fbpx
Wikipedia

Bakı şəhərinin tarixi

Avqust 05, 2021

Bakının tarixi — Bakı şəhərinin tarixini əhatə edən dövr. Bakı şəhəri Azərbaycan Respublikasının paytaxtıdır. Müxtəlif dövrlərdə Bakı şəhəri Şirvanşahlar dövləti, Bakı xanlığı, Bakı quberniyası, Azərbaycan Demokratik Respublikası və Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının mərkəzi olmuşdur.

Bakı tarixi

Bu məqalələr ölkə seriyasındandır
Tarixi
Etimologiya
Orta əsrlər
İçərişəhər
Bakı xanlığı
Rusiya imperiyası
Sovetski
I Dünya Müharibəsi
Bakı döyüşü
AXC
Bakı əməliyyatı
Azərbaycan SSR
II Dünya Müharibəsi
Qara Yanvar
Müasir dövrdə
Həmçinin bax
Xronologiya
Memarlıq tarixi
merlər
Bakı portalı
  • b
  • m
  • r

Adın etimologiyası

Bakı adının mənşəyi haqqında müxtəlif fikirlər vardır. Fars dilində bu adın ilkin forması kimi Baqavan sözündən istifadə edilmişdir. Bu söz Tanrının şəhəri kimi tərcümə olunur. Fars mənbələrində Bakı adının digər bir etimologiyası kimi Bādkube (بادکوبه ) kimi yazılan Küləklər şəhəridir. Bakı şəhərinin eramızın V əsrində yarandığından Badükübə sözünü bu dövrdən etibarən istifadə olunduğu ehtimal olunur.

Müxtəlif dövrlərdə şəhərin adlanırılması

Əsr və ya il Mənbə Bakının adı
V — VIII əsrlər Movses Korenatsis Beqavan
930 İstəxr Bakuh
943–944 Məsudi Bakuh
942–952 Əbu Dulaf Bakuya
982 Hudud əl Ələm Bakı
985 Müqəddəsi Bakuh
XII əsr Xəqani Bakı
XIII əsr Yaqut əl-Həməvi Bakuya
XIV əsr Fəzlullah Rəşidəddin Bakı
XV əsr Əbdürrəşid Bakuvi Bakuya
XVI əsr Həsən bəy Rumlu Baku
XVIII əsr Övliya Çələbi Bakı

Qədim Tarixi

Abşeron yarımadası ərazisində tapılmış arxeoloji materiallar buranın qədim yaşayış məskəni olduğunu sübut edir. Pirallahı, Zığ gölü ətrafı, Şüvəlan, Mərdəkan, Binəqədi, Əmircan və s. yerlərdə e.ə. III–I minilliklərə aid arxeoloji abidələr tapılmışdır.

Bakının salındığı tarix dəqiq məlum deyildir. Bəzi tədqiqatçılar Bakını Qaytara (Qanqara), Albana, Baruka və s. ilə eyniləşdirirlər. Bakıda tapılmış V–VII əsrlərə aid Sasani dəfinəsi o dövrdə buranın yaşayış məntəqəsi olduğundan xəbər verir. V–VI əsr mənbələrində Bakı "Bağavan" və "Atəş-i Baquan", ərəb mənbələrində (X əsr) "Bakuyə", "Bakuh", "Baku", rus mənbələrində (XV əsr) "Baka", Səfəvilər dövrü fars dilli mənbələrdə "Badi kubə" adlandırılır.

Tarixən Bakı Şərqin iri şəhərlərindən olub. Şəhər iqtisadiyyatında neft və duz istehsalı əsas yer tutub. Ərəb səyyahı Əbu Düləfin (X əsr) məlumatına görə, Bakıdakı iki neft yatağından ildə təqribən 720 min dirhəm gəlir əldə edilirmiş. Feodal münasibətlərin, ticarətin və sənətkarlığın inkişafı şəhərin çiçəklənməsinə şərait yaradıb. Beynəlxalq ticarətin yolayrıcında yerləşən Bakı Şərq və Qərb ölkələri arasındakı ticarət əlaqələrində mühüm rol oynayıb. Bakıya Xəzər, Slavyan, Bizans, Çin, İraq, Suriya, Genuya, Venesiya, İran, Hindistan tacirləri gəlib. Bakıdan İran, İraq və s. ölkələrə neft ixrac olunub.

IX əsrin 2-ci yarısında Abbasilər xilafətinin zəifləməsi və mərkəzi hakimiyyətdən uzaqlaşmaq meyllərinin qüvvətlənməsi Xilafətə tabe ölkələrdə bir sıra müstəqil dövlətlərin yaranmasına səbəb oldu. Belə dövlətlərdən biri də Şirvanşahlar dövləti idi. Bakı X əsrin axırlarında Şirvanın əsas şəhərlərindən birinə çevrildi. Əhali sənətkarlıq, ticarət, bağçılıq, bostançılıq, üzümçülük, baramaçılıq, əkinçilik, neftçıxarma, balıqçılıq və s. ilə məşğul olurdu.

Bakı X əsrdən liman şəhəri kimi məşhur idi. XI əsrin sonu, XIII əsrin əvvəllərində Bakı tərəqqi dövrü keçirirdi. 1191-ci ildə Qızıl Arslan Şamaxını tutduqda şirvanşah I Axsitan müvəqqəti olaraq paytaxtı Bakıya köçürmüşdü. Şirvanşahlar şəhərin möhkəmləndirilməsinə xüsusi diqqət verirdilər. XII əsrdə Bakı ikicərgəli qala divari və xəndəklə əhatə olundu.

Qız Qalası da şəhərin müdafiə sisteminə daxil idi. 1232–1235 illərdə Bakını dəniz tərəfdən qorumaq məqsədi ilə buxta daxilində möhkəmləndirilmiş qala tikildi. Şirvanşahlar Xəzər dənizində güclü donanma yaratdılar.

XIII əsrin 30-cu illərində monqollar Bakıya hucum edib, uzunmüddətli mühasirədən sonra şəhəri aldılar. Bakıda neftçıxarma və ticarət tənəzzülə uğradı. XIV əsrin ortalarına doğru Bakıda ticarət (xüsusilə dəniz ticarəti) yenidən canlandı. Gilan və Şamaxı ipəyinin beynəlxalq ticarətdə əhəmiyyətinin artmasi ilə əlaqadar Bakının iqtisadi mövqeyi möhkəmləndi. XIV əsrdən Bakıdan Qızıl Orda, Moskva knyazlığı, Avropa ölkələri və s. yerlərə müxtəlif mallar, xüsusən ipək, xalça və s. ixrac edilirdi. Bakıdan Həştarxana, Orta Asiyaya və Xəzərin cənub sahillərinə mal daşınırdı. XIV əsrin 2-ci yarısında Bakının iqtisadi və siyasi rolunun artması ilə əlaqədar olaraq Xəzər dənizi bəzən Bakı dənizi də adlandırılırdı (bu, 1375-ci ildə katalan dilində hazırlanmış atlasda göstərilir). Bakıda indiyədək qalan tarixi-memarlıq abidələri – Buxara karvansarası (XIV əsr), Qız Qalası yaxınlığında Multani (hind) karvansarası (XV–XVI əsrlər) və s. Şərq ölkələri ilə geniş ticarət əlaqələrinin mövcudluğundan xəbər verir.

Orta əsrlər

Şirvanşah I Xəlilüllahın dövründə (1417–1462) Bakıda mühüm tikinti işləri aparıldı. Şirvanşahlar saray kompleksi də bu dövrdə tikilmişdir. Bakıda ticarət, sənətkarlıq inkişaf edir, iqtisadi və mədəni həyat yüksəlirdi. XV əsrin 2-ci yarısında Böyük Moskva knyazlığı ilə ticarət daha da genişləndi və diplomatik əlaqələr yaradıldı. 1501-ci ildə Şah İsmayıl Şirvana hücum edərək Bakını aldı.

Səfəvi hökmdarı I Təhmasib 1538-ci ildə Bakının da daxil olduğu Şirvanı Səfəvilər dövlətinə birləşdirdi. Səfəvi-Osmanlı müharibələri zamanı 1578-ci ildə Osmanlı ordusu Bakını tutdu. 1607-ci ildə şəhər yenidən Səfəvilərin hakimiyyəti altına keçdi. Mərkəzi hakimiyyətin qüvvətlənməsi, məhsuldar qüvvələrin inkişafını ləngidən feodal çəkişləmələrinə, dağıdıcı müharibələrə son qoyulması XVII əsrin 40-cı illərində şəhərin yüksəlişinə təkan verdi. Səfəvilər dövründə Bakıda mis pullar buraxılırdı. Bakı və Abşeron əhalisinin xeyli hissəsi xalçaçılıqla məşğul olurdu. XVI–XVIII əsrlərdə sənətkarlıq, xüsusilə xalçaçılıq daha da inkişaf etdi. Bakıda toxuculuq da mühüm yer tuturdu. XVII–XVIII əsrlərə aid tarixi abidələr bu dövrdə Bakıda memarlıq, həkkaklıq və s.-nin inkişaf etdiyini göstərir.

Bakının zəngin təbii sərvətləri, habelə mühüm hərbi strateji əhəmiyyəti XVIII əsrin əvvəllərindən etibarən Rusiyanın diqqətini cəlb edirdi. Xəzərin cənub-qərb sahillərinə yiyələnməyə çalışan Rusiya çarı I Pyotr xüsusi hərbi dəniz ekspedisiyası yaradır. 1723-cü il iyunun 26-da I Pyotrun qoşunu Bakını işğal edir. Lakin, Rusiya və İran arasında bağlanan Gəncə məqaviləsinə (1735) görə Bakı yenidən İranın hakimiyyəti altına keçdi.

Bakı xanlığı

 
İçəri şəhərin tarixi qala qapıları.

XVIII əsrin ortalarında Azərbaycanda bir sıra xanlıqlar, o cümlədən Bakı xanlığı yarandı. Ara müharibələri bütün Azərbaycanda olduğu kimi, Bakıda da iqtisadiyyat və mədəniyyətin inkişafına mane olur, əhalinin vəziyyətini son dərəcə ağırlaşdırırdı. XVIII əsrin 2-ci yarısında Bakıda şəhər həyatı və ticarət nisbətən canlandı. Lakin Ağa Məhəmməd Şah Qacarın Azərbcana hücumları iqtisadiyyatın və ticarət əlaqələrinin yenidən tənəzzülə uğramasına səbəb oldu. 1796-cı ilin yazında Rusiya imperatrisası II Yekaterinanın əmri ilə general V.A.Zubovun komandanlıq etdiyi rus qoşunları Azərbaycana yürüş etdi.

İyunun 13-də Bakı alındı. 1797-ci ilin əvvəlində general P.D.Sisyanov Bakının komendantı təyin olundu. II Yekaterinanın ölümündən sonra oğlu I Pavel V.A.Zubovu geri çağırdı. Çar qoşunları 1797-ci ilin martında Bakını tərk etdi. XIX əsrin əvvəlində I Aleksandr Xəzərsahili vilayətləri, ilk növbədə Bakını tutmaq planı ilə xüsusi maraqlanırdı. Rusiya-İran müharibəsi (1804–1813) bu planın həyata keçirilməsini sürətləndirdi. 1805-ci il avqustun 12-də çar qoşunu Bakını mühasirəyə aldı, lakin müvəffəqiyyət qazanmayaraq geri çəkildi.

1806-cı ilin əvvəlində general P.D.Sisyanovun qoşunları yenidən Bakıya yaxınlaşdı. Şəhəri təslim etmək haqqında Bakı xanı Hüseynqulu xanla danışıqlar zamanı general P.D.Sisyanov öldürüldü. 1806-cı il oktyabrın 6-da Bakı Rusiyaya birləşdirildi. 1807-ci ildə Bakıda 500 ev, 300 000 əhali var idi. 1813-cü ildə bağlanmış Gülüstan sülhü ilə Şimali Azərbaycan, o cümlədən Bakının Rusiyaya birləşdirilməsi təsdiq edildi.

Bakının tarixi şəkilləri

Rusiya imperiyası dövrü

 
8 fevral 1806-cı ildə Bakının Qala qapısı yaxınlığında, Hüseynqulu xanın qardaşı oğlu Aslan bəy tərəfindən öldürülülmüş gürcü əsilli rus generalı Pavel Sisianov.

Şəhərə rəhbərlik etmiş şəxslər

Adı Fəaliyyət dövrü
Iosif Dzahkerli 1878–1879
Stanislav Despot Zenovic 1879–1881
Kristofer Antonov 1893 — ?
Konstantin İreteksi 1896–?
Aleksandr Novikov 1903–1904
Kamil Səfərəliyev 1904–1906
Pyotr Mortkov 1906–1910
M. A. Folbaum 1908–?
Fyodor Qolovin 1912
Sənan Əlizadə 1990–1993
Rəfael Allahverdiyev 1993–2000
Məhəmməd Abbasov 2000 – 2001
Hacıbala Abutalıbov 2001 — günümüz

İstinadlar

  1. Ашурбейли Сара. История города Баку: период средневековья. Баку, Азернешр, 1992
  2. Ашурбейли Сара. История города Баку.
  3. Altstadt, Audrey L. (1992). The Azerbaijani Turks: power and identity under Russian rule. Hoover Press. səh. 42. ISBN 0-817-99182-4. İstifadə tarixi: 2011-11-02.

Ədəbiyyat

  • Alstadt, Audrey L. The Azerbaijani Bourgeoisie and the Cultural-Enlightenment Movement in Baku: First Steps Toward Nationalism.
  • Henry, James Dodds. Baku: An Eventful History. A. Constable & Co., ltd., 1905.
  • Манаф Сулейманов. Дни минувшие. 2007-03-22 at the Wayback Machine
  • Ашурбейли, Сара. История города Баку. Период средневековья. Б., Азернешр, 1992.
  • Тагиев Ф. А. История города Баку в первой половине XIX века (1806–1859). Б., Элм, 1999.
  • Sarabski, Hüseynqulu. Köhnə Bakı. Bakı, 1958.

Avqust 05, 2021
bakı, şəhərinin, tarixi, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, avqust, 2021, ba. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Bakinin tarixi Baki seherinin tarixini ehate eden dovr Baki seheri Azerbaycan Respublikasinin paytaxtidir Muxtelif dovrlerde Baki seheri Sirvansahlar dovleti Baki xanligi Baki quberniyasi Azerbaycan Demokratik Respublikasi ve Azerbaycan Sovet Sosialist Respublikasinin merkezi olmusdur Baki tarixiBu meqaleler olke seriyasindandirTarixiEtimologiyaOrta esrlerIceriseherBaki xanligiRusiya imperiyasiSovetskiI Dunya MuharibesiBaki doyusuAXCBaki emeliyyatiAzerbaycan SSRII Dunya MuharibesiQara YanvarMuasir dovrdeHemcinin baxXronologiyaMemarliq tariximerlerBaki portalibmr Mundericat 1 Adin etimologiyasi 1 1 Muxtelif dovrlerde seherin adlanirilmasi 2 Qedim Tarixi 3 Orta esrler 4 Baki xanligi 5 Bakinin tarixi sekilleri 6 Rusiya imperiyasi dovru 7 Sehere rehberlik etmis sexsler 8 Istinadlar 9 EdebiyyatAdin etimologiyasi RedakteBaki adinin menseyi haqqinda muxtelif fikirler vardir Fars dilinde bu adin ilkin formasi kimi Baqavan sozunden istifade edilmisdir Bu soz Tanrinin seheri kimi tercume olunur 1 Fars menbelerinde Baki adinin diger bir etimologiyasi kimi Badkube بادکوبه kimi yazilan Kulekler seheridir Baki seherinin eramizin V esrinde yarandigindan Badukube sozunu bu dovrden etibaren istifade olundugu ehtimal olunur 2 Muxtelif dovrlerde seherin adlanirilmasi Redakte Esr ve ya il Menbe Bakinin adiV VIII esrler Movses Korenatsis Beqavan930 Istexr Bakuh943 944 Mesudi Bakuh942 952 Ebu Dulaf Bakuya982 Hudud el Elem Baki985 Muqeddesi BakuhXII esr Xeqani BakiXIII esr Yaqut el Hemevi BakuyaXIV esr Fezlullah Resideddin BakiXV esr Ebdurresid Bakuvi BakuyaXVI esr Hesen bey Rumlu BakuXVIII esr Ovliya Celebi BakiQedim Tarixi RedakteAbseron yarimadasi erazisinde tapilmis arxeoloji materiallar buranin qedim yasayis meskeni oldugunu subut edir Pirallahi Zig golu etrafi Suvelan Merdekan Bineqedi Emircan ve s yerlerde e e III I minilliklere aid arxeoloji abideler tapilmisdir Bakinin salindigi tarix deqiq melum deyildir Bezi tedqiqatcilar Bakini Qaytara Qanqara Albana Baruka ve s ile eynilesdirirler Bakida tapilmis V VII esrlere aid Sasani definesi o dovrde buranin yasayis menteqesi oldugundan xeber verir V VI esr menbelerinde Baki Bagavan ve Ates i Baquan ereb menbelerinde X esr Bakuye Bakuh Baku rus menbelerinde XV esr Baka Sefeviler dovru fars dilli menbelerde Badi kube adlandirilir Tarixen Baki Serqin iri seherlerinden olub Seher iqtisadiyyatinda neft ve duz istehsali esas yer tutub Ereb seyyahi Ebu Dulefin X esr melumatina gore Bakidaki iki neft yatagindan ilde teqriben 720 min dirhem gelir elde edilirmis Feodal munasibetlerin ticaretin ve senetkarligin inkisafi seherin ciceklenmesine serait yaradib Beynelxalq ticaretin yolayricinda yerlesen Baki Serq ve Qerb olkeleri arasindaki ticaret elaqelerinde muhum rol oynayib Bakiya Xezer Slavyan Bizans Cin Iraq Suriya Genuya Venesiya Iran Hindistan tacirleri gelib Bakidan Iran Iraq ve s olkelere neft ixrac olunub IX esrin 2 ci yarisinda Abbasiler xilafetinin zeiflemesi ve merkezi hakimiyyetden uzaqlasmaq meyllerinin quvvetlenmesi Xilafete tabe olkelerde bir sira musteqil dovletlerin yaranmasina sebeb oldu Bele dovletlerden biri de Sirvansahlar dovleti idi Baki X esrin axirlarinda Sirvanin esas seherlerinden birine cevrildi Ehali senetkarliq ticaret bagciliq bostanciliq uzumculuk baramaciliq ekincilik neftcixarma baliqciliq ve s ile mesgul olurdu Baki X esrden liman seheri kimi meshur idi XI esrin sonu XIII esrin evvellerinde Baki tereqqi dovru kecirirdi 1191 ci ilde Qizil Arslan Samaxini tutduqda sirvansah I Axsitan muveqqeti olaraq paytaxti Bakiya kocurmusdu Sirvansahlar seherin mohkemlendirilmesine xususi diqqet verirdiler XII esrde Baki ikicergeli qala divari ve xendekle ehate olundu Qiz Qalasi da seherin mudafie sistemine daxil idi 1232 1235 illerde Bakini deniz terefden qorumaq meqsedi ile buxta daxilinde mohkemlendirilmis qala tikildi Sirvansahlar Xezer denizinde guclu donanma yaratdilar XIII esrin 30 cu illerinde monqollar Bakiya hucum edib uzunmuddetli muhasireden sonra seheri aldilar Bakida neftcixarma ve ticaret tenezzule ugradi XIV esrin ortalarina dogru Bakida ticaret xususile deniz ticareti yeniden canlandi Gilan ve Samaxi ipeyinin beynelxalq ticaretde ehemiyyetinin artmasi ile elaqadar Bakinin iqtisadi movqeyi mohkemlendi XIV esrden Bakidan Qizil Orda Moskva knyazligi Avropa olkeleri ve s yerlere muxtelif mallar xususen ipek xalca ve s ixrac edilirdi Bakidan Hestarxana Orta Asiyaya ve Xezerin cenub sahillerine mal dasinirdi XIV esrin 2 ci yarisinda Bakinin iqtisadi ve siyasi rolunun artmasi ile elaqedar olaraq Xezer denizi bezen Baki denizi de adlandirilirdi bu 1375 ci ilde katalan dilinde hazirlanmis atlasda gosterilir Bakida indiyedek qalan tarixi memarliq abideleri Buxara karvansarasi XIV esr Qiz Qalasi yaxinliginda Multani hind karvansarasi XV XVI esrler ve s Serq olkeleri ile genis ticaret elaqelerinin movcudlugundan xeber verir Orta esrler RedakteSirvansah I Xelilullahin dovrunde 1417 1462 Bakida muhum tikinti isleri aparildi Sirvansahlar saray kompleksi de bu dovrde tikilmisdir Bakida ticaret senetkarliq inkisaf edir iqtisadi ve medeni heyat yukselirdi XV esrin 2 ci yarisinda Boyuk Moskva knyazligi ile ticaret daha da genislendi ve diplomatik elaqeler yaradildi 1501 ci ilde Sah Ismayil Sirvana hucum ederek Bakini aldi Sefevi hokmdari I Tehmasib 1538 ci ilde Bakinin da daxil oldugu Sirvani Sefeviler dovletine birlesdirdi Sefevi Osmanli muharibeleri zamani 1578 ci ilde Osmanli ordusu Bakini tutdu 1607 ci ilde seher yeniden Sefevilerin hakimiyyeti altina kecdi Merkezi hakimiyyetin quvvetlenmesi mehsuldar quvvelerin inkisafini lengiden feodal cekislemelerine dagidici muharibelere son qoyulmasi XVII esrin 40 ci illerinde seherin yukselisine tekan verdi Sefeviler dovrunde Bakida mis pullar buraxilirdi Baki ve Abseron ehalisinin xeyli hissesi xalcaciliqla mesgul olurdu XVI XVIII esrlerde senetkarliq xususile xalcaciliq daha da inkisaf etdi Bakida toxuculuq da muhum yer tuturdu XVII XVIII esrlere aid tarixi abideler bu dovrde Bakida memarliq hekkakliq ve s nin inkisaf etdiyini gosterir Bakinin zengin tebii servetleri habele muhum herbi strateji ehemiyyeti XVIII esrin evvellerinden etibaren Rusiyanin diqqetini celb edirdi Xezerin cenub qerb sahillerine yiyelenmeye calisan Rusiya cari I Pyotr xususi herbi deniz ekspedisiyasi yaradir 1723 cu il iyunun 26 da I Pyotrun qosunu Bakini isgal edir Lakin Rusiya ve Iran arasinda baglanan Gence meqavilesine 1735 gore Baki yeniden Iranin hakimiyyeti altina kecdi Baki xanligi Redakte Iceri seherin tarixi qala qapilari XVIII esrin ortalarinda Azerbaycanda bir sira xanliqlar o cumleden Baki xanligi yarandi Ara muharibeleri butun Azerbaycanda oldugu kimi Bakida da iqtisadiyyat ve medeniyyetin inkisafina mane olur ehalinin veziyyetini son derece agirlasdirirdi XVIII esrin 2 ci yarisinda Bakida seher heyati ve ticaret nisbeten canlandi Lakin Aga Mehemmed Sah Qacarin Azerbcana hucumlari iqtisadiyyatin ve ticaret elaqelerinin yeniden tenezzule ugramasina sebeb oldu 1796 ci ilin yazinda Rusiya imperatrisasi II Yekaterinanin emri ile general V A Zubovun komandanliq etdiyi rus qosunlari Azerbaycana yurus etdi Iyunun 13 de Baki alindi 1797 ci ilin evvelinde general P D Sisyanov Bakinin komendanti teyin olundu II Yekaterinanin olumunden sonra oglu I Pavel V A Zubovu geri cagirdi Car qosunlari 1797 ci ilin martinda Bakini terk etdi XIX esrin evvelinde I Aleksandr Xezersahili vilayetleri ilk novbede Bakini tutmaq plani ile xususi maraqlanirdi Rusiya Iran muharibesi 1804 1813 bu planin heyata kecirilmesini suretlendirdi 1805 ci il avqustun 12 de car qosunu Bakini muhasireye aldi lakin muveffeqiyyet qazanmayaraq geri cekildi 1806 ci ilin evvelinde general P D Sisyanovun qosunlari yeniden Bakiya yaxinlasdi Seheri teslim etmek haqqinda Baki xani Huseynqulu xanla danisiqlar zamani general P D Sisyanov olduruldu 1806 ci il oktyabrin 6 da Baki Rusiyaya birlesdirildi 1807 ci ilde Bakida 500 ev 300 000 ehali var idi 1813 cu ilde baglanmis Gulustan sulhu ile Simali Azerbaycan o cumleden Bakinin Rusiyaya birlesdirilmesi tesdiq edildi Bakinin tarixi sekilleri Redakte Rusiya imperiyasi dovru Redakte 8 fevral 1806 ci ilde Bakinin Qala qapisi yaxinliginda Huseynqulu xanin qardasi oglu Aslan bey terefinden oldurululmus gurcu esilli rus generali Pavel Sisianov Baki quberniyasinin qerbiSehere rehberlik etmis sexsler RedakteAdi Fealiyyet dovruIosif Dzahkerli 1878 1879Stanislav Despot Zenovic 1879 1881Kristofer Antonov 1893 Konstantin Ireteksi 1896 Aleksandr Novikov 1903 1904Kamil Sefereliyev 1904 1906 3 Pyotr Mortkov 1906 1910M A Folbaum 1908 Fyodor Qolovin 1912Senan Elizade 1990 1993Refael Allahverdiyev 1993 2000Mehemmed Abbasov 2000 2001Hacibala Abutalibov 2001 gunumuzIstinadlar Redakte Ashurbejli Sara Istoriya goroda Baku period srednevekovya Baku Azerneshr 1992 Ashurbejli Sara Istoriya goroda Baku Altstadt Audrey L 1992 The Azerbaijani Turks power and identity under Russian rule Hoover Press seh 42 ISBN 0 817 99182 4 Istifade tarixi 2011 11 02 Edebiyyat RedakteAlstadt Audrey L The Azerbaijani Bourgeoisie and the Cultural Enlightenment Movement in Baku First Steps Toward Nationalism Henry James Dodds Baku An Eventful History A Constable amp Co ltd 1905 Manaf Sulejmanov Dni minuvshie Arxivlesdirilib 2007 03 22 at the Wayback Machine Ashurbejli Sara Istoriya goroda Baku Period srednevekovya B Azerneshr 1992 Tagiev F A Istoriya goroda Baku v pervoj polovine XIX veka 1806 1859 B Elm 1999 Sarabski Huseynqulu Kohne Baki Baki 1958 Menbe https az wikipedia org w index php title Baki seherinin tarixi amp oldid 6079729, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.