Sultan Mahmud səltənətinin ilk həftələrində üsyan rəhbərlərinin tələblərini yerinə yetirməyə məcbur oldu. Yüklü miqdarda mal-dövlət əldə etdikdən sonra özü üçün heç bir rütbə almayan Patrona Xəlil yaxın adamlarını önəmli dövlət məmuriyyətlərinə təyin etdirdi. Bundan başqa Nevşəhərli İbrahim Paşa səltənətində təyin edilən bəzi vergiləri ləğv etdirdi. İstanbul qazısı Dəli İbrahim Əfəndinin təşviqiylə Kağızxana səmtindəki 120 köşk padşahın verdiyi fərmana zidd olaraq dağıdılmışdı. Bundan qəzəblənən Sultan Mahmud günahlarının bağışlanması şərtiylə Ətmeydanındakı çadırlarını dağıdaraq üsyanın yatırılmasını əmr etdi. Dövlət idarəsi rəsmi olmasa da, Patrona Xəlilin səlahiyyətinə keçmiş, bütün bu işlər Ətmeydanından idarə edilməyə başlanmışdı. Bu səbəblə yeni sultan əvvəlcə Patrona Xəlil və tərəfdarlarını aradan qaldırmağa qərar verdi və çox keçmədən bunu bacardı. Sarayda bir məclisə çağırılan Patrona Xəlil və yaxın adamları gizlicə qətlə yetirildi. Hadisələrə qarışan yeniçərilər, boşnaq və albanlarİstanbuldan uzaqlaşdırıldı. 2 sentyabr1731-ci ildə baş verən bir digər ayaqlanmanın da yayılmadan qarşısı alındı. İstanbulda sərt bir rejim tədbiq edən Sultan Mahmud bir çox tədbirlər aldı; qadınların geyimi, zina, əsnafın yoxlanışı kimi bir çox məsələlərə önəm vermişdir. Bu ilk fəaliyyətini davam etdirərkən, cülusu mərasimiylə Avstriyaya, Lehistana və Çar Rusiyasına elçilər göndərmişdir.
O əsnada Qəndəhardan dönən Nadir xan da bu sülhü qəbul etməmiş, Səfəvi taxtını ələ aldıqdan sonra (1732) Kərkükə hücum edərək Bağdadı mühasirəyə almışdı. 8 ay davam edən mühasirə Ərzurum hakimi Osman Paşanın yardımıyla qaldırıldı. Ardından Təbrizin alınmasıyla bağlı Sultan Mahmuda “Qazi” ünvanı verildi. Ancaq Təbrizdə qala bilməyən Osmanlı ordusu geri çəkildi və Bağdad yenidən mühasirə altına alındı. Şərq sərdarı təyin edilən Abdullah Paşanın 1735-ci ilin iyununda İrəvan yaxınlığında baş verən döyüşdə məğlub olaraq şəhid düşməsinin ardından Əli Paşa sədarətdən alındı. Ardından Bağdad hakimi Gürcü İsmayıl Paşa sədarətə, Raqqa hakimi Əhməd Paşa isə şərq sərdarlığına təyin edildi. Bu əsnada Krım xanı və əmrindəki yüzlərlə tatar süvarisinin Sultan Mahmuddan aldığı əmrlə bölgəyə gəlməsi Osmanlı-Rusiya münasibətlərini gərginləşdirir və nəticədə Səfəvilərlə sülh müzakirələrinə başlanmışdır. 1639-cu ildə bağlanan Qəsri-şirin sülhünün şərtləri yenidən müzakirə edilmiş, III Abbası devirərək taxtı ələ keçirən Nadir şah isə cəfəriliyin tanınması ilə hər il Məkkəyə bir həcc əmiri göndərməsi, əsirlərin mübadilə edilməsi və 2 tərəfin də daimi elçi təyin etməsi təklifləriylə Əbdülbaki xanı İstanbula göndərdi. Səfəvi elçisinin apardığı müzakirələr bir nəticə vermədi və Osmanlı tərəfindən Mustafa ağa qarşı tərəfə göndərildi. Nəticədə cəfəriliyin beşinci məzhəb olaraq tanınması qəbul edilməsə də, Nadir şahın səltənəti tanınmış və İranda sünniliyin rəsmi elan edilməsi şərtiylə 1736-cı ildə sülh bağlanmışdır.
Çar Rusiyası ilə münasibətləri
Reç-Pospolitanın bölüşdürülməsini müttəfiqi Avstriya ilə öz lehinə çevirən Çar Rusiyası, Osmanlılarla bağlanan sülhə zidd olaraq Ukrayna və Podolye yaxınlığında qalalar inşa etdirmiş, Azov qalası istiqamətinə ordular göndərmişdi. Sultan Mahmudun əmriylə Krım xanının Şimali Qafqaz üzərindən Azərbaycana gəlməsini bəhanə edən Çar ordusu 1736-cı ilin martında Azov qalasına hücum etdi və ardından Krım istiqamətində irəliləməyə başlamışdı. Rusların hücumunun ardından 2 may1736-cı ildə toplanan divan məclisində fransız elçisi Marquis de Villeuneve’ün də təşviqiylə də Rusiyaya müharibəyə elan edildi. SədrəzəmSeyid Mehmed Paşa orduya sərdar təyin edildi və kaptan-ı dərya Canım Mehmed Paşa donanma ilə birlikdə Krım sahillərinə göndərildi. Trabzon hakimi Yəhya Paşa isə Özi (Oçakov) qalasının mühafizəsinə gətirildi. İran sərhəddindəki ordu hissələrinin bir qismi Kəfəyə göndərilmiş, daha əvvəl Bosniyadan toplanmasına qərar verilən əsgərlər də Babadağı mövqeyində orduya qatılmışdır. Digər yandan fransız elçisi Villeuneve də Avstriyanın müharibəyə daxil olmaması üçün diplomatik yazışmalara başlayır. Ancaq Çariça Anna İvanovna ilə razılaşan VI Karl İstanbuldakı elçisi Talmanın vasitəsilə diplomatik oyunlarla ordunun gecikməsinə çalışırdı. Rusların 13 iyul1736-cı ildə Azov qalası və digər qalaları ələ keçirməsi, Bağçasaray və Simferopola hücum etməsinə baxmayaraq Osmanlı hökuməti sülh bağlamağa can atırdı. Hətta bölgədəki yerli hakimlərin Avstriyanın da müharibəyə hazırlaşması barədə göndərdiyi xəbərlərə də önəm verilməmişdir. 16 iyun1736-cı ildə İstanbuldan yola çıxan Osmanlı ordusuBabadağda dayandı. Bu əsnada Sultan Mahmudun hüzuruna çıxan səfir Talman ordunun irəliləməsini gecikdirməyə davam edirdi. Sülh müzakirələrinin aparılacağı yerin müəyyən edilməsinə baxmayaraq Avstriyanın 3 istiqamətdə Osmanlıya hücuma keçməsi ilə müharibə başladı (iyun1737).
11 iyul1737-ci ildə ruslar Özi (Oçakov) qalasını işğal etmiş, Avstriya isə Niş, Banyaluka, İzvornikə hücum edərək Valaxiyaya daxil olmuş, Buxaresti ələ keçirmişdi. Bu itkilərin ardından sədarətdə dəyişiklik edən Sultan Mahmud Muhsinzadə Abdullah Paşanı sədrəzəm təyin etdi. Rumeli bəylərbəyi təyin edilən Körpülüzadə Hafiz Əhməd Paşa isə Nişi azad etməklə vəzifələndirildi. Sədrəzəm Abdullah Paşa Banyalukada, Həkimoğlu Əli Paşa Bosniyada, İvaz Mehmed Paşa isə Vidin yaxınlığında düşməni geri çəkilməyə məcbur edərkən Hafiz Əhməd Paşa Nişə daxil oldu. Ordunun İstanbula qayıtmasının ardından sədarətə Mehmed Paşanı gətirən Sultan Mahmud fransız elçisinin vasitəçiliyi ilə sülh müzakirələrinə razılıq verir ancaq sərhəd bölgəsində təhkimatı davam etdirmiş və əsas planı Belqradın geri alınması üzərinə qurmuşdur. Bu əsnada bir müddətdir Təkirdağda olan II Rakoçi 1738-ci ilin əvvəlində Ərdəl taxtına layiq görülmüş və bölgəyə göndərilmişdi. Həmin ilin baharında səfərə çıxan Osmanlı ordusu avqust ayına qədər bölgəyə hakim oldu və Belqrada hücumlara başladı.
Azov qalasındanQara dənizə açılan rus donanması kaptan-ı dərya Süleyman paşa tərəfindən yandırıldı. Bu əsnada aparılan və Fransanın vasitəçilik etdiyi sülh müzakirələri də müttəfiq dövlətlər tərəfindən qəbul edilmirdi. Ardından yeni sədarətə gətirilən İvaz Mehmed Paşa 1739-cu ilin aprelində yeni bir səfərə çıxır və hədəf Belqrad təyin edilir. Belqrad istiqamətində əldə edilən zəfərlərin ardından Belqrad geri alındı və Avstriya hökuməti Osmanlılara sülh təklif etdi. 28 sentyabr1739-cu ildə bağlanan 27 illik sülhlə müharibəyə son qoyulmuş, Avstriya ordusu Dunay çayının şimalına çəkilmişdir. 10 yanvar1737-ci ildə Osmanlı hökumətinin İsveçlə bağladığı ticarət müqaviləsi də rusları təlaşa saldı və nəhayət 12 dekabr1739-cu ildə ruslarla sülh bağlanmışdır. Sülhə görə, yalnız Azov qalası ruslara verildi və vasitəçi olan fransız elçisi Villeuneve 1740-cı ildə yeni kapitulyasiya almışdır. 4 yanvar1740-cı ildə İsveçlə bir müdafiə sazişi və yenə Fransa elçisinin vasitəçiliyi ilə İspaniyayla ticarət müqaviləsi bağlandı. Beləliklə, 1768-ci ilə qədər davam edən uzun bir sülh dönəmi başlamışdır.
İkinci İran müharibəsi
Müharibə şəraitinin sona çatmasının ardından başlayan ağır qış şərtləri 1740-cı ildə kiçik bir üsyana səbəb olsa da, qısa zamanda yatırılmışdır. Bu əsnada şərqdə Nadir şahın fəaliyyəti yeni problemlərə yol açmışdı. Nadir şahın Bağdadı geri istəməsi, ardından buranı və Kərkükü mühasirəyə alaraq 1743-cü ilin iyulunda Kərkükü almasının ardından yeni bir müharibə dövrü başlamışdır. Sultan Mahmud Həkimoğlu Əli Paşanı sədarətdən alıb yerinə gətirdiyi Seyid Həsən Paşanı şərq səfərinə göndərdi. Bu əsnada bir müddətdir Rodosda olan Səfəvi sülaləsindən Səfi Mirzə İran taxtına namizəd göstərilmiş, ancaq Qars yaxınlığında gedən döyüşdə uğur qazanılmamışdır. Mübarizə 9 dekabr1744-cü ilə qədər davam etdi. Şərq sərdarı Əhməd Paşanın yerinə gətirilən Mehmed Paşa düşməni məğlub edib İrəvana qədər irəliləsə də, döyüşdə şəhid düşməsinin ardından ordu dağıldı və Qars qalası əldən çıxdı. Ancaq Diyarbəkir hakimi Abdullah Paşanın Həmədana etdiyi hücumlarla çətin vəziyyətə düşən Nadir şah, öncəki istəklərindən əl çəkdiyini, Mosul və Bəsrənin ona verilməsi şərtiylə sülhə razı olduğunu bildirdi. İstanbula gələn Fətəli xanın apardığı danışıqlıqların ardından Nazif Mustafa Əfəndi Qəzvinə göndərildi və Qəsri-şirin sülhünün şərtləri daxilində yeni bir sülh bağlandı (4 sentyabr1746). Nadir şahın dostluq əlaməti olaraq göndərdiyi olduqca qiymətli daşlarla bəzədilmiş taxt, şahın sui-qəsdlə ölümü səbəbilə çıxan qarışıqlıqda uzun müddət Bağdadda qalmış, ancaq III Mustafa zamanında İstanbula gətirilmişdir.
Daxili siyasət
1740-cı ildə VI Karlın vəfatından və Nadir şahın sui-qəsdlə öldürülməsindən sonra yaranan taxt mübarizəsinə Fransanın təhrikinə baxmayaraq qatılmayan Sultan Mahmud səltənəti boyunca Darüssəadə ağası Bəşir ağa zamanında çıxan saray ağaları hadisəsi, Anadoludakı ləvənd quldurlarının aradan qaldırılması, Şamda Seyid Fəthinin cəzalandırılması, 1748-ci ilin iyulunda İstanbulda çıxan üsyan və Nəcddəki vəhhabi məsələsi ilə məşğul olmuşdur. Ordunu gücləndirməyə və müasirləşdirməyə çalışan Sultan Mahmud yeniçəri ocağına qarışmasa da, onları nəzarət altına aldı. Sultan Əhməd dönəmində siyasi sığınacaq istəyən ancaq bu istəyi Sultan Mahmud dönəmində gerçəkləşən və Humbaracı ocağında islahat aparan fransız mütəxəssisi Humbaracı Əhməd Paşa (Comte de Bonneval) bir yandan maaşlı yeni bir humbaracı birliyi təşkil etmiş, digər yandan 1734-cü ildə Üsküdarda yeni bir humbaracı məktəbi açmışdır. Beləliklə, III Mustafa və III Səlim dönəmində qurulacaq yeni məktəb və ocaqların ilk nümunələri yaradılmışdır. İbrahim Mütəfərrikanın ölümündən sonra (1747) bağlanan mətbəənin yenidən fəaliyyətə başlaması, yeni kağız emalatxanalarının açılması, yanğınlara qarşı ilk dəfə xortumlu tulumbacıların istifadə edilməsi məhz bu dövrə təsadüf edir.
Osmanlı dövlətinə son parlaq dönəmini yaşadan və xələflərinə uzun bir sülh dönəmi buraxan Sultan Mahmud 13 dekabr1754-cü ildə cümə namazından qayıdarkən Topqapı sarayının Dəmirqapı girişində halı pisləşərək vəfat etmişdir. Nuruosmaniyə məscidi yaxınlığında öz adına türbə inşa etdirsə də, xələfi III Osmanın əmriylə Yeni məscid yanındakı Validə Turhan Sultan türbəsinə atasının yanına dəfn edilmişdir. “Sebkati” ünvanıyla şeirlər yazmış, musiqiylə məşğul olmuş və günümüzə gəlib çıxmış bəzi bəstələri vardır. Bir neçə xanımı olsa da, övladı olmamışdır.
Osmanlı İmparatorluğu ile Lehistan (Polonya) Arasındaki Münasebetlerle ilgili Tarihi Belgeler (der. Nigâr Anafarta), İstanbul, ts., s. 23, 24, 25, 26-27, 31;
Ahmed Refik [Altınay], Hicrî On İkinci Asırda İstanbul Hayatı (İstanbul 1930), İstanbul 1988;
Koca Râgıb Mehmed Paşa, Tahkīk ve Tevfîk (haz. Ahmet Zeki İzgöer), İstanbul 2003, tür.yer.;
Ebû Sehl Numan Efendi, Tedbîrât-ı Pesendîde (nşr. Ali İbrahim Savaş), Ankara 1999, tür.yer.;
M. L. Shay, The Ottoman Empire from 1720 to 1734 as Revealed in Despatches of the Venetian Baili, Urbana 1944, tür.yer.;
a.mlf., “Nâdir Şah’ın Osmanlı Padişahı I. Mahmud’a Gönderdiği Taht-ı Tavus Hakkında”, TD, sy. 28-29 (1975), s. 113-122;
Hammer, Büyük Osmanlı Tarihi (trc. Vecdi Bürün), İstanbul 1991, VII, 378 vd.;
De Crouzenac, Histoire de la dernière révolution arrivée dans l’Empire ottoman, Paris 1740, tür.yer.;
Mənbə
Anonim Osmanlı Tarihi (nşr. Abdülkadir Özcan), Ankara 2000, s. 146, 183, 207;
Silâhdar, Nusretnâme, II, 220;
Râşid, Târih, II, 369, 529-530;
Destârî Sâlih Târihi (nşr. Bekir Sıtkı Baykal), Ankara 1962, s. 18-19, ayrıca bk. tür.yer.;
1730 Patrona İhtilâli Hakkında Bir Eser: Abdi Tarihi (nşr. Faik Reşit Unat), Ankara 1943, s. 49, 54-58;
Şeyhî, Vekāyiu’l-fuzalâ, II, 214, 312;
Ömer Efendi, Ahvâl-i Gazavât der Diyâr-ı Bosna, İstanbul 1293, tür.yer.;
Mustafa Hattî Efendi, Viyana Sefâretnâmesi (nşr. Ali İbrahim Savaş), Ankara 1999, tür.yer.;
Mehmed Emnî Beyefendi, Rusya Sefâretnâmesi (nşr. Münir Aktepe), Ankara 1974, tür.yer.;
a.mlf., Fethiyye-i Belgrad, İÜ Ktp., TY, nr. 2021, tür.yer.;
Subhî, Târih, tür.yer.; İzzî, Târih, İstanbul 1199, tür.yer.;
Hâkim, Târih, İstanbul Arkeoloji Müzeleri Ktp., nr. 483, tür.yer.;
Ayvansarâyî, Hadîkatü’l-cevâmi‘, I, 12, 204;
a.mlf., Vefeyât-ı Selâtîn, s. 7;
Şem‘dânîzâde, Müri’t-tevârîh (Aktepe), I, 26, 175, 178;
mahmud, vikipediyada, adlı, digər, şəxslər, haqqında, məqalələr, dəqiqləşdirmə, osmanlı, türkcəsi, محمود, اول, mahmud, evvel, avqust, 1696, 1696, ədirnə, dekabr, 1754, 1754, konstantinopol, osmanlı, sultanı, islam, xəlifəsi, محمود, اول, osmanlı, sultanı, padşa. Vikipediyada bu adli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax I Mahmud deqiqlesdirme I Mahmud Osmanli turkcesi محمود اول Mahmud i evvel 2 avqust 1696 1696 08 02 1 2 Edirne 13 dekabr 1754 1754 12 13 1 2 3 Konstantinopol 4 24 cu Osmanli sultani ve 103 cu Islam xelifesi I Mahmudمحمود اول 24 cu Osmanli sultani Padsah 2 oktyabr 1730 13 dekabr 1754Selefi III EhmedXelefi III OsmanSexsi melumatlarDogum tarixi 2 avqust 1696Dogum yeri Edirne Osmanli imperiyasiVefat tarixi 13 dekabr 1754 58 yasinda Vefat yeri Topqapi sarayi Istanbul Osmanli imperiyasiDefn yeri Valide Turhan Sultan turbesi IstanbulAtasi II MustafaAnasi Saliha Sebkati Sultan Vikianbarda elaqeli mediafayllarMundericat 1 Heyati 1 1 Ilk illeri 1 2 Patrona Xelil donemi 1 3 Birinci Iran seferi 1 4 Car Rusiyasi ile munasibetleri 1 5 Ikinci Iran muharibesi 1 6 Daxili siyaset 2 Ailesi 2 1 Heremxanasi 3 Istinadlar 4 MenbeHeyati RedakteIlk illeri Redakte 2 avqust 1696 ci ilde Edirnede dunyaya gelmisdir Atasi 22 Osmanli sultani II Mustafa anasi ise yunan esilli Saliha Sultandir Usaqliq illeri Edirnede kecmis ilk tehsilini de burada dovrun seyxulislami Seyid Feyzullah Efendinin oglu Ibrahim Efendiden almisdir Atasinin taxtdan endirilmesiyle neticelenen Edirne hadiselerinin ardindan 1703 qardaslariyla birlikde Istanbula getirildi 2 il sonra ise qardaslariyla birlikde sade bir merasimle sunnet edildi Adeten zergerlikle mesgul oldugu 27 illik qefes heyatinin ardindan Patrona Xelil usyani neticesinde taxta cixarilmisdir 2 oktyabr 1730 Usyan neticesinde taxtdan endirilen emisi Sultan Ehmed onu oz elleriyle taxta oturtmus xeyir dualar vererek dovlet idaresini oz elinde cemlemesini meslehet gormusdur Patrona Xelil donemi Redakte Sultan Mahmud seltenetinin ilk heftelerinde usyan rehberlerinin teleblerini yerine yetirmeye mecbur oldu Yuklu miqdarda mal dovlet elde etdikden sonra ozu ucun hec bir rutbe almayan Patrona Xelil yaxin adamlarini onemli dovlet memuriyyetlerine teyin etdirdi Bundan basqa Nevseherli Ibrahim Pasa seltenetinde teyin edilen bezi vergileri legv etdirdi Istanbul qazisi Deli Ibrahim Efendinin tesviqiyle Kagizxana semtindeki 120 kosk padsahin verdiyi fermana zidd olaraq dagidilmisdi Bundan qezeblenen Sultan Mahmud gunahlarinin bagislanmasi sertiyle Etmeydanindaki cadirlarini dagidaraq usyanin yatirilmasini emr etdi Dovlet idaresi resmi olmasa da Patrona Xelilin selahiyyetine kecmis butun bu isler Etmeydanindan idare edilmeye baslanmisdi Bu sebeble yeni sultan evvelce Patrona Xelil ve terefdarlarini aradan qaldirmaga qerar verdi ve cox kecmeden bunu bacardi Sarayda bir meclise cagirilan Patrona Xelil ve yaxin adamlari gizlice qetle yetirildi Hadiselere qarisan yeniceriler bosnaq ve albanlar Istanbuldan uzaqlasdirildi 2 sentyabr 1731 ci ilde bas veren bir diger ayaqlanmanin da yayilmadan qarsisi alindi Istanbulda sert bir rejim tedbiq eden Sultan Mahmud bir cox tedbirler aldi qadinlarin geyimi zina esnafin yoxlanisi kimi bir cox meselelere onem vermisdir Bu ilk fealiyyetini davam etdirerken culusu merasimiyle Avstriyaya Lehistana ve Car Rusiyasina elciler gondermisdir 5 Birinci Iran seferi Redakte Usyancilari aradan qaldirib dovlet idaresini ele alan Sultan Mahmud derhal xarici meselelerle mesgul oldu Bu donemde xususile Osmanli Sefevi munasibetleri keskinlesmisdi Serq serdari teyin etdiyi Bagdad hakimi Ehmed Pasa 15 sentyabr 1731 ci ilde qalib gelmis Hekimoglu Eli Pasa ise Urmiya ve Tebrizi ele kecirmisdi 10 yanvar 1732 ci ilde Ehmed Pasa ile Mehemmed Rzaqulu xan arasinda imzalanan Kirmansah sulhune gore Tebriz Kirmansah ve Hemedan Sefevilere Gence Tiflis Irevan Sirvan Samaxi ve Dagistan bolgesi Osmanlilara verilmisdir Ancaq Sultan Mahmud Tebrizin Sefevilerde qalmasina razi olamdi Bu sebeble sulh terefdari sedrezem Topal Osman Pasa ve seyxulislam Abdullah Efendini vezifeden aldi Darusseade agasi Besir aganin tesviqiyle Hekimoglu Eli Pasa sedarete getirildi ve 6 oktyabr 1733 cu ilde Sefevilere muharibe elan edildi O esnada Qendehardan donen Nadir xan da bu sulhu qebul etmemis Sefevi taxtini ele aldiqdan sonra 1732 Kerkuke hucum ederek Bagdadi muhasireye almisdi 8 ay davam eden muhasire Erzurum hakimi Osman Pasanin yardimiyla qaldirildi Ardindan Tebrizin alinmasiyla bagli Sultan Mahmuda Qazi unvani verildi Ancaq Tebrizde qala bilmeyen Osmanli ordusu geri cekildi ve Bagdad yeniden muhasire altina alindi Serq serdari teyin edilen Abdullah Pasanin 1735 ci ilin iyununda Irevan yaxinliginda bas veren doyusde meglub olaraq sehid dusmesinin ardindan Eli Pasa sedaretden alindi Ardindan Bagdad hakimi Gurcu Ismayil Pasa sedarete Raqqa hakimi Ehmed Pasa ise serq serdarligina teyin edildi Bu esnada Krim xani ve emrindeki yuzlerle tatar suvarisinin Sultan Mahmuddan aldigi emrle bolgeye gelmesi Osmanli Rusiya munasibetlerini gerginlesdirir ve neticede Sefevilerle sulh muzakirelerine baslanmisdir 1639 cu ilde baglanan Qesri sirin sulhunun sertleri yeniden muzakire edilmis III Abbasi devirerek taxti ele keciren Nadir sah ise ceferiliyin taninmasi ile her il Mekkeye bir hecc emiri gondermesi esirlerin mubadile edilmesi ve 2 terefin de daimi elci teyin etmesi teklifleriyle Ebdulbaki xani Istanbula gonderdi Sefevi elcisinin apardigi muzakireler bir netice vermedi ve Osmanli terefinden Mustafa aga qarsi terefe gonderildi Neticede ceferiliyin besinci mezheb olaraq taninmasi qebul edilmese de Nadir sahin selteneti taninmis ve Iranda sunniliyin resmi elan edilmesi sertiyle 1736 ci ilde sulh baglanmisdir 6 Car Rusiyasi ile munasibetleri Redakte Rec Pospolitanin bolusdurulmesini muttefiqi Avstriya ile oz lehine ceviren Car Rusiyasi Osmanlilarla baglanan sulhe zidd olaraq Ukrayna ve Podolye yaxinliginda qalalar insa etdirmis Azov qalasi istiqametine ordular gondermisdi Sultan Mahmudun emriyle Krim xaninin Simali Qafqaz uzerinden Azerbaycana gelmesini behane eden Car ordusu 1736 ci ilin martinda Azov qalasina hucum etdi ve ardindan Krim istiqametinde irelilemeye baslamisdi Ruslarin hucumunun ardindan 2 may 1736 ci ilde toplanan divan meclisinde fransiz elcisi Marquis de Villeuneve un de tesviqiyle de Rusiyaya muharibeye elan edildi Sedrezem Seyid Mehmed Pasa orduya serdar teyin edildi ve kaptan i derya Canim Mehmed Pasa donanma ile birlikde Krim sahillerine gonderildi Trabzon hakimi Yehya Pasa ise Ozi Ocakov qalasinin muhafizesine getirildi Iran serheddindeki ordu hisselerinin bir qismi Kefeye gonderilmis daha evvel Bosniyadan toplanmasina qerar verilen esgerler de Babadagi movqeyinde orduya qatilmisdir Diger yandan fransiz elcisi Villeuneve de Avstriyanin muharibeye daxil olmamasi ucun diplomatik yazismalara baslayir Ancaq Carica Anna Ivanovna ile razilasan VI Karl Istanbuldaki elcisi Talmanin vasitesile diplomatik oyunlarla ordunun gecikmesine calisirdi Ruslarin 13 iyul 1736 ci ilde Azov qalasi ve diger qalalari ele kecirmesi Bagcasaray ve Simferopola hucum etmesine baxmayaraq Osmanli hokumeti sulh baglamaga can atirdi Hetta bolgedeki yerli hakimlerin Avstriyanin da muharibeye hazirlasmasi barede gonderdiyi xeberlere de onem verilmemisdir 16 iyun 1736 ci ilde Istanbuldan yola cixan Osmanli ordusu Babadagda dayandi Bu esnada Sultan Mahmudun huzuruna cixan sefir Talman ordunun irelilemesini gecikdirmeye davam edirdi Sulh muzakirelerinin aparilacagi yerin mueyyen edilmesine baxmayaraq Avstriyanin 3 istiqametde Osmanliya hucuma kecmesi ile muharibe basladi iyun 1737 7 11 iyul 1737 ci ilde ruslar Ozi Ocakov qalasini isgal etmis Avstriya ise Nis Banyaluka Izvornike hucum ederek Valaxiyaya daxil olmus Buxaresti ele kecirmisdi Bu itkilerin ardindan sedaretde deyisiklik eden Sultan Mahmud Muhsinzade Abdullah Pasani sedrezem teyin etdi Rumeli beylerbeyi teyin edilen Korpuluzade Hafiz Ehmed Pasa ise Nisi azad etmekle vezifelendirildi Sedrezem Abdullah Pasa Banyalukada Hekimoglu Eli Pasa Bosniyada Ivaz Mehmed Pasa ise Vidin yaxinliginda dusmeni geri cekilmeye mecbur ederken Hafiz Ehmed Pasa Nise daxil oldu Ordunun Istanbula qayitmasinin ardindan sedarete Mehmed Pasani getiren Sultan Mahmud fransiz elcisinin vasiteciliyi ile sulh muzakirelerine raziliq verir ancaq serhed bolgesinde tehkimati davam etdirmis ve esas plani Belqradin geri alinmasi uzerine qurmusdur Bu esnada bir muddetdir Tekirdagda olan II Rakoci 1738 ci ilin evvelinde Erdel taxtina layiq gorulmus ve bolgeye gonderilmisdi Hemin ilin baharinda sefere cixan Osmanli ordusu avqust ayina qeder bolgeye hakim oldu ve Belqrada hucumlara basladi 8 Azov qalasindan Qara denize acilan rus donanmasi kaptan i derya Suleyman pasa terefinden yandirildi Bu esnada aparilan ve Fransanin vasitecilik etdiyi sulh muzakireleri de muttefiq dovletler terefinden qebul edilmirdi Ardindan yeni sedarete getirilen Ivaz Mehmed Pasa 1739 cu ilin aprelinde yeni bir sefere cixir ve hedef Belqrad teyin edilir Belqrad istiqametinde elde edilen zeferlerin ardindan Belqrad geri alindi ve Avstriya hokumeti Osmanlilara sulh teklif etdi 28 sentyabr 1739 cu ilde baglanan 27 illik sulhle muharibeye son qoyulmus Avstriya ordusu Dunay cayinin simalina cekilmisdir 10 yanvar 1737 ci ilde Osmanli hokumetinin Isvecle bagladigi ticaret muqavilesi de ruslari telasa saldi ve nehayet 12 dekabr 1739 cu ilde ruslarla sulh baglanmisdir Sulhe gore yalniz Azov qalasi ruslara verildi ve vasiteci olan fransiz elcisi Villeuneve 1740 ci ilde yeni kapitulyasiya almisdir 4 yanvar 1740 ci ilde Isvecle bir mudafie sazisi ve yene Fransa elcisinin vasiteciliyi ile Ispaniyayla ticaret muqavilesi baglandi Belelikle 1768 ci ile qeder davam eden uzun bir sulh donemi baslamisdir Ikinci Iran muharibesi Redakte Muharibe seraitinin sona catmasinin ardindan baslayan agir qis sertleri 1740 ci ilde kicik bir usyana sebeb olsa da qisa zamanda yatirilmisdir Bu esnada serqde Nadir sahin fealiyyeti yeni problemlere yol acmisdi Nadir sahin Bagdadi geri istemesi ardindan burani ve Kerkuku muhasireye alaraq 1743 cu ilin iyulunda Kerkuku almasinin ardindan yeni bir muharibe dovru baslamisdir Sultan Mahmud Hekimoglu Eli Pasani sedaretden alib yerine getirdiyi Seyid Hesen Pasani serq seferine gonderdi Bu esnada bir muddetdir Rodosda olan Sefevi sulalesinden Sefi Mirze Iran taxtina namized gosterilmis ancaq Qars yaxinliginda geden doyusde ugur qazanilmamisdir Mubarize 9 dekabr 1744 cu ile qeder davam etdi Serq serdari Ehmed Pasanin yerine getirilen Mehmed Pasa dusmeni meglub edib Irevana qeder irelilese de doyusde sehid dusmesinin ardindan ordu dagildi ve Qars qalasi elden cixdi Ancaq Diyarbekir hakimi Abdullah Pasanin Hemedana etdiyi hucumlarla cetin veziyyete dusen Nadir sah onceki isteklerinden el cekdiyini Mosul ve Besrenin ona verilmesi sertiyle sulhe razi oldugunu bildirdi Istanbula gelen Feteli xanin apardigi danisiqliqlarin ardindan Nazif Mustafa Efendi Qezvine gonderildi ve Qesri sirin sulhunun sertleri daxilinde yeni bir sulh baglandi 4 sentyabr 1746 Nadir sahin dostluq elameti olaraq gonderdiyi olduqca qiymetli daslarla bezedilmis taxt sahin sui qesdle olumu sebebile cixan qarisiqliqda uzun muddet Bagdadda qalmis ancaq III Mustafa zamaninda Istanbula getirilmisdir 9 10 Daxili siyaset Redakte 1740 ci ilde VI Karlin vefatindan ve Nadir sahin sui qesdle oldurulmesinden sonra yaranan taxt mubarizesine Fransanin tehrikine baxmayaraq qatilmayan Sultan Mahmud selteneti boyunca Darusseade agasi Besir aga zamaninda cixan saray agalari hadisesi Anadoludaki levend quldurlarinin aradan qaldirilmasi Samda Seyid Fethinin cezalandirilmasi 1748 ci ilin iyulunda Istanbulda cixan usyan ve Necddeki vehhabi meselesi ile mesgul olmusdur Ordunu guclendirmeye ve muasirlesdirmeye calisan Sultan Mahmud yeniceri ocagina qarismasa da onlari nezaret altina aldi Sultan Ehmed doneminde siyasi siginacaq isteyen ancaq bu isteyi Sultan Mahmud doneminde gerceklesen ve Humbaraci ocaginda islahat aparan fransiz mutexessisi Humbaraci Ehmed Pasa Comte de Bonneval bir yandan maasli yeni bir humbaraci birliyi teskil etmis diger yandan 1734 cu ilde Uskudarda yeni bir humbaraci mektebi acmisdir Belelikle III Mustafa ve III Selim doneminde qurulacaq yeni mekteb ve ocaqlarin ilk numuneleri yaradilmisdir Ibrahim Muteferrikanin olumunden sonra 1747 baglanan metbeenin yeniden fealiyyete baslamasi yeni kagiz emalatxanalarinin acilmasi yanginlara qarsi ilk defe xortumlu tulumbacilarin istifade edilmesi mehz bu dovre tesaduf edir 11 Osmanli dovletine son parlaq donemini yasadan ve xeleflerine uzun bir sulh donemi buraxan Sultan Mahmud 13 dekabr 1754 cu ilde cume namazindan qayidarken Topqapi sarayinin Demirqapi girisinde hali pisleserek vefat etmisdir Nuruosmaniye mescidi yaxinliginda oz adina turbe insa etdirse de xelefi III Osmanin emriyle Yeni mescid yanindaki Valide Turhan Sultan turbesine atasinin yanina defn edilmisdir Sebkati unvaniyla seirler yazmis musiqiyle mesgul olmus ve gunumuze gelib cixmis bezi besteleri vardir 12 Bir nece xanimi olsa da ovladi olmamisdir Ailesi RedakteHeremxanasi Redakte Alicenab xanim Mihrisah xanim o 16 mart 1762 Ayse xanim o 1764 Qaracaehmed mezarligina defn edilmisdir Hatem xanim o 1770 Uskudar Ayazma mescidinin heziresinde defn edilmisdir Verdinaz xanim o 16 dekabr 1804 Sahzade kulliyesinin heziresinde defn edilmisdir Xedice Rami xanim o 16 yanvar 1780 Istinadlar RedakteBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir 1 2 3 4 Encyclopaedia Britannica lt a href https wikidata org wiki Track Q5375741 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1417 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P2450 gt lt a gt 1 2 3 4 Brockhaus Enzyklopadie lt a href https wikidata org wiki Track Q237227 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P5019 gt lt a gt 1 2 Gran Enciclopedia Catalana Grup Enciclopedia Catalana 1968 lt a href https wikidata org wiki Track P1296 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q2664168 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q18696256 gt lt a gt Almaniya Milli Kitabxanasi Berlin Dovlet Kitabxanasi Bavariya Dovlet Kitabxanasi ve b Record 1033536903 Umumi tenzimleme nezareti GND 2012 2016 lt a href https wikidata org wiki Track Q27302 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q304037 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q256507 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q170109 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q36578 gt lt a gt Osmanli Imparatorlugu ile Lehistan Polonya Arasindaki Munasebetlerle ilgili Tarihi Belgeler der Nigar Anafarta Istanbul ts s 23 24 25 26 27 31 Ahmed Refik Altinay Hicri On Ikinci Asirda Istanbul Hayati Istanbul 1930 Istanbul 1988 Koca Ragib Mehmed Pasa Tahkik ve Tevfik haz Ahmet Zeki Izgoer Istanbul 2003 tur yer Ebu Sehl Numan Efendi Tedbirat i Pesendide nsr Ali Ibrahim Savas Ankara 1999 tur yer M L Shay The Ottoman Empire from 1720 to 1734 as Revealed in Despatches of the Venetian Baili Urbana 1944 tur yer a mlf Nadir Sah in Osmanli Padisahi I Mahmud a Gonderdigi Taht i Tavus Hakkinda TD sy 28 29 1975 s 113 122 Hammer Buyuk Osmanli Tarihi trc Vecdi Burun Istanbul 1991 VII 378 vd De Crouzenac Histoire de la derniere revolution arrivee dans l Empire ottoman Paris 1740 tur yer Menbe RedakteAnonim Osmanli Tarihi nsr Abdulkadir Ozcan Ankara 2000 s 146 183 207 Silahdar Nusretname II 220 Rasid Tarih II 369 529 530 Destari Salih Tarihi nsr Bekir Sitki Baykal Ankara 1962 s 18 19 ayrica bk tur yer 1730 Patrona Ihtilali Hakkinda Bir Eser Abdi Tarihi nsr Faik Resit Unat Ankara 1943 s 49 54 58 Seyhi Vekayiu l fuzala II 214 312 Omer Efendi Ahval i Gazavat der Diyar i Bosna Istanbul 1293 tur yer Mustafa Hatti Efendi Viyana Sefaretnamesi nsr Ali Ibrahim Savas Ankara 1999 tur yer Mehmed Emni Beyefendi Rusya Sefaretnamesi nsr Munir Aktepe Ankara 1974 tur yer a mlf Fethiyye i Belgrad IU Ktp TY nr 2021 tur yer Subhi Tarih tur yer Izzi Tarih Istanbul 1199 tur yer Hakim Tarih Istanbul Arkeoloji Muzeleri Ktp nr 483 tur yer Ayvansarayi Hadikatu l cevami I 12 204 a mlf Vefeyat i Selatin s 7 Sem danizade Muri t tevarih Aktepe I 26 175 178 Vasif Tarih Bulak 1243 I 9 vd 12 13 21 22 32 33 35 Tayyarzade Ata Bey Tarih Istanbul 1293 IV 67 vd A Vandal Une ambassade francaise en orient sous Louis XV Paris 1887 tur yer Danismend Kronoloji2 IV 20 35 Uzuncarsili Osmanli Tarihi IV 1 Munir Aktepe Patrona Isyani Istanbul 1958 tur yer a mlf Mahmud I IA VII 158 165 a mlf Maḥmud I EI2 Fr VI 53 56 Faik Resit Unat Osmanli Sefirleri ve Sefaretnameleri nsr Bekir Sitki Baykal Ankara 1968 s 65 97 Artuk Islami Sikkeler Katalogu II 632 643 Cagatay Ulucay Harem II Ankara 1971 s 20 125 126 a mlf Padisahlarin Kadinlari ve Kizlari Ankara 1980 s 95 96 Ali Djafar Pour Nadir Sah Devrinde Osmanli Iran Munasebetleri doktora tezi 1977 IU Ed Fak s 74 vd Erunsal Turk Kutuphaneleri Tarihi II s 83 100 Abdulkadir Balgalmis Atif Efendi DIA IV 60 I MahmudOsmanli sulalesiDogum 2 avqust 1696 Vefat 13 dekabr 1754Hakimiyyet titullariSelefleri III Ehmed Osmanli Imperiyasi دولت عالیه عثمانی Sultani2 oktyabr 1730 13 dekabr 1754 Xelefleri III OsmanSunni Islam titullariSelefleri III Ehmed Islam Xelifesi خلافة إسلامية Xelefleri III OsmanMenbe https az wikipedia org w index php title I Mahmud amp oldid 6012165, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.svg.html){kind=link}
.svg.html){kind=link}
