fbpx
Wikipedia

Azərbaycanda etnik azlıqlar

Avqust 03, 2021

Azərbaycan ərazisində yaşayan azsaylı xalqlar — 2009-cu ilin siyahıya alınmasına görə Azərbaycan əhalisinin 8,4 faizini milli azlıqlar, azsaylı xalqlar və etnik qrupların nümayəndələri təşkil edir.


Yəhudilər

Yəhudilər XVI əsrdə İrandan gəlmişlər. Onların yeganə varisləri olan dağ yəhudiləri təkcə Quba rayonundakı Qırmızı Qəsəbədə kompakt halında, Oğuz rayon mərkəzində və Bakıda yaşayırlar. Dağ yəhudilərinin ənənəvi məşğuliyyəti əkinçilik, xırda ticarət, toxuculuq və sənətkarlıq olmuşdur. Yəhudilər hazırda Bakı, Sumqayıt, Quba, Oğuz və Göyçay rayonunda yaşayırlar. Quba rayonunda yerləşən Qırmızı qəsəbə dünyada dağ yəhudilərinin əhalisinin sayına görə ən sıx yaşadığı ərazidir.

Yəhudilik Azərbaycanda tarixən dağ yəhudiləri ilə təmsil olunmuşdur. Moisey Kalankatlı dağ yəhudilərinin Qafqaza gəlişini e.ə. I əsrə aid edir. Tədqiqatçıların bu barədə fikirləri fərqlidir. Bir fikrə görə, ən qədim yəhudi icmalarından olan dağ yəhudiləri mənşəcə bir vaxtlar Assuriya və Babil şahları tərəfindən Fələstindən çıxarılmış və Midiyada məskunlaşdırılmış İsrail yəhudiləri nəslindəndirlər. Onların əcdadları yəhudiliyə ilk iman gətirmiş insanlar olmuşlar. Elə Midiyada ikən onlar tatlarla qaynayıb qarışmışlar. Bunun təsiri altında dağ yəhudiləri fars dilinin qədim arami və yəhudi sözləri ilə qatışıq bir ləhcəsi olan tat dilində danışırlar. Dağ yəhudiləri Azərbaycanda 3 yerli qrupa bölünür:

• qubalılar (о) — Azərbaycanın Quba rayonu, əsasən Qırmızı Qəsəbə • şirvanlılar (şirvoni) — а şimal-şərqi, Şamaxı rayonunun keçmiş Müci kəndi, habelə Bakı • oğuzlular — Oğuz şəhəri, Gəncə, İsmayıllı, Şamaxı.

Talışlar

Azərbaycan Respublikasının cənub-şərqində, əsasən Lənkəran, Astara, Masallı və Lerik rayonlarında və eləcə də İranın şimalında yaşayan xalqdır. İran dil ailəsinə mənsub olan talış dilində danışırlar. Keçmiş sovet alimləri talışları yerli əhali hesab edirdilər. Belə ki, onlar talışları Azərbaycanın ən qədim yerli tayfalarından olan kadusilərin nəsli hesab edirdilər. Talışların maddi və mənəvi mədəniyyətləri azərbaycanlılardan bir o qədər də fərqlənmir.

Kürdlər

Kürdlər hazırda Naxçıvan MR-nın Sədərək rayonunda rayon mərkəzində, Culfa rayonunun Teyvaz kəndində və Şərur rayonunun Dərəkənd kəndində yaşayırlar, həmçinin erməni işğalına qədər Laçın (Kamallı, Qarakeçdi, Çıraqlı və Minkənd kəndləri), Kəlbəcər (Ağcakənd, Zar kəndlərində tam şəkildə digər kəndlərdə isə qarışıq şəkildə), Qubadlı (Zilanlı kəndi) rayonlarında da kürdlər yaşayırdılar. Kürdlər İran dil ailəsinə məxsus kürd dilində danışırlar.

Tatlar

Azərbaycanın əsasən Quba, Xızı və Xaçmaz rayonlarında və bəzi Bakı kəndlərində yaşayan azsaylı xalqdır. Bəzi tədqiqatçıların fikrincə, Xəzər dənizinin qərb sahili boyunca Abşerondan Dərbəndədək məskunlaşmış tatlar buraya köçürülmüş qədim iranlıların qalıqlarıdır.

Avarlar

Avarlar Azərbaycan Respublikasının əsasən Zaqatala və Balakən rayonlarında yaşayan etnik azlıqlardan biridir . Şimali Qafqaz dil ailəsinə məxsus olan avar dilində danışırlar. Azərbaycanlılarla sıx qaynayıb-qarışmışlar. Hazırda kompakt şəkildə Balakən rayonunun Qabaqçöl qəsəbəsində, Car, Ziliban, Mazıx, Beretbinə, Cincartala, Katex, Meşəşambul, Mahamalar, Göyəmtala kəndlərində azərbaycanlılarla birlikdə, sıx qohumluq münasibətləri şəraitində yaşayırlar. İslam dininə etiqad edirlər.

Saxurlar

Tarixən Dağıstanda məskunlaşmış, daha sonralar isə Azərbaycana köç edib Zaqatala, Qax rayonlarının bir neçə kəndində yerləşmişlər. Onlar azərbaycanlılarla qaynayıb qarışmış, Azərbaycan dilinə, mədəniyyətinə yiyələnmişlər. Saxurlar dağlıq ərazilərdə yaşadıqlarına görə maldarlıq və sənətkarlıqla məşğul olmuşlar. Onların mətbəxi müxtəlif yeməklərlə zəngindir. Xəmir xörəkləri isə onların ən çox sevdikləri yeməklərdən sayılır. Uzun əsrlər boyu azərbaycan türkləri ilə bir yerdə yaşayan saxurlar toy adətlərində də özünəməxsusluqlarını qoruyubsaxlaya bilmişlər. İslam dininə etiqad edirlər. 1992-ci ildən Azərbaycanda saxurların sosial-mədəni inkişafına, adət-ənənələri, dilinin, mədəniyyətinin təbliğinə xidmət göstərən Saxur Mədəniyyət Mərkəzi fəaliyyət göstərir.

Şahdağ xalqları

  Əsas məqalə: Şahdağ xalqları

Şahdağ xalqları və ya Şahdağ milli etnik qrupuna daxil olan etnoslar Quba rayonunun Buduq, Cek, Əlik, Haput, Qrız, Xınalıq və Yergüc kəndlərinin adlarına müvafiq olaraq buduqlular, ceklilər, əliklilər, haputlular, qrızlılar, xınalıqlılar, yergüclülər adlanır. Say etibarı ilə az olsalar da, bu kəndlərin hərəsinin əhalisi ayrı-ayrılıqda bir etnik qrupdur.

Ləzgilər

Qafqaz xalqlardan biri, Dağıstan və Azərbaycanda yaşayırlar. Azərbaycanda əsasən Qusar, Quba, Xaçmaz rayonları ərazisində kompakt halda, eləcə də Bakı, Gəncə, Sumqayıt və Mingəçevir şəhərlərində, Qəbələ, İsmayıllı, Oğuz, Göyçay rayonlarında yaşayırlar. Ləzgilər Azərbaycan əhalisinin 2,2%-ni təşkil edir. Onların əksəriyyəti islam dininə etiqad edir. 1993-cü ildən başlayaraq ləzgi dilində dərsliklər çap edilməyə başlanmışdır. Onlar sıx yaşadıqları Quba-Xaçmaz iqtisadi rayonunun iqtisadi inkişafında mühüm rol oynayırlar.

Rutullar

Azərbaycanda və Rusiyada etnik qrup. İslam dininə etiqad edirlər. İslam dini rutullar arasında 7-ci əsrdən etibarən, ərəblərin Qafqaza gəlişi ilə yayılmağa başlamışdır. Əsas dilləri rutul dilidir. Bununla bərabər rutullar yaşadıqları ölkələrin də dillərini çox yaxşı səviyyədə bilirlər (müvafiq olaraq azərbaycan və rus dillərini).

Azərbaycanda əsasən Şəki şəhərinin Şin və Qaynarca kəndlərində yaşayırlar. Dil etibarilə saxur dilinə yaxın dildə danışırlar. Lakin rutulların da ədəbi dili Azərbaycan dilidir.

Molokanlar

Hazırda Azərbaycanda molokanlar, əsasən Bakı, Sumqayıt, Şamaxı, İsmayıllı, Gədəbəy və Qubada yaşayırlar.

İlk molokan icmaları Azərbaycanda XVIII əsrin ortalarında meydana gəlmişdir. Onları bura Rusiyadan, pravoslav kilsəsinin əleyhinə çıxdıqlarına görə sürgün etmişdilər.

Azərbaycanda məşhur olan İsmayıllı rayonunun İvanovka kəndində vaxtilə Rusiyadan bu diyara köçüb gəlmiş molokanların nəslinin davamçıları yaşayır.

İngiloylar

Əsasən Azərbaycanın Qax və Zaqatala rayonları ərazisində yaşayırlar. I Şah Abbasın dövründə müsəlmanlığı qəbul etmişlər. Bu qrupun nümayəndələrindən əsasən müsəlmanlar və çox az hissəsi xristianlar gürcü dilinin cənub dialektində danışırlar. Böyük Qafqaz dağlarının dağətəyi bölgəsində yaşayan ingiloyların əsas məşğuliyyət sferası tütünçülük, taxılçılıq, üzümçülük, qərzəkli meyvəçilik və heyvandarlıqdır.

Qaraçılar

Köçəri xalqlardan biri. Hind-Avropa mənşəlidirlər. Qaraçılara bütün Avrasiya materikində rast gəlinir. Azərbaycanda qaraçılar Balakən ərazisinə I Şah Abbasın köçürmə siyasəti dövründə yerli tayfaların qiyamlarının qarşısını almaq məqsədilə köçürülüblər. Əsasən Şambulbinə, Gülüzənbinə, Məlikzadə kəndlərində yaşayırlar. Balakəndəki qaraçılar farsdillidir. Bundan başqa, qaraçılar Şamaxı, Yevlax rayonlarında və Borçalıda yaşayırlar.

Qaraçılar tarixən köçəri həyat tərzi sürmüşlər. Ənənəvi olaraq atçılıqla və maldarlıqla yanaşı, həm də öz dədə-baba sənətləri olan nalbəndlik, xırda məişət avadanlıqları, kənd təsərrüfatı (torpaqda işləmək üçün) alətləri istehsalı ilə məşğul olmuşlar.

Assiriyalılar

Azərbaycanda yaşayan etnik qruplardan biridir. Qədim kökləri İran və Türkiyə ərazisində məskunlaşmış assuriyalılarla bağlıdır. Hal-hazırda Azərbaycanın Zaqatala zonasında kiçik bir etnik qrup kimi məskunlaşmışlar.

Udilər

Dünyanın etnik xəritəsində udi (bəzi mənbələrdə udin) adlı etnos yalnız Azərbaycanın ərazisində mövcuddur. Udilər Qafqazın qədim sakinlərindəndir, dilləri Qafqaz dilləri ailəsinin ləzgi yarımqrupuna məxsus olmuş, çoxlu qədim ünsürləri qoruyub saxlaya bilmişlər. Udi dilinin əlifbası yoxdur. Azərbaycanın köklü, aborigen azsaylı xalqlarından biridir. Bu etnos qədim Qafqaz Albaniyasının Uti əyalətində, XIX əsrdə isə Nuxa (indiki Şəki rayonu) bölgəsinin bir neçə yaşayış məskənində məskunlaşmışdır. Müasir dövrdə başlıca olaraq Qəbələ rayonunun Nic kəndində və qismən də Oğuz rayon mərkəzində yaşayırlar. Qəbələ rayonlarının ərazisində (1999-cu ildə aparılmış siyahıyaalmaya əsasən 4066 nəfər) yaşamışlar. Tarixən Günəşə, Aya sitayiş edən udilər IV əsrin əvvəllərində xristianlığı qəbul etmiş və bu günə kimi dinini saxlamışlar.

Almanlar

Azərbaycanda yaşayan almanları ruslar 1819-cu ildə Vyutenberq krallığından köçürmüşlər. İlk dəfə Yelizavetpolda (Gəncə), sonra onun yaxınlığındakı Yelenendorfda (Göygöl), Hacıkənddə, Şəmkirdə, Bakıda vəs. ərazilərdə məskunlaşmışlar. Almanlar Azərbaycanda alman mədəniyyətini, təhsilini, həmçinin üzümçülüyü, şərabçılığı, tikinti-inşaat işlərini inkişaf etdirmişlər. Böyük Vətən müharibəsindən sonra almanların yüksək inkişafını görən Sovet imperiyası onları Sibirə və Qazaxıstana sürgün etmişdir.

Ruslar

XIX əsrdə Azərbaycana köçürülən rus əhalisini iki qrupa bölmək olar. Həmin əsrin 70–80-ci illərindən sonra burada məskunlaşan rusların bir qismi müflisləşmiş və yerlərdə torpaqdan məhrum olmuş kəndlilər, digər qrup isə xristian dininin müxtəlif cərəyanlarına məxsus olan təriqətçilər idi. XX əsrin 20–30-cu illərində respublikaya rusların miqrasiyası güclü olmuşdur. Onlar təsərrüfatın müxtəlif sahələrinə aid mütəxəssislərdən, alimlərdən, fəhlələrdən ibarət idi. 1989-cu ildən sonra rusların kütləvi emiqrasiyası baş vermiş, 1999-cu ilə qədər respublikada onların sayı 250 min nəfər azalmışdır.

Mənbə

İstinadlar

  1. Будухцы. www.terra.su
  2. "Большая Энциклопедия в 62 томах: Джеки". 2012-07-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-10-26.
  3. Джеки. www.terra.su
  4. "Большая Энциклопедия в 62 томах: Хапутлинцы". 2011-08-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-10-26.
  5. Хапутлинцы. www.terra.su
  6. "Большая Энциклопедия в 62 томах: Хиналугцы". 2011-08-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-10-26.
  7. Хиналугцы. www.terra.su
  8. Ергюджцы. www.terra.su
  9. Большая Энциклопедия в 62 томах: Ергюджцы[ölü keçid]
  10. Öz adət-ənənələrinə sadiq buduqlular www.anl.az  (azərb.)

Avqust 03, 2021
azərbaycanda, etnik, azlıqlar, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, azərbaycan, ərazisində, yaşayan, azsaylı, xalqlar, 2009, ilin, siyahıya, alınmasına, görə, azərbaycan, əhali. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Azerbaycan erazisinde yasayan azsayli xalqlar 2009 cu ilin siyahiya alinmasina gore Azerbaycan ehalisinin 8 4 faizini milli azliqlar azsayli xalqlar ve etnik qruplarin numayendeleri teskil edir Mundericat 1 Yehudiler 2 Talislar 3 Kurdler 4 Tatlar 5 Avarlar 6 Saxurlar 7 Sahdag xalqlari 8 Lezgiler 9 Rutullar 10 Molokanlar 11 Ingiloylar 12 Qaracilar 13 Assiriyalilar 14 Udiler 15 Almanlar 16 Ruslar 17 Menbe 18 IstinadlarYehudiler RedakteYehudiler XVI esrde Irandan gelmisler Onlarin yegane varisleri olan dag yehudileri tekce Quba rayonundaki Qirmizi Qesebede kompakt halinda Oguz rayon merkezinde ve Bakida yasayirlar Dag yehudilerinin enenevi mesguliyyeti ekincilik xirda ticaret toxuculuq ve senetkarliq olmusdur Yehudiler hazirda Baki Sumqayit Quba Oguz ve Goycay rayonunda yasayirlar Quba rayonunda yerlesen Qirmizi qesebe dunyada dag yehudilerinin ehalisinin sayina gore en six yasadigi erazidir Yehudilik Azerbaycanda tarixen dag yehudileri ile temsil olunmusdur Moisey Kalankatli dag yehudilerinin Qafqaza gelisini e e I esre aid edir Tedqiqatcilarin bu barede fikirleri ferqlidir Bir fikre gore en qedim yehudi icmalarindan olan dag yehudileri mensece bir vaxtlar Assuriya ve Babil sahlari terefinden Felestinden cixarilmis ve Midiyada meskunlasdirilmis Israil yehudileri neslindendirler Onlarin ecdadlari yehudiliye ilk iman getirmis insanlar olmuslar Ele Midiyada iken onlar tatlarla qaynayib qarismislar Bunun tesiri altinda dag yehudileri fars dilinin qedim arami ve yehudi sozleri ile qatisiq bir lehcesi olan tat dilinde danisirlar Dag yehudileri Azerbaycanda 3 yerli qrupa bolunur qubalilar o Azerbaycanin Quba rayonu esasen Qirmizi Qesebe sirvanlilar sirvoni a simal serqi Samaxi rayonunun kecmis Muci kendi habele Baki oguzlular Oguz seheri Gence Ismayilli Samaxi Talislar RedakteAzerbaycan Respublikasinin cenub serqinde esasen Lenkeran Astara Masalli ve Lerik rayonlarinda ve elece de Iranin simalinda yasayan xalqdir Iran dil ailesine mensub olan talis dilinde danisirlar Kecmis sovet alimleri talislari yerli ehali hesab edirdiler Bele ki onlar talislari Azerbaycanin en qedim yerli tayfalarindan olan kadusilerin nesli hesab edirdiler Talislarin maddi ve menevi medeniyyetleri azerbaycanlilardan bir o qeder de ferqlenmir Kurdler RedakteKurdler hazirda Naxcivan MR nin Sederek rayonunda rayon merkezinde Culfa rayonunun Teyvaz kendinde ve Serur rayonunun Derekend kendinde yasayirlar hemcinin ermeni isgalina qeder Lacin Kamalli Qarakecdi Ciraqli ve Minkend kendleri Kelbecer Agcakend Zar kendlerinde tam sekilde diger kendlerde ise qarisiq sekilde Qubadli Zilanli kendi rayonlarinda da kurdler yasayirdilar Kurdler Iran dil ailesine mexsus kurd dilinde danisirlar Tatlar RedakteAzerbaycanin esasen Quba Xizi ve Xacmaz rayonlarinda ve bezi Baki kendlerinde yasayan azsayli xalqdir Bezi tedqiqatcilarin fikrince Xezer denizinin qerb sahili boyunca Abserondan Derbendedek meskunlasmis tatlar buraya kocurulmus qedim iranlilarin qaliqlaridir Avarlar RedakteAvarlar Azerbaycan Respublikasinin esasen Zaqatala ve Balaken rayonlarinda yasayan etnik azliqlardan biridir Simali Qafqaz dil ailesine mexsus olan avar dilinde danisirlar Azerbaycanlilarla six qaynayib qarismislar Hazirda kompakt sekilde Balaken rayonunun Qabaqcol qesebesinde Car Ziliban Mazix Beretbine Cincartala Katex Mesesambul Mahamalar Goyemtala kendlerinde azerbaycanlilarla birlikde six qohumluq munasibetleri seraitinde yasayirlar Islam dinine etiqad edirler Saxurlar RedakteTarixen Dagistanda meskunlasmis daha sonralar ise Azerbaycana koc edib Zaqatala Qax rayonlarinin bir nece kendinde yerlesmisler Onlar azerbaycanlilarla qaynayib qarismis Azerbaycan diline medeniyyetine yiyelenmisler Saxurlar dagliq erazilerde yasadiqlarina gore maldarliq ve senetkarliqla mesgul olmuslar Onlarin metbexi muxtelif yemeklerle zengindir Xemir xorekleri ise onlarin en cox sevdikleri yemeklerden sayilir Uzun esrler boyu azerbaycan turkleri ile bir yerde yasayan saxurlar toy adetlerinde de ozunemexsusluqlarini qoruyubsaxlaya bilmisler Islam dinine etiqad edirler 1992 ci ilden Azerbaycanda saxurlarin sosial medeni inkisafina adet eneneleri dilinin medeniyyetinin tebligine xidmet gosteren Saxur Medeniyyet Merkezi fealiyyet gosterir Sahdag xalqlari Redakte Esas meqale Sahdag xalqlariSahdag xalqlari ve ya Sahdag milli etnik qrupuna daxil olan etnoslar Quba rayonunun Buduq Cek Elik Haput Qriz Xinaliq ve Yerguc kendlerinin adlarina muvafiq olaraq buduqlular 1 cekliler 2 3 elikliler haputlular 4 5 qrizlilar xinaliqlilar 6 7 yergucluler 8 9 adlanir Say etibari ile az olsalar da bu kendlerin heresinin ehalisi ayri ayriliqda bir etnik qrupdur 10 Lezgiler RedakteQafqaz xalqlardan biri Dagistan ve Azerbaycanda yasayirlar Azerbaycanda esasen Qusar Quba Xacmaz rayonlari erazisinde kompakt halda elece de Baki Gence Sumqayit ve Mingecevir seherlerinde Qebele Ismayilli Oguz Goycay rayonlarinda yasayirlar Lezgiler Azerbaycan ehalisinin 2 2 ni teskil edir Onlarin ekseriyyeti islam dinine etiqad edir 1993 cu ilden baslayaraq lezgi dilinde derslikler cap edilmeye baslanmisdir Onlar six yasadiqlari Quba Xacmaz iqtisadi rayonunun iqtisadi inkisafinda muhum rol oynayirlar Rutullar RedakteAzerbaycanda ve Rusiyada etnik qrup Islam dinine etiqad edirler Islam dini rutullar arasinda 7 ci esrden etibaren ereblerin Qafqaza gelisi ile yayilmaga baslamisdir Esas dilleri rutul dilidir Bununla beraber rutullar yasadiqlari olkelerin de dillerini cox yaxsi seviyyede bilirler muvafiq olaraq azerbaycan ve rus dillerini Azerbaycanda esasen Seki seherinin Sin ve Qaynarca kendlerinde yasayirlar Dil etibarile saxur diline yaxin dilde danisirlar Lakin rutullarin da edebi dili Azerbaycan dilidir Molokanlar RedakteHazirda Azerbaycanda molokanlar esasen Baki Sumqayit Samaxi Ismayilli Gedebey ve Qubada yasayirlar Ilk molokan icmalari Azerbaycanda XVIII esrin ortalarinda meydana gelmisdir Onlari bura Rusiyadan pravoslav kilsesinin eleyhine cixdiqlarina gore surgun etmisdiler Azerbaycanda meshur olan Ismayilli rayonunun Ivanovka kendinde vaxtile Rusiyadan bu diyara kocub gelmis molokanlarin neslinin davamcilari yasayir Ingiloylar RedakteEsasen Azerbaycanin Qax ve Zaqatala rayonlari erazisinde yasayirlar I Sah Abbasin dovrunde muselmanligi qebul etmisler Bu qrupun numayendelerinden esasen muselmanlar ve cox az hissesi xristianlar gurcu dilinin cenub dialektinde danisirlar Boyuk Qafqaz daglarinin dageteyi bolgesinde yasayan ingiloylarin esas mesguliyyet sferasi tutunculuk taxilciliq uzumculuk qerzekli meyvecilik ve heyvandarliqdir Qaracilar RedakteKoceri xalqlardan biri Hind Avropa menselidirler Qaracilara butun Avrasiya materikinde rast gelinir Azerbaycanda qaracilar Balaken erazisine I Sah Abbasin kocurme siyaseti dovrunde yerli tayfalarin qiyamlarinin qarsisini almaq meqsedile kocurulubler Esasen Sambulbine Guluzenbine Melikzade kendlerinde yasayirlar Balakendeki qaracilar farsdillidir Bundan basqa qaracilar Samaxi Yevlax rayonlarinda ve Borcalida yasayirlar Qaracilar tarixen koceri heyat terzi surmusler Enenevi olaraq atciliqla ve maldarliqla yanasi hem de oz dede baba senetleri olan nalbendlik xirda meiset avadanliqlari kend teserrufati torpaqda islemek ucun aletleri istehsali ile mesgul olmuslar Assiriyalilar RedakteAzerbaycanda yasayan etnik qruplardan biridir Qedim kokleri Iran ve Turkiye erazisinde meskunlasmis assuriyalilarla baglidir Hal hazirda Azerbaycanin Zaqatala zonasinda kicik bir etnik qrup kimi meskunlasmislar Udiler RedakteDunyanin etnik xeritesinde udi bezi menbelerde udin adli etnos yalniz Azerbaycanin erazisinde movcuddur Udiler Qafqazin qedim sakinlerindendir dilleri Qafqaz dilleri ailesinin lezgi yarimqrupuna mexsus olmus coxlu qedim unsurleri qoruyub saxlaya bilmisler Udi dilinin elifbasi yoxdur Azerbaycanin koklu aborigen azsayli xalqlarindan biridir Bu etnos qedim Qafqaz Albaniyasinin Uti eyaletinde XIX esrde ise Nuxa indiki Seki rayonu bolgesinin bir nece yasayis meskeninde meskunlasmisdir Muasir dovrde baslica olaraq Qebele rayonunun Nic kendinde ve qismen de Oguz rayon merkezinde yasayirlar Qebele rayonlarinin erazisinde 1999 cu ilde aparilmis siyahiyaalmaya esasen 4066 nefer yasamislar Tarixen Gunese Aya sitayis eden udiler IV esrin evvellerinde xristianligi qebul etmis ve bu gune kimi dinini saxlamislar Almanlar RedakteAzerbaycanda yasayan almanlari ruslar 1819 cu ilde Vyutenberq kralligindan kocurmusler Ilk defe Yelizavetpolda Gence sonra onun yaxinligindaki Yelenendorfda Goygol Hacikendde Semkirde Bakida ves erazilerde meskunlasmislar Almanlar Azerbaycanda alman medeniyyetini tehsilini hemcinin uzumculuyu serabciligi tikinti insaat islerini inkisaf etdirmisler Boyuk Veten muharibesinden sonra almanlarin yuksek inkisafini goren Sovet imperiyasi onlari Sibire ve Qazaxistana surgun etmisdir Ruslar RedakteXIX esrde Azerbaycana kocurulen rus ehalisini iki qrupa bolmek olar Hemin esrin 70 80 ci illerinden sonra burada meskunlasan ruslarin bir qismi muflislesmis ve yerlerde torpaqdan mehrum olmus kendliler diger qrup ise xristian dininin muxtelif cereyanlarina mexsus olan teriqetciler idi XX esrin 20 30 cu illerinde respublikaya ruslarin miqrasiyasi guclu olmusdur Onlar teserrufatin muxtelif sahelerine aid mutexessislerden alimlerden fehlelerden ibaret idi 1989 cu ilden sonra ruslarin kutlevi emiqrasiyasi bas vermis 1999 cu ile qeder respublikada onlarin sayi 250 min nefer azalmisdir Menbe Redaktehttp www azerbaijans com content 1703 az html http www anl az down Azsayli xalqlar pdfIstinadlar Redakte Buduhcy www terra su Bolshaya Enciklopediya v 62 tomah Dzheki 2012 07 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 10 26 Dzheki www terra su Bolshaya Enciklopediya v 62 tomah Haputlincy 2011 08 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 10 26 Haputlincy www terra su Bolshaya Enciklopediya v 62 tomah Hinalugcy 2011 08 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 10 26 Hinalugcy www terra su Ergyudzhcy www terra su Bolshaya Enciklopediya v 62 tomah Ergyudzhcy olu kecid Oz adet enenelerine sadiq buduqlular www anl az azerb Menbe https az wikipedia org w index php title Azerbaycanda etnik azliqlar amp oldid 5968403, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.