Alabamanın sərhədlərini göstərən interaktiv xəritə
Alabama ştat quşunun şərəfinə Sarı ağacdələn ştatı ləqəbini almışdı. Alabama həmçinin "Diksinin qəlbi" və "Pambıq ştatı" adı ilə də tanınır. Ştat ağacı uzunyarpaq şam və ştat çiçəyi kameliyadır. Alabamanın paytaxtı Montqomeridir. Əhalisinə görə ən böyük şəhəri Birminqem, ərazisinə görə isə ən böyük şəhəri isə Hantsvilldir. Ən qədim şəhəri 1702-ci ildə fransız kolonistləri tərəfindən Fransız Luizianasının paytaxatı olaraq əsası qoyulmuş Mobildir.
ABŞ Vətəndaş müharibəsindənİkinci dünya müharibəsinə qədər Cənubi ABŞdakı bir çox ştat kimi Alabama da kənd təsərrüfatından asılı olduğu üçün iqtisadi çətinliklər çəkirdi. Digər keçmiş kölə ştatları kimi Alabama qanunverici orqanları Cənubun rekonstruksiyasının sonundan ən azı 1970-ci illərə qədər Afrika Amerikalılarına qarşı səsvermə hüququndan məhrum etmə və digər ayrıseçkilik etmək üçün Cim Krou qanunlarından istifadə etdilər. Böyük sənaye müəssisələri və şəhər mərkəzlərinin artmasına baxmayaraq 1901-ci ildən 1960-cı illərə qədər kəndli ağların maraqları ştat qanunvericiliyində üstünlük təşkil edirdi. Bu müddət ərzində şəhərlilərin maraqları və Afroamerikalılar ciddi şəkildə təmsil olunmurdurlar. İkinci dünya müharibəsindən sonra ilk növbədə kənd təsərrüfatına əsaslanan ştat iqtisadiyyatı müxtəlif maraqlara dəyişdikcə Alabama inkişaf etdi. XXI əsrdə ştatın iqtisadiyyatı idarəetmə, avtomobil, maliyyə, istehsal, aerokosmik, mineral hasilatı, səhiyyə, təhsil, pərakəndə satış və texnologiyaya əsaslanır.
Etimologiya
Jekson qraflığındakı Rassell Mağarasının girişlərindən biri. Mağaradakı yerli düşərgə ocaqlarının qalıntıları e.ə. 6550–6145-ci illərə aid edilir.
Alabama çayının və ştatın Avropa-Amerika adlandırılması çayın yuxarı axarlarında Kusa çayı ilə Tallapusa çayının qovuşmasından aşağıda yaşayan Muskoke dilli qəbilə olan Alabamaların adından qaynaqlanır. Alabama dilində Alabama nəslindən olan bir insan üçün söz Albaamodur (bəzi dialektlərdə Albaama və ya Albàamo; cəm halı Albaamaha) "Alabama" nın çoktau dilindən götürülməsi barədə təklif həqiqətə düzgün deyildir. Bu sözün orfoqrafiyası tarixi mənbələrdə əhəmiyyətli dərəcədə dəyişir.
Tarix
Əsas məqalə: Alabama tarixi
Avropalılardan əvvəlki məskunlar
Heyl qraflığındakı Maundvil Arxeoloji Parkı. 1000–1450-ci illərdə Missisipi mədəniyyətinə aid hindular tərəfindən istifadə edilmişdir.
Avropalılar bu ərazidə məskunlaşmasından min illər əvvəl müxtəlif mədəniyyətlərə məxsus aborigenlər burada yaşayırdılar. Ohayo çayının şimalındakı tayfalarla ticarət əlaqələri Dəfn Kurqanı Dövründə (e.ə 1000 — b.e. 700) başlamış və Avropalılarla əlaqəyə qədər davam etmişdir.
Hal-hazırda Maundvil Arxeoloji Parkı ərazisində inşa edilmiş böyük mərkəz vasitəsi ilə 1000–1600-cü illərdə kənd təsərrüfatı əsaslı Missisipi mədəniyyəti ştatın böyük hissəsini əhatə etmişdi. İndiki İllinoys ərazisində yerləşən Kaokiyadan sonra klassik Orta Missisipi mədəniyyətinə aid ikinci ən böyük kompleks olan bu yer qədim mədəniyyət mərkəzi olmuşdur.
Kolumb əvvəli mədəniyyətlərə bağlı maddi məlumatlar arasında Tuskallosa yaxınlarında Moundville ətrafında olan məskunlaşma vahidləri, mərasim yerləri, sarmal formasındakı kurganlar ilə Apalaş Dağlarında iştirak edən mağara evlər sayıla bilər. Bölgə, 16-cı əsrdə Avropalılar tərəfindən kəşf edildiyində, burada məskun olan Yerli qrupları Krikler, Çerokiler, Çoktavlar və Çikasolardı.
Bölgənin, Avropa ilə ilk dəfə əlaqə yaratması, bura xəzinə axtarmaq üçün gələn Hernando da Soto kimi İspanlar vasitəsilə oldu. Fransızlar, 1702də ilk davamlı məskunlaşma mərkəzi olan St. Luisi qurdular. İlk Qaralar isə 1719da bir kölə gəmisiylə Dauphin Adasına gətirildilər. 17. və 18. əsrlərdə bölgə, burada suverenlik qurmaq istəyən Fransız, İngilis və İspanlar arasındakı döyüşlərə səhnə oldu. Torpaqlarının böyük hissəsinin yoxlaması 1783də İngilislərdən ABŞa keçdi, amma Mobilə Tünd 1813ə qədər İspanlarda qaldı. 1817də Alabama Torpaqları yaradıldı və 1819da bura əyalət statusu verildi. Alabama, Amerikan Vətəndaş müharibəsisi (1861) əsnasında Birlikdən (Union) ayrılaraq Amerika Konfedere Dövlətlərinə qatıldı. Konfederasiyanın ilk paytaxtı Montgomery idi. Alabama 1868də Birliyə ikinci dəfə qəbul edildi. Vətəndaş müharibəsi sonrasında yenidən quruluş dövründə Qaraların rəhbərliyə, təhsilə və iqtisadi həyata qatılmasını təmin etmək məqsədiylə girişilən səylər müvəffəqiyyətsiz qaldı. Qaralara dərhal heç haqq tanımayan qatı irq ayrı-seçkiliyi siyasəti 1870lərin ortalarından 1960ların ortalarına qədər davam etdirildi.
Avropalıların məskunlaşması
XIX əsrin əvvəlləri
Vətəndaş müharibəsi və Yenidənqurma
XX əsr
Coğrafiya
Bir düzbucaqlıya bənzəyən əyalətin şimal-cənub uzunluğu 540 km, şərq-qərb uzunluğu 336 kmdir. Jeomorfolojik baxımdan Alabama kobudca eyni böyüklükdə iki ana bölgəyə ayrıla bilər; Apalaş Dağlarının cənub yükseltilerinden ibarət olan şimal bölgəsi və Meksika Körfəzinin sahil düzlüklərindən ibarət olan cənub bölgəsi. Şimal ucdakı Cumberland Platosunun suları, Tennessee Çayı vasitəsilə şimal-qərbə, əyalətin geri qalan bölgələrinin suları isə, geniş məhsuldar vadilər vasitəsilə cənuba doğru akaçlanır.
İqlim
Albamanın iqlimi ılımandır. İllik ortalama istilik şimalda 17 °C, cənubda 19 °C'dir. Yağmurlar il içində nizamlı dağılam göstərər. Birminghamda illik yağmur ortalaması 1.320' mm, Mobilədə isə 1.550 mmdir. Bu əlverişli şərtlər səbəbiylə əkinçilik məhsul dövrü, şimalda 200 gündən başlayaraq cənubda 300 günə çatar. Torpaq da əkinçiliyə çox əlverişlidir.
Flora və fauna
Demoqrafiya
İlk çöl yerləşmələrin toxuması, əyalətin iqlim və torpaq xüsusiyyətlərini əks etdirər. Necə ki, əhalinin yarıdan çoxu 1960lara qədər çöl seqmentdə yaşamağı davam etdirdi. 1980ə gəlindiyində bu nisbət yüzdə 40a düşmüşdü. Əyalətdə yalnız Birmingem və Mobil şəhərlərinin əhalisi 200.000-nin üzərindədir. Əhalinin dörddə üçü Ağlar, dörddə biri Qaralardan ibarətdir.
Əcdadlar
Metropoliten əraziləri
Şəhərlər
Dil
Din
Səhiyyə
İqtisadiyyat
Alabama iqtisadiyyatının təməlini 1915 ə qədər pambıq istehsalı meydana gətirərdi; bu tarixdə ortaya çıxan bir növ zərərli qurd, Alabama cütçüsünü məhsulu növlərə ayırıldırmağa məcbur etdi. Pambıq bu gün də təməl məhsullardan biridir. Ayrıca soya paxlası, misir, yerfıstığı və meşə məhsulları çıxarılar, ev heyvanları, mal və donuz yetişdirilər. Əyalətin sənaye mərkəzi Birminghamdır; şəhərin yaxınındakı dəmir, kömür və kireçtaşı yataqları burada dəmir-polad sənayesinin qurulmasını təmin etmişdir. Tennessee Vadisi İdarəsinin (TVƏ) 1930da qurduğu hidroelektrik təsislərindən əldə edilən bol və ucuz elektrik aluminyum, tekstil, kağız, kimya, metalurji, kauçuk və plastik kimi sənaye qollarının inkişafına iştirak etmişdir. Browns, Ferry, Farley və Bellefonte nüvə reaktör kompleksləri, 1970lərin ortalarından bəri əlavə elektrik gücü təmin etməkdədir.
Ən böyük işəgötürənlər
Kənd təsərrüfatı
Sənayə
Turizm və əyləncə
Səhiyyə
Bankçılıq
Elektronika və rabitə
İnşaat
Qanunvericilik və hökümət
Ştat qanunvericiliyi
Vergilər
Qraflıq və yerli hökümətlər
Siyasət
Seçkilər
Ştat seçkiləri
Yerli seçkilər
Federal seçkilər
Təhsil
Əyalətin ən əhəmiyyətli təhsil təşkilatı The University of Alabamadır. Mərkəz kampusu Tuscaloosa şəhərində olan universitet, Amerikadakı məktəb qiymətləndirmə quruluşu Usnews tərəfindən də hər il yaxşı dərəcəylə qiymətləndirilməkdədir. 1805-ci ildə qurulan universitetin mühəndislik fakültəsi, eyni zamanda Amerikanın ən köhnə 5 mühəndislik fakültəsindən biridir. Bunun yanında işlətmə və administrativ elmlər fakültəsi Amerikadakı işlətmə məktəbləri içində əhəmiyyətli bir yerə malikdir. Bunların yanında universitetdə Ünsiyyət, Sənət, Hüquq və Tibb fakültələri var. Universitetin ayrıca Hunstville və Birminghamda da kampusları vardır. Bunun yanında əyalətdəki bir başqa əhəmiyyətli universitet də Auburn Universitydir. Məktəb xüsusilə mühəndislik budaqlarında əhəmiyyətli bir yerə malikdir. Bu iki məktəbin xaricində Alabamada olan başlıca təhsil təşkilatları; University of South Alabama (Mobilə), University of North Alabama (Florence), Stillman College(Tuscaloosa), Shelton State College(Tuscaloosa) və Gadsden College(Gadsden)dır.
İbtidai və orta təhsil
Kolleclər və universitetlər
Kütləvi informasiya vasitələri
Mədəniyyət
Ədəbiyyat
İdman
Kollec idmanı
Peşəkar idman
Nəqliyyat
Aviasiya
Dəmiryolu
Yollar
Portlar
Həmçinin bax
İstinadlar
Stephens, Challen (19 oktyabr 2015). "A look at the languages spoken in Alabama and the drop in the Spanish speaking population". AL.com. İstifadə tarixi: 21 sentyabr 2016.
"State of Alabama". The Battle of Gettysburg. İstifadə tarixi: 21 iyul 2014.
"Median Annual Household Income". The Henry J. Kaiser Family Foundation. İstifadə tarixi: 9 dekabr 2016.
"Cheehahaw". NGS data sheet. U.S. National Geodetic Survey. İstifadə tarixi: October 20, 2011.
↑ . United States Geological Survey. 2001. 2011-10-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 oktyabr 2011.
Elevation adjusted to North American Vertical Datum of 1988.
"Alabama Transportation Overview" (PDF). Economic Development Partnership of Alabama. İstifadə tarixi: 21 yanvar 2017.
. QuickFacts. United States Census Bureau. 10 sentyabr 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 sentyabr 2012.
Thomason, Michael (2001). Mobile: The New History of Alabama's First City. Tuscaloosa: University of Alabama Press. 2–21. ISBN978-0-8173-1065-3.
(PDF). Alabama Department of Industrial Relations. State of Alabama. 17 yanvar 2013 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 sentyabr 2012.
Read, William A. (1984). Indian Place Names in Alabama. University of Alabama Press. ISBN978-0-8173-0231-3. OCLC 10724679.
Sylestine, Cora; Hardy; Heather; and Montler, Timothy (1993). . Austin: University of Texas Press. ISBN978-0-292-73077-9. OCLC 26590560. 24 oktyabr 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
↑ . All About Alabama. Alabama Department of Archives and History. 28 iyun 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 avvqust 2007.
. The New York Times Almanac 2004. August 11, 2006. September 26, 2006 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 23, 2006. (#invalid_param_val)
Welch, Paul D. (1991). Moundville's Economy. University of Alabama Press. ISBN0-8173-0512-2. OCLC 21330955.
Walthall, John A. (1990). Prehistoric Indians of the Southeast-Archaeology of Alabama and the Middle South. University of Alabama Press. ISBN0-8173-0552-1. OCLC 26656858.
Amerika Birləşmiş Ştatları ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır.Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Avqust 10, 2021
alabama, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, dəqiqləşdirmə, abş, cənub, şərq, bölgəsində, yerləşən, ştat, şimalda, tennessi, şərqdə, corciya, cənubda, florida, meksika, körfəzi, qərbdə, missisipi, ilə, həmsərhəddir, abş, ərazisinə, görə, əhalisinə, görə, i. Bu adin diger istifade formalari ucun bax Alabama deqiqlesdirme Alabama ing Alabama ˌ ae l e ˈ b ae m e ABS in cenub serq bolgesinde yerlesen stat Simalda Tennessi serqde Corciya cenubda Florida ve Meksika korfezi qerbde Missisipi ile hemserheddir ABS da erazisine gore 30 cu ehalisine gore ise 24 cu yerde dayanir 1 300 mil 2 100 km uzunlugunda gemiciliye yararli daxili sulara malik olan Alabama olkede ilk yerlerde durur 7 Alabamaing AlabamaBayraq GerbTexellusu Sari agacdelen stati ing The Yellowhammer State Diksinin qelbi ing The Heart of Dixie Pambiq stati ing The Cotton State Suari Huquqlarimizi mudafie etmeye cesaret edirik lat Audemus jura nostra defendere Himni AlabamaResmi dilIngilis diliDanisilan diller2010 cu ilde 1 Ingilis dili 95 1 Ispan dili 3 1 DemonimAlabamali ing Alabamian 2 PaytaxtiMontqomeriEn iri seheriBirminqemEn iri metropoliteniBirminqem metropoliten erazisiErazisi30 cu ABS uzre Umumi52 419 mil 135 765 km2 Eni190 mil 305 km Uzunlugu330 mil 531 km su3 20 En dairesi30 11 S 35 S Uzunluq dairesi84 53 Q 88 28 QEhalisi24 cu ABS uzre Umumi4 887 871 2018 Sixliq94 7 2011 mil 36 5 2011 km2 27 ci ABS uzre Teserrufatin Orta Geliri48 123 3 46 ci Yukseklik Maksimal yukseklikCiha dagi 4 5 6 2 413 ft 735 5 m Orta yukseklik500 ft 150 m Minimal yukseklikMeksika korfezi 5 Deniz seviyyesiStatliqdan EvvelAlabama ErazisiIttifaqa qebul14 dekabr 1819 22 ci QubernatorKey Ayvi R Leytenant qubernatorUill Eynsuort R Qanunverici hakimiyyetStat Qanunverici Hakimiyyeti Yuxari PalataSenat Asagi PalataNumayendeler PalatasiABS SenatorlariRicard Selbi R Daq Cons D ABS Palata numayendeleri6 Respublikaci1 Demokrat siyahi Saat qursagi Statin esas hissesiMerkezi UTC 6 5 FiniksSerq UTC 5 4ISO 3166US ALAbbreviaturaAL AlaResmi saytialabama govAlabamanin serhedlerini gosteren interaktiv xerite Alabama stat qusunun serefine Sari agacdelen stati leqebini almisdi Alabama hemcinin Diksinin qelbi ve Pambiq stati adi ile de taninir Stat agaci uzunyarpaq sam ve stat ciceyi kameliyadir Alabamanin paytaxti Montqomeridir Ehalisine gore en boyuk seheri Birminqem 8 erazisine gore ise en boyuk seheri ise Hantsvilldir En qedim seheri 1702 ci ilde fransiz kolonistleri terefinden Fransiz Luizianasinin paytaxati olaraq esasi qoyulmus Mobildir 9 ABS Vetendas muharibesinden Ikinci dunya muharibesine qeder Cenubi ABSdaki bir cox stat kimi Alabama da kend teserrufatindan asili oldugu ucun iqtisadi cetinlikler cekirdi Diger kecmis kole statlari kimi Alabama qanunverici orqanlari Cenubun rekonstruksiyasinin sonundan en azi 1970 ci illere qeder Afrika Amerikalilarina qarsi sesverme huququndan mehrum etme ve diger ayriseckilik etmek ucun Cim Krou qanunlarindan istifade etdiler Boyuk senaye muessiseleri ve seher merkezlerinin artmasina baxmayaraq 1901 ci ilden 1960 ci illere qeder kendli aglarin maraqlari stat qanunvericiliyinde ustunluk teskil edirdi Bu muddet erzinde seherlilerin maraqlari ve Afroamerikalilar ciddi sekilde temsil olunmurdurlar Ikinci dunya muharibesinden sonra ilk novbede kend teserrufatina esaslanan stat iqtisadiyyati muxtelif maraqlara deyisdikce Alabama inkisaf etdi XXI esrde statin iqtisadiyyati idareetme avtomobil maliyye istehsal aerokosmik mineral hasilati sehiyye tehsil perakende satis ve texnologiyaya esaslanir 10 Mundericat 1 Etimologiya 2 Tarix 2 1 Avropalilardan evvelki meskunlar 2 2 Avropalilarin meskunlasmasi 2 3 XIX esrin evvelleri 2 3 1 Vetendas muharibesi ve Yenidenqurma 2 4 XX esr 3 Cografiya 3 1 Iqlim 3 2 Flora ve fauna 4 Demoqrafiya 4 1 Ecdadlar 4 2 Metropoliten erazileri 4 3 Seherler 4 4 Dil 4 5 Din 4 6 Sehiyye 5 Iqtisadiyyat 5 1 En boyuk isegoturenler 5 2 Kend teserrufati 5 3 Senaye 5 4 Turizm ve eylence 5 5 Sehiyye 5 6 Bankciliq 5 7 Elektronika ve rabite 5 8 Insaat 6 Qanunvericilik ve hokumet 6 1 Stat qanunvericiliyi 6 2 Vergiler 6 3 Qrafliq ve yerli hokumetler 6 4 Siyaset 6 5 Seckiler 6 5 1 Stat seckileri 6 5 2 Yerli seckiler 6 5 3 Federal seckiler 7 Tehsil 7 1 Ibtidai ve orta tehsil 7 2 Kollecler ve universitetler 8 Kutlevi informasiya vasiteleri 9 Medeniyyet 9 1 Edebiyyat 9 2 Idman 9 2 1 Kollec idmani 9 2 2 Pesekar idman 10 Neqliyyat 10 1 Aviasiya 10 2 Demiryolu 10 3 Yollar 10 4 Portlar 11 Hemcinin bax 12 IstinadlarEtimologiya Redakte Jekson qrafligindaki Rassell Magarasinin girislerinden biri Magaradaki yerli duserge ocaqlarinin qalintilari e e 6550 6145 ci illere aid edilir Alabama cayinin ve statin Avropa Amerika adlandirilmasi cayin yuxari axarlarinda Kusa cayi ile Tallapusa cayinin qovusmasindan asagida yasayan Muskoke dilli qebile olan Alabamalarin adindan qaynaqlanir 11 Alabama dilinde Alabama neslinden olan bir insan ucun soz Albaamodur bezi dialektlerde Albaama ve ya Albaamo cem hali Albaamaha 12 Alabama nin coktau dilinden goturulmesi barede teklif heqiqete duzgun deyildir 13 14 Bu sozun orfoqrafiyasi tarixi menbelerde ehemiyyetli derecede deyisir 14 Tarix Redakte Esas meqale Alabama tarixiAvropalilardan evvelki meskunlar Redakte Heyl qrafligindaki Maundvil Arxeoloji Parki 1000 1450 ci illerde Missisipi medeniyyetine aid hindular terefinden istifade edilmisdir Avropalilar bu erazide meskunlasmasindan min iller evvel muxtelif medeniyyetlere mexsus aborigenler burada yasayirdilar Ohayo cayinin simalindaki tayfalarla ticaret elaqeleri Defn Kurqani Dovrunde e e 1000 b e 700 baslamis ve Avropalilarla elaqeye qeder davam etmisdir 15 Hal hazirda Maundvil Arxeoloji Parki erazisinde insa edilmis boyuk merkez vasitesi ile 1000 1600 cu illerde kend teserrufati esasli Missisipi medeniyyeti statin boyuk hissesini ehate etmisdi 16 17 Indiki Illinoys erazisinde yerlesen Kaokiyadan sonra klassik Orta Missisipi medeniyyetine aid ikinci en boyuk kompleks olan bu yer qedim medeniyyet merkezi olmusdur Kolumb evveli medeniyyetlere bagli maddi melumatlar arasinda Tuskallosa yaxinlarinda Moundville etrafinda olan meskunlasma vahidleri merasim yerleri sarmal formasindaki kurganlar ile Apalas Daglarinda istirak eden magara evler sayila biler Bolge 16 ci esrde Avropalilar terefinden kesf edildiyinde burada meskun olan Yerli qruplari Krikler Cerokiler Coktavlar ve Cikasolardi Bolgenin Avropa ile ilk defe elaqe yaratmasi bura xezine axtarmaq ucun gelen Hernando da Soto kimi Ispanlar vasitesile oldu Fransizlar 1702de ilk davamli meskunlasma merkezi olan St Luisi qurdular Ilk Qaralar ise 1719da bir kole gemisiyle Dauphin Adasina getirildiler 17 ve 18 esrlerde bolge burada suverenlik qurmaq isteyen Fransiz Ingilis ve Ispanlar arasindaki doyuslere sehne oldu Torpaqlarinin boyuk hissesinin yoxlamasi 1783de Ingilislerden ABSa kecdi amma Mobile Tund 1813e qeder Ispanlarda qaldi 1817de Alabama Torpaqlari yaradildi ve 1819da bura eyalet statusu verildi Alabama Amerikan Vetendas muharibesisi 1861 esnasinda Birlikden Union ayrilaraq Amerika Konfedere Dovletlerine qatildi Konfederasiyanin ilk paytaxti Montgomery idi Alabama 1868de Birliye ikinci defe qebul edildi Vetendas muharibesi sonrasinda yeniden qurulus dovrunde Qaralarin rehberliye tehsile ve iqtisadi heyata qatilmasini temin etmek meqsediyle girisilen seyler muveffeqiyyetsiz qaldi Qaralara derhal hec haqq tanimayan qati irq ayri seckiliyi siyaseti 1870lerin ortalarindan 1960larin ortalarina qeder davam etdirildi Avropalilarin meskunlasmasi Redakte XIX esrin evvelleri Redakte Vetendas muharibesi ve Yenidenqurma Redakte XX esr RedakteCografiya RedakteBir duzbucaqliya benzeyen eyaletin simal cenub uzunlugu 540 km serq qerb uzunlugu 336 kmdir Jeomorfolojik baximdan Alabama kobudca eyni boyuklukde iki ana bolgeye ayrila biler Apalas Daglarinin cenub yukseltilerinden ibaret olan simal bolgesi ve Meksika Korfezinin sahil duzluklerinden ibaret olan cenub bolgesi Simal ucdaki Cumberland Platosunun sulari Tennessee Cayi vasitesile simal qerbe eyaletin geri qalan bolgelerinin sulari ise genis mehsuldar vadiler vasitesile cenuba dogru akaclanir Iqlim Redakte Albamanin iqlimi ilimandir Illik ortalama istilik simalda 17 C cenubda 19 C dir Yagmurlar il icinde nizamli dagilam gosterer Birminghamda illik yagmur ortalamasi 1 320 mm Mobilede ise 1 550 mmdir Bu elverisli sertler sebebiyle ekincilik mehsul dovru simalda 200 gunden baslayaraq cenubda 300 gune catar Torpaq da ekinciliye cox elverislidir Flora ve fauna RedakteDemoqrafiya RedakteIlk col yerlesmelerin toxumasi eyaletin iqlim ve torpaq xususiyyetlerini eks etdirer Nece ki ehalinin yaridan coxu 1960lara qeder col seqmentde yasamagi davam etdirdi 1980e gelindiyinde bu nisbet yuzde 40a dusmusdu Eyaletde yalniz Birmingem ve Mobil seherlerinin ehalisi 200 000 nin uzerindedir Ehalinin dordde ucu Aglar dordde biri Qaralardan ibaretdir Ecdadlar Redakte Metropoliten erazileri Redakte Seherler Redakte Dil Redakte Din Redakte Sehiyye RedakteIqtisadiyyat RedakteAlabama iqtisadiyyatinin temelini 1915 e qeder pambiq istehsali meydana getirerdi bu tarixde ortaya cixan bir nov zererli qurd Alabama cutcusunu mehsulu novlere ayirildirmaga mecbur etdi Pambiq bu gun de temel mehsullardan biridir Ayrica soya paxlasi misir yerfistigi ve mese mehsullari cixarilar ev heyvanlari mal ve donuz yetisdiriler Eyaletin senaye merkezi Birminghamdir seherin yaxinindaki demir komur ve kirectasi yataqlari burada demir polad senayesinin qurulmasini temin etmisdir Tennessee Vadisi Idaresinin TVE 1930da qurdugu hidroelektrik tesislerinden elde edilen bol ve ucuz elektrik aluminyum tekstil kagiz kimya metalurji kaucuk ve plastik kimi senaye qollarinin inkisafina istirak etmisdir Browns Ferry Farley ve Bellefonte nuve reaktor kompleksleri 1970lerin ortalarindan beri elave elektrik gucu temin etmekdedir En boyuk isegoturenler Redakte Kend teserrufati Redakte Senaye Redakte Turizm ve eylence Redakte Sehiyye Redakte Bankciliq Redakte Elektronika ve rabite Redakte Insaat RedakteQanunvericilik ve hokumet RedakteStat qanunvericiliyi Redakte Vergiler Redakte Qrafliq ve yerli hokumetler Redakte Siyaset Redakte Seckiler Redakte Stat seckileri Redakte Yerli seckiler Redakte Federal seckiler RedakteTehsil RedakteEyaletin en ehemiyyetli tehsil teskilati The University of Alabamadir Merkez kampusu Tuscaloosa seherinde olan universitet Amerikadaki mekteb qiymetlendirme qurulusu Usnews terefinden de her il yaxsi dereceyle qiymetlendirilmekdedir 1805 ci ilde qurulan universitetin muhendislik fakultesi eyni zamanda Amerikanin en kohne 5 muhendislik fakultesinden biridir Bunun yaninda isletme ve administrativ elmler fakultesi Amerikadaki isletme mektebleri icinde ehemiyyetli bir yere malikdir Bunlarin yaninda universitetde Unsiyyet Senet Huquq ve Tibb fakulteleri var Universitetin ayrica Hunstville ve Birminghamda da kampuslari vardir Bunun yaninda eyaletdeki bir basqa ehemiyyetli universitet de Auburn Universitydir Mekteb xususile muhendislik budaqlarinda ehemiyyetli bir yere malikdir Bu iki mektebin xaricinde Alabamada olan baslica tehsil teskilatlari University of South Alabama Mobile University of North Alabama Florence Stillman College Tuscaloosa Shelton State College Tuscaloosa ve Gadsden College Gadsden dir Ibtidai ve orta tehsil Redakte Kollecler ve universitetler RedakteKutlevi informasiya vasiteleri RedakteMedeniyyet RedakteEdebiyyat Redakte Idman Redakte Kollec idmani Redakte Pesekar idman RedakteNeqliyyat RedakteAviasiya Redakte Demiryolu Redakte Yollar Redakte Portlar RedakteHemcinin bax RedakteIstinadlar Redakte Stephens Challen 19 oktyabr 2015 A look at the languages spoken in Alabama and the drop in the Spanish speaking population AL com Istifade tarixi 21 sentyabr 2016 State of Alabama The Battle of Gettysburg Istifade tarixi 21 iyul 2014 Median Annual Household Income The Henry J Kaiser Family Foundation Istifade tarixi 9 dekabr 2016 Cheehahaw NGS data sheet U S National Geodetic Survey Istifade tarixi October 20 2011 1 2 Elevations and Distances in the United States United States Geological Survey 2001 2011 10 15 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 oktyabr 2011 Elevation adjusted to North American Vertical Datum of 1988 Alabama Transportation Overview PDF Economic Development Partnership of Alabama Istifade tarixi 21 yanvar 2017 Alabama QuickFacts United States Census Bureau 10 sentyabr 2012 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 22 sentyabr 2012 Thomason Michael 2001 Mobile The New History of Alabama s First City Tuscaloosa University of Alabama Press 2 21 ISBN 978 0 8173 1065 3 Alabama Occupational Projections 2008 2018 PDF Alabama Department of Industrial Relations State of Alabama 17 yanvar 2013 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 22 sentyabr 2012 Read William A 1984 Indian Place Names in Alabama University of Alabama Press ISBN 978 0 8173 0231 3 OCLC 10724679 Sylestine Cora Hardy Heather and Montler Timothy 1993 Dictionary of the Alabama Language Austin University of Texas Press ISBN 978 0 292 73077 9 OCLC 26590560 24 oktyabr 2008 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Alabama n and adj OED Online March 2016 Oxford University Press http www oed com view Entry 248152 redirectedFrom alabama amp accessed April 22 2016 1 2 Alabama The State Name All About Alabama Alabama Department of Archives and History 28 iyun 2007 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2 avvqust 2007 Alabama The New York Times Almanac 2004 August 11 2006 September 26 2006 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi September 23 2006 invalid param val Welch Paul D 1991 Moundville s Economy University of Alabama Press ISBN 0 8173 0512 2 OCLC 21330955 Walthall John A 1990 Prehistoric Indians of the Southeast Archaeology of Alabama and the Middle South University of Alabama Press ISBN 0 8173 0552 1 OCLC 26656858 Amerika Birlesmis Statlari ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Alabama amp oldid 6088906, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
