fbpx
Wikipedia

Zaqafqaziya Demokratik Federativ Respublikası

Zaqafqaziya Demokratik Federativ Respublikası (rus. Закавказская демократическая федеративная республика) — Azərbaycan, ErmənistanGürcüstan respublikalarının yaranmasına səbəb olmuş 1918-ci ilin 22 aprel və 26 may tarixləri arasında mövcud olmuş federativ respublika.

rus. Закавказская демократическая федеративная республика
erm. Անդրկովկասյան Դեմոկրատական Ֆեդերատիվ Հանրապետություն
gürc. ამიერკავკასიის დემოკრატიული ფედერაციული რესპუბლიკა
Zaqafqaziya Demokratik Federativ Respublikası
22 aprel 191826 may 1918
Bayrağı
PaytaxtıTiflis
Ən böyük şəhəriTiflis, Bakı, Kutaisi, Yelizavetpol, Aleksandropol, İrəvan, Batumi, Şuşa, Nuxa, Qars, Şamaxı, Quba, Ahalsıx
Rəsmi dilləriAzərbaycan dili, gürcü dilierməni dili
İdarəetmə formasıFederasiya
Tarixi 
• Yaranması
22 aprel 1918
• Süqutu
26 may 1918
Ərazisi
• Ümumi
186100 km2
ValyutasıZaqafqaziya rublu
İndi tərkibində Azərbaycan
Ermənistan
Gürcüstan
Rusiya
Türkiyə

Tarixi

Qurulması

Zaqafqaziya Komissarlığının Rusiya imperiyasının muxtar vilayəti olmadığını elan etməsindən sonra 10 fevral 1918-ci ildə Zaqafqaziya seymi iclasda müstəqillik elanı barədə qərar qəbul etmiş, 2 həftə sonra 24 fevralda müstəqillik elan edilmişdir. Lakin hələ ZDFR qurulmamışdır. 3 mart 1918-ci ildə Brest sülhündən sonra seymin legitimliyi sualı yaranmışdı. Belə ki, sülhə görə Osmanlı imperiyası Batumi, QarsƏrdahanı geri qazanmışdı. Lakin bu torpaqlar faktiki olaraq Zaqafqaziya seyminin ərazisi idi və bunun üçün 14 martda ayrıca Trabzon sülh konfransı başladıldı. Erməni və gürcü deleqasiyaları seymin ərazi bütövlüyünü müdafiə etsə də, Azərbaycan deleqasiyası torpaqların Osmanlıya verilməsini təklif edirdi. Seymin deleqasiya başqanı Akaki Çxenkeli Brest sülhü şərtləri ilə razılaşıb torpaqları verməyi məsləhət görsə də seym səs çoxluğu ilə 13 aprel 1918-ci ildə Osmanlı imperiyasına qarşı müharibə elan etdi. Osmanlı ordusu sürətlə BatumiƏrzurumu geri alsa da Qarsda dayandı. 22 apreldə seym və Osmanlı imperiyası arasında atəşkəs sazişi imzalandı və ZDFR rəsmən elan edildi.

Osmanlı ilə münasibətlər

Müstəqillik elanından sonra 11 mayda Batum konfransı öz işinə başladı. Osmanlının Zaqafqaziyaya qarşı iddialarının Tiflisə qədər genişləməsi və Ermənistandan keçəcək olan Qars-Culfa-Bakı dəmiryolu xətti barədə təklifləri ZDFR tərəfindən rədd edildi, bunun nəticəsində Osmanlı ordusu Ermənistana hücum etdi, Sərdarabad döyüşü, Qarakilsə döyüşü və Baş-Aparan döyüşü nəticəsində Osmanlı ordusu çox itki almasına rəğmən xeyli irəliləmişdi. 26 mayda Osmanlı imperiyası ZDFRnin buraxılması barədə ultimatum verdi. Gürcü tərəfi Osmanlı ilə ikinci bir müharibəyə girişməmək və daha çox ərazi itirməmək üçün 26 mayda müstəqilliyini elan etdi və Ermənistanı tək qoydu. Azərbaycan Demokratik RespublikasıErmənistan Demokratik Respublikası isə 28 mayda müstəqilliklərini elan etdilər və ZDFR rəsmən dağıldı.

Parlament

ZDFR parlamentində təmsil olunan fraksiyalar:

  • Gürcüstan Sosial-Demokrat Partiyası — 32 nəfər
  • Müsavat — 30 nəfər
  • Daşnaksütun — 27 nəfər

Hökumət

  1. Baş nazir və xarici işlər naziri — Akaki Çxenkeli
  2. Daxili işlər naziri — Noe Ramişvili
  3. Maliyyə naziri — Aleksandr Xatisyan
  4. Dəmiryolları naziri — Xudadad bəy Məlikaslanov
  5. Ədliyyə naziri — Fətəli xan Xoyski
  6. Müharibə naziri — Q.T.Qeorqadze
  7. Kənd Təsərrüfatı naziri — Noe Xomeriki
  8. Təhsil naziri — Nəsib bəy Yusifbəyli
  9. Ticarət və Sənaye naziri — Məmmədhəsən Hacınski
  10. Ərzaq naziri — A.İ.Saakyan
  11. Dövlət xeyriyyəsi naziri — Ovannes Kaçaznuni
  12. Əmək naziri — A.A.Erzinkyan
  13. Dövlət nəzarəti naziri — İbrahim bəy Heydərov

Ərazisi

ZDFR aşağıdakı inzibati ərazi hissələrindən ibarət idi:

İstinadlar

  1. Tadeuş Svitoxovski, Brian C. Collins, Historical Dictionary of Azerbaijan ABŞ: Scarecrow Press, 1999. — səh 127–128. — ISBN 0810835509.

zaqafqaziya, demokratik, federativ, respublikası, Закавказская, демократическая, федеративная, республика, azərbaycan, ermənistan, gürcüstan, respublikalarının, yaranmasına, səbəb, olmuş, 1918, ilin, aprel, tarixləri, arasında, mövcud, olmuş, federativ, respub. Zaqafqaziya Demokratik Federativ Respublikasi rus Zakavkazskaya demokraticheskaya federativnaya respublika Azerbaycan Ermenistan ve Gurcustan respublikalarinin yaranmasina sebeb olmus 1918 ci ilin 22 aprel ve 26 may tarixleri arasinda movcud olmus federativ respublika rus Zakavkazskaya demokraticheskaya federativnaya respublika erm Անդրկովկասյան Դեմոկրատական Ֆեդերատիվ Հանրապետություն gurc ამიერკავკასიის დემოკრატიული ფედერაციული რესპუბლიკა Zaqafqaziya Demokratik Federativ Respublikasi22 aprel 1918 26 may 1918BayragiPaytaxtiTiflisEn boyuk seheriTiflis Baki Kutaisi Yelizavetpol Aleksandropol Irevan Batumi Susa Nuxa Qars Samaxi Quba AhalsixResmi dilleriAzerbaycan dili gurcu dili ve ermeni diliIdareetme formasiFederasiyaTarixi Yaranmasi22 aprel 1918 Suqutu26 may 1918Erazisi Umumi186100 km2ValyutasiZaqafqaziya rubluSelefi XelefiZaqafqaziya KomissarligiQerbi Ermenistan Idaresi 1915 1917 Ermenistan Demokratik RespublikasiAzerbaycan Xalq CumhuriyyetiGurcustan Demokratik RespublikasiAraz Turk CumhuriyyetiIndi terkibindeAzerbaycan Ermenistan Gurcustan Rusiya Turkiye Mundericat 1 Tarixi 1 1 Qurulmasi 1 2 Osmanli ile munasibetler 2 Parlament 3 Hokumet 4 Erazisi 5 IstinadlarTarixi RedakteQurulmasi Redakte Zaqafqaziya Komissarliginin Rusiya imperiyasinin muxtar vilayeti olmadigini elan etmesinden sonra 10 fevral 1918 ci ilde Zaqafqaziya seymi iclasda musteqillik elani barede qerar qebul etmis 2 hefte sonra 24 fevralda musteqillik elan edilmisdir Lakin hele ZDFR qurulmamisdir 3 mart 1918 ci ilde Brest sulhunden sonra seymin legitimliyi suali yaranmisdi Bele ki sulhe gore Osmanli imperiyasi Batumi Qars ve Erdahani geri qazanmisdi Lakin bu torpaqlar faktiki olaraq Zaqafqaziya seyminin erazisi idi ve bunun ucun 14 martda ayrica Trabzon sulh konfransi basladildi Ermeni ve gurcu deleqasiyalari seymin erazi butovluyunu mudafie etse de Azerbaycan deleqasiyasi torpaqlarin Osmanliya verilmesini teklif edirdi Seymin deleqasiya basqani Akaki Cxenkeli Brest sulhu sertleri ile razilasib torpaqlari vermeyi meslehet gorse de seym ses coxlugu ile 13 aprel 1918 ci ilde Osmanli imperiyasina qarsi muharibe elan etdi Osmanli ordusu suretle Batumi ve Erzurumu geri alsa da Qarsda dayandi 22 aprelde seym ve Osmanli imperiyasi arasinda ateskes sazisi imzalandi ve ZDFR resmen elan edildi 1 Osmanli ile munasibetler Redakte Musteqillik elanindan sonra 11 mayda Batum konfransi oz isine basladi Osmanlinin Zaqafqaziyaya qarsi iddialarinin Tiflise qeder genislemesi ve Ermenistandan kececek olan Qars Culfa Baki demiryolu xetti barede teklifleri ZDFR terefinden redd edildi bunun neticesinde Osmanli ordusu Ermenistana hucum etdi Serdarabad doyusu Qarakilse doyusu ve Bas Aparan doyusu neticesinde Osmanli ordusu cox itki almasina regmen xeyli irelilemisdi 26 mayda Osmanli imperiyasi ZDFRnin buraxilmasi barede ultimatum verdi Gurcu terefi Osmanli ile ikinci bir muharibeye girismemek ve daha cox erazi itirmemek ucun 26 mayda musteqilliyini elan etdi ve Ermenistani tek qoydu Azerbaycan Demokratik Respublikasi ve Ermenistan Demokratik Respublikasi ise 28 mayda musteqilliklerini elan etdiler ve ZDFR resmen dagildi Parlament RedakteZDFR parlamentinde temsil olunan fraksiyalar Gurcustan Sosial Demokrat Partiyasi 32 nefer Musavat 30 nefer Dasnaksutun 27 neferHokumet RedakteBas nazir ve xarici isler naziri Akaki Cxenkeli Daxili isler naziri Noe Ramisvili Maliyye naziri Aleksandr Xatisyan Demiryollari naziri Xudadad bey Melikaslanov Edliyye naziri Feteli xan Xoyski Muharibe naziri Q T Qeorqadze Kend Teserrufati naziri Noe Xomeriki Tehsil naziri Nesib bey Yusifbeyli Ticaret ve Senaye naziri Memmedhesen Hacinski Erzaq naziri A I Saakyan Dovlet xeyriyyesi naziri Ovannes Kacaznuni Emek naziri A A Erzinkyan Dovlet nezareti naziri Ibrahim bey HeyderovErazisi RedakteZDFR asagidaki inzibati erazi hisselerinden ibaret idi Baki quberniyasi Yelizavetpol quberniyasi Irevan quberniyasi Tiflis quberniyasi Kutaisi quberniyasi Batum oblasti Qars oblasti Qerbi Ermenistan idaresi Zaqatala dairesi Suxumi dairesiIstinadlar Redakte Tadeus Svitoxovski Brian C Collins Historical Dictionary of Azerbaijan ABS Scarecrow Press 1999 seh 127 128 ISBN 0810835509 Menbe https az wikipedia org w index php title Zaqafqaziya Demokratik Federativ Respublikasi amp oldid 6014682, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.