Vikipediya azad ensiklopediya Körpülü Nöman Paşaosman كوبريللى نعمان پاشا türk Köprülüzade Numan PaşaOsmanlı sədrəzəmi16

Vikipediya azad ensiklopediya Korpulu Noman Pasaosman كوبريللى نعمان پاشا turk Kopruluzade Numan PasaOsmanli sedrezemi16 iyun 1710 16 avqust 1710EvvelkiCorlulu Kureken Eli PasaSonrakiBaltaci Mehmed PasaSexsi melumatlarDogum tarixi 17 mart 1674 1674 03 17 Dogum yeri Edirne Osmanli imperiyasiVefat tarixi 6 fevral 1719 1719 02 06 44 yasinda Vefat yeri Iraklion Krit vilayetiDefn yeri IraklionFealiyyeti siyasetci yaziciAtasi Korpulu Fazil Mustafa PasaHeyat yoldaslari Ruqiye xanim Aise SultanUsaqlari El hac Ehmed Pasa Veliye xanim Rabiye xanimAilesi KorpululerDini islamRutbesi general Korpulu Noman Pasa 17 mart 1674 Edirne Osmanli imperiyasi 6 fevral 1719 Iraklion Krit vilayeti III Ehmed seltenetinde 4 il 1 ay 12 gun sedrezem olmus Osmanli dovlet adami Heyati span Ilk illeri span 17 mart 1674 cu ilde Edirnede dunyaya geldi Atasi Korpulu Fazil Mustafa Pasadir Atasinin 1691 ci ilde Avstriya uzerine cixdigi son sefer esnasinda dovlet tecrubesi qazanmasi meqsedile Rumelide yerlesen arxa cebheye gonderildi Sefer davam ederken iyul ayinda Modava alaybeyi teyin olunaraq Dunay cayi sahilindeki Irsova qalasinin temiriyle vezifelendirildi Ancaq o esnada bas tutan Salankamen doyusunde atasi sehid dusdu ve Osmanli ordusu meglub edildi Hele 17 yasinda iken atasinin olumuyle emisi oglu Huseyn Pasa terefinden himaye edildi Erzurum beylerbeyliyi dovru span Huseyn Pasanin 1697 ci ilde sedarete getirilmesi Noman Pasanin da yolunu acdi 3 iyul 1700 cu ilde Istanbula cagirildi ve altinci vezir olaraq divana daxil oldu Bununla yanasi Sultan Mustafanin qizlarindan 7 yasli Ayse Sultanla nisanlandi Ancaq evlilik ucun gozlemeli olan Noman Pasa 28 fevral 1701 ci ilde Erzurum beylerbeyi teyin edildi Buradaki ilk fealiyyeti ise bezi elave vergileri legv etmek oldu Ardindan Van eyaleti ile davam eden serhed probleminin helliyle mesgul oldu Eyaletdeki yenicerileri siyahiya aldirdi ve bu yolla haqsiz qazanc elde eden sexsler askarlanaraq cezalandirildi Anadolu beylerbeyliyi dovru span Erzurumdaki xidmetinin ardindan 10 oktyabr 1702 ci ilde Anadolu beylerbeyi teyin edildi Onun Anadoluya teyin edilmesinde baslica sebeb ise hamisi olan Huseyn Pasanin vezifeden uzaqlasmasi oldu Ancaq bu vezifede cox qalmadi 1703 cu ilde bas tutan Edirne hadiselerinden bir nece gun once emrindeki 8 min neferlik birlikle Edirneye cagirildi Meqsed Istanbula igtisaslar toreden usyancilarin Edirneye hucumunun qarsisini almaq idi Ancaq Anadolu birliklerinin gecikmesi ve Sultan Mustafanin qardas qani tokmekden imtina etmesiyle taxt deyisikliyine gedildi Taxtdan cekilen Sultan Mustafa ozuyle birlikde Edirneye getirdiyi qardasi Sahzade Ehmedi taxta cixardi Eyaletlerdeki fealiyyeti span Taxt deyisikliyinin ardindan 1703 cu ilin noyabrinda Eyriboz sancaqbeyliyi 1704 cu ilin sentyabrinda ise Kandiye qalasinin muhafizesiyle vezilendirilen Noman Pasanin bu dovrdeki fealiyyetleri haqqinda yeterli melumat yoxdur 10 fevral 1706 ci ilde bogazlarin 3 may 1706 ci ilde ise ikinci defe Kandiye qalasinin muhafizesiyle vezilendirildi Bu vezifede iken illerdir nisanli oldugu Ayse Sultanla evlenmesine icaze verildi 9 aprel 1708 ci ilde Topqapi sarayinda kecirilen merasimle Noman Pasa Ayse Sultanla sedrezem Corlulu Eli Pasa ise Emine Sultanla nigahlandi Ancaq gelinin hele 12 yasinda olmasi sebebile bu toy merasimi formal olaraq kecirildi ve evliliyin tamamlanmasi ucun gelinin heddi buluga catmasi gozlenildi Merasimden texminen bir il sonra 1709 cu ilin iyulunda yeniden Eyriboz sancaqbeyliyine teyin edilen Noman Pasa hemin ilin dekabrinda Bosniya beylerbeyliyine getirildi Ancaq onun vezife yeri olan Bosniyaya yox Istanbula gelmesi teleb olundu Buna sebeb ise daha once toy merasiminin oldugu Ayse Sultanla olan evliliyinin hele de tamamlanmamis olmasi idi 14 mart 1710 cu ilde Topqapi sarayinda bu munasibetle ziyafet verildi ve cutluk merasimin ardindan vaxtile seyxulislam Feyzullah Efendiye aid olan ancaq usyanin ardindan dovlet terefinden musadire edilen Zeyrek sarayinda meskunlasdi Cox kecmeden 17 may 1710 cu ilde Belqrad qalasinin muhafizesiyle vezifelendirilen Noman Pasa yene vezife yerine getmeyerek Istanbulda saxlanildi Buna sebeb ise sedrezem Corlulu Eli Pasaya qarsi birlesen Basmaqcizade Eli Efendi Silahdar Eli aga ve Darusseade agasi Suleyman aganin da qatildigi muxalif qrup idi Bu muxalif qrupun seyleriyle cox kecmeden sedrezem Corlulu Eli Pasa 15 iyun 1710 cu ilde vezifeden alinaraq surgun olundu ve yerine Noman Pasa sedrezem teyin edildi Sofa koskune devet edilen Noman Pasaya burada sedaret mohuru teqdim olundu ve xilat geyindirildi Sedaret dovru span Sedarete getirildikden sonra bezi vezifelerde deyisiklik eden Noman Pasa qardasi ni Belqrad qalasinin muhafizesiyle bibisi oglu Eli Pasani ise Diyarbekir beylerbeyliyi ile vezifelendirdi Ancaq o illerde teyinat meseleleri Sultan Ehmedden cox etrafindaki bezi sexslerin elinde idi Bu sexslerin isteyi ve telebiyle bir cox muhum vezifelere yeni teyinatlar oldu Valide Gulnus Sultanin isteyile Istankoyde surgunde olan sabiq sedrezemlerden Haci Ehmed Pasa bagislandi ve Kandiye qalasinin muhafizesiyle vezifelendirildi Diger yandan Sultan Ehmedin silahdari ve kurekeni olan Silahdar Eli aganin seyleriyle sabiq seyxulislam Basmaqcizade Eli Efendi yeniden vezifesine qaytarildi Teyinat meseleleri bitdikden sonra Isvec krali XII Karlla bagli davam eden problemin helliyle mesgul olan Noman Pasa kralin Istanbuldaki temsilcisiyle goruserek muzakireler apardi Ilk addimda 30 min neferlik xususi birlikle Isvec kralinin olkesine aparilmasi qerarlasdirilsa da kral bunu qebul etmedi ve ruslara qarsi Osmanlilari muharibeye tehrik etmeye basladi Butun bu danisiqlarin getdiyi erefede Noman Pasa vezifeden alindi 18 avqust 1710 Buna sebeb ise Isvec Rusiya muharibesini qizisdirmaq ve Osmanli imperiyasini da teref olaraq bu muharibeye daxil etmek gosterilse de esas sebebkar Sultan Ehmedin silahdari ve dovrun perde arxasi gucu olan Silahdar Eli aga idi Sonraki fealiyyetleri span Darusseade agasi Suleyman aga vasitesile sedaret mohuru elinden alinan Noman Pasa Eyriboz sancaqbeyi teyin edilerek paytaxtdan uzaqlasdirildi Cox kecmeden hemin ilin noyabrinda vezife yeri Hanya olaraq deyisdirilse de 1711 ci ilin dekabrinda yeniden Kandiye qalasinin muhafizesiyle vezifelendirildi Kecmis reqibi ve vezifeden alinmasinda muhum rol oynayan Silahdar Eli Pasanin sedarete gelmesinin ardindan vezifeden alindi ve 7 noyabr 1713 cu ilde Yanya sancaqbeyliyine 24 yanvar 1714 cu ilde ise Bosniya beylerbeyliyine getirildi Bu vezifede iken indiki Monteneqroda ayaqlanmanin yatirilmasiyla vezifelendirildi ve toplanan ordunun nizama salinmasinin ardindan 14 oktyabr 1714 cu ilde sefere cixildi 20 noyabra qeder davam eden sefer esnasinda bolgenin merkezi Cetinye seheri talan edildi Mukafat olaraq 1714 cu ilin dekabrinda ikinci defe Belqrad muhafizi teyin edilen Noman Pasa sedrezem Silahdar Eli Pasanin onu reqib gormesiyle vezifeden alindi ve 17 aprel 1715 ci ilde Icel sancaqbeyliyine getirildi Burada yerli quldurlarla mubarize aparan Noman Pasa sedrezemin Avstriyaya qarsi meglub olmasi ve sehid edilmesinin ardindan 1716 ci ilin dekabrinda yeniden Bosniya beylerbeyi teyin edildi 1717 ci ilin iyununda Bosniyaya gelen Noman Pasa Belqradin itirilmesine mane ola bilmedi Cebhede qazandigi kicik zeferler istisna olmaqla Osmanli ordusu bu seferde agir itkiler verdi Nehayet sulh terefdari Nevseherli Ibrahim Pasanin sedarete gelmesiyle sulh danisiqlari suretlendi ve 21 iyul 1718 ci ilde terefler arasinda meshur Pasarofca sulhu imzalandi Sefer davam ederken Istanbulda da canlanma var idi Cebhede qazandigi qelebelerin ardindan qardasi Esad bey 2 yanvar 1718 ci ilde vezir rutbesile Mosul beylerbeyi teyin edildi Diger yandan 1718 ci ilin iyulunda Zeyrekde bas veren yangin esnasinda vaxtile xanimi Ayse Sultanla yasadigi Zeyrek sarayi da kule cevrildi Olumu span Sulhun temin edilmesinin ardindan 1718 ci ilin avqustunda yeniden Kandiye qalasinin muhafizesiyle vezifelendirilen Noman Pasa bu vezifesinde iken humma xesteliyine tutuldu ve cox kecmeden 6 fevral 1719 cu ilde vefat etdi Cenazesi emisi Fazil Ehmed Pasanin Kandiyedeki mescidinin heyetine defn olunan Noman Pasanin mezari uzerinde oglu El hac Ehmed Pasa terefinden turbe insa edildi Xeyriyye isleri span Olduyu esnada 44 yasinda olan Korpulu Noman Pasa olumunun ardindan geride xeyrli eser qoymusdur Kandiyede 11 otaqli medrese ve bir cesme insa etdiren Noman Pasanin qizi Veliye xanimin turbesi de bu cesmenin yaninda yerlesir Bundan basqa Salonikide bir mescid ve tekye insa etdirmis Noman Pasa mescidi adlanan bu mescidin daxilinde Sunbuliyye teriqetine mexsus tekye de fealiyyet gostermisdir Ailesi span Ilk evliliyi Ruqiyye xanimla o 18 iyun 1733 bas tutan Noman Pasanin bu nikahdan El hac Ehmed Pasa o 1769 Veliye xanim ve Rabiye xanim adli 3 ovladinin oldugu bilinir Qizlarindan Rabiye xanimi qardasi nin oglu Ebdurrehman Pasayla evlendirmisdir Ancaq saray enenesine gore Ayse Sultanla nigahlandigi esnada bu xanimindan bosanmisdir Ikinci evliliyinden ise ovladi yoxdur Menbe span Behceti Silsiletu l Asafiyye Koprulu Ktp Ahmed Pasa nr 212 vr 182b 186a Seyhi Vekayiu l fuzala II III 463 467 485 595 596 708 709 710 711 Rasid Tarih III 137 245 246 323 327 330 331 Dilaver Agazade Omer Zeyl i Hadikatu l vuzera Istanbul 1271 s 12 14 Ayvansarayi Vefeyat i Selatin s 100 Hammer HEO XIII 196 218 223 Ismet Tekmiletu s Sekaik s 164 Sicill i Osmani IV 568 569 Ahmed Refik Altinay Memalik i Osmaniyye de Demirbas Sarl Istanbul 1332 s 30 31 Osmanli Muellifleri I 267 Uzuncarsili Osmanli Tarihi VI 1 s 32 99 101 137 Danismend Kronoloji2 IV 3 Tayyib Gokbilgin Koprulu IA VI 905 907 a mlf R C Repp Koprulu EI2 Ing V 262 263 Istinadlar span https islamansiklopedisi org tr kopruluzade numan pasa Akdes Nimet Kurat Isvec Krali XII Karl in Turkiye de Kalisi ve Bu Siralarda Osmanli Imparatorlugu Istanbul 1943 s 15 25 220 225 228 229 249 264 267 270 271 281 285 286 314 327 330 348 Silahdar Nusretname haz Mehmet Topal doktora tezi Istanbul 2001 MU Sosyal Bilimler Enstitusu s 550 666 684 717 723 727 728 730 757 860 865 D Kantemir Osmanli Imparatorlugunun Yukselis ve Cokus Tarihi trc Ozdemir Cobanoglu Ankara 1980 III 326 329 514 515 a mlf XVIII Yuzyil Basi Avrupa Umumi Harbi nde Turklerin Tarafsizligi TTK Belleten VII 26 1943 s 265 268 Anonim Osmanli Tarihi 1099 1116 1688 1704 haz Abdulkadir Ozcan Ankara 2000 s 148 160 225 285 Defterdar Sari Mehmed Pasa Zubde i Vekayiat haz Abdulkadir Ozcan Ankara 1995 s 801 Abdullah b Suleyman Menakibu Numan Pasa ve Tarihuhu Koprulu Yazma Eser Kutuphanesi Hafiz Ahmed Pasa no 34 Ha 217 1 vr 5b Cumhurbaskanligi Osmanli Arsivi BOA Muhimme Defterleri no 101 Ozcan Abdulkadir Kopruluzade Fazil Mustafa Pasa DIA c 26 Ankara 2002 s 263 265 Dimitri Kantemir Osmanli Imparatorlugu nun Yukselis ve Cokus Tarihi cev Ozdemir Cobanoglu c II Istanbul 1998 s 1032 1033 Ozlem Seckin 111 Numarali Muhimme Defteri nin 508 709 Sayfalarinin Transkripsiyonu ve Degerlendirilmesi Yayimlanmamis Yuksek Lisans Tezi Artvin Coruh Universitesi Lisansustu Egitim Ustu Enstitusu Tarih Anabilim Dali Artvin 2020 s 55 56 Joseph de Tournefort Tournefort Seyahatnamesi haz Stefanos Yerasimos cev Teoman Tuncdogan c II Istanbul 2013 s 48 Cumhurbaskanligi Osmanli Arsivi BOA Muhimme Defterleri 112 sayfa 827 Cumhurbaskanligi Osmanli Arsivi BOA Muhimme Defterleri 112 sayfa 468 Cumhurbaskanligi Osmanli Arsivi BOA II Mustafa AE SMST II nr 106 11459 ABOU EL HAJ Rifa at Ali 1703 Isyani ve Osmanli Siyasasinin Yapisi cev Cagdas Sumer Ankara 2011 Mersiye fi Numan Pasa el Koprulu Koprulu Yazma Eser Kutuphanesi Hafiz Ahmed Pasa no 34 Ha 360 3 vr 19b Ekrem Hakki Ayverdi Avrupa da Osmanli Mimari Eserleri Bulgaristan Yunanistan Arnavudluk c 4 Istanbul 1982 s 216 TOPCU Sultan Murat Kopruluzade Abdullah Pasa nin 15 Cemadiel evvel 1133 M 14 Mart 1721 Tarihli Vakfiyesine Gore Imar Faaliyetleri ve Bani Kisiligi Uluslarlarasi Sosyal Arastirmalar Dergisi c 4 say 17 Bahar 2011 s 405 415 Istanbul Kadi Sicilleri Bab Mahkemesi 150 Numarali Sicil H 1143 1144 M 1730 1732 proje yon Mehmet Akif Aydin ed Coskun Yilmaz cev Ali Coskun Abdullah Sivridag c 65 Istanbul 2019 s 460 orj mtn no 110a 4III EhmedAilesiEmetullah Rabiye Gulnus Sultan Emine Mehrisah Sultan Rabiye Sermi Sultan Xurrem Qadinefendi III Mustafa Sahzade Noman I Ebdulhemid Fatma Sultan Ummugulsum Sultan Aise Sultan Salehe Sultan Zeyneb Sultan Esma Sultan Zubeyde Sultan Xedice Sultan Etiqe SultanSedrezemlerRami Mehmed Pasa Nisanci Ehmed Pasa Kureken Hesen Pasa Haci Ehmed Pasa Baltaci Mehmed Pasa Corlulu Kureken Eli Pasa Korpulu Noman Pasa Gurcu Yusif Pasa Silahdar Suleyman Pasa Xoca Ibrahim Pasa Sehid Eli Pasa Haci Xelil Pasa Nevseherli Kureken Ibrahim Pasa Silahdar Mehmed PasaKaptan i deryalarAsci Mehmed Pasa Kicik Osman Pasa Baltaci Mehmed Pasa Ebdurrehman Pasa Pasazade Mehmed Pasa Kirli Ehmed Pasa Xoca Ibrahim Pasa Silahdar Suleyman Pasa Canim Xoca Mehmed Pasa Ibrahim Pasa Qaymaq Mustafa PasaSeyxulislamlarBasmaqcizade Eli Efendi Imam Mehmed Efendi Sedreddinzade Sadiq Mehmed Efendi Ebezade Abdullah Efendi Mehmed Ataullah Efendi Imam i sehriyari Mahmud Efendi Mirze Mustafa Efendi Menteszade Ebdurrehim Efendi Ebu Ishaq Ismayil Efendi Yeniseherli Abdullah Efendi Mirzezade Seyx Mehmed Efendi Kateqoriyalar 17 martda dogulanlar1674 cu ilde dogulanlarEdirnede dogulanlar6 fevralda vefat edenler1719 cu ilde vefat edenler44 yasinda vefat edenlerIraklionda vefat edenlerKorpululerElifba sirasina gore vezifeli sexslerKrit hokmdarlariGizli kateqoriyalar Vikipediya Cografi zenciri olan sehifelerVikipediya Vikidatada menbeleri olan meqalelerVikipediya Ferqli cografi zencirleri olan sehifeler