fbpx
Wikipedia

Ruh

Avqust 20, 2021

Ruh — dilimizdə vətəndaşlıq haqqı qazanmış «ruh» anlamının fərqli mənaları var. İnsanın qəlbi, canı, ruhu bizdə eyni sözlə ifadə olunur- «ruh». Məsələn, rus dilində «dux», «duşa» sözləri bu fərqli anlamı ortaya qoya bilir. Biz bunları birləşdirib ümumilikdə hər ikisinə «ruh» deyirik.

2 mələk və ruh


Din

Dini özünüdərkin növləri

Monoteizm  · Dualizm  · Politeizm  · Deizm · Teizm  · İtsizm · Panteizm · Pandeizm

İbtidai inanclar

Totemizm  · Animizm  · Fetişzm  · Şamanizm

Dünya dinləri

Buddizm · Bəhailik

İbrahimi dinlər

İudaizm · Xristianlıq · İslam

Dharma dinləri

İnduizm · Caynizm · Siqhizm · Buddizm

Ənənəvi Uzaq Şərq dinləri

Daoizm · Konfutsiçilik · Şintoizm

Digər dinlər

Tenqriçilik  · Zərdüştilik

Əsas anlayışlar

Tanrı · Ruh · Günah  · Sakrallıq · Ruh · İman  · Doqmat · Müqəddəs Kitablar  · Ölümdən sonrakı həyat  · İbadət  · Məbəd

Dinlərin siyahısı

g · m

İslamda ruh barədə

Quranda belə bir ayə var: «Səndən ruh barədə soruşsalar, de ki, Rəbbimin işindəndir bu. Sizə elmdən az verilmiş» (İsra- «Gecə aparılma» surəsi, 85-ci ayə).

İnsan öz təfəkkürünün məkana və zamana görə müəyyənləşən sərhədləri çərçivəsində Allahı dərk etməyə, Ona ibadətdə olmağa borcludur. O sərhədlərdən kənarda olan məfhumlar- təfəkkürə sığmaz məfhumlardır. Onlardan biri də ruhdur. Quranda bu barədə açıqlama da verilir. Yəni Rəbbimizin işindən olduğuna görə bu barədə düşünməyə də bilərsiz. Bu ayədən çıxış edən ilahiyatçıların böyük əksəriyyətinin dediyinə görə, ruh barədə müəyyən qənaətlər əldə etməkdən ötrü düşünməyə belə dəyməz. Göstərilən ayədə ruhun nə oduğunu anlatmaqdan ötrü insanın dünyagörüşü və dünyaduyumu artırmaq istiqamətində bir təşviq var. Quranda buyrulur ki, insan tək bir candan yaranır və İlahidən ona görkəm verilir. Sonra İlahi öz ruhundan ona üfürür. Yəni insanın mahiyyətinin özündə həm can, həm də ruh var. Can yalnız insana aid olan məfhumdur, ruh isə İlahi materialdır.

Ruh haqqında ən geniş biliklər Arilərə (türklərə) məxsus dini-fəlsəfi mənbələrdə, müqəddəs kitablarda- qədim Vedalarda (Baqavad-Qita, Şrimad Baqavatam və s., həmçinin Avesta da var.

Digər açıqlamalar

Özünü kosmosla əlaqədə hiss edən bəzi adamlar var ki, onların açıqlamalarını da müəyyən dərəcədə ciddiyə almaq olar. Deyirlər ki, ruh bir enerjidir. Həmin enerjinin mahiyyətinin ilkin mənbəyi barədə heç fizikada da məlumat yoxdur. Bəlkə də bunun mənbəyi Ali Güc, Ali Enerji olan İlahi varlığın özüdür. Tanrını dərk məsələsində olduğu kimi, ruhun da tam anlamda dərki müşküldür, insan təfəkkürünə sığmazdır. Və elə ruhun mahiyyəti barədə insan təfəkkürünün acizliyi də, elə bilirəm, bundan doğur. İnsanları cəhalətə və nadanlığa sürükləmişdirlər. Sizə bir misal çəkim. Məsələn: Telefon enerji ilə işləyir və enerjisi bitdikdən sonra o, daha işləmir və o, həddə qədər çatır ki, artıq Onun sahibi onu atır. İnsanda belədir. İnsanın daxilində güclü bir enerji vardır. İnsanda ruh deyilən heç nə yoxdur. Şərq camaatını uydurmalar, əfsanələr, rəvayətlər və yalanlar ilə aldatdılar. İnsanında enerjisi bitdikdən sonra o, məhv olur. Əgər insanda ruh var idisə, Niyə görə İnsan bir və iki saat ac qalsa ölə bilər?. Araşdıranda ortaya çox şeylər çıxır.

Bəs insan dünyasını dəyişəndən sonra canın və ruhun aqibəti necə olacaq? Ruh birbaşa Tanrının özünə qayıdır, hər can ona qayıda bilməz. Quranda «can» sözü ərəbcə «nəfs» sözü ilə ifadə olunur. Bu, bizim çox zaman mənfi mənada «nəfs», «tamah» mənasını vermir. Tanrı lütfünün mütləq mənada hakim kəsildiyi bir fəza sistemi var ki, adına «cənnət» deyilir. Yalnız paklanmış canların, arınmış ruhların həmin məkana daxil olma məsələsi var. Amma Tanrının insanı yaratdığı zaman canına üfürdüyü o ruh isə birbaşa Tanrının özünə qayıdır. O çirkab götürmür, İlahi materialdır və hər bir insanda var. Təfəkkürümüzə təkan verən, bizi hərəkətə gətirən daimi bir enerjidir. İnsan dünyasını dəyişən zaman həmin o enerji bir başa Tanrıya qayıdır. Amma canda da enerji var. Yalnız paklanmış canlar bir başa cənnətə gedir, təmizlənməmiş canların isə din anlamında aqibəti cəhənnəmlikdir. Bəzi dinlərdə bu son məqsəd sayılsa da, yaranışın mənası və məqsədi cənnətə düşmək deyil. Mənəvi paklanmadan və tam ruhi təmizlənmədən sonra Tanrı dərgahına düşmək olar ki, ora da cənnətdən milyon dəfə üstündür.

Xristianlıqda Müqəddəs Ruh anlamı vardır ki, insan Ruhunu onunla qarışdırmaq olmaz.

Ruhu inkarın elmi ziddiyyəti

Müasir alimlərə görə, insanın düşünmək qabiliyyəti beyindəki neyronlarla, onları əmələ gətirən molekul və atomlarla deyil, tamam kənar, anlaşılmaz bir substansiya ilə, qaynaqla bağlıdır. Məsələn, məşhur araşdırmaçı Uilder Penfild (Wilder Penfield) uzun illər apardığı tətqiqatlardan sonra ruhun varlığının inkaredilməz bir həqiqət olduğunu bildirir:

"Ağlı sadəcə beynin funksiyası kimi izah etmək üçün illərlə çalışandan sonra başa düşürsən ki, varlığımızın iki ünsürdən ibarət olması haqqında deyilənlərlə razılaşmaqdan başqa yol yoxdur. Ağlı yalnız beyində baş verən fiziki-kimyəvi proseslərlə izah etmək mümkünsüzdür. Demək, varlığımız iki ünsürdən - maddə və ruhdan ibarətdir"..

Elm adamlarını bu qənaətə gətirən səbəb şüurun heç bir halda maddi amillərlə izah olunmamasıdır. İnsan beyni 5 duyğumuzun toplandığı və analiz edildiyi möhtəşəm kompüter kimidir. Amma bu kompüterin "mənlik" duyğusuna sahib olması, hiss etməsi, düşünməsi mümkün deyil. Tаnınmış ingilis fiziki Rocer Penrouz bununla bağlı yazır:

“Konkret insana onun şəxsiyyət duyğusunu verən nədir? Vücudu əmələ gətirən atomlarmı? İnsanın kimliyi atomları əmələ gətirən elektron, proton və digər hissəciklərin seçimindənmi asılıdır? Bunun belə olmadığını göstərən azı iki səbəb var. Birincisi, hər bir canlının bədəni durmadan dəyişir. Doğulduğumuz andan bəri vücudumuzun bütün hüceyrələri dəfələrlə dəyişilib, yeniləri ilə əvəz olunur. İkinci səbəb isə kvant fizikası ilə bağlıdır. Əgər bir kimsənin beynində hansİsa elektron başqa maddədə olan elektronla əvəzlənsəydi, heç bir fərq ortaya çıxmazdı. Sistem eynilə əvvəlki kimi çalışardı. Eyni fikir protonlara və digər bütün hissəciklərə də aiddir. Əgər bir insanın bədənində bütün maddə bir evin uyğun maddəsi ilə dəyişdirilsəydi, sözün həqiqi mənasında heç bir fərq ortaya çıxmazdı"..

Eyni şeyi beyni əmələ gətirən maddə haqqında da demək olar. Demək, insanı insan edən nəsnə maddə deyil, onun tamamilə fövqündə olan bir şeydir. Penrouz kitabının nəticə bölməsində bununla bağlı bildirir:

"...Şüur elə bir varlıqdır ki, onun hansısa təsadüflər nəticəsində yarandığına heç vaxt inana bilmərəm. Biz bütün kainatı, onun əmələ gəlməsini şüur nəticəsində anlaya bilirik"..

İstinadlar

  1. . 2014-03-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-10-06.
  2. The Mystery of the Mind: А Criticаl Study of Consciousness аnd the Humаn Brаin, Princeton, New Jersey, Princeton University Press, 1975, səh. 123
  3. Roger Penrose, The Emperor‘s New Mind, Penguin Books, 1989, səh. 24-25
  4. Roger Penrose, The Emperor‘s New Mind, Penguin Books, 1989, səh.580

Həmçinin bax

Avqust 20, 2021
dilimizdə, vətəndaşlıq, haqqı, qazanmış, anlamının, fərqli, mənaları, insanın, qəlbi, canı, ruhu, bizdə, eyni, sözlə, ifadə, olunur, məsələn, dilində, duşa, sözləri, fərqli, anlamı, ortaya, qoya, bilir, bunları, birləşdirib, ümumilikdə, hər, ikisinə, deyirik, . Ruh dilimizde vetendasliq haqqi qazanmis ruh anlaminin ferqli menalari var Insanin qelbi cani ruhu bizde eyni sozle ifade olunur ruh Meselen rus dilinde dux dusa sozleri bu ferqli anlami ortaya qoya bilir Biz bunlari birlesdirib umumilikde her ikisine ruh deyirik 2 melek ve ruh DinDini ozunuderkin novleriMonoteizm Dualizm Politeizm Deizm Teizm Itsizm Panteizm PandeizmIbtidai inanclarTotemizm Animizm Fetiszm SamanizmDunya dinleriBuddizm BehailikIbrahimi dinlerIudaizm Xristianliq IslamDharma dinleriInduizm Caynizm Siqhizm BuddizmEnenevi Uzaq Serq dinleriDaoizm Konfutsicilik SintoizmDiger dinlerTenqricilik ZerdustilikEsas anlayislarTanri Ruh Gunah Sakralliq Ruh Iman Doqmat Muqeddes Kitablar Olumden sonraki heyat Ibadet MebedDinlerin siyahisig m Mundericat 1 Islamda ruh barede 2 Diger aciqlamalar 3 Ruhu inkarin elmi ziddiyyeti 4 Istinadlar 5 Hemcinin baxIslamda ruh barede RedakteQuranda bele bir aye var Senden ruh barede sorussalar de ki Rebbimin isindendir bu Size elmden az verilmis Isra Gece aparilma suresi 85 ci aye Insan oz tefekkurunun mekana ve zamana gore mueyyenlesen serhedleri cercivesinde Allahi derk etmeye Ona ibadetde olmaga borcludur O serhedlerden kenarda olan mefhumlar tefekkure sigmaz mefhumlardir Onlardan biri de ruhdur Quranda bu barede aciqlama da verilir Yeni Rebbimizin isinden olduguna gore bu barede dusunmeye de bilersiz Bu ayeden cixis eden ilahiyatcilarin boyuk ekseriyyetinin dediyine gore ruh barede mueyyen qenaetler elde etmekden otru dusunmeye bele deymez Gosterilen ayede ruhun ne odugunu anlatmaqdan otru insanin dunyagorusu ve dunyaduyumu artirmaq istiqametinde bir tesviq var Quranda buyrulur ki insan tek bir candan yaranir ve Ilahiden ona gorkem verilir Sonra Ilahi oz ruhundan ona ufurur Yeni insanin mahiyyetinin ozunde hem can hem de ruh var Can yalniz insana aid olan mefhumdur ruh ise Ilahi materialdir Ruh haqqinda en genis bilikler Arilere turklere mexsus dini felsefi menbelerde muqeddes kitablarda qedim Vedalarda Baqavad Qita Srimad Baqavatam ve s hemcinin Avesta da var Diger aciqlamalar RedakteOzunu kosmosla elaqede hiss eden bezi adamlar var ki onlarin aciqlamalarini da mueyyen derecede ciddiye almaq olar Deyirler ki ruh bir enerjidir Hemin enerjinin mahiyyetinin ilkin menbeyi barede hec fizikada da melumat yoxdur Belke de bunun menbeyi Ali Guc Ali Enerji olan Ilahi varligin ozudur Tanrini derk meselesinde oldugu kimi ruhun da tam anlamda derki muskuldur insan tefekkurune sigmazdir Ve ele ruhun mahiyyeti barede insan tefekkurunun acizliyi de ele bilirem bundan dogur Insanlari cehalete ve nadanliga suruklemisdirler Size bir misal cekim Meselen Telefon enerji ile isleyir ve enerjisi bitdikden sonra o daha islemir ve o hedde qeder catir ki artiq Onun sahibi onu atir Insanda beledir Insanin daxilinde guclu bir enerji vardir Insanda ruh deyilen hec ne yoxdur Serq camaatini uydurmalar efsaneler revayetler ve yalanlar ile aldatdilar Insaninda enerjisi bitdikden sonra o mehv olur Eger insanda ruh var idise Niye gore Insan bir ve iki saat ac qalsa ole biler Arasdiranda ortaya cox seyler cixir Bes insan dunyasini deyisenden sonra canin ve ruhun aqibeti nece olacaq Ruh birbasa Tanrinin ozune qayidir her can ona qayida bilmez Quranda can sozu erebce nefs sozu ile ifade olunur Bu bizim cox zaman menfi menada nefs tamah menasini vermir Tanri lutfunun mutleq menada hakim kesildiyi bir feza sistemi var ki adina cennet deyilir Yalniz paklanmis canlarin arinmis ruhlarin hemin mekana daxil olma meselesi var Amma Tanrinin insani yaratdigi zaman canina ufurduyu o ruh ise birbasa Tanrinin ozune qayidir O cirkab goturmur Ilahi materialdir ve her bir insanda var Tefekkurumuze tekan veren bizi herekete getiren daimi bir enerjidir Insan dunyasini deyisen zaman hemin o enerji bir basa Tanriya qayidir Amma canda da enerji var Yalniz paklanmis canlar bir basa cennete gedir temizlenmemis canlarin ise din anlaminda aqibeti cehennemlikdir Bezi dinlerde bu son meqsed sayilsa da yaranisin menasi ve meqsedi cennete dusmek deyil Menevi paklanmadan ve tam ruhi temizlenmeden sonra Tanri dergahina dusmek olar ki ora da cennetden milyon defe ustundur 1 Xristianliqda Muqeddes Ruh anlami vardir ki insan Ruhunu onunla qarisdirmaq olmaz Ruhu inkarin elmi ziddiyyeti RedakteMuasir alimlere gore insanin dusunmek qabiliyyeti beyindeki neyronlarla onlari emele getiren molekul ve atomlarla deyil tamam kenar anlasilmaz bir substansiya ile qaynaqla baglidir Meselen meshur arasdirmaci Uilder Penfild Wilder Penfield uzun iller apardigi tetqiqatlardan sonra ruhun varliginin inkaredilmez bir heqiqet oldugunu bildirir Agli sadece beynin funksiyasi kimi izah etmek ucun illerle calisandan sonra basa dusursen ki varligimizin iki unsurden ibaret olmasi haqqinda deyilenlerle razilasmaqdan basqa yol yoxdur Agli yalniz beyinde bas veren fiziki kimyevi proseslerle izah etmek mumkunsuzdur Demek varligimiz iki unsurden madde ve ruhdan ibaretdir 2 Elm adamlarini bu qenaete getiren sebeb suurun hec bir halda maddi amillerle izah olunmamasidir Insan beyni 5 duygumuzun toplandigi ve analiz edildiyi mohtesem komputer kimidir Amma bu komputerin menlik duygusuna sahib olmasi hiss etmesi dusunmesi mumkun deyil Taninmis ingilis fiziki Rocer Penrouz bununla bagli yazir Konkret insana onun sexsiyyet duygusunu veren nedir Vucudu emele getiren atomlarmi Insanin kimliyi atomlari emele getiren elektron proton ve diger hisseciklerin secimindenmi asilidir Bunun bele olmadigini gosteren azi iki sebeb var Birincisi her bir canlinin bedeni durmadan deyisir Doguldugumuz andan beri vucudumuzun butun huceyreleri defelerle deyisilib yenileri ile evez olunur Ikinci sebeb ise kvant fizikasi ile baglidir Eger bir kimsenin beyninde hansIsa elektron basqa maddede olan elektronla evezlenseydi hec bir ferq ortaya cixmazdi Sistem eynile evvelki kimi calisardi Eyni fikir protonlara ve diger butun hisseciklere de aiddir Eger bir insanin bedeninde butun madde bir evin uygun maddesi ile deyisdirilseydi sozun heqiqi menasinda hec bir ferq ortaya cixmazdi 3 Eyni seyi beyni emele getiren madde haqqinda da demek olar Demek insani insan eden nesne madde deyil onun tamamile fovqunde olan bir seydir Penrouz kitabinin netice bolmesinde bununla bagli bildirir Suur ele bir varliqdir ki onun hansisa tesadufler neticesinde yarandigina hec vaxt inana bilmerem Biz butun kainati onun emele gelmesini suur neticesinde anlaya bilirik 4 Istinadlar Redakte Insanin materialinda can da var ruh da 2014 03 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 10 06 The Mystery of the Mind A Critical Study of Consciousness and the Human Brain Princeton New Jersey Princeton University Press 1975 seh 123 Roger Penrose The Emperor s New Mind Penguin Books 1989 seh 24 25 Roger Penrose The Emperor s New Mind Penguin Books 1989 seh 580Hemcinin bax RedakteReinkarnasiyaMenbe https az wikipedia org w index php title Ruh amp oldid 5740916, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.