fbpx
Wikipedia

Bəsrə

Avqust 03, 2021

Bəsrə (Ərəb dili:البصرة ) — Cənubi İraqda şəhər. Bəsrə mühafazasının inzibati mərkəzi. Əhalisi 2,02 mln. nəfər (2005). İran körfəzinin 55 km-liyində, Şətt-ül-ərəb çayında port (1980-ci illərədək qabarma zamanı okean gəmiləri daxil ola bilirdi; sonralar çay yatağını lil basdığından yalnız kiçik tonnajlı gəmilər daxil olur). Nəqliyyat qovşağı. Beynəlxalq hava limanı var.

Şəhər
Bəsrə
ərəb. البصرة‎‎
30°29′20″ şm. e. 47°48′36″ ş. u.
Ölkə İraq İraq
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub 636/7
Sahəsi 181 km²
Mərkəzin hündürlüyü 5 m
Saat qurşağı UTC+03:00
Əhalisi
Əhalisi 2 750 000 nəfər (2012)
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu (964) 40
basragov.net  (ərəb.)
Xəritəni göstər/gizlə
Bəsrə
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

 
Bəsrədə neft terminalı

Bəsrənin əsasını 637/638 ildə xəlifə Ömər ibn əl-Xəttab qoymuşdur. Bəsrə VIII– IX əsrlərdə ərəb-müsəlman mədəniyyətinin formalaşmasının (Bəsrə əhalisi mürəkkəb etnik-irqi müxtəlifliyi ilə seçilirdi; burada ərəblər, farslar, Hindistan və Afrika xalqları yaşayırdı), İraqın siyasi və iqtisadi həyatının, həmçinin tunc, saxsı və şüşə məmulatı istehsalının mühüm mərkəzlərindən idi. 762-ci ildə Abbasilər paytaxtı Bağdada köçürdükdən sonra Bəsrə iqtisadi mövqeyini tədricən itirməyə başladı. 923-cü ildə qərmətilərin hücumuna məruz qaldı, 947-ci ildə Büveyhilər tərəfindən zəbt olundu. XI əsrin ortalarından Səlcuqi dövlətinin tərkibində idi. 1258-ci ildə monqollar şəhəri işğal edib viran etdilər. XIV–XVI əsrlərdə monqol və türk canişinləri tərəfindən idarə olunurdu. 1538-ci ildə Osmanlı imperiyasının Bağdad paşalığına daxil edildi; 1884-cü ildən eyniadlı vilayətin əsas şəhəri oldu.

1914-cü ilin noyabrında Bəsrə ingilis qoşunları tərəfindən işğal edildi. Birinci dünya müharibəsindən sonra ingilis mandatı altında olan İraqın tərkibinə qatıldı. Bəsrə İran-İraq müharibəsi (1980–88), Küveyt böhranı (1990–91), müxalif qruplaşmalar ilə hökumət qoşunları arasındakı döyüşlər, ABŞ və müttəfiq qoşunların İraqa müdaxiləsi (2003) zamanı böyük dağıntılara məruz qalmışdır..

Memarlıq

Əli məscidi, Təlxə, əz-Zübəyr, ibn Sirin və əl-Həsən məqbərələri tarixi memarlıq abidələrindəndir. XVIII–XIX əsrlərdən Bəsrənin müasir hissəsində fəal tikinti işlərinə başlanmış (o cümlədən Aşar rayonu, XIX əsrin əvvəlləri), şəhər çoxsaylı kanallarla bölünmüşdür (buna görə Bəsrə “Şərqin Venesiyası” adlanır). XX əsrin əvvəllərində Bəsrədə M. Lok, L. Cons və başqa memarların planı əsasında abadlıq işləri aparılmışdır (müasir Margil portu). Universitet (1964 ildən), mərkəzi kitabxana (2004-ci ilin aprelində yanmışdır), Təbiyyat tarixi muzeyi (1971) var.

Təsərrüfatı

Bəsrə ABŞ və onun müttəfiqlərinin qoşunları daxil olanadək ölkənin iri ticarət və iqtisadi, neft hasilatı və emalı (Bəsrənin yaxınlığında 1000-dən çox neft quyusu var), kənd təsərrüfatı regionu (yun, dənli bitkilər, xurma) mərkəzi olmuşdur. Neft emalı zavodu, kimya müəssisələri (azot gübrələri istehsalı zavodu, polietilen, polivinilxlorid və səmt qazlarından alınan digər məhsullar, neft emalı istehsalı üzrə kompleks), toxuculuq (yun məmulatlar, kəndir, kanat istehsalı), yeyinti (xurma emalı və s.), ayaqqabı sənayesi, kağız kombinatı, tərsanə fəaliyyət göstərir. Sənətkarlıq inkişaf etmişdir.

Mənbə

"Bəsrə". Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 3-cü cild: Babilistan – Bəzirxana (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2011. səh. 585–586. ISBN 978-9952-441-07-9. (#script_parameter)

Qardaş şəhərlər

İstinadlar

  1. "Basra Governorate Profile" (PDF). UN Joint Analysis Unit. İstifadə tarixi: 5 December 2014.
  2. "UK soldiers 'freed from militia'". BBC. 20 September 2005. İstifadə tarixi: 17 March 2012.
  3. "British smash jail walls to free 2 arrested soldiers". San Francisco Gate. 20 September 2005. İstifadə tarixi: 17 March 2012.
  4. Sam Dagher (18 September 2007). "In the 'Venice of the East,' a history of diversity". In the 'Venice of the East,' a history of diversity. The Christian Science Monitor.

Avqust 03, 2021
bəsrə, ərəb, dili, البصرة, cənubi, iraqda, şəhər, mühafazasının, inzibati, mərkəzi, əhalisi, nəfər, 2005, iran, körfəzinin, liyində, şətt, ərəb, çayında, port, 1980, illərədək, qabarma, zamanı, okean, gəmiləri, daxil, bilirdi, sonralar, çay, yatağını, basdığın. Besre Ereb dili البصرة Cenubi Iraqda seher Besre muhafazasinin inzibati merkezi Ehalisi 2 02 mln nefer 2005 Iran korfezinin 55 km liyinde Sett ul ereb cayinda port 1980 ci illeredek qabarma zamani okean gemileri daxil ola bilirdi sonralar cay yatagini lil basdigindan yalniz kicik tonnajli gemiler daxil olur Neqliyyat qovsagi Beynelxalq hava limani var SeherBesreereb البصرة 30 29 20 sm e 47 48 36 s u Olke Iraq IraqTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 636 7Sahesi 181 km Merkezin hundurluyu 5 mSaat qursagi UTC 03 00EhalisiEhalisi 2 750 000 1 nefer 2012 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 964 40basragov net ereb Xeriteni goster gizle Besre Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarixi 2 Memarliq 3 Teserrufati 4 Menbe 5 Qardas seherler 6 IstinadlarTarixi Redakte Besrede neft terminali Besrenin esasini 637 638 ilde xelife Omer ibn el Xettab qoymusdur Besre VIII IX esrlerde ereb muselman medeniyyetinin formalasmasinin Besre ehalisi murekkeb etnik irqi muxtelifliyi ile secilirdi burada erebler farslar Hindistan ve Afrika xalqlari yasayirdi Iraqin siyasi ve iqtisadi heyatinin hemcinin tunc saxsi ve suse memulati istehsalinin muhum merkezlerinden idi 762 ci ilde Abbasiler paytaxti Bagdada kocurdukden sonra Besre iqtisadi movqeyini tedricen itirmeye basladi 923 cu ilde qermetilerin hucumuna meruz qaldi 947 ci ilde Buveyhiler terefinden zebt olundu XI esrin ortalarindan Selcuqi dovletinin terkibinde idi 1258 ci ilde monqollar seheri isgal edib viran etdiler XIV XVI esrlerde monqol ve turk canisinleri terefinden idare olunurdu 1538 ci ilde Osmanli imperiyasinin Bagdad pasaligina daxil edildi 1884 cu ilden eyniadli vilayetin esas seheri oldu 1914 cu ilin noyabrinda Besre ingilis qosunlari terefinden isgal edildi Birinci dunya muharibesinden sonra ingilis mandati altinda olan Iraqin terkibine qatildi Besre Iran Iraq muharibesi 1980 88 Kuveyt bohrani 1990 91 muxalif qruplasmalar ile hokumet qosunlari arasindaki doyusler ABS ve muttefiq qosunlarin Iraqa mudaxilesi 2003 zamani boyuk dagintilara meruz qalmisdir 2 3 Memarliq RedakteEli mescidi Telxe ez Zubeyr ibn Sirin ve el Hesen meqbereleri tarixi memarliq abidelerindendir XVIII XIX esrlerden Besrenin muasir hissesinde feal tikinti islerine baslanmis o cumleden Asar rayonu XIX esrin evvelleri seher coxsayli kanallarla bolunmusdur buna gore Besre Serqin Venesiyasi adlanir 4 XX esrin evvellerinde Besrede M Lok L Cons ve basqa memarlarin plani esasinda abadliq isleri aparilmisdir muasir Margil portu Universitet 1964 ilden merkezi kitabxana 2004 ci ilin aprelinde yanmisdir Tebiyyat tarixi muzeyi 1971 var Teserrufati RedakteBesre ABS ve onun muttefiqlerinin qosunlari daxil olanadek olkenin iri ticaret ve iqtisadi neft hasilati ve emali Besrenin yaxinliginda 1000 den cox neft quyusu var kend teserrufati regionu yun denli bitkiler xurma merkezi olmusdur Neft emali zavodu kimya muessiseleri azot gubreleri istehsali zavodu polietilen polivinilxlorid ve semt qazlarindan alinan diger mehsullar neft emali istehsali uzre kompleks toxuculuq yun memulatlar kendir kanat istehsali yeyinti xurma emali ve s ayaqqabi senayesi kagiz kombinati tersane fealiyyet gosterir Senetkarliq inkisaf etmisdir Menbe Redakte Besre Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde 3 cu cild Babilistan Bezirxana 25 000 nus Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2011 seh 585 586 ISBN 978 9952 441 07 9 script parameter Qardas seherler Redakte Iordaniya Aqaba Azerbaycan Baki Iraq Bagdad BEE Dubay ABS Hyuston Iran NisapurIstinadlar Redakte Basra Governorate Profile PDF UN Joint Analysis Unit Istifade tarixi 5 December 2014 UK soldiers freed from militia BBC 20 September 2005 Istifade tarixi 17 March 2012 British smash jail walls to free 2 arrested soldiers San Francisco Gate 20 September 2005 Istifade tarixi 17 March 2012 Sam Dagher 18 September 2007 In the Venice of the East a history of diversity In the Venice of the East a history of diversity The Christian Science Monitor Menbe https az wikipedia org w index php title Besre amp oldid 6032730, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.