Sərdarabad döyüşü (erm.Սարդարապատի ճակատամարտ; türk.Sardarapat Savaşı) — Birinci Dünya müharibəsi gedişində 21—28 may 1918-ci il tarixində erməni daimi ordusu və könüllülərlə Osmanlı ordusu arasında Sərdarabad dəmiryol stansiyası yaxınlığında (Sovet dönəmində Oktemberyan, hazırd isə Armavir) baş vermiş döyüş. Bəzi ermənipərəst qüvvələr döyüşü qondarma erməni soyqırımının bir parçası hesab edirlər. Britaniya tarixçisi Kristofer Uolkerin sözlərinə görə əgər ermənilər bu döyüşü uduzduqları təqdirdə onların dövlət qurması mümkünsüz ola bilərdi
general-mayor Yaqub Şevki-Paşa, polkovnik Zehni bəy general-mayor Mürsəl Paşa
general-mayor Movses Mixayloviç Silikyan polkovnik Daniel bəy Primyan polkovnik Pavel bəy Primyan Xristofor Raratav Yezidlərin qəhrəmanı Езидов Cangir ağa
Ölənlər və yaralananlar
3500 nəf
bilinmir
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Türk ordusunun hücumu
Movses Silikyan
RusiyanınBirinci dünya müharibəsində məğlubiyyətdən sonra işğal olunmuş şərqi Osmanlı torpaqlarında ordusunu geri çəkmək məcburiyyətində qalır. Geri çəkilərkən öz silahlarının bir hissəsini ermənilərə verirlər. Türklər itirilmiş torpaqları geri qaytarmaq və ermənilərin türk və müsəlmanlara qarşı soyqırımların qarşısını almaq məqsədi ilə şərqə istiqamətlənirlər. 10 fevral1918-ci ildən türklər hücuma keçərək aprelin sonlarına qədər Ərzincan, Ərzurum, Sarıqamış, Kars və 15 mayda isə Gümrü şəhərini erməni qüvvələrindən azad edə bilir.
Bu zaman erməni korpusu bir necə diviziyadan ibarət idi. Korpusa general Fom Nazarbekyan rəhbərlik edirdi. Korpusun tərkibinə daxil olan yezdi kürdlərindən təşkil olunmuş qoşuna Cangir ağa başçılıq edirdi. Gümrünün azad olmasından sonra türk qoşunlarının bir dəstəsi Qarakilsəyə, ikinci dəstə isə Yaqub Şevki Paşanın rəhbərliyi altında Sərdarabada yönəlir. Burada hədəf İrəvan şəhərini ermənilərdən azad etmək olur. Bu addımı alman müttəfiqlər bəyənməyərək türkləri dəstəkləmirlər.
Tərəflərin qüvvələri
Türk qoşunlarının tərkibinə atıcı divisiya, süvari polk, zərbə və snayper batalyonu, 1500 kürd dəstəsi, artileriya bateriyası (40 top).
Erməni qoşunlarının ümumi rəhbərliyi general Movses Silikyana həvalə edilmişdi. Ona 2-ci atıcı diviziya, 3-cü piyada briqadası, 1-ci polk və 2-ci süvsri briqadası tave idi. Bu qrupun əsas hissəsini polkovnik Daniel bəy Primyan idarə edirdi. Ermənilərin əsas qüvvəsi Sərdərabada yönəlsədə 6-cı atıcı, 2-ci süvari və partizan süvari diviziyalarınin əsas hədəfi İrəvana yönələn 9-cu diviziyanının qarşısını almaq olmuşdur. Ermənilər İrəvanın müdafiyəsini Aram Manukyana həvalə etmişdilər.
Nəticələri
Sərdarabad döyüşünün əsas nətisəsi türk qoşunlarının daxili hissələrə irəliləməsinin qarşısı alınmış və Ermənistan Respublikasının qurulması üçün imkanlar yaranmışdır.
Xatirə
Türk ordusunun məğlübiyyəti və ermənilərin 26 may 1918-ci ildə əldə etdiyi qalibiyyətin 50 illik münasibəti ilə 1968-ci ilin mayında Sərdarabad memorial abidəsi qoyulmuşdur. Abidə Rafael İsrailyanıb fikirləri əsasında heykəltəraş Samvel Manasyan və Arşam Şaqinyanın əməyi sayəsində hazırlanmışdır. Ansambl qırmızı tufdan hazırlanmışdlr. Abidənin əsas hissəsini qanadlı öküzlər təşkil edir.
İstinadlar
Balakian, Peter (2003). The Burning Tigris: The Armenian Genocide and America's Response. New York: HarperCollins. səh. 321. ISBN0-0605-5870-9.
sərdarabad, döyüşü, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, avqust, 2021, Սարդարա. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Serdarabad doyusu erm Սարդարապատի ճակատամարտ turk Sardarapat Savasi Birinci Dunya muharibesi gedisinde 21 28 may 1918 ci il tarixinde ermeni daimi ordusu ve konullulerle Osmanli ordusu arasinda Serdarabad demiryol stansiyasi yaxinliginda Sovet doneminde Oktemberyan hazird ise Armavir bas vermis doyus Bezi ermeniperest quvveler doyusu qondarma ermeni soyqiriminin bir parcasi hesab edirler 1 Britaniya tarixcisi Kristofer Uolkerin sozlerine gore eger ermeniler bu doyusu uduzduqlari teqdirde onlarin dovlet qurmasi mumkunsuz ola bilerdi 2 Serdarabad doyusuTarix 21 28 may 1918Yeri Serdarabad stansiyasiNeticesi Osmanlilarin meglubiyyetiMunaqise terefleriOsmanli imperiyasi Ermenistan RespublikasiKomandan lar general mayor Yaqub Sevki Pasa polkovnik Zehni bey general mayor Mursel Pasa general mayor Movses Mixaylovic Silikyan polkovnik Daniel bey Primyan polkovnik Pavel bey Primyan Xristofor Raratav Yezidlerin qehremani Ezidov Cangir agaOlenler ve yaralananlar3500 nef bilinmir Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Turk ordusunun hucumu 2 Tereflerin quvveleri 3 Neticeleri 3 1 Xatire 4 IstinadlarTurk ordusunun hucumu Redakte Movses Silikyan Rusiyanin Birinci dunya muharibesinde meglubiyyetden sonra isgal olunmus serqi Osmanli torpaqlarinda ordusunu geri cekmek mecburiyyetinde qalir Geri cekilerken oz silahlarinin bir hissesini ermenilere verirler Turkler itirilmis torpaqlari geri qaytarmaq ve ermenilerin turk ve muselmanlara qarsi soyqirimlarin qarsisini almaq meqsedi ile serqe istiqametlenirler 10 fevral 1918 ci ilden turkler hucuma kecerek aprelin sonlarina qeder Erzincan Erzurum Sariqamis Kars ve 15 mayda ise Gumru seherini ermeni quvvelerinden azad ede bilir Bu zaman ermeni korpusu bir nece diviziyadan ibaret idi Korpusa general Fom Nazarbekyan rehberlik edirdi Korpusun terkibine daxil olan yezdi kurdlerinden teskil olunmus qosuna Cangir aga basciliq edirdi Gumrunun azad olmasindan sonra turk qosunlarinin bir destesi Qarakilseye ikinci deste ise Yaqub Sevki Pasanin rehberliyi altinda Serdarabada yonelir Burada hedef Irevan seherini ermenilerden azad etmek olur Bu addimi alman muttefiqler beyenmeyerek turkleri desteklemirler Tereflerin quvveleri RedakteTurk qosunlarinin terkibine atici divisiya suvari polk zerbe ve snayper batalyonu 1500 kurd destesi artileriya bateriyasi 40 top Ermeni qosunlarinin umumi rehberliyi general Movses Silikyana hevale edilmisdi Ona 2 ci atici diviziya 3 cu piyada briqadasi 1 ci polk ve 2 ci suvsri briqadasi tave idi Bu qrupun esas hissesini polkovnik Daniel bey Primyan idare edirdi Ermenilerin esas quvvesi Serderabada yonelsede 6 ci atici 2 ci suvari ve partizan suvari diviziyalarinin esas hedefi Irevana yonelen 9 cu diviziyaninin qarsisini almaq olmusdur Ermeniler Irevanin mudafiyesini Aram Manukyana hevale etmisdiler Neticeleri RedakteSerdarabad doyusunun esas netisesi turk qosunlarinin daxili hisselere irelilemesinin qarsisi alinmis ve Ermenistan Respublikasinin qurulmasi ucun imkanlar yaranmisdir Xatire Redakte Turk ordusunun meglubiyyeti ve ermenilerin 26 may 1918 ci ilde elde etdiyi qalibiyyetin 50 illik munasibeti ile 1968 ci ilin mayinda Serdarabad memorial abidesi qoyulmusdur Abide Rafael Israilyanib fikirleri esasinda heykelteras Samvel Manasyan ve Arsam Saqinyanin emeyi sayesinde hazirlanmisdir Ansambl qirmizi tufdan hazirlanmisdlr Abidenin esas hissesini qanadli okuzler teskil edir Istinadlar Redakte Balakian Peter 2003 The Burning Tigris The Armenian Genocide and America s Response New York HarperCollins seh 321 ISBN 0 0605 5870 9 Walker Christopher J 1980 Armenia The Survival of a Nation New York St Martin s Press 254 255 ISBN 0 7099 0210 7 redundant parameters Menbe https az wikipedia org w index php title Serdarabad doyusu amp oldid 5956508, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
