Abdallı Oğuz rayonununXaçmazkənd inzibati ərazi dairəsinə daxildir. Rayon mərkəzindən 43 kilometr şərqdə, Xaçmazkəndinin şimalında, Qalaçayın sol sahilində, Baş Qafqaz silsiləsinincənub ətəyindədir. Dəniz səviyyəsindən yüksəkliyi 900 metrdir. Oğuz rayonunda izi, sorağı tarixin dərinliklərindən gələn, bu torpağın qədim sakinlərindən xəbər verən toponimlərdən biri də Abdallı toponimidir. Tədqiqatçı E.Nuriyevin "Şəki-Zaqatala zonasının toponimiyası" adlı əsərində Oğuz rayonunun Abdallı kəndinin XIX əsrə aid məlumata görə həmin əsrin əvvəllərində Şəki qəzasının Qoruqlar kəndindən köçüb gələnlər tərəfindən salındığını qeyd etmişdir. Kəndin yaşlı sakinləri isə burada insanların məskunlaşmasının daha qədim tarixə malik olduğunu bildirirlər.
Abdallı sözünün mənşəyi və mənası haqqında elmi ədəbiyyatda iki əsas mülahizə irəli sürülür. Bir sıra tədqiqatçılar bu sözü Yaxın və Orta Şərqdə Abdal adı ilə məlum olan sufi-dərviş icması ilə əlaqələndirirlər. İsveçrə şərqşünası Adam Mets ilk dəfə 1922-ci ildə nəşr olunan " Müsəlman intibahı" əsərində yazırdı ki, IV-X əsrlərin tarixçilərinə və şalnaməçilərinə müqəddəslərin xüsusi qrupu kimi yalnız abdallar məlum olmuşdur. Adam Mets "abdal " sözünün fars mənşəli "abalar" sözünün ərəbləşdirilmiş variantı olub dini rəhbər (pir) mənasını ifadə etdiyini göstərmişdir. X əsrdə yaşamış İbn Durayd müsəlman ölkələrində müqəddəslərin -abdalların sayının 70 nəfər, XI əsrdə yaşamış əl- Xucviri isə 40 nəfər olduqlarını göstərmişdir. Abdal sözünün "Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti"ndə verilən əsas mənalarından biri də onun "dərviş, qələndər" mənasında yozumudur.
"Şiəyəm, əmma nə bu əşkaldən, Sünniyəm, əmma nə bu əmsaldən, Sufiyəm, əmma nə bu əbdaldan, Həqsevən insanəm, a şirvanlılar!".<poem> Mirzə Ələkbər Sabirin "Seçilmiş əsərləri"ndə (Bakı, 1976, səh.208) yuxarıdakı şeirdə səslənən "əbdal" ifadəsi "sufizm təriqətlərindən biri, dərviştəbiət adam" mənasında açıqlanmışdır. "Azərbaycan tarixi üzrə qaynaqlar" adlı əsərdə qeyd olunur ki, XV-XVI əsrlərdə abdal (əbdal ) artıq "yol və hal adamı", "dərviş-qələndər" təriqətə təmənnasız xidmət edən "gəzərgi" mənasını bildirir. Akademik B.Budaqov və Q. Qeybullayev tərəfindən tərtib edilən "ErmənistandaAzərbaycan mənşəli toponimlərin izahlı lüğəti" adlı əsərdə XV-XVI əsrlərdə İranda və Türkiyədəsufi təriqətlərinin üzvlərinin abdal adlandırıldığı, bu sözün ərəbcə "bədəl" sözündən olub "mömin", "zahid", "müdrik" mənasında anlaşıldığı qeyd olunmuşdur. Səfəvi şahları təkyələrdə və zaviyələrdə yaşayan dərviş abdallara Azərbaycanda və Ermənistanda müəyyən torpaq sahələri bağışlayırdılar. Səfəvi hökmdarı Şah İsmayıl Xətainin şeirlərində: <poem>"Şahın övladına iqrar edənlər, Əxilər, qazilər, əbdallar oldu",
Və ya,
"Sufiyəm təriqətdə, həqiqətdə əbdaləm".
misralarında "əbdallar" deyildikdə, məhz həmin təriqət tərəfdarları nəzərdə tutulurdu. Xətai özünü abdal, dərviş-qələndər adlandırsa da, ("Mənəm abdal Xətai Heydər oğlu"), onun oğlu Şah I Təhmasib onları "qanuni" dini ehkamlara qarşı çıxan bidətçılər sayaraq amansız surətdə təqib edirdi. Z.M.Həsənalıyev "Səfəvi dövləti (XVII əsrin I yarısı)" adlı əsərində qeyd edir ki, Adam Oleari abdallar haqqında ətraflı məlumat verən ilk səyyahdır. Səyyahın məlumatına görə abdallar yalnız Səfəvi ölkəsindədir. Bu ölkədə və Türkiyədə onlara dərvişlər də deyilirdi. Adam Oleari abdalların geyimlərindən də bəhs etmişdir. Onun məlumatına görə abdallar dini şəxslərdir və özlərini Əli nəslindən hesab edirlər. Onlar sadə kaftan və yundan kürk tikdirib geyirdilər. Ərdəbildə, İsfahanda, Məşhəddə belə sufilərə rast gəlmək mümkündür. Bu paltarları onlara abdal adına layiq görüldükdən sonra başçıları verir. Onlar kürkün altından bellərinə ucu misdən olan ilana bənzər kəmər bağlayırlar. Tarix elmləri doktoru S.Əliyarov da "Azərbaycanda bidətçilər hərəkatına dair" əsərində bu barədə geniş məlumat vermişdir. Xalq arasında "hal adamı", "gəzərgi" kimi tanınan dərvişləri "avara" , "sərsəri", "divanə", "dərbədər" adlandıranlar da olmuşdur. "Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti"ndə abdal sözünün "avara", "divanə", "dərbədər" şəklində daha bir məna açımının verilməsi də təsadüfi deyildir. Şifahi xalq ədəbiyyatımızın ən görkəmli nümayəndələrindən biri olan Aşıq Ələsgər:
"Gər hökmün işləsə Qafınan Qafa, Bihudə xərc çəkmə, əfsana cafa, Qəvvas tapar ləli, satar sərrafa, Nə aşığa, nə əbdala yetişməz".
Və ya Miskin Məhəmməd:
"Yetişdim bir kəndə, eylədim sual: Qapı-qapı gedib, olmuşam abdal".
dedikdə, abdal ifadəsinə məhz bu mövqedən yanaşmışlar. "Abdal" sözünün mənşəyi və mənası haqqında ikinci mülahizənin tərəfdarları olan macar K.Teqledi, rus Piqulevski, azərbaycanlılar T.Əhmədov, V.Aslanov, E.Nuriyev və digər tədqiqatçılar Abdallı toponimini qədim türk mənşəli abdal tayfasının adı ilə bağlayırlar. 555-ci ildə naməlum müəllif tərəfindən yazılmış "Zəkəriyyə Ritorun xronikası" adlandırılan "Suriya xronikasına əlavələr" adlı əsərdə dünya xalqları təsvir olunarkən " on üç xalqın" o cümlədən abdalların türk mənşəli köçəri tayfa olduqları, alaçıqlarda və öz silahdaşlarının hesabına yaşadıqları göstərilmişdir. V.Bartolda görə abdallar hun tayfalarından biridir və onlar Əfqanıstanda, İranda, Türkiyədə, Türkmənistanda, Şimali Qafqazda və Gürcüstanda məskunlaşmışlar. A.Hüseynzadə və Ə.Sumbatzadə belə bir qənaətə gəlmişlər ki, abdallar IV-IX əsrlərdə Şimali Qafqazdan dağ keçidləri vasitəsilə Azərbaycana gələn qıpçaq, sabir, barsil, hun və sair köçəri türk tayfalarından biri olmuşdur. A.Bakıxanov da "Gülüstani-İrəm" əsərində abdal tayfasınınAzərbaycanda yaşamasını qeyd etmişdir. Q.Qeybullayev "Azərbaycanlıların etnogenezinə dair" adlı əsərinin I cildində abdalların qədim türk tayfalarından olan, eftal adlanan ağ hunlar olduğunu bir sıra dəlillərlə əsaslandırmağa çalışmış, eyni zamanda Osmanlıtürklərində, basqırdlarda və türkmənlərdə də abdal adlı hun tayfasının olduğunu göstərmişdir. Akademik B.Budaqov və Q.Qeybullayev "ErmənistandaAzərbaycan mənşəli toponimlərin izahlı lüğəti" adlı əsərdə 1727-ci ilə aid bir mənbədə Dağlıq QarabağınVərəndə mahalında Abdal kəndi, XIX əsrdə Zəngəzur qəzasında Abdallar kəndi, Ordubad rayonundakı Abdal dağ adı, Ağdam və Tovuz rayonlarında Abdal kənd adları, Şimali Qafqazda Ter əyalətində Abdal dağı toponimlərinin qədim türk mənşəli Abdal (ağ hun) tayfasının adı ilə bağlı olduğunu qeyd etmişlər. Həmin əsərdə göstərilir ki, bu tayfa V-VI əsrlərdə Orta Asiya, Əfqanıstan və Çin Türküstanını əhatə etmiş Eftalilər (Ağ hun) dövlətinin başçısı Eptalın adı ilə adlanmışlar. Bu,çara mənsub pul üzərində "Xionların (hunların) çarı Eptal" sözləri oxunur. Piqulevski VI əsrin ortalarında Şimali Qafqazda "Hun ölkəsində" Abdal adlı bir tayfanın yaşadığını bildirirdi. V.A.Qordlevskinin məlumatına görə Abdal tayfası orta əsrlərdə Türkiyədə güclü ictimai-siyasi qruplardan biri olmuşdur. Tarix elmləri doktoru S.Əliyarovun məlumatına görə, abdallar kök etibarilə Zaqafqaziyaya və Ön Asiyaya gələn qədim türk soylarındandır. Coğrafiya elmləri namizədi Nadir Məmmədov Azərbaycanda hazırda mövcud olan Abdal (Ağdaş rayonu), Abdallı (Oğuz rayonu), Çoban Abdallı (Göygöl rayonu), Abdal dərəsi (Xocavənd rayonu Bəhramlı kəndi), Abdal dağı, Abdal təpəsi (Laçın rayonu) və sair oykonimlərin abdal tayfasının adını daşıdığını qeyd etmişdir. Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının I cildində Laçın rayonunun1923-cü ilədək Abdallar adlandırıldığı göstərilmişdir. Bütün bunları nəzərə alaraq Oğuz rayonunun Abdallı yaşayış məntəqəsinin aşağıdakı amillərə əsasən abdal tayfasının adı ilə bağlı olması qənaətinə gələ bilərik: Birincisi, sufilik təriqətinin Azərbaycanın şimal bölgəsində geniş yayılması haqqında tarixi məlumatlar yoxdur. İkincisi, abdalların digər türk tayfaları ilə birlikdə şimal dağ keçidləri vasitəsilə Azərbaycana gəlmələri bir çox tarixi mənbələrdə öz əksini tapmışdır. Abdallı kəndi rayonun şimalında, dağ keçidlərindən birinin qarşısında yerləşir. Üçüncüsü, Azərbaycanda, xüsusilə Şəki-Zaqatala zonasında abdal tayfası ilə eyni vaxtda bu əraziyə daxil olan qıpçaqlar, türkeşlər, oğuzlar, sabirlər, xəzərlərvə s. Türk tayfaları ilə bağlı toponimlər geniş yayılmışdır.
Toponimikası
Abdallı oyk., düz. Oğuz rayonunun Xaçmaz i.ə.v.-də kənd. Qala çayının sahilində, dağ ətəyi ərazidədir. Mənbələrin məlumatına görə, XIX əsrdə Şəkinin Qoruqlar kəndindən köçüb gələnlər Oğuzda üç kiçik məntəqəni yaratmışdılar. Bunlar şibili, Yemişanlı və Abdallı məntəqələri idi. Abdallı "abdal tayfasına məxsus yaşayış məntəqəsi" deməkdir. XIX əsrdə Gürcüstan ərazisində də eyniadlı iki kənd qeydə alınmışdır.
Əhalisi
2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kəndə 156 nəfər yaşayır.
abdallı, oğuz, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, abdallı, abdallı, azərbaycan, respublikasının, oğuz, rayonunun, inzibati, ərazi, vahidində, kənd, abdallı41, ölkə, azərbaycan, azərbaycanrayon, oğuz, rayonutarixi, coğrafiyasısaat, qurşağı, 00əhalisiəhalis. Bu adin diger istifade formalari ucun bax Abdalli Abdalli Azerbaycan Respublikasinin Oguz rayonunun inzibati erazi vahidinde kend Abdalli41 04 33 sm e 47 35 40 s u Olke Azerbaycan AzerbaycanRayon Oguz rayonuTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 156 2009 nefer Mundericat 1 Tarixi 2 Toponimikasi 3 Ehalisi 4 Iqtisadiyyati 5 Istinadlar 6 Xarici kecidler 7 Hemcinin baxTarixi RedakteAbdalli Oguz rayonunun Xacmaz kend inzibati erazi dairesine daxildir Rayon merkezinden 43 kilometr serqde Xacmaz kendinin simalinda Qalacayin sol sahilinde Bas Qafqaz silsilesinin cenub eteyindedir Deniz seviyyesinden yuksekliyi 900 metrdir Oguz rayonunda izi soragi tarixin derinliklerinden gelen bu torpagin qedim sakinlerinden xeber veren toponimlerden biri de Abdalli toponimidir Tedqiqatci E Nuriyevin Seki Zaqatala zonasinin toponimiyasi adli eserinde Oguz rayonunun Abdalli kendinin XIX esre aid melumata gore hemin esrin evvellerinde Seki qezasinin Qoruqlar kendinden kocub gelenler terefinden salindigini qeyd etmisdir Kendin yasli sakinleri ise burada insanlarin meskunlasmasinin daha qedim tarixe malik oldugunu bildirirler Abdalli sozunun menseyi ve menasi haqqinda elmi edebiyyatda iki esas mulahize ireli surulur Bir sira tedqiqatcilar bu sozu Yaxin ve Orta Serqde Abdal adi ile melum olan sufi dervis icmasi ile elaqelendirirler Isvecre serqsunasi Adam Mets ilk defe 1922 ci ilde nesr olunan Muselman intibahi eserinde yazirdi ki IV X esrlerin tarixcilerine ve salnamecilerine muqeddeslerin xususi qrupu kimi yalniz abdallar melum olmusdur Adam Mets abdal sozunun fars menseli abalar sozunun ereblesdirilmis varianti olub dini rehber pir menasini ifade etdiyini gostermisdir X esrde yasamis Ibn Durayd muselman olkelerinde muqeddeslerin abdallarin sayinin 70 nefer XI esrde yasamis el Xucviri ise 40 nefer olduqlarini gostermisdir Abdal sozunun Azerbaycan dilinin izahli lugeti nde verilen esas menalarindan biri de onun dervis qelender menasinda yozumudur Sieyem emma ne bu eskalden Sunniyem emma ne bu emsalden Sufiyem emma ne bu ebdaldan Heqseven insanem a sirvanlilar lt poem gt Mirze Elekber Sabirin Secilmis eserleri nde Baki 1976 seh 208 yuxaridaki seirde seslenen ebdal ifadesi sufizm teriqetlerinden biri dervistebiet adam menasinda aciqlanmisdir Azerbaycan tarixi uzre qaynaqlar adli eserde qeyd olunur ki XV XVI esrlerde abdal ebdal artiq yol ve hal adami dervis qelender teriqete temennasiz xidmet eden gezergi menasini bildirir Akademik B Budaqov ve Q Qeybullayev terefinden tertib edilen Ermenistanda Azerbaycan menseli toponimlerin izahli lugeti adli eserde XV XVI esrlerde Iranda ve Turkiyede sufi teriqetlerinin uzvlerinin abdal adlandirildigi bu sozun erebce bedel sozunden olub momin zahid mudrik menasinda anlasildigi qeyd olunmusdur Sefevi sahlari tekyelerde ve zaviyelerde yasayan dervis abdallara Azerbaycanda ve Ermenistanda mueyyen torpaq saheleri bagislayirdilar Sefevi hokmdari Sah Ismayil Xetainin seirlerinde lt poem gt Sahin ovladina iqrar edenler Exiler qaziler ebdallar oldu Ve ya Sufiyem teriqetde heqiqetde ebdalem misralarinda ebdallar deyildikde mehz hemin teriqet terefdarlari nezerde tutulurdu Xetai ozunu abdal dervis qelender adlandirsa da Menem abdal Xetai Heyder oglu onun oglu Sah I Tehmasib onlari qanuni dini ehkamlara qarsi cixan bidetciler sayaraq amansiz suretde teqib edirdi Z M Hesenaliyev Sefevi dovleti XVII esrin I yarisi adli eserinde qeyd edir ki Adam Oleari abdallar haqqinda etrafli melumat veren ilk seyyahdir Seyyahin melumatina gore abdallar yalniz Sefevi olkesindedir Bu olkede ve Turkiyede onlara dervisler de deyilirdi Adam Oleari abdallarin geyimlerinden de behs etmisdir Onun melumatina gore abdallar dini sexslerdir ve ozlerini Eli neslinden hesab edirler Onlar sade kaftan ve yundan kurk tikdirib geyirdiler Erdebilde Isfahanda Meshedde bele sufilere rast gelmek mumkundur Bu paltarlari onlara abdal adina layiq goruldukden sonra bascilari verir Onlar kurkun altindan bellerine ucu misden olan ilana benzer kemer baglayirlar Tarix elmleri doktoru S Eliyarov da Azerbaycanda bidetciler herekatina dair eserinde bu barede genis melumat vermisdir Xalq arasinda hal adami gezergi kimi taninan dervisleri avara serseri divane derbeder adlandiranlar da olmusdur Azerbaycan dilinin izahli lugeti nde abdal sozunun avara divane derbeder seklinde daha bir mena aciminin verilmesi de tesadufi deyildir Sifahi xalq edebiyyatimizin en gorkemli numayendelerinden biri olan Asiq Elesger Ger hokmun islese Qafinan Qafa Bihude xerc cekme efsana cafa Qevvas tapar leli satar serrafa Ne asiga ne ebdala yetismez Ve ya Miskin Mehemmed Yetisdim bir kende eyledim sual Qapi qapi gedib olmusam abdal dedikde abdal ifadesine mehz bu movqeden yanasmislar Abdal sozunun menseyi ve menasi haqqinda ikinci mulahizenin terefdarlari olan macar K Teqledi rus Piqulevski azerbaycanlilar T Ehmedov V Aslanov E Nuriyev ve diger tedqiqatcilar Abdalli toponimini qedim turk menseli abdal tayfasinin adi ile baglayirlar 555 ci ilde namelum muellif terefinden yazilmis Zekeriyye Ritorun xronikasi adlandirilan Suriya xronikasina elaveler adli eserde dunya xalqlari tesvir olunarken on uc xalqin o cumleden abdallarin turk menseli koceri tayfa olduqlari alaciqlarda ve oz silahdaslarinin hesabina yasadiqlari gosterilmisdir V Bartolda gore abdallar hun tayfalarindan biridir ve onlar Efqanistanda Iranda Turkiyede Turkmenistanda Simali Qafqazda ve Gurcustanda meskunlasmislar A Huseynzade ve E Sumbatzade bele bir qenaete gelmisler ki abdallar IV IX esrlerde Simali Qafqazdan dag kecidleri vasitesile Azerbaycana gelen qipcaq sabir barsil hun ve sair koceri turk tayfalarindan biri olmusdur A Bakixanov da Gulustani Irem eserinde abdal tayfasinin Azerbaycanda yasamasini qeyd etmisdir Q Qeybullayev Azerbaycanlilarin etnogenezine dair adli eserinin I cildinde abdallarin qedim turk tayfalarindan olan eftal adlanan ag hunlar oldugunu bir sira delillerle esaslandirmaga calismis eyni zamanda Osmanli turklerinde basqirdlarda ve turkmenlerde de abdal adli hun tayfasinin oldugunu gostermisdir Akademik B Budaqov ve Q Qeybullayev Ermenistanda Azerbaycan menseli toponimlerin izahli lugeti adli eserde 1727 ci ile aid bir menbede Dagliq Qarabagin Verende mahalinda Abdal kendi XIX esrde Zengezur qezasinda Abdallar kendi Ordubad rayonundaki Abdal dag adi Agdam ve Tovuz rayonlarinda Abdal kend adlari Simali Qafqazda Ter eyaletinde Abdal dagi toponimlerinin qedim turk menseli Abdal ag hun tayfasinin adi ile bagli oldugunu qeyd etmisler Hemin eserde gosterilir ki bu tayfa V VI esrlerde Orta Asiya Efqanistan ve Cin Turkustanini ehate etmis Eftaliler Ag hun dovletinin bascisi Eptalin adi ile adlanmislar Bu cara mensub pul uzerinde Xionlarin hunlarin cari Eptal sozleri oxunur Piqulevski VI esrin ortalarinda Simali Qafqazda Hun olkesinde Abdal adli bir tayfanin yasadigini bildirirdi V A Qordlevskinin melumatina gore Abdal tayfasi orta esrlerde Turkiyede guclu ictimai siyasi qruplardan biri olmusdur Tarix elmleri doktoru S Eliyarovun melumatina gore abdallar kok etibarile Zaqafqaziyaya ve On Asiyaya gelen qedim turk soylarindandir Cografiya elmleri namizedi Nadir Memmedov Azerbaycanda hazirda movcud olan Abdal Agdas rayonu Abdalli Oguz rayonu Coban Abdalli Goygol rayonu Abdal deresi Xocavend rayonu Behramli kendi Abdal dagi Abdal tepesi Lacin rayonu ve sair oykonimlerin abdal tayfasinin adini dasidigini qeyd etmisdir Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasinin I cildinde Lacin rayonunun 1923 cu iledek Abdallar adlandirildigi gosterilmisdir Butun bunlari nezere alaraq Oguz rayonunun Abdalli yasayis menteqesinin asagidaki amillere esasen abdal tayfasinin adi ile bagli olmasi qenaetine gele bilerik Birincisi sufilik teriqetinin Azerbaycanin simal bolgesinde genis yayilmasi haqqinda tarixi melumatlar yoxdur Ikincisi abdallarin diger turk tayfalari ile birlikde simal dag kecidleri vasitesile Azerbaycana gelmeleri bir cox tarixi menbelerde oz eksini tapmisdir Abdalli kendi rayonun simalinda dag kecidlerinden birinin qarsisinda yerlesir Ucuncusu Azerbaycanda xususile Seki Zaqatala zonasinda abdal tayfasi ile eyni vaxtda bu eraziye daxil olan qipcaqlar turkesler oguzlar sabirler xezerlerve s Turk tayfalari ile bagli toponimler genis yayilmisdir Toponimikasi RedakteAbdalli oyk duz Oguz rayonunun Xacmaz i e v de kend Qala cayinin sahilinde dag eteyi erazidedir Menbelerin melumatina gore XIX esrde Sekinin Qoruqlar kendinden kocub gelenler Oguzda uc kicik menteqeni yaratmisdilar Bunlar sibili Yemisanli ve Abdalli menteqeleri idi Abdalli abdal tayfasina mexsus yasayis menteqesi demekdir XIX esrde Gurcustan erazisinde de eyniadli iki kend qeyde alinmisdir 1 Ehalisi Redakte2009 cu ilin siyahiyaalinmasina esasen kende 156 nefer yasayir 2 Iqtisadiyyati RedakteKend ehalisi heyvandarliq ekincilik ve bagciliqla mesgul olur Istinadlar Redakte Azerbaycan Toponimlerinin Ensiklopedik Lugeti Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi Nesimi adina Dilcilik Institutu Serq qerb Baki 2007 seh 427 Azerbaycan Respublikasi Ehalisinin Siyahiyaalinmasi Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Baki 2010 Seh 629Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Abdalli ile elaqeli mediafayllar var Azerbaycan Respublikasi Oguz Rayon Icra HakimiyyetiHemcinin bax RedakteOguz rayonuMenbe https az wikipedia org w index php title Abdalli Oguz amp oldid 5650964, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
