Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Yəsəvilər — sufi təriqəti
Bu sufi təriqəti əslən türk olan Əhməd Yəsəvinin (vəfatı: 1166-cı il) adı ilə bağlıdır. O, məşhur sufi Yusif Həmədaninin davamçılarından olmuş və Mərkəzi Asiyada türk xalqlarının İslamı qəbul etmələri prosesində böyük rol oynamışdır. Dünyagörüşü və hüquqi məsələlərdə hənəfi məzhəbinə mənsub olan Yəsəvi, ənənəvi İslamla sufilikdəki mənəvi təcrübə arasındakı ziddiyyətləri aradan qaldırmağa çalışmışdır.
Əhməd Türküstanda (müasir Qazaxıstanın şəhərinin yaxınlığında) anadan olmuş, təhsilini Buxarada almış və təsəvvüf yoluna qədəm qoymuşdur. Sonra o Yasiyə (Türküstana) gedərək ömrünün sonuna qədər orada yaşamışdır.
Onun qələmə aldığı çoxsaylı kitablar arasında türk dilində ibrətamiz şeirlər toplusu olan «Divani Hikmət» əsəri dövrümüzədək gəlib çatmışdır. Bundan başqa o, tədrislə məşğul olaraq çoxlu tələbələr yetişdirmişdi. Onların sırasında türk soylu Süleyman Hakim Ata və Mənsur Ata kimi sufi xadimləri də olmuşdur.
İlk vaxtlar Əhməd Yəsəvinin təriqəti Məvarənnəhr və Xarəzmdə məşhurlaşmışdır. Sonra isə bu təriqət Qafqazda, Anadoluda və Balkanlarda yayılmışdır.
Yəsəvilərlə Nəqşibəndilər arasında çoxlu oxşar cəhətlər vardır. Onların mənəviyyat təliminin əsasında insanın öz qüsur və ehtirasları ilə mübarizə aparmasının zərurəti dayanır. Bu təriqətə görə, insan zikrlərin vasitəsilə ruhunu kamilləşdirməklə qüsurlardan qurtula bilər. Yəsəvilər zikrləri ucadan (cəhri) edir və ruhi kamilləşmə yolunda tənhalığa, xəlvətə çəkilməyə üstünlük verirlər. Bu təriqətdə (tələbələr) doğruluq, yüksək ağıl, şeyxin dediklərini dərhal yerinə yetirmək kimi keyfiyyətlərə üstünlük verirlər. Yəsəvilərin mənəvi təcrübələri Mərkəzi Asiyada günümüzədək qorunub saxlanılmaqdadır.
Mənbə
- Müəllif: Aydın Əlizadə - "Cəmiyyət və Din" qəzeti
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Islam Islam TarixiImanin sertleriTovhid Melekler Kitablar Peygemberler Mead Axiret Qeza ve TalehIslamin bes sertiKelmeyi sehadet Namaz Oruc Hecc ZekatEseriler Maturidiler Qederiler Motezililer Cebriler Murciler Cehmiyye Musebbihiler SelefilerFiqh mezhebleriSunniler Henefiler Malikiler Safiiler Henbeliler Yox olmus mezhebler Zahiriler Auzailer Leysiler Sevriler Ceririler Sieler Imamiler Ceferiler Exbariler Usuliler Seyxiler Eleviler Ensariler Qizilbaslar Zeydiler Ismaililer Qermetiler Xasxasiler Fethiler Xettabiler Vaqifiyye Rafiziler Batiniler Qeysaniler Xurremiler Bazigiyye Qurabiyye Xariciler Muhakkime Ecrediler Meymuniler Seelebiler Ezraqiler Beyhesiler Ibadiler Necdatiler SufrilerHemcinin baxSufiler Yesevilik Neqsibendilik Suhreverdilik Xelvetilik Sefevilik Bayramilik Bektasilik Celvetilik Cerrahilik Cistiyye Ehqaqiye Gulsenilik Hurufilik Kubravilik Melametilik Movlevilik Nemetullahiyye Noqtevilik Qelenderilik Qadiriyye Rahmaniyye Rifailik Rovseniler Senusiler Saziliyye Zahidiyye Nuseyriler Druzlar Islam felsefesi Yeseviler sufi teriqeti Bu sufi teriqeti eslen turk olan Ehmed Yesevinin vefati 1166 ci il adi ile baglidir O meshur sufi Yusif Hemedaninin davamcilarindan olmus ve Merkezi Asiyada turk xalqlarinin Islami qebul etmeleri prosesinde boyuk rol oynamisdir Dunyagorusu ve huquqi meselelerde henefi mezhebine mensub olan Yesevi enenevi Islamla sufilikdeki menevi tecrube arasindaki ziddiyyetleri aradan qaldirmaga calismisdir Ehmed Turkustanda muasir Qazaxistanin seherinin yaxinliginda anadan olmus tehsilini Buxarada almis ve tesevvuf yoluna qedem qoymusdur Sonra o Yasiye Turkustana gederek omrunun sonuna qeder orada yasamisdir Onun qeleme aldigi coxsayli kitablar arasinda turk dilinde ibretamiz seirler toplusu olan Divani Hikmet eseri dovrumuzedek gelib catmisdir Bundan basqa o tedrisle mesgul olaraq coxlu telebeler yetisdirmisdi Onlarin sirasinda turk soylu Suleyman Hakim Ata ve Mensur Ata kimi sufi xadimleri de olmusdur Ilk vaxtlar Ehmed Yesevinin teriqeti Mevarennehr ve Xarezmde meshurlasmisdir Sonra ise bu teriqet Qafqazda Anadoluda ve Balkanlarda yayilmisdir Yesevilerle Neqsibendiler arasinda coxlu oxsar cehetler vardir Onlarin meneviyyat teliminin esasinda insanin oz qusur ve ehtiraslari ile mubarize aparmasinin zerureti dayanir Bu teriqete gore insan zikrlerin vasitesile ruhunu kamillesdirmekle qusurlardan qurtula biler Yeseviler zikrleri ucadan cehri edir ve ruhi kamillesme yolunda tenhaliga xelvete cekilmeye ustunluk verirler Bu teriqetde telebeler dogruluq yuksek agil seyxin dediklerini derhal yerine yetirmek kimi keyfiyyetlere ustunluk verirler Yesevilerin menevi tecrubeleri Merkezi Asiyada gunumuzedek qorunub saxlanilmaqdadir MenbeMuellif Aydin Elizade Cemiyyet ve Din qezeti