Qriffinlər

Qriffinlər, (ing. Family Guy) — Set Makfarleyn tərəfindən "Fox Broadcasting Company" teleşirkəti üçün yaradılan ABŞ animasiya sitkomu. Süjetin mərkəzində valideynlər Piter və Lois, onların uşaqları Kris, Meq və Styui, həmçinin antropomorf it Brayandan ibarət olan uğursuz Qriffinlər ailəsi dayanır. Şoudakı hadisələr Rod-Aylend ştatının Providens dairəsinin Kuahoq adlı uydurma şəhərətrafı qəsəbəsində cərəyan edir. Serialın yumorunun böyük bir hissəsini çox vaxt ümumi süjetlə heç bir əlaqəsi olmayan — siyasət, köləlik, əlillik, feminizm, piylənmə və sair kimi müxtəlif həssas və mübahisəli mövzularda edilən zarafatlar təşkil edir.

Qriffinlər
Family Guy
Janr	Sitkom Qara yumor Təlxəklik Sürrealist komediya
Müəllif	Set Makfarleyn
İstehsalçı	Fuzzy Door Productions Fox Television Animation 20th Century Fox Television
Səsləndirənlər	Set Makfarleyn Aleks Borşteyn Set Qrin Leysi Çebert Mila Kunis Mayk Henri
Bəstəkar	Uolter Mörfi Ron Cons
İstehsalçı ölkə	ABŞ ABŞ
Dil	ingilis
Mövsüm sayı	18
Buraxılış sayı	349
Buraxılışların siyahısı	Qriffinlər cizgi serialının seriyalarının siyahısı
İstehsal
Prodüser	Şennon Smit Yulius Şarp Kara Vallou
İcraçı prodüser	Set Makfarleyn Devid Qudman Kris Şeridan Denni Smit Mark Hentenmann Stiv Kallaqan Alek Sulkin Uellesley Vayld
Kamera	təkkameralı çəkilişin animasiyalı təsviri
Müddəti	20-23 dəq.
Veriliş
Kanal	Fox
Təsvirin formatı	480i (SDTV) (1999—2002, 2005—2010) 720p (HDTV) (2010-cu ildən)
Translyasiya dövrü	31 yanvar 1999 – indiyədək
Xronologiyası
Oxşar verilişlər	Amerikan ata! Simpsonlar Futurama
Rəsmi sayt

"Qriffinlər" ideyası Makfarleynin ağlına hələ kollecdə oxuyarkən gəlib, amma onun reallaşdırmasına özünün ilk animasiya layihələri olan — "Larrinin həyatı" və "Larri və Stiv" üzərində işlədikdən sonra başlayıb. O, bu filmlərin əsas personajlarını, Larri və onun iti Stivi, müvafiq olaraq Piter və Brayana dəyişib. Makfarleyn 15 may 1998-ci ildə yeddidəqiqəlik pilot seriya çəkərək, öz ideyasını Fox telekanalının rəhbərlərinə təqdim edib, onlar layihəyə “yaşıl işıq” veriblər və beləcə serialın istehsalına başlanılıb. 2002-ci ildə, üç mövsüm nümayiş olunduqdan sonra serialın yayımını dayandırıblar. Lakin "Qriffinlər"in DVD buraxılışlarının yaxşı satışı və Adult Swim-də yüksək reytinqlər göstərməsi, 2004-cü ildə rəhbərliyi şounun yayımını bərpa etməyə vadar edib.

Serial 24 dəfə Praym-Taym "Emmi" mükafatına namizəd olub (yeddi dəfə qalib gəlib). Şou 2009-cu ildə "Ən yaxşı komediya serialı" nominasiyasında mükafata namizəd olmuş və bununla da "Daş dövrü" (1961-ci ildə namizəd olub) cizgi filmindən sonra bu nominasiyasında mükafata namizəd olmuş ikinci animasiya layihəsi olmuşdur. Qriffinlər 13 dəfə "Enni mükafatı"na (üç dəfə qalib gəlib) namizəd göstərilib. Serial dəfələrlə kult serial adını qazanıb. Serial eyni zamanda "Simpsonlar"la oxşarlığına görə tez-tez tənqidlərə məruz qalır.

Serialın uğur dalğasında Mezco Toys şirkətinin oyuncaq seriyası, "HarperCollins" nəşriyyatının çap etdiyi altı kitab, komikslər, DVD və Blu-ray buraxılışları, video oyunlar və pinbol avtomatı da daxil olmaqla, bir çox əlaqədar məhsullar istehsal olunmuşdur (2007). 2011-ci ildə "Qriffinlər"in tammetrajlı versiyası üzərində iş aparılması barədə məlumat təsdiq olunmuşdur. 27 sentyabr 2009-cu ildə "Qriffinlər"in spin-offu olan "Klivlend şou"nun premyerası keçirilib.

Yaradılma

Əsas məqalələr: Larrinin həyatı və Larri və Stiv

 

Larri (solda) və Stiv (sağda) müvafiq olaraq, Piter və Brayan Qriffinlər üçün prototip idilər.

"Qriffinlər" ideyası Makfarleynin ağlına 1995-ci ildə, Providens şəhərində yerləşən Rod-Aylend dizayn məktəbində oxuyarkən gəlib. Onun diplom işi "Larrinin həyatı" adlı qısametrajlı animasiya filmi olub. Cizgi filmi animasiya studiyasının rəhbərlərinə müsbət təsir bağışladı və onlar Makfarleynə iş təklif etdilər. O, 1997-ci ildə Larri adlı orta yaşlı kişi ilə onun intellektual iti Stiv arasında olan münasibətləri göstərən "Larri və Stiv" adlı diplom işinin sikvelini çəkib. Sikvel 5 fevral 1997-ci ildə Cartoon Network kabel televiziyası kanalında yayımlanan, What-a-Cartoon animasiya şousunun hissəsi kimi göstərilmişdir. Həmin vaxt Makfarleynin 23 yaşı var idi. "Larri və Stiv" cizgi filmi, Superboul yayımının reklam blokunun nümayişi zamanı 20th Century Fox şirkətinin rəhbərlərinin diqqətini cəlb etdi və onlar Makfarleynə "Larri və Stiv" cizgi filminin baş qəhrəmanları əsasında yeni serial yaratmağı təklif etdilər. Onlar Makfarleynə serialın təqdimatının yaradılması üçün 50 000 dollar vəsait ayırdılar. Makfarleyn evdə altı ay işlədikdən sonra "Qriffinlər"in hazır layihəsini onlara təqdim etdi.

Yeni serial yuxarıda qeyd olunan qısametrajlı animasiya filmlərinin bəzi xüsusiyyətlərini özünə götürüb. Xüsusilə, Larri və Stiv müvafiq olaraq, Piter və Brayan Qriffinlər üçün prototip idilər. Makfarleyn zarafatla qeyd edirdi ki, “Larrinin həyatı” və “Qriffinlər”in arasındakı fərq ondan ibarətdir ki, birincinin premyerası tələbə yataqxanasının otağında, ikincinin təqdimatı isə Superboul oyununun nümayişindən sonra həyata keçmişdi. Makfarleyn "Simpsonlar", "Ailədəki hər kəs" və "Larri Sandersin şousu" kimi sitkomlardan öz yaradıcılığı üçün ilham aldığını söyləyib. O, həmçinin uşaqlıqda baxdığı — "Fonts və dəstə", "Xoşbəxt günlər", "Rubik — qəribə kubik" kimi 1980-ci illərdə yayımlanan şənbə günü səhəri cizgi filmlərinin onda xoş təəssüratlar yaratmadığını bildirib.

Başlanğıcda layihəni Ağılsız televiziya sketç şousu üçün qısametrajlı seriyalar şəklində buraxmaq planlaşdırılırdı. Amma planlar dəyişib: Ağılsız televiziya serialının cizgi filmi istehsalı üçün kifayət qədər büdcə vəsaiti yox idi. Makfarleyn "Qriffinlər"i Fox telekanalının rəhbərlərinə ilk dəfə 15 may 1998-ci ildə nümayiş etdirib. Cizgi filminin yeddi dəqiqlik demo versiyası kanal rəhbərlərini heyran edib. Makfarleyn Fox televiziyasının ayrıca serial buraxmağa hazır olması barədə məlumatı ilk dəfə, internetdə teleşirkətin "Qriffinlər"in 13 seriyasını alması haqda oxumuş anasından öyrəndiyini etiraf edib.

Seriyalar

  Əsas məqalə: Qriffinlər cizgi serialının seriyalarının siyahısı

Mövsümlər		Seriyalar	Orijinal efir vaxtı		Nilsen reytinqi
			İlk yayım	Sonuncu yayım	Sıra	İzləyicilər (milyon)
	1	7	31 yanvar 1999	16 may 1999	33	12.80
	2	21	23 sentyabr 1999	1 avqust 2000	114	6.32
	3	22	11 iyul 2001	10 dekabr 2004	125	4.50
	4	30	1 may 2005	21 may 2006	68	7.90
	5	18	10 sentyabr 2006	20 may 2007	71	7.20
	6	12	23 sentyabr 2007	4 may 2008	84	7.94
	7	16	28 sentyabr 2008	17 may 2009	69	7.56
	8	21	27 sentyabr 2009	20 iyun 2010	53	7.73
	9	18	26 sentyabr 2010	22 may 2011	56	7.66
	10	23	25 sentyabr 2011	20 may 2012	63	7.30
	11	22	30 sentyabr 2012	19 may 2013	62	6.94
	12	21	29 sentyabr 2013	18 may 2014	78	6.11
	13	18	28 sentyabr 2014	17 may 2015	94	5.86
	14	20	27 sentyabr 2015	22 may 2016	111	4.28
	15	20	25 sentyabr 2016	21 may 2017	116	3.93
	16	20	1 oktyabr 2017	20 may 2018	136	3.52
	17	20	30 sentyabr 2018	12 may 2019	131	3.33
	18	20	29 sentyabr 2019	17 may 2020	TBA	TBA

İstehsal

Ssenari

 

Set Makfarleyn ABŞ ssenariçilər gildiyasının tətili zamanı çıxış edərkən.

Animasiya əllə çəkildiyindən, bir seriyanın yaradılmasına təxminən 10 ay vaxt gedir. Buna görə də şou, bir seriyasının yaradılmasına təxminən üç həftə vaxt sərf olunan "Cənubi Park"dan fərqli olaraq, nadir hallarda dünyada baş vermiş son hadisələri özündə əks etdirir. Makfarleynin birlikdə işləməli olduğu ilk ssenari müəllifləri, əvvəllər heç vaxt animasiya şousu üçün ssenari yazmamışdılar: buna qədər onlar yalnız oyun sitkomlarının yaradılmasında iştirak etmişdilər.

Makfarleyn köhnə dramatik radio tamaşaların "böyük pərəstişkarı" olduğunu bildirib. Hər bir ayrıca buraxılışı "qorxunc" ad altında çıxan, 1940-cı illərin çoxseriyalı radio tamaşası olan "Saspens" belə tamaşalardan biri idi. Məhz bu radio tamaşa Makfarleyni "Ölümündə kölgəsi var" və "Ağıl qətldən üstündür" seriyalarına süjetlə heç bir əlaqəsi olmayan adlar qoymağa ruhlandırıb. İlk dörd seriyadan sonra belə adlandırmalardan imtina edilib. Ssenari müəlliflərinin serial üzərində işlədikləri ilk aylarda ayrıca kabinetləri olmadığından, onlar, "Dağ hökmdarı" yaradıcılarının komandasının yerləşdiyi ofisdə işləməyə məcbur idilər.

2007—2008-ci illərdə ABŞ ssenaristlər gildiyasının tətili zamanı Fox telekanalı Makfarleynin yekun razılığı olmadan seriyaların buraxılışını davam edirdi. Makfarleyn "Variety" jurnalına müsahibəsində studiyanın bu hərəkətini bərk tənqid etmişdir. Amma hüquqi baxımdan şirkətin Makfarleyn olmadan da serial üzərində işləmək hüququ var idi. Studiya Makfarleynin iştirakı olmadan iki seriya buraxıb. Tətil 12 fevral 2008-ci ildə başa çatıb.

İlk seriyalar və efirdən yığışdırılması

"Qriffinlər"in "Ölümündə kölgəsi var" adlı ilk seriyasının premyerası, Superboul XXXIII yayımından dərhal sonra, 31 yanvar 1999-cu ildə keçirilib. 22 milyon tamaşaçı tərəfindən izlənilən ilk seriya, böyüklər üçün nəzərdə tutulmuş səhnələrin çoxluğu səbəbindən mübahisələr doğurmuşdur. "Mən heç vaxt bu ölünü görməmişəm" adlı ikinci seriyasının premyerası isə, 11 aprel 1999-cu ildə, yerli vaxtla saat 20:30-da keçirilmişdir. İlk mövsümün sonunda "Qriffinlər" 12.8 milyonluq tamaşaçı auditoriyası ilə Nilsen reytinqində 33-cü yerdə qərarlaşdı. İkinci mövsüm isə 23 sentyabr 1999-cu ildə, yeni taymslotda – cümə axşamı, saat 21:00-da efirə çıxmışdır. "Qriffinlər" NBC telekanalında yayımlanan "Freyzer" teleserialı ilə rəqabət aparırdı, bu səbəbdən onların reytinqi xeyli azalmışdı. Şou üç aylıq fasilədən sonra, 7 mart 2000-ci ildə yeni taymslotda – çərşənbə axşamı, saat 20:30-da ekranlara qayıdıb. Serial ABC kanalında yayımlanan və Nilsen reytinqinin hazırladığı siyahıda ilk üç yeri tutan "Dövlətli olmaq istərdinmi?" intellektual oyunu ilə rəqabət aparmağa məcbur oldu. "Qriffinlər" 6.32 milyon nəfərlik auditoriya ilə həmin siyahıda yalnız 114-cü yeri tuta bilmişdi.

"Qriffinlər"in ikinci və üçüncü mövsüm ərzində müxtəlif günlərdə və taymslotlarda efirə çıxması onun reytinqinin daha da aşağı düşməsinə səbəb oldu. 15 may 2002-ci də Fox telekanalı payızda yayımlayacağı verilişlərinin proqramını elan etdi. "Qriffinlər"in adı bu proqramların arasında yox idi. Həmin il serial rəsmən ləğv olundu.

Uğuru və nümayişinin bərpası

Fox şounun təkrar yayım hüququnu satmağa cəhd edirdi, ancaq bunda maraqlı olan telekanalları tapmaq çətin idi. Sonda yayım hüququnu Cartoon Network kanalı alıb. 20th Century Fox televiziyasının prezidentinin sözlərinə görə kanal yayım hüququnu "demək olar ki, pulsuz" əldə edib. "Qriffinlər"in təkrar yayımının premyerası 20 aprel 2003-cü ildə Adult Swim-in gecə blokunda keçirilmişdir. Serial öz auditoriyasını 239% artırmış və blokda ən uğurlu olmuşdur. Bir az əvvəl, həmin il aprelin 15-də Fox serialın ilk 28 seriyasından ibarət DVD buraxmışdır. Şou mədəni fenomen olub: bir aydan da az bir müddət ərzində təxminən 400 000 nüsxəsi satılıb. Tezliklə satılan DVD sayının həcmi 2,2 milyon nüsxəyə çatıb. "Qriffinlər" Comedy Central kabel televiziyası kanalında yayımlanan "Şapellin şousu" sketçinin ilk mövsümündən sonra, tarixdə DVD-si ən çox satılan ikinci televiziya şousu olub. Cizgi serialı bundan əlavə, 2003-cü ildə DVD-si ən çox satılmış televiziya şousu olub. "Qriffinlər"in DVD buraxılışlarının yaxşı satışını və Adult Swim-də yüksək reytinqlər göstərməsini nəzərə alan Fox telekanalının rəhbərliyi şounun yayımını bərpa etmək barədə qərar qəbul edib. 2003-cü ilin noyabr ayında teleşirkətin serialın 35 yeni seriyasını buraxmağı planlaşdırdığı məlum oldu.

Makfarleyn üç illik fasilənin əlverişli olması qənaətinə gəlmişdi. Çünki animasiya şousu, adətən, fasiləsiz olaraq yayımlanırdı. Mövsümün sonunda tamaşaçılar seks və cismani funksiyalarla bağlı zarafatları izləyirdilər. Bütün bunlar isə yaradıcı heyətin yorğunluğundan və “beyin əngəlindən” xəbər verirdi. Makfarleyn yaradıcı heyətin şounu və onun personajlarını şou bağlanana qədər necə idisə, o cür də saxlamağa çalışdığını bildirib. 1 may 2005-ci ildə yayımlanan "Şimali Kuahoq üzərindən şimala", "Qriffinlər"in nümayişinin bərpasından sonra efirə çıxan ilk seriya olub. Seriyanın ssenari müəllifi Makfarleyn rejissoru isə Piter Şin olmuşdur. Bərpa olunmuş serialın ilk seriyası 11.85 milyon tamaşaçı tərəfindən izlənilib.

Məhkəmə çəkişmələri

13 iyun 2002-ci ildə rusiyalı vəkil İqor Smıkov, "Simpsonlar" və "Qriffinlər" cizgi seriallarının homoseksuallıq, zorakılıq və qəddarlıq təbliğ etdiyini əsas gətirərək onların uşaq saatlarında yayımının dayandırılması tələbi ilə məhkəmədə "REN TV" kanalına qarşı iddia qaldırıb. O, həmçinin 50 000 rubl (sonda məbləğ 300 minə qədər artırılıb) həcmində kompensasiya tələb edib. Smıkov iddia edirdi ki, onun altı yaşlı oğlu "Qriffinlər"ə baxdıqdan sonra ondan kokainin nə olduğunu soruşub. Təxminən üç il sonra, 2005-ci ilin aprelində Moskvanın Xamovniki rayon məhkəməsi İqor Smıkovun iddiasını rədd edib. Məhkəmə prosesinin iştirakçıları Smıkovun özünün iştirak etmədiyi dinləmələr zamanı "Qriffinlər"in "Əgər yalan danışıramsa, ölərəm" adlı seriyasına baxıblar. Məhkəmə prosesinin bəzi iştirakçıları seriyaya baxış zamanı gülürdülər.

2007-ci ilin martında amerikalı aktrisa Kerol Börnett, onun icazəsi olmadan "Kerol Börnett şou"dakı eksklüziv adı və xidmətçi obrazını istifadə etdiyinə görə, 20th Century Fox şirkətini məhkəməyə verib. O, həmçinin "Qriffinlər"də onun şousuna aid musiqinin dəyişdirilmiş versiyasının istifadə edildiyini iddia edirdi. Aktrisa kompensasiya qismində 2 milyon dollar tələb edib. 4 iyun 2007-ci ildə iddia rədd edilib.

3 oktyabr 2007-ci ildə ABŞ-ın Bourne Co. Music Publishers şirkəti "Qriffinlər"in üçüncü mövsümünün "Sən nə vaxt Vaynşteyn olmaq istəsən" adlı seriyasında istifadə olunmuş "I Need a Jew" mahnısının, onlara məxsus olan "When You Wish upon a Star" mahnısına parodiya olduğunu iddia edib. Şirkət 20th Century Fox, Fox Broadcasting Company, Cartoon Network, Set Makfarleyn və Uolter Мörfini müəllif hüquqlarını pozmaqda ittiham edərək, məhkəməyə verib. Şirkət serialın nümayişinin dayandırılmasını və təyin olunmamış məbləğdə dəymiş ziyanın ödənilməsini tələb edib. Birləşmiş Ştatların Dairə Məhkəməsinin hakimi Debora Betts, 2009-cu il martın 16-da, "Qriffinlər"də istifadə olunmuş mahnının heç bir müəllif hüquqlarını pozmadığını qərara alıb.

5 dekabr 2007-ci ildə amerikalı gülüş ustası Art Metrano müəllif hüquqlarının pozulması ittihamı ilə məhkəmədə "Qriffinlər" serialına qarşı iddia qaldırdı və 2 milyon dollar həcmində kompensasiya tələb etdi. Onun fikrincə, hüquqlar Metranonun səhnədəki nömrəsinə bənzəyən — İsanın sehrli-məzhəkəli nömrəsi pozmuşdu. İddiada 20th Century Fox, Makfarleyn, Kallaqan və Borşteyn təqsirləndirilirdilər. Bu məsələ 2010-cu ildə aşkarsızlıq şərtləri və qeyri-mühakimə yolu ilə nizama salındı.

Səsləndirmə akyorları

  Əsas məqalələr: Qriffinlərin aktyor heyəti siyahısı və Qriffinlərin qonaq aktyorlarının siyahısı

Set Makfarleyn serialın üç əsas qəhrəmanını səsləndirir: Piter Qriffini, Brayan Qriffini və Styui Qriffini. Makfarleyn Rod-Aylend dizayn məktəbində oxuduğu zaman bir mühafizəçinin danışığını eşitmiş, həmin söhbətdən ilhamlanaraq, onu nümunə götürmüş və bunun nəticəsində Piterin səsi meydana gəlmişdir. Styuinin səsi ingilis aktyor Reks Harrisonun — "Mənim gözəl xanımım" filmindəki danışıq tərzinə əsaslanıb. Makfarleyn həmçinin, Qriffinlərin qonşusu Qlenn Kuaqmayr, xəbərlər verilişinin aparıcısı Tom Taker, və Loisin atası Karter Pyuterşmidt kimi bəzi epizodik və ikinci dərəcəli personajları da səsləndirir. Brayan roluna keçirilən dinləmələrdə, amerikalı aktyor və ssenari müəllifi Vilyam Meysinin də iştirak etdiyi məlumdur.

Aleks Borşteyn — Piterin arvadı Lois Qriffini, Asiyalı müxbir Trisiya Takanavanı, Loretta Braunu və Loisin anası Barbara Pyuterşmidti səsləndirir. Borşteyn MADtv şousunda işlədiyi zaman ona pilot seriyanı səsləndirməyi təklif etdilər. O, eyni zamanda Los-Ancelesdə səhnə tamaşasında kürən saçlı ana rolunda çıxış edirdi. Bu rolda o, öz əmisiqızının səsini yamsılayırdı. Aktrisa eyni səslə həm də Loisi səsləndirir. Məlumdur ki, Borşteyn serialın dördüncü və beşinci mövsümlərinin baş prodüseri olub.

Set Qrin — Neyl Qoldmanı və Kris Qriffini səsləndirir. Qrin dinləmələr zamanı "Quzuların səssizliyi" filmindəki Buffalo Bilin səsiylə danışdığını bildirib.

Leysi Çebert 1999-cu ildən 2000-ci ilədək Meq Qriffini səsləndirirdi. 2000-ci ildən bu personajı Mila Kunis səsləndirir. Məlumdur ki, pilot seriyada Меqi Set Makfarleynin bacısı Reyçel Makfarleyn səsləndirib. Serialın dördüncü mövsümünün "Məni dəyişməyə çalışmayın" adlı seriyasında, mahnı oxuyan Meqi səsləndirməsi üçün xüsusi olaraq, Tara Stronq dəvət edilmişdi.

Mayk Henri — Klivlend Braunu, Kiçik Klivlend Braunu, Herberti və digər ikinci dərəcəli personajları səsləndirir. Henri Makfarleynlə hələ Rod-Aylend dizayn məktəbində oxuduğu zaman tanış olmuşdu. Onlar təhsillərini bitirdikdən sonra da əlaqə saxlamağa davam ediblər. Bir neçə ildən sonra Makfarleyn Henri ilə əlaqə yaratmış və onu şounun bir hissəsi olmağa dəvət etmişdi; o səsləndirmə aktyoru və ssenari müəllifi olmağa razılaşdı. Şounun ilk dörd mövsümü ərzində o, qonaq aktyor kimi təqdim olunurdu, ancaq beşinci mövsümdən başlayaraq, onu əsas aktyor heyətinin üzvü kimi təqdim edirlər.

Əsas aktyor heyəti
Set Makfarleyn	Aleks Borşteyn	Set Qrin	Mila Kunis	Mayk Henri	Patrik Ueberton
Piter Qriffin, Styui Qriffin, Brayan Qriffin, Qlenn Kuaqmayr, Tom Taker, Karter Pyuterşmidt və digərləri	Lois Qriffin, Loretta Braun, Barbara Pyuterşmidt, Trişa Takanava və digərləri	Kris Qriffin, Neyl Qoldman və digərləri	Meq Qriffin	Klivlend Braun, Kiçik Klivlend Braun, Herbert və digərləri	Co Suonson

Cari aktyor heyətinin digər üzvləri: Adam Vest mer Adam Vesti; Cennifer Tilli Bonni Suonsonu; Conni Brennan Mort Qoldmanı; Karlos Alazraki Conatan Uidi; Adam Karolla və Norm Makdonald Ölümü; Lori Alan Diana Simonsu; Fil LaMarr isə Olli Vilyams ilə Hakimi səsləndirir. Animator Butç Hartman və amerikalı aktrisa Aleksandra Brekenric bir çox epizodik, ssenari müəllifi Denni Smit isə nəhəng cücə Erni kimi müxtəlif ikinci dərəcəli personajları səsləndirir.

Çox zaman müxtəlif personajların səsləndirilməsi üçün qonaq aktyor qismində məşhurlar dəvət olunur. Onlar əsasən özlərini səsləndirirlər. "Ağıl qətldən üstündür" adlı birinci mövsümün dördüncü seriyasında qonaq aktyor qismində çəkilmiş amerikalı aktrisa və müğənni Lesli Aqqams, serialın tarixində özünü səsləndirmiş ilk məşhur olmuşdur. "Bütün itlər cənnətə düşmürlər" adlı yeddinci mövsümün on birinci seriyasında qonaq aktyor qismində "Ulduz yolu: Növbəti nəsil" serialının — Patrik Stüart, Conatan Freyks, Brent Spayner, Levar Barton, Qeyts Makfadden, Maykl Dorn, Uil Uinton, Marina Sirtis və Denis Krosbidən ibarət aktyor heyəti iştirak etmişdir. Bu seriya Qriffinlərin yeddinci mövsüm ərzində ən çox qonaq aktyor dəvət olunduğu seriyadır.

İcraçı prodüserlər

Set Makfarleyn "Qriffinlər"in icraçı prodüseri və məsləhətçisidir. O, layihənin mövcud olduğu müddətdən bu günədək bu vəzifələrdə çalışır. Şounun ilk icraçı prodüserləri Devid Sukerman, Loli Aries, Devid Pritçard və Mayk Volf idi. Sitkomun yaradılmasında müxtəlif vaxtlarda Deniel Palladino, Kara Vallou və Denni Smit kimi icraçı prodüserlər iştirak edib. Serialın icraçı prodüserlərindən biri olan Devid Qudman, layihəyə üçüncü mövsüm üzərində iş gedən zaman prodüser köməkçisi qismində qoşulmuşdur. Loisi səsləndirən Aleks Borşteyn serialın dördüncü və beşinci mövsümü ərzində icraçı və baş prodüser vəzifələrində çalışıb.

Personajlar və hadisə yeri

Personajlar

Əsas məqalə: Qriffinlər serialının personajlarının siyahısı

 

Qriffinlər ailəsi. Soldan sağa: Kris, Piter, Styui, Lois, Brayan və Meq.

Serialın süjeti Rod-Aylend ləhcəsilə danışan işçi sinifinə aid yöndəmsiz irland-amerikan əsilli katolik olan Piter Qriffinin ailəsinin ətrafında fırlanır. Piter varlı Pyuterşmidt ailəsindən olan və Yeni İngiltərə ləhcəsilə danışan evdar qadın və musiqi müəlliməsi olan Loislə evlidir. Piter və Loisin üç uşağı var: oxuduğu məktəbdə cəmiyyətlə ayaqlaşa bilməyən və elə çox vaxt öz ailəsi tərəfindən ələ salınan yeniyetmə qız Meq; artıq çəkisi olan, xarakteri və əməlləri ilə bir çox cəhətdən atasına oxşayan yeniyetmə oğlan Kris, və qeyri-ənənəvi cinsi mənsubiyyətli və böyüklərə xas ədalı balaca yaramaz Styui. Qriffinlər ilə birlikdə martini içən, danışa bilən, lakin bunlarla yanaşı heyvana xas vərdişləri də özündə saxlayan insanabənzər köpək Brayan da yaşayır.

Qriffinlər ailəsi ilə yanaşı, animasiya serialında başqa personajlar da var. Bu personajlara ailənin qonşuları aiddir: seks manyakı, təyyarə pilotu, subay yaşayan Qlenn Kuaqmayr; afroamerikalı qastronom sahibi Klivlend Braun və həyat yoldaşı Loretta (daha sonra Donna Tabbs); paraplegik polis məmuru Co Suonson, həyat yoldaşı Bonni Suonson və onun körpə qızı Susi Suanson; nevrotik yəhudi əczaçı Mort Qoldman, həyat yoldaşı Muriel Qoldman və onların zəhlətökən uşağı Nil; böyük uşaq təcavüzkarı Herbert. Televiziya xəbərləri aparıcıları Tom Taker və Diana Simmons, asiyalı müxbir Trisiya Takanava və Blaccu-Weather meteoroloqu Olli Vilyams da tez-tez görünən personajlardandır. Aktyorlar Adam Uest və Ceyms Vuds müxtəlif seriyalarda qonaq personaj qismində çıxış edirlər.

Hadisə yeri

Providens şəhərində şimal-qərbə baxan göydələnlərin cənub-şərqdən görünüşü: One Financial Center, 50 Kennedy Plaza və Superman Building		Göydələnlərin cizgi serialındakı qarşılığı

Serialdakı əsas hadisələr Rod-Aylend ştanın Providens dairəsinin Kuahoq adlı uydurma şəhərətrafı qəsəbəsində cərəyan edir. Makfarleynin təhsil aldığı Rod-Aylend dizayn məktəbi Providensdə yerləşir. Məhz bu amil Qriffinlərin yaşayış yerinin seçiminə təsir göstərib. Serialda real həyatda da Providensdə mövcud olan bəzi binaları görmək olar. Makfarleyn şouda tez-tez Rod-Aylendin Potaket kimi real yer adlarından və Baddi Çiançi kimi tanınmış şəxslərindən istifadə edir. Makfarleyn Rod-Aylendin yerli 64 telekanalına verdiyi müsahibəsində bildirib ki, Kuahoq şəhərinin modeli Rod-Aylend ştatında yerləşən Kranston şəhəri əsasında hazırlanmışdır.

Xüsusiyyətləri

Yumor

Serialın yumorunun böyük bir hissəsini çox vaxt ümumi süjetlə heç bir əlaqəsi olmayan — siyasət, köləlik, əlillik, feminizm, piylənmə, din, pedofiliya və sair kimi müxtəlif həssas və mübahisəli mövzularda edilən zarafatlar təşkil edir. Serialda tez-tez məşhurlarla bağlı edilən zarafatlara da rast gəlmək olar. Sitkomun bəzi personajlarının özünəməxsus cümlə və ifadələri vardır. Məsələn, Kuaqmayrın "Giggity giggity goo!"su və ya Piterin "Holy crap!"ı kimi.

"Qriffinlər"də özünə istehza da var. Buna misal olaraq, "Fox Broadcasting Company" haqqında edilən zarafatları və personajların "dördüncü divar"ı qıraraq, tamaşaçılara müraciət etmələrini göstərmək olar. 2005-ci ildə "Qriffinlər"in nümayişinin bərpasından sonra efirə çıxan ilk seriyada ("Şimali Kuahoq üzərindən şimala"), Piter, "Qriffinlər"in yayımının dayandırılması zamanı kanalın onların əvəzinə başqa şouları yayımlamasını lağa qoyur.

"Yol" seriyalar

Əsas məqalə: ...Yol (Qriffinlər)

"...Yol" — baş rollarında Binq Krosbi və Bob Houplinin çəkildiyi "...Yol" filmlər seriyasına parodiya olaraq çəkilmiş xüsusi seriyalar silsiləsidir. Bu seriyaların əsas personajları, süjetə görə, Kuahoqdakı evlərindən çox uzaqda olan xarici dövlətlərə, elmi-fantastik və ya fövqəltəbii yerlərə düşən Brayan və Styuidir. Silsilə musiqi nömrələri ilə də məşhurdur. Silsilədən olan birinci seriya — "Rod-Aylendə yol", serialın ikinci mövsümünün bir hissəsi kimi, 30 may 2000-ci ildə göstərilmişdir. Silsilədən olan sonuncu seriya — "Hindistana yol", on dördüncü mövsümün bir hissəsi kimi, 22 may 2016-cı ildə göstərilib. Silsilə ümumilikdə səkkiz seriyadan ibarətdir.

Qəbulu və irsi

Qəbul

"National Review" jurnalından Ketrin Seypp serialı "ədəbsiz, amma çox gülməli" adlandırıb. "The New York Times" qəzetindən Kerin Ceyms Qriffinləri "dəhşətli dərəcədə satirik ailə" kimi qiymətləndirib. 2009-cu il aprelin 21-də serial həftəlik "The Sydney Morning Herald" qəzetinin versiyası üzrə "Həftənin şousu" adına layiq görülüb. Qəzet sitkomu həmçinin, "pop-mədəniyyətinin şedevri" adlandırıb. "The Seattle Times" qəzetindən Freyzer Mur serialı "axmaq və zərərli" adlandırıb. "The New Yorker" jurnalından Nensi Franklin bildirib ki, "serial ən yaxşı cizgi şoularından birinə çevrilib" və əlavə edib ki, " "Qriffinlər" keyfiyyət baxımından "Simpsonlar"ı üstələyib". Şou 2009-cu ildə Hulu saytında ən məşhur axtarış sorğuları siyahısında birinci yeri tutmuş, baxış sayına görə isə, "Saturday Night Live"dan sonra ikinci olmuşdur. IGN saytının redaksiyası bəyan edib ki, yarım saat ərzində bu qədər gülüş yarada bilən başqa televiziya komediyası tanımırlar. "Empire" jurnalının redaksiyası isə bildirib ki, serialı sevməklərinin səbəblərindən biri "orada hər mövzuda zarafatların edilməsi və müqəddəs heç nəyin olmamasıdır".

Bəzi məşhurlar "Qriffinlər"in pərəstişkarları olduqlarını etiraf ediblər. Belə ki, amerikalı aktyor Robert Dauni (oğul) şounun yaradıcılarına zəng vurmuş və oğlunun bu serialın pərəstişkarı olduğunu bildirərək, seriyanın yaranma prosesində öz köməyini təklif etmişdi. Sonradan xüsusi olaraq, Dauni üçün personaj düşünülmüşdür. Amerikalı aktyor Dueyn Conson "Böyük adam hippokampda" (8-ci mövsüm, 2010-cu il) adlı seriyadakı iştirakını şərh edərkən serialın "böyük pərəstişkarı" olduğunu deyib. Rihanna və Britni Spirs də həmçinin şoununun pərəstişkarları hesab olunurlar. Amerikalı dizayner, teleaparıcı və yazıçı Loren Konrad Makfarleynlə ilk dəfə serialın beşinci mövsümünün "Konrad, biz səni sevirik" adlı seriyasının səs yazılışı zamanı görüşüb. Konrad uzun illərdi ki, "Qriffinlər"ə baxdığını və serialdakı ən sevimli personajının Styui olduğunu bildirib.

Mükafatlar

  Əsas məqalə: Qriffinlər cizgi serialının qazandığı mükafatların siyahısı

Serial və onun yaradıcıları 24 dəfə Praym-Taym "Emmi" mükafatına namizəd olsalar da, yalnız 7 dəfə mükafatı qazana biliblər. Set Makfarleyn 2000, 2016 və 2017-ci illərdə "Ən yaxşı səsləndirmə" nominasiyasında, 2002-ci ildə isə, Valter Mörfilə birlikdə "Ən yaxşı orijinal musiqi və söz" nominasiyasında mükafatın qalibi olub. Qriffinlər 2009-cu ildə "Ən yaxşı komediya serialı" nominasiyasında mükafata namizəd olmuş və bununla da "Daş dövrü" (1961-ci ildə namizəd olub) cizgi filmindən sonra bu nominasiyasında mükafata namizəd olmuş ikinci animasiya layihəsi olmuşdur. Şou 13 dəfə "Enni mükafatı"na namizəd olub və 3 dəfə — 2006 (iki nominasiyada) və 2008-ci illərdə mükafatın qalibi ola bilib. Serial 2012-ci ildə "Vizual media üçün ən yaxşı mahnı" nominasiyasında "Qremmi mükafatı"na namizəd olub. Qriffinlər "Yeniyetmə Seçimi" və "Xalqın Seçimi" mükafatları da daxil olmaqla bir çox başqa mükafatlara da namizəd göstərilmiş və qalib gəlmişdir. 2006-cı ildə Styui "Wizard" jurnalının dərc etdiyi "Bütün zamanların ən 100 yaramazı" siyahısında 95-ci yeri tutmuşdur. 2009-cu ildə Böyük Britaniyanın "The Times" qəzeti dərc etdiyi "Ən yaxşı 50 ABŞ televiziya şousu" siyahısında "Qriffinlər"i 45-ci yerə qoyub. IGN "Qriffinlər"i "Ən yaxşı 100 cizgi serialı" siyahısında yeddinci, "Praym-taym zamanı yayımlanan ən yaxşı 25 cizgi serialı" siyahısında isə altıncı yerə layiq görüb. Serial "Empire" jurnalının dərc etdiyi "Bütün zamanların ən möhtəşəm 50 teleşousu" siyahısında 12-ci yeri tutmuşdur. 2005-ci ildə Böyük Britaniyanın "Channel 4" kanalı tamaşaçı səsverməsi əsasında yaradılan "Ən möhtəşəm 100 cizgi filmi" reytinqini dərc edib. "Qriffinlər" bu reytinqdə beşinci yeri tutub. 2009-cu ildə Brayan yeddinci mövsümün "420" adlı seriyasındakı çıxışına görə, "High Times" jurnalı tərəfindən "İlin stouneri" mükafatına layiq görülmüş və bununla da bu mükafatı qazanmış ilk animasiya personajı olmuşdur. "TV Guide" jurnalı "Qriffinlər"i 2007-ci ildə tərtib etdiyi "Bütün zamanların ən yaxşı 30 kult şousu" siyahısında on beşinci, 2013-cü ildə tərtib etdiyi "Bütün zamanların ən yaxşı 60 cizgi filmi" siyahısında isə doqquzuncu yerə layiq görüb.

Tənqid və mübahisələr

Xarici video
	Piter və bərbərxana kvartetinin xəstəyə QİÇS olması barədə xəbər verməsi

 

Alyaskanın sabiq qubernatoru (2006-2009) Sara Peylin

Serial müəyyən zamanlarda bəzi tənqidçilər tərəfindən mənfi rəylər almışdır. Belə ki, mühafizəkar ictimai təşkilat olan Parents Television Council (PTC), seriala premyerası olan gündən "hücum etmiş" və çox vaxt onun müxtəlif seriyalarını "Həftənin ən pis teleşousu" kimi qiymətləndirmişdir. PTC "Qriffinlər"i televiziyada yayımlanan "ən zərərli" teleşou hesab edir. Buna səbəb kimi isə sitkomun "cəmiyyətdə dözümsüzlüyün artmasına yardımçı olmasını" və dini mənfi şəkildə təqdim etməsini göstərir. PTC həmçinin "Qriffinlər"i 2000, 2005 və 2006-cı illərdə "Praym-taym zamanı ailə baxışı üçün yayımlanan ən pis şoular" siyahısına əlavə edib. Sitkomun pis nüfuzuna görə, bəzi sponsorlar və reklamçılar onunla əməkdaşlıqdan imtina ediblər. Serial həmçinin "Simpsonlar"la oxşarlığına görə də tənqidçilər tərəfindən mənfi rəylərə məruz qalır.

Serial eyni zamanda bir neçə qalmaqalların obyekti olub. Belə ki, serialın birinci mövsümünün "Oğul da çəkir" adlı seriyasında Piterin söylədiyi ing. "Canada sucks" kəlməsi Kanada teleauditoriyası arasında mübahisələrə səbəb olub. 2009-cu ildə isə Venesuela hakimiyyəti serialın marixuana istifadəsini təbliğ etdiyini əsas gətirərək, onun yerli televiziya ilə yayımına qadağa qoyub. Onlar arqument kimi Brayanın Kuahoqda narkotiklərin leqallaşdırılması üçün kampaniya apardığı yeddinci mövsümün "420" adlı seriyasını göstəriblər. Səkkizinci mövsümün "Super-medium" adlı seriyasında Daun sindromundan əziyyət çəkən Elen adlı personaj anasının Alyaskanın sabiq qubernatoru olduğunu deyir. Bu isə, həqiqətən Alyaska ştatının qubernatoru olmuş və eyni zamanda bu sindromdan əziyyət çəkən övladı olan Sara Peylin tərəfindən hiddətlə qarşılanıb. Dördüncü mövsümün "Klivlend — Loretta Kuaqmayr" adlı seriyasında Piter və bərbərxana kvartetinin xəstəxana palatasında yatan xəstəyə QİÇS olması barədə xəbəri mahnı və rəqs formasında verməsi, QİÇS xəstələrinə yardım edən təşkilatların ciddi narazılığına səbəb olub.

Yayım

"Qriffinlər" Avstraliyada 9 aprel 1999-cu ildə Seven Network kanalında, 2000-ci ildə Fox8 kanalında və 27 sentyabr 2010-cu ildə 7mate kanalında yayımlanmağa başlamışdır. Serial Kanadada 31 yanvar 1999-cu ildə Global kanalında və 1 sentyabr 2003-cü ildə Teletoon kanalında debüt etmişdir. 2015-2016 mövsümündə serial City kanalına köçürülmüşdür. Teletoon-la yanaşı, veriliş TVtropolis (hazırda DTour), Adult Swim (4 iyul 2002-ci ildən) və FXX kanalları üçün sindikatlaşdırılmışdır. Veriliş həmçinin, Hindistanda Star World Premiere kanalı, İrlandiyada 3e kanalı və Yeni Zelandiyada Four kanalı vasitəsilə yayımlanır.

Böyük Britaniyada "Qriffinlər"in premyerası 1999-cu ilin sentyabrında Channel 4 və Sky One kanallarında baş tutmuşdur. 2005-ci ilin yanvarında FX (hazırda Fox) verilişi yayımlamağa başlamışdır. 2005-ci ilin oktyabrında BBC Two verilişi yayımlamağa başlamış, amma veriliş 2006-cı ilin sentyabrında BBC Three kanalına köçürülmüşdür. 2015-ci ilin martında "Qriffinlər"in 14-cü mövsümü və Makfarleynin digər bütün cizgi işləri ITV2 kanalına köçürüləcəyi və premyerasının 29 fevral 2016-cı ildə baş tutacağı açıqlanmışdır. Buna baxmayaraq, BBC 2017-ci ilə qədər köhnə seriyaların müəllif hüquqlarına sahib olmuşdur.

Mallar

 

"Family Guy Video Game!" oyununun üz qabığı

2004-cü ildə Mezco Toyz şirkəti Qriffinlər ailəsinin üzvlərini əks etdirən oyuncaqlar seriyasını təqdim edib. Növbəti iki il ərzində isə Piterin müxtəlif formalarından ibarət dörd yeni seriya təqdim olunub. 2008-ci ildə Piter Subway restoranlar şəbəkəsinin reklamında çəkilib. ABŞ-ın "HarperCollins" nəşriyyatı 2005-2007-ci illər arasında cizgi serialına əsaslanan altı kitab buraxmışdır.

2006-cı ildə 2K Games şirkəti Xbox, PlayStation 2 və PlayStation Portable konsolları üçün olan multiplatformalı "Family Guy Video Game!" oyununu təqdim edib. Oyun Amerikanın müstəqil video oyun yaradıcısı olan High Voltage Software şirkəti tərəfindən işlənib hazırlanıb. 2007-ci ildə Stern şirkəti Qriffinlər adlı pinbol avtomatı buraxıb. 2009-cu il noyabrın 2-də IGN saytının jurnalisti Rayan Lenqli "Qriffinlər" əsasında Xbox 360, PlayStation 3 və Wii platformaları üçün yeni multiplatformalı komanda oyununun hazırlanması barədə məlumat verib. 2012-ci ilin yayında MMORPG oyunu olan "Family Guy Online"ın beta-testləşdirilməsi keçirilib. Lakin heç bir il keçməmiş, 18 yanvar 2013-cü ildə layihəni dayandırıblar. 20 noyabr 2012-ci ildə ABŞ-da PlayStation 3 və Xbox 360 konsolları üçün olan "Family Guy: Back to the Multiverse" oyununun relizi baş tutub. 10 aprel 2014-cü ildə iOS və Android platformaları üçün olan "Family Guy: The Quest for Stuff" oyunu işıq üzü görüb.

26 aprel 2005-ci ildə Geffen Records leyblı altında — "Family Guy: Live in Vegas" adlı saundtrek albomu buraxılıb. Alboma serialın personajlarının və bir neçə dəvət olunmuş qonaq aktyorların ifasında səslənən 14 trek daxil edilib.

27 iyul 2011-ci ildə "Titan Comics" nəşriyyatı "Qriffinlər" kainatına və personajlarına əsaslanan "Family Guy" komiksinin birinci nömrəsini çapdan çıxarmışdır. Komiksin redaktoru qismində Stiv Vayt, rəssamları qismində isə Entoni Vilyamsla S. L. Qellant çıxış edib.

DVD və Blu-ray buraxılışlar

Serialın DVD satışları kommersiya baxımından uğurlu olub. "Qriffinlər" DVD satışı sayəsində ekranlara dönən ilk şoudur.

Mövsüm/seriya	DVD-nin çıxış tarixi
	Region 1	Region 2	Region 4
1	15 aprel 2003	12 noyabr 2001	20 oktyabr 2003
2		27 yanvar 2003	2 avqust 2004
3	9 sentyabr 2003	21 iyul 2003	2 may 2005
4	29 noyabr 2005	24 aprel 2006	29 may 2006
	14 noyabr 2006
Styui Qriffin: Danışılmamış tarix	27 sentyabr 2005	24 oktyabr 2005	25 yanvar 2006
5	18 sentyabr 2007	30 oktyabr 2006	N/A
6	16 iyun 2009	15 oktyabr 2007	1 noyabr 2006
Mavi məhsul	15 yanvar 2008	21 yanvar 2008	5 fevral 2008
7	16 iyun 2009	10 noyabr 2008	17 oktyabr 2007
8		15 iyun 2010	2 noyabr 2009
Nəsə, nəsə, nəsə, Qaranlıq tərəf	22 dekabr 2009	26 dekabr 2009	23 dekabr 2009
9	13 dekabr 2011	1 noyabr 2010	17 avqust 2010
Bu, tələdir!	21 dekabr 2010	27 dekabr 2010	22 dekabr 2010
10	25 sentyabr 2012	9 may 2011	15 iyun 2011
11	24 sentyabr 2013	7 noyabr 2011	29 fevral 2012
12	17 dekabr 2013	4 noyabr 2013	2 oktyabr 2013
13	9 dekabr 2014	9 iyun 2014	14 may 2014
14	6 dekabr 2016	10 noyabr 2014	10 dekabr 2014
15	7 noyabr 2017	16 noyabr 2015

Blu-ray-in adı	Blu-ray-in çıxış tarixi
	Region 1	Region 2
Nəsə, nəsə, nəsə, Qaranlıq tərəf	22 dekabr 2009	26 dekabr 2009
Bu, tələdir!	21 dekabr 2010	22 dekabr 2010

Əlaqəli layihələr

Səhnə tamaşaları

Fox Broadcasting Company "şouya olan marağı genişləndirmək üçün", 2004-cü il ərzində Family Guy Live! adlandırılan dörd tamaşa təşkil etmişdir. Bu tamaşalarda orijinal serialın aktyor heyəti köhnə seriyalardan olan səhnəcikləri oxuyurdular. Aktyor heyəti, həmçinin, "Family Guy: Live in Vegas" albomundan mahnılar da ifa edib. Family Guy Live! Nyu-York və Los-Anceles şəhərlərində nümayiş olunmuş və hər biri təxminən 1200 tamaşaçı tərəfindən izlənilmişdir.

2009-cu ildə televiziyada Makfarleyn və Borşteynin serialda səslənmiş bir neçə mahnını ifa etdiyi "Family Guy Presents Seth & Alex's Almost Live Comedy Show" nümayiş etdirilib. Şouda həmçinin bir neçə yumoristik cizgi əlavələri də göstərilib.

Film

22 iyul 2007-ci ildə Set Makfarleyn "The Holliwood Reporter" jurnalına müsahibəsində bildirib ki, serialın tammetrajlı versiyası üzərində işə başlaya bilər və hətta əlavə edib ki, bunun üçün uyğun ssenari axtarır. Makfarleyn "Qriffinlər dünyanı xilas edir" üslubunda film yaratmaq istəmədiyini söyləyib. O, həmçinin qeyd edib ki, rəsmi heç nə açıqlamır. 13 oktyabr 2011-ci ildə "Qriffinlər" barədə filmin yaradılması haqqında sazişin imzalandığı məlum olub. Məlumata görə, ssenarist qismində Riki Blittlə birgə Makfarleynin özü çıxış edib.

Spin-off

  Əsas məqalə: Klivlend şou

27 sentyabr 2009-cu ildə yaradıcısı Set Makfarleyn, Mayk Henri və Riçard Eppel olan "Klivlend şou" animasiya serialının premyerası olmuşdur. Onlar "Qriffinlər"in spin-offu olan bu layihə üzərində işə 2007-ci ildə başlayıblar. Serialın süjeti "Qriffinlər"in ikinci dərəcəli personajı olan Klivlend Brauna və onun oğlu kiçik Klivlend Brauna əsaslanır.

19 may 2013-cü ildə serialın sonuncu seriyası yayımlanıb. Şounun reytinqlərinin aşağı olması səbəbindən yayımı dayandırılıb.

İstinadlar

1. "Family Guy [Animated TV Series] (1999)" (ingilis). Allmovie.com. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-04-04.
2. Benedetti, Winda. "'Family Guy Online' game lets you live the Quahog dream" (ingilis). NBC. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-09-12.
3. Yong, Susan. (2009-07-01). "TV Throwdown: Simpsons vs. Family Guy" (ingilis). TV.com. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-09-12.
4. "TV Guide Names the Top Cult Shows Ever — Today's News: Our Take". TV Guide (ingilis). 2007-06-29. 2012-08-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-04.
5. Richmond, Ray (2007-29-10). "Cult Classic: 'Family Guy' 100th episode". Hollywood Reporter (ingilis). 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-30.
6. "Hit by a Laurie". The Sun (ingilis). 2010-02-25. İstifadə tarixi: 2012-08-30.
7. Strike, Joe. "Cartoon Network Pilots Screened by ASIFA East at NYC's School of Visual Arts" (ingilis). Animation World Network. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-06-30.
8. Lenburg, 2006. səh. 221
9. Lenburg, Jeff. (2006-03-11). "«Family Guy» Seth MacFarlane to speak at Class Day: Creator and executive producer of 'Family Guy' will headline undergraduate celebration". Harvard Gazette (ingilis). 2012-08-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-06-29.
10. "Changing Their Toons". Slate (ingilis). 1997-01-22. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-06-29.
11. Bartlett, James. (2007-03-12). "Seth MacFarlane — he's the «Family Guy»". The Great Reporter (ingilis). Presswire Limited. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-06-30.
12. Andreeva, Nellie. (2008-05-05). "«Family Guy» creator seals megadeal". The Hollywood Reporter (ingilis). 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-06-30.
13. Callaghan, 2005. səh. 16
14. McLean, Tomas. (2007-01-01). "Seth MacFarlane" (ingilis). Variety. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-06-30.
15. Cruz, Gilbert. (2008-09-26). "Family Guy's Seth MacFarlane". Time (ingilis). Time Warner. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-06-30.
16. Ken P. "An Interview with Seth MacFarlane (page 5)" (ingilis). IGN. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-06-30.
17. Set Makfarleyn . Original Pitch By Seth MacFarlane. Family Guy: Volume 2 (DVD). 20th Century Fox. (#accessdate_missing_url)
18. Stack, Tim. (2005-04-18). "A Brief History of the Family Guy". Entertainment Weekly (ingilis). Time Warner. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-06-30.
19. "1998–1999 Television Season Top Rated Shows". 2006-10-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2006-11-19.
20. "TV Ratings 1999–2000". Fbibler.chez.com. 2002-07-26. İstifadə tarixi: 2011-07-17.
21. "How did your favorite show rate?". USA Today. 2002-05-28. İstifadə tarixi: 2009-01-04. (#apostrophe_markup)
22. "Series". The Hollywood Reporter. Nielsen Business Media. 2006-05-26. 2010-07-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-07-03.
23. "2006–07 primetime wrap". The Hollywood Reporter. Nielsen Business Media. 2007-05-25. İstifadə tarixi: 2009-07-03.
24. "Season Program Rankings from 09/24/07 through 05/25/08". ABC Medianet. 2008-05-28. İstifadə tarixi: 2009-07-03.
25. "Season Program Rankings from 09/22/08 through 05/17/09". ABC Medianet. 2009-05-19. İstifadə tarixi: 2009-07-03.
26. Andreeva, Nellie (2010-05-27). "Full Series Rankings For The 2009–10 Broadcast Season". Deadline. İstifadə tarixi: 2010-05-18.
27. Andreeva, Nellie (2011-05-27). "Full 2010–2011 TV Season Series Rankings". Deadline. İstifadə tarixi: 2011-05-28.
28. Andreeva, Nellie (2011-05-27). "Full 2011–2012 TV Season Series Rankings". Deadline. İstifadə tarixi: 2011-05-28.
29. Andreeva, Nellie (2011-05-27). "Full 2012–2013 TV Season Series Rankings". Deadline. İstifadə tarixi: 2011-05-28.
30. Andreeva, Nellie (2011-05-27). "Full 2012–2013 TV Season Series Rankings". Deadline. İstifadə tarixi: 2014-05-22.
31. "Full 2014–15 Series Rankings". Deadline Hollywood. May 22, 2015. İstifadə tarixi: May 22, 2015.
32. "Full 2015–16 TV Season Series Rankings". Deadline Hollywood. May 26, 2015. İstifadə tarixi: May 26, 2015.
33. "Final 2016-17 TV Rankings: 'Sunday Night Football' Winning Streak Continues". Deadline Hollywood. May 26, 2017. İstifadə tarixi: May 26, 2017.
34. Sitat səhvi: Yanlış <ref> teqi; entertainment2018 adlı istinad üçün mətn göstərilməyib
35. "2018-19 TV Season Ratings: CBS Wraps 11th Season At No. 1 In Total Viewers, NBC Tops Demo; 'Big Bang Theory' Most Watched Series". Deadline Hollywood. May 21, 2019. May 21, 2019 tarixində . İstifadə tarixi: May 23, 2019.
36. 2018-19 TV Season Ratings: CBS Wraps 11th Season At No. 1 In Total Viewers, NBC Tops Demo; ‘Big Bang Theory’ Most Watched Series (ingilis). Deadline Hollywood. 21 May 2019.
37. "'American Dad' and 'Family Guy' Creator Seth MacFarlane Is Animated About Work and Play". The TV Tattler (ingilis). AOL Inc. 2007-08-05. 2007-01-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-08-08.
38. Ken P. "An Interview with Seth MacFarlane (page 4)" (ingilis). IGN. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-13.
39. "William S. Paley TV Fest: Family Guy". IGN (ingilis). News Corporation. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-13.
40. Adalian, Josef. (2007-11-13). "Fox to air new Guy Sunday; MacFarlane hopes network changes plans". Variety (ingilis). Reed Business Information. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-17.
41. Trechak, Brad. (2007-11-19). "Family Guy: Padre de Familia" (ingilis). Aoltv.com. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-17.
42. "Writers' strike ends after 100 days" (ingilis). History.com. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-17.
43. Levin, Gary (2003-11-18). "Family Guy may return". USA Today (ingilis). Gannett Company. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-18.
44. "1998–99 Ratings". GeoCities (ingilis). 2004-03-24. 2009-10-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-09-16.
45. "1999–2000 Ratings". fbibler (ingilis). 2004-03-24. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-18.
46. VanDerWerff, Todd. "To Surveil With Love"/"Brotherly Love"/"Brian & Stewie". The A.V. Club (ingilis). The Onion, Inc. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-18.
47. McKinley, Jesse. (2005-03-02). "Canceled and Resurrected, on the Air and Onstage". The New York Times (ingilis). New York Times Company. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-18.
48. Gordon, Devin (April 4, 2005). "Family Reunion". Newsweek. səh. 50.
49. Levin, Gary. (2004-03-24). "'Family Guy' un-canceled, thanks to DVD sales success". USA Today (ingilis). 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-19.
50. Poniewozik, James; McDowell, Jeanne. (2004-04-19). "It's Not TV. It's TV on DVD". Time (ingilis). Time Warner. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-19.
51. Goodale, Gloria. (2005-04-22). "Cult fans bring 'The Family Guy' back to TV". The Christian Science Monitor (ingilis). 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-19.
52. Kipnis, Jill. (2004-02-07). "Successful «Guy»". Billboard (ingilis). Google Books. səh. 44. İstifadə tarixi: 2012-07-19.
53. Smith, Andy. "A Real Family Reunion". Providence Journal (ingilis). 2010-09-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-09-25.
54. Levin, Gary. (2003-11-18). "'Family Guy' may return". USA Today (ingilis). 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-19.
55. Williamson, Kevin. (2005-05-01). "'Family Guy' returns". Calgary Sun & Jam!. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-19.
56. Lowry, Brian (April 28, 2005). . Variety. December 8, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 23, 2009. (#invalid_param_val)
57. Aurthur, Kate. (2005-05-03). "A Sweeping Weekend". The New York Times (ingilis). New York Times Company. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-19.
58. ИСКОВОЕ ЗАЯВЛЕНИЕ о возмещении ребёнку морального вреда (в порядке ст.23 ФЗ "Об основных гарантиях прав ребёнка в РФ).
59. Иск к REN-TV. Родители против «Симпсонов» и «Гриффинов» — Судебные споры — НП Родительский Комитет
60. "Court Rules for Simpsons Cartoon". The St. Petersburg Times (ingilis). 2005-04-05. 2012-08-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-20.
61. "Carol Burnett sues over Family Guy cartoon cleaning woman" (ingilis). Reuters. 2007-03-16. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-20.
62. "Comedian Burnett sues Family Guy" (ingilis). BBC. 2007-03-17. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-20.
63. "Carol Burnett v. "Family Guy"". The Smoking Gun. Courtroom Television Network. March 16, 2007. İstifadə tarixi: October 19, 2007.
64. "Carol Burnett suit thrown out". Los Angeles Times. Tribune Company. June 6, 2007.
65. "The Family Guy" Once Again Tests Parody's Limits: The Copyright Suit Challenging the Show's Use of "When You Wish Upon a Star". FindLaw's Writ. FindLaw. October 31, 2007. İstifadə tarixi: September 28, 2007.
66. "News Corp. Wins Suit Dismissal Over 'Family Guy' Song (Update1)". Bloomberg L.P. March 16, 2009. İstifadə tarixi: May 8, 2010.
67. "Bourne Co., vs. Twentieth Century Fox Film Corporation, Fox Broadcasting Company, Twentieth Century Fox Television, Inc., Twentieth Century Fox Home Entertainment, Inc., Fuzzy Door Productions, Inc., The Cartoon Network, Inc., Seth MacFarlane, Walter Murphy" (PDF) (ingilis). 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2012-07-12.
68. Kearney, Christine (2009-03-16). "«Family Guy» wins court battle over song" (ingilis). Reuters. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-21.
69. "Magician sues over cartoon Jesus" (ingilis). Chortle. 2007-12-06. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-22.
70. "Arthur Metrano, vs. Twentieth Century Fox Film Corporation, Seth MacFarlane, Steve Callaghan and Alex Borstein" (PDF) (ingilis). Федеральный окружной суд США для центрального округа Калифорнии. 2007-12-05. 2012-08-06 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-22.
71. "SEPARATING THE SHEEP FROM THE GOATS: CELEBRITY SATIRE AS FAIR USE" (PDF) (ingilis). Cardozolawreview.com. 2012-08-17 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-22.
72. Graham, Jefferson. "Cartoonist MacFarlane funny guy of Fox's 'Family' Subversive voice of series is his". USA Today. səh. E7.
73. Dean, John. "Seth MacFarlane's $2 Billion Family Guy Empire". Fox Business (ingilis). News Corporation. 2010-09-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-08-23.
74. Franklin, Nancy (January 16, 2006). "American Idiots". The New Yorker. Condé Nast Publications.
75. "Voices of Tom Tucker" (ingilis). Behindthevoiceactors.com. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-23.
76. "Voices of Carter Pewterschmidt" (ingilis). Behindthevoiceactors.com. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-23.
77. "Family Guy Cast and Details". TV Guide (ingilis). 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-23.
78. "The 50 Greatest TV Shows of All Time–12–Family Guy". Empire (ingilis). 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-02.
79. Miller, Kirk. "Q&A: Alex Borstein". Metromix (ingilis). 2012-08-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-23.
80. "Alex Borstein (Lois) Laughs at the Once-Dead Family Guy's Longevity". TV Guide (ingilis). 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-23.
81. "Alex Borstein" (ingilis). Film.com. 2009-04-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-08-24.
82. Graham, Jefferson (April 9, 1999). "Seth Green fits right in with new Family". USA Today. Gannett Company.
83. "Fans help 'Family Guy' return to Fox". Observer-Reporter. səh. E5.
84. Set Qrin (September 27, 2005). Stewie Griffin: The Untold Story: Audio Commentary (DVD).
85. "Family Guy — Meg Griffin" (ingilis). Behindthevoiceactors.com. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-29.
86. excerpt "Behind the scenes of 'Family Guy' *** Character 'voice' star to speak" (#bad_url). The Advocate (ingilis). İstifadə tarixi: 2012-07-24.
87. "Mike Henry of «Family Guy» talks voices, gags and instinct". Campus Times (ingilis). 2008-09-11. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-24.
88. "Adam West: Credits". TV Guide. İstifadə tarixi: October 8, 2009.
89. "Jennifer Tilly: Credits". TV Guide. İstifadə tarixi: October 8, 2009.
90. Steve Callaghan (writer) (September 5, 2001). "Mr. Saturday Knight". Family Guy. 3 sezon. 9 epizod. Fox Broadcasting Company.
91. "Carlos Alazraqui: Credits". TV Guide. İstifadə tarixi: September 8, 2009.
92. "Adam Carolla: Credits". TV Guide. İstifadə tarixi: October 13, 2009.
93. "Lori Alan: Credits". TV Guide. İstifadə tarixi: October 8, 2009.
94. "Phil LeMarr: Credits". TV Guide. İstifadə tarixi: October 8, 2009.
95. "Butch Hartman: Credits". TV Guide. İstifadə tarixi: November 28, 2009.
96. "Danny Smith: Credits". TV Guide. İstifadə tarixi: October 8, 2009.
97. "Family Guy: Mind Over Murder". Film.com. RealNetworks. İstifadə tarixi: December 8, 2009. ^{[ölü keçid]}
98. . The Hollywood Reporter. e5 Global Media. February 26, 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 27, 2009.
99. French, Dan. "'Trek' cast to reunite on 'Family Guy'". Digital Spy (ingilis). Hachette Filipacchi Médias. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-24.
100. Zuckerman, David. Commentary for the episode "Death Has a Shadow". Family Guy: Volume 1 (DVD). 20th Century Fox.
101. "Family Guy: Death Has a Shadow". Film.com. RealNetworks. October 15, 2008 tarixində . İstifadə tarixi: September 27, 2009.
102. Callaghan, 2005. səh. 158
103. "Alex Borstein from Family Guy". Film.com. RealNetworks. Aprel 28, 2009 tarixində . İstifadə tarixi: Avqust 24, 2009.
104. "Cavalcade Of Cartoons, No Joke: Animated Shows Make Up A Third Of The Midseason Replacements For Axed Fall Premieres". The Charlotte Observer (ingilis).
105. "Family funny business". Tribune Company (ingilis). Chicago Tribune. (#parameter_ignored_suggest)
106. Graham, Jefferson. "Fox revisits Family Guy". USA Today. Gannett Company.
107. Epstein, Daniel Robert. "Interview with Seth MacFarlane, creator of The Family Guy". UGO Networks. 11 İyun 2007 tarixində . İstifadə tarixi: April 8, 2008.
108. Bartlett, James. "Seth MacFarlane – he's the "Family Guy"". Greatreporter.com. İstifadə tarixi: June 9, 2008.
109. "Family Guy writer at Bryant". The Providence Journal.
110. "Family Guy's Seth MacFarlane interviewed!". FHM (ingilis). 2009-06-24. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-30.
111. "The 10 Greatest 'Family Guy' Cutaway Gags" (ingilis). Thisblogrules.com. 2012-06-27. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-30.
112. Johnston, Lauren (2008-12-08). "'Family Guy' stirs controversy with 'Laura Bush killed a guy' catch phrase". Daily News (ingilis). 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-30.
113. Collins, Scott (2009-07-17). "Family Guy breaks the funny bone barrier with Emmy nod". Los Angeles Times (ingilis). Tribune Company. 2012-08-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-04.
114. Boswell, Wendy. "Favorite Family Guy catch phrases" (ingilis). Everyjoe.com. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-30.
115. Bianculli, David (April 28, 2005). "'Dad' Joins MacFarlane's 'Family'". New York Daily News. December 6, 2010 tarixində . İstifadə tarixi: September 19, 2009.
116. "Back in the Fold". Pittsburgh Post-Gazette. April 28, 2005. səh. W37.
117. Rohan, Virginia (May 1, 2005). "An amazing comeback cartoon — Why Fox resurrected Family Guy". The Record. Bergen County, New Jersey.
118. Phelps, Ben (2009-10-16). "Relying on stereotypes, 'Family Guy' sticks to its formula, 'Cleveland' shows a softer side". Tufts Daily (ingilis). Tufts University. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-28.
119. P., Ken. "Interview with Seth MacFarlane (page 10)" (ingilis). IGN. 2012-02-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-28.
120. Love, Brett (January 29, 2007). "Family Guy: Road to Rupert". TV Squad. America On Line. İstifadə tarixi: August 6, 2010. The FG team went back to familiar territory this week, bringing us another "Road to..." episode.
121. Haque, Ahsan. "Family Guy: Stewie and Brian's Greatest Adventures". IGN. News Corporation. İstifadə tarixi: September 4, 2010.
122. Iverson, Dan; Lowe, Scott. "The Cleveland Show Casting Couch". IGN (ingilis). News Corporation. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-28.
123. Iverson, Dan (2007-01-29). "Family Guy: «Road to Rupert» Review". IGN (ingilis). News Corporation. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-28.
124. Haque, Ahsan (2009-06-22). "Family Guy Flashback: «Road to Rhode Island» Review" (ingilis). IGN. 2012-01-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-28.
125. "Road to India". İmdb.com.
126. Seipp, Catherine. "Return of the Family Guy". National Review (ingilis). 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-31.
127. James, Caryn (1998-09-13). (page 2) "The New Season/Television: Critic's Choice; A Little Dysfunctional Family Fun" (#bad_url). The New York Times (ingilis). The New York Times Company. İstifadə tarixi: 2012-07-31.
128. "Show of the Week: Family Guy". The Sydney Morning Herald (ingilis). Fairfax Media. 2009-04-21. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-03.
129. Moore, Frazier (2008-07-04). "Return of the Family Guy". The Seattle Times (ingilis). The Seattle Times Company. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-03.
130. Franklin, Nancy (2006-01-06). "American Idiots". The New Yorker (ingilis). Condé Nast Publications. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-31.
131. "Hulu Movers & Shakers: 2009 Recap". Tvbythenumbers.com. 22 Oktyabr 2010 tarixində . (#parameter_ignored)
132. "Top 100 Animated Series-7, Family Guy". IGN (ingilis). News Corporation. 2009-10-14. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-31.
133. Sheridan, Chris (2005). Family Guy season 4 DVD commentary for the episode "The Fat Guy Strangler" (DVD). 20th Century Fox.
134. "Interview: Dwayne Johnson for Tooth Fairy". ScreenCrave (ingilis). 2010-01-20. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-02.
135. Fletcher, Alex. "Rihanna: 'I relax with Family Guy'" (ingilis). Digital Spy. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-02.
136. "Britney Spears Addicted to «Family Guy», is Crazy". The Blemish (ingilis). 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-02.
137. Radish, Christina (April 21, 2009). . Iseb.net. October 17, 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 9, 2009.
138. Chevapravatdumrong, Cherry (2006). Family Guy season 5 DVD commentary for the episode "Prick Up Your Ears" (DVD). 20th Century Fox.
139. "52nd Emmy Awards Nominees and Winners". Emmys.com. 18 İyun 2018 tarixində .
140. "68th Emmy Awards Nominees and Winners". Emmys.com. 18 İyun 2018 tarixində .
141. "69th Emmy Awards Nominees and Winners". Emmys.com. 18 İyun 2018 tarixində .
142. "54th Emmy Awards Nominees and Winners". Emmys.com. 18 İyun 2018 tarixində .
143. "Family Guy" (ingilis). Академия телевизионных искусств и наук. 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-03.
144. "Legacy: 27th Annual Annie Award Nominees and Winners (1999)" (ingilis). "Enni mükafatı". 2012-08-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-04.
145. "Legacy: 28th Annual Annie Award Nominees and Winners (2000)" (ingilis). "Enni mükafatı". 2012-08-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-04.
146. "Legacy: 33rd Annual Annie Award Nominees and Winners (2005)" (ingilis). "Enni mükafatı". 2012-08-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-04.
147. "Legacy: 34th Annual Annie Award Nominees and Winners (2006)" (ingilis). "Enni mükafatı". 2012-08-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-04.
148. "Legacy: 35th Annual Annie Award Nominees and Winners" (ingilis). "Enni mükafatı". 2012-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-03.
149. "36th Annual Annie Nominations and Awards Recipients" (ingilis). "Enni mükafatı". 2012-08-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-04.
150. "Seth MacFarlane Receives Two Grammy Nominations". The Hollywood Reporter. İstifadə tarixi: November 17, 2012.
151. "Roberts, Costner among nominees for 18th People's Choice Awards". The Pantagraph. Associated Press. February 6, 1992.
152. "People's Choice Awards Past Winners: 2006". CBS. November 13, 2007 tarixində . İstifadə tarixi: November 14, 2007.
153. "Teen Choice Awards Official Website". Fox.com. October 11, 2007 tarixində . İstifadə tarixi: October 23, 2007.
154. "The 100 Greatest Villains of All Time". Wizard. Wizard Entertainment (177): 86. July 2006.
155. "The 50 best US television shows". Timesonline.co.uk. 18 İyun 2018 tarixində .
156. "Top 25 Primetime Animated Series of All Time 10-6". IGN (ingilis). News Corporation. 2012-08-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-04.
157. "100 Greatest Cartoons" (ingilis). Channel 4. 2005-03-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-10-08.
158. Hager, Steven; Lewin, Natasha (December 31, 2009). . High Times. January 7, 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 9, 2010.
159. "TV Guide Magazine's 60 Greatest Cartoons of All Time". Tvguide.com. September 24, 2013. İstifadə tarixi: February 6, 2014.
160. Bowling, Aubree. "Worst TV Show of the Week-Family Guy". Parents Television Council (ingilis). 2007-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-07-26.
161. Schulenburg, Caroline. "Family Guy". Parents Television Council (ingilis). 2008-01-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-06-28.
162. Shirlen, Josh. "Family Guy on Fox". Parents Television Council (ingilis). 2012-08-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-06.
163. Learmonth, Michael (2006-12-14). "PTC unhappy with TV's religious stereotypes". Variety (ingilis). 2012-08-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-06.
164. Gildemeister, Christopher (2006-12-14). "Faith in a Box: Entertainment Television and Religion 2005-2006" (ingilis). Parents Television Council. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-09-27.
165. "PTC's Annual Top 10 Best & Worst Family Shows on Network Television 1999–2000 TV Season". Parents Television Council (ingilis). 2012-08-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-06.
166. "Top Ten Best and Worst Shows for family viewing on prime time broadcast television". Parents Television Council (ingilis). 2005-10-19. 2012-08-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-06.
167. "Rating the Top 20 Most Popular Prime Time Broadcast TV Shows Watched by Children Ages 2–17". Parents Television Council (ingilis). 2012-08-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-06.
168. "Microsoft pulls Family Guy sponsorship". The Daily Telegraph (ingilis). 2012-08-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-06.
169. Carter, Bill (2009-10-27). "TV NOTES; 'Family Guy' Loses Sponsors". The New York Times (ingilis). New York Times Company. 2012-08-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-06.
170. Pierson, Robin. "Episode 1: Death Has a Shadow". The TV Critic (ingilis). 2012-08-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-06.
171. Tucker, Ken (1999-06-09). "Family Guy". Entertainment Weekly (ingilis). Time Warner. 2012-08-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-06.
172. Set Makfarleyn (2003). Commentary for the episode «The Son Also Draws». Family Guy: Volume 1 (DVD). 20th Century Fox.
173. "Venezuela bans Family Guy cartoon" (ingilis). BBC News. 2009-09-27. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-27.
174. . Global Post. October 6, 2009. August 26, 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 26, 2011.
175. Demer, Lisa (April 21, 2008). . Anchorage Daily News. September 20, 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 29, 2010.
176. Ortenzi, Tj (2010-02-16). "Sarah Palin Responds To «Family Guy»". The Huffington Post (ingilis). 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-27.
177. Palin, Sarah (2010-02-15). "Fox Hollywood — What a Disappointment" (ingilis). Facebook.
178. "SEPARATING THE SHEEP FROM THE GOATS: CELEBRITY SATIRE AS FAIR USE" (PDF) (ingilis). Cardozolawreview.com. 2012-08-17 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2012-07-22.
179. . Townhall.com. April 10, 2009. June 9, 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 24, 2009.
180. . Au.tv.yahoo.com. March 2, 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 6, 2014.
181. . Newswire.ca. May 31, 2011. May 9, 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 6, 2014.
182. "More Content, More Fun, More Choice City Unveils the 2015/16 Prime-Time Schedule". Rogers Media. İstifadə tarixi: June 3, 2015. (#apostrophe_markup)
183. "Family Guy Serial Episode On Star World Premiere HD". The Times of India. İstifadə tarixi: December 4, 2016.
184. . Tv3.ie. November 11, 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 6, 2014.
185. Genome lyGuy.aspx "Family Guy – Shows – TV – FOUR" (#bad_url). Four.co.nz. İstifadə tarixi: February 6, 2014.
186. "family guy". digitalspy.co.uk.
187. "Family Guy – BBC Two England – 22 October 2005". BBC Genome Project. İstifadə tarixi: December 22, 2015.
188. "Family Guy – BBC Three – 19 September 2006". BBC Genome Project. İstifadə tarixi: December 22, 2015.
189. Babbage, Rachel (February 17, 2016). "Family Guy on ITV2: Find out exactly when the Griffins are coming to the channel". Digital Spy. İstifadə tarixi: February 18, 2016.
190. Martin, Lara (February 18, 2016). "Good news for Family Guy fans missing BBC Three... it starts on ITV2 on 29 February". Reveal. Nat Mags. İstifadə tarixi: February 18, 2016.
191. Plunkett, John (March 23, 2015). "Family Guy leaves BBC3 for ITV". The Guardian. İstifadə tarixi: March 23, 2015.
192. "Family Guy moving to ITV2 in autumn 2015". Digital Spy.
193. Clodfelter, Tim (2004). "Here's the Offbeat Stuff that true geeks are made of". Winston-Salem Journal: 33.
194. Szadkowski, Joseph (2006). "Undead monster doomed to wander the high seas". The Washington Times.
195. Steinberg, Brian (December 30, 2007). "The year in advertising". The Boston Globe. İstifadə tarixi: October 19, 2009.
196. "Subway – it's for the fat-loving guy, too". The News Tribune. November 30, 2007.
197. "Search results: Family Guy" (ingilis). HarperCollins. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-29.
198. "Family Guy Video Game!" (ingilis). MobyGames. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-09.
199. "Family Guy" (ingilis). The Internet Pinball Database. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-09.
200. Langley, Ryan (2009-10-02). "Family Guy Party Game in Development" (ingilis). IGN. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-29.
201. "Family Guy Online is…". Family Guy Online (ingilis). Fox. 2012-08-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-09.
202. Тимур Хорев. (23 декабря 2012). "Виртуальный мир Family Guy Online закрывается" (rus). Игромания. 2012-12-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-12-23.
203. "Family Guy: Back to the Multiverse" (ingilis). GameSpot. İstifadə tarixi: 2012-08-09.
204. "Family Guy: Back to the Multiverse (Playstation 3)" (ingilis). GameFAQs. 2012-12-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-12-23.
205. "Family Guy: Back to the Multiverse (Xbox 360)" (ingilis). GameFAQs. 2012-12-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-12-23.
206. Tach, Dave (April 3, 2014). "Family Guy: The Quest For Stuff destroys Quahog and hits Android and iOS April 10". Polygon. İstifadə tarixi: August 22, 2014.
207. Sung, Mark. (2005-04-17). "Family Guy Live In Las Vegas Soundtrack Details" (ingilis). Monsters and Critics. 2012-10-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-20.
208. "The Family Guy Comic Book is Coming For You Nerds" (ingilis). UGO.com. 2011-06-08. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-28.
209. Collins, Cott (2005). "Some Television Reruns Hit Their Prime on DVD". Los Angeles Times: A1.
210. Levin, Gary (2004-03-24). "Family Guy un-canceled, thanks to DVD sales success". USA Today (ingilis). İstifadə tarixi: 2012-08-31.
211. "Family Guy — Volume 1" (ingilis). TVShowsonDVD.com. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
212. "Family Guy — Season 1" (ingilis). Amazon.co.uk. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
213. "Family Guy — Season 1" (ingilis). JBHiFiOnline.com.au. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-10-09.
214. "Family Guy — Season 2" (ingilis). Amazon.co.uk. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
215. "Family Guy — Season 2" (ingilis). EzyDVD. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
216. "Family Guy — Volume 2" (ingilis). TVShowsonDVD.com. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
217. "Family Guy — Season 3" (ingilis). Amazon.co.uk. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
218. "Family Guy — Season 3" (ingilis). EzyDVD. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
219. "Family Guy — Volume 3" (ingilis). TVShowsonDVD.com. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
220. "Family Guy — Season 4" (ingilis). Amazon.co.uk. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
221. "Family Guy — Season 4" (ingilis). EzyDVD. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
222. "Family Guy — Volume 4" (ingilis). TVShowsonDVD.com. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
223. "Family Guy — Stewie Griffin: The Untold Story" (ingilis). TVShowsonDVD.com. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
224. "Family Guy Presents: Stewie Griffin: The Untold Story" (ingilis). Amazon.co.uk. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
225. "Family Guy — Stewie Griffin: The Untold Story" (ingilis). EzyDVD. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
226. "Family Guy — Volume 5" (ingilis). TVShowsonDVD.com. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
227. "Family Guy — SeasBlue Harveston 5" (ingilis). Amazon.co.uk. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
228. "Family Guy — Volume 7" (ingilis). TVShowsonDVD.com. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
229. "Family Guy — Season 6" (ingilis). Amazon.co.uk. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
230. "Family Guy — Season 6" (ingilis). EzyDVD. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
231. "Family Guy — Blue Harvest" (ingilis). TVShowsonDVD.com. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
232. "Family Guy — Blue Harvest" (ingilis). Amazon.co.uk. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
233. "Family Guy — Blue Harvest" (ingilis). EzyDVD. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
234. "Family Guy — Season 7" (ingilis). Amazon.co.uk. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
235. "Family Guy — Season 7" (ingilis). EzyDVD. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
236. "Family Guy — Volume 8" (ingilis). TVShowsonDVD.com. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
237. "Family Guy — Season 8" (ingilis). Amazon.co.uk. 2012-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
238. "Family Guy — Something, Something, Something, Dark Side" (ingilis). TVShowsonDVD.com. 2012-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
239. "Family Guy Presents: Something Something Something Dark Side" (ingilis). Amazon.co.uk. 2012-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
240. "Announcement for Family Guy — Something, Something, Something Dark Side" (ingilis). TVShowsOnDVD.com. 2009-09-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-10-09.
241. "Family Guy — Street Date, Cost, and Other New Info for 'Volume 9' Come Out" (ingilis). TVShowsOnDVD.com. 2012-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
242. "DVD — Family Guy: Season 9" (ingilis). Play.com. 2012-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
243. "Family Guy — Season 9" (ingilis). EzyDVD. 2012-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
244. "Family Guy — It's a Trap!" (ingilis). TVShowsonDVD.com. 2012-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
245. "Family Guy Presents — Limited Collectors Edition" (ingilis). Amazon.co.uk. 2012-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
246. "Buy Family Guy; It's A Trap Voices; Seth Macfarlane, Animated, DVD" (ingilis). Sanity.com.au. 2012-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
247. Lambert, David (2012-07-11). "Family Guy — Long List of Extras Revealed with Formal Volume 10 DVD". TV Shows on DVD (ingilis). 2012-10-18 tarixində arxivləşdirilib. (#parameter_ignored)
248. "Family Guy — Season 10" (ingilis). Amazon.co.uk. 2012-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
249. "Family Guy — Season 10" (ingilis). EzyDVD. 2012-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
250. Lambert, David (July 12, 2013). . TV Shows on DVD. July 15, 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 13, 2013. (#invisible_char)
251. "Family Guy — Season 11 [DVD]: Amazon.co.uk: Seth MacFarlane, Alex Borstein, Seth Green, Mila Kunis: Film & TV" (ingilis). Amazon.co.uk. 2012-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
252. "Family Guy — Season 11" (ingilis). EzyDVD. 2012-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
253. Lambert, David (October 10, 2013). . TV Shows on DVD. October 13, 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 10, 2013.
254. "Family Guy - Season 12 [DVD]: Amazon.co.uk: Seth MacFarlane, Alex Borstein, Seth Green, Mila Kunis: Film & TV". Amazon.co.uk. İstifadə tarixi: 2013-08-10.
255. "Family Guy Season 12 DVD". Mightyape.co.nz. İstifadə tarixi: 2013-09-02.
256. Lambert, David (October 17, 2014). . TV Shows on DVD. October 20, 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 17, 2014.
257. "Family Guy Season 13 [DVD]: Amazon.co.uk: DVD & Blu-ray". Amazon.co.uk. 2009-09-09. İstifadə tarixi: 2014-03-24.
258. . ezydvd.com.au. 2014-03-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-12.
259. . Amazon.co.uk. 2018-08-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-04.
260. "Family Guy: Season 14 (DVD)". Amazon.co.uk. İstifadə tarixi: July 22, 2014.
261. . Ezy DVD. May 17, 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 15, 2014.
262. "Family Guy Ssn 15". Amazon.co.uk. (#archive_url)
263. "Family Guy: Season 15 (DVD)". Amazon.co.uk. İstifadə tarixi: September 13, 2015.
264. "Family Guy Season 15 DVD". nzgameshop.com. İstifadə tarixi: September 13, 2015.
265. White, Cindy (2010-12-23). "Family Guy: Something, Something, Something Dark Side Blu-ray Review" (ingilis). IGN. 2012-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-10.
266. "Family Guy Presents: Something Something Something Dark Side Blu-ray" (ingilis). Amazon.co.uk. 2012-11-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012010-28.
267. "IGN: Family Guy: It's a Trap Blu-ray" (ingilis). IGN. 2012-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-10.
268. "Family Guy: It's a Trap! (DVD + Blu-ray + Digital Copy)" (ingilis). EzyDVD. 2012-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-10.
269. Adalian, Josef (March 10, 2005). "Family Guy Center Stage". Variety. səh. 1.
270. "'Family Guy' Returns to FOX" (ingilis). Fox News. 2005-04-30. 2012-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-30.
271. Tucker, Ken (2009-11-08). "Family Guy Presents Seth & Alex's Almost Live Comedy Show': Almost pretty funny". Entertainment Weekly (ingilis). 2012-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-30.
272. Szalai, Georg (2007-07-23). "«Family Guy» movie possible, MacFarlane says" (ingilis). Reuters. 2012-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-09.
273. "Family Guy writer Seth MacFarlane wants show to end" (ingilis). BBC News. 2011-10-13. 2012-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-29.
274. Breaking News – FOX Announces Fall Premiere Dates for the 2009–2010 Season. TheFutonCritic.com. Retrieved June 5, 2012.
275. "Fox Primetime — The Cleveland Show — Fact Sheet" (ingilis). Fox Flash. 2012-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-31.
276. Hinckley, David (May 13, 2013). "Fox announces 2013-14 fall schedule, which includes return of Kiefer Sutherland's '24'". NY Daily News. İstifadə tarixi: June 1, 2013.

Ədəbiyyat

1. Jeff Lenburg (2006). Who's Who in Animated Cartoons: An International Guide to Film & Television's Award-Winning and Legendary Animators (Applause Theatre & Cinema Books). Nyu-York. ISBN 978-1-55783-671-7.
2. Steve Callaghan (2005). Family Guy: The Official Episode Guide, Seasons 1–3 (HarperCollins). Nyu-York. ISBN 978-0-06-083305-3.

Xarici keçidlər

• Qriffinlər rəsmi saytı
• Qriffinlər — Internet Movie Database saytında.

• Qriffinlər TV.com saytında
• Qriffinlər — Facebook səhifəsi