Rusiyada Fevral inqilabından (1917) sonra, martın 3-də Cənubi Qafqazda yaradılmış mülki hakimiyyət orqanı. Elmi ədəbiyyatda OZAKOM (Osobıy Zakavkazskiy Komitet) da adlandırılır. Fevral inqilabından sonra Rusiyada yaranmış Müvəqqəti hökumət martın 3-də Cənubi Qafqazda mülki hakimiyyəti yeni orqana - Xüsusi Zaqafqaziya Komitəsinə (XZK) verdi. Komitə regionun əsas millətlərinin 4-cü Dövlət dumasında təmsil edən deputatlarından ibarət idi.
Komitə üzvləri
XZK-nin sədri kadet partiyasının üzvü V.A.Xarlamov, üzvləri - azərbaycanlı kadet, sonralar müsavatçı Məmmədyusif Cəfərov, gürcü federal-sosialisti K.Abaşidze, rus kadeti P.Pereverzev və başqaları idilər. İki gündən sonra Nazirlər şurasının sədri Lvovun əmri ilə P.Pereverzev gürcü menşeviki A.Çxenkeli ilə əvəz edildi. Həmin komitədə M.Y. Cəfərova sənaye və ticarət işlərirıə rəhbərlik tapşırılmışdı. Bu komitə Müvəqqəti hökumət tərəfindən 1917 il martın 6-da elan olunmuş prinsiplər əsasında Cənubi Qafqazda möhkəm qayda yaratmalı və regionda hakimiyyət orqanını təşkil etməli idi. Cənubi Qafqaz millətləri bərabər təmsil olunmadığına, aqrar məsələdə qeyri-müəyyən mövqe tutduğuna görə xalq kütlələri XZK-nə etimad göstərmədi və o ilk gündən tənqid hədəfinə çevrildi. Siyasi partiyalar və onların liderləri yeni hakimiyyətin təşkili məsələsində də müxtəlif mövqelərdə dayanırdılar. Menşeviklər hesab edirdilər ki, yeni hakimiyyət orqanları, mərkəzdə olduğu kimi, inqilabi demokratiya orqanlarının (fəhlə, əsgər və kəndli sovetlərinin) burjuaziya nümayəndələri ilə əməkdaşlığı əsasında yaradılmalıdır. Eserlərin fikrincə, Müvəqqəti hökumətin yaranmaqda olan yerli orqanlarına fəhlə və əsgər deputatları sovetləri nəzarət etməli idi. Bolşeviklər isə, hələlik eserlərin tərəfində dur 33 salar da, sonradan yalnız özlərinin hakimiyyətə gəlməsi uğrunda açıq mübarizə mövqeyinə keçdilər. İnqilabın ilk aylarında XZK-nin fealiyyəti müxtəlif siyasi cərəyanların, partiyaların, sosial təbəqələrin fəaliyyəti ilə müşayiət olunurdu. Bütövlükdə isə, cəmiyyətin bir çox siyasi qurumları Müvəqqəti hökumətə və onun yerli orqanı olan XZK-nə etimad göstərirdilər. Bu dövrdə cəmiyyətdə nisbi sabitliyin saxlanılmasına kömək edən amillərdən biri də bolşeviklərin hələlik sovetlərin partiya tərkibini dəyişdirmək taktikasına keçməməsi idi. Yerli hakimiyyət orqanlarının hamısı "demokratiyanın tam vəhdəti" şüarı altında formalaşır və sovetlərlə yerli hakimiyyət orqanlan arasında spesifik münasibətlər yaranırdı. Lakin XZK, əslində, hadisələrin getdikcə gərginləşməsi fonunda ilişib qalır, Cənubi Qafqaz kimi mürəkkəb regionda sabitliyi təmin etmək üçün əsaslı addımlar atmaqda çətinlik çəkirdi. Sovet Rusiyasına tabe olmaq istəməyən və regionu anarxiyadan qorumağa çalışan gürcü menşevikləri, "Müsavat", "Daşnaksutyun" və sağ eserlərin numayəndələri 1917 il noyabrın 15-də TiflisdəZaqafqaziya komissarlığını yaratdılar. Bununla da Xüsusi Zaqafqaziya Komitəsinin fəaliyyətinə son qoyuldu.
↑ Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası, II cild, "Lider nəşriyyat", Bakı-2004, səh.
Noyabr 29, 2021
xüsusi, zaqafqaziya, komitəsi, xüsusi, cənubi, qafqaz, komitəsi, Особый, Закавказский, Комитет, cənubi, qafqazda, mövcud, olmuş, dövlət, qurumu, Особый, Закавказский, Комитет, xüsusi, cənubi, qafqaz, komitəsi9, mart, 1917, noyabr, 1917paytaxtıtiflisən, böyük, . Xususi Cenubi Qafqaz Komitesi ve ya Xususi Zaqafqaziya Komitesi rus Osobyj Zakavkazskij Komitet Cenubi Qafqazda movcud olmus dovlet qurumu 1 rus Osobyj Zakavkazskij Komitet Xususi Cenubi Qafqaz Komitesi9 mart 1917 11 noyabr 1917PaytaxtiTiflisEn boyuk seheriBaki Irevan Gence BatumiResmi dilleriRus dili Azerbaycan dili gurcu dili ve ermeni dili Tarixi Yaranmasi9 mart 1917 Suqutu11 noyabr 1917ErazisiSelefi XelefiQafqaz canisinliyi Zaqafqaziya Komissarligi Mundericat 1 Tarixi 2 Komite uzvleri 3 Hemcinin bax 4 Xarici kecidler 5 Edebiyyat 6 IstinadlarTarixi RedakteRusiyada Fevral inqilabindan 1917 sonra martin 3 de Cenubi Qafqazda yaradilmis mulki hakimiyyet orqani Elmi edebiyyatda OZAKOM Osobiy Zakavkazskiy Komitet da adlandirilir Fevral inqilabindan sonra Rusiyada yaranmis Muveqqeti hokumet martin 3 de Cenubi Qafqazda mulki hakimiyyeti yeni orqana Xususi Zaqafqaziya Komitesine XZK verdi Komite regionun esas milletlerinin 4 cu Dovlet dumasinda temsil eden deputatlarindan ibaret idi 1 Komite uzvleri RedakteXZK nin sedri kadet partiyasinin uzvu V A Xarlamov uzvleri azerbaycanli kadet sonralar musavatci Memmedyusif Ceferov gurcu federal sosialisti K Abasidze rus kadeti P Pereverzev ve basqalari idiler Iki gunden sonra Nazirler surasinin sedri Lvovun emri ile P Pereverzev gurcu menseviki A Cxenkeli ile evez edildi Hemin komitede M Y Ceferova senaye ve ticaret isleririe rehberlik tapsirilmisdi Bu komite Muveqqeti hokumet terefinden 1917 il martin 6 da elan olunmus prinsipler esasinda Cenubi Qafqazda mohkem qayda yaratmali ve regionda hakimiyyet orqanini teskil etmeli idi Cenubi Qafqaz milletleri beraber temsil olunmadigina aqrar meselede qeyri mueyyen movqe tutduguna gore xalq kutleleri XZK ne etimad gostermedi ve o ilk gunden tenqid hedefine cevrildi Siyasi partiyalar ve onlarin liderleri yeni hakimiyyetin teskili meselesinde de muxtelif movqelerde dayanirdilar Mensevikler hesab edirdiler ki yeni hakimiyyet orqanlari merkezde oldugu kimi inqilabi demokratiya orqanlarinin fehle esger ve kendli sovetlerinin burjuaziya numayendeleri ile emekdasligi esasinda yaradilmalidir Eserlerin fikrince Muveqqeti hokumetin yaranmaqda olan yerli orqanlarina fehle ve esger deputatlari sovetleri nezaret etmeli idi Bolsevikler ise helelik eserlerin terefinde dur 33 salar da sonradan yalniz ozlerinin hakimiyyete gelmesi ugrunda aciq mubarize movqeyine kecdiler Inqilabin ilk aylarinda XZK nin fealiyyeti muxtelif siyasi cereyanlarin partiyalarin sosial tebeqelerin fealiyyeti ile musayiet olunurdu Butovlukde ise cemiyyetin bir cox siyasi qurumlari Muveqqeti hokumete ve onun yerli orqani olan XZK ne etimad gosterirdiler Bu dovrde cemiyyetde nisbi sabitliyin saxlanilmasina komek eden amillerden biri de bolseviklerin helelik sovetlerin partiya terkibini deyisdirmek taktikasina kecmemesi idi Yerli hakimiyyet orqanlarinin hamisi demokratiyanin tam vehdeti suari altinda formalasir ve sovetlerle yerli hakimiyyet orqanlan arasinda spesifik munasibetler yaranirdi Lakin XZK eslinde hadiselerin getdikce gerginlesmesi fonunda ilisib qalir Cenubi Qafqaz kimi murekkeb regionda sabitliyi temin etmek ucun esasli addimlar atmaqda cetinlik cekirdi Sovet Rusiyasina tabe olmaq istemeyen ve regionu anarxiyadan qorumaga calisan gurcu mensevikleri Musavat Dasnaksutyun ve sag eserlerin numayendeleri 1917 il noyabrin 15 de Tiflisde Zaqafqaziya komissarligini yaratdilar Bununla da Xususi Zaqafqaziya Komitesinin fealiyyetine son qoyuldu 1 Hemcinin bax RedakteAzerbaycan Xalq CumhuriyyetiXarici kecidler RedakteAXC XronologiyaEdebiyyat RedakteAzerbaycan tarixi 7 cildde c 5 B 2001Istinadlar Redakte 1 2 3 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi II cild Lider nesriyyat Baki 2004 seh Menbe https az wikipedia org w index php title Xususi Zaqafqaziya Komitesi amp oldid 6101490, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
