Silikatlar böyük mineral qrupunu əhatə edir. Onlar üçün mürəkkəb kimyəvi tərkib və kompleks elementlərin digərləri ilə izomorf əvəzlənməsi səciyyəvidir. Silikatların tərkibinə daxil olan əsas kimyəvi elementlər bunlardır: Si, O, Al, Fe2+, Fe3+, Mg, Mn, Ca, Na, K, həmçinin Li, B, Be, Zr, Ti, F, H, (OH)− və ya H2O formasında.
Silikatların mineral formalarının ümumi miqdarı 800-dür. Litosfer minerallarının tərkibinin 90%-ində silikalara rast gəlinir. Dağ suxurlarının böyük hissəsi onlardan təşkil olunmuşdur: şpatlar, kvars, amfobol, qarğaduzu, piroksin, olivin və s. Ən geniş yayılmışları şpatlar və kvartslardır, ikincinin payına bütün mineralların 12 % -i düşür.
Struktur növləri
Tetraed silikatanion
Kondensasiya olunmuş qoşa tetraedr
Hər bir silikatın struktur tərkibi siliumoksid və oksigen birləşməsindən ibarətdir. Bu birləşmə kristal-kimyəvi prinsipə söykənir, əsasən də Si (0.39Å) və O (1.32Å) ionlarının radiusu ilə bağlıdır. Beləliklə bütün silikatların əsasında [SiO4]3 qrupu durur. Silisiumoksid birləşməsinin tetraedralarının qarşılıqlı əlaqəsindən asılı olaraq aşağıdakı silikat növləri fərqlənir.
Adacıq silikatlar, yəni silikatlar izolyasiya olunmuş [SiO4]4− və digər qrup tetraedrlərdən təşkil olunur: a)silisiumiksid tetraedri izoliyasiya olunmuş silikatlar. Onun radikalı [SiO4]4−dür, çünki hər bir dördüncü oksigen bir valentliyə malikdir. b) əlavə olunmuş anionimə (О2−, ОН−, F− və s.) malik adacıq silikatlar. c)ikiləşmiş tetraedrə malik silikatlar. Xüsusiləşmiş silisumoksid tetaedr cütləri [Si2O7]6− ilə frqlənirlər. d) üzükvari silikatlar. Silisiumoksid tetraedrləri sadəcə üzükşəkilli birləşmiş üç, dörd və ya beş qruplardan ibarət olur, həmçinin ikimərtəbəli forması da mövcuddur. Onların radikalları: [Si3O9]6−, [Si4O12]8−, [Si6O18]2−, [Si12O36]24−. Bu növ silikatlara daxildirlər: olivin, sirkon, titanit, topaz, disten, andaluzit, stavrolit, vezuvian, kalamin, epitod, soizit, ortit, berill, korderit və s.
Zəncirvari silikatlar silisiumoksid tetraedrlərinin fasiləsiz zəncir şəklində birləşməsindən yaranır. Tetraedrlər fasiləsiz əlaqəyə malik zəncirlərə bölünür. Onların radikalları: [Si2O6]4− и [Si3O9]6−. Zəncirvari silikatlar orta sıxlığı, bərkliyi və prizmalarn tillərinin yapışması ilə xarakterizə olunur. Maqma və metamorfik dağ suxurlarında rast gəlinir.
Kəmər silikatlar silisium tetraedrlərin kəmər şəklində əlaqələnməsindən yaranır. Onlar bir-biri il əlaqəsi olmayan zəncir, lent və ya kəmərlərin ikiləşmiş formasıdır. Radikal strukturu: [Si4O11]6−. Buraya tremolit, aktinolit, jadeit aiddir.
Qatlı silikatlarda silisiumoksid tetraedrləri kəsilməz qatlardan təşkil olunmuşdur. Struktur radikalı: [Si2O5]2−. Silisiumoksid tetraedrlərin qatları bir-birindən ayrıdır və kationlarla əlaqəlidirlər. Bu növ silikatlara aiddirlər: talk, serpentin, asbest, revdinskt, palqorskit, biotit, vermikulit, xlorit, gil mineralları və s.
Üçölçülü karkaslı silikatlar. Bu halda oksigen atomu şəriklidir. Belə karkas neytraldır. Radikalı [SiO2]0. Belə karkas kvarsın strukturuna uyğun gəlir. Bu əsasa görə onu okisdlərə yox, silikatlara aid edirlər. Karkas silikatlarının eşidliyi onunla izah olunur ki, onun tərkibində alüminiumoksid tetraedrlər vardır. Al və Si-un nisbəti 1:3 və 1:1.
Mənbə
Миловский А.В. Минералогия и петрография. — М.: Государственное научно-техническое издательство литературы по геологии и охране недр, 1958. — С. 83—88.
Химическая энциклопедия / Редкол.: Кнунянц И.Л. и др.. — М.: Советская энциклопедия, 1995. — Т. 4 (Пол-Три). — 639 с. — ISBN 5-82270-092-4.
September 07, 2021
silikatlar, böyük, mineral, qrupunu, əhatə, edir, onlar, üçün, mürəkkəb, kimyəvi, tərkib, kompleks, elementlərin, digərləri, ilə, izomorf, əvəzlənməsi, səciyyəvidir, tərkibinə, daxil, olan, əsas, kimyəvi, elementlər, bunlardır, həmçinin, formasında, mineral, f. Silikatlar boyuk mineral qrupunu ehate edir Onlar ucun murekkeb kimyevi terkib ve kompleks elementlerin digerleri ile izomorf evezlenmesi seciyyevidir Silikatlarin terkibine daxil olan esas kimyevi elementler bunlardir Si O Al Fe2 Fe3 Mg Mn Ca Na K hemcinin Li B Be Zr Ti F H OH ve ya H2O formasinda Silikatlarin mineral formalarinin umumi miqdari 800 dur Litosfer minerallarinin terkibinin 90 inde silikalara rast gelinir Dag suxurlarinin boyuk hissesi onlardan teskil olunmusdur spatlar kvars amfobol qargaduzu piroksin olivin ve s En genis yayilmislari spatlar ve kvartslardir ikincinin payina butun minerallarin 12 i dusur Struktur novleri Redakte Tetraed silikatanion Kondensasiya olunmus qosa tetraedr Her bir silikatin struktur terkibi siliumoksid ve oksigen birlesmesinden ibaretdir Bu birlesme kristal kimyevi prinsipe soykenir esasen de Si 0 39A ve O 1 32A ionlarinin radiusu ile baglidir Belelikle butun silikatlarin esasinda SiO4 3 qrupu durur Silisiumoksid birlesmesinin tetraedralarinin qarsiliqli elaqesinden asili olaraq asagidaki silikat novleri ferqlenir Adaciq silikatlar yeni silikatlar izolyasiya olunmus SiO4 4 ve diger qrup tetraedrlerden teskil olunur a silisiumiksid tetraedri izoliyasiya olunmus silikatlar Onun radikali SiO4 4 dur cunki her bir dorduncu oksigen bir valentliye malikdir b elave olunmus anionime O2 ON F ve s malik adaciq silikatlar c ikilesmis tetraedre malik silikatlar Xususilesmis silisumoksid tetaedr cutleri Si2O7 6 ile frqlenirler d uzukvari silikatlar Silisiumoksid tetraedrleri sadece uzuksekilli birlesmis uc dord ve ya bes qruplardan ibaret olur hemcinin ikimertebeli formasi da movcuddur Onlarin radikallari Si3O9 6 Si4O12 8 Si6O18 2 Si12O36 24 Bu nov silikatlara daxildirler olivin sirkon titanit topaz disten andaluzit stavrolit vezuvian kalamin epitod soizit ortit berill korderit ve s Zencirvari silikatlar silisiumoksid tetraedrlerinin fasilesiz zencir seklinde birlesmesinden yaranir Tetraedrler fasilesiz elaqeye malik zencirlere bolunur Onlarin radikallari Si2O6 4 i Si3O9 6 Zencirvari silikatlar orta sixligi berkliyi ve prizmalarn tillerinin yapismasi ile xarakterize olunur Maqma ve metamorfik dag suxurlarinda rast gelinir Kemer silikatlar silisium tetraedrlerin kemer seklinde elaqelenmesinden yaranir Onlar bir biri il elaqesi olmayan zencir lent ve ya kemerlerin ikilesmis formasidir Radikal strukturu Si4O11 6 Buraya tremolit aktinolit jadeit aiddir Qatli silikatlarda silisiumoksid tetraedrleri kesilmez qatlardan teskil olunmusdur Struktur radikali Si2O5 2 Silisiumoksid tetraedrlerin qatlari bir birinden ayridir ve kationlarla elaqelidirler Bu nov silikatlara aiddirler talk serpentin asbest revdinskt palqorskit biotit vermikulit xlorit gil minerallari ve s Ucolculu karkasli silikatlar Bu halda oksigen atomu seriklidir Bele karkas neytraldir Radikali SiO2 0 Bele karkas kvarsin strukturuna uygun gelir Bu esasa gore onu okisdlere yox silikatlara aid edirler Karkas silikatlarinin esidliyi onunla izah olunur ki onun terkibinde aluminiumoksid tetraedrler vardir Al ve Si un nisbeti 1 3 ve 1 1 Menbe RedakteMilovskij A V Mineralogiya i petrografiya M Gosudarstvennoe nauchno tehnicheskoe izdatelstvo literatury po geologii i ohrane nedr 1958 S 83 88 Himicheskaya enciklopediya Redkol Knunyanc I L i dr M Sovetskaya enciklopediya 1995 T 4 Pol Tri 639 s ISBN 5 82270 092 4 Menbe https az wikipedia org w index php title Silikatlar amp oldid 3276360, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
