Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Süni peyk — yerin ətrafında pilotsuz uçan kosmik aparat.
Yerin ətrafında hərəkət etmək üçün aparat bir az artıq sürətə malik olmalıdır. Onlar 150–160 km-dən bir neçə min km məsafədə olan hündürlükdə uçurlar. Uçma hündürlüyünün aşağı həddi atmosferdə yarana biləcək dayandırma halından qaçma ilə təyin olunur. Peykin orbit üzrə hərəkəti bir neçə saat ilə bir neçə gün arasında yerləşir. Süni peyklər elmi tədqiqatlar üçün geniş tətbiq olunur (məsələn, hərbi peyklər, meteroloji peyklər, naviqasiya peykləri, rabitə peykləri və s.). Süni peykin ən əsası insanların kosmosda uzun müddət qalması üçün tətbiq olunandır.
Dünyada ilk süni peyk SSRİ tərəfindən buraxılmış Sputnik 1-dir.
İlk ABŞ peyki 1 fevral 1958-ci ildə, ilk Britaniya peyki 26 aprel 1962-ci ildə, ilk Kanada peyki 29 sentyabr 1962-ci ildə, ilk Fransa peyki 26 noyabr 1965-ci ildə və ilk Avstraliya peyki 29 noyabr 1967-ci ildə kosmosa buraxılmışdır.
Ölkələrin ilk peykləri
| Ölkə | İl | Süni peyk | 2010-cu ilə kimi kosmik fəzada olan SP sayı |
|---|---|---|---|
| Rusiya | 1957 (1992) | Sputnik-1 () | 1454 |
| ABŞ | 1958 | 1113 | |
| Böyük Britaniya | 1962 | 29 | |
| Kanada | 1962 | 34 | |
| İtaliya | 1964 | 22 | |
| Fransa | 1965 | 57 | |
| Avstraliya | 1967 | 12 | |
| Avropa | 1968 | 42 | |
| Almaniya | 1969 | 49 | |
| Yaponiya | 1970 | 134 | |
| Çin | 1970 | 140 | |
| Polşa | 1973 | ? | |
| Niderland | 1974 | 5 | |
| İspaniya | 1974 | 9 | |
| Hindistan | 1975 | 51 | |
| İndoneziya | 1976 | 10 | |
| Çexoslovakiya | 1978 | 5 | |
| Bolqarıstan | 1981 | 1 | |
| Braziliya | 1985 | 11 | |
| Meksika | 1985 | 7 | |
| İsveç | 1986 | 11 | |
| İsrail | 1988 | 7 | |
| Lüksemburq | 1988 | 15 | |
| Argentina | 1990 | 10 | |
| Pakistan | 1990 | 5 | |
| Cənubi Koreya | 1992 | 10 | |
| Portuqaliya | 1993 | 1 | |
| Tayland | 1993 | 6 | |
| Türkiyə | 1994 | 15 | |
| Ukrayna | 1995 | 6 | |
| Çili | 1995 | 1 | |
| Malayziya | 1996 | 4 | |
| Norveç | 1997 | 3 | |
| Filippin | 1997 | 2 | |
| Misir | 1998 | 3 | |
| Sinqapur | 1998 | 1 | |
| Tayvan | 1999 | 9 | |
| Danimarka | 1999 | 4 | |
| CAR | 1999 | 2 | |
| Səudiyyə Ərəbistanı | 2000 | 12 | |
| BƏƏ | 2000 | 3 | |
| Mərakeş | 2001 | 1 | |
| Əlcəzair | 2002 | 1 | |
| Yunanıstan | 2003 | 2 | |
| Kipr | 2003 | 2 | |
| Nigeriya | 2003 | 2 | |
| İran | 2005 | 4 | |
| Qazaxıstan | 2006 | 2 | |
| Kolumbiya | 2007 | 1 | |
| Mavriki | 2007 | 2 | |
| Vyetnam | 2008 | 1 | |
| Venesuela | 2008 | 1 | |
| İsveçrə | 2009 | 1 | |
| Macarıstan | 2012 | 0 | |
| Rumıniya | 2012 | 0 | |
| Şri-Lanka | 2012 | 0 | |
| Belarus | 2012 | 0 | |
| KXDR | 2012 | 0 | |
| Azərbaycan | 2013 | Azerspace-1 | 1 |
| Avstriya | 2013 | 2 | |
| Estoniya | 2013 | 1 | |
| Litva | 2014 | və LitSat-1 | 2 |
Ölkələrin ilk rəsmi peykləri
Bu ölkələr süni peykin raket daşıyıcısını özləri istehsal edirlər. Yəni, digər ölkədən asılı olmadan fəzaya süni peyk çıxarırlar.
| Ölkə | İl | Peyk |
|---|---|---|
| Azərbaycan | 2013 | Azerspace-1 |
 SSRİ–RF | 1957–1992 | Sputnik 1 |
 ABŞ | 1958 | Explorer 1 |
 Fransa | 1965 | Astérix |
 Yaponiya | 1970 | Ōsumi |
 Çin | 1970 | Dong Fang Hong I |
 Böyük Britaniya | 1962 | Prospero X-3 |
 Hindistan | 1975 | Rohini |
 İsrail | 1988 | Ofeq 1 |
 Ukrayna | 1992 | Strela |
 İran | 2009 | Omid |
 Türkiyə | 2011 | RASAT |
 Şimali Koreya | 2012 | Kwangmyŏngsŏng 3 |
 Cənubi Koreya | 2012 | STSAT-2C |
Həmçinin bax
İstinadlar
- "SATCAT Boxscore". celestrak.com. 2011-08-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-12-13.
- India launches Switzerland’s first satellite
- Ölkələrin ilk rəsmi peykləri 2014-11-12 at the Wayback Machine (ing.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Peyk deqiqlesdirme Suni peyk yerin etrafinda pilotsuz ucan kosmik aparat Rabite peyki MILSTAR Yerin etrafinda hereket etmek ucun aparat bir az artiq surete malik olmalidir Onlar 150 160 km den bir nece min km mesafede olan hundurlukde ucurlar Ucma hundurluyunun asagi heddi atmosferde yarana bilecek dayandirma halindan qacma ile teyin olunur Peykin orbit uzre hereketi bir nece saat ile bir nece gun arasinda yerlesir Suni peykler elmi tedqiqatlar ucun genis tetbiq olunur meselen herbi peykler meteroloji peykler naviqasiya peykleri rabite peykleri ve s Suni peykin en esasi insanlarin kosmosda uzun muddet qalmasi ucun tetbiq olunandir Dunyada ilk suni peyk SSRI terefinden buraxilmis Sputnik 1 dir Ilk ABS peyki 1 fevral 1958 ci ilde ilk Britaniya peyki 26 aprel 1962 ci ilde ilk Kanada peyki 29 sentyabr 1962 ci ilde ilk Fransa peyki 26 noyabr 1965 ci ilde ve ilk Avstraliya peyki 29 noyabr 1967 ci ilde kosmosa buraxilmisdir Olkelerin ilk peykleriOlke Il Suni peyk 2010 cu ile kimi kosmik fezada olan SP sayiRusiya 1957 1992 Sputnik 1 1454ABS 1958 1113Boyuk Britaniya 1962 00 29Kanada 1962 00 34Italiya 1964 00 22Fransa 1965 00 57Avstraliya 1967 00 12Avropa 1968 00 42Almaniya 1969 00 49Yaponiya 1970 0 134Cin 1970 0 140Polsa 1973 0000 Niderland 1974 000 5Ispaniya 1974 000 9Hindistan 1975 00 51Indoneziya 1976 00 10Cexoslovakiya 1978 000 5Bolqaristan 1981 000 1Braziliya 1985 00 11Meksika 1985 000 7Isvec 1986 00 11Israil 1988 000 7Luksemburq 1988 00 15Argentina 1990 00 10Pakistan 1990 000 5Cenubi Koreya 1992 00 10Portuqaliya 1993 000 1Tayland 1993 000 6Turkiye 1994 000 15Ukrayna 1995 000 6Cili 1995 000 1Malayziya 1996 000 4Norvec 1997 000 3Filippin 1997 000 2Misir 1998 000 3Sinqapur 1998 000 1Tayvan 1999 000 9Danimarka 1999 000 4CAR 1999 000 2Seudiyye Erebistani 2000 00 12BEE 2000 000 3Merakes 2001 000 1Elcezair 2002 000 1Yunanistan 2003 000 2Kipr 2003 000 2Nigeriya 2003 000 2Iran 2005 000 4Qazaxistan 2006 000 2Kolumbiya 2007 000 1Mavriki 2007 000 2Vyetnam 2008 000 1Venesuela 2008 000 1Isvecre 2009 000 1Macaristan 2012 000 0Ruminiya 2012 000 0Sri Lanka 2012 000 0Belarus 2012 000 0KXDR 2012 000 0Azerbaycan 2013 Azerspace 1 000 1Avstriya 2013 000 2Estoniya 2013 000 1Litva 2014 ve LitSat 1 000 2Olkelerin ilk resmi peykleriBu olkeler suni peykin raket dasiyicisini ozleri istehsal edirler Yeni diger olkeden asili olmadan fezaya suni peyk cixarirlar Olke Il PeykAzerbaycan 2013 Azerspace 1SSRI RF 1957 1992 Sputnik 1ABS 1958 Explorer 1Fransa 1965 AsterixYaponiya 1970 ŌsumiCin 1970 Dong Fang Hong IBoyuk Britaniya 1962 Prospero X 3Hindistan 1975 RohiniIsrail 1988 Ofeq 1Ukrayna 1992 StrelaIran 2009 OmidTurkiye 2011 RASATSimali Koreya 2012 Kwangmyŏngsŏng 3Cenubi Koreya 2012 STSAT 2CHemcinin baxIstinadlar SATCAT Boxscore celestrak com 2011 08 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 12 13 India launches Switzerland s first satellite Olkelerin ilk resmi peykleri 2014 11 12 at the Wayback Machine ing