fbpx
Wikipedia

Sovetski

Sovetski
rus. Советская
Sovetskinin köhnə küçələrindən biri
Ölkə Azərbaycan
Şəhər Bakı
Yerləşməsi Yasamal rayonu
Tikilmə tarixi XIX əsrin sonu-XX əsrin əvvəli
Tanınmış sakinləri Cəlil Məmmədquluzadə, Süleyman Tağızadə, Abdulla Şaiq, Eldəniz Zeynalov, Həsənağa Salayev, Xan Şuşinski, Abdulla Şaiq, Xalid Səid Xocayev, Abbas Mirzə Şərifzadə, Osman Mirzəyev, Çingiz Mustafayev, Ata Atakişiyev və başqaları

Sovetski (rus. Советская) — Bakı şəhərinin Yasamal rayonunda yerləşən tarixi məhəllə. Nəriman Nərimanov prospekti (keçmiş Sovetski prospekti), Mirzə İbrahimov, Nizami və İbrahim Əbilov küçələrinin arasında yerləşən ərazini əhatə edirdi. Sovetskidə yaşı 100 ildən artıq olan tarixi binalar,[⇨] muzeylər, məscidlər,[⇨] hamamlar,[⇨] Azərbaycanın tanınmış ziyalılarının yaşadıqları evlər yerləşirdi.[⇨]

Sovetskinin ərazisi "Bayır şəhər" adı altında da tanınırdı.

2014–2016-cı illərdə ərazidə aparılan söküntü işləri ilə əlaqədər Sovetskidə yerləşən xeyli sayda yaşayış evi sökülüb. Sökülən evlərin arasında vaxtı ilə dövlət tərəfindən qorunan tarixi-memarlıq abidələri də vardır.[⇨]

Tarixi abidələr

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci il tarixli qərarı ilə təsdiq edilmiş siyahıya əsasən, "Sovetski" ərazisində yerli əhəmiyyətli tarix və mədəniyyət abidəsi sayılan təxminən 200 ev, 9 hamam, 4 məscid, 1 kilsə, 10-dək təhsil və səhiyyə müəssisəsi, eləcə də inzibati bina mövcud idi.

 
Azərbaycan Memarlar İttifaqının binası. Murtuza Muxtarov küçəsi, 24 (1899-cu ildə tikilib). Memarı Yevgeni Skibinski

Bu ərazidə 3 obyekt isə ölkə əhəmiyyətli tarix və mədəniyyət abidəsi sayılır: Təzə Pir məscidi, Azərbaycan Memarlar İttifaqının binası və Hacı Sultan Əli məscidi.

2014-cü ilin martında Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin mətbuat katibi Intiqam Hümbətov mətbuata açıqlamasında "Sovetski"də ümumilikdə 230-a yaxın tarixi və mədəniyyət abidəsinin yerləşdiyini bildirmişdi. Bunların arasında yaşayış evləri, məscidlər, kilsə, hamamlar, şollar su qüllələri var.

 
Mixail Arxangel kilsəsi. Zərgərpalan küçəsi, 38 (1845-ci ildə tikilib)

Bakı şəhərinin Baş Planına uyğun olaraq 2014-cü ildən dövlət əhəmiyyətli yolların və digər kommunikasiya xəttlərinin çəkilməsi ilə əlaqədar Sovetskidə yaşayan əhalinin köçürülməsinə və köhnə evlərin sökülməsinə başlanılıb. Salınacaq yeni yolların və kommunikasiya xəttlərinin layihəsi təsdiq olunub və artıq bu işlərə də başlanılıb. Çəkiləcək yeni yollar Qış Bulvarının davamı olaraq Azərbaycan Milli Dram Teatrından Nəriman Nərimanov prospektinədək, Nizami metrosunun yaxınlığından Balababa Məcidov, Abdulla Şaiq, Süleyman Rəhimov küçələrinin əhatə etdiyi boşalmış ərazilərdə salınacaq. Yasamal Rayon İcra Hakimiyyəti nəzdində yaradılmış Köçürmə Komissiyasının sədri Səməd İslamovun sözlərinə görə ərazidə 171 tarixi abidə var ki, bunun 76-sı Nazirlər Kabinetinin və Mədəniyyət Nazirliyinin qərarı ilə tarixi əhəmiyyətə malik olmadığından söküləcək.

Mədəniyyət naziri Əbülfəs Qarayevin sözlərinə görə Sovetskidə olan 118 tarixi abidəyə toxunulmayacaq. Nazir bildirib ki, abidələrin bəziləri tarixi abidə kimi o qədər də əhəmiyyətli deyil, amma muzey olduqları üçün yerində qalacaqlar (buna misal kimi Cəlil Məmmədquluzadə və Abdulla Şaiqin ev muzeylərini göstərib) Qarayev onu da qeyd edib ki, elə binalar da var ki, onlar da çox əhəmiyyətli deyil, amma üzərilərində xüsusi memarlıq bəzəkləri olduğundan bu siyahıya salınıb. Nazirin sözlərinə görə, əhəmiyyətinə görə ikinci dərəcəli hesab edilən təqribən 30-a yaxın bina sökülməyəcək.

23 May 2016 il tarixində Nazirlər Kabinetinin "Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında" qərarında etdiyi dəyişikliklərə uyğun olaraq Şollar su kəmərinin su yayma qülləsi (XIX əsrin sonu), Zərgərpalan küçəsi 43 ünvanında yerləşən yaşayış evi (1914-cü il), S.Rəhimov küçəsi, 44 ünvanında yerləşən yaşayış ev (1900-cü il),M.Sübhi küçəsi 48 (1900-cü illər), 60 (1903-cü il), 61 (1900-cü il), 63 (1908-ci il), 65 (1902-ci il), 67 (1907-ci il) ünvanında yerləşən yaşayış evləri, M.A.Əliyev küçəsi 102 (1916-cı il), 115 (1900-cü il), 124 (1900-cü il), 126 (1890-cı il) ünvanında yerləşən yaşayış evləri, M.Fətəli küçəsi 13 (1915-ci il), 25 (1900-cü il), 43 (1900-cü il), 45 (1909-cu il) ünvanında yerləşən yaşayış evləri, M.Fətəli döngəsi 18 ünvanında yerləşən yaşayış ev (1902-ci il), M. Muxtarov küçəsi 83 ünvanında yerləşən hamam (1888-ci il), Ç.Mustafayev küçəsi 53 (1892-ci il), 57–59 (1885-ci il), 69 (1896-cı il), 89 (1892-ci il) ünvanında yerləşən yaşayış evləri "Yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısı"ndan çıxarılıblar.

Mədəniyyət və turizm naziri Əbülfəz Qarayevin sözlərinə görə, Elmlər Akademiyasının mütəxəssisləri, Fövqəladə Hallar Nazirliyinin müvafiq tikintiyə nəzarət şöbəsinin işçiləri siyahıdan çıxarılan binalara baxış keçiriblər və onlar dayanıqlığını itirdiklərinə görə siyahıdan çıxarılıblar. Nazir həmçinin bildirib ki, həmin binaların bəzi elementləri memarlıq baxımından əhəmiyyət kəsb etdiyindən, xüsusi qrupun nəzarəti altında çıxarılacaq, sistemləşdiriləcək və onlar ayrıca bir yerdə saxlanılacaq.

Yaşayış evləri

 
XIX əsrdə tikilmiş və Abdulla Şaiq küçəsi 171-də yerləşən ev

Abdulla Şaiq küçəsi 171-də yerləşən yaşayış evi hicri-qəməri təqvimi ilə 1338-ci ildə inşa edilib. Mirzə Fətəli küçəsi 7-ci dalandakı 8 saylı evdə müğənni Şövkət Ələkbərova dünyaya göz açmış və yaşamışdır. Xalq artisti İlham Namiq Kamal da həmin evin qonşuluğunda – 9 saylı evdə yaşayıb.

Abdulla Şaiq küçəsi 1-ci dalandakı evlərdən birində isə xalq artisti Eldəniz Zeynalov, aktyor Həsənağa Salayev və məşhur xanəndə, xalq artisti Xan Şuşinski yaşamışdır. Sakinlərin sözlərinə görə, bu dalanın bir hissəsi 2013-cü ilin yayından başlayaraq sökülüb və yerində yaxınlıqdakı "göydələn" ("Sapphire plaza" biznes mərkəzi) üçün avtopark salınıb. Abdulla Şaiqin 1914–1957-ci illərdə yaşayıb-yaratdığı bina da burada yerləşir və yazıçının ev muzeyi kimi fəaliyyət göstərir.

 
Çingiz Mustafayevin evi (Murtuza Muxtarov küçəsi, 23)

Süleyman Tağızadə və Zərgərpalan küçələrinin kəsişməsindəki evdə 1924–1937-ci illərdə görkəmli alim-türkoloq Xalid Səid Xocayev yaşamışdır. Cəlil Məmmədquluzadənin ev muzeyi də Süleyman Tağızadə küçəsi 56-da yerləşir. Binaya xatirə lövhəsi də vurulub. Qonşuluqdakı 58 saylı evin üzərinə vurulan xatirə lövhəsində isə burada aktyor Süleyman Tağızadənin yaşadığı göstərilib. 1998-ci ildə Cavad bəy Məlikyeqanovun anadan olmasının 120-ci ildönümü münasibətilə onun 1921–1933-cü illərdə Bakıda yaşadığı Ostrovski, indiki Süleyman Tağızadə küçəsindəki 68 saylı binaya xatirə lövhəsi vurulmuşdur.

Nabat Aşurbəyova küçəsi (keçmiş Mustafa Sübhi küçəsi) 82 saylı binada inqilabçı Haşım Əliyev yaşayıb. Mirzağa Əliyev küçəsindəki 115 saylı binada (1910-cu ildə tikilib) məşhur teatr aktyoru Abbas Mirzə Şərifzadə, 102 saylı binada (1916-cı ildə tikilib) isə şəhid jurnalist Osman Mirzəyev yaşamışdır. Milli Qəhrəman Çingiz Mustafayevin evi də (Murtuza Muxtarov, 23) Sovetskidə yerləşir.

 
Asəf Zeynallının evi (Çingiz Mustafayev küçəsi, 82)

Rüstəm İbrahimbəyov da Sovetskidə anadan olub. Öz sözlərinə görə, o, "Axund" hamamı ilə Kömürçü meydanı arasındakı məhəllədə böyüb, şəxsiyyət kimi orada formalaşıb. 1903-cü ildə bu ərazidəki Dağlı məhəlləsinə Cəfər Cabbarlı köçür. Indi "Sovetski" ərazisində, Ismayıl bəy Qutqaşınlı küçəsi 44-də onun ev muzeyi yerləşir. Mikayıl Müşfiq 1908-ci il iyunun 5-də həmin Dağlı məhəlləsində doğulub. O, ömrünün sonunadək Süleyman Rəhimov küçəsi 108-də yaşayıb.

Üzeyir Hacıbəyov da Sovetskidə yerləşən Şamil Əzizbəyov küçəsi 67-də yaşamış və yaratmışdır. Bura indi Üzeyir bəyin ev muzeyidir. Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin ata mülklərindən biri də Sovetski məhəllələrində olub və "Nizami" metro stansiyasının yerində yerləşirdi. Rəsulzadə bir müddət bu evdə yaşayıb.

Mirzə Fətəli küçəsi 45 ünvanında yerləşən ikimərtəbəli bina 1909-cu ildə tikilib və Şirinbəy adlı şəxsə məxsus olub. 1920-ci ildə Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulan zaman Şirinbəy həyat yoldaşı Zəminə xanımla birlikdə bu mülkü qoyaraq ölkəni tərk edib. Onlardan sonra burada rus ailəsi yaşayıb. Daha sonra mülk Faiq Əliyevin ailəsinə satılıb və o 50 ildən artıq bu evdə yaşayır.

Məscidlər

Sovetskidə 7 məscid yerləşir: Şah Hüseyn, İmam Hüseyn, Hacı Cavad, Təzə Pir, Qasımbəy və Xanım Zəhra məscidləri asanlıqla tapılır. 7-ci məscid isə (Qasımbəy məscidi) diqqəti ancaq yaşıl günbəzi vasitəsi ilə çəkir. XVIII–XIX əsrlərə aid bu qədim və spesifik məsciddə hazırda "işıq" və "geologiya" idarələrinin müxtəlif şöbələri yerləşdirilib.

Abdulla Şaiq küçəsi 79 və Çingiz Mustafayev küçəsi 20 ünvanlarının kəsişməsindəki "Hacı Cavad" məscidi hicri-qəməri təqvimi ilə 1305-ci ildə inşa edilib.

Nabat Aşurbəyova küçəsi (keçmiş Mustafa Sübhi), 63-dəki Hacı Əbdülrəhim bəy Qulubəyov məscidinin üzərindəki lövhədə Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən yerli əhəmiyyətli tarix və mədəniyyət abidəsi kimi qorunduğu (inventar nömrəsi: 3607) göstərilsə də, digər lövhədən isə burada Azərbaycan Respublikası Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsinin Respublika Elmi-Texniki Kitabxanası Depozitar Fondunun yerləşdiyi məlum olur. Ümumiyyətlə isə bina baxımsız görkəmdə və təmirsizdir.

Hamamlar

Murtuza Muxtarov küçəsi 41-də yerləşən hamam XIX əsrdə tikilib. Bu tikilinin foyesində Azərbaycan və rus dilində yazılmış lövhələrdə onun mədəniyyət abidəsi kimi dövlət tərəfindən qorunduğu bildirilir; inventar nömrəsi də göstərilib: 69.

Mirzə Fətəli küçəsi 105-də yerləşən "Şor hamamı" 1889-cu ildə tikilib. Indi işləmir. Sakinlərin sözlərinə görə, hamama bitişik 6 mərtəbəli mülk vaxtilə yüksək vəzifədə işləmiş bir məmura məxsus olub. Həmin şəxs mülkün ümumi görünüşü korlanmasın deyə, hamamın fasadını da əsaslı təmir edib. Lakin sözügedən məmur mülkünü satdıqdan sonra hamamın təmiri tamamlanmayıb.

Murtuza Muxtarov, 141 ünvanında yerləşən "Axund hamamı" 1885-ci ildə tikilib. Türkiyəli memar və ustaların əsaslı təmir etdikləri hamamın binası 2013-cü ilin avqustundan öz təyinatı üzrə fəaliyyət göstərir.

Murtuza Muxtarov küçəsi 83-də yerləşən Yuğ Dövlət Teatrının binası vaxtilə Hacı Fərəculla hamamı olub və 1885-ci ildə Hacı Fərəculla adlı şəxs tərəfindən tikilib.

Şollar su kəmərinin su yayma qüllələri

Sovetski də köhnə Bakının atributlarından olan 3 "su fontanı" da qalıb ki, sakinlərin sözlərinə görə, artıq həmin obyektlər dövlət nəzarətinə götürülüb. Bu "fontan"lar XIX əsrin sonunda — XX əsrin əvvəlində Bakıya Şollar su kəmərinin çəkilişi ilə əlaqədar tikilib və o zaman hər bir "fontan"da qoyulan krandan əhaliyə vedrələrlə su satılıb. "Fontan"lardan 1950-ci illərədək istifadə olunub.

Yaşıllıq

Sovetski vaxtı ilə xeyli sayda tut, əncir, qaysı ağacları və üzüm meynələri ilə məşhur idi. Elə qocaman tut ağacı var ki, gövdəsini üç-dörd adam qucaqlayar. Məsələn, Abdulla Şaiq küçəsi 211 ünvanındakı tut ağacının yaşı 60–70-dən çoxdur. Onun qəribəliyi isə gövdəsinin ilan kimi yerlə bir neçə metr "sürünərək" sonra boya verməsidir. Ərazidə sırf kölgəlik yaradan ağaclardan isə çinar və söyüd geniş yayılıb. 2014-cü ildən başlayaraq söküntü ilə əlaqədar ağaclardan bəziləri ya zədələnib, ya da məhv olub.

Yenidən qurma və söküntü işləri

Sovetskidə sökülən evlər. 2016-cı ilin əvvəli

Bakı şəhərinin Baş Planına uyğun olaraq 2014-cü ildən dövlət əhəmiyyətli yolların və digər kommunikasiya xəttlərinin çəkilməsi ilə əlaqədar Sovetskidə yaşayan əhalinin köçürülməsinə və köhnə evlərin sökülməsinə başlanılıb. 2014-cü ildə məlum idi ki, Sovetskidə söküləcək evlər Bəşir Səfəroğlu, Çingiz Mustafayev, Vidadi, Mirzağa Əliyev küçəsi (qalan evlər), Murtuza Muxtarov, Abdulla Şaiq, Zərgərpalan küçələrində yerləşir. Bakı Şəhər İcra Hakimiyyəti tərəfindən təqdim olunan plana görə, sökülən evlərin yerində hansısa bir yaşayış binası və ya obyekt tikilməyəcək. Evlər ərazidə salınacaq parka görə sökülür. Həm də evlərin bir çoxu köhnə və yöndəmsiz olmaqla yanaşı qəzalı vəziyyətdədir. Beləki, çəkiləcək yeni yollar Qış Bulvarının davamı olaraq Azərbaycan Milli Dram Teatrından Nəriman Nərimanov prospektinədək, Nizami metrosunun yaxınlığından Balababa Məcidov, Abdulla Şaiq Süleyman Rəhimov küçələrinin əhatə etdiyi boşalmış ərazilərdə salınacaq.

2015-ci il ərzində 8759 ünvanda yerləşən yaşayış və qeyri-yaşayış sahələrində ölçü işləri aparılıb. Ölçü işləri aparılmış yaşayış və qeyri-yaşayış sahiblərindən 2769 nəfəri ödənişə göndərilib, 2698 nəfər sakinə isə artıq kompensasiya ödənilib. Ümumilikdə 2320 yaşayış və qeyri-yaşayış sahəsinin sökülməsi planlaşdırılıb ki, bunlardan 1795-i artıq sökülüb. 2320 yaşayış və qeyri-yaşayış sahəsinin 45-i tarixi binadır. Sökülən mənzillərdə qeydiyyatda olan 5956 sakin Yasamal rayon qeydiyyatından çıxıb və təsərrüfat uçotu kitabına işlənib. Bundan əlavə, söküntü zonasına düşən Sovetski ərazisində az kvadratlı mənzil sahiblərinə dövlət tərəfindən inşa edilmiş binadan 103 mənzil və 2 qeyri-yaşayış sahəsi verilib.

 
Mirzağa Əliyev küçəsi 124 ünvanında yerləşən və 1900-cü ildə tikilən Təhməzov qardaşlarının sarayı 2014-cü ildə sökülüb

Sakinlərin sözlərinə görə, 2016-cı ilin fevralına olan vəziyyətə görə sökülən evlərin arasında 20-yə yaxın tarixi abidə də vardır. Bunlardan biri də Mirzağa Əliyev küçəsi 124 ünvanında yerləşən və 1900-cü ildə inşa edilmiş mesenat Təhməzov qardaşlarının 3 mərtəbəli sarayı idi. Təhməzov qardaşları Gəncədə şərabçılıqla məşğul olurdular, kasıblara kömək ediblər, gəncləri oxumağa göndərirdilər. Sakinlərin sözlərinə görə, binanın Ermitaja bənzərliyi var idi. Azərbaycanın tarixi memarlıq abidələrinin siyahısında olduğuna baxmayaraq, bina sökülmüşdür.

Yasamal Rayon İcra Hakimiyyəti nəzdində yaradılmış Köçürmə Komissiyasının sədri Səməd İslamovun sözlərinə görə Sovetskidə yerləşən 76-sı Nazirlər Kabinetinin və Mədəniyyət Nazirliyinin qərarı ilə tarixi əhəmiyyətə malik olmadığından söküləcək. Mədəniyyət naziri Əbülfəs Qarayevin sözlərinə görə Sovetskidə olan 118 tarixi abidəyə toxunulmayacaq. Nazir bildirib ki, abidələrin bəziləri tarixi abidə kimi o qədər də əhəmiyyətli deyil, amma muzey olduqları üçün yerində qalacaqlar (buna misal kimi Cəlil Məmmədquluzadə və Abdulla Şaiqin ev muzeylərini göstərib) Qarayev onu da qeyd edib ki, elə binalar da var ki, onlar da çox əhəmiyyətli deyil, amma üzərilərində xüsusi memarlıq bəzəkləri olduğundan bu siyahıya salınıb. Nazirin sözlərinə görə, əhəmiyyətinə görə ikinci dərəcəli hesab edilən təqribən 30-a yaxın bina sökülməyəcək.

14 may 2016-cı il tarixində Abbas Mirzə Şərifzadənin yaşadığı ev (1910-cu ildə inşa edilmişdir) sökülmüşdür. 2016-cı ilin may ayının axırlarında M.A.Əliyev, 102 ünvanındakı 1916-cı ildə inşa olunan tarixi bina da sökülmüşdür.

2017-ci ilin aprel ayında Hacı Cavad məscidinin (1912-ci ildə inşa edilmişdir) sökülməsi gündəmə gəlmiş və bu etirazlara səbəb olmuşdur.

İstinadlar

  1. "Sovetski" sakini: "Bura İçərişəhər kimi bir yerdir – bura bayır şəhərdir"
  2. Баку // Энциклопедия туриста / Редкол.: Е. И. Тамм (гл. ред.), А. Х. Абуков, Ю. Н. Александров и др.. — М.: Большая Российская энциклопедия, 1993. — С. 174. — ISBN 5-86270-083-5.
  3. "Sovetski"dəki gizli niyyətlər üzə çıxır…
  4. "Sovetski"dəki memarlıq binaların sayı niyə azaldılır?
  5. Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci il tarixli 132 nömrəli Qərarı
  6. "Sovetski"də 76 tarixi bina söküləcək
  7. "Sovetski"də bu binalar sökülməyəcək
  8. Bakının "Sovetski" məhəlləsində bəzi obyektlər tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısından çıxarılıb
  9. . 2016-05-31 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-06-01.
  10. "Sovetski": hökumət söküntü işlərini dağınıq aparır…
  11. "Sovetski"nin dahi sakinləri…
  12. Lənkəran qəzasının general-qubernatoru Azərbaycan Ordusunun hərbi birləşmələri ilə birlikdə qəzanın ağqvardiyaçılardan müdafiəsində onun da xidmətləri çoxdur
  13. "Sovetski" milli mirasın ayrılmaz tərkib hissəsidir
  14. . 2016-05-31 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-05-31.
  15. "Sovetski"də tarixi abidə — Abbas Mirzə Şərifzadənin evi dağıdıldı
  16. . 2018-02-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-03-26.
  17. Фатуллаев Ш. Приложение I // Градостроительство Баку XIX—начала XX веков / Под ред. проф. В. И. Пилявского. — Ленинград: Стройиздат, 1978. — 215 с.
  18. Sovetskidə kütləvi söküntülər başladı
  19. . 2016-04-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-03-26.
  20. . 2016-04-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-03-26.
  21.  ( (azərb.)). islamazeri. Arxivləşdirilib: [4] saytından 2017–04–11 tarixində. İstifadə tarixi: 2017–04–11.
  22.  ( (azərb.)). islamazeri. 2017–04–11. Arxivləşdirilib: [5] saytından 2017–04–12 tarixində. İstifadə tarixi: 2017–04–12.

Xarici keçidlər

  • "Sovetski" sakini: "Bura İçərişəhər kimi bir yerdir – bura bayır şəhərdir"
  • "Sovetski"nin yeni layihəsində məscidlər yoxdur — FOTO-VİDEO

sovetski, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, dəqiqləşdirmə, Советскаяnin, köhnə, küçələrindən, biriölkə, azərbaycanşəhər, bakıyerləşməsi, yasamal, rayonutikilmə, tarixi, əsrin, sonu, əsrin, əvvəlitanınmış, sakinləri, cəlil, məmmədquluzadə, süleyman, tağız. Bu adin diger istifade formalari ucun bax Sovetski deqiqlesdirme Sovetski rus SovetskayaSovetskinin kohne kucelerinden biriOlke AzerbaycanSeher BakiYerlesmesi Yasamal rayonuTikilme tarixi XIX esrin sonu XX esrin evveliTaninmis sakinleri Celil Memmedquluzade Suleyman Tagizade Abdulla Saiq Eldeniz Zeynalov Hesenaga Salayev Xan Susinski Abdulla Saiq Xalid Seid Xocayev Abbas Mirze Serifzade Osman Mirzeyev Cingiz Mustafayev Ata Atakisiyev ve basqalariSovetski VikianbardaSovetski rus Sovetskaya Baki seherinin Yasamal rayonunda yerlesen tarixi mehelle Neriman Nerimanov prospekti kecmis Sovetski prospekti Mirze Ibrahimov Nizami ve Ibrahim Ebilov kucelerinin arasinda yerlesen erazini ehate edirdi Sovetskide yasi 100 ilden artiq olan tarixi binalar muzeyler mescidler hamamlar Azerbaycanin taninmis ziyalilarinin yasadiqlari evler yerlesirdi Sovetskinin erazisi Bayir seher adi altinda da taninirdi 1 2 2014 2016 ci illerde erazide aparilan sokuntu isleri ile elaqeder Sovetskide yerlesen xeyli sayda yasayis evi sokulub Sokulen evlerin arasinda vaxti ile dovlet terefinden qorunan tarixi memarliq abideleri de vardir Mundericat 1 Tarixi abideler 1 1 Yasayis evleri 1 2 Mescidler 1 3 Hamamlar 1 4 Sollar su kemerinin su yayma qulleleri 2 Yasilliq 3 Yeniden qurma ve sokuntu isleri 4 Istinadlar 5 Xarici kecidlerTarixi abideler RedakteAzerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 2 avqust 2001 ci il tarixli qerari ile tesdiq edilmis siyahiya esasen Sovetski erazisinde yerli ehemiyyetli tarix ve medeniyyet abidesi sayilan texminen 200 ev 9 hamam 4 mescid 1 kilse 10 dek tehsil ve sehiyye muessisesi elece de inzibati bina movcud idi 3 Azerbaycan Memarlar Ittifaqinin binasi Murtuza Muxtarov kucesi 24 1899 cu ilde tikilib Memari Yevgeni Skibinski Bu erazide 3 obyekt ise olke ehemiyyetli tarix ve medeniyyet abidesi sayilir Teze Pir mescidi Azerbaycan Memarlar Ittifaqinin binasi ve Haci Sultan Eli mescidi 3 2014 cu ilin martinda Medeniyyet ve Turizm Nazirliyinin metbuat katibi Intiqam Humbetov metbuata aciqlamasinda Sovetski de umumilikde 230 a yaxin tarixi ve medeniyyet abidesinin yerlesdiyini bildirmisdi 4 Bunlarin arasinda yasayis evleri mescidler kilse hamamlar sollar su qulleleri var Mixail Arxangel kilsesi Zergerpalan kucesi 38 1845 ci ilde tikilib 5 Baki seherinin Bas Planina uygun olaraq 2014 cu ilden dovlet ehemiyyetli yollarin ve diger kommunikasiya xettlerinin cekilmesi ile elaqedar Sovetskide yasayan ehalinin kocurulmesine ve kohne evlerin sokulmesine baslanilib Salinacaq yeni yollarin ve kommunikasiya xettlerinin layihesi tesdiq olunub ve artiq bu islere de baslanilib Cekilecek yeni yollar Qis Bulvarinin davami olaraq Azerbaycan Milli Dram Teatrindan Neriman Nerimanov prospektinedek Nizami metrosunun yaxinligindan Balababa Mecidov Abdulla Saiq Suleyman Rehimov kucelerinin ehate etdiyi bosalmis erazilerde salinacaq Yasamal Rayon Icra Hakimiyyeti nezdinde yaradilmis Kocurme Komissiyasinin sedri Semed Islamovun sozlerine gore erazide 171 tarixi abide var ki bunun 76 si Nazirler Kabinetinin ve Medeniyyet Nazirliyinin qerari ile tarixi ehemiyyete malik olmadigindan sokulecek 6 Medeniyyet naziri Ebulfes Qarayevin sozlerine gore Sovetskide olan 118 tarixi abideye toxunulmayacaq Nazir bildirib ki abidelerin bezileri tarixi abide kimi o qeder de ehemiyyetli deyil amma muzey olduqlari ucun yerinde qalacaqlar buna misal kimi Celil Memmedquluzade ve Abdulla Saiqin ev muzeylerini gosterib Qarayev onu da qeyd edib ki ele binalar da var ki onlar da cox ehemiyyetli deyil amma uzerilerinde xususi memarliq bezekleri oldugundan bu siyahiya salinib Nazirin sozlerine gore ehemiyyetine gore ikinci dereceli hesab edilen teqriben 30 a yaxin bina sokulmeyecek 7 23 May 2016 il tarixinde Nazirler Kabinetinin Azerbaycan Respublikasi erazisinde dovlet muhafizesine goturulmus dasinmaz tarix ve medeniyyet abidelerinin ehemiyyet derecelerine gore bolgusunun tesdiq edilmesi haqqinda qerarinda etdiyi deyisikliklere uygun olaraq Sollar su kemerinin su yayma qullesi XIX esrin sonu Zergerpalan kucesi 43 unvaninda yerlesen yasayis evi 1914 cu il S Rehimov kucesi 44 unvaninda yerlesen yasayis ev 1900 cu il M Subhi kucesi 48 1900 cu iller 60 1903 cu il 61 1900 cu il 63 1908 ci il 65 1902 ci il 67 1907 ci il unvaninda yerlesen yasayis evleri M A Eliyev kucesi 102 1916 ci il 115 1900 cu il 124 1900 cu il 126 1890 ci il unvaninda yerlesen yasayis evleri M Feteli kucesi 13 1915 ci il 25 1900 cu il 43 1900 cu il 45 1909 cu il unvaninda yerlesen yasayis evleri M Feteli dongesi 18 unvaninda yerlesen yasayis ev 1902 ci il M Muxtarov kucesi 83 unvaninda yerlesen hamam 1888 ci il C Mustafayev kucesi 53 1892 ci il 57 59 1885 ci il 69 1896 ci il 89 1892 ci il unvaninda yerlesen yasayis evleri Yerli ehemiyyetli dasinmaz tarix ve medeniyyet abidelerinin siyahisi ndan cixariliblar 8 Medeniyyet ve turizm naziri Ebulfez Qarayevin sozlerine gore Elmler Akademiyasinin mutexessisleri Fovqelade Hallar Nazirliyinin muvafiq tikintiye nezaret sobesinin iscileri siyahidan cixarilan binalara baxis keciribler ve onlar dayaniqligini itirdiklerine gore siyahidan cixariliblar Nazir hemcinin bildirib ki hemin binalarin bezi elementleri memarliq baximindan ehemiyyet kesb etdiyinden xususi qrupun nezareti altinda cixarilacaq sistemlesdirilecek ve onlar ayrica bir yerde saxlanilacaq 9 Yasayis evleri Redakte XIX esrde tikilmis ve Abdulla Saiq kucesi 171 de yerlesen ev 5 Abdulla Saiq kucesi 171 de yerlesen yasayis evi hicri qemeri teqvimi ile 1338 ci ilde insa edilib 10 Mirze Feteli kucesi 7 ci dalandaki 8 sayli evde mugenni Sovket Elekberova dunyaya goz acmis ve yasamisdir Xalq artisti Ilham Namiq Kamal da hemin evin qonsulugunda 9 sayli evde yasayib 11 Abdulla Saiq kucesi 1 ci dalandaki evlerden birinde ise xalq artisti Eldeniz Zeynalov aktyor Hesenaga Salayev ve meshur xanende xalq artisti Xan Susinski yasamisdir Sakinlerin sozlerine gore bu dalanin bir hissesi 2013 cu ilin yayindan baslayaraq sokulub ve yerinde yaxinliqdaki goydelen Sapphire plaza biznes merkezi ucun avtopark salinib Abdulla Saiqin 1914 1957 ci illerde yasayib yaratdigi bina da burada yerlesir ve yazicinin ev muzeyi kimi fealiyyet gosterir 11 Cingiz Mustafayevin evi Murtuza Muxtarov kucesi 23 Suleyman Tagizade ve Zergerpalan kucelerinin kesismesindeki evde 1924 1937 ci illerde gorkemli alim turkoloq Xalid Seid Xocayev yasamisdir Celil Memmedquluzadenin ev muzeyi de Suleyman Tagizade kucesi 56 da yerlesir Binaya xatire lovhesi de vurulub Qonsuluqdaki 58 sayli evin uzerine vurulan xatire lovhesinde ise burada aktyor Suleyman Tagizadenin yasadigi gosterilib 11 1998 ci ilde Cavad bey Melikyeqanovun anadan olmasinin 120 ci ildonumu munasibetile onun 1921 1933 cu illerde Bakida yasadigi Ostrovski indiki Suleyman Tagizade kucesindeki 68 sayli binaya xatire lovhesi vurulmusdur 12 Nabat Asurbeyova kucesi kecmis Mustafa Subhi kucesi 82 sayli binada inqilabci Hasim Eliyev yasayib Mirzaga Eliyev kucesindeki 115 sayli binada 1910 cu ilde tikilib meshur teatr aktyoru Abbas Mirze Serifzade 102 sayli binada 1916 ci ilde tikilib ise sehid jurnalist Osman Mirzeyev yasamisdir Milli Qehreman Cingiz Mustafayevin evi de Murtuza Muxtarov 23 Sovetskide yerlesir 11 Asef Zeynallinin evi Cingiz Mustafayev kucesi 82 Rustem Ibrahimbeyov da Sovetskide anadan olub Oz sozlerine gore o Axund hamami ile Komurcu meydani arasindaki mehellede boyub sexsiyyet kimi orada formalasib 1903 cu ilde bu erazideki Dagli mehellesine Cefer Cabbarli kocur Indi Sovetski erazisinde Ismayil bey Qutqasinli kucesi 44 de onun ev muzeyi yerlesir Mikayil Musfiq 1908 ci il iyunun 5 de hemin Dagli mehellesinde dogulub O omrunun sonunadek Suleyman Rehimov kucesi 108 de yasayib 11 Uzeyir Hacibeyov da Sovetskide yerlesen Samil Ezizbeyov kucesi 67 de yasamis ve yaratmisdir Bura indi Uzeyir beyin ev muzeyidir Mehemmed Emin Resulzadenin ata mulklerinden biri de Sovetski mehellelerinde olub ve Nizami metro stansiyasinin yerinde yerlesirdi Resulzade bir muddet bu evde yasayib 11 Mirze Feteli kucesi 45 unvaninda yerlesen ikimertebeli bina 1909 cu ilde tikilib ve Sirinbey adli sexse mexsus olub 1920 ci ilde Azerbaycanda sovet hakimiyyeti qurulan zaman Sirinbey heyat yoldasi Zemine xanimla birlikde bu mulku qoyaraq olkeni terk edib Onlardan sonra burada rus ailesi yasayib Daha sonra mulk Faiq Eliyevin ailesine satilib ve o 50 ilden artiq bu evde yasayir 13 Sovetskide meshur insanlarin yasadiqlari evler Abdulla Saiqin 1914 1957 ci illerde yasayib yaratdigi bina Abdulla Saiq kucesi 21 Osman Mirzeyevin yasadigi ev Mirzaga Eliyev kucesi 102 1916 ci ilde tikilib 5 2016 ci ilde sokulub 14 Abbas Mirze Serifzadenin yasadigi ev Mirzaga Eliyev kucesi 115 1910 ci ilde tikilib 11 2016 ci ilde sokulub 15 Mikayil Musfiqin yasadigi ev Suleyman Rehimov kucesi 108 Cavad bey Melikyeqanovun yasadigi ev Suleyman Tagizade kucesi 68 1896 ci ilde tikilib 5 Celil Memmedquluzadenin yasadigi ev Suleyman Tagizade kucesi 56 1907 ci ilde tikilib 5 Ehmed Receblinin yasadigi ev Mirzaga Eliyev kucesi 126 1890 ci ilde tikilib 5 Suleyman Sani Axundovun yasadigi ev Zergerpalan kucesi 121 Ehmed Bakixanovun yasadigi ev Zergerpalan kucesi 119 Sovetskide uzerilerinde xususi memarliq bezekleri olan evler Suleyman Rehimov kucesi 44 1900 cu ilde tikilib 5 Vidadi kucesi 50 1903 cu ilde tikilib 5 Nabat Asurbeyova kucesi 171 1902 ci ilde tikilib 5 Besir Seferoglu kucesi 105 1903 cu ilde tikilib 5 Suleyman Tagizade kucesi 70 1893 cu ilde tikilib 5 Memari Yuzef Qoslavski Suleyman Tagizade kucesi 43 Eliovset Quliyev kucesi 36 1896 ci ilde tikilib 5 Suleyman Tagizade kucesi 54 1909 cu ilde tikilib 5 Mirze Feteli kucesi 45 1909 cu ilde tikilib 5 Nabat Asurbeyova kucesi 121 1910 cu ilde tikilib 5 Memari Nikolay Bayev Mescidler Redakte Sovetskide 7 mescid yerlesir Sah Huseyn Imam Huseyn Haci Cavad Teze Pir Qasimbey ve Xanim Zehra mescidleri asanliqla tapilir 7 ci mescid ise Qasimbey mescidi diqqeti ancaq yasil gunbezi vasitesi ile cekir XVIII XIX esrlere aid bu qedim ve spesifik mescidde hazirda isiq ve geologiya idarelerinin muxtelif sobeleri yerlesdirilib 16 Abdulla Saiq kucesi 79 ve Cingiz Mustafayev kucesi 20 unvanlarinin kesismesindeki Haci Cavad mescidi hicri qemeri teqvimi ile 1305 ci ilde insa edilib 10 Nabat Asurbeyova kucesi kecmis Mustafa Subhi 63 deki Haci Ebdulrehim bey Qulubeyov mescidinin uzerindeki lovhede Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet Nazirliyi terefinden yerli ehemiyyetli tarix ve medeniyyet abidesi kimi qorundugu inventar nomresi 3607 gosterilse de diger lovheden ise burada Azerbaycan Respublikasi Standartlasdirma Metrologiya ve Patent uzre Dovlet Komitesinin Respublika Elmi Texniki Kitabxanasi Depozitar Fondunun yerlesdiyi melum olur Umumiyyetle ise bina baximsiz gorkemde ve temirsizdir 13 Sovetskinin tarixi mescidleri Teze Pir mescidi Mirze Feteli kucesi 1905 1915 ci illerde tikilib 5 Memari Ziver bey Ehmedbeyov Haci Sultaneli mescidi Salatin Esgerova kucesi 75 1910 cu ilde tikilib 5 Memari Iosif Plosko Fatime mescidi Cingiz Mustafayev kucesi 90 ve Husi Haciyev kucesinin tini XX esrin evvelinde tikilib 5 Qasim bey mescidi Hezi Aslanov kucesi ve Azerbaycan prospektinin tini XX esrin evvelinde tikilib 5 Memari Mirze Qafar Ismayilov Imam Huseyn mescidi kecmis Hasimov mescidi Abdulla Saiq kucesi 14 1896 ci ilde tikilib 17 Memari Adolf Eyxler Qasim bey mescidi Besir Seferoglu kucesi 103 1897 ci ilde tikilib 5 Hamamlar Redakte Murtuza Muxtarov kucesi 41 de yerlesen hamam XIX esrde tikilib Bu tikilinin foyesinde Azerbaycan ve rus dilinde yazilmis lovhelerde onun medeniyyet abidesi kimi dovlet terefinden qorundugu bildirilir inventar nomresi de gosterilib 69 10 Mirze Feteli kucesi 105 de yerlesen Sor hamami 1889 cu ilde tikilib Indi islemir Sakinlerin sozlerine gore hamama bitisik 6 mertebeli mulk vaxtile yuksek vezifede islemis bir memura mexsus olub Hemin sexs mulkun umumi gorunusu korlanmasin deye hamamin fasadini da esasli temir edib Lakin sozugeden memur mulkunu satdiqdan sonra hamamin temiri tamamlanmayib 10 Murtuza Muxtarov 141 unvaninda yerlesen Axund hamami 1885 ci ilde tikilib Turkiyeli memar ve ustalarin esasli temir etdikleri hamamin binasi 2013 cu ilin avqustundan oz teyinati uzre fealiyyet gosterir 10 Murtuza Muxtarov kucesi 83 de yerlesen Yug Dovlet Teatrinin binasi vaxtile Haci Fereculla hamami olub ve 1885 ci ilde Haci Fereculla adli sexs terefinden tikilib 10 Sovetskinin tarixi hamamlari Fantaziya hamami Cingiz Mustafayev kucesi 114 1886 ci ilde tikilib 5 12 nomreli hamam Mirze Feteli kucesi 105 1889 cu ilde tikilib 5 Yug Dovlet Teatrinin binasi kecmis Haci Fereculla hamami Murtuza Muxtarov kucesi 83 1888 ci ilde tikilib 5 Murtuza Muxtarov kucesi 41 XIX XX esrlerde tikilib 5 Besir Seferoglu kucesi 36 XIX esrde tikilib 5 Zergerpalan kucesi 87 1899 cu ilde tikilib 5 Zergerpalan kucesi 48 1886 ci ilde tikilib 5 Haciqurban Asurovun hamami Zergerpalan kucesi 19 1886 ci ilde tikilib 5 Sollar su kemerinin su yayma qulleleri Redakte Sovetski de kohne Bakinin atributlarindan olan 3 su fontani da qalib ki sakinlerin sozlerine gore artiq hemin obyektler dovlet nezaretine goturulub Bu fontan lar XIX esrin sonunda 5 XX esrin evvelinde Bakiya Sollar su kemerinin cekilisi ile elaqedar tikilib ve o zaman her bir fontan da qoyulan krandan ehaliye vedrelerle su satilib Fontan lardan 1950 ci illeredek istifade olunub 10 Sovetskide Sollar su kemerinin su yayma qulleleri XIX esrin sonunda tikilibler Suleyman Rehimov ve Abdulla Saiq kucelerinin tini Salatin Esgerova ve Abdulla Saiq kucelerinin tini Samil Ezizbeyov ve Resul Rza kucelerinin tiniYasilliq RedakteSovetski vaxti ile xeyli sayda tut encir qaysi agaclari ve uzum meyneleri ile meshur idi Ele qocaman tut agaci var ki govdesini uc dord adam qucaqlayar Meselen Abdulla Saiq kucesi 211 unvanindaki tut agacinin yasi 60 70 den coxdur Onun qeribeliyi ise govdesinin ilan kimi yerle bir nece metr surunerek sonra boya vermesidir Erazide sirf kolgelik yaradan agaclardan ise cinar ve soyud genis yayilib 2014 cu ilden baslayaraq sokuntu ile elaqedar agaclardan bezileri ya zedelenib ya da mehv olub 10 Yeniden qurma ve sokuntu isleri Redakte Sovetskide sokulen evler 2016 ci ilin evveliBaki seherinin Bas Planina uygun olaraq 2014 cu ilden dovlet ehemiyyetli yollarin ve diger kommunikasiya xettlerinin cekilmesi ile elaqedar Sovetskide yasayan ehalinin kocurulmesine ve kohne evlerin sokulmesine baslanilib 2014 cu ilde melum idi ki Sovetskide sokulecek evler Besir Seferoglu Cingiz Mustafayev Vidadi Mirzaga Eliyev kucesi qalan evler Murtuza Muxtarov Abdulla Saiq Zergerpalan kucelerinde yerlesir Baki Seher Icra Hakimiyyeti terefinden teqdim olunan plana gore sokulen evlerin yerinde hansisa bir yasayis binasi ve ya obyekt tikilmeyecek Evler erazide salinacaq parka gore sokulur Hem de evlerin bir coxu kohne ve yondemsiz olmaqla yanasi qezali veziyyetdedir 18 Beleki cekilecek yeni yollar Qis Bulvarinin davami olaraq Azerbaycan Milli Dram Teatrindan Neriman Nerimanov prospektinedek Nizami metrosunun yaxinligindan Balababa Mecidov Abdulla Saiq Suleyman Rehimov kucelerinin ehate etdiyi bosalmis erazilerde salinacaq 6 2015 ci il erzinde 8759 unvanda yerlesen yasayis ve qeyri yasayis sahelerinde olcu isleri aparilib Olcu isleri aparilmis yasayis ve qeyri yasayis sahiblerinden 2769 neferi odenise gonderilib 2698 nefer sakine ise artiq kompensasiya odenilib Umumilikde 2320 yasayis ve qeyri yasayis sahesinin sokulmesi planlasdirilib ki bunlardan 1795 i artiq sokulub 2320 yasayis ve qeyri yasayis sahesinin 45 i tarixi binadir Sokulen menzillerde qeydiyyatda olan 5956 sakin Yasamal rayon qeydiyyatindan cixib ve teserrufat ucotu kitabina islenib Bundan elave sokuntu zonasina dusen Sovetski erazisinde az kvadratli menzil sahiblerine dovlet terefinden insa edilmis binadan 103 menzil ve 2 qeyri yasayis sahesi verilib 19 Mirzaga Eliyev kucesi 124 unvaninda yerlesen ve 1900 cu ilde tikilen 5 Tehmezov qardaslarinin sarayi 2014 cu ilde sokulub Sakinlerin sozlerine gore 2016 ci ilin fevralina olan veziyyete gore sokulen evlerin arasinda 20 ye yaxin tarixi abide de vardir Bunlardan biri de Mirzaga Eliyev kucesi 124 unvaninda yerlesen ve 1900 cu ilde insa edilmis mesenat Tehmezov qardaslarinin 3 mertebeli sarayi idi Tehmezov qardaslari Gencede serabciliqla mesgul olurdular kasiblara komek edibler gencleri oxumaga gonderirdiler Sakinlerin sozlerine gore binanin Ermitaja benzerliyi var idi Azerbaycanin tarixi memarliq abidelerinin siyahisinda olduguna baxmayaraq bina sokulmusdur 20 Yasamal Rayon Icra Hakimiyyeti nezdinde yaradilmis Kocurme Komissiyasinin sedri Semed Islamovun sozlerine gore Sovetskide yerlesen 76 si Nazirler Kabinetinin ve Medeniyyet Nazirliyinin qerari ile tarixi ehemiyyete malik olmadigindan sokulecek 6 Medeniyyet naziri Ebulfes Qarayevin sozlerine gore Sovetskide olan 118 tarixi abideye toxunulmayacaq Nazir bildirib ki abidelerin bezileri tarixi abide kimi o qeder de ehemiyyetli deyil amma muzey olduqlari ucun yerinde qalacaqlar buna misal kimi Celil Memmedquluzade ve Abdulla Saiqin ev muzeylerini gosterib Qarayev onu da qeyd edib ki ele binalar da var ki onlar da cox ehemiyyetli deyil amma uzerilerinde xususi memarliq bezekleri oldugundan bu siyahiya salinib Nazirin sozlerine gore ehemiyyetine gore ikinci dereceli hesab edilen teqriben 30 a yaxin bina sokulmeyecek 7 14 may 2016 ci il tarixinde Abbas Mirze Serifzadenin yasadigi ev 1910 cu ilde insa edilmisdir sokulmusdur 15 2016 ci ilin may ayinin axirlarinda M A Eliyev 102 unvanindaki 1916 ci ilde insa olunan tarixi bina da sokulmusdur 14 2017 ci ilin aprel ayinda Haci Cavad mescidinin 1912 ci ilde insa edilmisdir sokulmesi gundeme gelmis ve bu etirazlara sebeb olmusdur 21 22 Istinadlar Redakte Sovetski sakini Bura Iceriseher kimi bir yerdir bura bayir seherdir Baku Enciklopediya turista Redkol E I Tamm gl red A H Abukov Yu N Aleksandrov i dr M Bolshaya Rossijskaya enciklopediya 1993 S 174 ISBN 5 86270 083 5 1 2 Sovetski deki gizli niyyetler uze cixir Sovetski deki memarliq binalarin sayi niye azaldilir 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 Azerbaycan Respublikasi erazisinde dovlet muhafizesine goturulmus dasinmaz tarix ve medeniyyet abidelerinin ehemiyyet derecelerine gore bolgusunun tesdiq edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 2 avqust 2001 ci il tarixli 132 nomreli Qerari 1 2 3 Sovetski de 76 tarixi bina sokulecek 1 2 Sovetski de bu binalar sokulmeyecek Bakinin Sovetski mehellesinde bezi obyektler tarix ve medeniyyet abidelerinin siyahisindan cixarilib Nazir Bakida sokulen tarixi binalar barede danisdi proses davam edecek 2016 05 31 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 06 01 1 2 3 4 5 6 7 8 Sovetski hokumet sokuntu islerini daginiq aparir 1 2 3 4 5 6 7 Sovetski nin dahi sakinleri Lenkeran qezasinin general qubernatoru Azerbaycan Ordusunun herbi birlesmeleri ile birlikde qezanin agqvardiyacilardan mudafiesinde onun da xidmetleri coxdur 1 2 Sovetski milli mirasin ayrilmaz terkib hissesidir 1 2 Bakinin buldozerle silinen tarixi 2016 05 31 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 05 31 1 2 Sovetski de tarixi abide Abbas Mirze Serifzadenin evi dagidildi Bakinin en boyuk tarixi mehellesi indi Drezdeni xatirladir 2018 02 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 03 26 Fatullaev Sh Prilozhenie I Gradostroitelstvo Baku XIX nachala XX vekov Pod red prof V I Pilyavskogo Leningrad Strojizdat 1978 215 s Sovetskide kutlevi sokuntuler basladi Sovetskide aparilan kocurme sokuntu islerinden xeber var 2016 04 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 03 26 Abid Serifovun Abbas Mirze Serifzade ile ne edaveti var 2016 04 10 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 03 26 Sokulmek istenen Haci Cavad mescidi dini icmasindan prezidente ACIQ MEKTUB Sokulmek istenen Haci Cavad mescidi dini icmasindan prezidente ACIQ MEKTUB azerb islamazeri Arxivlesdirilib 4 saytindan 2017 04 11 tarixinde Istifade tarixi 2017 04 11 Sovetski nin yeni layihesinde mescidler yoxdur FOTO VIDEO Sovetski nin yeni layihesinde mescidler yoxdur FOTO VIDEO azerb islamazeri 2017 04 11 Arxivlesdirilib 5 saytindan 2017 04 12 tarixinde Istifade tarixi 2017 04 12 Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Sovetski ile elaqeli mediafayllar var Sovetski sakini Bura Iceriseher kimi bir yerdir bura bayir seherdir Sovetski nin yeni layihesinde mescidler yoxdur FOTO VIDEOMenbe https az wikipedia org w index php title Sovetski amp oldid 5963389, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.