmuşdur.

Abid həyatı keçirmişdir. Az yemiş, az yatmış, günlərini ibadətdə keçirmişdir. Hətta inancı o qədər möhkəm idi ki, günah etməsin deyə gənc yaşlarında özünü axtalamışdı. Bu barədə kilsə tarixçisi Eusebius yazmışdı.

Sonra, Klementin başçılıq etdiyi İsgəndəriyyə ilahiyyat məktəbində təhsilini davam etdirmişdi. 203-cü ildən başlayaraq müəllimlik etmişdir, həmən məktəbdə fəlsəfə, dialektika, fizika, riyaziyyat, həndəsədən dərs demişdir. Təqib olunan Klement İsgəndəriyyəni tərk edəndən sonra 217—232 illərdə İsgəndəriyyə ilahiyyat məktəbinə başçılıq etmişdir.

212—215-ci illər arası Romaya və Ərəbistana səfərlər etmişdir. Bir zamanlar Roma hakimiyyəti xristianları dinlərinə görə təqib etmişdir. O zaman o dinindən imtina etmədiyinə görə zindanlara atılmışdır. 231-ci ildə keşiş rütbəsini almışdır.

Din qarşızında böyük xidmətləri olmasına baxmayaraq, Origenin əsərlərinin bir hissəsi rəsmi Xristian kilsəsi tərəfindən qəbul edilməmişdir. Onun ideyaları başqa xristian xadimləri tərəfindən tənqid olunmuşdur və heres (küfr) elan edilmişdir. Onun özəl baxışları "origenizm" adlanmış və rədd edilmişdir.

Əsərləri

İlahiyyat və fəlsəfi məzmunlu bir çox kitab yazmışdır. Ən tanınmış kitablarından biri "Ekzalpa" (εξαπλά) adlanır. Burada Müqəddəs kitabın bəzi hissələrinin altı variantlarının (ibrani dilində, yünanca olan çeşidli versiyaları) xülasəsi verilmişdir. Onlar bir-birinin yanında sıra ilə yerləşdirilmişdir ki, oxucu onları müqayisə edə bilsin.

Origen çoxlu sayda din mövzusunda kiçik söhbətlərin və moizələrin - homiliyaların (yun. ὁμιλία), eləcə də Müqəddəs kitaba edilən təfsirlərin müəllifi idi.

Origenin daha bir tanınmış əsəri "Selsuma qarşı" (Сontra Celsum, yun. Κατά Κέλσον) adlanır. Burada o apologet kimi çıxış edir, Xristianlığı şiddətli tənqidlərə məruz qoyan Roma filosofu Selsuma qarşı çıxış edir, onun dinə qarşı yönəlmiş müddəalarını təkzib etməyə çalışır. Bu kitabda ilk dəfə yuksək savadlı xristian və antik ənənədən çıxış edən filosofun mübahisi verilmişdir.

Ən tanınmış kitablarından biri yunanca Пερίάρχών(Periahon), latınca "De principiis" (Başlanqıclar haqqında) adlanır. Burada Origen öz fəlsəfəsini açıqlamışdır. Kitab 4 hissədən ibarətdir. Birincisində mənəvi aləm (Tanrı, Loqos, Müqəddəs Ruh, Mələklər), ikincisində material aləm və insan, üçüncüsündə iradə azadlığı, günah, axirət, dördüncüsündə isə müqəddəs kitab bə onun anlaşılması haqqında fikirlər irəli sürülmüşdür.

Müqəddəs kitabın alleqorik təfsiri

Origen ilk dəfə xristian təliminin və dünyagörüşünün sistemləşdirilməsi işinə başlamışdır. Bu məqsədlə o, xristian ehkamlarının rasionallaşdırılması məqsədi ilə, dini mətnləri və müddəaları yunan fəlsəfəsinin terminləri ilə ifadə etməyə başlamışdı. Bunun üçün Origen, xristian ehkamlarını sərbəst yozmalara məruz qoymuşdur. Nəticədə, o hesab edirdi ki, düzgün başa düşülən Müqəddəs kitaba sağlam fəlsəfəyə mane olmur, düzgün tətbiq edilmiş fəlsəfə isə Müqəddəs kitaba ziyan vurmur.

Origenin fikrincə Müqəddəs kitaba fəlsəfi suallara cavablar tapmaq mümkündür. Ancaq onu düzgün başa düşmək üçün yozmaq gərəkdır, çünki orada hallanan sözlər və cümlələr şeylərin yalnız zahiri xüsusiyyətlərindən xəbər verir, halbuki, onların əsl mahiyyəti batindədir. Yozmalardan, alleqoriyalardan, təvillərdən həddən çox istifadə edən Origen, bəzi hallarda rəsmi kilsənin xadimləri baxımından ifrata varırdı. Buna görə də onlar onu pisləmişdilər.

Tanrı haqqında

Origen Tanrı, Loqos və ruhla bağlı problemlərə fikirlərini açıqlamışdı. O hesab edirdi ki, Tanrı eyni zamanda həm monada (yeganə və tək olan varlıq), həm də henadadır (bənzəri olmayan Vahiddir). Hər bir varlığın, düşüncənin səbəbi olan Tanrı, varlığın düşüncə və mahiyyət anlayışlarına sığa bilməz, onlardan ucadır. Bu səbəbdən Onu düşüncə qavramaz. Burada Origen yeni platoçuların fikirlərinə çox yaxınlaşırdı.

Ancaq Tanrının bəzi özəlliklərindən yaradılışa doğru analogiyalar apararaq və Tanrı anlayışına zidd olan bütün şeyləri inkar edərək, fikir irəli sürmək olar. Belə ki, bənzərsiz, sadə və bölünməz olan Tanrının cismi ola bilməz, çünki cism olan hər bir şey mürəkkəbdir və bölünməyə məruz qalır. Maddə olan hər bir şey dəyişir. Dəyişmə isə bəzi özəlliklərin zəifləyib ortadan çıxmasına və onların əvəzinə başqa özəlliklərin əmələ gəlməsinə səbəb olur. Bu isə bəzi özəlliklərin yetkin olmaması, onlarda əskikliyin olması ilə sonlanır. Bütün bunlar Tanrıya aid edilə bilməz. Deməli Tanrı bir monada olaraq mütləq kamillikdirsə, o maddə və ya cism ola bilməz. Buna görə də Origen, Tanrının, özünü düşünən bir pak düşüncə olması qənaətinə gəlir. Bu fikrin mənşəyi neoplatonizmdən gələrək Xristianlıqda platonçu ideyaların güclənməsinə gətirib çıxarmışdır.

Loqos haqqında

Origenusun antik dünyada mütlər dünya qanunun və tale olan "Loqos" (Söz) haqqında baxışları da xüsusi maraq doğurur. O, Tanrını dünya çərçivəsindən çıxardaraq, yaradılmış aləmdən sonsuz uzaqlaşdırırdı. Yəni Tanrı dünyaya transendent bir varlıq kimi düşünülürdü. Ancaq O, maddi dünyanı başsız qoymamışdır və bura öz Oğlunu yollamışdır. Bu Oğul – Loqosdur (Xristosdur), Tanrının Sözüdür.

Loqos Tanrıdan doğulan həyatdır, varlıqdır, təfəkkürdür. Onun doğulmasının başlanğıcı yoxdur, o Ata kimi əbədidir, zamandan kənardadır. Lakin Loqosun dərəcəsi Atadan daha kiçikdir, çünki o, Onun nəticəsi, enerjisi, surətidir. Bütün bu ideyalara neoplatonizmdə də rast gəlmək olar.

Origen həmdə Tanrının qüdrətini də bir qədər məhdudlaşdırırdı. Məsələn o deyirdi ki, Tanrı ziddiyyətli, nizamsız, ədalətsiz şeylərin yaradıcısı ola bilməz. Bunlar onun kamilliyi ilə bir araya sığmır.

Kosmoqoniya

Origenin kosmoqonik görüşləri kreasionizmə əsaslanır. Dünya Tanrı tərəfindən heç nədən yaradılıb. O yaradandırsa, onun yaradıcılığı əbədidir. Əgər Tanrı nə vaxtsa heç nə yaratmasaydı, onda O, Yaradan olmazdı. Əgər nə vaxtsa yaradılış olmasaydı, onda Tanrı qüdrətinin tətbiq obyekti olmazdı və Onun Yaradıcı keyfiyyəti gerçəkləşməzdi. Dünya Tanrı kimi əbədi olmasa da, Onun zaman baxımından öncəsi və sonu yoxdur.

Ancaq belə olanda Origenin kosmoqoniyası Xristianlığın dünyanın Tanrı tərəfindən yaradılması və məhv edilməsi ideyası ilə uyğunlaşmırdı. Bu ziddiyyəti həll etmək üçün Origen əbədi yaradılış və dünyaların çoxluğu fikrini ortalığa atdı. Yəni bizim dünyanı Tanrı doğrudan da bəlli zaman üçündə yaradıb, məhv edəcək. Ancaq Onun yaradıcılığı yalnız bununla bitmir. Dünya bizim dünyamızdan da öncə olub, onun məhvindən sonra yenə də yaradılacaq. Dünyalar çoxdur, onlar biri-birini əvəz edərək mövcuddurlar. Origenin fikrincə, eyni zamanda iki dünya mövcud ola bilməz və müxtəlif dünyalar bir-birinin təkrarı deyillər . Origen dünyaların çoxluğu ideyası stoisizm fəlsəfəsində də vardır.

Ruhlar haqqında

Origenin ruhlar haqqında fikirləri də maraqlıdır. Dünyalar yaranıb, məhv olurlar. Ruhlar isə ölməzdir. Onlar maddi dünyadan öncə yaradılıb, sonra isə onlar üçün dünyalar yaradılıb. Bu ruhların arasında İsanın da ruhu var idi. Yaradılandan sonra, ruhlar Tanrının yanında olublar və bu yaxınlıqdan məmnun olublar.

Ancaq sonra, onlar, azad iradəli olduqlarına görə, Tanrıdan ayrılmaq istədilər. Bunu bilən Tanrı, ruhları cəzalandıraraq, maddi dünya yaratdı və onları bədənlərə saldı. Bu andan da dünyaların və ruhların dövran etməsi başlamışdı. Deməli maddi dünyalar, ruhi dünyanın əlavəsidir. Ora düşmüş ruhlar islah olunurlar və yenidən öz normal halına qayıdırlar. Dünyalarda ruhlar istirablar keçirir. Bu istirablar, onların Tanrıdan razı qalmamalarına görə verilən cəzadır. Ancaq sonda mərhəmətli olan Tanrı onları xilas edəcək. Bütün ruhlar, o cümlədən İblisin ruhu da, bağışlanacaq və Tanrının hüzuruna qayıdacaq. Xilas olma isə İsanın (Loqosun) vasitəsi ilə baş verəcək.

Təsiri

Origeninn bir çox fikirləri xristian kilsəsi tərəfindən rədd edilmişdir. Ona görə də bütün xidmətlərinə baxmayaraq, o Kilsə müqəddəsi sırasına salınmayıb. Onun dünyaların çoxluğu, ruhların maddi dünyadan əvvəl yaradılması, İblisin xilas olması ideyaları rəsmi Xristianlıq tərəfindən qəbul edilməsə də, onun fəlsəfi irsi Nissalı Qreqorios, Eriugena kimi böyük xristian mütəfəkkirləri üçün bir örnək olmuşdur. Onun dini fəlsəfəsi və metodları xristian əqidəsinin formalaşmasında müəyyən rol oynamışdır.

Origendən sonra onun təliminin çoxsaylı ardıcılları vı tərəfdarları uzun müddət Roma və sonra Bizans inperiyasında fəaliyyət göstərirdilər. Origençilər müəllimlərinin fikirlərindən çıxış edərək inanırdılar ki, insanlar, şeytanlar, mələklər və ümumiyyətli hamı Tanrı tərəfindən son nəticədə xilas olunacaq. Bundan başqa, onlar hesab edirdilər ki, hər bir insanın ruhu əvvəlcə yaradılmışdır və yalnız sonra Tanrı onları bədənlərə yerləşdirir. Deməli, onların inancına görə, ruhlar insanların həyata gəlməsindən öncə yaradılmışdır. Origençilərin əsas ideoloqlarından biri Bizanslı Leontius olmuşdur.

Origençilərin inancları 553-cü ildə imperator Yustinian (Iustinianos) tərəfindən yığılan V Ümumdünya Kilsə Məclisi tərəfindən pislənmişdi. Bundan sonra origençilərə qarşı şiddətli təqiblər keçirilmişdir.

Mənbə

  • Aydın Əlizadə. (PDF). Bakı: Əbilov, Zeynalov və qardaşlar. 2007. s. 54-56. ISBN 5-87459-013-7. 2016-08-22 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-08-16.

Ədəbiyyat

  • Aydın Əlizadə. (PDF). Bakı: Əbilov, Zeynalov və qardaşlar. 2007. s. 54-56. ISBN 5-87459-013-7. 2016-08-22 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-08-16.
  • Bostock, Gerald (2003). "Origen: the Alternative to Augustine?". The Expository Times 114 (10): 327. doi:10.1177/001452460311401001 .
  • Heine, Ronald E. (2010). Origen: Scholarship in the Service of the Church. Oxford: OUP. p. 275. ISBN 978-0-19-920908-8.
  • Trigg, Joseph Wilson (1985). Origen: the Bible and Philosophy in the Third-Century Church. London: SCM Press. ISBN 0-334-02234-7.
  • Trigg, Joseph Wilson (1998). Origen. New York: Routledge. ISBN 0-415-11836-0.
  • Crouzel, Henri (1989). Origen. San Francisco: Harper & Row. ISBN 0-06-061632-6.
  • Thomas P. Scheck. Origen and the History of Justification: The Legacy of *Origen's Commentary on Romans. Notre Dame, IN: University of Notre Dame Press, 2008.
  • von Balthasar, Hans Urs. Origen, Spirit and Fire: A Thematic Anthology of His Writings. Washington, DC: Catholic University of America Press, 1984.
  • Williams, Rowan. "Origen: Between Orthodoxy and Heresy", in W. A. Bienert and U. Kuhneweg, eds., Origeniana Septima, 1999, pp. 3–14.
  • Лебедев Н. И. Сочинение Оригена против Цельса. Опыт исследования по истории литературной борьбы христианства с язычеством. — М., 1878.
  • Серегин А. В. Гипотеза множественности миров в трактате Оригена «О началах». — М.: ИФ РАН, 2005. — 197 с. — ISBN 5-9540-0035-2.
  • Саврей В. Я. Александрийская школа в истории философско-богословской мысли. — М.: КомКнига, 2006. — С. 419—547. — ISBN 5-484-00335-0.
  • Цуркан А. В. Ориген: проблема взаимодействия религии и философии 2011-09-10 at the Wayback Machine. — Новосибирск: 2002.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. Eusebius, Historia Ecclesiastica VI.8.
  2. Origenin Bioqrafiyası haqqında daha ətraflı bax: Ориген 2014-07-21 at the Wayback Machine // Справка А. Меня.
  3. Origenus. Contra Celsum VI.
  4. Origenus. De principiis, prolog 9.
  5. De principiis,III,4-5.
  6. Origenus. De principiis, III, 4.

Mart 13, 2022
origen, origе, Ὠριγένης, adamantius, təqribən, isgəndəriyyə, təqribən, yunandilli, xristian, ilahiyyatçısı, filosof, alim, Ωριγένης200doğum, tarixi, 185doğum, yeri, iskəndəriyyəvəfat, tarixi, 254vəfat, yeri, şəhərivətəndaşlığı, roma, imperiyasıelm, sahələri, i. Orige n yun Ὠrigenhs lat Origenes Adamantius teqriben 185 Isgenderiyye teqriben 254 Tir yunandilli xristian ilahiyyatcisi filosof alim Origenyun Wrigenhs200Dogum tarixi 185Dogum yeri IskenderiyyeVefat tarixi 254Vefat yeri Tir seheriVetendasligi Roma ImperiyasiElm saheleri Ilahiyyat felsefeTaninir Kilse Atasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarErken xristianliqXristianligin yaranmasiPatristikaApologetika Yunandilli apologetika Yustin Tatian Afinoqor Teofil Latindilli apologetika Minusius Feliks Arnobius Laktansius Tertullian Qnostiklere qarsi olanlar Irineus Lionlu Ippolit Romali Iskenderiyye ilahiyyat mektebi Klement OrigenXristian ehkamlarinin formalasmasi Resmi kilseye qarsi duran teriqetler Arianliq Donatizm Resmi kilse terefdarlari Atanasius Ioann Xrisostom Saxta DionisiusKappadokiyali kilse atalari Basil Qeyseriyyeli Qriqor Nazianzen Nissali Qriqori Xristoloji mubahiseler sebebile ayrilan teriqetler Nestorianliq Monofizitizm Monofelitlik Ikonomaxiya Ekumenik Kilse MeclisleriLatin qerbinde Kilse Atalari Boesius Kassiodor Avqustin AvreliusIyeronim Stridonlu Ilarius PiktaviyaliXristian mistisizmi Xristian rahibliyi IsihazmSerq ve Qerb kilselerinin aralanmasiXristian simvolikasi Mundericat 1 Bioqrafiyasi 2 Eserleri 3 Muqeddes kitabin alleqorik tefsiri 4 Tanri haqqinda 5 Loqos haqqinda 6 Kosmoqoniya 7 Ruhlar haqqinda 8 Tesiri 9 Menbe 10 Edebiyyat 11 Hemcinin bax 12 IstinadlarBioqrafiyasi RedakteMisirde xristian ailesinde anadan olmusdur Yetkinlik yasina catandan sonra Plotinle birlikde neoplatonizm mektebinin yaradicisi Ammonius Sakkasin telebesi olmusdur Abid heyati kecirmisdir Az yemis az yatmis gunlerini ibadetde kecirmisdir Hetta inanci o qeder mohkem idi ki gunah etmesin deye genc yaslarinda ozunu axtalamisdi Bu barede kilse tarixcisi Eusebius yazmisdi 1 Sonra Klementin basciliq etdiyi Isgenderiyye ilahiyyat mektebinde tehsilini davam etdirmisdi 203 cu ilden baslayaraq muellimlik etmisdir hemen mektebde felsefe dialektika fizika riyaziyyat hendeseden ders demisdir Teqib olunan Klement Isgenderiyyeni terk edenden sonra 217 232 illerde Isgenderiyye ilahiyyat mektebine basciliq etmisdir 212 215 ci iller arasi Romaya ve Erebistana seferler etmisdir Bir zamanlar Roma hakimiyyeti xristianlari dinlerine gore teqib etmisdir O zaman o dininden imtina etmediyine gore zindanlara atilmisdir 231 ci ilde kesis rutbesini almisdir Din qarsizinda boyuk xidmetleri olmasina baxmayaraq Origenin eserlerinin bir hissesi resmi Xristian kilsesi terefinden qebul edilmemisdir Onun ideyalari basqa xristian xadimleri terefinden tenqid olunmusdur ve heres kufr elan edilmisdir Onun ozel baxislari origenizm adlanmis ve redd edilmisdir 2 Eserleri RedakteIlahiyyat ve felsefi mezmunlu bir cox kitab yazmisdir En taninmis kitablarindan biri Ekzalpa e3apla adlanir Burada Muqeddes kitabin bezi hisselerinin alti variantlarinin ibrani dilinde yunanca olan cesidli versiyalari xulasesi verilmisdir Onlar bir birinin yaninda sira ile yerlesdirilmisdir ki oxucu onlari muqayise ede bilsin Origen coxlu sayda din movzusunda kicik sohbetlerin ve moizelerin homiliyalarin yun ὁmilia elece de Muqeddes kitaba edilen tefsirlerin muellifi idi Origenin daha bir taninmis eseri Selsuma qarsi Sontra Celsum yun Kata Kelson adlanir Burada o apologet kimi cixis edir Xristianligi siddetli tenqidlere meruz qoyan Roma filosofu Selsuma qarsi cixis edir onun dine qarsi yonelmis muddealarini tekzib etmeye calisir Bu kitabda ilk defe yuksek savadli xristian ve antik eneneden cixis eden filosofun mubahisi verilmisdir En taninmis kitablarindan biri yunanca Periarxwn Periahon latinca De principiis Baslanqiclar haqqinda adlanir Burada Origen oz felsefesini aciqlamisdir Kitab 4 hisseden ibaretdir Birincisinde menevi alem Tanri Loqos Muqeddes Ruh Melekler ikincisinde material alem ve insan ucuncusunde irade azadligi gunah axiret dorduncusunde ise muqeddes kitab be onun anlasilmasi haqqinda fikirler ireli surulmusdur Muqeddes kitabin alleqorik tefsiri RedakteOrigen ilk defe xristian teliminin ve dunyagorusunun sistemlesdirilmesi isine baslamisdir Bu meqsedle o xristian ehkamlarinin rasionallasdirilmasi meqsedi ile dini metnleri ve muddealari yunan felsefesinin terminleri ile ifade etmeye baslamisdi Bunun ucun Origen xristian ehkamlarini serbest yozmalara meruz qoymusdur Neticede o hesab edirdi ki duzgun basa dusulen Muqeddes kitaba saglam felsefeye mane olmur duzgun tetbiq edilmis felsefe ise Muqeddes kitaba ziyan vurmur 3 Origenin fikrince Muqeddes kitaba felsefi suallara cavablar tapmaq mumkundur Ancaq onu duzgun basa dusmek ucun yozmaq gerekdir cunki orada hallanan sozler ve cumleler seylerin yalniz zahiri xususiyyetlerinden xeber verir halbuki onlarin esl mahiyyeti batindedir Yozmalardan alleqoriyalardan tevillerden hedden cox istifade eden Origen bezi hallarda resmi kilsenin xadimleri baximindan ifrata varirdi Buna gore de onlar onu pislemisdiler Tanri haqqinda RedakteOrigen Tanri Loqos ve ruhla bagli problemlere fikirlerini aciqlamisdi O hesab edirdi ki Tanri eyni zamanda hem monada yegane ve tek olan varliq hem de henadadir benzeri olmayan Vahiddir Her bir varligin dusuncenin sebebi olan Tanri varligin dusunce ve mahiyyet anlayislarina siga bilmez onlardan ucadir Bu sebebden Onu dusunce qavramaz Burada Origen yeni platocularin fikirlerine cox yaxinlasirdi Ancaq Tanrinin bezi ozelliklerinden yaradilisa dogru analogiyalar apararaq ve Tanri anlayisina zidd olan butun seyleri inkar ederek fikir ireli surmek olar Bele ki benzersiz sade ve bolunmez olan Tanrinin cismi ola bilmez cunki cism olan her bir sey murekkebdir ve bolunmeye meruz qalir Madde olan her bir sey deyisir Deyisme ise bezi ozelliklerin zeifleyib ortadan cixmasina ve onlarin evezine basqa ozelliklerin emele gelmesine sebeb olur Bu ise bezi ozelliklerin yetkin olmamasi onlarda eskikliyin olmasi ile sonlanir Butun bunlar Tanriya aid edile bilmez Demeli Tanri bir monada olaraq mutleq kamillikdirse o madde ve ya cism ola bilmez Buna gore de Origen Tanrinin ozunu dusunen bir pak dusunce olmasi qenaetine gelir 4 Bu fikrin menseyi neoplatonizmden gelerek Xristianliqda platoncu ideyalarin guclenmesine getirib cixarmisdir Loqos haqqinda RedakteOrigenusun antik dunyada mutler dunya qanunun ve tale olan Loqos Soz haqqinda baxislari da xususi maraq dogurur O Tanrini dunya cercivesinden cixardaraq yaradilmis alemden sonsuz uzaqlasdirirdi Yeni Tanri dunyaya transendent bir varliq kimi dusunulurdu Ancaq O maddi dunyani bassiz qoymamisdir ve bura oz Oglunu yollamisdir Bu Ogul Loqosdur Xristosdur Tanrinin Sozudur Loqos Tanridan dogulan heyatdir varliqdir tefekkurdur Onun dogulmasinin baslangici yoxdur o Ata kimi ebedidir zamandan kenardadir Lakin Loqosun derecesi Atadan daha kicikdir cunki o Onun neticesi enerjisi suretidir Butun bu ideyalara neoplatonizmde de rast gelmek olar Origen hemde Tanrinin qudretini de bir qeder mehdudlasdirirdi Meselen o deyirdi ki Tanri ziddiyyetli nizamsiz edaletsiz seylerin yaradicisi ola bilmez Bunlar onun kamilliyi ile bir araya sigmir Kosmoqoniya RedakteOrigenin kosmoqonik gorusleri kreasionizme esaslanir Dunya Tanri terefinden hec neden yaradilib O yaradandirsa onun yaradiciligi ebedidir Eger Tanri ne vaxtsa hec ne yaratmasaydi onda O Yaradan olmazdi Eger ne vaxtsa yaradilis olmasaydi onda Tanri qudretinin tetbiq obyekti olmazdi ve Onun Yaradici keyfiyyeti gerceklesmezdi Dunya Tanri kimi ebedi olmasa da Onun zaman baximindan oncesi ve sonu yoxdur Ancaq bele olanda Origenin kosmoqoniyasi Xristianligin dunyanin Tanri terefinden yaradilmasi ve mehv edilmesi ideyasi ile uygunlasmirdi Bu ziddiyyeti hell etmek ucun Origen ebedi yaradilis ve dunyalarin coxlugu fikrini ortaliga atdi Yeni bizim dunyani Tanri dogrudan da belli zaman ucunde yaradib mehv edecek Ancaq Onun yaradiciligi yalniz bununla bitmir Dunya bizim dunyamizdan da once olub onun mehvinden sonra yene de yaradilacaq Dunyalar coxdur onlar biri birini evez ederek movcuddurlar Origenin fikrince eyni zamanda iki dunya movcud ola bilmez ve muxtelif dunyalar bir birinin tekrari deyiller 5 Origen dunyalarin coxlugu ideyasi stoisizm felsefesinde de vardir Ruhlar haqqinda RedakteOrigenin ruhlar haqqinda fikirleri de maraqlidir Dunyalar yaranib mehv olurlar Ruhlar ise olmezdir Onlar maddi dunyadan once yaradilib sonra ise onlar ucun dunyalar yaradilib Bu ruhlarin arasinda Isanin da ruhu var idi Yaradilandan sonra ruhlar Tanrinin yaninda olublar ve bu yaxinliqdan memnun olublar Ancaq sonra onlar azad iradeli olduqlarina gore Tanridan ayrilmaq istediler Bunu bilen Tanri ruhlari cezalandiraraq maddi dunya yaratdi ve onlari bedenlere saldi Bu andan da dunyalarin ve ruhlarin dovran etmesi baslamisdi 6 Demeli maddi dunyalar ruhi dunyanin elavesidir Ora dusmus ruhlar islah olunurlar ve yeniden oz normal halina qayidirlar Dunyalarda ruhlar istirablar kecirir Bu istirablar onlarin Tanridan razi qalmamalarina gore verilen cezadir Ancaq sonda merhemetli olan Tanri onlari xilas edecek Butun ruhlar o cumleden Iblisin ruhu da bagislanacaq ve Tanrinin huzuruna qayidacaq Xilas olma ise Isanin Loqosun vasitesi ile bas verecek Tesiri RedakteOrigeninn bir cox fikirleri xristian kilsesi terefinden redd edilmisdir Ona gore de butun xidmetlerine baxmayaraq o Kilse muqeddesi sirasina salinmayib Onun dunyalarin coxlugu ruhlarin maddi dunyadan evvel yaradilmasi Iblisin xilas olmasi ideyalari resmi Xristianliq terefinden qebul edilmese de onun felsefi irsi Nissali Qreqorios Eriugena kimi boyuk xristian mutefekkirleri ucun bir ornek olmusdur Onun dini felsefesi ve metodlari xristian eqidesinin formalasmasinda mueyyen rol oynamisdir Origenden sonra onun teliminin coxsayli ardicillari vi terefdarlari uzun muddet Roma ve sonra Bizans inperiyasinda fealiyyet gosterirdiler Origenciler muellimlerinin fikirlerinden cixis ederek inanirdilar ki insanlar seytanlar melekler ve umumiyyetli hami Tanri terefinden son neticede xilas olunacaq Bundan basqa onlar hesab edirdiler ki her bir insanin ruhu evvelce yaradilmisdir ve yalniz sonra Tanri onlari bedenlere yerlesdirir Demeli onlarin inancina gore ruhlar insanlarin heyata gelmesinden once yaradilmisdir Origencilerin esas ideoloqlarindan biri Bizansli Leontius olmusdur Origencilerin inanclari 553 cu ilde imperator Yustinian Iustinianos terefinden yigilan V Umumdunya Kilse Meclisi terefinden pislenmisdi Bundan sonra origencilere qarsi siddetli teqibler kecirilmisdir Menbe RedakteAydin Elizade Xristianliq tarix ve felsefe PDF Baki Ebilov Zeynalov ve qardaslar 2007 s 54 56 ISBN 5 87459 013 7 2016 08 22 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 08 16 Edebiyyat RedakteAydin Elizade Xristianliq tarix ve felsefe PDF Baki Ebilov Zeynalov ve qardaslar 2007 s 54 56 ISBN 5 87459 013 7 2016 08 22 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 08 16 Bostock Gerald 2003 Origen the Alternative to Augustine The Expository Times 114 10 327 doi 10 1177 001452460311401001 Heine Ronald E 2010 Origen Scholarship in the Service of the Church Oxford OUP p 275 ISBN 978 0 19 920908 8 Trigg Joseph Wilson 1985 Origen the Bible and Philosophy in the Third Century Church London SCM Press ISBN 0 334 02234 7 Trigg Joseph Wilson 1998 Origen New York Routledge ISBN 0 415 11836 0 Crouzel Henri 1989 Origen San Francisco Harper amp Row ISBN 0 06 061632 6 Thomas P Scheck Origen and the History of Justification The Legacy of Origen s Commentary on Romans Notre Dame IN University of Notre Dame Press 2008 von Balthasar Hans Urs Origen Spirit and Fire A Thematic Anthology of His Writings Washington DC Catholic University of America Press 1984 Williams Rowan Origen Between Orthodoxy and Heresy in W A Bienert and U Kuhneweg eds Origeniana Septima 1999 pp 3 14 Lebedev N I Sochinenie Origena protiv Celsa Opyt issledovaniya po istorii literaturnoj borby hristianstva s yazychestvom M 1878 Seregin A V Gipoteza mnozhestvennosti mirov v traktate Origena O nachalah M IF RAN 2005 197 s ISBN 5 9540 0035 2 Savrej V Ya Aleksandrijskaya shkola v istorii filosofsko bogoslovskoj mysli M KomKniga 2006 S 419 547 ISBN 5 484 00335 0 Curkan A V Origen problema vzaimodejstviya religii i filosofii Arxivlesdirilib 2011 09 10 at the Wayback Machine Novosibirsk 2002 Hemcinin bax RedakteIskenderiyye ilahiyyat mektebi Klement Antik felsefeIstinadlar Redakte Eusebius Historia Ecclesiastica VI 8 Origenin Bioqrafiyasi haqqinda daha etrafli bax Origen Arxivlesdirilib 2014 07 21 at the Wayback Machine Spravka A Menya Origenus Contra Celsum VI Origenus De principiis prolog 9 De principiis III 4 5 Origenus De principiis III 4 Menbe https az wikipedia org w index php title Origen amp oldid 5877896, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.