fbpx
Wikipedia

Aşqar

Avqust 05, 2021

Aşqar - yanacağa, sürtkü materilallarına və s. az miqdarda əlavə edilən və onların istismar xassələrini yaxşılaşdıran preparatdır.

Tarix

Aşqarların yaranma tarixi yanacağın inkişafı və geniş tətbiqi ilə sıx bağlıdır. Birinci dünya müharibəsi zamanı benzin “Liqroin” kimi tanınan maye olub və onu antiseptik vasitə kimi apteklərdə satırdılar. O dövrdə yanacaqdoldurma stansiyaları mövcud deyildir, və avtomobil sahibkarları yanacaqı müvafiq ticarət və kommersiya təşkilatlardan əldə edirdilər. Dünyada birinci “yanacaqdoldurma stansiyası” Almaniyanın Vislox şəhərində yerləşən aptek olmuşdu. Buradada 1888-ci ildə məşhur alman mühəndisi, dünyada birinci avtomobilin ixtiraşıcı Karl Bensın həyat yoldaşı avtomobilinin bakını doldurmuş və ilk dəfə Pforsxaym şəhərindən Manqeym şəhərinə avtomobillə səyahət etmişdir.

XX əsrin birinci yarısı avtomobil sənayesinin tarixində dünyanın bir çox ölkəsində avtomobil istehsalının başlanğıcı ilə xarakterizə olunur. Belə ki, məşhur avtomobil ixtiraçısı Henri Ford tərəfindən konveyer sisteminə qoyulmuş avtomobil istehsalının təşkili və sonrakı inkişafı yanacağın keyfiyyətinə qoyulan tələblərin artması ilə bağlı idi.

Birinci aşqar təqribən 90 il bundan əvvəl işlənib hazırlanmışdır. Bu - 1919-cu ildən aviasiya yanacağına əlavə edilən və onun oktan sayını yüksəldən Ekstalin (M-metilalanin) idi. 1929-cu ildə GM şirkəti tetraetilqurğuşunu detonasiyaya qarşı aşqarı kimi istifadə etməyə başladı. İkinci Dünya Müharibəsi zamanı Almaniyada aşqarların üzərində daha çox işlənilirdi. Bu onunla bağlı idi ki, vermaxt tankların əksəriyyəti karburator mühərriklərə təchiz olunurdu. Həmçinin keyfiyyətli neft mənbəylərinin olmaması benzinin həddindən çox aşağı keyfiyyətə malik olduğuna gətirib çıxarırdı. Hal hazırda yanacağın ekoloji və istismar keyfiyyələtinə qoyulan tələblərin sərləşməsi dizel və benzin yanacağının istehsaıçıları tərəfindən xüsusi kompozisiyalı aşqarlardan istifadə edilməsini tələb edir.

Aşqarların növləri

  • depressor aşqarları;
  • yeyilməyə qarşı;
  • yuyucu;
  • oksidləşməyə qarşı;
  • dispersedici;
  • yuyucu-dispersedici;
  • korroziyaya qarşı;
  • köpüklənməyə qarşı;
  • bərpaedici; və s.

Aşqarların çoxu çoxfunksiyalıdır. Əmtəə yağlarında aşqarların ümumi miqdarı 15-20% təşkil edir. Aşqarların nəqlini, saxlanılmasını və baza yağlarında həll edilməsini asanlaşdırmaq üçün tərkibində depressor və özlülük aşqarları olan aşqar paketlərindən istifadə olunur. Adətən motor yağına aşağıdakı aşqarlar daxil olur:

  • Külsüz dispersedici aşqarlar (dispersantlar);
  • detergentlər;
  • oksidləşməyə qarşı;
  • yeyilməyə qarşı;
  • korroziyaya qarşı;
  • köpüklənməyə qarşı;
  • depressor aşqarları.

Neft və neft məhsullarının donma temperaturunu aşağı salan depressor aşqarları

Bu qrup aşqarlar uzun molekulyar zəncirli və ağır molekulyar çəkili polimerlərdir.

Təsir mexanizmi olduğuna görə parafinli neft və mazutlarda adətən aşağı temperaturlarda yaranan parafin kristallarının əmələ gəlməsinin qarşısını alırlar. Bu aşqarlar neft və neft məhsullarının donmasına səbəb olan kristalları modifikasiya edir və parafin matrisalarının böyüməsinin qarşısını alır.

Neft və neft məhsullarının boru kəmərlərindən ötürülməsi zamanı axıcılıq xassələrini yaxşılaşdırması üçün onlara depressor aşqarları əlavə edirlər. Depressor aşqarları neft və neft məhsullarının başqa xassələrinə heç bir təsir göstərmir və onların tərkibində olan aşqarlarla qarşılıqlı əlaqəyə girmirlər. Bu növ aşqarlar distillyasiya prosesində məhv edilir və alınan distillatın keyfiyyətinə heç bir təsir göstərmir.

Detergent-dispersləşdirici aşqarlar

Detergent-dispersləşdirici aşqarlar - şərti olaraq iki qrupa bölünür: küllü və külsüz.

Küllü detergent-dispersedici aşqarlar

Bu qrup aşqarlara alkilfenol, salisilat, alkilsalisilat və qismən tiofosafatlar daxildir.

Mühərrikin yüksək temperatur iş rejimlərində lazımi təmizliyini təmin edir.

Külsüz detergent-dispersedici aşqarlar

Yuyucu və dispersedici aşqarlara əsas etibari ilə müxtəlif metalların fenolyatları, əvəzolunmuş fenollar, onların sulfid və disulfidləri, əvəzolunmuş fenollar və formaldehidin kondensasiya məhsullarının fenolyatlarıdır.

Detergent-dispersedici aşqarlar yağa dispersedici və yuyuculuq xassələri verir. Yağlara qoyulan əsas tələblərdən biri – mühərrikin hissələrində his və lak çöküntülərinin əmələ gəlmə meyilliyinin aşağı olmasıdır. Çöküntülərin yaranması mühərrikin istismarı zamanı yağların oksidləşmə stabilliyinin kifayət qədər az olması ilə izah olunur. Detergent-dispersedici aşqarların əlavə edilməsi mühərrikin aşağı temperatur iş rejimlərində qurum əmələ gəlməsinin qarşısını alırlar.

Detergent-disperedici aşqarların azalma səbəbi işlək yağda həll edilməyən kondensasiya olunmuş oksidləşmə məhsullarının yığılması ilə izah olunur. Eyni zamanda aşqarın qələvi ədədi aşağı düşür.Detergent-dispersedici aşqarların istehsalı bütün aşqar istehasılının 64% təşkil edir.

Yeyilməyə qarşı aşqarlar

Sürtünməyə məruz qalan avtomobil mühərriyinin detallarına yağın yeyilməyə qarşı təsirinin artırılması üçün istifadə olunur.

Yeyilməyə qarşı aşqarların çoxu sinkin dialkilditiofosfat duzlarıdır.

Bu aşqarların aktiv inqrediyentləri detalların metal səthi ilə kontaktı nəticəsində onların üstündə mühafizəedici təbəqə yaradır. http://dic.academic.ru/

Oksidləşməyə qarşı aşqarlar

Bu aşqarlar - sinkin dialkil- və ditiofosfat duzları, külsüz ditiofosfatlar, müxtəlif metalların ditiokarbonatları, fenolun törəmələri və s.

Oksidləşməyə qarşı aşqarların təsir mexanizmi əmələ gələn azad radikalları stabil birləşmələrə çevirilməsi və hidroperoksidləri parçalanmasından ibarətdir. Bu aşqarlar yağın oksidləşmə sürətini və oksidləşmə məhsullarının yağda yığılma sürətini azaldır.

Paslanmaya qarşı aşqarlar

Yanacağın boru kəmərləri vasitəsilə nəql edildiyi, motorlu nəqliyyat vasitələrində və ya metal konteynerlərdə uzunmüddətli saxlanması, eləcə də dəniz və dəniz donanmasının gəmilərində geniş subasma zamanı mühafizəsi üçün nəzərdə tutulmuşdur.

Mühafizəedici aşqarların rolu

Yanacaqların metallara korroziya təsiri yanacaqların korroziya məhsulları ilə çirklənməsinə səbəb olur, bu da yanacaqların nasosla vurulma qabiliyyətini və onların yeyilməyə qarşı xassələrini pisləşdirir. Bundan əlavə, boru kəmərləri, rezervuarlar və yanacaq baklarının materialı korroziya nəticəsində sıradan çıxır. Birbaşa qovulan yanacaqlarda mühafizəedici təsirə malik kifayət qədər heteroatomlu birləşmələr var. Tərkibində korroziyaya qarşı müqavimətin azaldılması ilə xarakterizə olunan spirt tərkibli yanacaqlara mütləq mühafizəedici aşqarlar əlavə edilməlidir. Bu cür yanacaqların istehsalının artması ilə əlaqədar olaraq mühafizəedici aşqarların rolu artır.

Tarixi

1930-cu illərin ortalarında, paslanmaya qarşı metal səthləri passivləşdirən natrium xromat və nitrit tətbiq olunurdu. 1946-cı ildə Sinclair Oil Co şirkəti ilk dəfə olaraq, yanacaqda həll olan PD-119 inhibitorunu tətbiq etdi. O vaxtdan etibarən, ABŞ-da bu aşqarın tətbiqi həcminə görə yanacaqlara əlavə olunan bütün aşqarlar arasında birinci yerdədir. 1990-cı illərin ilk yarısında ABŞ-da aşqarların illik orta istehlakı min tondan çox idi: paslanma inhibitorları - 40, antioksidantlar - 26, depressorlar -10, stabilizatorlar - 8, digər (yuyucu, antistatik, deaktivatorlarmetallar və s.) - 38. Yanacaqlara aşqarların tətbiq olunduğu yerlərdə onlar praktiki olaraq tətbiq edilmir, çünki ABŞ-da və digər inkişaf etmiş ölkələrdə çoxfunksiyalı yuyucu aşqarlar kifayət qədər səmərəlidir.

Təsir prinsipi

Korroziya kimyəvi və elektrokimyəvi yollarla baş verir. Birinci halda, proses ilk növbədə əvvəldən yanacaqda olan və ya oksidləşmə zamanı əmələ gəlmiş kimyəvi fəal birləşmələrin metallarına birbaşa təsiri nəticəsində baş verir. Bunlar aqressiv kükürd birləşmələri (merkaptanlar, hidrogen sulfidi, elementar kükürd) və üzvi turşulardır. Avtomobil yanacaqlarında bu növ aşqarlar istifadə edilmir. Standart yanacaqlarda korroziyaya səbəb olan komponentlər olmamalıdır. Elektrokimyəvi korroziya kondensasiya etmiş suyun təsiri nəticəsində fazalar arasındakı sərhəddə baş verir. Aşqarlar səthi-aktiv maddələr (SAM) olub təsir prinsipinə görə iki qrupa bölünür. Birincisi (nitratlı yağlar, ikivalentli metalların alkilsulfonatları) mühafizə olunan səthdə oksidləşdiricinin təsirinə mane olan möhkəm hemosorbsiya təbəqəsi formalaşdırır. İkincisi (üzvi turşuların efirləri və duzları və s.) yanacaq-su sərhəddində səthi gərginliyi azaldır və metalların yanacaqla nəmləndirilməsini artırır və bununla da suyu metalın səthindən çıxarır. Əmtəə mühafizəedici aşqarları çox vaxt hər iki növ SAM-dan ibarət olub sinergetik effektlər nümayiş etdirən kompozisiyalardır.

Effektlilik göstəricisi

Tərkibində aşqar olan yanacaqların korroziya aktivliyi aşağıdakı üsullarla müəyyən edilir:

  • suyun kondensasiyası şəraitində;
  • elektrolit iştirakı ilə;
  • Pinkeviç qurğusunda.

Suyun kondensləşməsi şəraitində КТКВ (ГОСТ 18597-73) korroziya xüsusi kolbada müəyyən edilir. Burada kolbaya aşqarlı yanacaq, metal (polad və ya bürünc) lövhə və ayrı bir qabda - su yerləşdirilir. Kolba (benzin üçün - 60 °C, dizel yanacaqları üçün - 120 °C-ə qədər) qızdırılır. Eyni zamanda, su tədricən buxarlanır və onun buxarları yanacağın üzərində yığılır. Sınaq 4 saat ərzində aparılır, bundan sonra korroziya nəticəsində lövhənin itirdiyi çəki müəyyən edilir.

Elektrolitin iştirakı ilə (ВНИИ НП: С.К.Кюрегян, К.А.Демиденко) korroziyanın qiymətləndirilməsi daha sərt üsuldur. Burada suyun əvəzinə dəniz duzunun 10%-li məhlulundan istifadə edilir. 60 °C-də aparılan sınaqlar zamanı yanacaq və su qarışığından 4 saat ərzində hava verilir. Mühafizəedici aşqarların müqayisəli qiymətləndirilməsi zamanı yanacaq əvəzinə etalon kimi qarılşıq İT (izooktan - 80% və toluol - 20%) götürülür. Üsul yanacağın keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi üçün üsullar kompleksinə daxildir.

Pinkeviç üsulu

Pinkeviç üsulu (ГОСТ 5162-49) əsasən mühərrik yağları üçün işlənmiş və istifadə olunur, lakin aşqarlı dizel yanacaqlarının müqayisəli qiymətləndirilməsi üçün münasibdir, belə ki, sərt şəraitdə həyata keçirilir. Bunun sayəsində nümunələr arasındakı fərq daha aydın görünür. Üsulun mahiyyəti yanacaq və duzlu suyun (1.7% NaCl) 80 °C-də hava ilə fasilələrlə təmasda olmasından ibarətdir.

İstənilən halda, korroziya fəallığı tədqiq olunan metaldan hazırlanmış lövhə kütləsi itkisinin sahə vahidinə nisbəti kimi hesablanır.

Bəzən mühafizə əmsalı aşqar hesabına azalan korroziyanın aşqarsız yanacaqda metalın korroziyasına nisbəti ilə hesablanır.

Çeşidi

1970-ci illərdə metalların korroziyası inhibitoru kimi yanacaqlara küllü Akor-1, və təcrübi qaydada, НГ-203 и БМП (külsüz aşqar) kimi təqdim edilirdi. Əvvəllər bu aşqarlar yağlar üçün hazırlanmışdı. Hazırda yanacaqlarda sınaqdan keçmiş bir sıra aşqarlar istifadə üçün tövsiyə edilmişdir. Akor-1 (ГОСТ 15171-78) 100 °C-də kinematik özlülüyü 65 mm2/s, küllülüyü 3,6-5,0% və qələvi ədədi 38 mg KOH/g olan tündrəngli yağlı mayedir. Norma suyun yoxluğu, mexaniki qarılıqlarn isə 0,08% -dən çox olmamasıdır.

  • Akor-1 yüksək dərəcədə küllü və toksik olduğu üçün onun motor yanacaqlarında istifadəsi tövsiyə edilmir. Bundan əlavə, yüksək özlülüyü də onun tətbiqini qeyri-mümkün edir.
  • БМП (ТУ 38.101503-74) и БМП-А (ТУ 38.401297-80) yağlı tünd qəhvəyi rəngli mayedir. Onların arasında əsas fərq sulfolaşma üçün istifadə olunan xammaldır. БМП üçün şərq neftlərindən olan olan AC-6, БМП-А üçün xüsusi alınmış alkil benzollar əsasında sintetik yağ istifadə olunmuşdur.

БМП-nin göstıriciləri: 50°С-də kinematik özlülüyü 7 мм2/с çox, Т alışma - 60°С-dən aşağı, küllülüyü 0,05%-dən çox, qələvi ədədi 2 мг КОН/г-dan yüksək, mexaniki qarışıqlar 0,05 %-dən çox olmamalıdır, tərkibində su yoxdur. Aşqarın mühafizə effekti dizel yanacağında geniş tədqiq olunmuş və nəticədə məlum olmuşdur ki, sulanmış dizel yanacağına 0,02-0,04% aşqarın əlavə edilməsi poladın korroziyasını 50-70 dəfə, əlvan metalların korroziyasını isə 200-300 dəfə aşağı salır.

Detalların konservasiyası üçün yanacağa 2-5 % НГ-203 aşqarı əlavə edilirdi. СИМ РЭН (0033) aşqarının komponenti kimi istifadə olunur. Танкор (ТУ 0275-483-04872688-2006) avtomobil benzinlərində istifadə üçün nəzərdə tutulmuşdur. Aşqar yaxşı mühafizəedici xassələrə (antioksidant və deaktivator) malikdir. Çox vaxt yuyucu aşqardan istifadə yanacağa mühafizəedici xassələr vermək üçün kifayər edir.

Nöqsanlar

Yanacağa küllü aşqarın, məsələn Акор-1-in maksimal effekt verən qatılıqda əlavə edilməsi mühərrikdə çöküntünün əmələ gəlməsinə səbəb olur. Bundan əlavə tərkibində belə aşqarlar olan yanacağın yanması zamanı ətrafa atılan bərk tullantıların miqdarı artır.

İstinadlar

  1. . 2017-08-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-10-25.
  2. proofoil.ru/Oilchemistry/fuelproperty15.html

Mənbə

  • Большая энциклопедия Нефти и газа.

Avqust 05, 2021
aşqar, yanacağa, sürtkü, materilallarına, miqdarda, əlavə, edilən, onların, istismar, xassələrini, yaxşılaşdıran, preparatdır, mündəricat, tarix, ların, növləri, neft, neft, məhsullarının, donma, temperaturunu, aşağı, salan, depressor, aşqarları, detergent, di. Asqar yanacaga surtku materilallarina ve s az miqdarda elave edilen ve onlarin istismar xasselerini yaxsilasdiran preparatdir Mundericat 1 Tarix 2 Asqarlarin novleri 2 1 Neft ve neft mehsullarinin donma temperaturunu asagi salan depressor asqarlari 2 2 Detergent disperslesdirici asqarlar 2 2 1 Kullu detergent dispersedici asqarlar 2 2 2 Kulsuz detergent dispersedici asqarlar 2 3 Yeyilmeye qarsi asqarlar 2 4 Oksidlesmeye qarsi asqarlar 2 5 Paslanmaya qarsi asqarlar 2 5 1 Muhafizeedici asqarlarin rolu 2 5 2 Tarixi 2 5 3 Tesir prinsipi 2 5 4 Effektlilik gostericisi 2 5 5 Pinkevic usulu 2 5 6 Cesidi 2 5 7 Noqsanlar 3 Istinadlar 4 MenbeTarix RedakteAsqarlarin yaranma tarixi yanacagin inkisafi ve genis tetbiqi ile six baglidir Birinci dunya muharibesi zamani benzin Liqroin kimi taninan maye olub ve onu antiseptik vasite kimi apteklerde satirdilar O dovrde yanacaqdoldurma stansiyalari movcud deyildir ve avtomobil sahibkarlari yanacaqi muvafiq ticaret ve kommersiya teskilatlardan elde edirdiler Dunyada birinci yanacaqdoldurma stansiyasi Almaniyanin Vislox seherinde yerlesen aptek olmusdu Buradada 1888 ci ilde meshur alman muhendisi dunyada birinci avtomobilin ixtirasici Karl Bensin heyat yoldasi avtomobilinin bakini doldurmus ve ilk defe Pforsxaym seherinden Manqeym seherine avtomobille seyahet etmisdir XX esrin birinci yarisi avtomobil senayesinin tarixinde dunyanin bir cox olkesinde avtomobil istehsalinin baslangici ile xarakterize olunur Bele ki meshur avtomobil ixtiracisi Henri Ford terefinden konveyer sistemine qoyulmus avtomobil istehsalinin teskili ve sonraki inkisafi yanacagin keyfiyyetine qoyulan teleblerin artmasi ile bagli idi Birinci asqar teqriben 90 il bundan evvel islenib hazirlanmisdir Bu 1919 cu ilden aviasiya yanacagina elave edilen ve onun oktan sayini yukselden Ekstalin M metilalanin idi 1929 cu ilde GM sirketi tetraetilqurgusunu detonasiyaya qarsi asqari kimi istifade etmeye basladi Ikinci Dunya Muharibesi zamani Almaniyada asqarlarin uzerinde daha cox islenilirdi Bu onunla bagli idi ki vermaxt tanklarin ekseriyyeti karburator muherriklere techiz olunurdu Hemcinin keyfiyyetli neft menbeylerinin olmamasi benzinin heddinden cox asagi keyfiyyete malik olduguna getirib cixarirdi Hal hazirda yanacagin ekoloji ve istismar keyfiyyeletine qoyulan teleblerin serlesmesi dizel ve benzin yanacaginin istehsaicilari terefinden xususi kompozisiyali asqarlardan istifade edilmesini teleb edir Asqarlarin novleri Redaktedepressor asqarlari yeyilmeye qarsi yuyucu oksidlesmeye qarsi dispersedici yuyucu dispersedici korroziyaya qarsi kopuklenmeye qarsi berpaedici ve s Asqarlarin coxu coxfunksiyalidir Emtee yaglarinda asqarlarin umumi miqdari 15 20 teskil edir Asqarlarin neqlini saxlanilmasini ve baza yaglarinda hell edilmesini asanlasdirmaq ucun terkibinde depressor ve ozluluk asqarlari olan asqar paketlerinden istifade olunur Adeten motor yagina asagidaki asqarlar daxil olur Kulsuz dispersedici asqarlar dispersantlar detergentler oksidlesmeye qarsi yeyilmeye qarsi korroziyaya qarsi kopuklenmeye qarsi depressor asqarlari Neft ve neft mehsullarinin donma temperaturunu asagi salan depressor asqarlari Redakte Bu qrup asqarlar uzun molekulyar zencirli ve agir molekulyar cekili polimerlerdir Tesir mexanizmi olduguna gore parafinli neft ve mazutlarda adeten asagi temperaturlarda yaranan parafin kristallarinin emele gelmesinin qarsisini alirlar Bu asqarlar neft ve neft mehsullarinin donmasina sebeb olan kristallari modifikasiya edir ve parafin matrisalarinin boyumesinin qarsisini alir Neft ve neft mehsullarinin boru kemerlerinden oturulmesi zamani axiciliq xasselerini yaxsilasdirmasi ucun onlara depressor asqarlari elave edirler Depressor asqarlari neft ve neft mehsullarinin basqa xasselerine hec bir tesir gostermir ve onlarin terkibinde olan asqarlarla qarsiliqli elaqeye girmirler Bu nov asqarlar distillyasiya prosesinde mehv edilir ve alinan distillatin keyfiyyetine hec bir tesir gostermir 1 Detergent disperslesdirici asqarlar Redakte Detergent disperslesdirici asqarlar serti olaraq iki qrupa bolunur kullu ve kulsuz Kullu detergent dispersedici asqarlar Redakte Bu qrup asqarlara alkilfenol salisilat alkilsalisilat ve qismen tiofosafatlar daxildir Muherrikin yuksek temperatur is rejimlerinde lazimi temizliyini temin edir Kulsuz detergent dispersedici asqarlar Redakte Yuyucu ve dispersedici asqarlara esas etibari ile muxtelif metallarin fenolyatlari evezolunmus fenollar onlarin sulfid ve disulfidleri evezolunmus fenollar ve formaldehidin kondensasiya mehsullarinin fenolyatlaridir Detergent dispersedici asqarlar yaga dispersedici ve yuyuculuq xasseleri verir Yaglara qoyulan esas teleblerden biri muherrikin hisselerinde his ve lak cokuntulerinin emele gelme meyilliyinin asagi olmasidir Cokuntulerin yaranmasi muherrikin istismari zamani yaglarin oksidlesme stabilliyinin kifayet qeder az olmasi ile izah olunur Detergent dispersedici asqarlarin elave edilmesi muherrikin asagi temperatur is rejimlerinde qurum emele gelmesinin qarsisini alirlar Detergent disperedici asqarlarin azalma sebebi islek yagda hell edilmeyen kondensasiya olunmus oksidlesme mehsullarinin yigilmasi ile izah olunur Eyni zamanda asqarin qelevi ededi asagi dusur Detergent dispersedici asqarlarin istehsali butun asqar istehasilinin 64 teskil edir Yeyilmeye qarsi asqarlar Redakte Surtunmeye meruz qalan avtomobil muherriyinin detallarina yagin yeyilmeye qarsi tesirinin artirilmasi ucun istifade olunur Yeyilmeye qarsi asqarlarin coxu sinkin dialkilditiofosfat duzlaridir Bu asqarlarin aktiv inqrediyentleri detallarin metal sethi ile kontakti neticesinde onlarin ustunde muhafizeedici tebeqe yaradir http dic academic ru Oksidlesmeye qarsi asqarlar Redakte Bu asqarlar sinkin dialkil ve ditiofosfat duzlari kulsuz ditiofosfatlar muxtelif metallarin ditiokarbonatlari fenolun toremeleri ve s Oksidlesmeye qarsi asqarlarin tesir mexanizmi emele gelen azad radikallari stabil birlesmelere cevirilmesi ve hidroperoksidleri parcalanmasindan ibaretdir Bu asqarlar yagin oksidlesme suretini ve oksidlesme mehsullarinin yagda yigilma suretini azaldir 2 Paslanmaya qarsi asqarlar Redakte Yanacagin boru kemerleri vasitesile neql edildiyi motorlu neqliyyat vasitelerinde ve ya metal konteynerlerde uzunmuddetli saxlanmasi elece de deniz ve deniz donanmasinin gemilerinde genis subasma zamani muhafizesi ucun nezerde tutulmusdur Muhafizeedici asqarlarin rolu Redakte Yanacaqlarin metallara korroziya tesiri yanacaqlarin korroziya mehsullari ile cirklenmesine sebeb olur bu da yanacaqlarin nasosla vurulma qabiliyyetini ve onlarin yeyilmeye qarsi xasselerini pislesdirir Bundan elave boru kemerleri rezervuarlar ve yanacaq baklarinin materiali korroziya neticesinde siradan cixir Birbasa qovulan yanacaqlarda muhafizeedici tesire malik kifayet qeder heteroatomlu birlesmeler var Terkibinde korroziyaya qarsi muqavimetin azaldilmasi ile xarakterize olunan spirt terkibli yanacaqlara mutleq muhafizeedici asqarlar elave edilmelidir Bu cur yanacaqlarin istehsalinin artmasi ile elaqedar olaraq muhafizeedici asqarlarin rolu artir Tarixi Redakte 1930 cu illerin ortalarinda paslanmaya qarsi metal sethleri passivlesdiren natrium xromat ve nitrit tetbiq olunurdu 1946 ci ilde Sinclair Oil Co sirketi ilk defe olaraq yanacaqda hell olan PD 119 inhibitorunu tetbiq etdi O vaxtdan etibaren ABS da bu asqarin tetbiqi hecmine gore yanacaqlara elave olunan butun asqarlar arasinda birinci yerdedir 1990 ci illerin ilk yarisinda ABS da asqarlarin illik orta istehlaki min tondan cox idi paslanma inhibitorlari 40 antioksidantlar 26 depressorlar 10 stabilizatorlar 8 diger yuyucu antistatik deaktivatorlarmetallar ve s 38 Yanacaqlara asqarlarin tetbiq olundugu yerlerde onlar praktiki olaraq tetbiq edilmir cunki ABS da ve diger inkisaf etmis olkelerde coxfunksiyali yuyucu asqarlar kifayet qeder semerelidir Tesir prinsipi Redakte Korroziya kimyevi ve elektrokimyevi yollarla bas verir Birinci halda proses ilk novbede evvelden yanacaqda olan ve ya oksidlesme zamani emele gelmis kimyevi feal birlesmelerin metallarina birbasa tesiri neticesinde bas verir Bunlar aqressiv kukurd birlesmeleri merkaptanlar hidrogen sulfidi elementar kukurd ve uzvi tursulardir Avtomobil yanacaqlarinda bu nov asqarlar istifade edilmir Standart yanacaqlarda korroziyaya sebeb olan komponentler olmamalidir Elektrokimyevi korroziya kondensasiya etmis suyun tesiri neticesinde fazalar arasindaki serhedde bas verir Asqarlar sethi aktiv maddeler SAM olub tesir prinsipine gore iki qrupa bolunur Birincisi nitratli yaglar ikivalentli metallarin alkilsulfonatlari muhafize olunan sethde oksidlesdiricinin tesirine mane olan mohkem hemosorbsiya tebeqesi formalasdirir Ikincisi uzvi tursularin efirleri ve duzlari ve s yanacaq su serheddinde sethi gerginliyi azaldir ve metallarin yanacaqla nemlendirilmesini artirir ve bununla da suyu metalin sethinden cixarir Emtee muhafizeedici asqarlari cox vaxt her iki nov SAM dan ibaret olub sinergetik effektler numayis etdiren kompozisiyalardir Effektlilik gostericisi Redakte Terkibinde asqar olan yanacaqlarin korroziya aktivliyi asagidaki usullarla mueyyen edilir suyun kondensasiyasi seraitinde elektrolit istiraki ile Pinkevic qurgusunda Suyun kondenslesmesi seraitinde KTKV GOST 18597 73 korroziya xususi kolbada mueyyen edilir Burada kolbaya asqarli yanacaq metal polad ve ya burunc lovhe ve ayri bir qabda su yerlesdirilir Kolba benzin ucun 60 C dizel yanacaqlari ucun 120 C e qeder qizdirilir Eyni zamanda su tedricen buxarlanir ve onun buxarlari yanacagin uzerinde yigilir Sinaq 4 saat erzinde aparilir bundan sonra korroziya neticesinde lovhenin itirdiyi ceki mueyyen edilir Elektrolitin istiraki ile VNII NP S K Kyuregyan K A Demidenko korroziyanin qiymetlendirilmesi daha sert usuldur Burada suyun evezine deniz duzunun 10 li mehlulundan istifade edilir 60 C de aparilan sinaqlar zamani yanacaq ve su qarisigindan 4 saat erzinde hava verilir Muhafizeedici asqarlarin muqayiseli qiymetlendirilmesi zamani yanacaq evezine etalon kimi qarilsiq IT izooktan 80 ve toluol 20 goturulur Usul yanacagin keyfiyyetinin qiymetlendirilmesi ucun usullar kompleksine daxildir Pinkevic usulu Redakte Pinkevic usulu GOST 5162 49 esasen muherrik yaglari ucun islenmis ve istifade olunur lakin asqarli dizel yanacaqlarinin muqayiseli qiymetlendirilmesi ucun munasibdir bele ki sert seraitde heyata kecirilir Bunun sayesinde numuneler arasindaki ferq daha aydin gorunur Usulun mahiyyeti yanacaq ve duzlu suyun 1 7 NaCl 80 C de hava ile fasilelerle temasda olmasindan ibaretdir Istenilen halda korroziya fealligi tedqiq olunan metaldan hazirlanmis lovhe kutlesi itkisinin sahe vahidine nisbeti kimi hesablanir Bezen muhafize emsali asqar hesabina azalan korroziyanin asqarsiz yanacaqda metalin korroziyasina nisbeti ile hesablanir Cesidi Redakte 1970 ci illerde metallarin korroziyasi inhibitoru kimi yanacaqlara kullu Akor 1 ve tecrubi qaydada NG 203 i BMP kulsuz asqar kimi teqdim edilirdi Evveller bu asqarlar yaglar ucun hazirlanmisdi Hazirda yanacaqlarda sinaqdan kecmis bir sira asqarlar istifade ucun tovsiye edilmisdir Akor 1 GOST 15171 78 100 C de kinematik ozluluyu 65 mm2 s kulluluyu 3 6 5 0 ve qelevi ededi 38 mg KOH g olan tundrengli yagli mayedir Norma suyun yoxlugu mexaniki qariliqlarn ise 0 08 den cox olmamasidir Akor 1 yuksek derecede kullu ve toksik oldugu ucun onun motor yanacaqlarinda istifadesi tovsiye edilmir Bundan elave yuksek ozluluyu de onun tetbiqini qeyri mumkun edir BMP TU 38 101503 74 i BMP A TU 38 401297 80 yagli tund qehveyi rengli mayedir Onlarin arasinda esas ferq sulfolasma ucun istifade olunan xammaldir BMP ucun serq neftlerinden olan olan AC 6 BMP A ucun xususi alinmis alkil benzollar esasinda sintetik yag istifade olunmusdur BMP nin gostiricileri 50 S de kinematik ozluluyu 7 mm2 s cox T alisma 60 S den asagi kulluluyu 0 05 den cox qelevi ededi 2 mg KON g dan yuksek mexaniki qarisiqlar 0 05 den cox olmamalidir terkibinde su yoxdur Asqarin muhafize effekti dizel yanacaginda genis tedqiq olunmus ve neticede melum olmusdur ki sulanmis dizel yanacagina 0 02 0 04 asqarin elave edilmesi poladin korroziyasini 50 70 defe elvan metallarin korroziyasini ise 200 300 defe asagi salir Detallarin konservasiyasi ucun yanacaga 2 5 NG 203 asqari elave edilirdi SIM REN 0033 asqarinin komponenti kimi istifade olunur Tankor TU 0275 483 04872688 2006 avtomobil benzinlerinde istifade ucun nezerde tutulmusdur Asqar yaxsi muhafizeedici xasselere antioksidant ve deaktivator malikdir Cox vaxt yuyucu asqardan istifade yanacaga muhafizeedici xasseler vermek ucun kifayer edir Noqsanlar Redakte Yanacaga kullu asqarin meselen Akor 1 in maksimal effekt veren qatiliqda elave edilmesi muherrikde cokuntunun emele gelmesine sebeb olur Bundan elave terkibinde bele asqarlar olan yanacagin yanmasi zamani etrafa atilan berk tullantilarin miqdari artir Istinadlar Redakte Arxivlenmis suret 2017 08 18 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 10 25 proofoil ru Oilchemistry fuelproperty15 htmlMenbe RedakteBolshaya enciklopediya Nefti i gaza Menbe https az wikipedia org w index php title Asqar amp oldid 6074469, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.