fbpx
Wikipedia

Kosmoqoniya

Kosmoqoniya(yun. κοσμογονία κόσμος - kosmosun, kainatın, dünyanın γονή - yaranması, doğulması) - astronomiyanın göy cisimləri və onların müvafiq sistemlərinin mənşəyi və təkamülü problemlərini öyrənən bölməsidir.

Kosmoqoniya problemlərini öyrənərkən hər şeydən əvvəl astronomik obyektlərin keçmişi və gələcəyi haqqında düzgün təsəvvür olmalıdır. Bu təsəvvür iki yolla yarana bilər:

  1. Sırf nəzəri yol: fizikanın əsas qanunlarına əsaslanaraq göy cisiminin indiki halda olması üçün onun keçdiyi yolu müəyyən etmək, sonra isə onu hansı yolla təkamül edəcəyini söyləmək.
  2. Müşahidə yolu: göy cisimlərinin müxtəlif təkamül mərhələlərdəki hallarını bir-birilə müqayisə etməklə bu mərhələlərin davametmə ardıcıllığını müəyyənləşdirmək.

Günəş Sisteminin kosmoqoniyası

Yuxarıda qeyd olunan ikinci üsulu ancaq çoxsaylı obyektlərə tətbiq etmək olar. Bu obyektlər ulduzlar, ulduz topaları,dumanlıqlar və qalaktikalardır. Günəş Sistemi hələki, yeganə müşahidə oluna bilən planet sistemi olduğundan ikinci üsulu ona tətbiq etmək olmur. Odur ki, hələlik burada yalnız birinci yoldan istifadə etmək olar. Yəni Günəş Sisteminin indiki halına əsasən onun keçdiyi və gələcəkdə keçəcəyi yolları nəzəri olaraq müəyyənləşdirmək. Günəş Sisteminin öyrənilməsində uzun periodlu kometlərin xüsusi rolu vardır, belə ki, bu obyektlər uzun müddət ərzində az dəyişikliyə uğramış və Günəş Sisteminin yarandığı ilk dövrlərdəki maddə halını saxlamışdır. Onları tədqiq etməklə Günəş Sisteminin hansı maddə formalarından yaranması haqqında fikir söyləmək olar. Həmçinin xondrit növlü meteoritlər Günəş və planetlər əmələ gəlməzdən əvvəl mövcud olan maddə formasından yaranmışlar. bu ilkin maddə karbonlu xondritdir. Odur ki, bu meteroidləri də öyrənməklə Günəş Sisteminin mənşəyi haqqında mülahizə yürütmək olar.

Hesiod-in dövründən bu günümüzə qədər bir çox fəlsəfi mülahizə və fikirlərin süjet xəttini təşkil edir. Hal-hazırda kosmoqoniya elmin bir şöbəsi olub, bütün astronomik cisimlərin yaranmasını və inkişafını öyrənir.

Hesiod nəzəriyyəsi

Merkuridə[11] və Ayda[12] kraterlər Hesiodun şərəfinə adlandırılmışdır.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Xaos
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Geya
 
 
 
Tartar
 
 
 
Niks
 
 
 
Ereb
 
 
 
Eros
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Tifon
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Efir
 
Hemera
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Hesperidlər
 
Ker
 
Moros
 
Tanat
 
 
Hipnos
 
Oneyrlər
 
Momo
 
Keran
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Moyralar
 
Nemesis
 
Apata
 
Filotes
 
Geras
 
Erida
 
Oizys
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Kloto
 
Laxesis
 
Atropos
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Yüzqollular
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Briarey
 
Gies
 
Kott
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Kikloplar
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Bront
 
Sterop
 
Arg
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Pont
 
Ourea
 
Uran
 
 
 
 
Titanlar
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Okean
 
Krios
 
 
Hiperion
 
Teya
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Nəhənglər
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Nerey
 
 
Tavmant
 
Forkiy
 
 
 
 
 
 
 
Temis
 
Feba
 
 
Kron
 
Koy
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Erinilər
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Keto
 
Evribiya
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
İapet
 
Reya
 
Mnemosina
 
Tefida
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
meliy nimfaları
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


Mənbə

Həmçinin bax

kosmoqoniya, κοσμογονία, κόσμος, kosmosun, kainatın, dünyanın, γονή, yaranması, doğulması, astronomiyanın, göy, cisimləri, onların, müvafiq, sistemlərinin, mənşəyi, təkamülü, problemlərini, öyrənən, bölməsidir, problemlərini, öyrənərkən, hər, şeydən, əvvəl, as. Kosmoqoniya yun kosmogonia kosmos kosmosun kainatin dunyanin gonh yaranmasi dogulmasi astronomiyanin goy cisimleri ve onlarin muvafiq sistemlerinin menseyi ve tekamulu problemlerini oyrenen bolmesidir Kosmoqoniya problemlerini oyrenerken her seyden evvel astronomik obyektlerin kecmisi ve geleceyi haqqinda duzgun tesevvur olmalidir Bu tesevvur iki yolla yarana biler Sirf nezeri yol fizikanin esas qanunlarina esaslanaraq goy cisiminin indiki halda olmasi ucun onun kecdiyi yolu mueyyen etmek sonra ise onu hansi yolla tekamul edeceyini soylemek Musahide yolu goy cisimlerinin muxtelif tekamul merhelelerdeki hallarini bir birile muqayise etmekle bu merhelelerin davametme ardicilligini mueyyenlesdirmek Mundericat 1 Gunes Sisteminin kosmoqoniyasi 2 Hesiod nezeriyyesi 3 Menbe 4 Hemcinin baxGunes Sisteminin kosmoqoniyasi RedakteYuxarida qeyd olunan ikinci usulu ancaq coxsayli obyektlere tetbiq etmek olar Bu obyektler ulduzlar ulduz topalari dumanliqlar ve qalaktikalardir Gunes Sistemi heleki yegane musahide oluna bilen planet sistemi oldugundan ikinci usulu ona tetbiq etmek olmur Odur ki helelik burada yalniz birinci yoldan istifade etmek olar Yeni Gunes Sisteminin indiki halina esasen onun kecdiyi ve gelecekde kececeyi yollari nezeri olaraq mueyyenlesdirmek Gunes Sisteminin oyrenilmesinde uzun periodlu kometlerin xususi rolu vardir bele ki bu obyektler uzun muddet erzinde az deyisikliye ugramis ve Gunes Sisteminin yarandigi ilk dovrlerdeki madde halini saxlamisdir Onlari tedqiq etmekle Gunes Sisteminin hansi madde formalarindan yaranmasi haqqinda fikir soylemek olar Hemcinin xondrit novlu meteoritler Gunes ve planetler emele gelmezden evvel movcud olan madde formasindan yaranmislar bu ilkin madde karbonlu xondritdir Odur ki bu meteroidleri de oyrenmekle Gunes Sisteminin menseyi haqqinda mulahize yurutmek olar Hesiod in dovrunden bu gunumuze qeder bir cox felsefi mulahize ve fikirlerin sujet xettini teskil edir Hal hazirda kosmoqoniya elmin bir sobesi olub butun astronomik cisimlerin yaranmasini ve inkisafini oyrenir Hesiod nezeriyyesi RedakteMerkuride 11 ve Ayda 12 kraterler Hesiodun serefine adlandirilmisdir Xaos Geya Tartar Niks Ereb Eros Tifon Efir Hemera Hesperidler Ker Moros Tanat Hipnos Oneyrler Momo Keran Moyralar Nemesis Apata Filotes Geras Erida Oizys Kloto Laxesis Atropos Yuzqollular Briarey Gies Kott Kikloplar Bront Sterop Arg Pont Ourea Uran Titanlar Okean Krios Hiperion Teya Nehengler Nerey Tavmant Forkiy Temis Feba Kron Koy Eriniler Keto Evribiya Iapet Reya Mnemosina Tefida meliy nimfalari Menbe RedakteBrokhauz ve Efron lugeti Arxivlesdirilib 2008 10 23 at the Wayback Machine Boyuk Sovet Ensiklopediyasi Arxivlesdirilib 2009 05 19 at the Wayback MachineHemcinin bax RedakteTebiet elmleri Astronomiya ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Kosmoqoniya amp oldid 6067099, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.