fbpx
Wikipedia

II Elizabet

Kraliça II Elizabet və ya Elizabet Aleksandra Mariya Vindzor (ing. Queen Elizabeth II, Elizabeth Alexandra Mary Windsor; d. 21 aprel 1926, London) — Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığının kraliçası, həmçinin Millətlər Birliyinin sədri və ora daxil olan 15 dövlətin kraliçası (Avstraliya, Antiqua və Barbuda, Baham adaları, Barbados, Beliz, Qrenada, Kanada, Yeni Zelandiya, Papua-Yeni Qvineya, Sent-Vinsent və Qrenadin, Sent-Kits və Nevis, Sent-Lüsiya, Süleyman adaları, Tuvalu, Yamayka). Fici Respublikasının Ali Başçısı, Anqlikan Kilsəsinin başçısı, Böyük Britaniya Silahlı Qüvvələrinin Ali Baş Komandanı, polkovnik, Men adalarının lordu. 29 may 1953-cü ildən 31 may 1961-ci ilədək Cənubi Afrika İttifaqının Kraliçası olmuşdur. Vindzorlar sülaləsinin nümayəndəsidir. Taxt-taca 6 fevral 1952-ci ildə sahib olub, 2 iyun 1953-cü ildə isə rəsmi tacqoyma mərasimi keçirilib.

II Elizabet
ing. Queen Elizabeth II, Elizabeth Alexandra Mary Windsor
Sələfi VI Georq
Xələfi Uels şahzadəsi Çarlz
Sələfi VI Georq
Xələfi Uels şahzadəsi Çarlz
Sələfi VI Georq
Xələfi Uels şahzadəsi Çarlz
Sələfi VI Georq
Xələfi Şahzadə Çarlz
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi (95 yaş)
Doğum yeri London
Atası VI Georq
Anası Yelizaveta Bouz-Layon
Həyat yoldaşı Filip Mauntbetten
Uşağı
Hərbi xidmət
Qoşun növü Köməkçi ərazi korpusu[d]
Döyüşlər

Təltifləri

Böyük Britaniya:

 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Ümumi məlumatlar

Elizabet York hersoqu, gələcək Böyük Britaniya kralı VI Georqun (18951952) və ledi Elizabet Bouz-Layonun (19002002) böyük qızıdır. Onun baba və nənələri: ata tərəfdən Böyük Britaniya kralı V Georq (18651936) və kraliça Mariya Tek (18671953), ana tərəfədən Stratmor qrafı Klod Corc Bouz-Layon (18551944) və Sesiliya Bouz-Layondur (18831961).

Əmisi VIII Eduard hakimiyyət iddiasından rəsmi əl çəkəndən və atası 1936-cı ilin dekabrında taxt-taca sahib olandan sonra 10 yaşlı Elizabet vəliəhd olur və valideynləri ilə birlikdə Kensinqtondan Bukingem sarayına köçür.

Gələcək kraliça xoş əfval-ruhiyyəli atmosferdə böyüyüb. O, ailə şəraitində mükəmməl şəxsi təhsil alıb. Uşaqlıqdan hər şeylə maraqlanıb. Ən çox atlara maraq göstərib, bu maraq indi də qalmaqdadır.

İkinci dünya müharibəsində o könüllü kimi hərbi taksi sürücüsü işləyib. Çünki, kral ailəsi ölkənin müdafiəsində birbaşa iştirak etməli idi. 1947-ci ildə isə Elizabet Böyük Britaniya müstəmləkələrinə ilk səfərini edir.

13 yaşında Elizabet Dortmut hərbi-dəniz məktəbinin kadeti, kraliça Viktoriyanın kötücəsi, şahzadə Andrey Qreçeskinin oğlu Filip Mauntbettenlə tanış olur. 1947-ci ildə onunla ailə həyatı qurur və Filip Edinburq hersoqu titulunu alır. Onların dörd övladı vardır: şahzadə Çarlz, şahzadə Anna, şahzadə Endrü və şahzadə Eduard.

1949-ci ildə atası VI Georq yeni yaradılan Millətlər Birliyinin ilk sədri olur və ora daxil olan ölkələrin konstitusiyalı monarxı hesab edilir. Birlik Böyük Britaniyanın keçmiş müstəmləkərindən təşkil edilir və yeni müstəqil dövlətlərin azad ittifaqı elan olunur. Birliyə o dövrdə aşağıdakı dövlətlər daxil idi: Böyük Britaniya, Kanada, Avstraliya, Yeni Zelandiya, Cənubi Afrika İttifaqı, PakistanSeylon.

6 fevral 1952-ci ildə Elizabet həyat yoldaşı ilə Keniyada olarkən, atası vəfat edir və o kraliça elan edilir. 1953-ci ildə o rəsmi şəkildə taxt-taca sahib olur və mərasim tarixdə birinci dəfə televiziya ilə translyasiya olunur. O eyni zamanda atasının yerinə Millətlər Birliyinin də sədri seçilir. Özünün 58 illik hakimiyyəti dövründə o müstəqillik qazandıqca Millətlər Birliyinə daxil olan 25 ölkənin dövlət başçısı olub. 1956-cı ildən 1992-ci ilədək onun başçısı olduğu dövlətlərin təqribən yarısı Birlik üzvü kimi qalsalar da respublika üsul-idarəsini seçdilər (məsələn, Cənubi Afrika, Pakistan, Şri-Lanka).

Kraliça Elizabet ancaq dövlət başçısı kimi təmsilçilik rolu oynasa da, öz şəxsi nüfuzu ilə ölkənin siyasətinə müəyyən qədər təsir edə bilir. Hakimiyyətinin ilk illərində hakim partiyada qəbul edilən lider olmayanda o baş nazirin kimliyi məsələsində də rol oynayırdı.

 
Kraliça Mariya nəvələri Elizabet və Marqarita ilə, 1937-ci il.

Kraliça bütün baş nazirlərlə diplomatik münasibətlər saxlayır. Bununla belə, Marqaret Tetçerin hakimiyyəti dövründə onunla bir qədər gərgin münasibətləri var idi. Ona Tetçerin müəyyən qədər "kralsayağı" idarəetməsi xoş gəlmirdi. Onlar arasında hökumətin Cənubi Afrika Respublikasının o dövrdəki aparteid siyasətini müdafiə etməsi məsələsində fikir ayrılığı var idi. II Elizabet hesab edirdi ki, Tetçerin CAR rəhbərliyini müdafiə etməsi Böyük Britaniyanın bu siyasəti bəyənməyən Afrika ölkələrinə təsirini azalda bilər. Bütün bunlara baxmayaraq o həmişə siyasi çəkişmələrdən kənarda qalmağa üstünlük verir.

1992-ci il II Elizabet üçün ağır il oldu. Kraliçanın ailəsinin nüfuzuna şahzadə Çarlzın, şahzadə Annanın və şahzadə Endrünün ailələrindəki söz-söhbət və hər üçünün boşanma prosesləri ciddi təsir etdi. Həmçinin, böyük yanğın Vindzor sarayının bir hissəsini məhv etdi. Onun şahzadə Diananın 1997-ci ilin avqustunda faciəli ölümünə sakit yanaşması və beş gün milli matəm günlərində kral ailəsinin saraydan kənara çıxmaması britaniyalıların əksəriyyətinin xoşuna gəlmədi. Ailə ictimaiyyət qarşısına Diananın dəfnindən bir gün əvvəl çıxdı, ancaq bununla belə Britaniya mətbuatının kəskin tənqidinə məruz qaldı.

Buna baxmayaraq, Elizabetin ictimai rəydə nüfuzu yenə də böyükdür. Onun taxta çıxmasının gümüş və qızıl yubileyləri 1977-ci və 2002-ci illərdə həm Böyük Britaniyada, həm də dünyada təntənə ilə qeyd edilmişdir. Hal-hazırda onun 2012-ci ildəki 60 illik yubileyinə ciddi hazırlıq gedir. Onun aprel ayında anadan olmasına baxmayaraq ənənəyə uyğun olaraq geniş keçirilməsi üçün ilin yaxşı hava olan dövründə, iyun ayının üçüncü şənbə günü qeyd edilir.

Tərcümeyi-halı

 
Şahzadə Elizabet "The Times" jurnalının üz qabığında, 1929-ci il

Elizabet kral VI Georqun ilk övladıdır. VI Georq isə kral V Georqun ikinci oğludur. Kraliça 21 aprel 1926-cı ildə Londonda, babasının 17 Bruton-strit ünvanında yerləşən evində anadan olub. 29 may tarixində isə Bukingem sarayında yerləşən kiçik kilsədə arxiyepiskop Kosmo Lonq tərəfindən xaç suyuna salınıb. Onun xaç ataları ata tərəfdən baba və nənəsi, həmçinin xala, bibi, əmi və dayıları olmuşlar. Uşaqlıqda onu Lilibet çağırırdılar. 1929-cu ildə kral V Georqun ağır xəstəliyi zamanı Elizabetin tez-tez onun yanına gəlməsi onun əfvalına xoş təsir edirdi.

Elizabetin 1930-cu ildə anadan olan Marqaret adlı bacısı da vardı. İki bacı anasının və dayələri Marion Kroufordun sayəsində yaxşı ailə təhsili almışlar. 1950-ci ildə onların dayələri Krouford "Kiçik şahzadələr" adlı xatirələr kitabı çap etdirdi. Kitabda kiçik Elizabetin atlara və itlərə məhəbbəti, onun davranışı, işə məsuliyyəti barədə danışılır. Kitabın dərci kral ailəsinin xoşuna gəlməmişdi. Elizabet haqqında müsbət fikirləri sonradan başqaları da söyləyirdi: Vinston Çörçil gələcək kraliçanı xarakterli və çevik uşaq kimi xarakterizə edirdi. Əmisi qızı Marqaret Rods isə onun haqqında: "şən, ancaq ağıllı qız" fikrini bildirirdi.

Elizabet vəliəhd kimi

 
II Elizabet, baş nazir Vinston Çörçil və digər nazirlər (1950)

O kral taxt-tacına ardıcıllığına görə üçüncü namizəd idi: əmisi VIII Eduard, atası Georq və o. Elizabet kral ailəsinin üzvü kimi cəmiyyətdə maraq doğursa da, o kraliça olmağı ağlına da gətirmirdi. 1936-cı ildə onun babası, kral V Georq vəfat edir və əmisi VIII Eduard kral elan edilir.

Elizabet digər kişi vəliəhd olmadığından atasından sonra ikinci vəliəhd olur. Ancaq həmin il əmisi aristokrat nəslindən olmayan və boşanmış hersoqinya Uollis Simpsonla ailə qurmaq istədiyinə görə ölkədə Konstitusiya böhranı baş verir. Hökumətin və anqlikan kilsəsinin təkidli mövqeyindən sonra əmisi evliliyə üstünlük verərək taxt-tacdan imtina edir. Elizabetin atası kral elan edilir, onun özü isə vəliəhd olaraq Ülyahəzrət Şahzadə Elizabet titulu alır.

Elizabet İton kollecinin vitse-rektor Henri Martendən konstitusiya tarixinə dair dərslər alır. və dayəsi ilə danışmaq üçün fransız dili öyrənir. Sonradan o xüsusi məktəbin tələbəsi olur. Bu məktəb məxsusi olaraq onun öz yaşıdları ilə təmasda olması üçün yaradılmışdı.

1939-cu ildə Elizabetin valideynləri KanadaABŞ-a rəsmi səfər edirlər. Elizabet valideynlərinin 1927-ci ildə AvstraliyaYeni Zelandiyaya etdiyi səfərdəki kimi Londonda qalır. Kral olan atası hesab edir ki, o səfərlər üçün hələ çox kiçikdir. Elizabet valideynlərini göz yaşları ilə yola salmışdı. Londonda qalan Elizabet valideynləri ilə yazışaraq əlaqə saxlayırdı. 18 may tarixində valideynləri onun üçün birinci kral transatlantik telefon xətti çəkdirirlər.

İkinci dünya müharibəsi

Elizabet kiçik bacısı Marqarita ilə birlikdə İkinci dünya muharibəsinin başlandığı 1939-cu ilin sentyabrından dekabrınadək Şotlandiyada qalır, oradan isə Norfolka köçür. 1940-cı ilin fevralından may ayınadək onlar Royal-Loc deyilən yerdə yaşayırlar. Londona geri qayıtmaqla düz beş il Vindzor sarayında yaşayırlar. Lord Duqlas Hoqqun "müharibə dövründə iki şahzadə xanımın Kanadada yaşaması" təklifinə anaları Elizabet belə cavab vermişdi: "Uşaqlar mənsiz, mən isə kralsız heç bir yana getməyəcəyik. Kral isə buranı heç vaxt tərk etməyəcək." Şahzadələr Vindzorda qaldılar. Yeni il ərəfəsində isə pantomim teatr tamaşası təşkil edərək yığılan vəsaiti "kraliçanın hərbi geyimlər üçün yun yığan fond"una keçirdilər. 14 yaşlı Elizabet 13 oktyabr 1940-cı ildə BBC-nin 'Uşaq saatı verilişində çıxış edərək əskərlərə dəstək verdi.

1943-cü ildə 16 yaşlı Elizabet qvardiya polkuna səfəri zamanı özünün birinci böyük çıxışını edir. O bu hərbi hissəyə bir il əvvəl polkovnik vəzifəsinə təyin edilmişdi.

1945-ci ilin fevralında o 230 873 say altında ərazi qadın köməkçi xidmətinə qəbul edilir. O sürücü və mexanik peşəsinə yiyələnir və hətta hərbi yük maşını da sürür. Sonradan o beş aylığa fəxri kiçik komandir təyin edilir. O hal-hazırda İkinci dünya müharibəsində hərbi xidmətdə olmuş yeganə dövlət başçısıdır.

Muharibə dövründə krala yaxın siyasi dairələrdə Elizabetin Uels regionu ilə sıx münasibətləri vasitəsi ilə Uels millətçiliyini zəiflətmək planları irəli sürülür.

Elizabet 18 yaşına çatdıqda ona Uels şahzadəsi titulunu vermək təklifi irəli sürülür. Təklif o dövrün daxili işlər naziri Herbert Morrisona mənsub idi. Ancaq təklifə Elizabetin atası, VI Georq etiraz edir. O bildirir ki, bu titul hər zaman vəliəhd olan kişi şahzadələrin həyat yoldaşlarına verilir. Elizabet isə sadəcə vəliəhddir, Georqun isə hələ vəliəhd olacaq oğlu ola bilər.

Muharibənin qurtarması xəbərindən sonra Elizabet bacısı Marqarita ilə birlikdə London küçələrinə çıxaraq sevinən izdihama qoşulurlar. Sonradan o azsaylı müsahibələrindən birində deyir ki, "biz valideynlərimizdən, kənardan bilinmədən insanlara baxmağa icazə istədik. Eyni zamanda qorxurduq ki, bizi tanıyarlar... Xatırlayıram ki, tanımadığımız insanların əllərindən tutaraq Uaytholl küçəsi ilə gedirdik. Sevinc hissi bizi bürümüşdü". İki il sonra o valideynlərini Cənubi Afrika səfərində müşaiyət etdi. 21 yaşında, 21 aprel 1947-ci ildə, o Cənubi Afrikadan Millətlər Birliyinə müraciət edərək demişdi: "Mən Sizlərin hamınızın qarşınızda söz verirəm ki, mənim bütün həyatım, onun qısa və ya uzun olmasından asılı olmayaraq, Sizlərə və hamımızın üzvü olduğumuz böyük imperator ailəsinə xidmət etməyə sərf ediləcək."

Ailə qurması

 
Elizabet və Filip

Elizabet öz gələcək əri, Yunanıstan və Danimarka şahzadəsi Filipə 19341937-ci illərdə rast gəlib. 1939-cu ilin iyulunda Britaniya Kral Hərbi Dəniz Kollecində toplantıda görüşdən sonra (o vaxt Elizabetin 13 yaşı var idi), o Filipə vurulur və onlar yazışmağa başlayırlar. 20 noyabr 1947-ci ildə isə onlar evlənirlər. Elizabet və Flip Danimarka kralı IX Kristian tərəfindən ikinci nəsil və Britaniya kraliçası Viktoriya tərəfdən üçüncü nəsil qohumdurlar. Kəbinə qədər Filip titulundakı yunan və danimarka adlarından imtina edir və yunan pravoslav kilsəsindən anqlikan kilsəsinə keçir. Həmçinin, anasının soyadı ilə özünə leytenant Filip Mauntbatten adı götürür. Toya bir qədər qalmış ona Edinburq hersoqu titulu verilir və Kral həzrətləri adlandırılır.

Kəbinə qədər onların qarşılarına başqa problemlər də çıxmışdı. Filip imkanlı deyildi, digər millətdən idi və bacıları Almaniyada Hitler partiyasından olan alman zadəganlarına ərə getmişdilər. Sonradan dərc edilən məlumatlara görə o dövrdə Elizabetin anası kəbinə etiraz edirmiş. Ancaq yaşlı vaxtlarında o öz bioqraflarına Filipin əsl ingilis centlmeni olduğunu söyləyirmiş.

Şahzadə Elizabet və Edinburq hersoqunun nikah mərasimi 1947-ci il noyabrın 20-də 2000 qonağın iştirakı ilə Vestminster abbatlığında keçirdilər. Bu toy Vestminster abbatlığında keçirilən 10-cu monarx toyu oldu. Birinci isə 1100-cü ilin noyabrın 11-də şotland şahzadəsi Matilda ilə kral I Henrixin evliliyi olmuşdur. 1923-cü il aprelin 26-da elə bu abbatlıqda indiki kraliçanın valideynləri – kral VI Georq və kraliça Elizabetin nikahı bağlanmışdı.

Elizabet ilə Filipə toylarında dünyanın hər yerindən 2500-ə qədər hədiyyə göndərilmişdi. Ancaq toy dövründə Böyük Britaniya hələ muharibənin dağıntılarından tam azad ola bilməmişdi. Hətta vəliəhdin toyuna sərf ediləcək parçaya belə kupon tələb edilirdi. Muharibədən sonra alman əsilli hersoq Filip asanlıqla toyuna sağ qalmış üç bacısını dəvət edə bilməzdi.

Elizabetin ilk övladı, şahzadə Çarlz 14 noyabr 1948-ci ildə anadan olub. Bir aydan sonra Elizabet atası kral VI Georqdan övladının kral statusundan istifadə etməsinə icazə istədi. Əks halda bu mümkün olmazdı. İkinci övladı şahzadə Anna isə 1950-ci ildə anadan oldu.

Toydan sonra gənc ailə 4 iyul 1949-cu ilədək Vindzor sarayının yanında kirayə tutulmuş evdə qalır, sonra isə Londonda başqa yerə köçürlər. 19491951-ci illər arası Filip Maltada yerləşən kral hərbi-dəniz donanmasında zabit kimi qulluq edir. O və Elizabet Maltanın bir kəndində Filipin dayısının evində yaşayırlar. Uşaqları isə Londonda qalmalı olurlar.

Hüquqi varislik

 
Kral IV Georqun dəfn mərasimi

Kral VI Georqun sağlamlığı 1951-ci il ərzidə pisləşməyə başladı və Yelizaveta tez-tez onu dövlət və ictimai tədbirlərdə əvəz etməyə başlayır. Həmin ilin oktyabrında o Kanadaya səfər edir, həmçinin ABŞ Prezidenti Harri Trumeni Vaşinqtonda ziyarət edir. 1952-ci ilin əvvəlində o əri Filiplə birlikdə Avstraliya və yeni Zelandiyaya səfərə çıxır. Səfər Keniyadan keçir. Orada olarkən 6 fevral 1952-ci ildə onlara VI Georqun ölüm xəbəri gəlir. Onlarla olan Martin Çarteris vəliəhddən kral adı seçməsini xahiş etdi. O, "Elizabet" cavabını verir. " Elizabet özünü tamhüquqlu kraliça elan etdi və Filiplə birlikdə təcili Londona qayıdır. Həmçinin o Filiplə Bukingem sarayına köçür.

 
Elizabetin 2 iyun 1953-cü ildə keçirilən tacqoyma mərasimi

Elizabet taxt-taca çıxdıqdan sonra bəziləri fikirləşirdi ki, kral ailəsi Filipin soyadı ilə Mountbatten evi kimi tanınacaq. Çünki, Elizabet ailə quranda ərinin soyadını götürmüşdü. Hətta Filip də kral ailəsinin Mauntbetten evi adlanacağını güman edirdi. Ancaq Elizabetin anası və baş nazir Vinston Çörçil Vindzorlar evi adının qalması təklifini müdafiə etdilər. Bu belə də oldu. Hersoq Filip sonradan şikayətlənirdi ki, o ölkədə yeganə kişidir ki, uşaqları onun yox, yoldaşının soyadını daşıyır." Kraliça Mariyanın ölümündən və Çörçilin istefasından sonra, 1960-cı ildə Mauntbatten-Vindzor soyadı kraliçanın vəliəhd olmayan oğlanları üçün məqbul hesab edildi.

Elizabetin taxt-tac mərasiminə hazırlıq dövründə şahzadə Marqaret bacısına bildirir ki, o özündən 16 yaş böyük və boşanmış zabit Piter Tausendə ərə getmək istəyir. Kraliça ona məsləhət bildi ki, o bir il gözləsin. O bacısını sevirdi və istəyirdi ki, məsələ bir ilə soyusun. Ancaq yüksək dairələr kəbinin əleyhinə idilər, həmçinin anqlikan kilsəsi boşanmadan sonra ikinci dəfə kəbinə icazə vermirdi. Onlar bildirdilər ki, əgər Marqarita ailə qurarsa, o taxt-taca iddialı şəxslər siyahısından çıxarılacaq. Sonradan o Tausendlə ailə qurmaq fikirindən əl çəkdi. 1960-cı ildə o Entoni Armstronq-Consa ərə getdi, ancaq 1978-ci ildə ondan boşandı və bir daha ərə getmədi.

24 mart 1953-cü ildə Elizabetin nənəsi, kraliça Mariyanın ölümünə baxmayaraq, onun istəyinə uyğun olaraq 24 mart 1953-cü ildə Vestminster abbatlığının qarşısında tac qoyma mərasimi keçirildi. İlk dəfə olaraq bütün mərasim televiziya ilə göstərildi. Bu qısa zamanda televiziyanın populyarlaşmasına səbəb oldu. Hesablamalara görə 20 milyona qədər insan evlərində dostları ilə birgə bu tarixi mərasimə baxa bildilər. Şimalı Amerikada isə 10 milyon insan mərasimin yazıldığı kasetə baxa bildilər. Elizabet üstünə Millətlər Birliyinə daxil olan ölkələrin milli emblemləri tikilmiş ağ paltar geyinmişdi. Bu ingilislər üçün qızılgül, şotlandlar üçün qanqal, uelslilər üçün soğan, irlandlar üçün üç yarpaqlı yonca, avstraliyalılar üçün akasiya, Kanada üçün ağcaqayın yarpağı, Yeni Zelandiya üçün qıjı, Cənubi Afrika üçün xarakterik yerli gül, Hindistan, Seylon və Pakistan üçün taxıl, pambıqcut oldu.

Kraliçalığı

Millətlər Birliyinin möhkəmlənməsi üçün fəaliyyət

1954-cü ildə Avstraliyaya birinci dövlət səfəri zamanı onun Britaniyanın da daxil olduğu Millətlər Birliyinin inkişafına ciddi diqqət vermək istəyi hiss edildi. Onun nominal rəhbərlik etdiyi bir neçə ölkə artıq müstəqillik əldə etmişdi və Britaniyanın onlara yeni münasibətlər sistemi qurulmalı idi. 1953-54-cü illərdə o əri birlikdə altı aylıq dünya səyahətinə çıxır. O Avstraliya və Yeni Zelandiyaya səfər edən ilk Britaniya monarxı oldu. Onun səfərinə təqribi hesablamalara görə əhalinin üçdə ikisi baxmağa çıxırdı. O taxtda olduğu dövrdə ən çox səfər edən Britaniya monarxı oldu. Eyni zamanda o ən çox səfər edən dövlət başçısıdır.

 
II Elizabet Kanada poçt markasında 1954-ci il

1956-cı ildə Fransanın baş naziri Gi Moll və Böyük Britanıyanın baş naziri Entoni İden Fransanın Birliyə qoşulması məsələsini müzakirə etdilər. Qərar qəbul edilmədi, ancaq sonrakı il Fransaya gələcək Avropa Birliyinın əsasını qoyan Avropa İqtisadi Birliyinin yaradılmasına dair Roma müqaviləısinə imza atdı. 1956-cı ilin noyabrında Böyük Britaniya və Fransa Misirə qoşun yeritdilər və nəticədə Süveyş böhranı yarandı. Sonradan qraf Lui Mauntbatten iddia edirdi ki, Elizabet bunun əleyhinə idi. Ancaq bu fikri baş nazir İden inkar edirdi. İden özü iki aydan sonra istefaya getdi.

İdenin mənsub olduğu Britaniyanın Mühafizəkarlar Partiyası daxilində lider seçilməsi mexanizmi olmadığından yeni hökumət başçısının kim olmasını kraliça həll etməli idi. Entoni İden Elizabetə məsləhətləşməni Lordlar Palatasının sədri Solsberi, qraf Maksvell Fayl və Vinston Çörçillə aparmağı məsləhət bildi. Məsləhətləşmələrdən sonra Elizabet hökumət başçılığına Harold Makmillanı tövsiyə etdi. Altı il sonra Makmillan özü istefa verdi və kraliçaya Alek Duqlas-Hyumu Baş Nazir təyin etməyi məsləhət gördü. Kraliça belə də hərəkət etdi.

Süveyş böhranı və İdenin xələfinin seçməsi 1957-ci ildə onun ilk tənqidinə gətirib çıxardı. Lord Altridhem sahibi olduğu jurnalda o özbaşnalıqda ittiham edildi. Bu hərəkətə görə lord ictimai məzəmmətə və hətta fiziki hücuma məruz qaldı. 1963-cü ildə kraliça yenidən bir qrup nazirin tövsiyəsi ilə yeni Baş Naziri təyin etdi və buna görə yenidən tənqidə məruz qaldı. 1965-ci ildə mühafizəkarlar lider seçmə mexanizmini işləyib hazırladılar və bununla da kraliçanı yeni ittihamlardan xilas etdilər.

1957-ci ildə o Millətlər Birliyi adından kraliça ABŞ-a dövlət səfəri etdi və BMT Baş Məclisində çıxış etdi. O səfər çərçivəsində Kanadanın kraliçası kimi parlamentinin 23-cü sessiyasını da açdı. Elizabet Kanada parlamentinin iclasını açan ilk Britaniya monarxı oldu. İki il sonra o ABŞ-a Kanada dövləti adından səfər etdi. 1961-ci ildə o Kiprə, Hindistana, Pakistana, Nepala və İrana səfər etdi.Qanaya səfəri zamanı o təhlükə xəbərdarlığını rədd etdi. Baxmayaraq ki, Qana Prezidenti Kvame Nkrume əleydarları tərəfindən ölümlə hədələnirdi. Keçmiş baş nazir Harold Makmillan yazırdı : " Kraliça hər şeyə məsuliyyətlə yanaşır. O özünə güzəşt etmir. O sanki bir kino ulduzudur. O öz vəzifəsinə yüksək səviyyədə yerinə yetirməyə çalışır. O krallığa layiqdir".

Elizabet 1959 və 1963-cü illərdə o şahzadə Endrü və Edvardı gözləyərkən ancaq bir dəfə parlamentin iclasını aça bilməyib. Bu zaman ölkənin o dövrdəki Lord-Kansleri onun salamlarını yeni parlamentə çatdırdı.

1960 və 1970-ci illərdə Böyük Britaniyanın AfrikaKarib hövzəsindəki müstəmləkələrinin böyük bir qismi müstəqillik elan etməyə başladılar. 20-dən çox ölkə müstəqillik alaraq özünüidarə sisteminə keçdilər. Ancaq 1965-ci ildə Rodeziyanın baş naziri Yan Smit birtərəfli qaydada müstəqillik elan etdi. Bu zaman o qaradərili çoxluğun rəyini nəzərə almamışdı.Kraliça Smitin tanınma, beynəlxalq ictimaiyyətin isə Rodeziyaya boykot elan etmə çağırışlarını rədd etdi.

1974-cü ilin fevralında Btitaniyanın baş naziri Edvard Hit parlamentə seçkilər elan etdi. Sakit Okean körfəzinə səfər edən kraliça səfəri kəsərək geri dönür. Hitin Mühafizəkarlar Partiyası qələbə qazansa da, hökumət qurmaq üçün Liberal Partiyası ilə koalisiya qurmaq məcburiyyətində qalır. Koalisiya danışıqları baş tutmadığından Hit istefaya gedir. O zaman Elizabet Leyboristlər Partiyasının lideri Harold Vilsondan hökumət qurmağı xahiş edir.

Bir il sonra, 1975-ci ildə Avstraliyada konstitusiya böhranı baş verir.Müxalifətin çoxluq təşkil etdiyi Avstraliya senatı hökumətin büdcə paketini rədd etdi. Ölkənin general -qubernatoru bunu əsas gətirərək baş nazir Qof Uitlamı istefaya göndərir. Uitlamın tərəfdarlarının çoxluq təşkil etdiyi nümayəndələr palatasının spikeri Qordon Skoulz kraliıaya müraciət edərək general-qubernatotun qərarının ləğv edilməsini xahiş edir. Elizabet xahişi rədd edərək bildirir ki, onun qubernatorun səlahiyyətlərinə qarışmağa ixtiyarı yoxdur, bu məsələlər Avstraliya Konstitisiyasına görə onun ixtiyarındadır. Bunu sonradan Avstraliya respublikaçılığının böhranı adlandırdılar.

Gümüş yubiley

 
Ottavada (Kanada) II Elizabetin gümüş yubileyinə, ölkə parlamenti qarşısında at üstündə ucaldılmış heykəli

1977-ci ildə Elizabet və Filip özlərinin toylarının 25 illiyini qeyd etdilər. Bu münasibətlə təntənəli tədbirlər bütün keçmiş ingilis müstəmləkələrində geniş qeyd edildi. Onun bacısı şahzadə Marqaritanın əri ilə boşanması xəbərinin yayılması xəbərinə baxmayaraq, təntənələr kraliçanın nüfuzunun yüksək olduğunu göstərdi. 1978-ci ildə Elizabet Rumıniyanın kommunist rəhbəri Nikolae Çauşeskunun Britaniyaya səfərini başqa vaxta keçirdi. Növbəti il isə iki möhtəşəm zərbə aldı: kraliçanın şəkil üzrə eksperti Entoni Blant kommunist agenti kimi ifşa olundu və yaxın qohumu qraf Lui Maunbetten Şimali İrlandiya terrorçuları tərəfindən öldürüldü.

Şahidlərin söylədiyinə görə 1970-ci illərin sonuna kraliça narahat idi ki, Kanadanın o vaxtkı baş naziri Pyer Trüdonun fəaliyyəti barəsində az məlimatı vardır. Ktaliça Trüdonun baxışlarında ümüdünü itirmə hiss edirdi. Kanada hökumət başçısının fəaliyyətində bir respublikaçılıq hiss edilirdi. 1980-cı ildə Kanada siyasətçiləri Londona Kanada Konstitusiyasına dəyişiklikləri müzakirə etmək üçün gələrkən kraliçanın Kanada Konstitusiyasından ingilis mütəxəssislərindən daha yaxşı məlumatlı olduqunun şahidi olduar. O konstitusiya debatlarında maraqlı idi. Bundan əvvəl onun dövlət başçısı kimi roluna təsir edən С-60 adlı qanun layihəsinin uğursuzluğundan sonra bu məsələ çox aktuallaşmışdı. Müzakirələrdən sonra Britaniya parlamentinin Kanada dövətçiliyində rolu götürüldü, ancaq monarxiya institutu saxlanıldı. Trüdo sonradan xatirələrində yazırdı ki, " Kraliça mənim Konstitusiyanı dəyişmək planıma dəstək verirdi. O şəxsi söhbətlərdə çox müdrük hərəkət edirdi."

1980-ci illər

1981-ci ildə, şahzadə Çarlzın toyundan altı həftə əvvəl kraliçaya yaxın məsafədən altı atəş açıldı. Hücum edən 17 yaşlı bir gənc idi. O beş illik həbs cəzası aldı, ancaq üç ildən sonra azadlığa buraxıldı. Kraliçanın bu situasiyada özünü təmkinli aparması çoxları tərəfindən müsbət qiymətləndirildi. Bir ildən sonra o digər bir təhlükə ilə üzləşdi. Yuxudan oyanarkən yataq otağında kənar şəxs gördü (Maykl Faqan insidenti). Kraliça özünü sakit apararaq daxili komutator vasitəsi ilə polis çağırdı. Polis ancaq yeddi dəqiqədən sonra gəlib çıxdı. Bu müddətdə Elizabet kənar şəxslə sakitcə söhbət edirdi. 1982-ci ildə kraliça özünün Vindzor sarayında ABŞ Prezidenti Ronald Reyqanı qəbul etdi, 1983-cü ildə isə onun Kaliforniyadakı rançosunda qonaq oldu. Bu ərəfədə o Britaniya kral donanmasının Karib dənizində yerləşən, Britaniya protektoratı olan Qrenadaya hücumunu pislədi. Kraliçanın oğlu, şahzadə Endrü həmin dövrdə aprel ayından sentyabr ayınadək hərbi donanmanın gəmisində hərbi dəniz zabiti kimi xidmət edirdi.

Kütləvi informasiya vasitələrinin kraliçanın şəxsi həyatına 1980-ci illərdə böyük marağı bir sıra sensasiyalı materialların ortaya çıxmasına səbəb oldu. Onların heç də hamısı təsdiqini tapmırdı. "Sun" qəzetinin redaktoru Kelvin Makkenzi deyirdi: "Mənə bir bazar günü verin və bazar ertəsinə mən kral ailəsi haqqında material verim. Narahat olmayın, əsas xəbər deyil, xəbərdən sonrakı gərginlikdir". "Observer" qəzetinin köşə yazarı Donald Trelford isə 21 sentyabr 1986-cı ildə yazırdı: "Kral ailəsi haqqında maraq doğuran o qədər material var ki, nəyin düz, nəyin səhv olduğunu müəyyən etmək çətindir."

Məlumat yayılırdı ki, Elizabet baş nazir Marqaret Tetçerin iqtisadi siyasəti nəticəsində sosial gərginliyin artmasından, bir sıra ixtişaşların olmasından və şaxtaçıların tətilindən çox narahatdır. Həmçinin Tetçerin Cənubi Afrikadakı aparteid rejiminə qarşı sanksiyadan imtina etməsi də kraliçanı narahat edən məsələlərdən oldu. Tetçerə bidirilirdi ki, kraliça belə gedərsə onun opponentləri ilə birgə müxalifətçi Böyük Britaniya Sosial-Demokrat Partiyasına səs verəcəkdir. Bütün bu fikir ayrılığına baxmayaraq Tetçer sonradan kraliçaya lentə çəkilmiş halda öz xoş sözlərini yazıb göndərdi. and in her memoirs. Sonradan özü ilə Tetçer arasında narazılıq olması fikrini təkzib edərək, Elizabet baş nazir Con Meycorun dövründə Tetçeri iki dövlət mükafatı: "Millətlər Birliyi qarşısında xidmətlərə görə ordeni" və "Bantlı orden"lə təltif etdi. O həmçinin Tetçerin 70 və 80 illik yubileyində də iştirak etdi.

1991-ci ilin əvvəlində kral ailəsindəki mülkiyyət və ailə qalmaqalları ölkədə respublikaçı hisslərin artmasına səbəb oldu. Kral ailəsinin gənc üzvlərinin xeyriyyə işlərinə həsr edilmiş televiziya verilişlərində iştirakı lağa qoyuldu, və Elizabet satiraya tutuldu.

1990-cı illər

1991-ci ildə Fars körfəzində müttəfiqlərin İraq üzərində qələbəsindən sonra o ABŞ Konqresində çıxış edən ilk Britaniya monarxı oldu. Növbəti il o oğlu Çarlz ilə gəlini Diana arasında gərginliyi yumşaltmağa çalışdı. 24 noyabr 1992-ci ildə, taxta çıxmasının 40 illiyinə həsr edilmiş çıxışında, Elizabet 1992-ci ili uğurlu il adlandırır. Həmin ilin martında isə onun ikinci oğlu, şahzadə Endrü həyat yoldaşı hersoginya Saradan ayrılır. Aprel ayında isə qızı Anna əri kapitan Mark Filipdən boşanır. Oktyabr ayında Almaniyaya dövlət səfəri zamanı, Drezdendə kütlədən bir nəfər ona yumurta atır, noyabr ayında isə onun yaşadığı Vindzor saryına yanğın nəticəsində böyük zərər dəyir. Monarxiyanın mətbuatda tənqidi güclənir. Buna cavab olaraq kraliça tənqidə etiraz etmədiyinə, ancaq bunu yumorla və yumşaq görmək istədiyini bildirir. İki gündən sonra baş nazir Con Meycor kral ailəsinin maliyyəsinin ötən ildən hazırlanan islahatı haqqında məlumat verdi. Bunula da kral ailəsi tarixdə birinci dəfə olaraq sadə insanlar kimi vergi verməli oldular. Dekabr ayında Çarlz və Diana rəsmi şəkildə ayrılırlar. İlin axırında isə o ВС qəzetini müəllif hüquqlarını pozduğuna görə məhkəməyə verir. Qəzet onun Yeni il qabağı təbrik nitqini əldə edərək onu iki gün əvvəldən dərc etmişdi. Qəzet ona məhkəmə xərclərini ödəməyə və xeyriyyə işlərinə 200 min funt sterlinq ayırmağa məcbur olur.

Şahzadə Çarlz və Diana

 
Şahzadə Çarlz
 
Şahzadə Çarlzın birinci həyat yoldaşı Şahzadə Diana

Növbəti illərdə Britaniya ictimaiyyəti Çarlz və Diananın ailə məsələlərini qızğın çəkildə müzakirə edirdi. 1995-ci ilin dekabrında Yelzaveta baş nazir, anqlikan kilsəsi və həyat yoldaşı Filiplə məsləhətləşmələrdən sonra Çarlz və Dianaya bildirdi ki, onların boşanması indiki dövrdə məsləhət deyildir. Buna baxmayaraq 1996-cı ildə onlar rəsmi surətdə ayrıldılar. Bir ildən sonra isə Diana 31 avqust 1997-ci ildə Parisdə faciəli surətdə həlak olur. Bu zaman kraliça oğlu və iki oğul nəvəsi ilə birlikdə Balmoralda kilsədə idilər. Nəvələri özləri onlarla birlikdə kilsəyə getmək istəmişdilər.

O, ictimaiyyət qarşısında ancaq bir çıxış etdi. Sonra isə nəvələrini mətbuatın marağından qorumaq və kədərlərini tək çəkməsi üçün onlarla və əri ilə birlikdə beş gün Balmoralda qaldı. Kral ailəsinin tərki-dünyalılığı ictimaiyyətdə narahatlıq doğurdu. Bu əhval-ruhiyyə kraliçanı Diananın dəfnindən bir gün əvvəl, 5 sentyabrda televiziyada birbaşa efirə çıxmağa məcbur etdi. Efirdə o, Dianaya şahzadə Vilyam və Harrinin nənələri kimi öz məhəbbətini bildirdi. Bu çıxış ictimaiyyətdə ona qarşı yaranmış gərginliyi xeyli azalda bildi.

Qızıl yubiley və sonrakı dövr

2002-ci ildə Elizabetin taxta çıxmasının 50 illik yubileyi idi. Həmin ilin fevral və martında onun bacısı və anası vəfat etdi. Bu situasiyada kütləvi mətbuat vasitələri yubileyin hansı formada keçirilməsi barəd baş sındırırdılar. O, yenidən səfər turnesinə çıxdı. Fevral ayında Yamaykaya səfər etdi. Hətta qaldığı qubernator evində geçə elektrik enerjisi də kəsildi. 1977-ci ildəki kimi yenə küçə bayramları və yubiley tədbirləri keçirildi. Təqribi hesablamalara görə üç günlük bayram tədbirlərində Londonda milyonlarla insanlar iştirak etmişdilər. Kütlənin sevinci mətbuat gözlədiyindən də çox oldu.

Kraliçanın yaxşı sağlamlığı olmasına baxmayaraq, 2003-cü ildə o iki cərrahi əməliyyat keçirdi. O, sonradan da bir neçə dəfə sağlamlığına görə tədbirləri təxirə salmalı olmuşdu.

2007-ci ilin mayında The Daily Telegraph qəzeti adının çəkilməsini istəməyən mənbənin məlumatına görə yazdı ki, kraliça Britaniya hərbiçilərinin İraq və Əfqanstanda olmasından və kampaniyanın nəticələrdən narazıdır. Həmçinin o baş nazir Toni Bleyer qarşısında kənd əhalisinin problemlırini ciddi şəkildə də qaldırmışdır. O Toni Bleyerin Şimali İrlandiyada sülh yaratmaq üçün səylərindən zövq aldığını də dilə gətirdi. 20 mart 2008-ci ildə kraliça İrlandiyanın Müqəddəs Patrik kilsəsində dua prosesində iştirak etdi. Bu kraliçanın İngiltərə və Uelsdən kənarda ilk dua mərasimi idi.

Elizabet və hersoq Filip 2007-ci ildə özlərinin ailə qurmalarının 60 illik yubileyini qeyd etdilər. Onların ailə uzunömürlülüyü tarixdə istənilən kral iləsinin uzunömürlülüyündən çoxdur. Elizabetin kral hakimiyyətinin ömrü özündən əvvəlki dörd kralın hakimiyyət müddətinin cəmindən çoxdur. Hiss edilir ki, o hakimiyyətdən əl çəkmək fikrində deyil,, bununla belə o səlahiyyətini azaltmaqla, vəliəhd Çarlzın səlahiyyətini çoxalda bilər.

Elizabet Millətlər Birliyi adından BMT-də ikinci dəfə 2010-cu ildə, birinci dəfədən 53 il sonra çıxış etdi. BMT Baş Katibi Pan Ge Mun onu "dövrün lövbəri" adlandırdı. Kraliça çıxışında bildirdi ki: "O böyük dəyişikliklər görür və bunların əksəriyyəti, müsbətə doğrudur. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının məqsəd və dəyərlərinə hörmətlə yanaşmaq lazımdır…Sabah bizlər heç vaxt görmədiyimiz mürəkkəb vəziyyətdə çaışmalıyıq.".

Elizabet özünün kraliça kimi 60 illik (almaz) yubileyini 2012-ci ildə qeyd etməyə hazırlaşır. Ondan əvvəl ancaq Kraliça Viktoriya 1897-ci ildə taxt-tacının almaz yubileyini qeyd etmişdi. Elizabet 29 yanvar 2012-ci ildə ən yaşlı Britaniya monarxı oldu., 10 sentyabr 2015-ci ildə isə 89 yaşında (kraliça Viktoriyanın rekordunu təzələyərək) ən çox monarx olmuş ingilis dövlət başçısı ola bilər.

19 may 2011-ci ildə II Elizabet hakimiyyəti dövründə ilk dəfə qonşu İrlandiyaya səfər etdi. Bu eyni zamanda britaniya monarxının axırıncı 100 ildə İrlandiyaya ilk səfəridir. Səfər ciddi təhlükəsizlik şəraitində keçdi və iki ölkə arasındakı münasibətlərdə yeni səhifə açdı.

İctimai fəaliyyəti

 
Elizabet və Laura Buş uşaq sağlamlıq mərkəzində

II Elizabet nadir hallarda müsahibə verdiyindən onun şəxsi hissləri haqqında məlumat azdır. Konstitusiyalı monarx olmasına baxmayaraq o siyası mövqeyini heç vaxt bildirmir. Hiss edilir ki, o vəzifə borcuna çox məsuliyyətlə yanaşır. Elizabet 600-dən çox xeyriyyə cəmiyyətinin hamisidir.

Anqlikan kilsəsinin başçısı olmasına baxmayaraq, o, xristian kilsəsinə və xüsusilə də Şotlandiya kilsəsinə hörmətlə yanaşır. O, dinlərarası dialoqa çox diqqətlə yanaşır, digər dinlərin rəhbərləri ilə görüşür, Xristian və Yəhudilər Şurasının hamilərindən biridir. Özünün illik Yeni İl təbrikində o şəxsi dini hisslərini xüsusi qeyd edir. 2000-ci ilin Milad bayramında o deyirdi:

"Bir çoxlarımız üçün bizim əqidəmiz böyük əhəmiyyət daşıyır. Mənim üçün İsa peyğəmbərin təlimi həyatımı qurduğum çərçivələri müəyyənləşdirməyə kömək edir. Bizim üçün çətin günlərdə İsa peyğəmbərin sözləri və nümunəsi böyük kömək olurdu".

1950-ci illərdə Elizabetin hakimiyyətinin ilk illərində o gənc, yaraşıqlı bir qadın kimi qəbul edilirdi Ağır muharibədən sonrakı dövr ümüd, tərəqqi və yaraların sağalması dövrü idi və "Elizabet dövrü" adlandırılırdı..

1957-ci ildə lord Altrinxam kraliçanın məktəb illərində quru xasiyyətli olduğunu iddia etdi. 1960-cı illərin axırında kral ailəsi sənədli filmi və şahzadə Çarlz haqqında televiziya filmləri vasitəsi ilə kral ailəsi haqqında cəmiyyətdə xoş təəssürat yaratmağa başladılar. Onun gümüş yubileyində kütlə ona valeh idi, ancaq 1980-ci illərdə Elizabetin övladları mətbuatın güclü tənqidinə məruz qaldı. 1990-cı illərdə Elizabetin məşhurluğu ən aşağı həddə çatdı. İctimaiyyətin təzyiqi altında o tarixdə birinci dəfə monarx kimi vergi ödəməyə başladı. Şahzadə Diananın ölümü dövründə məşhurluq azalsa da, sonradan bərpa olundu. 2006-cı və 2007-ci illərdə keçirilən rəy sorğuları Elizabetin yüksək nüfuzunun olduğunu göstərdi. Həmçinin, 1999-cu ildə Avstraliyada, 2008-ci ildə Tuvaluda, 2009-cu ildə Sent-Vinsent və Qrenadində keçirilən referendumda yerli əhalinin əksəriyyəti Britaniya taxt-tacından asılılığın ləğvinin əleyhinə çıxdı.

İstirahətinin əsas maraq dairəsi atlar və itlərlə olmaqdır. O, saya palto geyməyi və başına dekorativ şlyapalar qoymağı xoşlayır. Bu geyim onu kütlə içərisində həmişə fərqləndirir.

Maliyyə imkanları

 
II Elizabet ailəsi ilə

Elizabetin maliyyə və mülk məsələləri uzun müddət müzakirə mövzusu olub. Onun Norfolkda böyük mülkü var. "Forbes" jurnalı 2009-cu ildə bu mülkü təqribən 450 milyon ABŞ dolları həcmində qiymətləndirib. Ancaq Bukingem sarayı rəsmi bəyanatla bu rəqəmi çox şişirdilmiş hesab edib və 1993-cü ildə ona 100 milyon Britaniya funt sterlinqi qiyməti qoyulduğunu xatırladıb. Həmçinin kral evinin incəsənət əsərləri və qiymətli daş-qaşları kraliçanın mülkiyyəti sayılmır, bu kral ailəsinin istifadə etdiyi saraylar, o cümldən Bukingem sarayıVindzor sarayına, Lankaster qraflığındakı 2009-cu ildə 323 milyon funt sterlinq qiymət qoyulmuş qəsr və torpaqlara da aiddir. Yayılan məlumatlara görə əvvəlki monarxlar kimi II Elizabetin da Bukingem sarayından xoşu gəlmir və o Vindzor sarayında yaşamağa üstünlük verir. Kraliçanın Sandremda və Balmoralda şəxsi qəsrləri var. O qəsrlər ölkənin maliyyə nazirliyinə icarəyə verilib.- Kral ailəsinin istifadəsində olan mülk və qiymətli əşyalar xalqın mülkiyyəti hesab edilir və satıla, hədiyyə edilə bilməz.

Dünyanı bürüyən iqtisadi böhran Böyük Britaniya kraliçası II Elizabetdən və onun ailəsindən də yan keçmir. Kral ailəsi öz mülklərini kirayə verir.

II Elizabet və oğlu şahzadə Çarlz 2009-cu ildə mülklərinin kirayəsindən 2 milyon dollar qazanıblar. Kirayə verilən mülklər arasında Şotlandiya və digər bölgələrdəki qəsrlər də var. Bu qəsrlərin kirayəsindən kraliça 750 min dollar gəlir əldə edib. Şahzadə Çarlz isə İngiltərənin qərbindəki bağ evlərinin kirayəsindən 1,2 milyon dollar qazanıb. İstənilən şəxs kirayə haqqını öncədən ödəməklə qəsrlərdən birini və ya bağ evlərini kirayə götürə bilir.

II Elizabet və Çarlz xeyli maliyyə vəsaiti qazansalar da, qənaətcil şəxslər kimi tanınırlar. Məsələn, kraliçanın Bukingem sarayındakı yorğan-döşəyinin illərlə dəyişmədiyi, Edinburq hersoqu olan ərinin isə 1950-ci illərdən qalma kostyumu geyindiyi bildirilir.

Adları və titulları

 
Kral ailəsinin möhürü
 
Kraliçanın şəxsi bayrağı

II Elizabet həyatı boyu müxtəlif titullar daşıyıb. Kral nəvəsi, kral qızı, hersoq Filipin həyat yoldaşı və kraliça (monarx). Sadə dildə o, KraliçaÜlyahəzrət adlandırılır. O, Kanadada Kanada kraliçası, Avstraliyada Avstraliya kraliçası və s. adlanır. Normand adalarında və Men adalarında o, Normandiya hersoquAllah adamı titulunu daşıyır. Onu həmçinin Fidei Defensor (Əqidə müdafiəçisi) Lankaster hersoqu da adlandırırlar. Onunla söhbətdə ona əvvəlcə "Ülyahəzrət", sonra isə "xanım" deyə müraciət edirlər. Elizabet dünyanın müxtəlif dövlətlərinin mükafat və fəxri adlarını, həmçinin Birlik ölkələrinin həm üzvü olana qədər, həm də üzv olandan sonra hərbi vəzifələrini daşıyıb.

21 aprel 1944-cü ildən, Elizabetin silahı kral ailəsinin geraldikası, kral gerbi və müxtəlif rəmzlərlə bəzədilir. Millətlər Birliyinə daxil olan ölkələr müstəqillik və geniş suverenlik əldə etdikdən sonra II Elizabet Undifferenced kral gerbini qəbul etdi. Elizabetin şəxsi bayrağı Kanada, Avstraliya, Yeni Zelandiya, Yamayka və Barbadosun kral bayrağı kimi də istifadə edilir.

II Elizabet Böyük Britaniyanın və xarici ölkələrin bir çox yüksək dövlət mükafatları ilə təltif edilmişdir.

II Elizabetin rekordları

Kraliça II Elizabet Böyük Britaniya tarixində ən yaşlı hökmdardır. II Elizabetin ən məşhur sələflərindən olan kraliça Viktoriya 1901-ci ildə dünyasını dəyişib. O zaman onun 81 yaşı olub. 1820-ci ildə vəfat edən kral Georq 81 il 239 gün ömür sürüb. Kraliça Elizabet isə 2008-ci il aprelin 21-də 82 yaşını qeyd etmişdir. Ən çox taxt-taca sahib olanlar sırasında da Elizabet liderliyi ələ almağa yaxındır. Hələlik hazırkı Britaniya monarxı 3-cü pillədədir. Martın 5-də o, 3-cü yerdə olmuş və 56 il ərzində ölkəyə rəhbərlik etmiş III Henrixin rekordunu təzələdi.

2012-ci ildə isə kraliça 59 il taxtda əyləşən III Georqu da geridə buraxa bilmişdirr. Böyük Britaniyanın tarixi kraliçası Viktoriyanın göstəricisini yeniləyib. Viktoriya 64 il "Dumanlı Albion"a rəhbərlik edib. Şahzadə Çarlz kral ailəsinin ən qoca vəliəhdidir. 2015-ci ildə Çarlzın 67 yaşı olub. Kraliça Elizabet brilyant toyunu qeyd edən ilk Britaniya hökmdarıdır. Onun hökmranlığı dövründə Vinston Çörçilldən başlayaraq 11 baş nazir dəyişib. Lakin yaşına rəğmən kraliça il ərzində təqribən 450 görüş iştirakçısı olub.

Üzərində şahzadə II Elizabetin əksi olan dünyanın ən böyük qızıl sikkəsi Avstriyada satışa çıxarılıb. Hərraca çıxarılan qızıl sikkənin ilkin qiyməti qiymətli metalın məzənnəsi ilə təyin edilib. Son qiyməti 3,7 milyon avro olan sikkəni ispaniyalı adı açıqlanmayan zərgər alıb.

Qeyd edək ki, 100 kq çəkisi olan 53 santimetrlik sikkə təmiz qızıldan hazırlanıb. Sikkəni iki nəfər çətinliklə qaldırır.

Qızıl sikkə bu günə kimi Vyanada yerləşən və dünyanın ən dəyərli metal pul kolleksiyasına sahib olan Tarix muzeyində saxlanılıb. Dünyanın ən böyük sikkəsi kimi Ginnesin rekordlar kitabına düşən sikkənin digər üzərində Kanadanın milli simvolu olan yarpaq vardır.

Maraqlı faktlar

  • 2010-cu ilin oktyabrında Böyük Britaniyanın "Milli Jurnal Şirkəti" (National Magazine Company) tərəfindən jurnal redaktorları arasında keçirilən son rəy sorğusunda iştirak edənlərin fikrincə ölkənin ən nüfuzlu qadınları siyahısında II Elizabet Harri Potter haqqında əsərlərin müəllifi, yazıçı Coan Roulinq və futbolçu Devid Bekhemin həyat yoldaşı Viktoriya Bekhemdən sonra üçüncü pillədə qərarlaşmışdı.
  • II Elizabet 29 dekabr 2010-cu ildə nəticə nənəsi olub. Bu qızı şahzadə Annanın böyük oğlu 33 yaşlı Fillipslə, onun həyat yoldaşı 32 yaşlı kanada əsilli Kellinin ilk övladıdır. Onlar 2008-ci ildə evləniblər. Honkonqda yaşayırlar. Elizabetin nəticəsi Böyük Britaniya taxt-tacına sıraca 12-ci iddiaçı sayılır.
  • 18 iyul 2015-ci ildə İngiltərənin The Sun qəzeti II Elizabetin 7 yaşında olarkən anası, əmisi kral VIII Eduard və bacısı Margaret ilə birlikdə nazi salamı verərkən çəkilmiş video görüntülərini yayımlamış və bu hadisə geniş əks-səda doğurmuşdur.

Nəsil şəcərəsi


Fotoqalereya

İncəsənətdə

Ədəbiyyat

  • Bond, J. (2002). Elizabeth. Reader's Digest Association. ISBN 0-7621-0369-8
  • Bond, Jennie (2006). Elizabeth: Eighty Glorious Years. London: Carlton Publishing Group. ISBN 1-84442-260-7;ISBN 978-1-84442-260–9
  • Erickson, C. (2003). Lilibet : An Intimate Portrait of Elizabeth II. St. Martins Press. ISBN 0-312-28734-8
  • Pimlott, Ben (2002 – revised edition 2007) The Queen: Elizabeth II and the Monarchy. Harper Collins. ISBN 0-007-11436-2
  • Waller, Maureen, "Sovereign Ladies: Sех, Sacrifice, and Power. The Six Reigning Queens of England." St. Martin's Press, New York, 2006. ISBN 0-312-33801-5
  • Brandreth, Gyles (2004). Philip and Elizabeth: Portrait of a Marriage. London: Century. ISBN 0-7126-6103-4
  • Roberts, Andrew (2000) The House of Windsor. (Edited by Antonia Fraser) London: Cassell & Co. ISBN 0-304-35406-6
  • Остапенко Г. С. Монархия в общественно-политической жизни Великобритании в XX в. (рос.)

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. https://www.townandcountrymag.com/society/tradition/a13051858/queen-elizabeth-ii-relationship-with-children/
  2. Kindred Britain
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q75653886"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P3051"></a>
  3. Lundy D. R. The Peerage
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P4638"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824"></a>
  4. https://www.bbc.co.uk/newsround/34188380
  5. http://news.day.az/politics/228767.html
  6. Brandreth, p. 103; Pimlott, pp. 2–3; Lacey, pp. 75–76; Roberts, p. 74
  7. Hoey, p. 40
  8. Brandreth, p. 103
  9. Pimlott, p. 12
  10. Pimlott, pp. 14–16
  11. Crawford, p. 26; Pimlott, p. 20; Shawcross, p. 21
  12. Brandreth, pp. 108–110
  13. Quoted in Brandreth, p. 105; Lacey, p. 81 and Shawcross, pp. 21–22
  14. Quoted in Brandreth, pp. 105–106
  15. Bond, p. 8; Lacey, p. 76; Pimlott, p. 3
  16. Lacey, pp. 97–98
  17. Brandreth, p. 124; Crawford, p. 85; Lacey, p. 112; Pimlott, p. 51; Shawcross, p. 25
  18. http://www.royal.gov.uk/HMTheQueen/Education/Overview.aspx%7Caccessdate=31 Her Majesty The Queen: Education, Official website of the British Monarchy, May 2010}}
  19. Pimlott, p. 47
  20. Pimlott, p. 54
  21. Pimlott, p. 55
  22. Crawford, pp. 104–114; Pimlott, pp. 56–57
  23. Crawford, pp. 114–119; Pimlott, p. 57
  24. Princess Margaret: A Life of Contrasts, Warwick, Christopher, 2002, Carlton Publishing Group, London, 102 p.
  25. http://www.royal.gov.uk/HistoryoftheMonarchy/The%20House%20of%20Windsor%20from%201952/QueenElizabethTheQueenMother/ActivitiesasQueen.aspx Biography of HM Queen Elizabeth the Queen Mother: Activities as Queen, Official website of the British Monarchy, 28 July 2009
  26. Crawford, pp. 137–141
  27. http://www.bbc.co.uk/archive/princesselizabeth/6600.shtml?all=1&id=6600 2010-12-02 at the Wayback Machine Archive:Children's Hour: Princess Elizabeth, BBC, 13 October 1940, 22 July 2009
  28. http://www.royal.gov.uk/HMTheQueen/Publiclife/EarlyPublicLife/Earlypubliclife.aspx Official website of the British Monarchy, 20 April 2010
  29. London Gazette, 6 March, 1945, 5 June 2010
  30. London Gazette, 31 July, 1945, 5 June 2010
  31. http://www.nytimes.com/2009/05/28/world/europe/28queen.html Left Out of D-Day Events, Queen Elizabeth Is Fuming, The New York Times, 27 May 2009
  32. http://news.bbc.co.uk/1/hi/wales/4329001.stm Royal plans to beat nationalism, 8 March 2005, 15 June 2010
  33. Pimlott, pp. 71–73
  34. Bond, p. 10; Pimlott, p. 79
  35. http://www.royal.gov.uk/ImagesandBroadcasts/Historic%20speeches%20and%20broadcasts/21stbirthdayspeech21April1947.aspx Official website of the British Monarchy, 28 July 2009}}
  36. Brandreth, pp. 133–139; Lacey, pp. 124–125; Pimlott, p. 86
  37. Bond, p. 10; Brandreth, pp. 132–136, 166–169; Lacey, pp. 119, 126, 135
  38. Hoey, pp. 55–56; Pimlott, pp. 101, 137
  39. London Gazette, 21 November 1947, 27 June 2010
  40. http://www.channel4.com/history/microsites/R/real_lives/prince_philip_t.html The Real Prince Philip, 31 October, 2000, 23 September 2009
  41. http://www.telegraph.co.uk/news/main.jhtml?xml=/news/campaigns/queen80/uqphilip.xml 2008-02-25 at the Wayback Machine Philip, the one constant through her life, 23 September 2009, Davies, Caroline, 20 April 2006, Telegraph Media Group, London
  42. Princess Margaret: A Life Unravelled, Tim Heald, 2007, Weidenfeld and Nicolson, London
  43. . 2011-08-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-10-08.
  44. http://www.royal.gov.uk/LatestNewsandDiary/Factfiles/60diamondweddinganniversaryfacts.aspx Diamond Wedding anniversary facts, Official website of the British Monarchy, 18 November 2007, 20 June 2010
  45. Hoey, p. 58; Pimlott, pp. 133–134
  46. Petropoulos, Jonathan, Jonathan Petropoulos, Royals and the Reich: the princes von Hessen in Nazi Germany, Oxford University Press, 2006, 363
  47. Hoey, p. 59
  48. http://www.heraldica.org/topics/britain/TNA/LCO_6_3676.htm Letters Patent, 22 October, 1948, Heraldica, 9 September 2007
  49. Hoey, pp. 69–70; Pimlott, pp. 155–156
  50. Brandreth, pp. 226–238; Pimlott, pp. 145, 159–163, 167
  51. Brandreth, pp. 240–241; Lacey, p. 166; Pimlott, pp. 169–172
  52. Brandreth, pp. 245–247; Lacey, p. 166; Pimlott, pp. 173–176; Shawcross, p.16
  53. Charteris quoted in Pimlott, p. 179 and Shawcross, p. 17
  54. Pimlott, pp. 178–179
  55. Pimlott, pp. 186–187
  56. Brandreth, pp. 253–254; Lacey, pp. 172–173; Pimlott, pp. 183–185
  57. London Gazette, 5 February 1960, 19 June 2010
  58. Brandreth, pp. 269–271
  59. Brandreth, pp. 269–271; Lacey, pp. 193–194; Pimlott, pp. 201, 236–238
  60. Bond, p. 22; Brandreth, p. 271; Lacey, p. 194; Pimlott, p. 238; Shawcross, p. 146
  61. Pimlott, p. 207; Roberts, p. 82
  62. Asa Briggs, 1995, The History of Broadcasting in the United Kingdom|publisher=Oxford University Press, 420 ff.
  63. Lacey, p. 182
  64. http://www.nga.gov.au/ByAppointment/ Cotton, Belinda; Ramsey, Ron, By appointment: Norman Hartnell's sample for the Coronation dress of Queen Elizabeth II, National Gallery of Australia, 4 December 2009
  65. Pimlott, p. 182
  66. http://www.royal.gov.uk/MonarchAndCommonwealth/Australia/Royalvisits.aspx Queen and Australia: Royal visits, Official website of the British Monarchy, 8 December 2009}}
  67. http://www.royal.gov.uk/MonarchAndCommonwealth/NewZealand/Royalvisits.aspx Queen and New Zealand: Royal visits, Official website of the British Monarchy, 8 December 2009
  68. Brandreth, p. 278; Pimlott, p. 224; Shawcross, p. 59
  69. https://archive.is/20120530044819/http://www.ctv.ca/servlet/ArticleNews/story/CTVNews/20060418/queen_liz_birthday_060418 Challands, Sarah, Queen Elizabeth II celebrates her 80th birthday, 25 April 2006, CTV Television Network, CTV News, 13 June 2007
  70. When Britain and France nearly married, BBC, 15 January 2007, İstifadə tarixi: 14 December 2009
  71. Pimlott, p. 255; Roberts, p. 84
  72. Pimlott, pp. 256–260; Roberts, p. 84
  73. Pimlott, pp. 324–335; Roberts, p. 84
  74. Lacey, p. 199; Shawcross, p. 75
  75. Brandreth, p. 374; Pimlott, pp. 280–281; Shawcross, p. 76
  76. Roberts, p. 84
  77. Pimlott, p. 303; Shawcross, p. 83
  78. Macmillan, Harold (1972), Pointing The Way 1959–1961, London: Macmillan, 466–472, ISBN 0333124111
  79. Dymond, Glenn (5 March 2010), Ceremonial in the House of Lords (PDF), House of Lords Library, səh. 12, İstifadə tarixi: 5 June 2010
  80. Bond, p. 66; Pimlott, pp. 345–354
  81. Pimlott, p. 418
  82. Pimlott, p. 419; Shawcross, pp. 109–110
  83. Bond, p. 96; Pimlott, p. 427; Shawcross, p. 110
  84. Pimlott, pp. 428–429
  85. Pimlott, p. 449
  86. Roberts, pp. 88–89; Shawcross, p. 178
  87. Pimlott, pp. 336–337, 470–471; Roberts, pp. 88–89
  88. Heinricks, Geoff (2001), , Canadian Monarchist News, reprinted from National Post, 22 June 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 13 October 2008
  89. Trudeau, Pierre Elliott (1993), Memoirs, Toronto: McLelland & Stewart, ISBN 0771085885, İstifadə tarixi: 12 October 2008
  90. Queen's 'fantasy assassin' jailed, BBC, 14 September 1981, İstifadə tarixi: 21 June 2010
  91. Lacey, p. 281; Pimlott, pp. 476–477; Shawcross, p. 192
  92. Lacey, pp. 297–298; Pimlott, p. 491
  93. Bond, p. 188; Pimlott, p. 497
  94. Pimlott, pp. 488–490
  95. Bond, p. 188; Pimlott, p. 521
  96. The sources of the rumours, printed most notably in The Sunday Times of 20 July 1986, included royal aide Michael Shea and Commonwealth Secretary-General Shridath Ramphal, but Shea claimed his remarks were taken out of context and embellished by speculation (Pimlott, pp. 503–515); see also Neil, pp. 195–207 and Shawcross, pp. 129–132
  97. "…the report was a piece of journalistic mischief-making": Campbell, John (2003), Margaret Thatcher: The Iron Lady, Jonathan Cape, səh. 467, ISBN 0224061569
  98. Thatcher to Brian Walden quoted in Neil, Andrew (1996), Full Disclosure, London: Macmillan, səh. 207, ISBN 0333646827
    Andrew Neil quoted in Woodrow Wyatt's diary of 26 October 1990 (Wyatt, Woodrow (1999), The Journals of Woodrow Wyatt: Volume II, London: Macmillan, səh. 372, ISBN 0333774051 (#parameter_ignored))
  99. Bridcut, John (Producer) (2002), Queen and Country (Documentary), BBC
  100. Thatcher, Margaret (1993), The Downing Street Years, London: HarperCollins, səh. 309
  101. Roberts, p. 101; Shawcross, p. 139
  102. White, Roland (19 October 2005), "Atticus", The Sunday Times, London, İstifadə tarixi: 8 December 2009
  103. Pimlott, pp. 519–534, 548–549
  104. Lacey, p. 307; Pimlott, pp. 522–526
  105. Lacey, pp. 293–294; Pimlott, p. 541
  106. Pimlott, p. 538
  107. Brandreth, p. 349; Lacey, p. 319
  108. Annus horribilis speech, 24 November 1992, Official website of the British Monarchy, İstifadə tarixi: 6 August 2009
  109. Lacey, p. 319; Pimlott, pp. 550–551
  110. Stanglin, Doug (18 March 2010), "German study concludes 25,000 died in Allied bombing of Dresden", USA Today, İstifadə tarixi: 19 March 2010
  111. Brandreth, p. 377; Pimlott, pp. 558–559; Roberts, p. 94; Shawcross, p. 204
  112. Brandreth, p. 377
  113. Lacey, pp. 325–326; Pimlott, pp. 559–561
  114. Lacey, p. 328; Pimlott, p. 561
  115. Pimlott, p. 562
  116. Brandreth, p. 356; Pimlott, pp. 572–577; Roberts, p. 94; Shawcross, p. 168
  117. Brandreth, p. 357; Pimlott, p. 577
  118. Brandreth, p. 358; Pimlott, p. 610
  119. Bond, p. 134; Brandreth, p. 358; Pimlott, p. 615
  120. Bond, p. 134; Brandreth, p. 358; Lacey, pp. 6–7; Pimlott, p. 616; Roberts, p. 98; Shawcross, p. 8
  121. Brandreth, pp. 358–359; Lacey, pp. 8–9; Pimlott, pp. 621–622
  122. Bond, p. 134; Brandreth, p. 359; Lacey, pp. 13–15; Pimlott, pp. 623–624
  123. Bond, p. 156
  124. Brandreth, p. 31
  125. Bond, pp. 166–167
  126. Bond, p. 157
  127. Queen cancels visit due to injury, BBC, 26 October 2006, İstifadə tarixi: 8 December 2009
  128. Alderson, Andrew (28 May 2007), "Revealed: Queen's dismay at Blair legacy", The Daily Telegraph, London, İstifadə tarixi: 31 May 2010
  129. Alderson, Andrew (27 May 2007), , The Daily Telegraph, London, 14 January 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 31 May 2010
  130. Historic first for Maundy service, BBC, 20 March 2008, İstifadə tarixi: 12 October 2008
  131. English, Rebecca (20 April 2006), "'The Queen will NEVER consider abdicating'", Mail Online, London: Associated Newspapers Ltd, İstifadə tarixi: 9 December 2009
  132. , London Evening Standard, 18 November 2006, 4 August 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 8 December 2009
  133. Address to the United Nations General Assembly, 6 July 2010, İstifadə tarixi: 6 July 2010
  134. Queen addresses UN General Assembly in New York, BBC, 7 July 2010, İstifadə tarixi: 7 July 2010
  135. http://news.day.az/world/268691.html
  136. Queen 'will do her job for life', BBC, 19 April 2006, İstifadə tarixi: 4 February 2007
  137. Shawcross, pp. 194–195
  138. Queen and Charities, Official website of the British Monarchy, İstifadə tarixi: 29 June 2010
  139. , Church of Scotland official website, 17 April 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 19 November 2009
  140. , Council of Christians and Jews, 28 September 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 19 November 2009
  141. Elizabeth II (2000), Historic speeches: Christmas Broadcast 2000, Official website of the British Monarchy, İstifadə tarixi: 28 July 2009
  142. Shawcross, pp. 236–237
  143. Bond, p. 22
  144. Bond, p. 35; Pimlott, p. 180; Roberts, p. 82; Shawcross, p. 50
  145. Bond, p. 35; Pimlott, p. 280; Shawcross, p. 76
  146. Bond, pp. 66–67, 84, 87–89; Lacey, pp. 222–226; Pimlott, pp. 378–392; Roberts, pp. 84–86
  147. Bond, p. 97; Pimlott, pp. 449–450; Roberts, p. 87; Shawcross, pp. 114–117
  148. Bond, p. 117; Roberts, p. 91
  149. Bond, p. 134; Pimlott, pp. 556–561, 570
  150. Bond, p. 134; Pimlott, pp. 624–625
  151. Monarchy poll, Ipsos MORI, April 2006, İstifadə tarixi: 24 July 2009
  152. (PDF), Populus Ltd, 14–16 December 2007, səh. 9, 11 May 2011 tarixində orijinalından (pdf) arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 17 August 2010
  153. Poll respondents back UK monarchy, BBC, 28 December 2007, İstifadə tarixi: 17 August 2010
  154. Vincies vote "No", BBC, 26 November 2009, İstifadə tarixi: 26 November 2009
  155. 80 facts about The Queen, Official website of the British Monarchy, İstifadə tarixi: 20 June 2010
  156. Cartner-Morley, Jess (10 May 2007), "Elizabeth II, belated follower of fashion", The Guardian, London: Guardian Media Group, səh. 2, G2 section, İstifadə tarixi: 10 May 2007
  157. von Zeppelin, Christina (19 August 2009), "The 100 Most Powerful Women #42 Queen Elizabeth II", Forbes, İstifadə tarixi: 11 March 2010
  158. Lord Chamberlain Lord Airlie quoted in Hoey, p. 225 and Pimlott, p. 561
  159. What is the Royal Collection?, The Royal Collection, İstifadə tarixi: 12 November 2008
  160. The Royal Collection, Official website of the British Monarchy, İstifadə tarixi: 9 December 2009
  161. The Royal Residences: Overview, Official website of the British Monarchy, İstifadə tarixi: 9 December 2009
  162. , Duchy of Lancaster, 1 October 2009, 15 October 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 9 December 2009
  163. , Crown Estate, 31 March 2009, 11 October 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 9 December 2009
  164. Neimanis, V. P., "Crown Land", The Canadian Encyclopedia: Geography, Historica Foundation of Canada, İstifadə tarixi: 9 December 2009
  165. http://wap.deyerler.org/2010/03/17/ii-yelizaveta-mulklerini-kiraye-verir.html[ölü keçid]
  166. Greeting a member of The Royal Family, Official website of the British Monarchy, İstifadə tarixi: 21 August 2009
  167. Velde, François (19 April 2008), Marks of cadency in the British royal family, Heraldica, İstifadə tarixi: 21 June 2010
  168. , Lieutenant Governor of British Columbia, 2007, 15 June 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 21 June 2010
  169. Personal flags, Official website of the British Monarchy, İstifadə tarixi: 21 June 2010
  170. http://www.hafta-ichi.com/newv/2007/12/18/read=15680[ölü keçid]
  171. http://pearl.az/index.php?newsid=10636
  172. The Telegraph: Harry Potter author JK Rowling 'most influential woman in UK'
  173. The Guardian: Harry Potter creator JK Rowling named most influential woman in the UK
  174. . 2011-01-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-12-30.
  175. İngiltere Kraliçe 2. Elizabeth’in Nazi selamıyla sarsıldı  (türk.)

Xarici keçidlər

  • II Elizabet rəsmi saytı
  • www.bbc.co.uk
  • www.royalcollection.org.uk
  • The Queen's Television address for Diana, 1997
  • The Queen's Christmas messages
  • A short video of Elizabeth's coronation 2007-08-27 at the Wayback Machine from Encarta encyclopedia.
  • BBC Coverage of The Queens Golden Jubilee (2002) including AUDIO/VIDEO coverage
  • The Royal Family Tree of Europe
  • CBC Digital Archives – Canada's New Queen
  • Чем запомнится Елизавета II в монархической истории страны?

elizabet, kraliça, elizabet, aleksandra, mariya, vindzor, queen, elizabeth, elizabeth, alexandra, mary, windsor, aprel, 1926, london, böyük, britaniya, şimali, irlandiya, birləşmiş, krallığının, kraliçası, həmçinin, millətlər, birliyinin, sədri, daxil, olan, d. Kralica II Elizabet ve ya Elizabet Aleksandra Mariya Vindzor ing Queen Elizabeth II Elizabeth Alexandra Mary Windsor d 21 aprel 1926 London Boyuk Britaniya ve Simali Irlandiya Birlesmis Kralliginin kralicasi hemcinin Milletler Birliyinin sedri ve ora daxil olan 15 dovletin kralicasi Avstraliya Antiqua ve Barbuda Baham adalari Barbados Beliz Qrenada Kanada Yeni Zelandiya Papua Yeni Qvineya Sent Vinsent ve Qrenadin Sent Kits ve Nevis Sent Lusiya Suleyman adalari Tuvalu Yamayka Fici Respublikasinin Ali Bascisi Anqlikan Kilsesinin bascisi Boyuk Britaniya Silahli Quvvelerinin Ali Bas Komandani polkovnik Men adalarinin lordu 29 may 1953 cu ilden 31 may 1961 ci iledek Cenubi Afrika Ittifaqinin Kralicasi olmusdur Vindzorlar sulalesinin numayendesidir Taxt taca 6 fevral 1952 ci ilde sahib olub 2 iyun 1953 cu ilde ise resmi tacqoyma merasimi kecirilib II Elizabeting Queen Elizabeth II Elizabeth Alexandra Mary WindsorBoyuk Britaniya ve Simali Irlandiya Birlesmis Kralliginin 12 ci kralicasi6 fevral 1952 ci ildenSelefi VI GeorqXelefi Uels sahzadesi CarlzAvstraliya kralicasi6 fevral 1952 ci ildenSelefi VI GeorqXelefi Uels sahzadesi CarlzYeni Zelandiya kralicasi6 fevral 1952 ci ildenSelefi VI GeorqXelefi Uels sahzadesi CarlzKanada kralicasi6 fevral 1952 ci ildenSelefi VI GeorqXelefi Sahzade CarlzSexsi melumatlarDogum tarixi 21 aprel 1926 95 yas Dogum yeri LondonAtasi VI GeorqAnasi Yelizaveta Bouz LayonHeyat yoldasi Filip MauntbettenUsagi Sahzade Carlz 1 2 Sahzade Anna d 1 3 2 Sahzade Endryu d 1 3 2 Sahzade Eduard d 1 3 2 Herbi xidmetQosun novu Komekci erazi korpusu d 4 Doyusler Ikinci Dunya muharibesi 4 Teltifleri Boyuk Britaniya Digerleri Dominionlar Xarici dovletler Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Umumi melumatlar 2 Tercumeyi hali 3 Elizabet veliehd kimi 3 1 Ikinci dunya muharibesi 3 2 Aile qurmasi 3 3 Huquqi varislik 4 Kralicaligi 4 1 Milletler Birliyinin mohkemlenmesi ucun fealiyyet 4 2 Gumus yubiley 4 3 1980 ci iller 4 4 1990 ci iller 4 4 1 Sahzade Carlz ve Diana 4 5 Qizil yubiley ve sonraki dovr 5 Ictimai fealiyyeti 6 Maliyye imkanlari 7 Adlari ve titullari 8 II Elizabetin rekordlari 9 Maraqli faktlar 10 Nesil seceresi 11 Fotoqalereya 12 Incesenetde 13 Edebiyyat 14 Hemcinin bax 15 Istinadlar 16 Xarici kecidlerUmumi melumatlar RedakteElizabet York hersoqu gelecek Boyuk Britaniya krali VI Georqun 1895 1952 ve ledi Elizabet Bouz Layonun 1900 2002 boyuk qizidir Onun baba ve neneleri ata terefden Boyuk Britaniya krali V Georq 1865 1936 ve kralica Mariya Tek 1867 1953 ana terefeden Stratmor qrafi Klod Corc Bouz Layon 1855 1944 ve Sesiliya Bouz Layondur 1883 1961 Emisi VIII Eduard hakimiyyet iddiasindan resmi el cekenden ve atasi 1936 ci ilin dekabrinda taxt taca sahib olandan sonra 10 yasli Elizabet veliehd olur ve valideynleri ile birlikde Kensinqtondan Bukingem sarayina kocur Gelecek kralica xos efval ruhiyyeli atmosferde boyuyub O aile seraitinde mukemmel sexsi tehsil alib Usaqliqdan her seyle maraqlanib En cox atlara maraq gosterib bu maraq indi de qalmaqdadir Ikinci dunya muharibesinde o konullu kimi herbi taksi surucusu isleyib Cunki kral ailesi olkenin mudafiesinde birbasa istirak etmeli idi 1947 ci ilde ise Elizabet Boyuk Britaniya mustemlekelerine ilk seferini edir 13 yasinda Elizabet Dortmut herbi deniz mektebinin kadeti kralica Viktoriyanin kotucesi sahzade Andrey Qreceskinin oglu Filip Mauntbettenle tanis olur 1947 ci ilde onunla aile heyati qurur ve Filip Edinburq hersoqu titulunu alir Onlarin dord ovladi vardir sahzade Carlz sahzade Anna sahzade Endru ve sahzade Eduard 1949 ci ilde atasi VI Georq yeni yaradilan Milletler Birliyinin ilk sedri olur ve ora daxil olan olkelerin konstitusiyali monarxi hesab edilir Birlik Boyuk Britaniyanin kecmis mustemlekerinden teskil edilir ve yeni musteqil dovletlerin azad ittifaqi elan olunur Birliye o dovrde asagidaki dovletler daxil idi Boyuk Britaniya Kanada Avstraliya Yeni Zelandiya Cenubi Afrika Ittifaqi Pakistan ve Seylon 6 fevral 1952 ci ilde Elizabet heyat yoldasi ile Keniyada olarken atasi vefat edir ve o kralica elan edilir 1953 ci ilde o resmi sekilde taxt taca sahib olur ve merasim tarixde birinci defe televiziya ile translyasiya olunur O eyni zamanda atasinin yerine Milletler Birliyinin de sedri secilir Ozunun 58 illik hakimiyyeti dovrunde o musteqillik qazandiqca Milletler Birliyine daxil olan 25 olkenin dovlet bascisi olub 1956 ci ilden 1992 ci iledek onun bascisi oldugu dovletlerin teqriben yarisi Birlik uzvu kimi qalsalar da respublika usul idaresini secdiler meselen Cenubi Afrika Pakistan Sri Lanka Kralica Elizabet ancaq dovlet bascisi kimi temsilcilik rolu oynasa da oz sexsi nufuzu ile olkenin siyasetine mueyyen qeder tesir ede bilir Hakimiyyetinin ilk illerinde hakim partiyada qebul edilen lider olmayanda o bas nazirin kimliyi meselesinde de rol oynayirdi Kralica Mariya neveleri Elizabet ve Marqarita ile 1937 ci il Kralica butun bas nazirlerle diplomatik munasibetler saxlayir Bununla bele Marqaret Tetcerin hakimiyyeti dovrunde onunla bir qeder gergin munasibetleri var idi Ona Tetcerin mueyyen qeder kralsayagi idareetmesi xos gelmirdi Onlar arasinda hokumetin Cenubi Afrika Respublikasinin o dovrdeki aparteid siyasetini mudafie etmesi meselesinde fikir ayriligi var idi II Elizabet hesab edirdi ki Tetcerin CAR rehberliyini mudafie etmesi Boyuk Britaniyanin bu siyaseti beyenmeyen Afrika olkelerine tesirini azalda biler Butun bunlara baxmayaraq o hemise siyasi cekismelerden kenarda qalmaga ustunluk verir 1992 ci il II Elizabet ucun agir il oldu Kralicanin ailesinin nufuzuna sahzade Carlzin sahzade Annanin ve sahzade Endrunun ailelerindeki soz sohbet ve her ucunun bosanma prosesleri ciddi tesir etdi Hemcinin boyuk yangin Vindzor sarayinin bir hissesini mehv etdi Onun sahzade Diananin 1997 ci ilin avqustunda facieli olumune sakit yanasmasi ve bes gun milli matem gunlerinde kral ailesinin saraydan kenara cixmamasi britaniyalilarin ekseriyyetinin xosuna gelmedi Aile ictimaiyyet qarsisina Diananin defninden bir gun evvel cixdi ancaq bununla bele Britaniya metbuatinin keskin tenqidine meruz qaldi Buna baxmayaraq Elizabetin ictimai reyde nufuzu yene de boyukdur Onun taxta cixmasinin gumus ve qizil yubileyleri 1977 ci ve 2002 ci illerde hem Boyuk Britaniyada hem de dunyada tentene ile qeyd edilmisdir Hal hazirda onun 2012 ci ildeki 60 illik yubileyine ciddi hazirliq gedir Onun aprel ayinda anadan olmasina baxmayaraq eneneye uygun olaraq genis kecirilmesi ucun ilin yaxsi hava olan dovrunde iyun ayinin ucuncu senbe gunu qeyd edilir 5 Tercumeyi hali Redakte Sahzade Elizabet The Times jurnalinin uz qabiginda 1929 ci il Elizabet kral VI Georqun ilk ovladidir VI Georq ise kral V Georqun ikinci ogludur Kralica 21 aprel 1926 ci ilde Londonda babasinin 17 Bruton strit unvaninda yerlesen evinde anadan olub 6 29 may tarixinde ise Bukingem sarayinda yerlesen kicik kilsede arxiyepiskop Kosmo Lonq terefinden xac suyuna salinib 7 Onun xac atalari ata terefden baba ve nenesi hemcinin xala bibi emi ve dayilari olmuslar 8 Usaqliqda onu Lilibet cagirirdilar 9 1929 cu ilde kral V Georqun agir xesteliyi zamani Elizabetin tez tez onun yanina gelmesi onun efvalina xos tesir edirdi 10 Elizabetin 1930 cu ilde anadan olan Marqaret adli bacisi da vardi Iki baci anasinin ve dayeleri Marion Kroufordun sayesinde yaxsi aile tehsili almislar 11 1950 ci ilde onlarin dayeleri Krouford Kicik sahzadeler adli xatireler kitabi cap etdirdi Kitabda kicik Elizabetin atlara ve itlere mehebbeti onun davranisi ise mesuliyyeti barede danisilir Kitabin derci kral ailesinin xosuna gelmemisdi 12 Elizabet haqqinda musbet fikirleri sonradan basqalari da soyleyirdi Vinston Corcil gelecek kralicani xarakterli ve cevik usaq kimi xarakterize edirdi 13 Emisi qizi Marqaret Rods ise onun haqqinda sen ancaq agilli qiz fikrini bildirirdi 14 Elizabet veliehd kimi Redakte II Elizabet bas nazir Vinston Corcil ve diger nazirler 1950 O kral taxt tacina ardicilligina gore ucuncu namized idi emisi VIII Eduard atasi Georq ve o Elizabet kral ailesinin uzvu kimi cemiyyetde maraq dogursa da o kralica olmagi aglina da getirmirdi 15 1936 ci ilde onun babasi kral V Georq vefat edir ve emisi VIII Eduard kral elan edilir Elizabet diger kisi veliehd olmadigindan atasindan sonra ikinci veliehd olur Ancaq hemin il emisi aristokrat neslinden olmayan ve bosanmis hersoqinya Uollis Simpsonla aile qurmaq istediyine gore olkede Konstitusiya bohrani bas verir Hokumetin ve anqlikan kilsesinin tekidli movqeyinden sonra emisi evliliye ustunluk vererek taxt tacdan imtina edir 16 Elizabetin atasi kral elan edilir onun ozu ise veliehd olaraq Ulyahezret Sahzade Elizabet titulu alir Elizabet Iton kollecinin vitse rektor Henri Martenden konstitusiya tarixine dair dersler alir 17 ve dayesi ile danismaq ucun fransiz dili oyrenir 18 Sonradan o xususi mektebin telebesi olur Bu mekteb mexsusi olaraq onun oz yasidlari ile temasda olmasi ucun yaradilmisdi 19 1939 cu ilde Elizabetin valideynleri Kanada ve ABS a resmi sefer edirler Elizabet valideynlerinin 1927 ci ilde Avstraliya ve Yeni Zelandiyaya etdiyi seferdeki kimi Londonda qalir Kral olan atasi hesab edir ki o seferler ucun hele cox kicikdir 20 Elizabet valideynlerini goz yaslari ile yola salmisdi 21 Londonda qalan Elizabet valideynleri ile yazisaraq elaqe saxlayirdi 18 may tarixinde valideynleri onun ucun birinci kral transatlantik telefon xetti cekdirirler 20 Ikinci dunya muharibesi Redakte Elizabet kicik bacisi Marqarita ile birlikde Ikinci dunya muharibesinin baslandigi 1939 cu ilin sentyabrindan dekabrinadek Sotlandiyada qalir oradan ise Norfolka kocur 22 1940 ci ilin fevralindan may ayinadek onlar Royal Loc deyilen yerde yasayirlar Londona geri qayitmaqla duz bes il Vindzor sarayinda yasayirlar 23 Lord Duqlas Hoqqun muharibe dovrunde iki sahzade xanimin Kanadada yasamasi teklifine 24 analari Elizabet bele cavab vermisdi Usaqlar mensiz men ise kralsiz hec bir yana getmeyeceyik Kral ise burani hec vaxt terk etmeyecek 25 Sahzadeler Vindzorda qaldilar Yeni il erefesinde ise pantomim teatr tamasasi teskil ederek yigilan vesaiti kralicanin herbi geyimler ucun yun yigan fond una kecirdiler 26 14 yasli Elizabet 13 oktyabr 1940 ci ilde BBC nin Usaq saati verilisinde cixis ederek eskerlere destek verdi 27 1943 cu ilde 16 yasli Elizabet qvardiya polkuna seferi zamani ozunun birinci boyuk cixisini edir O bu herbi hisseye bir il evvel polkovnik vezifesine teyin edilmisdi 28 1945 ci ilin fevralinda o 230 873 say altinda erazi qadin komekci xidmetine qebul edilir 29 O surucu ve mexanik pesesine yiyelenir ve hetta herbi yuk masini da surur Sonradan o bes ayliga fexri kicik komandir teyin edilir 30 O hal hazirda Ikinci dunya muharibesinde herbi xidmetde olmus yegane dovlet bascisidir 31 Muharibe dovrunde krala yaxin siyasi dairelerde Elizabetin Uels regionu ile six munasibetleri vasitesi ile Uels milletciliyini zeifletmek planlari ireli surulur 32 Elizabet 18 yasina catdiqda ona Uels sahzadesi titulunu vermek teklifi ireli surulur Teklif o dovrun daxili isler naziri Herbert Morrisona mensub idi Ancaq teklife Elizabetin atasi VI Georq etiraz edir O bildirir ki bu titul her zaman veliehd olan kisi sahzadelerin heyat yoldaslarina verilir Elizabet ise sadece veliehddir Georqun ise hele veliehd olacaq oglu ola biler 33 Muharibenin qurtarmasi xeberinden sonra Elizabet bacisi Marqarita ile birlikde London kucelerine cixaraq sevinen izdihama qosulurlar Sonradan o azsayli musahibelerinden birinde deyir ki biz valideynlerimizden kenardan bilinmeden insanlara baxmaga icaze istedik Eyni zamanda qorxurduq ki bizi taniyarlar Xatirlayiram ki tanimadigimiz insanlarin ellerinden tutaraq Uaytholl kucesi ile gedirdik Sevinc hissi bizi burumusdu 34 Iki il sonra o valideynlerini Cenubi Afrika seferinde musaiyet etdi 21 yasinda 21 aprel 1947 ci ilde o Cenubi Afrikadan Milletler Birliyine muraciet ederek demisdi Men Sizlerin haminizin qarsinizda soz verirem ki menim butun heyatim onun qisa ve ya uzun olmasindan asili olmayaraq Sizlere ve hamimizin uzvu oldugumuz boyuk imperator ailesine xidmet etmeye serf edilecek 35 Aile qurmasi Redakte Elizabet ve Filip Elizabet oz gelecek eri Yunanistan ve Danimarka sahzadesi Filipe 1934 ve 1937 ci illerde rast gelib 36 1939 cu ilin iyulunda Britaniya Kral Herbi Deniz Kollecinde toplantida gorusden sonra o vaxt Elizabetin 13 yasi var idi o Filipe vurulur ve onlar yazismaga baslayirlar 37 20 noyabr 1947 ci ilde ise onlar evlenirler Elizabet ve Flip Danimarka krali IX Kristian terefinden ikinci nesil ve Britaniya kralicasi Viktoriya terefden ucuncu nesil qohumdurlar Kebine qeder Filip titulundaki yunan ve danimarka adlarindan imtina edir ve yunan pravoslav kilsesinden anqlikan kilsesine kecir Hemcinin anasinin soyadi ile ozune leytenant Filip Mauntbatten adi goturur 38 Toya bir qeder qalmis ona Edinburq hersoqu titulu verilir ve Kral hezretleri adlandirilir 39 Kebine qeder onlarin qarsilarina basqa problemler de cixmisdi Filip imkanli deyildi diger milletden idi ve bacilari Almaniyada Hitler partiyasindan olan alman zadeganlarina ere getmisdiler 40 Sonradan derc edilen melumatlara gore o dovrde Elizabetin anasi kebine etiraz edirmis 41 Ancaq yasli vaxtlarinda o oz bioqraflarina Filipin esl ingilis centlmeni oldugunu soyleyirmis 42 Sahzade Elizabet ve Edinburq hersoqunun nikah merasimi 1947 ci il noyabrin 20 de 2000 qonagin istiraki ile Vestminster abbatliginda kecirdiler Bu toy Vestminster abbatliginda kecirilen 10 cu monarx toyu oldu Birinci ise 1100 cu ilin noyabrin 11 de sotland sahzadesi Matilda ile kral I Henrixin evliliyi olmusdur 1923 cu il aprelin 26 da ele bu abbatliqda indiki kralicanin valideynleri kral VI Georq ve kralica Elizabetin nikahi baglanmisdi 43 Elizabet ile Filipe toylarinda dunyanin her yerinden 2500 e qeder hediyye gonderilmisdi 44 Ancaq toy dovrunde Boyuk Britaniya hele muharibenin dagintilarindan tam azad ola bilmemisdi Hetta veliehdin toyuna serf edilecek parcaya bele kupon teleb edilirdi 45 Muharibeden sonra alman esilli hersoq Filip asanliqla toyuna sag qalmis uc bacisini devet ede bilmezdi 46 47 Elizabetin ilk ovladi sahzade Carlz 14 noyabr 1948 ci ilde anadan olub Bir aydan sonra Elizabet atasi kral VI Georqdan ovladinin kral statusundan istifade etmesine icaze istedi Eks halda bu mumkun olmazdi 48 49 Ikinci ovladi sahzade Anna ise 1950 ci ilde anadan oldu Toydan sonra genc aile 4 iyul 1949 cu iledek Vindzor sarayinin yaninda kiraye tutulmus evde qalir sonra ise Londonda basqa yere kocurler 1949 ve 1951 ci iller arasi Filip Maltada yerlesen kral herbi deniz donanmasinda zabit kimi qulluq edir O ve Elizabet Maltanin bir kendinde Filipin dayisinin evinde yasayirlar Usaqlari ise Londonda qalmali olurlar 50 Huquqi varislik Redakte Kral IV Georqun defn merasimi Kral VI Georqun saglamligi 1951 ci il erzide pislesmeye basladi ve Yelizaveta tez tez onu dovlet ve ictimai tedbirlerde evez etmeye baslayir Hemin ilin oktyabrinda o Kanadaya sefer edir hemcinin ABS Prezidenti Harri Trumeni Vasinqtonda ziyaret edir 51 1952 ci ilin evvelinde o eri Filiple birlikde Avstraliya ve yeni Zelandiyaya sefere cixir Sefer Keniyadan kecir Orada olarken 6 fevral 1952 ci ilde onlara VI Georqun olum xeberi gelir 52 Onlarla olan Martin Carteris veliehdden kral adi secmesini xahis etdi O Elizabet cavabini verir 53 Elizabet ozunu tamhuquqlu kralica elan etdi ve Filiple birlikde tecili Londona qayidir 54 Hemcinin o Filiple Bukingem sarayina kocur 55 Elizabetin 2 iyun 1953 cu ilde kecirilen tacqoyma merasimi Elizabet taxt taca cixdiqdan sonra bezileri fikirlesirdi ki kral ailesi Filipin soyadi ile Mountbatten evi kimi taninacaq Cunki Elizabet aile quranda erinin soyadini goturmusdu Hetta Filip de kral ailesinin Mauntbetten evi adlanacagini guman edirdi Ancaq Elizabetin anasi ve bas nazir Vinston Corcil Vindzorlar evi adinin qalmasi teklifini mudafie etdiler Bu bele de oldu Hersoq Filip sonradan sikayetlenirdi ki o olkede yegane kisidir ki usaqlari onun yox yoldasinin soyadini dasiyir 56 Kralica Mariyanin olumunden ve Corcilin istefasindan sonra 1960 ci ilde Mauntbatten Vindzor soyadi kralicanin veliehd olmayan oglanlari ucun meqbul hesab edildi 57 Elizabetin taxt tac merasimine hazirliq dovrunde sahzade Marqaret bacisina bildirir ki o ozunden 16 yas boyuk ve bosanmis zabit Piter Tausende ere getmek isteyir Kralica ona meslehet bildi ki o bir il gozlesin O bacisini sevirdi ve isteyirdi ki mesele bir ile soyusun 58 Ancaq yuksek daireler kebinin eleyhine idiler hemcinin anqlikan kilsesi bosanmadan sonra ikinci defe kebine icaze vermirdi Onlar bildirdiler ki eger Marqarita aile qurarsa o taxt taca iddiali sexsler siyahisindan cixarilacaq 59 Sonradan o Tausendle aile qurmaq fikirinden el cekdi 60 1960 ci ilde o Entoni Armstronq Consa ere getdi ancaq 1978 ci ilde ondan bosandi ve bir daha ere getmedi 24 mart 1953 cu ilde Elizabetin nenesi kralica Mariyanin olumune baxmayaraq onun isteyine uygun olaraq 24 mart 1953 cu ilde Vestminster abbatliginin qarsisinda tac qoyma merasimi kecirildi Ilk defe olaraq butun merasim televiziya ile gosterildi Bu qisa zamanda televiziyanin populyarlasmasina sebeb oldu Hesablamalara gore 20 milyona qeder insan evlerinde dostlari ile birge bu tarixi merasime baxa bildiler 61 62 Simali Amerikada ise 10 milyon insan merasimin yazildigi kasete baxa bildiler 63 Elizabet ustune Milletler Birliyine daxil olan olkelerin milli emblemleri tikilmis ag paltar geyinmisdi Bu ingilisler ucun qizilgul sotlandlar ucun qanqal uelsliler ucun sogan irlandlar ucun uc yarpaqli yonca avstraliyalilar ucun akasiya Kanada ucun agcaqayin yarpagi Yeni Zelandiya ucun qiji Cenubi Afrika ucun xarakterik yerli gul Hindistan Seylon ve Pakistan ucun taxil pambiq ve cut oldu 64 Kralicaligi RedakteMilletler Birliyinin mohkemlenmesi ucun fealiyyet Redakte 1954 cu ilde Avstraliyaya birinci dovlet seferi zamani onun Britaniyanin da daxil oldugu Milletler Birliyinin inkisafina ciddi diqqet vermek isteyi hiss edildi Onun nominal rehberlik etdiyi bir nece olke artiq musteqillik elde etmisdi ve Britaniyanin onlara yeni munasibetler sistemi qurulmali idi 65 1953 54 cu illerde o eri birlikde alti ayliq dunya seyahetine cixir O Avstraliya ve Yeni Zelandiyaya sefer eden ilk Britaniya monarxi oldu 66 67 Onun seferine teqribi hesablamalara gore ehalinin ucde ikisi baxmaga cixirdi 68 O taxtda oldugu dovrde en cox sefer eden Britaniya monarxi oldu Eyni zamanda o en cox sefer eden dovlet bascisidir 69 II Elizabet Kanada poct markasinda 1954 ci il 1956 ci ilde Fransanin bas naziri Gi Moll ve Boyuk Britaniyanin bas naziri Entoni Iden Fransanin Birliye qosulmasi meselesini muzakire etdiler Qerar qebul edilmedi ancaq sonraki il Fransaya gelecek Avropa Birliyinin esasini qoyan Avropa Iqtisadi Birliyinin yaradilmasina dair Roma muqavileisine imza atdi 70 1956 ci ilin noyabrinda Boyuk Britaniya ve Fransa Misire qosun yeritdiler ve neticede Suveys bohrani yarandi Sonradan qraf Lui Mauntbatten iddia edirdi ki Elizabet bunun eleyhine idi Ancaq bu fikri bas nazir Iden inkar edirdi Iden ozu iki aydan sonra istefaya getdi 71 Idenin mensub oldugu Britaniyanin Muhafizekarlar Partiyasi daxilinde lider secilmesi mexanizmi olmadigindan yeni hokumet bascisinin kim olmasini kralica hell etmeli idi Entoni Iden Elizabete meslehetlesmeni Lordlar Palatasinin sedri Solsberi qraf Maksvell Fayl ve Vinston Corcille aparmagi meslehet bildi Meslehetlesmelerden sonra Elizabet hokumet basciligina Harold Makmillani tovsiye etdi 72 Alti il sonra Makmillan ozu istefa verdi ve kralicaya Alek Duqlas Hyumu Bas Nazir teyin etmeyi meslehet gordu Kralica bele de hereket etdi 73 Suveys bohrani ve Idenin xelefinin secmesi 1957 ci ilde onun ilk tenqidine getirib cixardi Lord Altridhem sahibi oldugu jurnalda o ozbasnaliqda ittiham edildi 74 Bu herekete gore lord ictimai mezemmete ve hetta fiziki hucuma meruz qaldi 75 1963 cu ilde kralica yeniden bir qrup nazirin tovsiyesi ile yeni Bas Naziri teyin etdi ve buna gore yeniden tenqide meruz qaldi 73 1965 ci ilde muhafizekarlar lider secme mexanizmini isleyib hazirladilar ve bununla da kralicani yeni ittihamlardan xilas etdiler 76 1957 ci ilde o Milletler Birliyi adindan kralica ABS a dovlet seferi etdi ve BMT Bas Meclisinde cixis etdi O sefer cercivesinde Kanadanin kralicasi kimi parlamentinin 23 cu sessiyasini da acdi Elizabet Kanada parlamentinin iclasini acan ilk Britaniya monarxi oldu Iki il sonra o ABS a Kanada dovleti adindan sefer etdi 1961 ci ilde o Kipre Hindistana Pakistana Nepala ve Irana sefer etdi 77 Qanaya seferi zamani o tehluke xeberdarligini redd etdi Baxmayaraq ki Qana Prezidenti Kvame Nkrume eleydarlari terefinden olumle hedelenirdi 78 Kecmis bas nazir Harold Makmillan yazirdi Kralica her seye mesuliyyetle yanasir O ozune guzest etmir O sanki bir kino ulduzudur O oz vezifesine yuksek seviyyede yerine yetirmeye calisir O kralliga layiqdir 78 Elizabet 1959 ve 1963 cu illerde o sahzade Endru ve Edvardi gozleyerken ancaq bir defe parlamentin iclasini aca bilmeyib 79 Bu zaman olkenin o dovrdeki Lord Kansleri onun salamlarini yeni parlamente catdirdi 1960 ve 1970 ci illerde Boyuk Britaniyanin Afrika ve Karib hovzesindeki mustemlekelerinin boyuk bir qismi musteqillik elan etmeye basladilar 20 den cox olke musteqillik alaraq ozunuidare sistemine kecdiler Ancaq 1965 ci ilde Rodeziyanin bas naziri Yan Smit birterefli qaydada musteqillik elan etdi Bu zaman o qaraderili coxlugun reyini nezere almamisdi Kralica Smitin taninma beynelxalq ictimaiyyetin ise Rodeziyaya boykot elan etme cagirislarini redd etdi 80 1974 cu ilin fevralinda Btitaniyanin bas naziri Edvard Hit parlamente seckiler elan etdi Sakit Okean korfezine sefer eden kralica seferi keserek geri donur 81 Hitin Muhafizekarlar Partiyasi qelebe qazansa da hokumet qurmaq ucun Liberal Partiyasi ile koalisiya qurmaq mecburiyyetinde qalir Koalisiya danisiqlari bas tutmadigindan Hit istefaya gedir O zaman Elizabet Leyboristler Partiyasinin lideri Harold Vilsondan hokumet qurmagi xahis edir 82 Bir il sonra 1975 ci ilde Avstraliyada konstitusiya bohrani bas verir Muxalifetin coxluq teskil etdiyi Avstraliya senati hokumetin budce paketini redd etdi Olkenin general qubernatoru bunu esas getirerek bas nazir Qof Uitlami istefaya gonderir 83 Uitlamin terefdarlarinin coxluq teskil etdiyi numayendeler palatasinin spikeri Qordon Skoulz kraliiaya muraciet ederek general qubernatotun qerarinin legv edilmesini xahis edir Elizabet xahisi redd ederek bildirir ki onun qubernatorun selahiyyetlerine qarismaga ixtiyari yoxdur bu meseleler Avstraliya Konstitisiyasina gore onun ixtiyarindadir 84 Bunu sonradan Avstraliya respublikaciliginin bohrani adlandirdilar 83 Gumus yubiley Redakte Ottavada Kanada II Elizabetin gumus yubileyine olke parlamenti qarsisinda at ustunde ucaldilmis heykeli 1977 ci ilde Elizabet ve Filip ozlerinin toylarinin 25 illiyini qeyd etdiler Bu munasibetle tenteneli tedbirler butun kecmis ingilis mustemlekelerinde genis qeyd edildi Onun bacisi sahzade Marqaritanin eri ile bosanmasi xeberinin yayilmasi xeberine baxmayaraq tenteneler kralicanin nufuzunun yuksek oldugunu gosterdi 85 1978 ci ilde Elizabet Ruminiyanin kommunist rehberi Nikolae Causeskunun Britaniyaya seferini basqa vaxta kecirdi 86 Novbeti il ise iki mohtesem zerbe aldi kralicanin sekil uzre eksperti Entoni Blant kommunist agenti kimi ifsa olundu ve yaxin qohumu qraf Lui Maunbetten Simali Irlandiya terrorculari terefinden olduruldu 87 Sahidlerin soylediyine gore 1970 ci illerin sonuna kralica narahat idi ki Kanadanin o vaxtki bas naziri Pyer Trudonun fealiyyeti baresinde az melimati vardir 88 Ktalica Trudonun baxislarinda umudunu itirme hiss edirdi 88 Kanada hokumet bascisinin fealiyyetinde bir respublikaciliq hiss edilirdi 88 1980 ci ilde Kanada siyasetcileri Londona Kanada Konstitusiyasina deyisiklikleri muzakire etmek ucun gelerken kralicanin Kanada Konstitusiyasindan ingilis mutexessislerinden daha yaxsi melumatli olduqunun sahidi olduar 88 O konstitusiya debatlarinda maraqli idi Bundan evvel onun dovlet bascisi kimi roluna tesir eden S 60 adli qanun layihesinin ugursuzlugundan sonra bu mesele cox aktuallasmisdi 88 Muzakirelerden sonra Britaniya parlamentinin Kanada dovetciliyinde rolu goturuldu ancaq monarxiya institutu saxlanildi Trudo sonradan xatirelerinde yazirdi ki Kralica menim Konstitusiyani deyismek planima destek verirdi O sexsi sohbetlerde cox mudruk hereket edirdi 89 1980 ci iller Redakte 1981 ci ilde sahzade Carlzin toyundan alti hefte evvel kralicaya yaxin mesafeden alti ates acildi Hucum eden 17 yasli bir genc idi O bes illik hebs cezasi aldi ancaq uc ilden sonra azadliga buraxildi 90 Kralicanin bu situasiyada ozunu temkinli aparmasi coxlari terefinden musbet qiymetlendirildi 91 Bir ilden sonra o diger bir tehluke ile uzlesdi Yuxudan oyanarken yataq otaginda kenar sexs gordu Maykl Faqan insidenti Kralica ozunu sakit apararaq daxili komutator vasitesi ile polis cagirdi Polis ancaq yeddi deqiqeden sonra gelib cixdi Bu muddetde Elizabet kenar sexsle sakitce sohbet edirdi 92 1982 ci ilde kralica ozunun Vindzor sarayinda ABS Prezidenti Ronald Reyqani qebul etdi 1983 cu ilde ise onun Kaliforniyadaki rancosunda qonaq oldu Bu erefede o Britaniya kral donanmasinin Karib denizinde yerlesen Britaniya protektorati olan Qrenadaya hucumunu pisledi Kralicanin oglu sahzade Endru hemin dovrde aprel ayindan sentyabr ayinadek herbi donanmanin gemisinde herbi deniz zabiti kimi xidmet edirdi 93 Kutlevi informasiya vasitelerinin kralicanin sexsi heyatina 1980 ci illerde boyuk maragi bir sira sensasiyali materiallarin ortaya cixmasina sebeb oldu Onlarin hec de hamisi tesdiqini tapmirdi 94 Sun qezetinin redaktoru Kelvin Makkenzi deyirdi Mene bir bazar gunu verin ve bazar ertesine men kral ailesi haqqinda material verim Narahat olmayin esas xeber deyil xeberden sonraki gerginlikdir Observer qezetinin kose yazari Donald Trelford ise 21 sentyabr 1986 ci ilde yazirdi Kral ailesi haqqinda maraq doguran o qeder material var ki neyin duz neyin sehv oldugunu mueyyen etmek cetindir 95 Melumat yayilirdi ki Elizabet bas nazir Marqaret Tetcerin iqtisadi siyaseti neticesinde sosial gerginliyin artmasindan bir sira ixtisaslarin olmasindan ve saxtacilarin tetilinden cox narahatdir Hemcinin Tetcerin Cenubi Afrikadaki aparteid rejimine qarsi sanksiyadan imtina etmesi de kralicani narahat eden meselelerden oldu 96 97 Tetcere bidirilirdi ki kralica bele gederse onun opponentleri ile birge muxalifetci Boyuk Britaniya Sosial Demokrat Partiyasina ses verecekdir 98 Butun bu fikir ayriligina baxmayaraq Tetcer sonradan kralicaya lente cekilmis halda oz xos sozlerini yazib gonderdi 99 and in her memoirs 100 Sonradan ozu ile Tetcer arasinda naraziliq olmasi fikrini tekzib ederek Elizabet bas nazir Con Meycorun dovrunde Tetceri iki dovlet mukafati Milletler Birliyi qarsisinda xidmetlere gore ordeni ve Bantli orden le teltif etdi 101 O hemcinin Tetcerin 70 ve 80 illik yubileyinde de istirak etdi 102 1991 ci ilin evvelinde kral ailesindeki mulkiyyet ve aile qalmaqallari olkede respublikaci hisslerin artmasina sebeb oldu 103 Kral ailesinin genc uzvlerinin xeyriyye islerine hesr edilmis televiziya verilislerinde istiraki laga qoyuldu 104 ve Elizabet satiraya tutuldu 105 1990 ci iller Redakte 1991 ci ilde Fars korfezinde muttefiqlerin Iraq uzerinde qelebesinden sonra o ABS Konqresinde cixis eden ilk Britaniya monarxi oldu 106 Novbeti il o oglu Carlz ile gelini Diana arasinda gerginliyi yumsaltmaga calisdi 107 24 noyabr 1992 ci ilde taxta cixmasinin 40 illiyine hesr edilmis cixisinda Elizabet 1992 ci ili ugurlu il adlandirir 108 Hemin ilin martinda ise onun ikinci oglu sahzade Endru heyat yoldasi hersoginya Saradan ayrilir Aprel ayinda ise qizi Anna eri kapitan Mark Filipden bosanir 109 Oktyabr ayinda Almaniyaya dovlet seferi zamani Drezdende kutleden bir nefer ona yumurta atir 110 noyabr ayinda ise onun yasadigi Vindzor saryina yangin neticesinde boyuk zerer deyir Monarxiyanin metbuatda tenqidi guclenir 111 Buna cavab olaraq kralica tenqide etiraz etmediyine ancaq bunu yumorla ve yumsaq gormek istediyini bildirir 112 Iki gunden sonra bas nazir Con Meycor kral ailesinin maliyyesinin oten ilden hazirlanan islahati haqqinda melumat verdi Bunula da kral ailesi tarixde birinci defe olaraq sade insanlar kimi vergi vermeli oldular 113 Dekabr ayinda Carlz ve Diana resmi sekilde ayrilirlar 114 Ilin axirinda ise o VS qezetini muellif huquqlarini pozduguna gore mehkemeye verir Qezet onun Yeni il qabagi tebrik nitqini elde ederek onu iki gun evvelden derc etmisdi Qezet ona mehkeme xerclerini odemeye ve xeyriyye islerine 200 min funt sterlinq ayirmaga mecbur olur 115 Sahzade Carlz ve Diana Redakte Sahzade Carlz Sahzade Carlzin birinci heyat yoldasi Sahzade Diana Novbeti illerde Britaniya ictimaiyyeti Carlz ve Diananin aile meselelerini qizgin cekilde muzakire edirdi 116 1995 ci ilin dekabrinda Yelzaveta bas nazir anqlikan kilsesi ve heyat yoldasi Filiple meslehetlesmelerden sonra Carlz ve Dianaya bildirdi ki onlarin bosanmasi indiki dovrde meslehet deyildir 117 Buna baxmayaraq 1996 ci ilde onlar resmi suretde ayrildilar Bir ilden sonra ise Diana 31 avqust 1997 ci ilde Parisde facieli suretde helak olur Bu zaman kralica oglu ve iki ogul nevesi ile birlikde Balmoralda kilsede idiler Neveleri ozleri onlarla birlikde kilseye getmek istemisdiler 118 O ictimaiyyet qarsisinda ancaq bir cixis etdi Sonra ise nevelerini metbuatin maragindan qorumaq ve kederlerini tek cekmesi ucun onlarla ve eri ile birlikde bes gun Balmoralda qaldi 119 Kral ailesinin terki dunyaliligi ictimaiyyetde narahatliq dogurdu 120 Bu ehval ruhiyye kralicani Diananin defninden bir gun evvel 5 sentyabrda televiziyada birbasa efire cixmaga mecbur etdi 121 Efirde o Dianaya sahzade Vilyam ve Harrinin neneleri kimi oz mehebbetini bildirdi 122 Bu cixis ictimaiyyetde ona qarsi yaranmis gerginliyi xeyli azalda bildi 122 Qizil yubiley ve sonraki dovr Redakte 2002 ci ilde Elizabetin taxta cixmasinin 50 illik yubileyi idi Hemin ilin fevral ve martinda onun bacisi ve anasi vefat etdi Bu situasiyada kutlevi metbuat vasiteleri yubileyin hansi formada kecirilmesi bared bas sindirirdilar 123 O yeniden sefer turnesine cixdi Fevral ayinda Yamaykaya sefer etdi Hetta qaldigi qubernator evinde gece elektrik enerjisi de kesildi 124 1977 ci ildeki kimi yene kuce bayramlari ve yubiley tedbirleri kecirildi Teqribi hesablamalara gore uc gunluk bayram tedbirlerinde Londonda milyonlarla insanlar istirak etmisdiler 125 Kutlenin sevinci metbuat gozlediyinden de cox oldu 126 Kralicanin yaxsi saglamligi olmasina baxmayaraq 2003 cu ilde o iki cerrahi emeliyyat kecirdi O sonradan da bir nece defe saglamligina gore tedbirleri texire salmali olmusdu 127 2007 ci ilin mayinda The Daily Telegraph qezeti adinin cekilmesini istemeyen menbenin melumatina gore yazdi ki kralica Britaniya herbicilerinin Iraq ve Efqanstanda olmasindan ve kampaniyanin neticelerden narazidir Hemcinin o bas nazir Toni Bleyer qarsisinda kend ehalisinin problemlirini ciddi sekilde de qaldirmisdir 128 O Toni Bleyerin Simali Irlandiyada sulh yaratmaq ucun seylerinden zovq aldigini de dile getirdi 129 20 mart 2008 ci ilde kralica Irlandiyanin Muqeddes Patrik kilsesinde dua prosesinde istirak etdi Bu kralicanin Ingiltere ve Uelsden kenarda ilk dua merasimi idi 130 Elizabet ve hersoq Filip 2007 ci ilde ozlerinin aile qurmalarinin 60 illik yubileyini qeyd etdiler Onlarin aile uzunomurluluyu tarixde istenilen kral ilesinin uzunomurluluyunden coxdur Elizabetin kral hakimiyyetinin omru ozunden evvelki dord kralin hakimiyyet muddetinin ceminden coxdur Hiss edilir ki o hakimiyyetden el cekmek fikrinde deyil 131 bununla bele o selahiyyetini azaltmaqla veliehd Carlzin selahiyyetini coxalda biler 132 Elizabet Milletler Birliyi adindan BMT de ikinci defe 2010 cu ilde birinci defeden 53 il sonra cixis etdi 133 BMT Bas Katibi Pan Ge Mun onu dovrun lovberi adlandirdi Kralica cixisinda bildirdi ki O boyuk deyisiklikler gorur ve bunlarin ekseriyyeti musbete dogrudur Birlesmis Milletler Teskilatinin meqsed ve deyerlerine hormetle yanasmaq lazimdir Sabah bizler hec vaxt gormediyimiz murekkeb veziyyetde caismaliyiq 133 134 Elizabet ozunun kralica kimi 60 illik almaz yubileyini 2012 ci ilde qeyd etmeye hazirlasir Ondan evvel ancaq Kralica Viktoriya 1897 ci ilde taxt tacinin almaz yubileyini qeyd etmisdi Elizabet 29 yanvar 2012 ci ilde en yasli Britaniya monarxi oldu 10 sentyabr 2015 ci ilde ise 89 yasinda kralica Viktoriyanin rekordunu tezeleyerek en cox monarx olmus ingilis dovlet bascisi ola biler 19 may 2011 ci ilde II Elizabet hakimiyyeti dovrunde ilk defe qonsu Irlandiyaya sefer etdi Bu eyni zamanda britaniya monarxinin axirinci 100 ilde Irlandiyaya ilk seferidir Sefer ciddi tehlukesizlik seraitinde kecdi ve iki olke arasindaki munasibetlerde yeni sehife acdi 135 Ictimai fealiyyeti Redakte Elizabet ve Laura Bus usaq saglamliq merkezinde II Elizabet nadir hallarda musahibe verdiyinden onun sexsi hissleri haqqinda melumat azdir Konstitusiyali monarx olmasina baxmayaraq o siyasi movqeyini hec vaxt bildirmir Hiss edilir ki o vezife borcuna cox mesuliyyetle yanasir 136 137 Elizabet 600 den cox xeyriyye cemiyyetinin hamisidir 138 Anqlikan kilsesinin bascisi olmasina baxmayaraq o xristian kilsesine ve xususile de Sotlandiya kilsesine hormetle yanasir 139 O dinlerarasi dialoqa cox diqqetle yanasir diger dinlerin rehberleri ile gorusur Xristian ve Yehudiler Surasinin hamilerinden biridir 140 Ozunun illik Yeni Il tebrikinde o sexsi dini hisslerini xususi qeyd edir 2000 ci ilin Milad bayraminda o deyirdi Bir coxlarimiz ucun bizim eqidemiz boyuk ehemiyyet dasiyir Menim ucun Isa peygemberin telimi heyatimi qurdugum cerciveleri mueyyenlesdirmeye komek edir Bizim ucun cetin gunlerde Isa peygemberin sozleri ve numunesi boyuk komek olurdu 141 142 dd 1950 ci illerde Elizabetin hakimiyyetinin ilk illerinde o genc yarasiqli bir qadin kimi qebul edilirdi 143 Agir muharibeden sonraki dovr umud tereqqi ve yaralarin sagalmasi dovru idi ve Elizabet dovru adlandirilirdi 144 1957 ci ilde lord Altrinxam kralicanin mekteb illerinde quru xasiyyetli oldugunu iddia etdi 145 1960 ci illerin axirinda kral ailesi senedli filmi ve sahzade Carlz haqqinda televiziya filmleri vasitesi ile kral ailesi haqqinda cemiyyetde xos teessurat yaratmaga basladilar 146 Onun gumus yubileyinde kutle ona valeh idi 147 ancaq 1980 ci illerde Elizabetin ovladlari metbuatin guclu tenqidine meruz qaldi 148 1990 ci illerde Elizabetin meshurlugu en asagi hedde catdi Ictimaiyyetin tezyiqi altinda o tarixde birinci defe monarx kimi vergi odemeye basladi 149 Sahzade Diananin olumu dovrunde meshurluq azalsa da sonradan berpa olundu 150 2006 ci ve 2007 ci illerde kecirilen rey sorgulari Elizabetin yuksek nufuzunun oldugunu gosterdi 151 152 153 Hemcinin 1999 cu ilde Avstraliyada 2008 ci ilde Tuvaluda 2009 cu ilde Sent Vinsent ve Qrenadinde kecirilen referendumda yerli ehalinin ekseriyyeti Britaniya taxt tacindan asililigin legvinin eleyhine cixdi 154 Istirahetinin esas maraq dairesi atlar ve itlerle olmaqdir 155 O saya palto geymeyi ve basina dekorativ slyapalar qoymagi xoslayir Bu geyim onu kutle icerisinde hemise ferqlendirir 156 Maliyye imkanlari Redakte II Elizabet ailesi ile Elizabetin maliyye ve mulk meseleleri uzun muddet muzakire movzusu olub Onun Norfolkda boyuk mulku var Forbes jurnali 2009 cu ilde bu mulku teqriben 450 milyon ABS dollari hecminde qiymetlendirib 157 Ancaq Bukingem sarayi resmi beyanatla bu reqemi cox sisirdilmis hesab edib ve 1993 cu ilde ona 100 milyon Britaniya funt sterlinqi qiymeti qoyuldugunu xatirladib 158 Hemcinin kral evinin incesenet eserleri ve qiymetli das qaslari kralicanin mulkiyyeti sayilmir 159 160 bu kral ailesinin istifade etdiyi saraylar o cumlden Bukingem sarayi ve Vindzor sarayina Lankaster qrafligindaki 2009 cu ilde 323 milyon funt sterlinq qiymet qoyulmus qesr ve torpaqlara da aiddir 161 162 Yayilan melumatlara gore evvelki monarxlar kimi II Elizabetin da Bukingem sarayindan xosu gelmir ve o Vindzor sarayinda yasamaga ustunluk verir 131 Kralicanin Sandremda ve Balmoralda sexsi qesrleri var 163 O qesrler olkenin maliyye nazirliyine icareye verilib 164 Kral ailesinin istifadesinde olan mulk ve qiymetli esyalar xalqin mulkiyyeti hesab edilir ve satila hediyye edile bilmez Dunyani buruyen iqtisadi bohran Boyuk Britaniya kralicasi II Elizabetden ve onun ailesinden de yan kecmir Kral ailesi oz mulklerini kiraye verir II Elizabet ve oglu sahzade Carlz 2009 cu ilde mulklerinin kirayesinden 2 milyon dollar qazaniblar Kiraye verilen mulkler arasinda Sotlandiya ve diger bolgelerdeki qesrler de var Bu qesrlerin kirayesinden kralica 750 min dollar gelir elde edib Sahzade Carlz ise Ingilterenin qerbindeki bag evlerinin kirayesinden 1 2 milyon dollar qazanib Istenilen sexs kiraye haqqini onceden odemekle qesrlerden birini ve ya bag evlerini kiraye goture bilir II Elizabet ve Carlz xeyli maliyye vesaiti qazansalar da qenaetcil sexsler kimi taninirlar Meselen kralicanin Bukingem sarayindaki yorgan doseyinin illerle deyismediyi Edinburq hersoqu olan erinin ise 1950 ci illerden qalma kostyumu geyindiyi bildirilir 165 Adlari ve titullari Redakte Kral ailesinin mohuru Kralicanin sexsi bayragi II Elizabet heyati boyu muxtelif titullar dasiyib Kral nevesi kral qizi hersoq Filipin heyat yoldasi ve kralica monarx Sade dilde o Kralica ve Ulyahezret adlandirilir O Kanadada Kanada kralicasi Avstraliyada Avstraliya kralicasi ve s adlanir Normand adalarinda ve Men adalarinda o Normandiya hersoqu ve Allah adami titulunu dasiyir Onu hemcinin Fidei Defensor Eqide mudafiecisi ve Lankaster hersoqu da adlandirirlar Onunla sohbetde ona evvelce Ulyahezret sonra ise xanim deye muraciet edirler 166 Elizabet dunyanin muxtelif dovletlerinin mukafat ve fexri adlarini hemcinin Birlik olkelerinin hem uzvu olana qeder hem de uzv olandan sonra herbi vezifelerini dasiyib 21 aprel 1944 cu ilden 167 Elizabetin silahi kral ailesinin geraldikasi kral gerbi ve muxtelif remzlerle bezedilir 168 Milletler Birliyine daxil olan olkeler musteqillik ve genis suverenlik elde etdikden sonra II Elizabet Undifferenced kral gerbini qebul etdi Elizabetin sexsi bayragi Kanada Avstraliya Yeni Zelandiya Yamayka ve Barbadosun kral bayragi kimi de istifade edilir 169 II Elizabet Boyuk Britaniyanin ve xarici olkelerin bir cox yuksek dovlet mukafatlari ile teltif edilmisdir II Elizabetin rekordlari RedakteKralica II Elizabet Boyuk Britaniya tarixinde en yasli hokmdardir II Elizabetin en meshur seleflerinden olan kralica Viktoriya 1901 ci ilde dunyasini deyisib O zaman onun 81 yasi olub 1820 ci ilde vefat eden kral Georq 81 il 239 gun omur surub Kralica Elizabet ise 2008 ci il aprelin 21 de 82 yasini qeyd etmisdir En cox taxt taca sahib olanlar sirasinda da Elizabet liderliyi ele almaga yaxindir Helelik hazirki Britaniya monarxi 3 cu pillededir Martin 5 de o 3 cu yerde olmus ve 56 il erzinde olkeye rehberlik etmis III Henrixin rekordunu tezeledi 2012 ci ilde ise kralica 59 il taxtda eylesen III Georqu da geride buraxa bilmisdirr Boyuk Britaniyanin tarixi kralicasi Viktoriyanin gostericisini yenileyib Viktoriya 64 il Dumanli Albion a rehberlik edib Sahzade Carlz kral ailesinin en qoca veliehdidir 2015 ci ilde Carlzin 67 yasi olub Kralica Elizabet brilyant toyunu qeyd eden ilk Britaniya hokmdaridir Onun hokmranligi dovrunde Vinston Corcillden baslayaraq 11 bas nazir deyisib Lakin yasina regmen kralica il erzinde teqriben 450 gorus istirakcisi olub 170 Uzerinde sahzade II Elizabetin eksi olan dunyanin en boyuk qizil sikkesi Avstriyada satisa cixarilib Herraca cixarilan qizil sikkenin ilkin qiymeti qiymetli metalin mezennesi ile teyin edilib Son qiymeti 3 7 milyon avro olan sikkeni ispaniyali adi aciqlanmayan zerger alib Qeyd edek ki 100 kq cekisi olan 53 santimetrlik sikke temiz qizildan hazirlanib Sikkeni iki nefer cetinlikle qaldirir Qizil sikke bu gune kimi Vyanada yerlesen ve dunyanin en deyerli metal pul kolleksiyasina sahib olan Tarix muzeyinde saxlanilib Dunyanin en boyuk sikkesi kimi Ginnesin rekordlar kitabina dusen sikkenin diger uzerinde Kanadanin milli simvolu olan yarpaq vardir 171 Maraqli faktlar Redakte2010 cu ilin oktyabrinda Boyuk Britaniyanin Milli Jurnal Sirketi National Magazine Company terefinden jurnal redaktorlari arasinda kecirilen son rey sorgusunda istirak edenlerin fikrince olkenin en nufuzlu qadinlari siyahisinda II Elizabet Harri Potter haqqinda eserlerin muellifi yazici Coan Roulinq ve futbolcu Devid Bekhemin heyat yoldasi Viktoriya Bekhemden sonra ucuncu pillede qerarlasmisdi 172 173 II Elizabet 29 dekabr 2010 cu ilde netice nenesi olub Bu qizi sahzade Annanin boyuk oglu 33 yasli Fillipsle onun heyat yoldasi 32 yasli kanada esilli Kellinin ilk ovladidir Onlar 2008 ci ilde evlenibler Honkonqda yasayirlar Elizabetin neticesi Boyuk Britaniya taxt tacina siraca 12 ci iddiaci sayilir 174 18 iyul 2015 ci ilde Ingilterenin The Sun qezeti II Elizabetin 7 yasinda olarken anasi emisi kral VIII Eduard ve bacisi Margaret ile birlikde nazi salami vererken cekilmis video goruntulerini yayimlamis ve bu hadise genis eks seda dogurmusdur 175 Nesil seceresi RedakteFotoqalereya Redakte Elizabet heyat yoldasi hersoq Filiple taxt tac merasiminde iyun 1953 cu il Elizabet ve ABS prezidenti Ricard Niksonun heyat yoldasi Pet Nikson binadan cixarken 1970 Kralica ABS Prezidenti Ronald Reyqan ile II Elizabet ve ABS Pezidenti Ronald Reyqan 1982 II Elizabet ABS Prezidenti Corc Bus ile Kralica Elizabet ve hersoq Filip Rengli cigir marsrutu ile at seferinde 1986 II Elizabet ve hersoq Filip British Airways teyyaresinden enerken Elizabet ve hersoq Filip oktyabr 1992 II Elizabet ve hersoq Filip Almaniya Prezidenti Rixard fon Vayzekker ile merasimde 1992 Kralica Barak Obama ve onun yoldasi Misel Obama ile II Elizabet 2010 cu ilIncesenetde RedakteKralica film 2006 Edebiyyat RedakteBond J 2002 Elizabeth Reader s Digest Association ISBN 0 7621 0369 8 Bond Jennie 2006 Elizabeth Eighty Glorious Years London Carlton Publishing Group ISBN 1 84442 260 7 ISBN 978 1 84442 260 9 Erickson C 2003 Lilibet An Intimate Portrait of Elizabeth II St Martins Press ISBN 0 312 28734 8 Pimlott Ben 2002 revised edition 2007 The Queen Elizabeth II and the Monarchy Harper Collins ISBN 0 007 11436 2 Waller Maureen Sovereign Ladies Seh Sacrifice and Power The Six Reigning Queens of England St Martin s Press New York 2006 ISBN 0 312 33801 5 Brandreth Gyles 2004 Philip and Elizabeth Portrait of a Marriage London Century ISBN 0 7126 6103 4 Roberts Andrew 2000 The House of Windsor Edited by Antonia Fraser London Cassell amp Co ISBN 0 304 35406 6 Ostapenko G S Monarhiya v obshestvenno politicheskoj zhizni Velikobritanii v XX v ros Hemcinin bax RedakteBoyuk Britaniya ve Irlandiya Birlesmis Kralligi Milletler Birliyi Britaniya monarxlarinin siyahisi II Elizabetin titullarinin ve mukafatlarinin siyahisiIstinadlar RedakteBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir 1 2 3 4 https www townandcountrymag com society tradition a13051858 queen elizabeth ii relationship with children 1 2 3 4 Kindred Britain lt a href https wikidata org wiki Track Q75653886 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P3051 gt lt a gt 1 2 3 Lundy D R The Peerage lt a href https wikidata org wiki Track P4638 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q67129259 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q21401824 gt lt a gt 1 2 https www bbc co uk newsround 34188380 http news day az politics 228767 html Brandreth p 103 Pimlott pp 2 3 Lacey pp 75 76 Roberts p 74 Hoey p 40 Brandreth p 103 Pimlott p 12 Pimlott pp 14 16 Crawford p 26 Pimlott p 20 Shawcross p 21 Brandreth pp 108 110 Quoted in Brandreth p 105 Lacey p 81 and Shawcross pp 21 22 Quoted in Brandreth pp 105 106 Bond p 8 Lacey p 76 Pimlott p 3 Lacey pp 97 98 Brandreth p 124 Crawford p 85 Lacey p 112 Pimlott p 51 Shawcross p 25 http www royal gov uk HMTheQueen Education Overview aspx 7Caccessdate 31 Her Majesty The Queen Education Official website of the British Monarchy May 2010 Pimlott p 47 1 2 Pimlott p 54 Pimlott p 55 Crawford pp 104 114 Pimlott pp 56 57 Crawford pp 114 119 Pimlott p 57 Princess Margaret A Life of Contrasts Warwick Christopher 2002 Carlton Publishing Group London 102 p http www royal gov uk HistoryoftheMonarchy The 20House 20of 20Windsor 20from 201952 QueenElizabethTheQueenMother ActivitiesasQueen aspx Biography of HM Queen Elizabeth the Queen Mother Activities as Queen Official website of the British Monarchy 28 July 2009 Crawford pp 137 141 http www bbc co uk archive princesselizabeth 6600 shtml all 1 amp id 6600 Arxivlesdirilib 2010 12 02 at the Wayback Machine Archive Children s Hour Princess Elizabeth BBC 13 October 1940 22 July 2009 http www royal gov uk HMTheQueen Publiclife EarlyPublicLife Earlypubliclife aspx Official website of the British Monarchy 20 April 2010 London Gazette 6 March 1945 5 June 2010 London Gazette 31 July 1945 5 June 2010 http www nytimes com 2009 05 28 world europe 28queen html Left Out of D Day Events Queen Elizabeth Is Fuming The New York Times 27 May 2009 http news bbc co uk 1 hi wales 4329001 stm Royal plans to beat nationalism 8 March 2005 15 June 2010 Pimlott pp 71 73 Bond p 10 Pimlott p 79 http www royal gov uk ImagesandBroadcasts Historic 20speeches 20and 20broadcasts 21stbirthdayspeech21April1947 aspx Official website of the British Monarchy 28 July 2009 Brandreth pp 133 139 Lacey pp 124 125 Pimlott p 86 Bond p 10 Brandreth pp 132 136 166 169 Lacey pp 119 126 135 Hoey pp 55 56 Pimlott pp 101 137 London Gazette 21 November 1947 27 June 2010 http www channel4 com history microsites R real lives prince philip t html The Real Prince Philip 31 October 2000 23 September 2009 http www telegraph co uk news main jhtml xml news campaigns queen80 uqphilip xml Arxivlesdirilib 2008 02 25 at the Wayback Machine Philip the one constant through her life 23 September 2009 Davies Caroline 20 April 2006 Telegraph Media Group London Princess Margaret A Life Unravelled Tim Heald 2007 Weidenfeld and Nicolson London Arxivlenmis suret 2011 08 25 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 10 08 http www royal gov uk LatestNewsandDiary Factfiles 60diamondweddinganniversaryfacts aspx Diamond Wedding anniversary facts Official website of the British Monarchy 18 November 2007 20 June 2010 Hoey p 58 Pimlott pp 133 134 Petropoulos Jonathan Jonathan Petropoulos Royals and the Reich the princes von Hessen in Nazi Germany Oxford University Press 2006 363 Hoey p 59 http www heraldica org topics britain TNA LCO 6 3676 htm Letters Patent 22 October 1948 Heraldica 9 September 2007 Hoey pp 69 70 Pimlott pp 155 156 Brandreth pp 226 238 Pimlott pp 145 159 163 167 Brandreth pp 240 241 Lacey p 166 Pimlott pp 169 172 Brandreth pp 245 247 Lacey p 166 Pimlott pp 173 176 Shawcross p 16 Charteris quoted in Pimlott p 179 and Shawcross p 17 Pimlott pp 178 179 Pimlott pp 186 187 Brandreth pp 253 254 Lacey pp 172 173 Pimlott pp 183 185 London Gazette 5 February 1960 19 June 2010 Brandreth pp 269 271 Brandreth pp 269 271 Lacey pp 193 194 Pimlott pp 201 236 238 Bond p 22 Brandreth p 271 Lacey p 194 Pimlott p 238 Shawcross p 146 Pimlott p 207 Roberts p 82 Asa Briggs 1995 The History of Broadcasting in the United Kingdom publisher Oxford University Press 420 ff Lacey p 182 http www nga gov au ByAppointment Cotton Belinda Ramsey Ron By appointment Norman Hartnell s sample for the Coronation dress of Queen Elizabeth II National Gallery of Australia 4 December 2009 Pimlott p 182 http www royal gov uk MonarchAndCommonwealth Australia Royalvisits aspx Queen and Australia Royal visits Official website of the British Monarchy 8 December 2009 http www royal gov uk MonarchAndCommonwealth NewZealand Royalvisits aspx Queen and New Zealand Royal visits Official website of the British Monarchy 8 December 2009 Brandreth p 278 Pimlott p 224 Shawcross p 59 https archive is 20120530044819 http www ctv ca servlet ArticleNews story CTVNews 20060418 queen liz birthday 060418 Challands Sarah Queen Elizabeth II celebrates her 80th birthday 25 April 2006 CTV Television Network CTV News 13 June 2007 When Britain and France nearly married BBC 15 January 2007 Istifade tarixi 14 December 2009 Pimlott p 255 Roberts p 84 Pimlott pp 256 260 Roberts p 84 1 2 Pimlott pp 324 335 Roberts p 84 Lacey p 199 Shawcross p 75 Brandreth p 374 Pimlott pp 280 281 Shawcross p 76 Roberts p 84 Pimlott p 303 Shawcross p 83 1 2 Macmillan Harold 1972 Pointing The Way 1959 1961 London Macmillan 466 472 ISBN 0333124111 Dymond Glenn 5 March 2010 Ceremonial in the House of Lords PDF House of Lords Library seh 12 Istifade tarixi 5 June 2010 Bond p 66 Pimlott pp 345 354 Pimlott p 418 Pimlott p 419 Shawcross pp 109 110 1 2 Bond p 96 Pimlott p 427 Shawcross p 110 Pimlott pp 428 429 Pimlott p 449 Roberts pp 88 89 Shawcross p 178 Pimlott pp 336 337 470 471 Roberts pp 88 89 1 2 3 4 5 Heinricks Geoff 2001 Trudeau and the Monarchy Canadian Monarchist News reprinted from National Post 22 June 2008 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 October 2008 Trudeau Pierre Elliott 1993 Memoirs Toronto McLelland amp Stewart ISBN 0771085885 Istifade tarixi 12 October 2008 Queen s fantasy assassin jailed BBC 14 September 1981 Istifade tarixi 21 June 2010 Lacey p 281 Pimlott pp 476 477 Shawcross p 192 Lacey pp 297 298 Pimlott p 491 Bond p 188 Pimlott p 497 Pimlott pp 488 490 Bond p 188 Pimlott p 521 The sources of the rumours printed most notably in The Sunday Times of 20 July 1986 included royal aide Michael Shea and Commonwealth Secretary General Shridath Ramphal but Shea claimed his remarks were taken out of context and embellished by speculation Pimlott pp 503 515 see also Neil pp 195 207 and Shawcross pp 129 132 the report was a piece of journalistic mischief making Campbell John 2003 Margaret Thatcher The Iron Lady Jonathan Cape seh 467 ISBN 0224061569 Thatcher to Brian Walden quoted in Neil Andrew 1996 Full Disclosure London Macmillan seh 207 ISBN 0333646827 Andrew Neil quoted in Woodrow Wyatt s diary of 26 October 1990 Wyatt Woodrow 1999 The Journals of Woodrow Wyatt Volume II London Macmillan seh 372 ISBN 0333774051 parameter ignored Bridcut John Producer 2002 Queen and Country Documentary BBC Thatcher Margaret 1993 The Downing Street Years London HarperCollins seh 309 Roberts p 101 Shawcross p 139 White Roland 19 October 2005 Atticus The Sunday Times London Istifade tarixi 8 December 2009 Pimlott pp 519 534 548 549 Lacey p 307 Pimlott pp 522 526 Lacey pp 293 294 Pimlott p 541 Pimlott p 538 Brandreth p 349 Lacey p 319 Annus horribilis speech 24 November 1992 Official website of the British Monarchy Istifade tarixi 6 August 2009 Lacey p 319 Pimlott pp 550 551 Stanglin Doug 18 March 2010 German study concludes 25 000 died in Allied bombing of Dresden USA Today Istifade tarixi 19 March 2010 Brandreth p 377 Pimlott pp 558 559 Roberts p 94 Shawcross p 204 Brandreth p 377 Lacey pp 325 326 Pimlott pp 559 561 Lacey p 328 Pimlott p 561 Pimlott p 562 Brandreth p 356 Pimlott pp 572 577 Roberts p 94 Shawcross p 168 Brandreth p 357 Pimlott p 577 Brandreth p 358 Pimlott p 610 Bond p 134 Brandreth p 358 Pimlott p 615 Bond p 134 Brandreth p 358 Lacey pp 6 7 Pimlott p 616 Roberts p 98 Shawcross p 8 Brandreth pp 358 359 Lacey pp 8 9 Pimlott pp 621 622 1 2 Bond p 134 Brandreth p 359 Lacey pp 13 15 Pimlott pp 623 624 Bond p 156 Brandreth p 31 Bond pp 166 167 Bond p 157 Queen cancels visit due to injury BBC 26 October 2006 Istifade tarixi 8 December 2009 Alderson Andrew 28 May 2007 Revealed Queen s dismay at Blair legacy The Daily Telegraph London Istifade tarixi 31 May 2010 Alderson Andrew 27 May 2007 Tony and Her Majesty an uneasy relationship The Daily Telegraph London 14 January 2008 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 31 May 2010 Historic first for Maundy service BBC 20 March 2008 Istifade tarixi 12 October 2008 1 2 English Rebecca 20 April 2006 The Queen will NEVER consider abdicating Mail Online London Associated Newspapers Ltd Istifade tarixi 9 December 2009 Key aides move to Windsor ahead of Queen s retirement London Evening Standard 18 November 2006 4 August 2008 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 8 December 2009 1 2 Address to the United Nations General Assembly 6 July 2010 Istifade tarixi 6 July 2010 Queen addresses UN General Assembly in New York BBC 7 July 2010 Istifade tarixi 7 July 2010 http news day az world 268691 html Queen will do her job for life BBC 19 April 2006 Istifade tarixi 4 February 2007 Shawcross pp 194 195 Queen and Charities Official website of the British Monarchy Istifade tarixi 29 June 2010 Queen State and Kirk Church of Scotland official website 17 April 2009 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 19 November 2009 Presidents Vice Presidents and Trustees Council of Christians and Jews 28 September 2011 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 19 November 2009 Elizabeth II 2000 Historic speeches Christmas Broadcast 2000 Official website of the British Monarchy Istifade tarixi 28 July 2009 Shawcross pp 236 237 Bond p 22 Bond p 35 Pimlott p 180 Roberts p 82 Shawcross p 50 Bond p 35 Pimlott p 280 Shawcross p 76 Bond pp 66 67 84 87 89 Lacey pp 222 226 Pimlott pp 378 392 Roberts pp 84 86 Bond p 97 Pimlott pp 449 450 Roberts p 87 Shawcross pp 114 117 Bond p 117 Roberts p 91 Bond p 134 Pimlott pp 556 561 570 Bond p 134 Pimlott pp 624 625 Monarchy poll Ipsos MORI April 2006 Istifade tarixi 24 July 2009 Monarchy Survey PDF Populus Ltd 14 16 December 2007 seh 9 11 May 2011 tarixinde orijinalindan pdf arxivlesdirilib Istifade tarixi 17 August 2010 Poll respondents back UK monarchy BBC 28 December 2007 Istifade tarixi 17 August 2010 Vincies vote No BBC 26 November 2009 Istifade tarixi 26 November 2009 80 facts about The Queen Official website of the British Monarchy Istifade tarixi 20 June 2010 Cartner Morley Jess 10 May 2007 Elizabeth II belated follower of fashion The Guardian London Guardian Media Group seh 2 G2 section Istifade tarixi 10 May 2007 von Zeppelin Christina 19 August 2009 The 100 Most Powerful Women 42 Queen Elizabeth II Forbes Istifade tarixi 11 March 2010 Lord Chamberlain Lord Airlie quoted in Hoey p 225 and Pimlott p 561 What is the Royal Collection The Royal Collection Istifade tarixi 12 November 2008 The Royal Collection Official website of the British Monarchy Istifade tarixi 9 December 2009 The Royal Residences Overview Official website of the British Monarchy Istifade tarixi 9 December 2009 Accounts Annual Reports and Investments Duchy of Lancaster 1 October 2009 15 October 2010 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 9 December 2009 The Crown Estate Annual Report 2009 Financials Balance sheet Crown Estate 31 March 2009 11 October 2010 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 9 December 2009 Neimanis V P Crown Land The Canadian Encyclopedia Geography Historica Foundation of Canada Istifade tarixi 9 December 2009 http wap deyerler org 2010 03 17 ii yelizaveta mulklerini kiraye verir html olu kecid Greeting a member of The Royal Family Official website of the British Monarchy Istifade tarixi 21 August 2009 Velde Francois 19 April 2008 Marks of cadency in the British royal family Heraldica Istifade tarixi 21 June 2010 Heraldry Traditions Lieutenant Governor of British Columbia 2007 15 June 2010 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 June 2010 Personal flags Official website of the British Monarchy Istifade tarixi 21 June 2010 http www hafta ichi com newv 2007 12 18 read 15680 olu kecid http pearl az index php newsid 10636 The Telegraph Harry Potter author JK Rowling most influential woman in UK The Guardian Harry Potter creator JK Rowling named most influential woman in the UK Arxivlenmis suret 2011 01 02 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 12 30 Ingiltere Kralice 2 Elizabeth in Nazi selamiyla sarsildi turk Xarici kecidler Redakte Vikianbarda II Elizabet ile elaqeli mediafayllar var II Elizabet resmi sayti www bbc co uk www royalcollection org uk Elizabeth II Modern Monarch The Queen s Television address for Diana 1997 The Queen s Christmas messages A short video of Elizabeth s coronation Arxivlesdirilib 2007 08 27 at the Wayback Machine from Encarta encyclopedia BBC Coverage of The Queens Golden Jubilee 2002 including AUDIO VIDEO coverage The Royal Family Tree of Europe CBC Digital Archives Canada s New Queen Chem zapomnitsya Elizaveta II v monarhicheskoj istorii strany Menbe https az wikipedia org w index php title II Elizabet amp oldid 6053623, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.