Transliterasiya

Transliterasiya — bir yazı sistemindəki hərflərin başqa yazı sisteminin hərfləri ilə verilməsidir. Sözün və ya cümlənin bir əlifba qrafiki ilə yazılışının digər əlifba qrafiki ilə yazılması. Bu zaman hər bir hərf digər əlifbanın hərfi ilə deyildiyi kimi yazılır.

Müxtəlif əlifbalarla transliterasiya

Tipləri

Qrafik transliterasiyanın konversiyanın 4 tipi vardır:

1. bir qrafik element digər qrafik element ilə əvəz edilir;
2. bir qrafik element bir neçə digər qrafik element ilə əvəz edilir;
3. bir neçə qrafik element digər bir qrafik element ilə əvəz edilir;
4. bir neçə qrafik element digər bir neçə qrafik element ilə əvəz edilir;

Transliterasiyaya ehtiyac XIX əsrin sonunda yaranmışdır. Belə ki, Prussiyada elmi kitabxanal yaranarkən latın, kiril, ərəb, hind və digər əlifba sistemləri ilə yazılmış mətnlərin vahid kataloqunu yaratmaq lazım idi. Bunun üçün hətta xüsusi təlimat da tərtib etdilər.

İstifadəsi

Transliterasiyadan milli dildən başlıq və ya bir hissə materialı digər dildə verərkən istifadə edilir. Həmçinin mobil telefonlar vasitəsi ilə SMS göndərərkən də istifadə edilir.

İnternet transliteratorları

• Translitor.net 2010-05-29 at the Wayback Machine — Kiril əlifbasının onlayn transliterasiyası xidməti.
• Google Transliteration — 17 dil üçün transliterasiya.
• Транслитер.ру - translit tərcüməçi — latın qrafikindən rus dilinə avtomatik transliterasiyası.
• translit.ru — rus, ukrayna və belorus dilləri üçün transliterasiya.
• sinxron transliterasiya rus, ukrayna və belorus dilləri üçün transliterasiya.
• Translit 2016-03-05 at the Wayback Machine ukrayna və rus dilləri üçün transliterasiya proqramı.

İstinadlar

1. Лингвистический энциклопедический словарь. С. 518.