Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Minúsius Féliks (lat. Marcus Minucius Felix, ö. 210) — latındilli apologetikasının nümayəndəsi, Roma vəkili idi.
| Minusius Feliks | |
|---|---|
| Marcus Minucius Felix | |
| Doğum tarixi | II əsr |
| Vəfat tarixi | |
| Vətəndaşlığı | Roma imperiyası |
| Fəaliyyəti | Xristian apologeti |
| Erkən xristianlıq |
 |
| Yunandilli apologetika: Yustin • Tatian • Afinoqor • Teofil Latındilli apologetika: Minusius Feliks • Arnobius • Laktansius • Tertullian Qnostiklərə qarşı olanlar: |
Xristian ehkamlarının formalaşması Rəsmi kilsəyə qarşı duran təriqətlər: Rəsmi kilsə tərəfdarları: Atanasius • İoann Xrisostom • Saxta Dionisius Xristoloji mübahisələr səbəbilə ayrılan təriqətlər: |
Latın qərbində Kilsə Ataları Boesius • Kassiodor • Avqustin Avrelius |
Apologetikası
Təqribən 180—192 illər arası dialoqlar üslubunda yazılmış "Oktavius" adlı apologetik əsərin yazarı idi. Bu kitab üslub baxımından Siseronun dialoqlarına bənzəyir. Burada söhbət bütpərəstlik və Xristianlıqdan gedir. Bu əsər, II yüzillikdə Xristianlıqla antik dünyagörüşünün arasında gedən polemikanın əsas məqamlarına toxunduğuna görə, çox böyük önəm daşıyır. Dioloq bütpərəst Sesilius (Cecilius) və xristian Oktaviusun arasında Minusius Feliksin iştirakı ilə gedir..
Sesilius, insan idrakının həqiqəti əks etdirməyə qadir olmadığını əsas gətirərək, xristianları qınayır. O deyir ki, xristianların əksəriyyəti savadsız adamlar olduğu halda, onlar ən ali kateqoriyalar olan Tanrıdan, taledən, dünyanın yaranmasından söhbət açırlar və bunlarla bağlı problemləri həll etmək iddiasındadırlar. Halbuki, bunu ən savadlı adamlar belə edə bilməyiblər. Burada Sesilius skeptik mövqedən çıxış edir.
Daha sonra Sesilius deyir ki, dinin seçimi insanın özündən asılıdır. Çünki, dini kateqoriyalar son olaraq əsaslı dərk edilib sübuta yetirilə bilməz. Bu səbəbdən Xristianlığın başqa dinlərlə müqayisədə heç bir üstünlüyü yoxdur. Roma dini ən qədim zamanlardan mövcuddur. Ona romalılıların əjdadları sitayiş ediblər. Bu dinlə Roma qüdrətli bir imperiyaya çevrilib. Bu dindən çıxmaq öz millətinə, keçmişinə xəyanət etməkdir..
Sonda Sesilius Xristianlığa qarşı bir sıra dəlillərlə çıxış edir. O xristianların dini ayinlərinin icra tərzini insanlıqdan uzaq və əxlaqa zidd elan edir, onları mövhumatçılıqda ittiham edir. Sonra Sesilius qiyaməti və onunla bağlı hadisələri əsassız adlandırır, ölülərin dirilməsi ideyasını rədd edir. Xristianların əksəriyyətinin kasıblıq və zəlil vəziyyətdə yaşadıqlarını vurğulayan Sesilius, Tanrının dirilərə deyil, ölülərə (yəni onların qiyamətdə dirilməsi nəzərdə tutulur) kömək etməsinə görə təəccüb edir..
Sesiliusdan sonra, Oktavius xristianlara qarşı edilən ittihamlara cavab verir. O, ilk növbədə, hər bir insana müdrikliyin açıq olmasından danışır. Yəni, həqiqət təkcə filosoflara deyil, hər bir adama açıla bilər. İnsan tərəfindən dünyanın dərk edilməsinin vacibliyini inkar etməyən Oktavius, onun şüurunu yalnız bununla məhdudlaşdırmanın əleyhinə çıxış edir. Çünki, dünyada İlahinin rolu vardır.
Bizim ətrafımızda olan ahəng, gözəllik, yaradanın varlığına işarə edir. Nizamda olan bu dünya heç də xaotik təsadüfdən yarana bilməzdi. Bəşəriyyətin ən ağıllı insanları, məsələn, , Pifaqor, Demokrit, Platon və başqaları, Tanrının varlığını təsdiq edirdilər .
Sonra Oktavius Roma tanrıları ilə bağlı rəvayətləri tənqid edərək deyir ki, onların yaşadığı həyat heç də tanrılara layiq deyil, onlar özlərini insanlar kimi aparırlar, insanlar kimi müxtəlif qüsurlara malikdirlər. Məsələn O deyir: əgər tanrılar və vaxtsa doğulurlarsa, onda nə üçün onlar indi doğulmurlar? Məgər Yupiter qocalıb, Yunona isə daha doğa bilmir? Oktaviusa görə, o tanrıların bəziləri nə vaxtsa adi insanlar olublar. Sonra, onlar öləndən sonra, onları tanrılaşdırılıblar.
Sonra Oktavius xristian əxlaqının təmizliyi və aliliyini, xristianların fağırlıq (yoxsulluq) idealını müdafiə edərək, əksinə, bütpərəstlərin əxlaqsız və mənəviyyatsız həyat sürmələri, haqqında söhbət açır.
Bütpərəstliyi tənqid edən Oktavius, eyni zamanda, Xristianlığın romalılar tərəfindən yüksək qiymətləndirilən sağlam düşüncəyə zidd olmamasından danışır, və bu mövzuda qədim filosofların irsi ilə müqayisələr aparır.
Mənbə
- Aydın Əlizadə. (PDF). Bakı: Əbilov, Zeynalov və qardaşlar. 2007. s. 57-58. ISBN . 2016-08-22 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-08-16.
Ədəbiyyat
- Aydın Əlizadə. (PDF). Bakı: Əbilov, Zeynalov və qardaşlar. 2007. s. 57-58. ISBN . 2016-08-22 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-08-16.
- Catholic Encyclopedia (1913)/ Minucius Feliks
- // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
Həmdə bax
İstinadlar
- Minucius Feliks. Octavius, V 2021-12-04 at the Wayback Machine.
- Minucius Feliks. Octavius, VI-VIII 2021-12-04 at the Wayback Machine.
- Minucius Feliks. Octavius, IX - XIII 2021-12-04 at the Wayback Machine.
- Minucius Feliks. Octavius, XIX 2021-12-04 at the Wayback Machine.
- Minucius Feliks. Octavius, XXIII 2021-12-04 at the Wayback Machine.
- Minucius Feliks. Octavius, XXXIV 2021-12-04 at the Wayback Machine.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu adli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Feliks Minusius Feliks lat Marcus Minucius Felix o 210 latindilli apologetikasinin numayendesi Roma vekili idi Minusius FeliksMarcus Minucius FelixDogum tarixi II esrVefat tarixi 210Vetendasligi Roma imperiyasiFealiyyeti Xristian apologetiErken xristianliqXristianligin yaranmasiPatristikaApologetika Yunandilli apologetika Yustin Tatian Afinoqor Teofil Latindilli apologetika Minusius Feliks Arnobius Laktansius Tertullian Qnostiklere qarsi olanlar Irineus Lionlu Ippolit Romali Iskenderiyye ilahiyyat mektebi Klement OrigenXristian ehkamlarinin formalasmasi Resmi kilseye qarsi duran teriqetler Arianliq Donatizm Resmi kilse terefdarlari Atanasius Ioann Xrisostom Saxta Dionisius Kappadokiyali kilse atalari Basil Qeyseriyyeli Qriqor Nazianzen Nissali Qriqori Xristoloji mubahiseler sebebile ayrilan teriqetler Nestorianliq Monofizitizm Monofelitlik Ikonomaxiya Ekumenik Kilse Meclisleri Latin qerbinde Kilse Atalari Boesius Kassiodor Avqustin Avrelius Iyeronim Stridonlu Ilarius PiktaviyaliXristian mistisizmi Xristian rahibliyi IsihazmSerq ve Qerb kilselerinin aralanmasiXristian simvolikasiApologetikasiTeqriben 180 192 iller arasi dialoqlar uslubunda yazilmis Oktavius adli apologetik eserin yazari idi Bu kitab uslub baximindan Siseronun dialoqlarina benzeyir Burada sohbet butperestlik ve Xristianliqdan gedir Bu eser II yuzillikde Xristianliqla antik dunyagorusunun arasinda geden polemikanin esas meqamlarina toxunduguna gore cox boyuk onem dasiyir Dioloq butperest Sesilius Cecilius ve xristian Oktaviusun arasinda Minusius Feliksin istiraki ile gedir Sesilius insan idrakinin heqiqeti eks etdirmeye qadir olmadigini esas getirerek xristianlari qinayir O deyir ki xristianlarin ekseriyyeti savadsiz adamlar oldugu halda onlar en ali kateqoriyalar olan Tanridan taleden dunyanin yaranmasindan sohbet acirlar ve bunlarla bagli problemleri hell etmek iddiasindadirlar Halbuki bunu en savadli adamlar bele ede bilmeyibler Burada Sesilius skeptik movqeden cixis edir Daha sonra Sesilius deyir ki dinin secimi insanin ozunden asilidir Cunki dini kateqoriyalar son olaraq esasli derk edilib subuta yetirile bilmez Bu sebebden Xristianligin basqa dinlerle muqayisede hec bir ustunluyu yoxdur Roma dini en qedim zamanlardan movcuddur Ona romalililarin ejdadlari sitayis edibler Bu dinle Roma qudretli bir imperiyaya cevrilib Bu dinden cixmaq oz milletine kecmisine xeyanet etmekdir Sonda Sesilius Xristianliga qarsi bir sira delillerle cixis edir O xristianlarin dini ayinlerinin icra terzini insanliqdan uzaq ve exlaqa zidd elan edir onlari movhumatciliqda ittiham edir Sonra Sesilius qiyameti ve onunla bagli hadiseleri esassiz adlandirir olulerin dirilmesi ideyasini redd edir Xristianlarin ekseriyyetinin kasibliq ve zelil veziyyetde yasadiqlarini vurgulayan Sesilius Tanrinin dirilere deyil olulere yeni onlarin qiyametde dirilmesi nezerde tutulur komek etmesine gore teeccub edir Sesiliusdan sonra Oktavius xristianlara qarsi edilen ittihamlara cavab verir O ilk novbede her bir insana mudrikliyin aciq olmasindan danisir Yeni heqiqet tekce filosoflara deyil her bir adama acila biler Insan terefinden dunyanin derk edilmesinin vacibliyini inkar etmeyen Oktavius onun suurunu yalniz bununla mehdudlasdirmanin eleyhine cixis edir Cunki dunyada Ilahinin rolu vardir Bizim etrafimizda olan aheng gozellik yaradanin varligina isare edir Nizamda olan bu dunya hec de xaotik tesadufden yarana bilmezdi Beseriyyetin en agilli insanlari meselen Pifaqor Demokrit Platon ve basqalari Tanrinin varligini tesdiq edirdiler Sonra Oktavius Roma tanrilari ile bagli revayetleri tenqid ederek deyir ki onlarin yasadigi heyat hec de tanrilara layiq deyil onlar ozlerini insanlar kimi aparirlar insanlar kimi muxtelif qusurlara malikdirler Meselen O deyir eger tanrilar ve vaxtsa dogulurlarsa onda ne ucun onlar indi dogulmurlar Meger Yupiter qocalib Yunona ise daha doga bilmir Oktaviusa gore o tanrilarin bezileri ne vaxtsa adi insanlar olublar Sonra onlar olenden sonra onlari tanrilasdiriliblar Sonra Oktavius xristian exlaqinin temizliyi ve aliliyini xristianlarin fagirliq yoxsulluq idealini mudafie ederek eksine butperestlerin exlaqsiz ve meneviyyatsiz heyat surmeleri haqqinda sohbet acir Butperestliyi tenqid eden Oktavius eyni zamanda Xristianligin romalilar terefinden yuksek qiymetlendirilen saglam dusunceye zidd olmamasindan danisir ve bu movzuda qedim filosoflarin irsi ile muqayiseler aparir MenbeAydin Elizade PDF Baki Ebilov Zeynalov ve qardaslar 2007 s 57 58 ISBN 5 87459 013 7 2016 08 22 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 08 16 EdebiyyatAydin Elizade PDF Baki Ebilov Zeynalov ve qardaslar 2007 s 57 58 ISBN 5 87459 013 7 2016 08 22 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 08 16 Catholic Encyclopedia 1913 Minucius Feliks Minucij Feliks Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Hemde baxApologetika Tertullian Arnobius LaktansiusIstinadlarMinucius Feliks Octavius V 2021 12 04 at the Wayback Machine Minucius Feliks Octavius VI VIII 2021 12 04 at the Wayback Machine Minucius Feliks Octavius IX XIII 2021 12 04 at the Wayback Machine Minucius Feliks Octavius XIX 2021 12 04 at the Wayback Machine Minucius Feliks Octavius XXIII 2021 12 04 at the Wayback Machine Minucius Feliks Octavius XXXIV 2021 12 04 at the Wayback Machine