Qərb Slavyanlarının tarixində mühüm rolu omuş erkən feodal dövlətlərindən biri IX əsrin əvvəllərində meydana gəlmiş Böyük Moraviya dövləti idi. Bu dövlət, Samo tayfa birliyinə nisbətən daha geniş ərazini əhatə edirdi və siyasi cəhətdən daha möhkəm idi.
Böyük Moraviya dövləti indiki Çexoslovakiya Respublikası ərazisindəki cənubi Moraviya vilayəti ərazisində, Moravo çayı hövzəsində meydana gəlmişdi. Böyük Moraviya dövlətinin slavyan tarixində mühüm rol oynamışdır. Bu dövlətin tarixinə dair tətqiqatlar, xüsusən Moraviya ərazilsində aparılmış arxeoloji qazıntılar aydın sübut edir dövlətin yaradılmasında qərb Slavynalrından olan moravlar mühüm rol oynamışlar. Böyük Moraviya dövlətinin paytaxtı Moravo çayı sahilində yerləşdiyi güman edilən Veleqrad şəhəri idi. Böyük Moraviyanın mənbələrində adı çəkilən ilk knyazı I Moymir olmuşdu (830-846).
Böyük Moraviya knyazları slavyan torpaqlarını ışğal etməyə çalışan Şərqi Frank krallığına qarşı uzun müddət müvəffəqiyyətlə mübarizə apardılar. Qərb Slavyanlarının qüvvətli dövlətinin yaranmasından narahat olan Şərqi Frank kralı almaniyalı Lüdoviq 846-cı ildə Böyük Moraviya knyazı Moymiri hakimiyyətindən sala bildi və onun qardaşı oğlu Roslislavı Böyük Moraviya taxtına əyləşdirdi. Lakin Rostislav (846-870) almaniyalı Ldoviqə tabe olmayıb müstəqil siyasət yeritməyə başladı. Lüdoviq Rostislava qarşı 863-cü ildə Bolqarıstan knyazlığı ilə ittifaq bağladı. Bundan başqa alman ruhaniləri Böyük Moraviya ərazisində xristian dininin katolik məzhəbini yaymağa başlamışdılar.Bu ölkədə alman təsiri artırı və Böyük Moraviya dövlətinin Şərqi Frank krallıöından asılı hala salınmasını asanlaşdırırdı. Belə şətin vəziyyətdə Rostislav Bizans imperiyası ilə əlaqə yaratdı. Böyük Moraviya knyazının xahişi ilə Bizans imperatoru Mixail 863-cu ildə Kiril və Medoqi qardaşlarının xristianlığı yaymaq məqsədilə Moraviyaya göndərdi. Xristianlıq yayıldı. Müstəqil Böyük Moraviya kilsəsi yaradıldı.
Böyük Moraviya dövlətinin aradan qaldırmaq planlarından əl çəkməyən almaniyalı Lüdoviq 869-cu ildə yenidən Moraviyaya qoşun yeritdi. Lakin uğur qzana bilməyib geri çıkildi. Lakin bu zaman Lüdoviq tərəfindən müdafiə olunan Böyük Moraviya əyanları 870-ci ildə Svyatapolkin başçılığı ilə saray çevriliş etdilər. Rostislav taxtdan salındı. Svyatapolk Böyük Moraviya knyazı oldu. Bu hadisədən çox keçmədən Lüdoviq 871-də Svyatapolku hakimiyyətindən kənar eədrək Böyük Moraviya dövlətinin ərazisini Şərqi Frank krallığına qatdı. Bun cavab olaraq 871-ci ildə yadelli əsarətinə qarşı qüvvətli üsyan baş verdi. Üsyana Myodimin şagirdi Slavamir başçılıq edirdi. Üsyanlar Moraviya ərazisindəki Frank qarnizonlarını məhv etdilər. Lüdoviq Moraviyaya əlavə qoşun göndərdi və oranı tabe etmək üçün hiylə işlədərək, həmin qanunlara başçı Svyatopolku təyin etdi. Lakin Svyatoplk slavyanlara xəyanət etmədi.O, üsyana başçılıq edərək alman qoşunlarını məğlubiyyətə uğratdı və özünü yenidən Böyük Moraviyanın knyazı elan etdi. 874- cü ildə Şərqi Frank krallığı Böyük Moraviyanın müstəqilliyini qəbul etməyə məcbur oldu.
Svayatopolkun hakimiyyəti illərində (870-894) Böyük Moraviya knyazlığı olduqca genişləndi. Bu dövlətin ərazisinə Moraviya və Slovakiyadan başqa Çexiya, Lujitsa, Sileziya, Krakov slavyanalarının torpaqları da daxil edildi. IX əsrin 80-cı illərində Böyük Moraviya dövlətinin beynəlxalq vəziyyəti yenidən ağırlaşdı. Xarici təhlükə əsasən macarlar tərəfindən yarandı. Xarici təhlükə və daxili ziddiyyətlər nəticəsində təqribən 906-cı ildə dağıldı. Macarlar Böyük Moraviya dövlətinin ərazisinin əksəriyyətini ələ keçirərək onun varlığına son qoydular.
Ədəbiyyat
Róna-Tas, András (1999) Hungarians & Europe in the Early Middle Ages: An Introduction to Early Hungarian History translated by Nicholas Bodoczky, Central European University Press, Budapest, ISBN 963-9116-48-3 ;
Kirschbaum, Stanislav J. (1996) A History of Slovakia: The Struggle for Survival St. Martin’s Press, New York, pp. 25–28, ISBN 0-312-16125-5 ;
История культуры славянских народов. В 3-х тт. / Отв. ред. Г. П. Мельников. — М.: ГАСК, 2003. — Т. I: Древность и Средневековье. — 488 с. — ISBN 5-85291-021-X.
Vepřek, Miroslav. Великая Моравия и старославянский язык Великой Моравии Velká Morava a velkomoravská staroslověnština — Оломоуц: Univerzita Palackého v Olomouci, 2014.
Avqust 12, 2021
böyük, moraviya, illərdə, orta, dunayda, mövcud, olmuş, slavyanların, erkən, feodal, dövlət, təsisatı, rəsmi, dilləriqədim, slavyan, dilitarixi, yaranması833, süqutu907, dövlətitarixi, redaktəqərb, slavyanlarının, tarixində, mühüm, rolu, omuş, erkən, feodal, d. Boyuk Moraviya 822 907 ci illerde Orta Dunayda movcud olmus slavyanlarin erken feodal dovlet tesisati Boyuk MoraviyaResmi dilleriQedim slavyan diliTarixi Yaranmasi833 Suqutu907Boyuk Moraviya dovletiTarixi RedakteQerb Slavyanlarinin tarixinde muhum rolu omus erken feodal dovletlerinden biri IX esrin evvellerinde meydana gelmis Boyuk Moraviya dovleti idi Bu dovlet Samo tayfa birliyine nisbeten daha genis erazini ehate edirdi ve siyasi cehetden daha mohkem idi Boyuk Moraviya dovleti indiki Cexoslovakiya Respublikasi erazisindeki cenubi Moraviya vilayeti erazisinde Moravo cayi hovzesinde meydana gelmisdi Boyuk Moraviya dovletinin slavyan tarixinde muhum rol oynamisdir Bu dovletin tarixine dair tetqiqatlar xususen Moraviya erazilsinde aparilmis arxeoloji qazintilar aydin subut edir dovletin yaradilmasinda qerb Slavynalrindan olan moravlar muhum rol oynamislar Boyuk Moraviya dovletinin paytaxti Moravo cayi sahilinde yerlesdiyi guman edilen Veleqrad seheri idi Boyuk Moraviyanin menbelerinde adi cekilen ilk knyazi I Moymir olmusdu 830 846 Boyuk Moraviya knyazlari slavyan torpaqlarini isgal etmeye calisan Serqi Frank kralligina qarsi uzun muddet muveffeqiyyetle mubarize apardilar Qerb Slavyanlarinin quvvetli dovletinin yaranmasindan narahat olan Serqi Frank krali almaniyali Ludoviq 846 ci ilde Boyuk Moraviya knyazi Moymiri hakimiyyetinden sala bildi ve onun qardasi oglu Roslislavi Boyuk Moraviya taxtina eylesdirdi Lakin Rostislav 846 870 almaniyali Ldoviqe tabe olmayib musteqil siyaset yeritmeye basladi Ludoviq Rostislava qarsi 863 cu ilde Bolqaristan knyazligi ile ittifaq bagladi Bundan basqa alman ruhanileri Boyuk Moraviya erazisinde xristian dininin katolik mezhebini yaymaga baslamisdilar Bu olkede alman tesiri artiri ve Boyuk Moraviya dovletinin Serqi Frank krallioindan asili hala salinmasini asanlasdirirdi Bele setin veziyyetde Rostislav Bizans imperiyasi ile elaqe yaratdi Boyuk Moraviya knyazinin xahisi ile Bizans imperatoru Mixail 863 cu ilde Kiril ve Medoqi qardaslarinin xristianligi yaymaq meqsedile Moraviyaya gonderdi Xristianliq yayildi Musteqil Boyuk Moraviya kilsesi yaradildi Boyuk Moraviya dovletinin aradan qaldirmaq planlarindan el cekmeyen almaniyali Ludoviq 869 cu ilde yeniden Moraviyaya qosun yeritdi Lakin ugur qzana bilmeyib geri cikildi Lakin bu zaman Ludoviq terefinden mudafie olunan Boyuk Moraviya eyanlari 870 ci ilde Svyatapolkin basciligi ile saray cevrilis etdiler Rostislav taxtdan salindi Svyatapolk Boyuk Moraviya knyazi oldu Bu hadiseden cox kecmeden Ludoviq 871 de Svyatapolku hakimiyyetinden kenar eedrek Boyuk Moraviya dovletinin erazisini Serqi Frank kralligina qatdi Bun cavab olaraq 871 ci ilde yadelli esaretine qarsi quvvetli usyan bas verdi Usyana Myodimin sagirdi Slavamir basciliq edirdi Usyanlar Moraviya erazisindeki Frank qarnizonlarini mehv etdiler Ludoviq Moraviyaya elave qosun gonderdi ve orani tabe etmek ucun hiyle islederek hemin qanunlara basci Svyatopolku teyin etdi Lakin Svyatoplk slavyanlara xeyanet etmedi O usyana basciliq ederek alman qosunlarini meglubiyyete ugratdi ve ozunu yeniden Boyuk Moraviyanin knyazi elan etdi 874 cu ilde Serqi Frank kralligi Boyuk Moraviyanin musteqilliyini qebul etmeye mecbur oldu Svayatopolkun hakimiyyeti illerinde 870 894 Boyuk Moraviya knyazligi olduqca genislendi Bu dovletin erazisine Moraviya ve Slovakiyadan basqa Cexiya Lujitsa Sileziya Krakov slavyanalarinin torpaqlari da daxil edildi IX esrin 80 ci illerinde Boyuk Moraviya dovletinin beynelxalq veziyyeti yeniden agirlasdi Xarici tehluke esasen macarlar terefinden yarandi Xarici tehluke ve daxili ziddiyyetler neticesinde teqriben 906 ci ilde dagildi Macarlar Boyuk Moraviya dovletinin erazisinin ekseriyyetini ele kecirerek onun varligina son qoydular Edebiyyat RedakteRona Tas Andras 1999 Hungarians amp Europe in the Early Middle Ages An Introduction to Early Hungarian History translated by Nicholas Bodoczky Central European University Press Budapest ISBN 963 9116 48 3 Kirschbaum Stanislav J 1996 A History of Slovakia The Struggle for Survival St Martin s Press New York pp 25 28 ISBN 0 312 16125 5 Istoriya kultury slavyanskih narodov V 3 h tt Otv red G P Melnikov M GASK 2003 T I Drevnost i Srednevekove 488 s ISBN 5 85291 021 X Veprek Miroslav Velikaya Moraviya i staroslavyanskij yazyk Velikoj Moravii Velka Morava a velkomoravska staroslovenstina Olomouc Univerzita Palackeho v Olomouci 2014 Menbe https az wikipedia org w index php title Boyuk Moraviya amp oldid 5092046, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
