Endokrinologiyayunan sözü olub (endo - daxili, krino - sekresiya, loqos – təlim) daxili sekresiya vəzləri haqqında olan elmdir. İfrazatının açıldığı yerə görə vəzlər iki qrupa bölünürlər: 1) Ekzokrin vəzlər - bunların sekreti xaricə, yəni ağız boşluğuna, həzm sisteminə (mədəyə və bağırsaqlara) açılır; 2) Endokrin vəzlər - bunların ifrazatı (sekresiya məhsulu - sekreti) isə ancaq qana və limfaya açılır. Endokrin vəzlərin sekreti hormon adlanır. Yunanca hormao - qıcıqlandırmaq, hərəktə gətirmək deməkdir. İlk dəfə olaraq bu termini 1902-ci ildo U.Beylis və E.Starlinq təklif edərək işlətmişlər.
Daxili sekresiyanı bəzən inkretor proses də adlandırırlar kı, bu da daxili sekresiya vəzlərinin hasil etdiyi sekret daha doğrusu inkret bir başa qana və ya limfaya daxil olur. Bu inkretləri hormon (hormon - qıcıqlandırıram, hərəkətə gətirirəm deməkdir) adlanırlar. Bu termini ilk dəfə Starlinq vermişdir. Beləliklə, hormonlar daxili sekresiya vəzlərinin ifrat dərəcədə spesifik sekreti (inkreti) olub bütün orqanizmə və ya onun ayrı-ayrı üzvlərinə təsir edir.
Beləliklə, sinir hüceyrələri hormon sintez edirlər. Digər tərəfdən sinir liflərinin uclarında mediatorlar ifraz olunurlar. Yəni bir neyrondan digərinə impuls mediatorlar tərəfındən ötürülür. Lakin mediatorlar qısa və məhəlli (lokal) təsirə malik olurlar, hormonlar isə uzunmüddətli distant təsir göstərirlər.
Endokrin sistemi vəzlərinə hipofiz, hipotalamus, qalxanvari vəzi, qalxanvariətraf vəzləri, timus, böyrəküstü vəzlər, mədəaltı vəzin Langerhans adacıq aparatı, cinsi vəzlər (qadınlarda yumurtalıqlar, kişilərdə xayalar) aiddirlər. Qadınlarda hamiləlik zamanı cift bir çox hormonlar hasil edərək
Ana ilə dölün orqanizmləri arasında homeostazı saxlayır və hamiləliyin normal keçməsinə şarait yaradır.
Bunlarla yanaşı qeyd etmək lazımdır ki, hormon hasil edən endokrin hüceyrələri bədənin müxtəlif yerlərində də ola bilərlər. Buna misal olaraq həzm sistemində (xüsusən mədə-bağırsaq) ifraz olunan qastrointestinal hormonları (qastrin, xolesistokinin, pankreozimin və s.) göstərmək olar. Endokrin vəzlərdən kənarda yerləşən və hormon ifraz edən belə vəzlər sisteminə APUD-sistem deyirlər.
Oktyabr 07, 2021
endokrinologiya, yunan, sözü, olub, endo, daxili, krino, sekresiya, loqos, təlim, daxili, sekresiya, vəzləri, haqqında, olan, elmdir, ifrazatının, açıldığı, yerə, görə, vəzlər, qrupa, bölünürlər, ekzokrin, vəzlər, bunların, sekreti, xaricə, yəni, ağız, boşluğu. Endokrinologiya yunan sozu olub endo daxili krino sekresiya loqos telim daxili sekresiya vezleri haqqinda olan elmdir Ifrazatinin acildigi yere gore vezler iki qrupa bolunurler 1 Ekzokrin vezler bunlarin sekreti xarice yeni agiz bosluguna hezm sistemine medeye ve bagirsaqlara acilir 2 Endokrin vezler bunlarin ifrazati sekresiya mehsulu sekreti ise ancaq qana ve limfaya acilir Endokrin vezlerin sekreti hormon adlanir Yunanca hormao qiciqlandirmaq herekte getirmek demekdir Ilk defe olaraq bu termini 1902 ci ildo U Beylis ve E Starlinq teklif ederek isletmisler Daxili sekresiyani bezen inkretor proses de adlandirirlar ki bu da daxili sekresiya vezlerinin hasil etdiyi sekret daha dogrusu inkret bir basa qana ve ya limfaya daxil olur Bu inkretleri hormon hormon qiciqlandiriram herekete getirirem demekdir adlanirlar Bu termini ilk defe Starlinq vermisdir Belelikle hormonlar daxili sekresiya vezlerinin ifrat derecede spesifik sekreti inkreti olub butun orqanizme ve ya onun ayri ayri uzvlerine tesir edir Belelikle sinir huceyreleri hormon sintez edirler Diger terefden sinir liflerinin uclarinda mediatorlar ifraz olunurlar Yeni bir neyrondan digerine impuls mediatorlar terefinden oturulur Lakin mediatorlar qisa ve mehelli lokal tesire malik olurlar hormonlar ise uzunmuddetli distant tesir gosterirler Endokrin sistemi vezlerine hipofiz hipotalamus qalxanvari vezi qalxanvarietraf vezleri timus boyrekustu vezler medealti vezin Langerhans adaciq aparati cinsi vezler qadinlarda yumurtaliqlar kisilerde xayalar aiddirler Qadinlarda hamilelik zamani cift bir cox hormonlar hasil ederek Ana ile dolun orqanizmleri arasinda homeostazi saxlayir ve hamileliyin normal kecmesine sarait yaradir Bunlarla yanasi qeyd etmek lazimdir ki hormon hasil eden endokrin huceyreleri bedenin muxtelif yerlerinde de ola bilerler Buna misal olaraq hezm sisteminde xususen mede bagirsaq ifraz olunan qastrointestinal hormonlari qastrin xolesistokinin pankreozimin ve s gostermek olar Endokrin vezlerden kenarda yerlesen ve hormon ifraz eden bele vezler sistemine APUD sistem deyirler Menbe https az wikipedia org w index php title Endokrinologiya amp oldid 4265539, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
