Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
İoánn Xrisostóm və ya Zlatoúst (yun. Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος; təqr. 347 — 407) — Konstantinopol arxiyepiskopu, ilahiyyatçısı, kilsə müqəddəsi. Ortodoks kilsəsində onun xatirəsini yulian təqvimi ilə hər ilin 13 noyabrında qeyd edirlər.
| İohann Xrisostom | |
|---|---|
| yun. Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος | |
 | |
| Rütbə | Konstantinopol patriarhı |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Antiohiya |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Pont |
| Qeyd edilir | Ortodoks kilsəsi |
| Xatirə günü | Ortodokslarda — 30 yanvar (12 fevral) və 13 (26) noyabr, katoliklərdə — 13 sentyabr |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
| Erkən xristianlıq |
 |
| Yunandilli apologetika: Yustin • Tatian • Afinoqor • Teofil Latındilli apologetika: Minusius Feliks • Arnobius • Laktansius • Tertullian Qnostiklərə qarşı olanlar: |
Xristian ehkamlarının formalaşması Rəsmi kilsəyə qarşı duran təriqətlər: Rəsmi kilsə tərəfdarları: Atanasius • İoann Xrisostom • Saxta Dionisius Xristoloji mübahisələr səbəbilə ayrılan təriqətlər: |
Latın qərbində Kilsə Ataları Boesius • Kassiodor • Avqustin Avrelius |
Həyatı
O Suriyanın mərkəzi şəhəri olan Antioxiyada anadan olmuşdur və orada təhsil almışdır. Sonra o, bir müddət rahib həyatı yaşamışdır. Daha sonra isə Antioxiyada keşiş olmuşdur. 397-ci ildən sonra ən yüksək xristian rütbəsinə nail olmuşdur. O Konstantinopol olmuşdur. Lakin onun imperatorla ixtilafı yarandıqdan sonra o, 402 ildə bu vəzifədən azad olunmuşdu.
Əsərləri
İoann Xrisostom əsasən əxlaqi məsələlərə həsr olunan bir çox əsər müəllifi olmuşdur. Ən tanınmış əsərlərinin biri "Peri hierosynes" adlanan keşişlər haqqında kitabdır. Bundan başqa onun homiliyaları, məktubları, Bibliya kitablarına yazılmış şərhləri kilsə xadimləri tərəfindən yüksək qiymətləndirilir.
Fəaliyyəti və təlimi
İoann Xrisostom çoxlu kitab müəllifi olmuşdur. Onların böyük əksəriyyətini (moizələr) təşkil edirdi. Ümumiyyətlə isə o, Müqəddəs Kitabın yozulması() ilə tanınmışdır. Onun fikrincə, dörd İncilin çeşidli yazarlar tərəfindən, birbirindən bağımsız olaraq, çeşidli vaxt və məkanda yazılması, orada olan rəvayətlərin həqiqiliyinə dəlalət edir. Hətta onların arasında olan ziddiyyətlər də bu həqiqəti təsdiq edir. Çünki bu o deməkdir ki, İncilləri yazan yazarlar bir-biri ilə ittifaqa girmədən eyni şeyləri yazmışdılar. Bu ziddiyyətləri, İoann Xrisostomun fikrincə, nəzərə çarpacaq qədər ciddi hesab etmək olmaz.
İoann arianlara qarşı da çıxış et mişdi. Burada o Kappadokiyalı kilsə atalarını təkrarlayırdı. İsada eyni zamanda İlahi və insani mahiyyətin hansı şəkildə bir-biri ilə uyğunlaşması məsələsində İoann dəqiq bir fikir söyləməmişdir.
Xristian təlimində ən mühüm məsələlərdən biri "ilk günah" problemidir. İoann fikrincə, bunun nəticəsində insanlıq günahlara və ölümə düçar olmuşdur. İsanın gəlişi isə xilasedici olmuşdur. Ona iman edən xristianların günahları bağışlanmışdır və onlara gələcəkdə əbədi həyat vəd edilmişdir.
İoann Xrisostom var-dövlətə qarşı çıxış edirdi, müxtəlif kilsələri və Kilsə xadimlərini şiddətli tənqid atəşinə tuturdu. Kilsələr insanın ruhunu zənginləşdirməlidir, binaların daxilini yox. Dünya malı insanlar arasında qeyri-bərabərliyə səbəb olur, deməli ədalətsizliyin əsasını təşkil edir. İoann fikrincə, əgər hər şey Tanrıya məxsusdursa, onda xristianlar "bu mənimdir, bu isə sənin" sözlərini dilə gətirməməlidirlər.
Keşiş zümrəsini imperatorun hakimiyyətindən yüksək sayan İoann, dövlətin kilsə işlərinə müdaxilə etməsi cəhdlərinin əleyhinə çıxış edirdi. Dövlət isə günahın nəticəsidir. Dövlətin verdiyi cəzaların əksinə olaraq, Kilsə mərhəmət prinsipindən çıxış edir.
Mənbə
- Aydın Əlizadə. (PDF). Bakı: Əbilov, Zeynalov və qardaşlar. 2007. s. 82-83. ISBN . 2016-08-22 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-08-16.
Ədəbiyyat
- Aydın Əlizadə. (PDF). Bakı: Əbilov, Zeynalov və qardaşlar. 2007. s. 82-83. ISBN . 2016-08-22 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-08-16.
- Иоанн Златоуст // Православная энциклопедия. Том XXIV. — М.: Церковно-научный центр «Православная энциклопедия», 2010. — С. 159-205. — 752 с.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ioann Xrisostom ve ya Zlatoust yun Ἰwannhs ὁ Xrysostomos teqr 347 407 Konstantinopol arxiyepiskopu ilahiyyatcisi kilse muqeddesi Ortodoks kilsesinde onun xatiresini yulian teqvimi ile her ilin 13 noyabrinda qeyd edirler Iohann Xrisostomyun Ἰwannhs ὁ XrysostomosRutbe Konstantinopol patriarhiDogum tarixi 347Dogum yeri AntiohiyaVefat tarixi 407Vefat yeri PontQeyd edilir Ortodoks kilsesi Katolik kilsesi kilsesi Serq kilseleri Lyuteran kilsesi Roma Katolik kilsesiXatire gunu Ortodokslarda 30 yanvar 12 fevral ve 13 26 noyabr katoliklerde 13 sentyabr Vikianbarda elaqeli mediafayllarErken xristianliqXristianligin yaranmasiPatristikaApologetika Yunandilli apologetika Yustin Tatian Afinoqor Teofil Latindilli apologetika Minusius Feliks Arnobius Laktansius Tertullian Qnostiklere qarsi olanlar Irineus Lionlu Ippolit Romali Iskenderiyye ilahiyyat mektebi Klement OrigenXristian ehkamlarinin formalasmasi Resmi kilseye qarsi duran teriqetler Arianliq Donatizm Resmi kilse terefdarlari Atanasius Ioann Xrisostom Saxta Dionisius Kappadokiyali kilse atalari Basil Qeyseriyyeli Qriqor Nazianzen Nissali Qriqori Xristoloji mubahiseler sebebile ayrilan teriqetler Nestorianliq Monofizitizm Monofelitlik Ikonomaxiya Ekumenik Kilse Meclisleri Latin qerbinde Kilse Atalari Boesius Kassiodor Avqustin Avrelius Iyeronim Stridonlu Ilarius PiktaviyaliXristian mistisizmi Xristian rahibliyi IsihazmSerq ve Qerb kilselerinin aralanmasiXristian simvolikasiHeyatiO Suriyanin merkezi seheri olan Antioxiyada anadan olmusdur ve orada tehsil almisdir Sonra o bir muddet rahib heyati yasamisdir Daha sonra ise Antioxiyada kesis olmusdur 397 ci ilden sonra en yuksek xristian rutbesine nail olmusdur O Konstantinopol olmusdur Lakin onun imperatorla ixtilafi yarandiqdan sonra o 402 ilde bu vezifeden azad olunmusdu EserleriIoann Xrisostom esasen exlaqi meselelere hesr olunan bir cox eser muellifi olmusdur En taninmis eserlerinin biri Peri hierosynes adlanan kesisler haqqinda kitabdir Bundan basqa onun homiliyalari mektublari Bibliya kitablarina yazilmis serhleri kilse xadimleri terefinden yuksek qiymetlendirilir Fealiyyeti ve telimiIoann Xrisostom coxlu kitab muellifi olmusdur Onlarin boyuk ekseriyyetini moizeler teskil edirdi Umumiyyetle ise o Muqeddes Kitabin yozulmasi ile taninmisdir Onun fikrince dord Incilin cesidli yazarlar terefinden birbirinden bagimsiz olaraq cesidli vaxt ve mekanda yazilmasi orada olan revayetlerin heqiqiliyine delalet edir Hetta onlarin arasinda olan ziddiyyetler de bu heqiqeti tesdiq edir Cunki bu o demekdir ki Incilleri yazan yazarlar bir biri ile ittifaqa girmeden eyni seyleri yazmisdilar Bu ziddiyyetleri Ioann Xrisostomun fikrince nezere carpacaq qeder ciddi hesab etmek olmaz Ioann arianlara qarsi da cixis et misdi Burada o Kappadokiyali kilse atalarini tekrarlayirdi Isada eyni zamanda Ilahi ve insani mahiyyetin hansi sekilde bir biri ile uygunlasmasi meselesinde Ioann deqiq bir fikir soylememisdir Xristian teliminde en muhum meselelerden biri ilk gunah problemidir Ioann fikrince bunun neticesinde insanliq gunahlara ve olume ducar olmusdur Isanin gelisi ise xilasedici olmusdur Ona iman eden xristianlarin gunahlari bagislanmisdir ve onlara gelecekde ebedi heyat ved edilmisdir Ioann Xrisostom var dovlete qarsi cixis edirdi muxtelif kilseleri ve Kilse xadimlerini siddetli tenqid atesine tuturdu Kilseler insanin ruhunu zenginlesdirmelidir binalarin daxilini yox Dunya mali insanlar arasinda qeyri beraberliye sebeb olur demeli edaletsizliyin esasini teskil edir Ioann fikrince eger her sey Tanriya mexsusdursa onda xristianlar bu menimdir bu ise senin sozlerini dile getirmemelidirler Kesis zumresini imperatorun hakimiyyetinden yuksek sayan Ioann dovletin kilse islerine mudaxile etmesi cehdlerinin eleyhine cixis edirdi Dovlet ise gunahin neticesidir Dovletin verdiyi cezalarin eksine olaraq Kilse merhemet prinsipinden cixis edir MenbeAydin Elizade PDF Baki Ebilov Zeynalov ve qardaslar 2007 s 82 83 ISBN 5 87459 013 7 2016 08 22 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 08 16 EdebiyyatAydin Elizade PDF Baki Ebilov Zeynalov ve qardaslar 2007 s 82 83 ISBN 5 87459 013 7 2016 08 22 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 08 16 Ioann Zlatoust Pravoslavnaya enciklopediya Tom XXIV M Cerkovno nauchnyj centr Pravoslavnaya enciklopediya 2010 S 159 205 752 s