fbpx
Wikipedia

Mədəniyyət

Avqust 05, 2021

Mədəniyyət — insanın və cəmiyyətin inkişafının müasir səviyyəsi, insanın yaratdığı və nəsildən-nəsilə ötürdüyü maddi və mənəvi dəyərlər.

Ənənəvi geyimləri və bəzək əşyaları ilə bir Türkmən qadını. Yurd adı verilən çadırın önündə, ənənəvi motivlərlə toxunmuş xalının üzərində qonar köçər mədəniyyətin motivlərini daşıyır.

"Mədəniyyət" anlayışının latın dilindən tərcüməsi "julture" — "becərmək", "bəsləmək", "yaxşılaşdırmaq" deməkdir. Bu sözün ilkin mənası — torpağın becərilməsi, əkinçilik, torpağın işlənilməsi idi. Tədricən insanların fəaliyyət dairəsi genişləndi və "mədəniyyət" sözü daha geniş bir məna daşımağa başladı: maarifçilik, savad, tərbiyə.

Mədəniyyət sözü, həmçinin, ərəbcə "Mədinə" sözündədir və mənası "şəhərsalma" anlamına gəlir.

Məşhur rus dilşünası Vladimir Dal özünün "İzahatlı lüğət"ində yazır: "Mədəniyyət — işlədilmə, becərmə, üzərində çalışmadır, bu əqli və əxlaqi savaddır".

Mədəniyyət fenomenini təhlil edən F.Hegel ona "insan tərəfindən yaradılmış ikinci təbiə" adını vermişdir. Mədəniyyət — təbiət tərəfindən bizə bəxş edilmiş sərvətdir, insanlar tərəfindən yaradılmış və toplanılmış maddi və mədəni dəyərləri, bizi əhatə edən təbiəti qiymətləndirmək üçün bizə verilmiş şansdır.

Mədəniyyət — hər bir insanın az və ya çox dərəcədə əldə etdiyi bilik və vərdişlər, ictimai və istehsalat həyatı, savad və tərbiyə, yaradıcılıq və mənəvi-əxlaqi fəallıqdır. Eyni zamanda, buraya insan tərəfindən yaradılmış sərvətlər (o cümlədən maddi sərvətlər) də daxildir.

Mədəniyyət — insanların həyat fəaliyyəti formalarının müxtəlifliyi, mücərrəd anlayışda həyatın becərilməsi, onun insaniləşdirilməsi, xalqların tarixi yaddaşıdır. O, sivilizasiyaların və etnosların ayrılmaz cəhətidir. Planetimizdə mədəniyyətlərin müxtəlifliyi insan birliklərinin ən böyük dəyəridir; buna, bəzən, inteqral mədəniyyət deyilir. İnsan mədəniyyət vasitəsi ilə özünün müstəqil fərd, cəmiyyətin üzvü, bütövlülüyün bir cəhəti olduğunu dərk edir.

Amerikalı yazıçı Ernest Heminquey "Zəng kimin üçün çalınır" əsərində yazmışdır: "Elə bir insan olmamışdır ki, o, ada kimi, özü-özlüyündə tənha qalsın; hər kəs… qitənin, torpağın bir hissəsidir; əgər dalğa bu sahildəki daş qayasını çırpıb aparsa, onda Avropa kiçiləcək. Hər bir ölən adam məni də kiçildir, çünki mən bütün insan nəsli ilə birəm, bax buna görə, heç vaxt soruşma ki, zəng kimin üçün çalınır: o sənin üçün çalınır".

Mədəniyyət tarixinin mərhələləri

Müasir mədəniyyətşünaslıqda mədəniyyət tarixinin aşağıdakı mərhələləri təsnif edilir:

  • İbtidai icma mədəniyyəti ( b.e. 4 min il əvvəl );
  • Qədim Dünya mədəniyyəti ( b.e.4 min il əvvəl — b.e.V əsrinə qədər );
  • Orta əsrlər ( V–XIV əsr.);
  • İntibah Dövrü ( XIV–XVI əsr.);
  • Yeni Dövr ( XVI ax.—XIX əsr.);
  • Ən Yeni Dövr ( XIX ax. — h.h. dövr ).

Mədəniyyət və təbiət

Mədəniyyətşünaslığın əsas məsələlərindən biri də mədəniyyətlə təbiətin qarşılıqlı münasibətləridir. Müasir dövrdə bu münasibətlərin əhəmiyyəti çox aktualdır. Hər ikisi insan həyatının ayrılmaz hissəsidir. Mədəniyyət insanın fəaliyyəti nəticəsində təbiətin bir qədər dəyişilməz formasıdır. Bu bir tərəfdən təbiəti nizamlasa da, digər tərəfdən təbiətin nizamlanmış qaydasına ciddi dəyişikliklərə aparıb çıxarır. Mədəniyyət "ikinci təbiət" də adlana bilər.

İnsanın təbiətlə əməkdaşlığı hər iki subyektə sərfəlidir. İnsan təbiətdən maddi sərvət götürür, ideyalar alır, ondan öyrənir. Bu düşünülmüş olduqda təbiəti daha da zənginlşdirir. Təbiətə ziyan vuran hərəkətlər isə ilk növbədə insanın özünə ciddi problem yaradır. Bu hərəkət mədəniyyət anlayışına zidd sayılır.

Mədəniyyətlə təbiət vahid təsəvvür edilməli, bir-birindən yararlanmalıdır. Bu baxımdan şəhər mədəniyyətinin heç də hamısı mədəniyyət hesab edilə bilməz. Bu fikir rus ziyalıları Nikolay Berdyayev və Nikolay Rerixin əsərlərində öz əksini tapmışdır..

Mədəniyyət davranışın əsasıdır

Hesab edilir ki, mədəniyyət aşağıdakı prinsiplərə söykənir:

  1. Həyat dəyərləridir;
  2. Davranış qaydalarıdır;
  3. Maddi əsərlərdir.
  • Həyat dəyərləri həyatda insanın yaşadığı mühitdir və mədəniyyətin formalaşmasında böyük rol oynayır.
  • Davranış qaydaları özünü ilk növbədə mənəviyyətdə göstərir. Mənəviyyət qaydaları dövlət tərəfindən məcburi elan edilərsə o qanun adlanır.
  • Maddi əsərlər isə birinci və ikinci prinsiplərin müxtəlif kombinasiyalarından yaranır.

Mədəniyyətdə dəyişikliklər

Hesab edilir ki, mədəniyyətdə dəyişiklər üçün aşağıdakı iki şərt mütləq olmalıdır. Onlara bəzən aksiomlar da deyirlər:

  1. İstəilən dəyişikilikləri şərait tələb edir;
  2. Dəyişikliklər üçün müvafiq tərkib hissələri toplanmalıdır.

Həmçinin aşağıdakı faktorlar olmasa dəyişiliklər baş verə bilməz:

  1. Təbii ehtiyatlar
  2. Mədəniyyətlərin təması
  3. Bir-birindən dəyərlənmə
  4. İstehsalatda müvafiq texnologiyalar
  5. Müvafiq təşkilati strukturlar
  6. Düşüncələrdən keçmələr
  7. Rasionallıq

Mədəniyyətin tərkibi

Mədəniyyətin formaları

Elitar mədəniyyət: imtiyazlı təbəqə və onun sifarişi ilə yaradılan mədəniyyət nümunələri (zərif incəsənət, klassik musiqi və ədəbiyyat). "İncəsənət incəsənət üçündür" şüarı elitar mədəniyyətin devizidir. Mədəniyyətin bu formasını yaradanlar mədəniyyətin diktəedicisi hesab edilir. Ümumiyyətlə, elitaristlər belə hesab edirdilər ki, mədəniyyət xalq üçün deyil, yüksək cəmiyyət üçün nəzərdə tutulmuşdur.

Xalq mədəniyyəti — mənşəyinə görə bu forma həvəskar və ya kollektiv mədəniyyət forması adlanır. Xalq mədəniyyəti folklor ədəbiyyatı özündə birləşdirir (miflər, əfsanələr, dastan və nağıllar, nəğmə və rəqslər). Xalq mədəniyyəti konkret yerli ənənələrlə əlaqədardır.

Kütləvi mədəniyyət — yaşayış yerindən asılı olmayaraq bütövlükdə insanların təlabatı nəzərdə tutulur. Kütləvi mədəniyyət ilk növbədə ticarət-qazanc məqsədlərinə yönəldilir, onun daima fəaliyyətdə olması nəzərdə tutulur. Müəyyən sosial qruplar üçün arzuedilən əxlaq, davranış tərzi stereotiplərini kütlələrin şüuruna tətbiq etmək vasitəsi kimi də istifadə olunur.

İqtisadi mədəniyyət — cəmiyyətin iqtisadi mədəniyyəti ümumi mədəniyyətin maddi əsası, fəaliyyət növlərinin aparıcısıdır. İqtisadi mədəniyyət cəmiyyətin iqtisadi əsasının təkmilləşdirilməsinin ölçüsünün və səviyyəsinin göstəricisidir. Mülkiyyət azadlığı, sahibkarlıq azadlığı, fəal keyfiyyətli əmək, qabaqcıl təhlükəsizlik texnologiyası, işgüzar fəallıq, təsərrüfat fəaliyyətinin humanist istiqamətləndirilməsi, yenilik, iqtisadi əmək fəallığının mənəvi-hüquqi əsaslandırılması və gələcəyə yönəldilməsi və b. mədəniyyətin proeksiyaları kimi iqtisadiyyatın mühüm əlamətləri və proseslərini əks etdirirlər.

Siyasi mədəniyyət — siyasi proses subyektlərini bilavasitə öz fəaliyyətində göstərən, varislik əsasında cəmiyyətin siyasi həyatının təzələnməsini təmin edən, tarixən təşəkkül tapmış dayanıqlı sərvətlərin və istiqamətlərin davranış modelləri sistemidir. Siyasi mədəniyyət, vətəndaşların və hakimiyyətin qarşılıqlı münasibətlərini tənzimləyən mənəvi-siyasi dəyərlərin, davranış qaydalarının, adət və ənənələrin məcmusunu ifadə edir.

Siyasi mədəniyyət sahəsi siyasi həyatdır, hakimiyyət və idarəetmə problemlərinə, insanların siyasətdə iştirakına, həmçinin siyasət və hüquq, siyasət və iqtisadiyyat, siyasət və mənəviyyatın qarşılıqlı təsiri məsələlərinə toxunur.

Məqsəd və vəzifəsinə görə mədəniyyətin aşağıdakı formaları vardır: milli, regional, kənd və şəhər.

Mədəniyyətin funksiyaları

  Əsas məqalə: Mədəniyyətin funksiyaları

Mədəniyyətin əsas funksiyası — humanist insani funksiyadır. İnsan mədəniyyət nümunələri yaradaraq bəşər tarixinə töhfələr verir, sonda onun yaratdığı mədəniyyət yenə də insanın, cəmiyyətin xidmətində durur.

İnformativ—kommunikativ (sosial təcrübənin ötürülməsi) — heç bir mədəniyyət təcrid olunmuş halda mövcud deyildir və mədəniyyətlər bir-birinə qarşılıqlı təsir göstərir, başqa adamların, nəsillər və mədəniyyətlərin təcrübəsini mənimsəyir.

Mədəniyyətin mühüm funksiyalarından biri də idraki-qnoseoloji funksiyadır. İdraki funksiya xalq, ölkə haqqında bütöv bir təsəvvür verir. Onun sayəsində insanlar elm, incəsənət, fəlsəfə, təlim, tərbiyə və b. sahələrdə öz mənafelərini dərk edir, sosial təcrübənin ötürülməsi və digər xalqların mədəniyyətlərinin mənimsənilməsinə güclü təsir göstərir.

Mədəniyyətin normativ-requlyativ (nizamlayıcı-tənzimləyici) funksiyası. Bu funksiya insanların ictimai və şəxsi fəaliyyətinin müxtəlif növ və cəhətlərinin, davranışının nizamlanması ilə əlaqədardır. Mədəniyyət tənzimlənmiş davranış qaydaları, əxlaq və hüquq kimi normativ sistemlərə dayanır.

Semmiotik, yaxud işarələr funksiyası. Müəyyən işarələr sisteminin köməyi ilə mədəniyyət nümunələri öyrənilir, əxz edilir. Məsələn, heroqliflərin Qədim Misir mədəniyyətinin tədqiqində müəyyən işarələr və simvolların, xalçaçılıq, rəssamlıq, qədim kitabələrin oxunmasında və s. böyük köməyi dəyir. Ümumiyyətlə, bu funksiya musiqi, rəssamlıq, heykəltəraşlıq, təbiət elmləri — fizika, riyaziyyat, kimya, biologiya kimi sahələrdə öz əksini tapır.

Mədəniyyətin aksioloji dəyər funksiyası. Dəyərlər sisteminin müəyyən edilməsi və mühafizəsi.

Dəyərlər ayrı-ayrı adamların, qrupların üstünlüklərini qoruyub saxlamağa kömək edir.

Mədəniyyətşünaslıq fənni bir-birilə əlaqədar aşağıdakı vəzifələri həll etməlidir:

— Mədəniyyətşünaslığın, onun mahiyyəti, məzmunu, əlamətləri, funksiyalarının kifayət qədər və dərindən, bütövlüklə izah edilməsi;

— Mədəniyyətin mənşəyinin, kulturoloji prfoseslərin dövrlərinin və mərhələlərinin öyrənilməsi, konkret xalqların, cəmiyyətlərin, regionların, kontinentlərin mədəniyyət tarixinin, mədəniyyət ənənələrinin varisliyinin araşdırılması və öyrənilməsi;

— Xüsusi və humanitar biliklərin harmonik əlaqələndirilməsi, peşə etikası və mənəviyyatın işlənilməsinə yardım göstərilməsi; müxtəlif milli-mədəni, etno-konfessional və digər platformaların tənqidi, yaradıcı qavrayışlarına imkan yaradılması;

— Mədəni irsdən istifadə və onun qorunub saxlanılması haqqında qanunçuluğun əsaslarının öyrənilməsi.

Həmçinin bax

Mənbə

  • Фуад Мамедов.Культура Управления." Апостроф ",Баку,2009.
  • f.e.n. Səbirə Nemətzadə
  • İlqar Hüseynov, Nigar Əfəndiyeva. Qədim dünya mədəniyyəti (dərslik). Bakı, 2009.
  • Xeyirbəy Qasımov. Orta əsrlərdə Azərbaycan mədəniyyəti. Bakı, 2008.
  • Əsgər Əhməd. XII-XV əsrlərdə Аzərbaycanın mənəvi mədəniyyəti. Bakı-2012, "Elm", 372 səh.
  • С. Зенкин. Культурный релятивизм: К истории идеи // Зенкин С. Н. Французский романтизм и идея культуры. М.: РГГУ, 2001, с. 21–31.
  • Коротаев А. В., Малков А. С., Халтурина Д. А. Законы истории. Математическое моделирование развития Мир-Системы. Демография, экономика, культура. 2-е изд. М.: УРСС, 2007.
  • Этимология слова "культура"
  • [1] Ионин Л. Г. История слова "культура". Социология культуры. -М.: Логос, 1998. — с.9–12.
  • [2] Сугай Л. А. Термины "культура", "цивилизация" и "просвещение" в России XIX — начала XX века//Труды ГАСК. Выпуск II. Мир культуры.-М.:ГАСК, 2000.-с.39–53.
  • [3]Чучин-Русов А. Е. Конвергенция культур.- М.:Магистр, 1997.
  • Историческое развитие понятия "культура"
  • Энциклопедия культур Deja Vu
  • Культура в СССР = субкультура российской интеллигенции
  • Вавилин Е. А., Фофанов В. П. Исторический материализм и категория культуры: Теоретико-методологический аспект. Новосибирск, 1993.[ölü keçid]
  • Луков М. В. Культура повседневности
  • Сборник новостей о культуре 2011-06-01 at the Wayback Machine
  • Статьи Николая Рериха о культуре[ölü keçid]
  • Педагогика Культуры — освещение вопросов культуры и самосовершенствования
  • Луков М. В. Культура повседневности
  • Гуреев, М. В. Основные угрозы и опасности для культуры в XXI веке.

İstinadlar

  1. TƏBİİ VƏ MƏDƏNİ İRSİN MÜHAFİZƏSİNƏ QENDER YANAŞILMASI
  2. Статья "Боль планеты" из сборника "Твердыня пламенная" http://magister.msk.ru/library/roerich/roer252.htm


   Mədəniyyət ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.

Avqust 05, 2021
mədəniyyət, insanın, cəmiyyətin, inkişafının, müasir, səviyyəsi, insanın, yaratdığı, nəsildən, nəsilə, ötürdüyü, maddi, mənəvi, dəyərlər, ənənəvi, geyimləri, bəzək, əşyaları, ilə, türkmən, qadını, yurd, adı, verilən, çadırın, önündə, ənənəvi, motivlərlə, toxun. Medeniyyet insanin ve cemiyyetin inkisafinin muasir seviyyesi insanin yaratdigi ve nesilden nesile oturduyu maddi ve menevi deyerler Enenevi geyimleri ve bezek esyalari ile bir Turkmen qadini Yurd adi verilen cadirin onunde enenevi motivlerle toxunmus xalinin uzerinde qonar kocer medeniyyetin motivlerini dasiyir Medeniyyet anlayisinin latin dilinden tercumesi julture becermek beslemek yaxsilasdirmaq demekdir Bu sozun ilkin menasi torpagin becerilmesi ekincilik torpagin islenilmesi idi Tedricen insanlarin fealiyyet dairesi genislendi ve medeniyyet sozu daha genis bir mena dasimaga basladi maarifcilik savad terbiye Medeniyyet sozu hemcinin erebce Medine sozundedir ve menasi sehersalma anlamina gelir Meshur rus dilsunasi Vladimir Dal ozunun Izahatli luget inde yazir Medeniyyet isledilme becerme uzerinde calismadir bu eqli ve exlaqi savaddir Medeniyyet fenomenini tehlil eden F Hegel ona insan terefinden yaradilmis ikinci tebie adini vermisdir Medeniyyet tebiet terefinden bize bexs edilmis servetdir insanlar terefinden yaradilmis ve toplanilmis maddi ve medeni deyerleri bizi ehate eden tebieti qiymetlendirmek ucun bize verilmis sansdir Medeniyyet her bir insanin az ve ya cox derecede elde etdiyi bilik ve verdisler ictimai ve istehsalat heyati savad ve terbiye yaradiciliq ve menevi exlaqi fealliqdir Eyni zamanda buraya insan terefinden yaradilmis servetler o cumleden maddi servetler de daxildir Medeniyyet insanlarin heyat fealiyyeti formalarinin muxtelifliyi mucerred anlayisda heyatin becerilmesi onun insanilesdirilmesi xalqlarin tarixi yaddasidir O sivilizasiyalarin ve etnoslarin ayrilmaz cehetidir Planetimizde medeniyyetlerin muxtelifliyi insan birliklerinin en boyuk deyeridir buna bezen inteqral medeniyyet deyilir Insan medeniyyet vasitesi ile ozunun musteqil ferd cemiyyetin uzvu butovluluyun bir ceheti oldugunu derk edir Amerikali yazici Ernest Heminquey Zeng kimin ucun calinir eserinde yazmisdir Ele bir insan olmamisdir ki o ada kimi ozu ozluyunde tenha qalsin her kes qitenin torpagin bir hissesidir eger dalga bu sahildeki das qayasini cirpib aparsa onda Avropa kicilecek Her bir olen adam meni de kicildir cunki men butun insan nesli ile birem bax buna gore hec vaxt sorusma ki zeng kimin ucun calinir o senin ucun calinir 1 Mundericat 1 Medeniyyet tarixinin merheleleri 2 Medeniyyet ve tebiet 3 Medeniyyet davranisin esasidir 4 Medeniyyetde deyisiklikler 5 Medeniyyetin terkibi 6 Medeniyyetin formalari 7 Medeniyyetin funksiyalari 8 Hemcinin bax 9 Menbe 10 IstinadlarMedeniyyet tarixinin merheleleri RedakteMuasir medeniyyetsunasliqda medeniyyet tarixinin asagidaki merheleleri tesnif edilir Ibtidai icma medeniyyeti b e 4 min il evvel Qedim Dunya medeniyyeti b e 4 min il evvel b e V esrine qeder Orta esrler V XIV esr Intibah Dovru XIV XVI esr Yeni Dovr XVI ax XIX esr En Yeni Dovr XIX ax h h dovr Medeniyyet ve tebiet RedakteMedeniyyetsunasligin esas meselelerinden biri de medeniyyetle tebietin qarsiliqli munasibetleridir Muasir dovrde bu munasibetlerin ehemiyyeti cox aktualdir Her ikisi insan heyatinin ayrilmaz hissesidir Medeniyyet insanin fealiyyeti neticesinde tebietin bir qeder deyisilmez formasidir Bu bir terefden tebieti nizamlasa da diger terefden tebietin nizamlanmis qaydasina ciddi deyisikliklere aparib cixarir Medeniyyet ikinci tebiet de adlana biler Insanin tebietle emekdasligi her iki subyekte serfelidir Insan tebietden maddi servet goturur ideyalar alir ondan oyrenir Bu dusunulmus olduqda tebieti daha da zenginlsdirir Tebiete ziyan vuran hereketler ise ilk novbede insanin ozune ciddi problem yaradir Bu hereket medeniyyet anlayisina zidd sayilir Medeniyyetle tebiet vahid tesevvur edilmeli bir birinden yararlanmalidir Bu baximdan seher medeniyyetinin hec de hamisi medeniyyet hesab edile bilmez Bu fikir rus ziyalilari Nikolay Berdyayev ve Nikolay Rerixin eserlerinde oz eksini tapmisdir 2 Medeniyyet davranisin esasidir RedakteHesab edilir ki medeniyyet asagidaki prinsiplere soykenir Heyat deyerleridir Davranis qaydalaridir Maddi eserlerdir Heyat deyerleri heyatda insanin yasadigi muhitdir ve medeniyyetin formalasmasinda boyuk rol oynayir Davranis qaydalari ozunu ilk novbede meneviyyetde gosterir Meneviyyet qaydalari dovlet terefinden mecburi elan edilerse o qanun adlanir Maddi eserler ise birinci ve ikinci prinsiplerin muxtelif kombinasiyalarindan yaranir Medeniyyetde deyisiklikler RedakteHesab edilir ki medeniyyetde deyisikler ucun asagidaki iki sert mutleq olmalidir Onlara bezen aksiomlar da deyirler Isteilen deyisikilikleri serait teleb edir Deyisiklikler ucun muvafiq terkib hisseleri toplanmalidir Hemcinin asagidaki faktorlar olmasa deyisilikler bas vere bilmez Tebii ehtiyatlar Medeniyyetlerin temasi Bir birinden deyerlenme Istehsalatda muvafiq texnologiyalar Muvafiq teskilati strukturlar Dusuncelerden kecmeler RasionalliqMedeniyyetin terkibi RedakteSenet Tesvirlik seneti Ressamliq Qrafika Heykelterasliq Memarliq Edebiyyat Dramaturgiya Poeziya Nesr Musiqi Teatr Kinematoqrafiya Xoreoqrafiya Fotoqrafiya Inam Din Mifologiya Nauka Felsefe Tebiyyat elmleri Humanitar elmleri Sosial elmleri Texniki elmleri Riyaziyyat Tibb Muzey Hobbi Mutalie Kolleksiya toplamagi Etiket Unsiyyet Metbuat Radio Televiziya Internet Eylence Gulus Yumor Texnika Aspazliq IdmanMedeniyyetin formalari RedakteElitar medeniyyet imtiyazli tebeqe ve onun sifarisi ile yaradilan medeniyyet numuneleri zerif incesenet klassik musiqi ve edebiyyat Incesenet incesenet ucundur suari elitar medeniyyetin devizidir Medeniyyetin bu formasini yaradanlar medeniyyetin dikteedicisi hesab edilir Umumiyyetle elitaristler bele hesab edirdiler ki medeniyyet xalq ucun deyil yuksek cemiyyet ucun nezerde tutulmusdur Xalq medeniyyeti menseyine gore bu forma heveskar ve ya kollektiv medeniyyet formasi adlanir Xalq medeniyyeti folklor edebiyyati ozunde birlesdirir mifler efsaneler dastan ve nagillar negme ve reqsler Xalq medeniyyeti konkret yerli enenelerle elaqedardir Kutlevi medeniyyet yasayis yerinden asili olmayaraq butovlukde insanlarin telabati nezerde tutulur Kutlevi medeniyyet ilk novbede ticaret qazanc meqsedlerine yoneldilir onun daima fealiyyetde olmasi nezerde tutulur Mueyyen sosial qruplar ucun arzuedilen exlaq davranis terzi stereotiplerini kutlelerin suuruna tetbiq etmek vasitesi kimi de istifade olunur Iqtisadi medeniyyet cemiyyetin iqtisadi medeniyyeti umumi medeniyyetin maddi esasi fealiyyet novlerinin aparicisidir Iqtisadi medeniyyet cemiyyetin iqtisadi esasinin tekmillesdirilmesinin olcusunun ve seviyyesinin gostericisidir Mulkiyyet azadligi sahibkarliq azadligi feal keyfiyyetli emek qabaqcil tehlukesizlik texnologiyasi isguzar fealliq teserrufat fealiyyetinin humanist istiqametlendirilmesi yenilik iqtisadi emek fealliginin menevi huquqi esaslandirilmasi ve geleceye yoneldilmesi ve b medeniyyetin proeksiyalari kimi iqtisadiyyatin muhum elametleri ve proseslerini eks etdirirler Siyasi medeniyyet siyasi proses subyektlerini bilavasite oz fealiyyetinde gosteren varislik esasinda cemiyyetin siyasi heyatinin tezelenmesini temin eden tarixen tesekkul tapmis dayaniqli servetlerin ve istiqametlerin davranis modelleri sistemidir Siyasi medeniyyet vetendaslarin ve hakimiyyetin qarsiliqli munasibetlerini tenzimleyen menevi siyasi deyerlerin davranis qaydalarinin adet ve enenelerin mecmusunu ifade edir Siyasi medeniyyet sahesi siyasi heyatdir hakimiyyet ve idareetme problemlerine insanlarin siyasetde istirakina hemcinin siyaset ve huquq siyaset ve iqtisadiyyat siyaset ve meneviyyatin qarsiliqli tesiri meselelerine toxunur Meqsed ve vezifesine gore medeniyyetin asagidaki formalari vardir milli regional kend ve seher Medeniyyetin funksiyalari Redakte Esas meqale Medeniyyetin funksiyalariMedeniyyetin esas funksiyasi humanist insani funksiyadir Insan medeniyyet numuneleri yaradaraq beser tarixine tohfeler verir sonda onun yaratdigi medeniyyet yene de insanin cemiyyetin xidmetinde durur Informativ kommunikativ sosial tecrubenin oturulmesi hec bir medeniyyet tecrid olunmus halda movcud deyildir ve medeniyyetler bir birine qarsiliqli tesir gosterir basqa adamlarin nesiller ve medeniyyetlerin tecrubesini menimseyir Medeniyyetin muhum funksiyalarindan biri de idraki qnoseoloji funksiyadir Idraki funksiya xalq olke haqqinda butov bir tesevvur verir Onun sayesinde insanlar elm incesenet felsefe telim terbiye ve b sahelerde oz menafelerini derk edir sosial tecrubenin oturulmesi ve diger xalqlarin medeniyyetlerinin menimsenilmesine guclu tesir gosterir Medeniyyetin normativ requlyativ nizamlayici tenzimleyici funksiyasi Bu funksiya insanlarin ictimai ve sexsi fealiyyetinin muxtelif nov ve cehetlerinin davranisinin nizamlanmasi ile elaqedardir Medeniyyet tenzimlenmis davranis qaydalari exlaq ve huquq kimi normativ sistemlere dayanir Semmiotik yaxud isareler funksiyasi Mueyyen isareler sisteminin komeyi ile medeniyyet numuneleri oyrenilir exz edilir Meselen heroqliflerin Qedim Misir medeniyyetinin tedqiqinde mueyyen isareler ve simvollarin xalcaciliq ressamliq qedim kitabelerin oxunmasinda ve s boyuk komeyi deyir Umumiyyetle bu funksiya musiqi ressamliq heykelterasliq tebiet elmleri fizika riyaziyyat kimya biologiya kimi sahelerde oz eksini tapir Medeniyyetin aksioloji deyer funksiyasi Deyerler sisteminin mueyyen edilmesi ve muhafizesi Deyerler ayri ayri adamlarin qruplarin ustunluklerini qoruyub saxlamaga komek edir Medeniyyetsunasliq fenni bir birile elaqedar asagidaki vezifeleri hell etmelidir Medeniyyetsunasligin onun mahiyyeti mezmunu elametleri funksiyalarinin kifayet qeder ve derinden butovlukle izah edilmesi Medeniyyetin menseyinin kulturoloji prfoseslerin dovrlerinin ve merhelelerinin oyrenilmesi konkret xalqlarin cemiyyetlerin regionlarin kontinentlerin medeniyyet tarixinin medeniyyet enenelerinin varisliyinin arasdirilmasi ve oyrenilmesi Xususi ve humanitar biliklerin harmonik elaqelendirilmesi pese etikasi ve meneviyyatin islenilmesine yardim gosterilmesi muxtelif milli medeni etno konfessional ve diger platformalarin tenqidi yaradici qavrayislarina imkan yaradilmasi Medeni irsden istifade ve onun qorunub saxlanilmasi haqqinda qanunculugun esaslarinin oyrenilmesi Hemcinin bax RedakteSerq medeniyyeti Medeniyyet muzeyi Kvebek Medeniyyet senayesi Medeniyyet soku Medeniyyetin funksiyalariMenbe RedakteFuad Mamedov Kultura Upravleniya Apostrof Baku 2009 f e n Sebire Nemetzade Ilqar Huseynov Nigar Efendiyeva Qedim dunya medeniyyeti derslik Baki 2009 Xeyirbey Qasimov Orta esrlerde Azerbaycan medeniyyeti Baki 2008 Esger Ehmed XII XV esrlerde Azerbaycanin menevi medeniyyeti Baki 2012 Elm 372 seh S Zenkin Kulturnyj relyativizm K istorii idei Zenkin S N Francuzskij romantizm i ideya kultury M RGGU 2001 s 21 31 Korotaev A V Malkov A S Halturina D A Zakony istorii Matematicheskoe modelirovanie razvitiya Mir Sistemy Demografiya ekonomika kultura 2 e izd M URSS 2007 Etimologiya slova kultura 1 Ionin L G Istoriya slova kultura Sociologiya kultury M Logos 1998 s 9 12 2 Sugaj L A Terminy kultura civilizaciya i prosveshenie v Rossii XIX nachala XX veka Trudy GASK Vypusk II Mir kultury M GASK 2000 s 39 53 3 Chuchin Rusov A E Konvergenciya kultur M Magistr 1997 Istoricheskoe razvitie ponyatiya kultura Enciklopediya kultur Deja Vu Kultura v SSSR subkultura rossijskoj intelligencii Vavilin E A Fofanov V P Istoricheskij materializm i kategoriya kultury Teoretiko metodologicheskij aspekt Novosibirsk 1993 olu kecid Lukov M V Kultura povsednevnosti Sbornik novostej o kulture Arxivlesdirilib 2011 06 01 at the Wayback Machine Stati Nikolaya Reriha o kulture olu kecid Pedagogika Kultury osveshenie voprosov kultury i samosovershenstvovaniya Lukov M V Kultura povsednevnosti Gureev M V Osnovnye ugrozy i opasnosti dlya kultury v XXI veke Istinadlar Redakte TEBII VE MEDENI IRSIN MUHAFIZESINE QENDER YANASILMASI Statya Bol planety iz sbornika Tverdynya plamennaya http magister msk ru library roerich roer252 htm Medeniyyet ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Medeniyyet amp oldid 5820780, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.