Maddələr mübadiləsinin son məhsulları ardıcıl olaraq qana, limfaya və toxumalararası mayeyə keçir. Bu maddələr qaz və maye halında olur. Karbon qazı ağciyərlər vasitəsilə bədənimizdən, çıxarıldığı halda, sidik cövhəri, fosfat turşusun duzları, suda həll olmuş xörək duzunun artığı bədənimizdən əsasən böyrəklər vasitəsilə çıxarılır. Bu maddələrin az bir hissəsi isə dəri vasitəsilə bədəndən xaric edilir. Bu maddələr orqanizmdə toplandıqda onu zəhərləyə bilir. Beləliklə, ifrazat prosesi nəticəsində orqanizmin daxili mühiti daima təmiz saxlanılır. Orqanizmdə olan artıq su və onda həll olmuş parçalanma məhsulları, əsasən sidik formasında böyrəklər vasitəsilə xaric olunur.
İfrazat üzvləri
İfrazat üzvlərinə dərilat.cutis və sidik üzvləri lat.organa uropetica aiddir. Ümumiyyətlə sidik üzvləri cinsiyyət üzvləri ilə bərabər təsvir olunur, çünki bunlar anatomik və grnez cəhətcə bir-biri ilə sıxı rabitədədir. Beləliklə sidik və cinsiyyət üzvləri birlikdə sidik-cinsiyyət aparatını — lat.apparatus urogenitalis (systema urogenitale —BNA) təşkil edir. Sidik üzvlərinin əsas hissəsini bel nahiyyəsində yerləşmiş bir cüt böyrəklər — lat.renes təşkil edir. Bunlardan ifrağ olunan sidik sidik axarları — lat.ureters adlanan uzun axacaqlar vasitəsilə axaraq kiçik çanaqda sidikliyə — lat.vesica urinaria toplanır. Buradan digər bir axacaq — sidik kanalı — lat.urethra başlayır və sidiyi xaricə çıxarır. Qadınlarda sidik kanalı qısa və sadə quruluşa, kişilərdə isə uzun və mürəkkəb quruluşa malik olur; kişilərdə bu kanal vasitəsilə sidikdən başqa toxum da xaricə çıxır.
Tutqun rəngdə, paxla şəklində cüt vəzdir. Böyrəklər qarın boşluğunun arxa divarında bel nahiyyəsində yerləşir. Onların orta hesabla uzunluğu 10-12 sm, eni 6 sm və qalınlığı 3-4 sm-dir. Orta çəkisi 120 qramdır. Xarici səthi hamardır. Hər böyrəyin basıq tərəfindən bir ədəd nazik sidik axarı çıxır.
Böyrək iki qatdan əmələ gəlmişdir: tünd rəngli xarici və nisbətən açıq rəngli daxili qatdan. Xarici qatda çoxlu miqdarda xırda kapilyar yumaqcıqları yerləşir. Böyrək qabığı təxminən 5–7 mm qalınlığında olub piramidaların arasına çıxıntılar halında daxil olaraq piramidaları bir birindən ayırır. Daxili qat bir neçə kiçik 15-35-ə qədər konusabənzər piramidadan ibarətdir. Həmin piramidaların içərisindən nazik borucuqlar gedir ki, bunlar da piramidaların ucundakı məməciklərin üzərindəki dəliklərlə kiçik boşluğa - böyrək ləyəninə açılır. Buradan sidik axarı çıxır. Ümumiyyətlə, böyrəyi təşkil edən maddə mikroskopik böyrək borucuqlarından və böyrək cisimciklərindən ibarətdir. Xarici qatda böyrək cisimciklərində qədəhəbənzər kapsullar yerləşir. Kapsulların divarı iki qat epitel hüceyrələrindən əmələ gəlmişdir. Bu qatların arasında dar bir sahə yerləşir ki, buradan da qıvrım sidik borucuğu başlayır. Borucuqların divarı birqat epitel hüceyrələrindən ibarətdir. Hər bir sidik borucuğu bir neçə dəfə qıvrılaraq ilgək əmələ gətirir və xırda piramidaların içərisindən keçən toplayıcı borucuqların birinə açılır. Hər bir kapsula gətirici böyrək arteriyasının mikroskopik kiçik şaxələri daxil olub kapilyar sisteminə keçir. Kapilyarlar yumaqcığı təşkil edərək, bir-biri ilə birləşir və nəticədə aparıcı arteriyanı əmələ gətirir. Burada həmin damar kapsuldan çıxıb sidik borucuğuna yaxınlaşır. Burada həmin damar yenidən kapilyarlarla ayrılaraq sidik borucuğunun ilgəklərini sıx top kimi bürüyür. Sonra onlar birləşərək kiçik vena əmələ gətirir və nəhayət, bunlar qanı böyrəkdən çıxaran böyrək venasına açılır.
Böyrəklərin işi
Sutka ərzində böyrəklərdə orta hesabla 1500-1700 litr qan keçir və bunun nəticəsində təxminən 1,5 litr sidik əmələ gəlir. Böyrəklərdə sidiyin əmələ gəlməsi prosesi onun xarici qatında olan kapsullardan başlayır. Kapilyar damarlarına qan gətirən xırda arteriyalar bunlardan çıxan kiçik damarlardan enlidir. Odur ki, yumaqcıqlarda qan təzyiqi yüksək olduğundan, qan plazmasının tərkibində olan maddələr kapilyarların nazik divarından sıxılıb çıxarılır, yəni süzülərək kapsullara tökülür. Mayenin kapsullara süzülməsi onun təzyiqi bərabərləşənədək davam edir. İlk sidik belə əmələ gəlir. İlk sidik qan plazmasında çox az fərqlənir. Onun tərkibində dissimilyasiya məhzullarından başqa amin turşuları, qlükoza və orqanizmə lazım olan başqa birləşmələrdə də olur. İlk sidiyin tərkibində zülallar olmur. İlk sidik kapsullardan sidik borucuqlarına ötürülür. Burada o, arasıkəsilmədən dolanbac sidik borucuqlarından keçir. Sidik borucuqlarının divarlarını əmələ gətirən epitel hüceyrələri fəal işləyərək ilk sidikdən çoxlu miqdarda su və orqanizmə lazım olan bütün maddələri sorur. Sonra həmin maddələr epitel hüceyrələrindən keçib sidik borucuqlarını bürüyən kapillyarlar şəbəkəsindən qana qayıdır. Beləliklə, böyrək epiteli hüceyrələri böyük iş görür. Son sidik, sidik borucuqlarında əmələ gəlir. Son sidikdə amin turşuları, qlükoza və orqanizmə lazım olan başqa maddələr olmur. İlk sidikdən suyun təqribən 96%-i qana sorulur. Son sidikdə sidik cövhərinin miqdarı təqribən 66 dəfə artır. Həmçinin, digər, lazımsız maddələr miqdarı da çoxalır.
Ağ ifrazat
Qadının cinsiyyət orqanlarından gələn pis qoxulu ifrazat; qanlı və ya irinli ola bilir. Bir çox ginekoloji və iltihabi xəstəliklərin əsas əlamətlərindəndir. Ağ ifrazat bəzən yerli qıcıqlanmalardan, qanazlığı, şəkərli diabet xəstəliklərindən, daim qəbiz olmaqdan da baş verir.
Anatomiya ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Avqust 12, 2021
ifrazat, maddələr, mübadiləsinin, məhsulları, ardıcıl, olaraq, qana, limfaya, toxumalararası, mayeyə, keçir, maddələr, maye, halında, olur, karbon, qazı, ağciyərlər, vasitəsilə, bədənimizdən, çıxarıldığı, halda, sidik, cövhəri, fosfat, turşusun, duzları, suda,. Maddeler mubadilesinin son mehsullari ardicil olaraq qana limfaya ve toxumalararasi mayeye kecir Bu maddeler qaz ve maye halinda olur Karbon qazi agciyerler vasitesile bedenimizden cixarildigi halda sidik covheri fosfat tursusun duzlari suda hell olmus xorek duzunun artigi bedenimizden esasen boyrekler vasitesile cixarilir Bu maddelerin az bir hissesi ise deri vasitesile bedenden xaric edilir Bu maddeler orqanizmde toplandiqda onu zeherleye bilir Belelikle ifrazat prosesi neticesinde orqanizmin daxili muhiti daima temiz saxlanilir Orqanizmde olan artiq su ve onda hell olmus parcalanma mehsullari esasen sidik formasinda boyrekler vasitesile xaric olunur Mundericat 1 Ifrazat uzvleri 2 Deri 3 Boyrekler 4 Boyreklerin isi 5 Ag ifrazatIfrazat uzvleri RedakteIfrazat uzvlerine deri lat cutis ve sidik uzvleri lat organa uropetica aiddir Umumiyyetle sidik uzvleri cinsiyyet uzvleri ile beraber tesvir olunur cunki bunlar anatomik ve grnez cehetce bir biri ile sixi rabitededir Belelikle sidik ve cinsiyyet uzvleri birlikde sidik cinsiyyet aparatini lat apparatus urogenitalis systema urogenitale BNA teskil edir Sidik uzvlerinin esas hissesini bel nahiyyesinde yerlesmis bir cut boyrekler lat renes teskil edir Bunlardan ifrag olunan sidik sidik axarlari lat ureters adlanan uzun axacaqlar vasitesile axaraq kicik canaqda sidikliye lat vesica urinaria toplanir Buradan diger bir axacaq sidik kanali lat urethra baslayir ve sidiyi xarice cixarir Qadinlarda sidik kanali qisa ve sade qurulusa kisilerde ise uzun ve murekkeb qurulusa malik olur kisilerde bu kanal vasitesile sidikden basqa toxum da xarice cixir Deri Redakte Esas meqale DeriBoyrekler Redakte Esas meqale BoyreklerTutqun rengde paxla seklinde cut vezdir Boyrekler qarin boslugunun arxa divarinda bel nahiyyesinde yerlesir Onlarin orta hesabla uzunlugu 10 12 sm eni 6 sm ve qalinligi 3 4 sm dir Orta cekisi 120 qramdir Xarici sethi hamardir Her boyreyin basiq terefinden bir eded nazik sidik axari cixir Boyrek iki qatdan emele gelmisdir tund rengli xarici ve nisbeten aciq rengli daxili qatdan Xarici qatda coxlu miqdarda xirda kapilyar yumaqciqlari yerlesir Boyrek qabigi texminen 5 7 mm qalinliginda olub piramidalarin arasina cixintilar halinda daxil olaraq piramidalari bir birinden ayirir Daxili qat bir nece kicik 15 35 e qeder konusabenzer piramidadan ibaretdir Hemin piramidalarin icerisinden nazik borucuqlar gedir ki bunlar da piramidalarin ucundaki memeciklerin uzerindeki deliklerle kicik bosluga boyrek leyenine acilir Buradan sidik axari cixir Umumiyyetle boyreyi teskil eden madde mikroskopik boyrek borucuqlarindan ve boyrek cisimciklerinden ibaretdir Xarici qatda boyrek cisimciklerinde qedehebenzer kapsullar yerlesir Kapsullarin divari iki qat epitel huceyrelerinden emele gelmisdir Bu qatlarin arasinda dar bir sahe yerlesir ki buradan da qivrim sidik borucugu baslayir Borucuqlarin divari birqat epitel huceyrelerinden ibaretdir Her bir sidik borucugu bir nece defe qivrilaraq ilgek emele getirir ve xirda piramidalarin icerisinden kecen toplayici borucuqlarin birine acilir Her bir kapsula getirici boyrek arteriyasinin mikroskopik kicik saxeleri daxil olub kapilyar sistemine kecir Kapilyarlar yumaqcigi teskil ederek bir biri ile birlesir ve neticede aparici arteriyani emele getirir Burada hemin damar kapsuldan cixib sidik borucuguna yaxinlasir Burada hemin damar yeniden kapilyarlarla ayrilaraq sidik borucugunun ilgeklerini six top kimi buruyur Sonra onlar birleserek kicik vena emele getirir ve nehayet bunlar qani boyrekden cixaran boyrek venasina acilir Boyreklerin isi RedakteSutka erzinde boyreklerde orta hesabla 1500 1700 litr qan kecir ve bunun neticesinde texminen 1 5 litr sidik emele gelir Boyreklerde sidiyin emele gelmesi prosesi onun xarici qatinda olan kapsullardan baslayir Kapilyar damarlarina qan getiren xirda arteriyalar bunlardan cixan kicik damarlardan enlidir Odur ki yumaqciqlarda qan tezyiqi yuksek oldugundan qan plazmasinin terkibinde olan maddeler kapilyarlarin nazik divarindan sixilib cixarilir yeni suzulerek kapsullara tokulur Mayenin kapsullara suzulmesi onun tezyiqi beraberlesenedek davam edir Ilk sidik bele emele gelir Ilk sidik qan plazmasinda cox az ferqlenir Onun terkibinde dissimilyasiya mehzullarindan basqa amin tursulari qlukoza ve orqanizme lazim olan basqa birlesmelerde de olur Ilk sidiyin terkibinde zulallar olmur Ilk sidik kapsullardan sidik borucuqlarina oturulur Burada o arasikesilmeden dolanbac sidik borucuqlarindan kecir Sidik borucuqlarinin divarlarini emele getiren epitel huceyreleri feal isleyerek ilk sidikden coxlu miqdarda su ve orqanizme lazim olan butun maddeleri sorur Sonra hemin maddeler epitel huceyrelerinden kecib sidik borucuqlarini buruyen kapillyarlar sebekesinden qana qayidir Belelikle boyrek epiteli huceyreleri boyuk is gorur Son sidik sidik borucuqlarinda emele gelir Son sidikde amin tursulari qlukoza ve orqanizme lazim olan basqa maddeler olmur Ilk sidikden suyun teqriben 96 i qana sorulur Son sidikde sidik covherinin miqdari teqriben 66 defe artir Hemcinin diger lazimsiz maddeler miqdari da coxalir Ag ifrazat RedakteQadinin cinsiyyet orqanlarindan gelen pis qoxulu ifrazat qanli ve ya irinli ola bilir Bir cox ginekoloji ve iltihabi xesteliklerin esas elametlerindendir Ag ifrazat bezen yerli qiciqlanmalardan qanazligi sekerli diabet xesteliklerinden daim qebiz olmaqdan da bas verir Anatomiya ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Ifrazat amp oldid 4990801, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
