fbpx
Wikipedia

Natrium nitrit

Natrium nitrit (natrium nitrit)— NaNO2, natriumnitrat turşusunun duzu

Natrium nitrit
Ümumi
Sistematik adı Natrium nitrit
Kimyəvi formulu NaNO2
Empirik formulu С2H6O
Molyar kütlə 68.9953 g/mol q/mol
Fiziki xassələri
Aqreqat halı (n.ş.) ağ və ya sarı kristal toz
Sıxlıq 2.17 q/sm³
Termik xüsusiyyətlər
Ərimə nöqtəsi 271 °S
Parçalanma temperaturu >700 °S
Kimyəvi xassələri
Suda həllolma 71.4 1/100 ml (0 °C)
84.8 q/100 mLl (25 °C)
160 q/100 ml (100 °C) q/100 ml
Təsnifatı
CAS-da qeyd. nöm. 7632-00-0
PubChem
EINECS-də qeyd. nöm. 231-555-9
RTECS RA1225000
ChEBI 78870
BMT nömrəsi 1500
ChemSpider
Toksikologiya
LD50 180(siçovullar) mq/kq
Zəhərliliyi

zəhərli, neyrotoksik, kanserogen

o
3
1
OX

Natrium nitrit NaNO2 kimyəvi formulu ilə qeyri-üzvi birləşmədir. Suda çox həll olunan və higroskopik olan ağdan bir qədər tünd sarımtıl kristal tozdur. Sənaye baxımından ən vacib nitrit duzudur.Dərman, boyalar və pestisidlər,kimi müxtəlif üzvi birləşmələrdə istifadə edilir, lakin çox güman ki,ətlərdə və (bəzi ölkələrdə) balıq məhsullarında istifadə olunan qida əlavəsi kimi tanınır.

Əsas xassələri

Təmizlənmiş natrium nitrit ağ və ya bir az sarı kristal tozdur. Suda həll olunur və higroskopiklikdir. Havada yavaş-yavaş natrium nitrat NaNO3 qədər oksidləşir. Güclü çözücüdür. Böyük dozada toksikdir.

Alınması

Natrium nitrit NaNO2 azot turşusunun duzudur və adətən azot oksidlərindən reaksiya ilə alınır:

 

Natrium nitritinin istehsalının digər yayılmıçş bir üsulu da bir qurğuşun Pb tozunu natrium nitrat NaNO2 ilə qızdırmaq və ardından meydana gələn bərk maddəni suda həll etməkdir. Dağılma nəticəsində suda həll olunmayan qurğuşun (II) oksidi PbO,a çökəcək və natrium nitrit məhlulda qalacaq:

 

Tətbiq sahələri

Kimyəvi sintez

  • Natrium nitrit, diazoamin birləşmələrini yaratmaq üçün istifadə olunur. Bu birləşmələr N2 azot qruplarının nisbətən daha asan ayrılması səbəbindən birləşmənin "nüvəsi" ilə reaksiyalarda amin qruplarının mənbəyi kimi istifadə olunur.
  • Laboratoriya şəraitində natrium nitrit, təzə alınmış azot turşusu ilə reaksiya ilə natrium azidini aktivləşdirmək üçün istifadə olunur.
 
 

Məsələn, daha da qızdırıldıqda parçalanır, natrium oksidi, azot oksidi(II) və oksigen meydana gətirir. Natrium oksidi CO2 udduğu üçün,güman ki, bu proses ilk işləyən sualtı qayıq Kornelius Drebbel heyətini boğmağa kömək etmədi.

 

Qida istehsalı

  • Ət və balıq məhsullarında qida sənayesində rəngləmə pozucu və qoruyucu kimi istifadə olunur. Qida əlavəsi E250.
  • Bir qida əlavəsi olaraq, qida sənayesində iki məqsəd üçün istifadə olunur: antioksidant və Clostridium botulinumun böyüməsinə maneə törədən bir antibakterial agent kimi - botulizmin törədicisi - botulinum toksinindən qaynaqlanan və sinir sisteminə ziyan vurması ilə xarakterizə olunan ağır qida intoksikasiyası (fəaliyyət sübut olunmur)
  • Miyoglobin (ət zülalı) ilə qarşılıqlı təsirə girərək ət məhsullarına xarakterik bir çəhrayı rəng verir.
  • Avropa Birliyində, gündəlik tətbiq olunan xərcləri aşma riskini azaltmaq üçün qida tətbiqetmələri satışına yalnız yeməli duz ilə qarışıqda, nitrit miqdarı təxminən 0.6% olan bir qarışıqda icazə verilir.
  • Qida əlavəsi E250. E249 qida əlavəsi olan kalium nitrit ilə oxşar xüsusiyyətlərə malikdir.
  • GOST 4197-74 və ya TU 6-09-590-75 (marka OSCh 4-7-3) uyğun gəlir.

Tikinti və istehsal

  • Toz şəklində natrium nitrit, GOST 19906-74-ə uyğun olaraq və ya sulu bir həll, tikinti məhsulları və strukturları istehsalında betona antifrotik bir aşqar olaraq, atmosfer korroziyasının inhibitoru, üzvi sintezdə və kimyəvi, metallurgiya, tibbi, pulpa və kağızda və digər sahələrdə istifadə olunur.
  • Tikintidə natrium nitrit GOST 24211 "Beton üçün əlavələr kimi tövsiyə olunur. Ümumi texniki tələblər "monolit beton və dəmir-beton konstruksiyaların, prekast-monolit konstruksiyaların monolit hissələrinin, prefabrik strukturların monolitik birləşmələrinin ətraf mühitin və ya torpağın gündəlik orta sabit temperaturu 5 ° C-dən aşağı və minimum gündəlik temperatur 0 ° C-dən aşağı olan antifriz qatqısı kimi istifadəsi üçün ümumi texniki tələblər", həmçinin qışda bir tikinti yerində əvvəlcədən hazırlanan beton və dəmir-beton konstruksiyaların istehsalında istifadə olunur.
  • Diazo boyaları, nitro birləşmələri və digər üzvi birləşmələrin istehsalında da istifadə olunur.
  • Təbii və ağardılmış təbii liflərdən toxunuşun ekran və birbaşa (birbaşa çap) üsulu ilə boyama işində istifadə olunur.
  • Fosfatlama zamanı metal səthlərin emalında və qalay təbəqəsinin çıxarılmasında istifadə olunur.
  • Rezin istehsalında istifadə olunur.
  • Alkil nitritlərin (poppers) istehsalı üçün istifadə olunur.
  • Partlayıcı maddələrin istehsalında bir qaz yaradan əlavənin həllini hazırlamaq üçün istifadə olunur.

Fotoqrafiya

  • Ənənəvi fotoqrafiya prosesində reagent və antioksidant kimi istifadə olunur (avtomatik laboratoriyalarda korroziya inhibitoru).

Tibb və biologiya

  • Natrium nitrit, tibbdə və baytarlıq təbabətində vasodilatator, bronxodilatator (bronxları genişləndirir) olaraq istifadə olunur, bağırsaq kramplarını yüngülləşdirir, laksatif və siyanid zəhərlənməsi üçün bir antidot kimi istifadə olunur.
  • Uşaqlarda orak anemiyası, infarkt və ürək işemiyası, beyin anevrizması və ağciyər hipertansiyonunda onun istifadəsi ilə bağlı tədqiqatlar aparılır.

Əhəmiyyətli miqdarda (bir neçə qrama) alındıqda E250 ölümcül nəticəyə qədər ciddi zəhərlənməyə (Hemoqlobin əmələ gətirir) səbəb ola bilər.

Müalicə xüsusiyyətləri,bioloji təsir

Nitritlərin qida ilə qəbulu gündə 31-185 və ya 40-100 mq hesablanır..

İçməli suda, ÜST-nin 19702004-cü illərdə tələblərinə görə, bir litr üçün 44-50 mq-dan çox olmayan bir nitrit miqdarına icazə verilir.

İnsanlar üçün qəbul olunan nitrit qəbulu səviyyəsi 3,7 - 7 mq / kq təşkil edir.

Bazar

13 sentyabr 2016-cı il tarixində (1 noyabr 2016-cı ildə qüvvəyə minmiş) sanksiya ölkələrindən duz embarqosu tətbiq edilməmişdən əvvəl, Rusiyaya qida istehsalı üçün natrium nitrit əsasən AB ölkələrindən idxal edildi: DanimarkaAlmaniya, Rusiyada daxili istehsal yox idi. 2016-cı ilin dekabr ayında Rusiyanın Leninqrad vilayətinin Lomonosov şəhərində ət emalı sənayesinin ehtiyacları üçün nitrit duzunun istehsalına başlandı.

İstinadlar

  1. http://msds.chem.ox.ac.uk/SO/sodium_nitrite.html
  2. Hazardous Waste Management/Sodium Azide March 2003 Northeastern University 2007-11-04 at the Wayback Machine (ing.)
  3. Prudent practices in the laboratory: handling and disposal of chemicals 1995 National Academy Press Washington, D.C. ISBN 0309052297[1] (ing.)
  4. Hoshino Y., Utsunomiya T., Abe O. The Thermal Decomposition of Sodium Nitrate and the Effects of Several Oxides on the Decomposition. // Bulletin of the Chemical Society of Japan Vol. 54, No.5 (1981). — p.1389. http://www.journalarchive.jst.go.jp/english/jnlabstract_en.php?cdjournal=bcsj1926&cdvol=54&noissue=5&startpage=1385[ölü keçid]
  5. Nitrite in Meat Richard J. Epley, Paul B. Addis and Joseph J. Warthesen University of Minnesota 2011-01-01 at the Wayback Machine (ing.)
  6. OPINIONS OF THE SCIENTIFIC COMMITTEE FOR FOOD ON: Nitrates and Nitrite / REPORTS OF THE SCIENTIFIC COMMITTEE FOR FOOD; European Commission, 1997
  7. Usa today — Hot dog preservative could be disease cure (ing.)
  8. Food preservative fights cystic fibrosis complication NewScientist автор Roxanne Khamsi (ing.)
  9. Epley, R. J., Addis, P. B., & Warthesen, J. J., Nitrite in Meat // conservancy.umn.edu, 1992 «The fatal dose of sodium nitrite is in the range of 22 to 23 milligrams per kilogram of body weight»
  10. Food sources of nitrates and nitrites: the physiologic context for potential health benefits Am J Clin Nutr July 2009 vol. 90 no. 1 1-10, doi:10.3945/ajcn.2008.27131. «DIETARY NITRATE AND NITRITE INTAKE ESTIMATES»
  11. World Health Organization. Recommendations; nitrate and nitrite. In: Guidelines for drinking water quality. 3rd ed. Geneva, Switzerland: WHO, 2004:417-20.
  12. Nitrate and nitrite in drinking-water (WHO/SDE/WSH/07.01/16/Rev/1), 2011
  13. Food sources of nitrates and nitrites: the physiologic context for potential health benefits Am J Clin Nutr July 2009 vol. 90 no. 1 1-10, doi:10.3945/ajcn.2008.27131. POTENTIAL HEALTH RISKS OF EXCESSIVE NITRATE AND NITRITE EXPOSURE

Ədəbiyyat

  • IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans VOLUME 94 «Ingested Nitrate and Nitrite, and Cyanobacterial Peptide Toxins»,IARC, 2010 ISBN 978-92-832-1294-2, ISSN 1017—1606 (ing.)

Xarici keçidlər

  • International Chemical Safety Card 1120. (ing.)
  •  (ing.)
  •  (ing.)
  •  (ing.)

Həmçinin bax

natrium, nitrit, natrium, nitrit, nano2, natrium, nitrat, turşusunun, duzuümumisistematik, adı, kimyəvi, formulu, nano2empirik, formulu, С2h6omolyar, kütlə, 9953, molfiziki, xassələriaqreqat, halı, sarı, kristal, tozsıxlıq, termik, xüsusiyyətlərərimə, nöqtəsi,. Natrium nitrit natrium nitrit NaNO2 natrium ve nitrat tursusunun duzuNatrium nitritUmumiSistematik adi Natrium nitritKimyevi formulu NaNO2Empirik formulu S2H6OMolyar kutle 68 9953 g mol q molFiziki xasseleriAqreqat hali n s ag ve ya sari kristal tozSixliq 2 17 q sm Termik xususiyyetlerErime noqtesi 271 SParcalanma temperaturu gt 700 SKimyevi xasseleriSuda hellolma 71 4 1 100 ml 0 C 84 8 q 100 mLl 25 C 160 q 100 ml 100 C q 100 mlTesnifatiCAS da qeyd nom 7632 00 0PubChem 23668193EINECS de qeyd nom 231 555 9RTECS RA1225000ChEBI 78870BMT nomresi 1500ChemSpider 22689ToksikologiyaLD50 180 sicovullar mq kqZeherliliyi zeherli neyrotoksik kanserogen o3 1 OXNatrium nitrit NaNO2 kimyevi formulu ile qeyri uzvi birlesmedir Suda cox hell olunan ve higroskopik olan agdan bir qeder tund sarimtil kristal tozdur Senaye baximindan en vacib nitrit duzudur Derman boyalar ve pestisidler kimi muxtelif uzvi birlesmelerde istifade edilir lakin cox guman ki etlerde ve bezi olkelerde baliq mehsullarinda istifade olunan qida elavesi kimi taninir Mundericat 1 Esas xasseleri 1 1 Alinmasi 1 2 Tetbiq saheleri 1 2 1 Kimyevi sintez 1 2 2 Qida istehsali 1 2 3 Tikinti ve istehsal 1 2 4 Fotoqrafiya 1 2 5 Tibb ve biologiya 2 Mualice xususiyyetleri bioloji tesir 3 Bazar 4 Istinadlar 5 Edebiyyat 6 Xarici kecidler 7 Hemcinin baxEsas xasseleri RedakteTemizlenmis natrium nitrit ag ve ya bir az sari kristal tozdur Suda hell olunur ve higroskopiklikdir Havada yavas yavas natrium nitrat NaNO3 qeder oksidlesir Guclu cozucudur Boyuk dozada toksikdir 1 Alinmasi Redakte Natrium nitrit NaNO2 azot tursusunun duzudur ve adeten azot oksidlerinden reaksiya ile alinir 2 N a O H N O N O 2 2 N a N O 2 H 2 O displaystyle mathsf 2NaOH NO NO 2 rightarrow 2NaNO 2 H 2 O dd Natrium nitritinin istehsalinin diger yayilmics bir usulu da bir qurgusun Pb tozunu natrium nitrat NaNO2 ile qizdirmaq ve ardindan meydana gelen berk maddeni suda hell etmekdir Dagilma neticesinde suda hell olunmayan qurgusun II oksidi PbO a cokecek ve natrium nitrit mehlulda qalacaq N a N O 3 P b N a N O 2 P b O displaystyle mathsf NaNO 3 Pb rightarrow NaNO 2 PbO dd Tetbiq saheleri Redakte Kimyevi sintez Redakte Natrium nitrit diazoamin birlesmelerini yaratmaq ucun istifade olunur Bu birlesmeler N2 azot qruplarinin nisbeten daha asan ayrilmasi sebebinden birlesmenin nuvesi ile reaksiyalarda amin qruplarinin menbeyi kimi istifade olunur Laboratoriya seraitinde natrium nitrit teze alinmis azot tursusu ile reaksiya ile natrium azidini aktivlesdirmek ucun istifade olunur 2 3 2 N a N O 2 H 2 S O 4 N a 2 S O 4 2 H N O 2 displaystyle mathsf 2NaNO 2 H 2 SO 4 rightarrow Na 2 SO 4 2HNO 2 dd 2 N a N 3 2 H N O 2 3 N 2 2 N O 2 N a O H displaystyle mathsf 2NaN 3 2HNO 2 rightarrow 3N 2 2NO 2NaOH dd Natrium nitrit kimyevi reaksiyalarda azot oksidine II qeder azalir ve ya nitrata qeder oksidlesir Meselen daha da qizdirildiqda parcalanir natrium oksidi azot oksidi II ve oksigen meydana getirir Natrium oksidi CO2 uddugu ucun guman ki bu proses ilk isleyen sualti qayiq Kornelius Drebbel heyetini bogmaga komek etmedi 4 4 N a N O 2 2 N a 2 O 4 N O O 2 displaystyle mathsf 4NaNO 2 rightarrow 2Na 2 O 4NO O 2 dd Qida istehsali Redakte Et ve baliq mehsullarinda qida senayesinde rengleme pozucu ve qoruyucu kimi istifade olunur Qida elavesi E250 Bir qida elavesi olaraq qida senayesinde iki meqsed ucun istifade olunur antioksidant ve Clostridium botulinumun boyumesine manee toreden bir antibakterial agent kimi botulizmin toredicisi botulinum toksininden qaynaqlanan ve sinir sistemine ziyan vurmasi ile xarakterize olunan agir qida intoksikasiyasi fealiyyet subut olunmur Miyoglobin et zulali ile qarsiliqli tesire girerek et mehsullarina xarakterik bir cehrayi reng verir 5 Avropa Birliyinde gundelik tetbiq olunan xercleri asma riskini azaltmaq ucun qida tetbiqetmeleri satisina yalniz yemeli duz ile qarisiqda nitrit miqdari texminen 0 6 olan bir qarisiqda icaze verilir 6 Qida elavesi E250 E249 qida elavesi olan kalium nitrit 6 ile oxsar xususiyyetlere malikdir GOST 4197 74 ve ya TU 6 09 590 75 marka OSCh 4 7 3 uygun gelir Tikinti ve istehsal Redakte Toz seklinde natrium nitrit GOST 19906 74 e uygun olaraq ve ya sulu bir hell tikinti mehsullari ve strukturlari istehsalinda betona antifrotik bir asqar olaraq atmosfer korroziyasinin inhibitoru uzvi sintezde ve kimyevi metallurgiya tibbi pulpa ve kagizda ve diger sahelerde istifade olunur Tikintide natrium nitrit GOST 24211 Beton ucun elaveler kimi tovsiye olunur Umumi texniki telebler monolit beton ve demir beton konstruksiyalarin prekast monolit konstruksiyalarin monolit hisselerinin prefabrik strukturlarin monolitik birlesmelerinin etraf muhitin ve ya torpagin gundelik orta sabit temperaturu 5 C den asagi ve minimum gundelik temperatur 0 C den asagi olan antifriz qatqisi kimi istifadesi ucun umumi texniki telebler hemcinin qisda bir tikinti yerinde evvelceden hazirlanan beton ve demir beton konstruksiyalarin istehsalinda istifade olunur Diazo boyalari nitro birlesmeleri ve diger uzvi birlesmelerin istehsalinda da istifade olunur Tebii ve agardilmis tebii liflerden toxunusun ekran ve birbasa birbasa cap usulu ile boyama isinde istifade olunur Fosfatlama zamani metal sethlerin emalinda ve qalay tebeqesinin cixarilmasinda istifade olunur Rezin istehsalinda istifade olunur Alkil nitritlerin poppers istehsali ucun istifade olunur Partlayici maddelerin istehsalinda bir qaz yaradan elavenin hellini hazirlamaq ucun istifade olunur Fotoqrafiya Redakte Enenevi fotoqrafiya prosesinde reagent ve antioksidant kimi istifade olunur avtomatik laboratoriyalarda korroziya inhibitoru Tibb ve biologiya Redakte Natrium nitrit tibbde ve baytarliq tebabetinde vasodilatator bronxodilatator bronxlari genislendirir olaraq istifade olunur bagirsaq kramplarini yungullesdirir laksatif ve siyanid zeherlenmesi ucun bir antidot kimi istifade olunur Usaqlarda orak anemiyasi infarkt ve urek isemiyasi beyin anevrizmasi ve agciyer hipertansiyonunda onun istifadesi ile bagli tedqiqatlar aparilir 7 8 Ehemiyyetli miqdarda bir nece qrama 9 alindiqda E250 olumcul neticeye qeder ciddi zeherlenmeye Hemoqlobin emele getirir sebeb ola biler Mualice xususiyyetleri bioloji tesir Redakte Nitritlerin qida ile qebulu gunde 31 185 ve ya 40 100 mq hesablanir 10 Icmeli suda UST nin 1970 ve 2004 cu 11 12 illerde teleblerine gore bir litr ucun 44 50 mq dan cox olmayan bir nitrit miqdarina icaze verilir 13 Insanlar ucun qebul olunan nitrit qebulu seviyyesi 3 7 7 mq kq teskil edir 13 Bazar Redakte13 sentyabr 2016 ci il tarixinde 1 noyabr 2016 ci ilde quvveye minmis sanksiya olkelerinden duz embarqosu tetbiq edilmemisden evvel Rusiyaya qida istehsali ucun natrium nitrit esasen AB olkelerinden idxal edildi Danimarka ve Almaniya Rusiyada daxili istehsal yox idi 2016 ci ilin dekabr ayinda Rusiyanin Leninqrad vilayetinin Lomonosov seherinde et emali senayesinin ehtiyaclari ucun nitrit duzunun istehsalina baslandi Istinadlar Redakte http msds chem ox ac uk SO sodium nitrite html Hazardous Waste Management Sodium Azide March 2003 Northeastern University Arxivlesdirilib 2007 11 04 at the Wayback Machine ing Prudent practices in the laboratory handling and disposal of chemicals 1995 National Academy Press Washington D C ISBN 0309052297 1 ing Hoshino Y Utsunomiya T Abe O The Thermal Decomposition of Sodium Nitrate and the Effects of Several Oxides on the Decomposition Bulletin of the Chemical Society of Japan Vol 54 No 5 1981 p 1389 http www journalarchive jst go jp english jnlabstract en php cdjournal bcsj1926 amp cdvol 54 amp noissue 5 amp startpage 1385 olu kecid Nitrite in Meat Richard J Epley Paul B Addis and Joseph J Warthesen University of Minnesota Arxivlesdirilib 2011 01 01 at the Wayback Machine ing 1 2 OPINIONS OF THE SCIENTIFIC COMMITTEE FOR FOOD ON Nitrates and Nitrite REPORTS OF THE SCIENTIFIC COMMITTEE FOR FOOD European Commission 1997 Usa today Hot dog preservative could be disease cure ing Food preservative fights cystic fibrosis complication NewScientist avtor Roxanne Khamsi ing Epley R J Addis P B amp Warthesen J J Nitrite in Meat conservancy umn edu 1992 The fatal dose of sodium nitrite is in the range of 22 to 23 milligrams per kilogram of body weight Food sources of nitrates and nitrites the physiologic context for potential health benefits Am J Clin Nutr July 2009 vol 90 no 1 1 10 doi 10 3945 ajcn 2008 27131 DIETARY NITRATE AND NITRITE INTAKE ESTIMATES World Health Organization Recommendations nitrate and nitrite In Guidelines for drinking water quality 3rd ed Geneva Switzerland WHO 2004 417 20 Nitrate and nitrite in drinking water WHO SDE WSH 07 01 16 Rev 1 2011 1 2 Food sources of nitrates and nitrites the physiologic context for potential health benefits Am J Clin Nutr July 2009 vol 90 no 1 1 10 doi 10 3945 ajcn 2008 27131 POTENTIAL HEALTH RISKS OF EXCESSIVE NITRATE AND NITRITE EXPOSUREEdebiyyat RedakteIARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans VOLUME 94 Ingested Nitrate and Nitrite and Cyanobacterial Peptide Toxins IARC 2010 ISBN 978 92 832 1294 2 ISSN 1017 1606 ing Xarici kecidler RedakteInternational Chemical Safety Card 1120 ing National Center for Home Food Preservation Nitrates and Nitrites ing TR 495 Natrium Nitritinin toksikologiya ve karsinogenez tedqiqatlari CAS NO 7632 00 0 Drinking Water Studies in F344 N Rats and B6C3F1 Mice ing FOX kanserojikliye ve isti itlere aid xeberler ing Hemcinin bax RedakteNatrium Natrium xlorid Natrium sulfid Natrium sitratMenbe https az wikipedia org w index php title Natrium nitrit amp oldid 5679975, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.