Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
III. Mustafa (Divan ədəbiyyatındakı adıyla Cahangir; 28 yanvar 1717[…], Konstantinopol – 21 yanvar 1774, Konstantinopol), 26. Osmanlı padşahı və 105. İslam xəlifəsi.
| III Mustafa | |
|---|---|
 | |
| 31 oktyabr 1757 – 21 yanvar 1774 | |
| Əvvəlki | III Osman |
| Sonrakı | I Əbdülhəmid |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 28 yanvar 1717[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 21 yanvar 1774(56 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | rəhbər[d], qul[d] |
| Atası | III Əhməd |
| Anası | Əminə Mehrişah Sultan |
| Uşaqları | |
| Ailəsi | Osmanlı xanədanı |
| Dini | islam |
| | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Atası Sultan III. Əhməd, anası Əminə Mihr-î-şâh Sultandır. Atasının 1730'da taxtdan çəkilməsindən sonra 27 il qəfəs həyatı yaşamışdır. Əmisinin oğlu III. Osmanın ölümü üzərinə 1757'də taxta keçmişdir.
Səltənəti
Başa keçdikdən sonra sədrəzəm vəzifədə saxladı. Maliyyə vəziyyətini düzəltmək üçün sarayın xərclərini azaltdı və sui-istifadələrin üstünə getdi ancaq müvəffəqiyyətli ola bilmədi. Orduda artilleriya sinifini düzəltmək üçün Baron de Tott'a "Sürət topçuları" adında hərbi bir birlik qurdurdu. Rusların 1770'də Çeşmə'də Osmanlı donanmasını yandırmaları üzərinə yeni bir donanma hazırlanmasına çalışdı. Bu donanmanın əsgərlərini yetişdirmək üzrə 1773-cü ildə Mühəndisxaney-i Bahr-i Hümayunu qurdurdu. Laləli məscidini tikdirdi. Bundan başqa zəlzələdə yıxılan Fateh məscidini yenidən tikdirdi.
Səltənətinin son dönəminə 1768–1774 Osmanlı-Rus müharibəsi hakim oldu. III. Mustafa ordusunun zəifliyini bilməklə birlikdə II. Yekaterina dövründə Rusiyanın Lehistana etdiyi müdaxilələr ucbatından Rusiyaya qarşı müharibə elan etdi. Döyüş əsnasında Baltik dənizindən yola çıxan Rus Donanması Çeşmə'də Osmanlı donanmasını yandırdı. III. Mustafa savaşı bitirmək üçün cəhdlər etdi ancaq müvəffəqiyyətli ola bilmədi. Savaş davam edərkən öldü. Laləlidə öz tikdirdiyi Laləli Külliyyəsinin içindəki III. Mustafa türbəsində yatmaqdadır.
Ailəsi
Hərəmxanası
- Aynülhəyat Sultan (d. 1726 - ö. 21 iyul 1764) — Məzarı Sultan Mustafa türbəsindədir.
- Fatma Fəhimə Sultan (ö. 1761) — doğum əsnasında vəfat etmişdir.
- Mihrişah Sultan
- Rüfət Qadınəfəndi (d. 1744 - ö. yanvar 1804)
- Ayşə Adilşah Sultan
- Mihrişah Sultan (ö. 1799) — Məzarı qızı Şah Sultanın türbəsindədir.
- Binnaz Qadınəfəndi (ö. may 1823)
Oğlan uşaqları
- III Səlim
- Şahzadə Mehmed (d. 10 yanvar 1767 - ö. 12 oktyabr 1772) — Mihrişah Sultandan doğulub. Məzarı Sultan Mustafa türbəsindədir.
Qız uşaqları
- Hibətullah Sultan (d. 14 mart 1759 - ö. 7 iyun 1762) — Mihrişah Sultandan doğulub. Məzarı Sultan Mustafa türbəsindədir.
- Şah Sultan (d. 1761 - ö. aprel 1761) — Rüfət Qadınəfəndidən doğulub.
- Şah Sultan
- Mihrimah Sultan (d. 5 fevral 1762 - ö. 6 oktyabr 1762) — Aynülhəyat Sultandan doğulub. Məzarı Sultan Mustafa türbəsindədir.
- Mihrişah Sultan (d. 9 yanvar 1763 - ö. 21 fevral 1769) — Məzarı Sultan Mustafa türbəsindədir.
- Hatəm Sultan (d. 1764 - ö. mart 1769)
- Beyhan Sultan
- Xədicə Sultan
- Fatma Sultan (d. 9 yanvar 1770 - ö. 26 may 1772) — Mihrişah Sultandan doğulub. Məzarı Sultan Mustafa türbəsindədir
- Reyhan Sultan
Mənbə
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (2003). Osmanlı Tarihi III. Cilt 1. Kısım: II. Selim'in Tahta Çıkışından 1699 Karlofça Andlaşmasına Kadar. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. ISBN 975-16-0013-8.
- Sakaoğlu, Necdet (1999). Bu Mülkün Sultanları. İstanbul: Oğlak Yayınları. ISBN 875-329-299-6. say.357–373
- Kinross, Lord (1977). The Ottoman Centuries. İstanbul: Sander Kitabevi. ISBN 0-224-01379-8.(İngilizce)
- Shaw, Stanford (1976). History of the Ottoman Empire and Modern Turkey. Vol.1 Empire of the Gazis: the Rise and Decline of the Ottoman Empire 1280–1808. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-29163-1. say.246–250 (İngilizce)
Xarici keçidlər
III Mustafa Doğum: 28 yanvar 1717 Vəfat: 21 yanvar 1774 | ||
| Hakimiyyət titulları | ||
|---|---|---|
| Sələfləri III Osman |  Osmanlı İmperiyası (دولت عالیه عثمانی) Sultanı 31 oktyabr 1757-21 yanvar 1774 | Xələfləri I Əbdülhəmid |
| Sünni İslam titulları | ||
| Sələfləri III Osman |  İslam Xəlifəsi (خلافة إسلامية) | Xələfləri I Əbdülhəmid |
- Mustafa III // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Sultan (seit 1757) Mustafa // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Mustafà III // Gran Enciclopèdia Catalana (kat.). Grup Enciclopèdia, 1968.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
III Mustafa Divan edebiyyatindaki adiyla Cahangir 28 yanvar 1717 Konstantinopol 21 yanvar 1774 Konstantinopol 26 Osmanli padsahi ve 105 Islam xelifesi III Mustafa26 ci Osmanli Sultani Padsah 31 oktyabr 1757 21 yanvar 1774EvvelkiIII OsmanSonrakiI EbdulhemidSexsi melumatlarDogum tarixi 28 yanvar 1717 1717 01 28 Dogum yeri KonstantinopolVefat tarixi 21 yanvar 1774 1774 01 21 56 yasinda Vefat yeri KonstantinopolDefn yeri Sultan Mustafa turbesiFealiyyeti rehber d qul d Atasi III EhmedAnasi Emine Mehrisah SultanUsaqlari III Selim Xedice Sultan Sah Sultan III Mustafanin qizi Beyhan SultanAilesi Osmanli xanedaniDini islam Vikianbarda elaqeli mediafayllar Atasi Sultan III Ehmed anasi Emine Mihr i sah Sultandir Atasinin 1730 da taxtdan cekilmesinden sonra 27 il qefes heyati yasamisdir Emisinin oglu III Osmanin olumu uzerine 1757 de taxta kecmisdir SeltenetiBasa kecdikden sonra sedrezem vezifede saxladi Maliyye veziyyetini duzeltmek ucun sarayin xerclerini azaltdi ve sui istifadelerin ustune getdi ancaq muveffeqiyyetli ola bilmedi Orduda artilleriya sinifini duzeltmek ucun Baron de Tott a Suret topculari adinda herbi bir birlik qurdurdu Ruslarin 1770 de Cesme de Osmanli donanmasini yandirmalari uzerine yeni bir donanma hazirlanmasina calisdi Bu donanmanin esgerlerini yetisdirmek uzre 1773 cu ilde Muhendisxaney i Bahr i Humayunu qurdurdu Laleli mescidini tikdirdi Bundan basqa zelzelede yixilan Fateh mescidini yeniden tikdirdi Seltenetinin son donemine 1768 1774 Osmanli Rus muharibesi hakim oldu III Mustafa ordusunun zeifliyini bilmekle birlikde II Yekaterina dovrunde Rusiyanin Lehistana etdiyi mudaxileler ucbatindan Rusiyaya qarsi muharibe elan etdi Doyus esnasinda Baltik denizinden yola cixan Rus Donanmasi Cesme de Osmanli donanmasini yandirdi III Mustafa savasi bitirmek ucun cehdler etdi ancaq muveffeqiyyetli ola bilmedi Savas davam ederken oldu Lalelide oz tikdirdiyi Laleli Kulliyyesinin icindeki III Mustafa turbesinde yatmaqdadir AilesiHeremxanasi Aynulheyat Sultan d 1726 o 21 iyul 1764 Mezari Sultan Mustafa turbesindedir Fatma Fehime Sultan o 1761 dogum esnasinda vefat etmisdir Mihrisah Sultan Rufet Qadinefendi d 1744 o yanvar 1804 Ayse Adilsah Sultan Mihrisah Sultan o 1799 Mezari qizi Sah Sultanin turbesindedir Binnaz Qadinefendi o may 1823 Oglan usaqlari III Selim Sahzade Mehmed d 10 yanvar 1767 o 12 oktyabr 1772 Mihrisah Sultandan dogulub Mezari Sultan Mustafa turbesindedir Qiz usaqlari Hibetullah Sultan d 14 mart 1759 o 7 iyun 1762 Mihrisah Sultandan dogulub Mezari Sultan Mustafa turbesindedir Sah Sultan d 1761 o aprel 1761 Rufet Qadinefendiden dogulub Sah Sultan Mihrimah Sultan d 5 fevral 1762 o 6 oktyabr 1762 Aynulheyat Sultandan dogulub Mezari Sultan Mustafa turbesindedir Mihrisah Sultan d 9 yanvar 1763 o 21 fevral 1769 Mezari Sultan Mustafa turbesindedir Hatem Sultan d 1764 o mart 1769 Beyhan Sultan Xedice Sultan Fatma Sultan d 9 yanvar 1770 o 26 may 1772 Mihrisah Sultandan dogulub Mezari Sultan Mustafa turbesindedir Reyhan SultanMenbeUzuncarsili Ismail Hakki 2003 Osmanli Tarihi III Cilt 1 Kisim II Selim in Tahta Cikisindan 1699 Karlofca Andlasmasina Kadar Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinlari ISBN 975 16 0013 8 Sakaoglu Necdet 1999 Bu Mulkun Sultanlari Istanbul Oglak Yayinlari ISBN 875 329 299 6 say 357 373 Kinross Lord 1977 The Ottoman Centuries Istanbul Sander Kitabevi ISBN 0 224 01379 8 Ingilizce Shaw Stanford 1976 History of the Ottoman Empire and Modern Turkey Vol 1 Empire of the Gazis the Rise and Decline of the Ottoman Empire 1280 1808 Cambridge Cambridge University Press ISBN 0 521 29163 1 say 246 250 Ingilizce Xarici kecidlerIII MustafaOsmanli sulalesiDogum 28 yanvar 1717 Vefat 21 yanvar 1774Hakimiyyet titullariSelefleri III Osman Osmanli Imperiyasi دولت عالیه عثمانی Sultani 31 oktyabr 1757 21 yanvar 1774 Xelefleri I EbdulhemidSunni Islam titullariSelefleri III Osman Islam Xelifesi خلافة إسلامية Xelefleri I EbdulhemidMustafa III Encyclopaedia Britannica ing Sultan seit 1757 Mustafa Brockhauz Ensiklopediyasi alm Mustafa III Gran Enciclopedia Catalana kat Grup Enciclopedia 1968