Teatr (yunanca: τό θέατρον théatron "tamaşa yeri"; və θεάομαι theaomai "tamaşa etmək sözündəndir") — incəsənətin bir növü olub, hiss, fikir və emosiyaları tamaşaçı və ya tamaşaçılar qrupuna bir və ya bir qrup aktyor tərəfindən ötürülməsini əks etdirir. Teatr tamaşası nümayiş olunan bina da teatr adlanır.
Teatr
Nyu-Yorkda teatr səhnəsi
Tarixi
Roma dövründə mövcud olan Dionis teatrının rekonstruksiyası
Teatr rəqs formasında hələ daş dövründə mövcud olsa da, onun yeni əsasları antik Yunanıstanda işlənir və teatr sənətinin inkişafına təkan verir. "Teatron"nun yaradılması ilə bir tərəfdən yunan demokratiyasının müzakirəsinə imkan verilmiş, digər tərəfdən dini bayramların keçirilməsi mümkün olmuşdur. Çünki, o dövrdə din və siyasət bir vəhdət kimi çıxış edirdi. Aristotel öz işlərində teatr elmini də əsaslandırmışdır.O hadisə, məkan və vaxtı dramada birləşdirməyi tələb etmişdir.
Dini bayramların keçirilməsi üçün yaradılan "Dionis teatrı" teatr üçün prototip rolunu oynayırdı. O aralıq dənizi hövzəsində yerləşən Yunanıstan koloniyasına daxil olan bütün ölkələrə aparılmışdır. Tamaşaçılar yerindən başqa orada "skene", (hansı ki, sonra "sçene", yəni "səhnə" şəklində yayılmışdır) də qurulurdu. Yunan allahı Dionisin şərəfinə b.e.ə. 534-cü ildən drama, b.e.ə. 480-ci ildən başlayaraq isə komediya tamaşaları nümayiş etdirilirdi. O dövrdəki bütün dramlar yalnız bir neçə on illikdən sonra yenidən səhnəyə qoyulmuşdur.
Romalılar Pun müharibələri dövründə yunan teatr mədəniyyətini mənimsəyirlər. Bütün Roma imperiyasında teatrlar qurulur. Sonralar isə teatr öz əhəmiyyətini pantomimanın inkişafı ilə əlaqədər olaraq itirir.
Orta əsrlərdə dini mövzulu tamaşaların teatrlarda səhnələşdirilməsi geniş yayılır. İntibah dövründə yenidən keçmişdə yayılmış olan dram və komediyalara üstünlük verilir. Teatrın şimali İtaliyada açıq havada oynanılan komediya forması (commedia erudita) geniş təşəkkül tapır . Nikkolo Makiavelli öz dövrünün məşhur komediya əsərlərini qələmə alır. Dramların məzmunu Aristotel təsəvvürünə əsaslanır.
Teatr sənəti Barokko dövründə olduğu kimi hələ geniş yayılmamışdır. XVII əsrdə səhnədə oynanılan hadisələr gözəl dünyanın əksini göstərirdi. Feodalizmin tənəzzüllü və mütləqiyyətin qələbəsi köhnə dəyərləri dağıtmış və yeni düşüncə tərzini formalaşdırmışdır. Dünya və səhnə arasındakı müqayisə, hər bir şəxsə aid olan rolun oynanılması Vilyam Şekspir və Pedro Kalderonun əsərlərində özünə yer tapır. İnsan cəmiyyətin həqiqi üzü, allah rejissoru və tamaşaçısı ideologiyası o dövrün teatralikinin əsasını təşkil edirdi.
Romantika dövründə teatr səhnələrində əsasən lirik pyeslər tamaşaya qoyulurdu və vacib insan hisslərinin ifadə olunmasına yer verilirdi.
Yeni dövrdə teatr antik dövrdə mövcud olmuş xəttdən o qədər də kənara çıxmır. Teatr səhnələrinin mövzusu bu ərəfədə naturalizm, dadaizm, ekspressionalizm, sürrealizm, absurdizm və postmodernizm kimi cərəyanların təsirinə məruz qalır. Bu dövrdə teatr sənətinin inkişafında Antonin Artaud, Konstantin Stanislavski, Bertold Brext, Stiven Berkof, Samuel Bekert və Toni Kuşner kimi şəxslərin rolu olmuşdur.
Klassik teatr növləri
Klassik teatrın dörd növü var:
Danışıq teatrı (dram, komediya, tamaşa)
Musiqi teatrı (opera, operetta, musiqi)
Rəqs teatrı (balet, milli rəqslər)
Fiqur (və ya kukla) teatrı (marionet teatrı, kölgə teatrı)
Göstərilən sahələr üzrə çalışan sənətçilərin ixtisasları da bir-birindən fərqlənir:
Aydın Talıbzadə. Şərq teatr tarixi (ali məktəblər üçün dərslik). Bakı, 2008.
İlham Rəhimli.Üç əsrin yüz otuz ili (Azərbaycan Milli Dram Teatrı bu gün). Bakı, “QAPP-POLİQRAF” Korporasiyasi, 2003, 264 s.
İlham Rəhimli.Azərbaycan teatr tarixi (dərslik). Bakı: Çaşıoğlu, 2005.
Teatr tarixi haqqda mühazirələr
Avqust 27, 2021
teatr, yunanca, τό, θέατρον, théatron, tamaşa, yeri, θεάομαι, theaomai, tamaşa, etmək, sözündəndir, incəsənətin, növü, olub, hiss, fikir, emosiyaları, tamaşaçı, tamaşaçılar, qrupuna, qrup, aktyor, tərəfindən, ötürülməsini, əks, etdirir, tamaşası, nümayiş, olun. Teatr yunanca to 8eatron theatron tamasa yeri ve 8eaomai theaomai tamasa etmek sozundendir incesenetin bir novu olub hiss fikir ve emosiyalari tamasaci ve ya tamasacilar qrupuna bir ve ya bir qrup aktyor terefinden oturulmesini eks etdirir Teatr tamasasi numayis olunan bina da teatr adlanir Teatr Nyu Yorkda teatr sehnesi Mundericat 1 Tarixi 2 Klassik teatr novleri 3 Azerbaycanda Teatr 4 Hemcinin bax 5 Xarici kecidlerTarixi Redakte Roma dovrunde movcud olan Dionis teatrinin rekonstruksiyasi Teatr reqs formasinda hele das dovrunde movcud olsa da onun yeni esaslari antik Yunanistanda islenir ve teatr senetinin inkisafina tekan verir Teatron nun yaradilmasi ile bir terefden yunan demokratiyasinin muzakiresine imkan verilmis diger terefden dini bayramlarin kecirilmesi mumkun olmusdur Cunki o dovrde din ve siyaset bir vehdet kimi cixis edirdi Aristotel oz islerinde teatr elmini de esaslandirmisdir O hadise mekan ve vaxti dramada birlesdirmeyi teleb etmisdir Dini bayramlarin kecirilmesi ucun yaradilan Dionis teatri teatr ucun prototip rolunu oynayirdi O araliq denizi hovzesinde yerlesen Yunanistan koloniyasina daxil olan butun olkelere aparilmisdir Tamasacilar yerinden basqa orada skene hansi ki sonra scene yeni sehne seklinde yayilmisdir de qurulurdu Yunan allahi Dionisin serefine b e e 534 cu ilden drama b e e 480 ci ilden baslayaraq ise komediya tamasalari numayis etdirilirdi O dovrdeki butun dramlar yalniz bir nece on illikden sonra yeniden sehneye qoyulmusdur Romalilar Pun muharibeleri dovrunde yunan teatr medeniyyetini menimseyirler Butun Roma imperiyasinda teatrlar qurulur Sonralar ise teatr oz ehemiyyetini pantomimanin inkisafi ile elaqeder olaraq itirir Orta esrlerde dini movzulu tamasalarin teatrlarda sehnelesdirilmesi genis yayilir Intibah dovrunde yeniden kecmisde yayilmis olan dram ve komediyalara ustunluk verilir Teatrin simali Italiyada aciq havada oynanilan komediya formasi commedia erudita genis tesekkul tapir Nikkolo Makiavelli oz dovrunun meshur komediya eserlerini qeleme alir Dramlarin mezmunu Aristotel tesevvurune esaslanir Teatr seneti Barokko dovrunde oldugu kimi hele genis yayilmamisdir XVII esrde sehnede oynanilan hadiseler gozel dunyanin eksini gosterirdi Feodalizmin tenezzullu ve mutleqiyyetin qelebesi kohne deyerleri dagitmis ve yeni dusunce terzini formalasdirmisdir Dunya ve sehne arasindaki muqayise her bir sexse aid olan rolun oynanilmasi Vilyam Sekspir ve Pedro Kalderonun eserlerinde ozune yer tapir Insan cemiyyetin heqiqi uzu allah rejissoru ve tamasacisi ideologiyasi o dovrun teatralikinin esasini teskil edirdi Romantika dovrunde teatr sehnelerinde esasen lirik pyesler tamasaya qoyulurdu ve vacib insan hisslerinin ifade olunmasina yer verilirdi Yeni dovrde teatr antik dovrde movcud olmus xettden o qeder de kenara cixmir Teatr sehnelerinin movzusu bu erefede naturalizm dadaizm ekspressionalizm surrealizm absurdizm ve postmodernizm kimi cereyanlarin tesirine meruz qalir Bu dovrde teatr senetinin inkisafinda Antonin Artaud Konstantin Stanislavski Bertold Brext Stiven Berkof Samuel Bekert ve Toni Kusner kimi sexslerin rolu olmusdur Klassik teatr novleri RedakteKlassik teatrin dord novu var Danisiq teatri dram komediya tamasa Musiqi teatri opera operetta musiqi Reqs teatri balet milli reqsler Fiqur ve ya kukla teatri marionet teatri kolge teatri Gosterilen saheler uzre calisan senetcilerin ixtisaslari da bir birinden ferqlenir Danisiq teatrinda Aktyorlar rejissorlar musiqiciler Musiqi teatrinda Mugenniler solistler ve xor ifacilari orkestr musiqicileri repetitorlar dirijorlar rejissorlar Reqs teatrinda Reqqaseler xoroeqraflar repetitorlar calisir Azerbaycanda Teatr Redakte Bakida teatr sehnesi Azerbaycan Dovlet Kukla Teatri Azerbaycan Dovlet Akademik Opera ve Balet TeatriHemcinin bax RedakteAzerbaycanda Teatr Azerbaycan teatrlarinin siyahisiXarici kecidler RedakteAydin Talibzade Serq teatr tarixi ali mektebler ucun derslik Baki 2008 Ilham Rehimli Uc esrin yuz otuz ili Azerbaycan Milli Dram Teatri bu gun Baki QAPP POLIQRAF Korporasiyasi 2003 264 s Ilham Rehimli Azerbaycan teatr tarixi derslik Baki Casioglu 2005 Teatr tarixi haqqda muhazirelerMenbe https az wikipedia org w index php title Teatr amp oldid 6076974, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.jpg.html){kind=link}
