fbpx
Wikipedia

Göygöl rayonu

Bu məqalə Göygöl rayonu haqqındadır. Göygöl şəhəri üçün Göygöl səhifəsinə baxın.

Göygöl rayonuAzərbaycan Respublikasında inzibati – ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Göygöl şəhəridir.

Göygöl rayonu

40°35′ şm. e. 46°18′ ş. u.


Ölkə
İnzibati mərkəz Göygöl
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 8 avqust 1930
Sahəsi
  • 1.183 km²
Hündürlük
1.358 m
Əhalisi
Əhalisi
  • 60.890 nəf. (2014)
Rəqəmsal identifikatorlar
ISO kodu AZ-GYG
Telefon kodu +994 230
Poçt indeksi AZ2500
Avtomobil nömrəsi 25
Rəsmi sayt
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

 
Göygöl rayonu

Göygöl şəhəri 1819-cu il aprelin 22-də alman kolonistləri tərəfindən Yelenendorf (alm. Helenendorf‎) adı altında salınıb. İlk dəfə Helenendorfda 56 ailə yaşamışdır. Mənzərəli təbiəti olan Helenendorfda alman memarlığı üslubunda evlər tikilərək 6 küçə salınmışdır, ümumtəhsil məktəbi, uşaq bağçası, musiqi məktəbi fəaliyyət göstərmişdir.Bu icma Azərbaycan ərazisində o dövr üçün ilk böyük yerli olmayan milli icma idi. Tarixi mənbələrlərdən məlumdur ki, burada 1821-ci ildə ilk dəfə olaraq İsveçrə missionerlərinin köməyi ilə Sinod çağırılmış və bütün alman icmaları üçün Zaqafqaziyanın birinci Ümümkilsə nizamnəməsi qəbul edilmişdir.

1836-ci ildə Yelenendorfda yaşayan sakinlər sırasında 8 nəfər pinəçi, 8 dənizçi, 4 dülgər, 4 dərzi, 7 furqon ustası və s. var idi. Bu dövrün keyfiyyət və əmək mədəniyyəti göstəricilərinə əsasən maraqlı təsərrüfatlardan da bəlli etmək mümkündür. Belə ki, Yelendorfda kolonist Qotlob Koxun rəngsaz emalatxanası yarandıqdan 20 il sonra o, artıq bütün Yelizavetpolun quberniya mərkəzində şöhrət qazanmışdır. Bundan əlavə, Qafqazın bütün sənətkarları icmanın furqon ustalarının yanına axışırdılar. 1869-cu il aprelin 22-də koloniya özünün yaradılmasının 50 illiyini təntənə ilə qeyd etdi. Bu illər ərzində kənd çox sürətlə inkişaf edib dəyişmişdir. 1821-ci ildə köçkünlərin dini xadimi Yahhan Yakob Krans ilk dini ibadətxana açmağa cəhd göstərdi və 1834-cü ildə buna nail oldu. 1842-ci ildə ilk məktəb də tikildi. Bir neçə il sonra 1854-cü il aprelin 24-də Müqəddəs Yohann kilsəsinin təməl daşı qoyuldu. Eyni zamanda, uşaq bağçası və 1890-cı il noyabrın 22–də Yelenendorf peşə məktəbi yaradıldı. 1893-cü ildən etibarən Yelenendorfda ictimai yığıncaqlar keçirilməyə başlamışdır. Bu yığıncaqlarda koloniyanın problemlərinə toxunulur və onların həlli yolları axtarılırdı. 1890-cı illərin üstün cəhətlərindən biri də icmanın iqtisadiyyatında yüksəlişin qeydiyyata alınması idi. Öz üstünlüyü ilə fərqlənən başlıca məşğuliyyət sahələri: şərabçılıq, iri sənaye və texnika yenilikləri idi. 1911-ci ildə Yelenendorfda 1054 bina vardır ki, bunun da 415–i yaşayış evi idi. Bu isə onu göstərirdi ki, Yelenendorfda tikinti sənayesi də yüksək sürətlə inkişaf edirdi. Artıq koloniyada ağac evlərin qalmaması da buna əyani sübut idi. Tikintinin tempinə gəlincə, 2 il ərzində (1911–1913-cü illər) burada daha 15 xüsusi mülk tikilmişdir ki, bu da kəndin həyatını mədəni şəhər qəsəbəsi üslubuna daha çox bənzədirdi. 1900-cü illərin əvvəllərində burada şərab istehsalı və xarici ticarət çox güclü inkişaf etməyə başlamışdır. Artıq 70-ci illərdə hər bir ailə ildə 1000–1500 vedrə şərab istehsal edirdi və hər bir evin altında, zirzəmidə böyük şərab çəlləkləri yerləşirdi. 1914-cü ildə Forer və Hummel qardaşlarının Şərab firmalarının bir illik gəliri bir milyon manat təşkil edirdi. 1912-ci ildə Yelenendorfda Forer qardaşları dəyirman da tikdirmişdirlər. Şərabçılıqdan sonra burada ikinci əsas rol faytonçuluğa məxsus idi. 1877–1878-ci illərdə Türkiyə ilə başlanan müharibə faytonçuluğun sürətlə inkişafına təkan vermişdir. Bütün bu sadalananlar Yelenendorfun XIX əsr həyatını əks etdirən məqamlardır.

1896-cı ildən etibarən isə ermənilər Göygöl ərazisində məskunlaşmağa başlayıblar. Qarabağ münaqişəsi başlayan kimi isə dərhal buradakı ermənilər Göygölün qədim erməni torpağı olduğunu iddia edərək bu ərazilərin Qarabağ ilə birlikdə Ermənistana verilməsini tələb ediblər. 1989-cu ildən etibarən burada yaşayan ermənilər qonşu azərbaycanlı kəndlərinə qarşı quldur hücumları etməyə başladılar. Belə vəziyyət 2 il davam etdi. 1991-ci ilin aprel-may aylarında keçirilən Çaykənd əməliyyatı nəticəsində buradakı bütün qeyri-qanuni silahlı birləşmələr ləğv olundu.

Rayon kimi Göygöl 1930-cu ildə yaradılıb. 1938-ci ilə qədər Nərimanov rayonu olub. 1938-ci ildə rayon Xanlar Səfərəliyevin şərəfinə Xanlar rayonu, Yelenendorf qəsəbəsi isə rayonun mərkəzi Xanlar şəhəri adlandırılmışdır. 2008-ci il aprel ayının 25-də Milli Məclis rayonun Göygöl adlandırılması haqda qərar qəbul etmişdir.

Coğrafi mövqeyi

Relyefi

Göygöl rayonu Azərbaycan Respublikasının qərbində dağlıq və dağətəyi zonada yerləşir, ən yüksək nöqtəsi dəniz səviyyəsindən 3724 metr hündürlükdədir. Rayon şimalda Gəncə şəhəri və Samux rayonu ilə, şərqdə Goranboy rayonu ilə, cənubda Kəlbəcər rayonu ilə, cənubu-qərbdə Daşkəsən rayonu ilə, qərbdə Şəmkir rayonu ilə həmsərhəddir. Rayon ərazisi şimaldan cənuba 55 km, qərbdən şərqə 36 km uzanır. Göstərilən sərhədlər daxilində Göygöl rayonunun sahəsi 916,7 kv.km, əhalisi isə 62 minə yaxındır.

Rayonun ümumi ərazisi: 91675 hektar

Məhsuldar torpaqların ümumi sahəsi: 58652 hektar

Heyvandarlıq üçün otlaqların sahəsi: 40978 hektar

Əkilmiş torpaqların ümumi sahəsi: 13362,5 hektar

Meyvə bağlarının ümumi sahəsi: 698,7 hektar

İqlimi

 
Rayonun dağları

Respublikamızın digər dağətəyi rayonlarında olduğu kimi, Göygöl rayonunun da iqlim göstəriciləri yüksəklik üzrə dəyişir. Dağətəyi ərazilərdə və alçaq dağlıqda qışı quraq keçən mülayim-isti, orta dağlıqda qışı quraq keçən soyuq, yüksək dağlıqda isə dağ tundra iqlimi hakimdir. Havanın orta illik temperaturu rayon ərazisində müsbət 10 dərəcədən yüksək olduğu halda bəzi yüksək dağlıq zonada 0 dərəcədir. İllik yağıntıların miqdarı mümkün buxarlanma kəmiyyətinin 50–100 %-ni təşkil edir. Havanın temperaturu 10 dərəcədən artıq olan temperaturların cəmi 3000–4000 dərəcə arasındadır. Orta illik 12–14 dərəcə, yanvar 1 dərəcə şaxta, iyul 24–25 dərəcə isti, yağıntılar 500–900 mm-dir. Yağıntılı dövr yaz və payızın əvvəli, quraq dövrü isə qışdır. Qışı əsasən mülayim keçir və qar örtüyü o qədər də davamlı deyil.

Əhalisi

AzStat-ın 1 yanvar 2014-cü il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən rayonda 60.890 nəfər əhali yaşayır.

Etnik tərkibi

Etnik
qrup
27 yanvar-3 fevral, 1999-cu il sa. 13–22 aprel, 2009-cu yıl sa.
Sayı % Sayı %
cəmi 53 266 100.00% 57 191 100.00%
azərbaycanlı 51 950 97.53% 57 071 99.79%
kürd 123 0.23% 34 0.06%
rus 95 0.18% 33 0.06%
talış 1 0.00% 5 0.01%
ləzgi 2 0.00% 5 0.01%
erməni 8 0.02% 5 0.01%
türk 999 1.88%
ukraynalı 34 0.06%
tatar 10 0.02%
digər 44 0.08% 38 0.07%

İri yaşayış məntəqələri

Göygöl şəhəri, Xanlar qəsəbəsi, Əzizbəyov qəsəbəsi, Gəncə qəsəbəsi, Murovdağ qəsəbəsi, Ağsu, Almədətli, Aşıqlı, Balçılı, Bəhrambəy, Cümşüdlü, Çaykənd, Çaylı, Çiçəkli, Danayer, Dərələyəz, Dozular, Əzgili, Firuzabad, Göyçəkənd, Gürzalılar, Haçaqaya, Xasabağ, Xəqani, Kərəmli, Köşkü, Qarabulaq, Qırıxlı, Qızılca, Qızılca stansiyası, Quşqara, Mollacəlilli, Mixaylovka, Nadel, Sarısu, Səhriyar, Pənahlılar, Sərkarlı, Səmədli, Tülallar, Topalhəsənli, Toğana, Üçtəpə, Yalqışlaq, Yeni Qızılca, Yeni Zod, Zurqes

İqtisadi xarakteristikası

Rayonun əsas təsərrüfat fəaliyyətini taxılçılıq, kartofçuluq, maldarlıq, qoyunçuluq, meyvəçilik, tərəvəzçilik, arıçılıq, quşçuluq və üzümçülük təşkil edir. Orta hesabla ildə 18249 ton taxıl, 8983 ton kartof, 4981 ton tərəvəz, 1558 ton meyvə və gilə meyvə, 2474 ton ət, 20324 ton süd, 277 ton yun, 9521000 ədəd yumurta istehsal olunur. Rayonun iqtisadiyyatında üzümçülük və heyvandarlıq mühüm yer tutur. Mədən sənayesi, çınqıl zavodları, istehsalat və məişət xidməti kombinatları, şərab zavodu və başqa sənaye müəssisələri var.

Rayonda 264 şəxsi müəssisə, bundan 14 kooperativ, 63 MMC, 131 kiçik müəssisə, 56 kəndli fermer təsərrüfatı, 16 dövlət müəssisəsi fəaliyyət göstərir. Dövlət müəssisələri:

  • Çaykənd qızılbalıq artırma zavodu – qızılbalıq körpəsi yetişdirilir.
  • Camışçılıq üzrə Dövlət Damazlıq Kənd Təsərrüfatı İstehsalı Müəssisəsi – damazlıq camış saxlanılır.
  • Ətlik maldarlıq üzrə Dövlət Damazlıq Kənd Təsərrüfatı İstehsalı Müəssisəsi – Hallavey və Zebu cinsindən olan iri buynuzlu mal qara saxlanılır.
  • Taxıl toxumçuluğu üzrə Bağmanlar Dövlət Kənd Təsərrüfatı İstehsalı Müəssisəsi – taxıl toxumu istehsal olunur.
  • Qızılca qırma daş zavodu – qırma daş istehsal olunur

Şəxsi müəssisə və Səhmdar Cəmiyyətlər.

  • "Göygöl Şərab Zavodu" ASC İstehsal gücü saatda 6000 ədəd butulka olan araq süzmə, istehsal gücü saatda 3000 ədəd butulka olan şərab süzmə, istehsal gücü sutkada 500 dekalitr olan konyak spirti, şampan şərabı sexləri, ümumi sahəsi 3000 m² olan zirzəmiləri vardır. Xammal mənbəyi olan 352 hektar üzüm bağı salınmışdır.
  • "Azəraqroinvest" MMC – 295 hektar üzüm bağı vardır.
  • Səmədoğlu şirkəti – 300 baş damazlıq üçün iribuynuzlu mal qara saxlanılır.
  • ASR şirkəti – Makoron, toyuq əti, yumurta, mineral su, limanad və lambrin istehsal olunur.
  • Fəhralı sahibkar müəssisəsi – mineral süfrə suyu və limonad istehsal olunur.

Bitki örtüyü

Rayon ərazisində əsasən də göl ətrafında yamacları örtən meşələr, şərq fıstığı, Qafqaz vələsi, Qafqaz palıdı və şərq palıdı ağaclarından ibarətdir. Rayon ərazisinin 17,3 % meşələr əhatə edir. Parçalanmış dağlıq relyefin müxtəlif səmtli yamaclarında ayrı-ayrılıqda, yaxud qarışıq meşələr əmələ gətirir. Cənub yamaclarında vələs, şimal yamaclarında fıstıq, fıstıq-vələs, yuxarı meşə zonasında və quru yamaclarda şərq və Qafqaz palıdı, palıd-vələs meşələri inkişaf etmişdir. Şam ağacları massiv əhəngdaşı kəsəkləri üzərində, torpaqdan tamamilə mərhum olan yerlərdə bitir. Meşənin yuxarı sərhədində tozağacı, aşağıda isə itburnu, doqquzdon, quşarmudu, moruq, yemişan, alça, gərməşov, və başqa ağac və kollar yayılmışlar

Göllər

Göy-göl Kəpəz dağının ətəyində, səfalı bir guşədə yerləşir. Onun ətrafında daha 7 eyni mənşəli göl vardır. Uçqunların əmələ gətirdiyi bənd nəticəsində Göy-göl, Maral-göl, Zəli-göl, Ağ-göl, Şamlı-göl, Ördək-göl, Ceyran-göl, Qara-göl gölləri yaranmışdır. Göygöl dəniz səviyyəsindən 1556 metr yüksəklikdə yerləşir. Su aynasının sahəsi 80 hektara yaxındır. Gölün uzunluğu 2450 m, eni 595 m, ən dərin yeri 95 m-dir. Buradakı təmiz, şəffaf suyun həcmi 24 mln kub m-ə çatır.

Maral-göl dəniz səviyyəsindən 1902 m yüksəklikdə yerləşir, sahəsi 23 hektardır, ən dərin yeri 60 m-dir. Göy-göldən fərqli olaraq, onun ətrafını subalp çəmənlikləri əhatə edir.

Çaylar

Çaylardan əsasən suvarmada istifadə olunur. Çaylarda suyun səviyyəsi yaz aylarında artır. Əsas çaylar: Kürəkçay, Gəncəçay və Qoşqarçaydır. Bu çaylardan ən uzunu Kürəkçaydır. Onun uzunluğu 108 km, su toplayıcı sahəsi 2080 kv.km-dir. Mənbəyinin hündürlüyü 3100 m, mənsəbi isə 18 m-dir. Kür çayına tökülür və Kürün sağ qoludur.

Uzunluğuna görə ikinci çay Gəncəçayıdır. Uzunluğu 98 km-dir, su toplayıcı sahəsi 752 kv.km-dir, orta illik su sərfi 4,2 kv m-dir. Gəncəçay çayı da Kürün sağ qoludur, Yenikənd körfəzinə tökülür.

Maddi-mədəni irsi

Göygöl rayonu füsunkar təbiəti ilə yanaşı, tarix və mədəniyyət abidələri ilə də zəngindir. Rayon ərazisində XII, XIV, XVI və XIX əsrlərə aid 31 yerli əhəmiyyətli tarixi və memarlıq incəsənət abidələri mövcuddur, bunlardan 8-i kurqan, nekropol və açıq düşərgə, digərləri isə bina və körpülərdir. Xanlar şəhərində 1854-cü ildə tikilmiş "Lüteran" adlanan alman kilsəsi, XVI əsrə aid iki gözlü körpü, 1896-cı ildə tikilmiş üç gözlü körpü, XII əsrə aid Ağ körpü, XIX əsrdə almanlar tərəfindən tikilmiş 9 memarlıq incəsənət abidələri, Zurnabad kəndində XII əsrə aid Qala, keçmiş Sarıqaya kəndində XVI əsrə aid Türbə, Dozular kəndində XVI əsrə aid bir gözlü körpü, Topalhəsənli kəndində taixi məlum olmayan iki tağlı daş körpü, Şəhriyar kəndində 1674-cü ildə tikilmiş Qabriyel kilsəsi, Çaykənd kəndində taixi məlum olmayan Anahid məbədi və Müqəddəs Məryəm kilsəsi, Yeni-Zod kəndindən 300 m məsafədə Alban kilsəsi, 3 km məsafədə Alban məbədi, Balçılı və Üçbulaq kəndlərinin ərazisində taixi məlum olmayan "Qız-qalası", Köşkü kəndində dəmir dövrünə aid kurqan, Balçılı və Quşqara kəndlərinin ərazisində Tunc dövrünün axırı, Dəmir dövrünün əvvəlinə aid qəbrlər vardır.

İstinadlar

  1. TTV (17.09.2016). "Göygöldə alman izləri - REPORTAJ" (azərb.). Youtube.com. İstifadə tarixi: 2016-09-22.
  2. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Göygöl rayonu (yenilənmə: 1 yanvar, 2014-cü il) — yoxlanılıb: 1.1.2015
  3. Population statistics of Eastern Europe: Ethnic composition of Azerbaijan by 1999 census
  4. Population statistics of Eastern Europe: Ethnic composition of Azerbaijan by 2009 census
  5. . 2012-10-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-04-04.
  6. AzərTAc (24.09.2016). "Azərbaycan almanları: Helenendorf bu gün" (azərb.). Youtube.com. İstifadə tarixi: 2016-09-27.


göygöl, rayonu, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, göygöl, məqalə, haqqındadır, göygöl, şəhəri, üçün, göygöl, səhifəsinə, baxın, azərbaycan, respublikasında, inzibati, ərazi, vahidi, inzibati, mərkəzi, göygöl, şəhəridir, ölkə, azərbaycaninzibati, mərkəz, . Bu adin diger istifade formalari ucun bax Goygol Bu meqale Goygol rayonu haqqindadir Goygol seheri ucun Goygol sehifesine baxin Goygol rayonu Azerbaycan Respublikasinda inzibati erazi vahidi Inzibati merkezi Goygol seheridir Goygol rayonu40 35 sm e 46 18 s u Olke AzerbaycanInzibati merkez GoygolTarixi ve cografiyasiYaradilib 8 avqust 1930Sahesi 1 183 km Hundurluk 1 358 mEhalisiEhalisi 60 890 nef 2014 Reqemsal identifikatorlarISO kodu AZ GYGTelefon kodu 994 230Poct indeksi AZ2500Avtomobil nomresi 25Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarixi 2 Cografi movqeyi 2 1 Relyefi 3 Iqlimi 4 Ehalisi 4 1 Etnik terkibi 5 Iri yasayis menteqeleri 6 Iqtisadi xarakteristikasi 6 1 Bitki ortuyu 6 2 Goller 6 3 Caylar 6 4 Maddi medeni irsi 7 IstinadlarTarixi Redakte Goygol rayonu Goygol seheri 1819 cu il aprelin 22 de alman kolonistleri terefinden Yelenendorf alm Helenendorf adi altinda salinib 1 Ilk defe Helenendorfda 56 aile yasamisdir Menzereli tebieti olan Helenendorfda alman memarligi uslubunda evler tikilerek 6 kuce salinmisdir umumtehsil mektebi usaq bagcasi musiqi mektebi fealiyyet gostermisdir Bu icma Azerbaycan erazisinde o dovr ucun ilk boyuk yerli olmayan milli icma idi Tarixi menbelerlerden melumdur ki burada 1821 ci ilde ilk defe olaraq Isvecre missionerlerinin komeyi ile Sinod cagirilmis ve butun alman icmalari ucun Zaqafqaziyanin birinci Umumkilse nizamnemesi qebul edilmisdir 1836 ci ilde Yelenendorfda yasayan sakinler sirasinda 8 nefer pineci 8 denizci 4 dulger 4 derzi 7 furqon ustasi ve s var idi Bu dovrun keyfiyyet ve emek medeniyyeti gostericilerine esasen maraqli teserrufatlardan da belli etmek mumkundur Bele ki Yelendorfda kolonist Qotlob Koxun rengsaz emalatxanasi yarandiqdan 20 il sonra o artiq butun Yelizavetpolun quberniya merkezinde sohret qazanmisdir Bundan elave Qafqazin butun senetkarlari icmanin furqon ustalarinin yanina axisirdilar 1869 cu il aprelin 22 de koloniya ozunun yaradilmasinin 50 illiyini tentene ile qeyd etdi Bu iller erzinde kend cox suretle inkisaf edib deyismisdir 1821 ci ilde kockunlerin dini xadimi Yahhan Yakob Krans ilk dini ibadetxana acmaga cehd gosterdi ve 1834 cu ilde buna nail oldu 1842 ci ilde ilk mekteb de tikildi Bir nece il sonra 1854 cu il aprelin 24 de Muqeddes Yohann kilsesinin temel dasi qoyuldu Eyni zamanda usaq bagcasi ve 1890 ci il noyabrin 22 de Yelenendorf pese mektebi yaradildi 1893 cu ilden etibaren Yelenendorfda ictimai yigincaqlar kecirilmeye baslamisdir Bu yigincaqlarda koloniyanin problemlerine toxunulur ve onlarin helli yollari axtarilirdi 1890 ci illerin ustun cehetlerinden biri de icmanin iqtisadiyyatinda yukselisin qeydiyyata alinmasi idi Oz ustunluyu ile ferqlenen baslica mesguliyyet saheleri serabciliq iri senaye ve texnika yenilikleri idi 1911 ci ilde Yelenendorfda 1054 bina vardir ki bunun da 415 i yasayis evi idi Bu ise onu gosterirdi ki Yelenendorfda tikinti senayesi de yuksek suretle inkisaf edirdi Artiq koloniyada agac evlerin qalmamasi da buna eyani subut idi Tikintinin tempine gelince 2 il erzinde 1911 1913 cu iller burada daha 15 xususi mulk tikilmisdir ki bu da kendin heyatini medeni seher qesebesi uslubuna daha cox benzedirdi 1900 cu illerin evvellerinde burada serab istehsali ve xarici ticaret cox guclu inkisaf etmeye baslamisdir Artiq 70 ci illerde her bir aile ilde 1000 1500 vedre serab istehsal edirdi ve her bir evin altinda zirzemide boyuk serab cellekleri yerlesirdi 1914 cu ilde Forer ve Hummel qardaslarinin Serab firmalarinin bir illik geliri bir milyon manat teskil edirdi 1912 ci ilde Yelenendorfda Forer qardaslari deyirman da tikdirmisdirler Serabciliqdan sonra burada ikinci esas rol faytonculuga mexsus idi 1877 1878 ci illerde Turkiye ile baslanan muharibe faytonculugun suretle inkisafina tekan vermisdir Butun bu sadalananlar Yelenendorfun XIX esr heyatini eks etdiren meqamlardir 1896 ci ilden etibaren ise ermeniler Goygol erazisinde meskunlasmaga baslayiblar Qarabag munaqisesi baslayan kimi ise derhal buradaki ermeniler Goygolun qedim ermeni torpagi oldugunu iddia ederek bu erazilerin Qarabag ile birlikde Ermenistana verilmesini teleb edibler 1989 cu ilden etibaren burada yasayan ermeniler qonsu azerbaycanli kendlerine qarsi quldur hucumlari etmeye basladilar Bele veziyyet 2 il davam etdi 1991 ci ilin aprel may aylarinda kecirilen Caykend emeliyyati neticesinde buradaki butun qeyri qanuni silahli birlesmeler legv olundu Rayon kimi Goygol 1930 cu ilde yaradilib 1938 ci ile qeder Nerimanov rayonu olub 1938 ci ilde rayon Xanlar Sefereliyevin serefine Xanlar rayonu Yelenendorf qesebesi ise rayonun merkezi Xanlar seheri adlandirilmisdir 2008 ci il aprel ayinin 25 de Milli Meclis rayonun Goygol adlandirilmasi haqda qerar qebul etmisdir Cografi movqeyi RedakteRelyefi Redakte Goygol Goygol rayonu Azerbaycan Respublikasinin qerbinde dagliq ve dageteyi zonada yerlesir en yuksek noqtesi deniz seviyyesinden 3724 metr hundurlukdedir Rayon simalda Gence seheri ve Samux rayonu ile serqde Goranboy rayonu ile cenubda Kelbecer rayonu ile cenubu qerbde Daskesen rayonu ile qerbde Semkir rayonu ile hemserheddir Rayon erazisi simaldan cenuba 55 km qerbden serqe 36 km uzanir Gosterilen serhedler daxilinde Goygol rayonunun sahesi 916 7 kv km ehalisi ise 62 mine yaxindir Rayonun umumi erazisi 91675 hektarMehsuldar torpaqlarin umumi sahesi 58652 hektarHeyvandarliq ucun otlaqlarin sahesi 40978 hektarEkilmis torpaqlarin umumi sahesi 13362 5 hektarMeyve baglarinin umumi sahesi 698 7 hektarIqlimi Redakte Rayonun daglari Respublikamizin diger dageteyi rayonlarinda oldugu kimi Goygol rayonunun da iqlim gostericileri yukseklik uzre deyisir Dageteyi erazilerde ve alcaq dagliqda qisi quraq kecen mulayim isti orta dagliqda qisi quraq kecen soyuq yuksek dagliqda ise dag tundra iqlimi hakimdir Havanin orta illik temperaturu rayon erazisinde musbet 10 dereceden yuksek oldugu halda bezi yuksek dagliq zonada 0 derecedir Illik yagintilarin miqdari mumkun buxarlanma kemiyyetinin 50 100 ni teskil edir Havanin temperaturu 10 dereceden artiq olan temperaturlarin cemi 3000 4000 derece arasindadir Orta illik 12 14 derece yanvar 1 derece saxta iyul 24 25 derece isti yagintilar 500 900 mm dir Yagintili dovr yaz ve payizin evveli quraq dovru ise qisdir Qisi esasen mulayim kecir ve qar ortuyu o qeder de davamli deyil Ehalisi RedakteEsas meqaleler Azerbaycan ehalisinin siyahiyaalinmasi 1999 ve Azerbaycan ehalisinin siyahiyaalinmasi 2009 AzStat in 1 yanvar 2014 cu il tarixine olan resmi melumata esasen rayonda 60 890 nefer ehali yasayir 2 Etnik terkibi Redakte Etnikqrup 27 yanvar 3 fevral 1999 cu il sa 3 13 22 aprel 2009 cu yil sa 2 4 Sayi Sayi cemi 53 266 100 00 57 191 100 00 azerbaycanli 51 950 97 53 57 071 99 79 kurd 123 0 23 34 0 06 rus 95 0 18 33 0 06 talis 1 0 00 5 0 01 lezgi 2 0 00 5 0 01 ermeni 8 0 02 5 0 01 turk 999 1 88 ukraynali 34 0 06 tatar 10 0 02 diger 44 0 08 38 0 07 Iri yasayis menteqeleri RedakteGoygol seheri Xanlar qesebesi Ezizbeyov qesebesi Gence qesebesi Murovdag qesebesi Agsu Almedetli Asiqli Balcili Behrambey Cumsudlu Caykend Cayli Cicekli Danayer Dereleyez Dozular Ezgili Firuzabad Goycekend Gurzalilar Hacaqaya Xasabag Xeqani Keremli Kosku Qarabulaq Qirixli Qizilca Qizilca stansiyasi Qusqara Mollacelilli Mixaylovka Nadel Sarisu Sehriyar Penahlilar Serkarli Semedli Tulallar Topalhesenli Togana Uctepe Yalqislaq Yeni Qizilca Yeni Zod ZurqesIqtisadi xarakteristikasi RedakteRayonun esas teserrufat fealiyyetini taxilciliq kartofculuq maldarliq qoyunculuq meyvecilik terevezcilik ariciliq qusculuq ve uzumculuk teskil edir Orta hesabla ilde 18249 ton taxil 8983 ton kartof 4981 ton terevez 1558 ton meyve ve gile meyve 2474 ton et 20324 ton sud 277 ton yun 9521000 eded yumurta istehsal olunur 5 Rayonun iqtisadiyyatinda uzumculuk ve heyvandarliq muhum yer tutur Meden senayesi cinqil zavodlari istehsalat ve meiset xidmeti kombinatlari serab zavodu ve basqa senaye muessiseleri var Rayonda 264 sexsi muessise bundan 14 kooperativ 63 MMC 131 kicik muessise 56 kendli fermer teserrufati 16 dovlet muessisesi fealiyyet gosterir Dovlet muessiseleri Caykend qizilbaliq artirma zavodu qizilbaliq korpesi yetisdirilir Camisciliq uzre Dovlet Damazliq Kend Teserrufati Istehsali Muessisesi damazliq camis saxlanilir Etlik maldarliq uzre Dovlet Damazliq Kend Teserrufati Istehsali Muessisesi Hallavey ve Zebu cinsinden olan iri buynuzlu mal qara saxlanilir Taxil toxumculugu uzre Bagmanlar Dovlet Kend Teserrufati Istehsali Muessisesi taxil toxumu istehsal olunur Qizilca qirma das zavodu qirma das istehsal olunurSexsi muessise ve Sehmdar Cemiyyetler Goygol Serab Zavodu ASC Istehsal gucu saatda 6000 eded butulka olan araq suzme istehsal gucu saatda 3000 eded butulka olan serab suzme istehsal gucu sutkada 500 dekalitr olan konyak spirti sampan serabi sexleri umumi sahesi 3000 m olan zirzemileri vardir Xammal menbeyi olan 352 hektar uzum bagi salinmisdir Azeraqroinvest MMC 295 hektar uzum bagi vardir Semedoglu sirketi 300 bas damazliq ucun iribuynuzlu mal qara saxlanilir ASR sirketi Makoron toyuq eti yumurta mineral su limanad ve lambrin istehsal olunur Fehrali sahibkar muessisesi mineral sufre suyu ve limonad istehsal olunur Bitki ortuyu Redakte Rayon erazisinde esasen de gol etrafinda yamaclari orten meseler serq fistigi Qafqaz velesi Qafqaz palidi ve serq palidi agaclarindan ibaretdir Rayon erazisinin 17 3 meseler ehate edir Parcalanmis dagliq relyefin muxtelif semtli yamaclarinda ayri ayriliqda yaxud qarisiq meseler emele getirir Cenub yamaclarinda veles simal yamaclarinda fistiq fistiq veles yuxari mese zonasinda ve quru yamaclarda serq ve Qafqaz palidi palid veles meseleri inkisaf etmisdir Sam agaclari massiv ehengdasi kesekleri uzerinde torpaqdan tamamile merhum olan yerlerde bitir Mesenin yuxari serhedinde tozagaci asagida ise itburnu doqquzdon qusarmudu moruq yemisan alca germesov ve basqa agac ve kollar yayilmislar Goller Redakte Goy gol Kepez daginin eteyinde sefali bir gusede yerlesir Onun etrafinda daha 7 eyni menseli gol vardir Ucqunlarin emele getirdiyi bend neticesinde Goy gol Maral gol Zeli gol Ag gol Samli gol Ordek gol Ceyran gol Qara gol golleri yaranmisdir Goygol deniz seviyyesinden 1556 metr yukseklikde yerlesir Su aynasinin sahesi 80 hektara yaxindir Golun uzunlugu 2450 m eni 595 m en derin yeri 95 m dir Buradaki temiz seffaf suyun hecmi 24 mln kub m e catir Maral gol deniz seviyyesinden 1902 m yukseklikde yerlesir sahesi 23 hektardir en derin yeri 60 m dir Goy golden ferqli olaraq onun etrafini subalp cemenlikleri ehate edir Caylar Redakte Caylardan esasen suvarmada istifade olunur Caylarda suyun seviyyesi yaz aylarinda artir Esas caylar Kurekcay Gencecay ve Qosqarcaydir Bu caylardan en uzunu Kurekcaydir Onun uzunlugu 108 km su toplayici sahesi 2080 kv km dir Menbeyinin hundurluyu 3100 m mensebi ise 18 m dir Kur cayina tokulur ve Kurun sag qoludur Uzunluguna gore ikinci cay Gencecayidir Uzunlugu 98 km dir su toplayici sahesi 752 kv km dir orta illik su serfi 4 2 kv m dir Gencecay cayi da Kurun sag qoludur Yenikend korfezine tokulur Maddi medeni irsi Redakte Goygol rayonu fusunkar tebieti ile yanasi tarix ve medeniyyet abideleri ile de zengindir Rayon erazisinde XII XIV XVI ve XIX esrlere aid 31 yerli ehemiyyetli tarixi ve memarliq incesenet abideleri movcuddur bunlardan 8 i kurqan nekropol ve aciq duserge digerleri ise bina ve korpulerdir Xanlar seherinde 1854 cu ilde tikilmis Luteran adlanan alman kilsesi 6 XVI esre aid iki gozlu korpu 1896 ci ilde tikilmis uc gozlu korpu XII esre aid Ag korpu XIX esrde almanlar terefinden tikilmis 9 memarliq incesenet abideleri Zurnabad kendinde XII esre aid Qala kecmis Sariqaya kendinde XVI esre aid Turbe Dozular kendinde XVI esre aid bir gozlu korpu Topalhesenli kendinde taixi melum olmayan iki tagli das korpu Sehriyar kendinde 1674 cu ilde tikilmis Qabriyel kilsesi Caykend kendinde taixi melum olmayan Anahid mebedi ve Muqeddes Meryem kilsesi Yeni Zod kendinden 300 m mesafede Alban kilsesi 3 km mesafede Alban mebedi Balcili ve Ucbulaq kendlerinin erazisinde taixi melum olmayan Qiz qalasi Kosku kendinde demir dovrune aid kurqan Balcili ve Qusqara kendlerinin erazisinde Tunc dovrunun axiri Demir dovrunun evveline aid qebrler vardir Istinadlar RedakteBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir TTV 17 09 2016 Goygolde alman izleri REPORTAJ azerb Youtube com Istifade tarixi 2016 09 22 1 2 Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Goygol rayonu yenilenme 1 yanvar 2014 cu il yoxlanilib 1 1 2015 Population statistics of Eastern Europe Ethnic composition of Azerbaijan by 1999 census Population statistics of Eastern Europe Ethnic composition of Azerbaijan by 2009 census Goygol haqqinda 2012 10 12 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 04 04 AzerTAc 24 09 2016 Azerbaycan almanlari Helenendorf bu gun azerb Youtube com Istifade tarixi 2016 09 27 Vikianbarda Goygol rayonu ile elaqeli mediafayllar var Goygol rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Goygol rayonu amp oldid 6043982, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.