Mütaliə — hər hansı mətndə verilmiş məlumatı əxz etməyə yönəlmiş kommunikasiya – əlaqə fəaliyyətidir. Bu kommunikasiyada müəllif, çap məhsulu, oxucu və ya oxucu auditoriyası iştirak edir. Tədris proqramının tələbinə uyğun olaraq oxucu məfhumunun məzmununu açmağa ehtiyac duyulur.
Mütaliə mahiyyətcə fərdi psixoloji proses olsa da, cəmiyyətin sosial həyatına, ictimai marağın istiqamətlərinə, mövcud maraqların məhsulu olan yeni ideyaların yayılmasına, bütövlüklə hamının malına çevrilməsinə imkan yaradır. Məlumdur ki, insanların müxtəlif xarakterli maraqları və tələbatları olur. Hər bir kəsin özünəməxsus marağı, tələbatı mütaliə tələbatının və mütaliə marağının yaranmasına təsir göstərə bilir. Eyni zamanda insanın mütaliə marağının və mütaliə tələbatının reallaşmasında mühüm rol oynayır.
Mütaliə elmi-nəzəri problem kimi
İstər ümumtəhsil, istərsə də ali və orta-ixtisas məktəblərinin tədris proqramında nəzərdə tutulan biliklər insanın həyata fəal müdaxiləsi üçün kifayət deyildir. Təcrübələr göstərir ki, heç bir ali məktəb öz məzunu olan mütəxəssisə müəyyən ixtisas üzrə müasir həyatın tələbi həcmində məlumat və biliklər məcmusunu verə bilmir. Bu isə təbii haldır. Çünki müəyyən vaxtla məhdudlaşan ali və orta ixtisas təhsili məktəblərinin proqramları lazımi bilikləri tam şəkildə özündə əks etdirmək imkanına malik deyildir. Ona görə də zamanın tələbinə uyğun olaraq rəsmi təhsillə şəxsi təhsil mütaliəsi paralel getməlidir. Bu baxımdan mütaliə mühüm elmi-nəzəri problemdir.
Geniş oxucu kütləsi arasında kitab təbliğini və oxucu mütaliəsini istiqamətləndirməyin elmi əsaslarını təhlil edən mütaliə nəzəriyyəsində təkmilləşmə prosesi gedir. Müasir kitabxanaşünaslıq mütaliənin sosial, sosial psixoloji və pedaqoji problemlərinin, eyni zamanda onun ictimai həyata təsirinin tədqiqi sahəsində geniş nailiyyətlər qazanmışdır.
Müasir insanın mütaliəsi
Müasir insanın mütaliə tələbatının artmasını şərtləndirən amillərdən biri də elmi-texniki nailiyyətlərdir. Dünyanın qabaqcıl ölkələrində istehsal sahələrinin yeni-yeni texnika ilə silahlanması, yeni elmi kəşflərin, böyük elmi nailiyyətlərin meydana gəlməsi, yeni-yeni elm və bilik sahələrinin yaranması, eləcə də dünyada gedən ictimai-siyasi proseslər mütaliəni obyektiv sosial zərurətə çevirmişdir.
Mütaliənin istiqamətləri
Mütaliə:
Mütaliə insanlar üçün fasiləsiz artmaqda olan sosial tələbatdır;
Mütaliə insanların ictimai şüurunun formalaşmasına və təhsil
səviyyəsinin yüksəlməsinə, artmasına təsir göstərən ictimai əlaqə sistemidir.
Bununla da mütaliənin cəmiyyətdə ictimai rolu müəyyənləşir. Bu baxımdan mütaliə mühüm tədqiqat problemi kimi
Mütaliənin ictimai məzmunu özünü əsasən üç istiqamətdə göstərir:
Mütaliə üçün materialın seçilməsi və oxunmuş
ədəbiyyatın qiymətləndirilməsi meyarı insana ictimai təsir amili və mexanizmi ilə şərtlənir.
Mütaliə üçün material və qiymətləndirmə motivləri
şəxsiyyətlər arasında əlaqə predmetidir və ictimai mütaliə atmosferi yaradır.
3. Mütaliənin nəticələri insanın ictimai və istehsalat
fəaliyyətində əks olunur, onun dünyagörüşünün, əməyinin səmərəliliyini müəyyən edir.
Bütün bunlar isə mütaliənin sosial xarakterini açan faktlardır. Mütaliə prosesində oxucu kitabla sosial psixoloji münasibətlərə girir. Məhz bu münasibətlərin mexanizmini və onun sosial nəticələrini aşkar etmək mütaliə haqqında elmin mühüm vəzifələrindəndir.
Mütaliə müasir dövrün və tarixi keçmişin hadisələri ilə yaxından tanış olmağa, ictimai münasibətlərin dərk edilməsinə, həyatda obyektiv baxışın formalaşmasına, eləcə də cəmiyyətin həyat tərzi üçün xarakterik olan etik, hüquqi və estetik normaların mənimsənilməsinə kömək edir.
Mütaliənin tədris, təhsil və tərbiyə funksiyaları kompleks xarakter daşıyır. Bir-biri ilə qırılmaz surətdə bağlı olan bu proseslər də mütaliənin nəticəsi olaraq cəmiyyət tərəfindən toplanmış biliklərin mənimsənilməsi (tədris), bu biliklərin sisteminin yaradılması (təhsil) və şəxsiyyətin inkişafı gedişinin idarə edilməsi (tərbiyə) kimi ifadə olunur. Bu funksiyalar insanın məktəbə getdiyi ilk dövrdən ömrünün sonuna qədərki intellektual fəaliyyətində ifadə olunur.
Elmi ədəbiyyatda mütaliənin səbəb və məqsədlərinin növləri təxmini olaraq aşağıdakı kimi müəyyənləşdirilmişdir.
Həyat təcrübəsi qazanmaq və özünütəkmilləşdirmə
İdraki ehtiyac
Şəxsi təhsil və təcrübi faydalanmaq
Emosional və estetik tələbat
Əylənmək.
Ədəbiyyat
Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası. C. 6.- B., 1982.- S.351
Bayramov Ə.S. və Əlizadə Ə.Ə. Psixologiya/ Ali məktəblər üçün dərslik.- B., 2002.- 624 s.
Xələfov A. Kitabxanaşünaslığa giriş. Dərslik. 3 hissədə. H. 1-2.- B., Bakı Universiteti nəşriyyatı, 2001.- 400 s. H.3-B.: BUN, 2003.-315 s
Художественное восприятие. Сборник.-Л.: "Наука", 1971.-386 с.
Засорина Л.Н. Структура читательской деятель- ности. Психолого-педагогический аспект. Психологические проблемы чтения.-Л.-1981.- 126 с.
mütaliə, hər, hansı, mətndə, verilmiş, məlumatı, əxz, etməyə, yönəlmiş, kommunikasiya, əlaqə, fəaliyyətidir, kommunikasiyada, müəllif, çap, məhsulu, oxucu, oxucu, auditoriyası, iştirak, edir, tədris, proqramının, tələbinə, uyğun, olaraq, oxucu, məfhumunun, məz. Mutalie her hansi metnde verilmis melumati exz etmeye yonelmis kommunikasiya elaqe fealiyyetidir Bu kommunikasiyada muellif cap mehsulu oxucu ve ya oxucu auditoriyasi istirak edir Tedris proqraminin telebine uygun olaraq oxucu mefhumunun mezmununu acmaga ehtiyac duyulur Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Mutalie mahiyyetce ferdi psixoloji proses olsa da cemiyyetin sosial heyatina ictimai maragin istiqametlerine movcud maraqlarin mehsulu olan yeni ideyalarin yayilmasina butovlukle haminin malina cevrilmesine imkan yaradir Melumdur ki insanlarin muxtelif xarakterli maraqlari ve telebatlari olur Her bir kesin ozunemexsus maragi telebati mutalie telebatinin ve mutalie maraginin yaranmasina tesir gostere bilir Eyni zamanda insanin mutalie maraginin ve mutalie telebatinin reallasmasinda muhum rol oynayir Mundericat 1 Mutalie elmi nezeri problem kimi 2 Muasir insanin mutaliesi 3 Mutalienin istiqametleri 4 EdebiyyatMutalie elmi nezeri problem kimi RedakteIster umumtehsil isterse de ali ve orta ixtisas mekteblerinin tedris proqraminda nezerde tutulan bilikler insanin heyata feal mudaxilesi ucun kifayet deyildir Tecrubeler gosterir ki hec bir ali mekteb oz mezunu olan mutexessise mueyyen ixtisas uzre muasir heyatin telebi hecminde melumat ve bilikler mecmusunu vere bilmir Bu ise tebii haldir Cunki mueyyen vaxtla mehdudlasan ali ve orta ixtisas tehsili mekteblerinin proqramlari lazimi bilikleri tam sekilde ozunde eks etdirmek imkanina malik deyildir Ona gore de zamanin telebine uygun olaraq resmi tehsille sexsi tehsil mutaliesi paralel getmelidir Bu baximdan mutalie muhum elmi nezeri problemdir Genis oxucu kutlesi arasinda kitab tebligini ve oxucu mutaliesini istiqametlendirmeyin elmi esaslarini tehlil eden mutalie nezeriyyesinde tekmillesme prosesi gedir Muasir kitabxanasunasliq mutalienin sosial sosial psixoloji ve pedaqoji problemlerinin eyni zamanda onun ictimai heyata tesirinin tedqiqi sahesinde genis nailiyyetler qazanmisdir Muasir insanin mutaliesi RedakteMuasir insanin mutalie telebatinin artmasini sertlendiren amillerden biri de elmi texniki nailiyyetlerdir Dunyanin qabaqcil olkelerinde istehsal sahelerinin yeni yeni texnika ile silahlanmasi yeni elmi kesflerin boyuk elmi nailiyyetlerin meydana gelmesi yeni yeni elm ve bilik sahelerinin yaranmasi elece de dunyada geden ictimai siyasi prosesler mutalieni obyektiv sosial zerurete cevirmisdir Mutalienin istiqametleri RedakteMutalie Mutalie insanlar ucun fasilesiz artmaqda olan sosial telebatdir Mutalie insanlarin ictimai suurunun formalasmasina ve tehsilseviyyesinin yukselmesine artmasina tesir gosteren ictimai elaqe sistemidir Bununla da mutalienin cemiyyetde ictimai rolu mueyyenlesir Bu baximdan mutalie muhum tedqiqat problemi kimiMutalienin ictimai mezmunu ozunu esasen uc istiqametde gosterir Mutalie ucun materialin secilmesi ve oxunmusedebiyyatin qiymetlendirilmesi meyari insana ictimai tesir amili ve mexanizmi ile sertlenir Mutalie ucun material ve qiymetlendirme motivlerisexsiyyetler arasinda elaqe predmetidir ve ictimai mutalie atmosferi yaradir 3 Mutalienin neticeleri insanin ictimai ve istehsalatfealiyyetinde eks olunur onun dunyagorusunun emeyinin semereliliyini mueyyen edir Butun bunlar ise mutalienin sosial xarakterini acan faktlardir Mutalie prosesinde oxucu kitabla sosial psixoloji munasibetlere girir Mehz bu munasibetlerin mexanizmini ve onun sosial neticelerini askar etmek mutalie haqqinda elmin muhum vezifelerindendir Mutalie muasir dovrun ve tarixi kecmisin hadiseleri ile yaxindan tanis olmaga ictimai munasibetlerin derk edilmesine heyatda obyektiv baxisin formalasmasina elece de cemiyyetin heyat terzi ucun xarakterik olan etik huquqi ve estetik normalarin menimsenilmesine komek edir Mutalienin tedris tehsil ve terbiye funksiyalari kompleks xarakter dasiyir Bir biri ile qirilmaz suretde bagli olan bu prosesler de mutalienin neticesi olaraq cemiyyet terefinden toplanmis biliklerin menimsenilmesi tedris bu biliklerin sisteminin yaradilmasi tehsil ve sexsiyyetin inkisafi gedisinin idare edilmesi terbiye kimi ifade olunur Bu funksiyalar insanin mektebe getdiyi ilk dovrden omrunun sonuna qederki intellektual fealiyyetinde ifade olunur Elmi edebiyyatda mutalienin sebeb ve meqsedlerinin novleri texmini olaraq asagidaki kimi mueyyenlesdirilmisdir Heyat tecrubesi qazanmaq ve ozunutekmillesdirme Idraki ehtiyac Sexsi tehsil ve tecrubi faydalanmaq Emosional ve estetik telebat Eylenmek Edebiyyat RedakteAzerbaycan Sovet Ensiklopediyasi C 6 B 1982 S 351 Bayramov E S ve Elizade E E Psixologiya Ali mektebler ucun derslik B 2002 624 s Xelefov A Kitabxanasunasliga giris Derslik 3 hissede H 1 2 B Baki Universiteti nesriyyati 2001 400 s H 3 B BUN 2003 315 s Hudozhestvennoe vospriyatie Sbornik L Nauka 1971 386 s Zasorina L N Struktura chitatelskoj deyatel nosti Psihologo pedagogicheskij aspekt Psihologicheskie problemy chteniya L 1981 126 s Vikianbarda Mutalie ile elaqeli mediafayllar var Menbe https az wikipedia org w index php title Mutalie amp oldid 6074427, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
