Azərbaycan Daxili Qoşunları

Azərbaycanın Daxili Qoşunları — Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinə (DİN) tabe və Azərbaycan Ordusuna daxil olan hərbi birləşmədir. Azərbaycanın Daxili Qoşunları onlara həvalə olunmuş vəzifələri yerinə yetirən zaman şəxsiyyətin, cəmiyyətin və dövlətin mənafeyini, vətəndaşların Konstitusiya hüquqlarını və azadlıqlarını cinayət və digər hüquqa zidd qəsdlərdən qoruyur

Azərbaycanın Daxili Qoşunları
yuxarıdakı Daxili Qoşunların emblemi, aşağıdakı isə Daxili Qoşunların bayrağıdır.
Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının Baş İdarəsi
Növü	Jandarmeriya
Mövcud olduğu illər	12 mart 1992 (29 il əvvəl) (1992-03-12)
Dövlət	Azərbaycan Azərbaycan
Tabedir	Daxili İşlər Nazirliyi
Daxildir	Azərbaycan Ordusu
Sayı	7.000-10.000 nəfər
Qərargah	Binəqədi rayonu
Şüarı	"Daxili Qoşunlarıda xidmətinlə fəxr et!"
Rəngləri	Göy-qırmızı
Müharibələr	1-ci Qarabağ müharibəsi 2-ci Qarabağ müharibəsi
Döyüşlər	Qarabağ müharibəsi (1992–1994)  • Ağdərə döyüşləri  • Ağdam döyüşləri  • Füzuli döyüşləri Qarabağ müharibəsi (2020)  • Murovdağ döyüşləri  • Cəbrayıl döyüşləri  • Hadrut döyüşləri  • Füzuli döyüşləri  • Şuşa döyüşləri
Fərqlənmə nişanları
Komandanlıq
Komandir	gen-ley. Şahin Məmmədov
Qərargah rəisi	gen-may. Tofiq Hüseynov
Ş/H üzrə İdarənin rəisi	gen-may. Vidadi Əliyev
MTT İdarəsinin rəisi	gen-may. Fəxrəddin Səmədov
dq.mia.gov.az

Daxili Qoşunlarının hərbi qulluqçuları 1992–1994-cü illərdə baş verən 1-ci Qarabağ müharibəsində və 2020-ci ildə baş verən 2-ci Qarabağ müharibəsi savaşmışdılar.

Birinci Qarabağ müharibəsi zamanı Ağdam, Ağdərə və Füzuli rayonlarının yaşayış məntəqələri Daxili Qoşunların Ağdam alayınnın şəxsi heyəti tərəfindən azad edilmiş və müdafiə olunmuşdur. 1992–1994-cü illərdə ümumi olaraq Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının şəxsi heyətindən 680 nəfər şəhid olmuşdur, 5 nəfər itgin düşmüşdür, 1177 nəfər isə yaralanmışdır. 8-i ölümündən sonra olmaqla 9 nəfər Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.

Vətən müharibəsi zamanı isə Daxili Qoşunların şəxsi heyəti Murov zirvəsinin, həmçinin Cəbrayılın, Hadrut qəsəbəsinin, Füzulinin və Şuşanın azad edilməsi uğrunda gedən döyüşlərdə vuruşmuşdur. 44 gün ərzində ümumi olaraq Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının şəxsi heyətindən 66 nəfər şəhid olmuşdur, 346 nəfər isə yaralanmışdır 1-i ölümündən sonra olmaqla isə 4 nəfər Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.

Daxili Qoşunların hal-hazırda Azərbaycan ərazisində beş şəhərdə və doqquz rayonda hərbi hissələri mövcuddur. Həmçinin Daxili Qoşunların xüsusi təyinatlı hərbi qulluqçulardan (əsasən gizirlərdən və zabitlərdən) ibarət xüsusi təyinatlı dəstələri mövcuddur. Hal-hazırda ümumi olaraq Daxili Qoşunların 9 Xüsusi Təyinatlı Dəstəsi mövcuddur.

Daxili Qoşunların Komandanı 2013-cü il noyabrın 15-dən general-leytenant Şahin İsgəndər oğlu Məmmədovdur, Qərargah rəisi 2018-ci il fevralın 15-dən general-mayor Tofiq Vaqif oğlu Hüseynovdur, Şəxsi heyət üzrə İdarənin rəisi 2014-cü il sentyabrın 14-dən general-mayor Vidadi Əli oğlu Əliyevdir, MTT İdarəsinin rəisi isə 2007-ci il aprelin 12-dən general-mayor Fəxrəddin Cavanşir oğlu Səmədovdur.

Yaradılması

1991-ci ilin sonlarında sabiq SSRİ Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının Biləcəri qəsəbəsi ərazisində yerləşən 5-ci diviziyası buraxılmışdır və heyəti ümumi olaraq 2 min 500 nəfərdən ibarət olan üç hərbi hissə Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin tabeliyinə verilmişdir. Həmin vaxtdan Daxili Qoşunlar Biləcəri qəsəbəsində yerləşən hərbi hissəsinin əsasında yaradılmağa başlamışdır.

Daxili Qoşunların vəzifələri

• Maddə 1. Mühüm dövlət obyektlərini, kommunikasiya qurğularını, xüsusi yükləri mühafizə edirlər;
• Maddə 2. Mühafizə olunan obyektlərdə və qurğularda qəzaların, yanğınların, təbii fəlakətlərin və buna bənzər başqa halların nəticələrinin ləğvində iştirak edirlər;
• Maddə 3. Mühafizə olunan əraziyə soxulmuş şəxslərin axtarılmasında və tutulmasında iştirak edirlər;
• Maddə 4. İslah-əmək müəssisələrində kütləvi iğtişaşların qarşısını almağa kömək göstərirlər;
• Maddə 5. Mühafizədən qaçmış məhkumların və həbs edilmiş şəxslərin axtarılmasında və tutulmasında iştirak edirlər;
• Maddə 6. Daxili İşlər Nazirliyinin maddi-texniki və hərbi təchizat idarələrinin anbarlarını və hərbi bazalarını mühafizə edirlər;
• Maddə 7. Digər daxili işlər orqanları ilə birlikdə şəhərlərdə və digər yaşayış məntəqələrində patrul-post xidməti vasitəsi ilə ictimai asayişin qorunmasında, habelə kütləvi tədbirlər keçirilərkən ictimai təhlükəsizliyin təmin olunmasında iştirak edirlər;
• Maddə 8. Qəzalar, bədbəxt hadisələr, yanğınlar, təbii fəlakətlər və başqa fövqəladə hallar zamanı, habelə fövqəladə vəziyyətin hüquqi rejimi təmin edilərkən adamların xilas edilməsi, sahibsiz qalmış əmlakın mühafizəsi, ictimai asayişin qorunması üçün təxirəsalınmaz tədbirlər görməkdə daxili işlər orqanlarına kömək göstərirlər;
• Maddə 9. Yaşayış məntəqələrində kütləvi iğtişaşların qarşısının alınmasında iştirak edirlər;
• Maddə 10. Zərurət olduqda Azərbaycan Respublikası ərazisinin müdafiəsində iştirak edirlər.

Tarixi

1-ci Qarabağ müharibəsi (1992–1994)

 

Azərbaycanın Daxili Qoşunlarının hərbi qulluqçuları Birinci Qarabağ müharibəsi zamanı

12 mart 1992-ci ildə Daxili Qoşunların Biləcəri qəsəbəsində, Sumqayıt və Gəncə şəhərlərində yerləşən "N" saylı hərbi hissələri erməni işğalçıları ilə döyüşə başlamış, Azərbaycanın ərazi bütövlü uğrunda əvvəlcə Ağdam rayonunun Papravənd, Qalayçılar, Manili, Baş Güneypəyə, Canyataq və Gülyataqda vuruşmuşlar.

Bu döyüşlərə qatılan Daxili Qoşunların hərbi qulluqçularından çavuş Hatəmxan Babayev, leytenant Rafiq İsmayılov və baş leytenant Ruber Səfərəliyev Daxili Qoşunların birinci şəhidləri olmuşlar. Ağdam, Ağdərə və Füzuli rayonlarının yaşayış məntəqələri Daxili Qoşunların Ağdam alayınnın şəxsi heyəti tərəfindən azad edilmiş və müdafiə olunmuşdur.

Ümumi olaraq Birinci Qarabağ müharibəsində Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının şəxsi heyətindən 680 nəfər şəhid olmuşdur, 5 nəfər itgin düşmüşdür, 1177 nəfər isə yaralanmışdır. 8-i ölümündən sonra olmaqla 9 nəfər Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.

Daxili Qoşunların tərəqqi dövrü (1994–2000)

Birinci Qarabağ müharibəsindən sonra Daxili Qoşunların müasir tələblərə cavab verən bir qüvvəyə çevrilməsi, hərbi qulluqçuların biliyinin və bacarıqlarının artırılması, təlim-tədris işinin müasir standartlara uyğunlaşdırılması, həmçinin beynəlxalq təcübənin öyrədilməsi məqsədilə bir çox xarici dövlətlərin müvafiq qurumları ilə münasibətlər qurulmuşdur. Daxili Qoşunlar Komandanlığı beynəlxalq əlaqələr çərçivəsində Türkiyə Jandarm Baş Komandanlığı ilə münasibətlərə daha çox önəm vermişdir.

1995-ci il iyunun 18-də Daxili Qoşunların Komandanı Ramiz Xosrov oğlu Məmmədov vəzifəsindən qovulmasından sonra Daxili Qoşuların Komandanlığına Elşən Lətif oğlu Kazımov gətirilmişdir. Onun rəhbərliyi altında 1997-ci il ohtyabrın 31-də "Azərbaycan Daxili İşlər Nazirliyi Daxili Qoşunlar Baş İdarəsinin şəxsi heyətinə Türkiyə Jandarm İdarəsi tərəfindən təlim-təhsil və təchizat yardımına aid Sənəd" imzalanmışdır və bununla da Daxili Qoşunlarla Jandarm Baş Komandanlığı arasında qarşılıqlı hərbi münasibətlərin hüquqi əsasın qoyulmuşdur.

1997–2013-cü illər ərzində Daxili Qoşunların 400 nəfərdən çox hərbi qulluqçusu Jandarm Baş Komandanlığının, eləcə də Silahlı Qüvvələrin TTM-də təhsil proqramlarında olublar.

Bununla yanaşı, Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının Fransa Milli Jandarmeriyası, İtaliya Karabinerlər Korpusu, Rusiya Federasiyasının Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunları, Belarus Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunları, Çin Silahlı Milis Qüvvələri və digər dövlətlərin müvafiq qurumları ilə münasibətləri mövcuddur.

2-ci Qarabağ müharibəsi (2020)

 

Daxili Qoşunlarının xüsusi təyinatlıları 2018-ci ildə Azərbaycan Ordusunun 100-cü ildönümü münasibətilə baş tutan hərbi paradda

2020-ci il sentyabrın 27-də səhər saat 06:00 radələrində Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin bölmələri tərəfindən genişmiqyaslı təxribat törədilmişdir və cəbhəboyu zonada yerləşən Azərbaycan Ordusunun mövqeləri və yaşayış məntəqələri iriçaplı silahlar, minaatnalar və müxtəlif çaplı artilleriya qurğularından intensiv atəşə tutulmuşdur, nəticədə ölənlər və yaralananlar olmuşdur. Bu barədə məlumat Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevə bildiriləndən sonra günorta saatlarında Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin döyüş fəaliyyətinin qarşısını almaq məqsədilə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin Komandanlığı tərəfindən cəbhəboyu zonada hücum əməliyyatlarının başlaması barədə qərar verilmişdir.

Hərbi əməliyyatlara Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin Quru Qoşunları, Hərbi Hava Qüvvələri, Hərbi Dəniz Qüvvələri, Dövlət Sərhəd Xidmətinin Sərhəd Qoşunları, o cümlədən Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının Xüsusi Təyinatlı Dəstələri qatılmışdır.

Vətən müharibəsinin birinci saatlarında Murovdağ istiqamətində olan əlverişli nöqtələr, o cümlədən Murov zirvəsi işğaldan azad edilmişdir. Murovdağ döyüşləri zamanı "Pələng" və "Şahin" Xüsusi Təyinatlı Dəstələri savaşmışdır. Şəxsi heyətdən 7 hərbi qulluqçu Murovdağ döyüşlərində şəhid olmuşdur.

Müharibənin birinci həftələri ərzində ən şiddətli döyüşlər Cəbrayıl və Füzuli istiqamətlərində olmuşdur. "Bəbir", "Əqrəb" və "Kobra" Xüsusi Təyinatlı Dəstələri həm Cəbrayıl, həm də Füzuli istiqamətlərində gedən döyüşlərdə, "Gürzə" XTD yalnızca Füzuli, "Pələng" XTD isə yalnızca Cəbrayıl istiqamətlərində gedən döyüşlərdə savaşmışdır.

Cəbrayılın azadlığı uğrunda gedən döyüşlər zamanı şəxsi heyətin 13 hərbi qulluqçusu, o cümlədən "Əqrəb" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsinin Qrup Komandiri Türay Hüseynli şəhid olmuşdur. Cəbrayıl şəhərinin işğaldan azad edilməsi əməliyyatının rəhbərlərindən olan "Əqrəb" XTD Komandiri, mayor Ələsgər Muxtarov Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Sərəncamına əsasən "Qarabağ" ordeni ilə təltif edilmişdir.

Vətən müharibəsi zamanı ən şiddətli döyüşlərin olduğu Füzuli istiqamətində Daxili Qoşunların "Bəbir", "Əqrəb", "Gürzə" və "Kobra" Xüsusi Təyinatlı Dəstələri savaşmışdır. Füzulinin azadlığı uğrunda gedən döyüşlər zamanı şəxsi heyətin 13 hərbi qulluqçusu, o cümlədən "Bəbir" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsinin Komandiri, mayor Şixamir Qaflanov şəhid olmuşdur. O, ölümündən sonra Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Sərəncamına əsasən Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı adı ilə təltif edilmişdir. Həmçinin Füzuli şəhərinin işğaldan azad edilməsində xidmətlərinə görə "Gürzə" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsinin Komandiri Cavid Tağıyev Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Sərəncamına əsasən "Qarabağ" ordeni ilə təltif edilmişdir.

Rəmzləri

Daxili Qoşunların Döyüş Bayrağı

Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının hərbi hissəsinin Döyüş Bayrağı Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin 11 mart 2002-ci il tarixli 677 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq edilmişdir.

 

2008-ci il iyulun 4-də daxili işlər naziri gen-pol. Ramil Usubov tərəfindən Daxili Qoşunların hərbi hissəsinə Döyüş Bayrağı təqdim olunan zaman

Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının hərbi hissəsinin Döyüş Bayrağı haqqında Əsasnamə:

• Maddə 1. Azərbaycan Daxili Qoşunlarının hərbi hissəsinin Döyüş Bayrağı əsgəri şərəf, şücaət və şöhrət rəmzidir. O, Daxili Qoşunların hər bir hərbi qulluqçusuna Vətəninə sədaqətlə xidmət etməyi, öz qanını və canını belə əsirgəmədən ou mərd və bacarıqla müdafiə eləməyi, qoşunlara həvalə olunmuş xidməti-döyüş tapşırıqlarını əzmlə yerinə yetirməyi, doğma torpağın hər qarışını düşməndən qorumaq borcunu xatırmatmaq üçündür.
• Maddə 2. Döyüş Bayrağı adı və nömrəsinin dəyişilməsindən asılı olmayaraq hərbi hissədə həmişə qalır. Hərbi hissənin adının və nömrəsinin dəyişdirilməsi Döyüş Bayrağı ilə birgə verilən Fərmana yazılır.
• Maddə 3. Döyüş Bayrağı hər vaxt öz hissəsində, döyüş meydanında isə hissənin döyüş əməliyyatları bölgəsində olmalıdır.
• Maddə 4.Hərbi hissənin bütün şəxsi heyəti Döyüş Bayrağını mərdcə qorumalı, onun düşmən tərəfindən götürülməsinə yol verməməlidir. Döyüş Bayrağı itiriləndə, Hərbi Hissənin Komandiri və məsul hərbi qulluqçular Azərbaycanın qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş qaydada məsuliyyətə cəlb olunmalı, hərbi hissə isə ləğv edilməlidir.

Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının hərbi hissəsinin Döyüş Bayrağının Təsviri:

• Maddə 1. Azərbaycan Daxili Qoşunlarının hərbi hissəsinin Döyüş Bayrağı qumaşdan, ağac dəstəyindən və qotazlı qaytandan ibarətdir.
• Maddə 2. Bayrağın qumaşı düzbucaqlıdır, eni 114 sm, uzunluğu 145 sm-dir. Qıraqları üç tərəfdən qızılı rəngli ipəydən olan saçaqlarla höbələnmiş, üçrəngli (Azərbaycanın Dövlət Bayrağı rəngində) ipəydən olan faydan hazırlanmışdır.
• Maddə 3. Qumaşın üz tərəfindən qırmızı zolağın ortasında ağ ipəydən 38 sm hündürlüyündə aypara və 20 sm hündürlüyündə səggizguşəlu ulduz vardır. Qumaşın üst tərəfi boyu mavi zolaqda qızılı ipəylə "AZƏRBAYCAN UĞRUNDA!" şüarı yazılıb. Yazıda hərflərin hündürlüyü 6.5 sm-dir.
• Maddə 4. Qumaşın arxa tərəfində, qırmızı zolağın ortasında Daxili Qoşunların emblemi (hündürlüyü 55 sm) yerləşib. Emblem ağ ipəydən hazırlanıb. Qumaşın üst tərəfi boyu mavi zolaqda qızıl rənglər "DAXİLİ İŞLƏR NAZİRLİYİNİN DAXİLİ QOŞUNLARI" sözləri yazılıb. Yazıda hərflərin hündürlüyü 6.5 sm-dir.
• Maddə 5. Qumaşın aşağı tərəfi boyu yaşıl zolaqda hərbi hissənin nömrəsi və adı əlavə olunub. Rəqəmlərin hündürlüyü ölçüsü 7.0 sm, yazının hərflərinin ölçüsü 4.5 sm-dir. Hərbi hissənin adında hərflərin sayından asılı olaraq rəqəmlərin ölçüsü 5.0 sm-ə, hərflərin ölçüsü 4.0 sm-ə qədər azaldıla bilər.
• Maddə 6. Bayrağın dəstəyi diametri 4.0 sm, uzunluğu 2.5 m olan girdə ağacdandır.
• Maddə 7. Ağac dəstəyi tünd qəhvəyi rəngdə rənglənib, aşağı ucunda metal halqa, yuxarı ucunda isə nisellənmiş firuqlu ucluq vardır.
• Maddə 8. Bayrağın qaytanı eşmədir, qızılı rəngli ipəydən hazırlanıb, hər tərəfdən ucunda qotazlar var. Qaytanın uzunluğu 270–25 sm-dir.

Daxili Qoşunların emblemi

Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının emblemi Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin 11 mart 2002-ci il tarixli 676 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq edilmişdir.

Azərbaycan Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının emblemi haqqında Əsasnamə:

• Maddə 1. Azərbaycan Daxili Qoşunlarının emblemi hərbi qulluqçuların, həmçinin silahların, hərbi və digər vasitələrin Daxili Qoşunlara mənsubiyyətini bildirən nişandır.
• Maddə 2. Azərbaycan Daxili Qoşunlarının emblemi Daxili Qoşunların Komandanı və onun müavinlərinin əmr diretiv blanlarında, ştamplarında, Daxili Qoşunların Baş İdarəsinin, hərbi hissələrin, tədris müəssisələrinin ştamplı blanlarında yerləşdirilir.
• Maddə 3. Azərbaycan Daxili Qoşunlarının emblemi silahların və hərbi vasitələrin üzərində dövlət mənsubiyyətinin tanınma nişanı olaraq təsvir edilir.
• Maddə 4. Azərbaycan Daxili Qoşunlarının emblemi hərbi hissələrin və tədris müəssisələrinin Döyüş Bayrağında "Azərbaycan Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının hərbi hissəsinin Döyüş Bayrağı haqqında" Əsasnaməsi ilə müəyyən edilmiş qaydada, fərqlənmə və hərbi qulluqçuların fərqləndirmə nişanlarında, hərbi geyim formasının predmetlərində "Azərbaycan Silahlı Qüvvələri hərbi qulluqçularının hərbi geyim forması və fərqləndirmə nişanları haqqında" Əsasnaməsinin tələblərinə uyğun olaraq yerləşdirilir.

Azərbaycan Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının embleminin Təsviri:

• Maddə 1. Azərbaycan Daxili Qoşunlarının emblemi mətnliyin və dözümlüyün rəmzi olan palıd budaqları ilə hasiyələnmiş, tiyəsi aşağı baxan qılınc üzərində yuxarı yönəldilmiş iti ucları arasında səggizguşəli ulduz olan ayparadan ibarətdir.
• Maddə 2. Palıd budaqlarının saplaqları qılıncın tiyəsinin aşağı hissəsində çarpazlaşır, ucları isə onun dəstəyinə birləşir. Səggizguşəli ulduz, aypara, qılınc və palıd budaqları qızılı (ağ) rəngdədir.
• Maddə 3. Azərbaycan Daxili Qoşunlarının emblemi həmçinin ağ-qara təsvirdə hazırlana bilər.

Hərbi hissələri

 

 

Ağstafa

 

Bərdə

 

Cəlilabad

 

Hacıqabul

 

Lənkəran

 

Sumqayıt

 

Şəki

 

Şirvan

 

Qəbələ

 

Quba

 

Zaqatala

 

Nərimanov

 

Sabunçu

 

Naxçıvan

 

Binəqədi

Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının Azərbaycan ərazisində yerləşən hərbi hissələri:
 •   — Daxili Qoşunların hərbi hissəsi
 •   — Daxili Qoşunlaın Baş İdarəsi

Daxili Qoşunların Azərbaycan ərazisində 1 Qərargahı və 14 hərbi hissəsi mövcuddur. Hərbi hissələrin beşi şəhərlərdə və doqquzu isə rayonlarda yerləşir.

• Abşeron zonası üzrə

1. Binəqədi rayonunda Daxili Qoşunların Qərargahı
2. Sumqayıt şəhərində yerləşən "N" saylı hərbi hissə
3. Nərimanov rayonunda yerləşən "N" saylı hərbi hissə
4. Sabunçu rayonunda yerləşən "N" saylı hərbi hissə

• Gəncə-Qazax zonası üzrə

1. Ağstafa rayonunda yerləşən "N" saylı hərbi hissə

• Şəki-Zaqatala zonası üzrə

1. Şəki şəhərində yerləşən "N" saylı hərbi hissə
2. Qəbələ rayonunda yerləşən "N" saylı hərbi hissə,
3. Zaqatala rayonunda yerləşən "N" saylı hərbi hissə,

• Lənkəran zonası üzrə

1. Lənkəran şəhərində yerləşən "N" saylı hərbi hissə,
2. Cəlilabad rayonunda yerləşən "N" saylı hərbi hissə,

• Quba-Xaçmaz zonası üzrə

1. Quba rayonunda yerləşən "N" saylı hərbi hissə,

• Aran zonası üzrə

1. Şirvan şəhərində yerləşən "N" saylı hərbi hissə,
2. Bərdə rayonunda yerləşən "N" saylı hərbi hissə,
3. Hacıqabul rayonunda yerləşən "N" saylı hərbi hissə,

• Naxçıvan MR üzrə

1. Naxçıvan şəhərində yerləşən "N" saylı hərbi hissə.

Tibb müəssisələri

1992–1993-cü illərdə Birinci Qarabağ müharibəsinin qızğın çağlarında Daxili Qoşunların hərbi qulluqçuları digər tibb müəssisələrində müalicə olunurdular. 1993-cü ildə Nazirlər Kabinetinin 10 yanvar 1993-cü il tarixli Qərarına əsasən "Dərin Özüllər" Zavoduna məxsus bina hospital üçün nəzərdə tutularaq Daxili Qoşunların balansına verilmişdir. Amma binanın istismara tam hazır olması üçün vaxt tələb olunurdu. Həmin bina o zaman hospitalda xidmət edən hərbi qulluqçuların, tibb qulluqçularının və tibb bacılarının səyi nəticəsində bir neçə ay ərzində yaralı hala gətirilmişdir və 1993-cü ilin sonlarından etibarən xəstələr hospitala qəbul olunmuşdur.

Hospitalın döyüş yolu Zəngilan, Füzuli, Qubadlı, Ağdam və Ağdərə rayonlarını əhatə eləmişdir. Bu rayonlarda döyüşlər gedən ərəfələrdə Daxili Qoşunların tibb şöbəsinin rəisinin və Müdafiə Nazirliyinin tibb idarəsi rəisinin qarşılıqlı razılıqları əsasında hərbi-səhra lazareti yaradılmışdır.

Daxili Qoşunlar Komandanın 15 noyabr 1993-cü il tarixli əmri ilə 30 çarpayılıq hərbi-səhra lazaretinə ümumi rəhbərliyi Daxili Qoşunların tibb şöbəsinin rəisi, pol. Siyavuş Rüstəmov eləmişdir. Bu müddət ərzində lazaretdə xidmət edən tibb qulluqçuları qrupları tərəfindən mindən çox həm Daxili Qoşunların hərbi qulluqçusuna, həm də Müdafiə Nazirliyinin əsgər və zabitinə tibbi yardım göstərilmişdir. 1994-cü ilin yanvar ayının 24–25-də, 2 gün ərzində Füzuli rayonunun Əhmədbəyli qəsəbəsində yerləşən hərbi-səhra lazaretində 500 nəfərə yaxın yaralı hərbi qulluqçu qəbul olunmuşdur.

Tədris müəssisələri

 

Kursantların andiçmə mərasimi zamanı (2018-ci il)

  Əsas məqalə: Azərbaycanın Daxili Qoşunlarının Ali Hərbi Məktəbi

Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunları üçün zabit və mütəxəssislərin hazırlanması üçün hərbi təhsil müəssisəsi — Daxili Qoşunların Ali Hərbi Məktəbi (AHM) mövcuddur. Bu tədris müəssisəsi yarandığı günə qədər bir neçə mərhələni arxada qoymuşdur. Daxili Qoşunlar Komandanının 30 sentyabr 1994-cü il tarixli müvafiq əmrinə əsasən Xəzər rayonunun Qala qəsəbəsi ərazisində Tədris Taboru yaradılmışdır.

31.10.1997-ci il tarixində Daxili Qoşunların Baş İdarəsi və Baş Jandarm Komandanlığı arasında Daxili Qoşunların şəxsi heyətinə təlim-tədris və arxa cəbhə üzrə göstərilməli olan yardıma dairi sənədə uyğun olaraq, Daxili Qoşunlarda müasir tələblərə cavab verən tədris müəssisəsinin yaradılmasına başlanılmışdır.

Daxili Qoşunlar Komandanının 2001-ci il iyulun 5-də imzaladığı müvafiq əmrinə əsasən Daxili Qoşunların Tədris Mərhəzi yaradılmışdır.

Daxili işlər naziri Ramil Usubovun 2003-cü il sentyabrın 20-də imzaladığı əmrə əsasən Daxili Qoşunların Tədris Mərhəzinin bazasında "N" saylı hərbi hissə yaradılmışdır və Nazirlər Kabinetinin 17 aprel 2006-cı il tarixli qərarına əsasən, həmin hərbi hissənin nəzdində Daxili Qoşunların Orta İxtisas Həbi Məhtəbi yaradılmışdır.

2011-ci il fevralın 25-də isə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Sərəncamına əsasən Daxili Qoşunların Orta İxtisas Hərbi Məhtəbinin bazasında Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının Ali Hərbi Məhtəbi yaradılmışdır.

Tədris müəssisəsinin rəisi 2014-cü il fevralın 25-dən general-mayor İlqar Aydın oğlu Məmmədovdur.

Xüsusi Təyinatlı Dəstələri

 

Daxili Qoşunlarının xüsusi təyinatlıları 2011-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 93-cü ildönümü münasibətilə baş tutan hərbi paradda

Daxili Qoşunların xüsusi təyinatlı hərbi qulluqçulardan (əsasən gizirlərdən və zabitlərdən) ibarət xüsusi təyinatlı dəstələri mövcuddur. Həmin dəstərin hamısı vahid "Kommando" adı altında birləşiblər.

Hal-hazırda Daxili Qoşunların 9 Xüsusi Təyinatlı Dəstəsi mövcuddur.

• "Bəbir" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsi — gizirlərdən və zabitlərdən ibarət olan xüsusi təyinatlı dəstədir. 2020-ci ilin 27 sentyabr-10 noyabr tarixlərində baş verən Vətən müharibəsi zamanı "Bəbir" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsinin hərbi qulluqçuları Cəbrayıl şəhərinin, Hadrut qəsəbəsinin və Füzuli şəhərinin azad edilməsi uğrunda gedən döyüşlərdə savaşmışdır. Dəstə Komandiri Şixamir Qaflanov şəhid olmuşdur. Ölümündən sonra Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür. Qırmızı beret dərəsinə sahibdilər. Komandirlərinin adı gizli saxlanılır.
• "Əqrəb" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsi — gizirlərdən və zabitlərdən ibarət olan xüsusi təyinatlı dəstədir. 2020-ci ilin 27 sentyabr-10 noyabr tarixlərində baş verən Vətən müharibəsi zamanı "Əqrəb" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsinin hərbi qulluqçuları Cəbrayıl şəhərinin, Füzuli şəhərinin və Xocavənd şəhərinin azad edilməsi uğrunda gedən döyüşlərdə savaşmışdır. Dəstənin şəxsi heyətindən 6 nəfər şəhid olmuşdur. Qırmızı beret dərəsinə sahibdilər. Komandirləri "Qarabağ" ordenli mayor Ələsgər Muxtarovdur.
• "Gürzə" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsi — gizirlərdən və zabitlərdən ibarət olan xüsusi təyinatlı dəstədir. 2020-ci ilin 27 sentyabr-10 noyabr tarixlərində baş verən Vətən müharibəsi zamanı "Gürzə" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsinin hərbi qulluqçuları Füzuli şəhərinin və Şuşa şəhərinin azad edilməsi uğrunda gedən döyüşlərdə savaşmışdır. Dəstənin şəxsi heyətindən 7 nəfər şəhid olmuşdur. Qırmızı beret dərəsinə sahibdilər. Komandirləri "Zəfər" ordenli mayor Cavid Tağıyevdir.
• "Kobra" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsi — gizirlərdən və zabitlərdən ibarət olan xüsusi təyinatlı dəstədir. 2020-ci ilin 27 sentyabr-10 noyabr tarixlərində baş verən Vətən müharibəsi zamanı "Kobra" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsinin hərbi qulluqçuları Cəbrayıl şəhərinin, Füzuli şəhərinin və Şuşa şəhərinin azad edilməsi uğrunda gedən döyüşlərdə savaşmışdır. Dəstənin şəxsi heyətindən 9 nəfər şəhid olmuşdur. Qırmızı beret dərəsinə sahibdilər. Komandirləri Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı Füzuli İmrəliyevdir.
• "Pələng" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsi — gizirlərdən və zabitlərdən ibarət olan xüsusi təyinatlı dəstədir. 2020-ci ilin 27 sentyabr-10 noyabr tarixlərində baş verən Vətən müharibəsi zamanı "Pələng" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsinin hərbi qulluqçuları Murovdağ istiqamətində gedən döyüşlərdə, həmçinin Cəbrayıl şəhərinin və Şuşa şəhərinin azad edilməsi uğrunda gedən döyüşlərdə savaşmışdır. Dəstənin şəxsi heyətindən 11 nəfər şəhid olmuşdur. Komandirləri "Zəfər" ordenli mayor Zaur Rəhimovdur.
• "Yarasa" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsi — gizirlərdən və zabitlərdən ibarət olan xüsusi təyinatlı dəstədir. Qırmızı beret dərəsinə sahibdilər. Komandirlərinin adı gizli saxlanılır.
• "Şahin" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsi — gizirlərdən və zabitlərdən ibarət olan xüsusi təyinatlı dəstədir. 2020-ci ilin 27 sentyabr-10 noyabr tarixlərində baş verən Vətən müharibəsi zamanı "Şahin" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsinin hərbi qulluqçuları Murovdağ istiqamətində gedən döyüşlərdə savaşmışdır. Qırmızı beret dərəsinə sahibdilər. Komandirləri Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı Zəfər Yusibovdur.
• "Vaşaq" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsi — gizirlərdən və zabitlərdən ibarət olan xüsusi təyinatlı dəstədir. Qırmızı beret dərəsinə sahibdilər. Komandirlərinin adı gizli saxlanılır.
• "Yarasa" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsi — gizirlərdən və zabitlərdən ibarət olan xüsusi təyinatlı dəstədir. Qırmızı beret dərəsinə sahibdilər. Komandirlərinin adı gizli saxlanılır.

•  

Arsenalı

Silah arsenalı

Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunları müasir silahlarla təchiz olunmuşdur. Silah arsenalında 5 tipdə silahlar mövcuddur — avtomatlar, tapança-pulemyotlar, pulemyotlar, snayper tüfəngləri və qumbaraatanlar.

Daxili Qoşunların hərbi qulluqçuları əsasən Rusiya və ABŞ istehsalı olan avtomatlardan istifadə edirlər. Bunlar Rusiya istehsalı olan "AK-74", "AKM", "AKS-74U", ABŞ istehsalı olan "M4" və M16, Almaniya istehsalı olan "HK G3", İsrail istehsalı olan "TAR-21" və Azərbaycan istehsalı olan "Xəzri" avtomatlarıdır.

Tapança-pulemyotlardan Almaniya istehsalı "HK MP5" və İsrail istehsalı "Uzi", pulemyotlardan isə Rusiya istehsalı "PKM", ABŞ istehsalı "M240" və İsrail istehsalı "Negev" Daxili Qoşunların silah arsenalında yer almışdır.

Daxili Qoşunların silah arsenalında ən zəngin silah tipi snayper tüfəngləridir. Məhz yeddi dövlətin istehsalı olan snayper tüfəngləri qoşunların arsenalında yer almışdır. Bunlar Birləşmiş Krallıq istehsalı olan "Accuracy AW" və "RPA Rangemaster", Rusiya istehsalı olan "Draqunov (SVD)" və "Draqunov (SVU)", Türkiyə istehsalı olan "JNG-90" və "KNT-308", həmçinin ABŞ istehsalı olan "Remington 700", Almaniya istehsalı olan "HK PSG1", Finlandiya istehsalı olan "TRG-42" və Serbiya istehsalı olan "Zastava M93" snayper tüfəngləridir.

Silah Foto İstehsalçı Tipi Avtomatlar AK-74     Rusiya Avtomat AKM     Rusiya Avtomat AKS-74U     Rusiya Avtomat HK G3     Almaniya Avtomat TAR-21     İsrail Avtomat M4     ABŞ Avtomat M16     ABŞ Avtomat Xəzri —   Azərbaycan Avtomat Tapança-pulemyotlar HK MP5     Almaniya Avtomat Uzi     İsrail Avtomat Pulemyotlar PKM     Rusiya Əl pulemyotu M240     ABŞ Əl pulemyotu Negev     İsrail Əl pulemyotu

Silah Foto İstehsalçı Tipi Snayper tüfəngləri Draqunov (SVD)     Rusiya Snayper tüfəngi Draqunov (SVU)     Rusiya Snayper tüfəngi Zastava M93     Serbiya Snayper tüfəngi Remington 700     ABŞ Snayper tüfəngi Accuracy AW     Birləşmiş Krallıq Snayper tüfəngi RPA Rangemaster     Birləşmiş Krallıq Snayper tüfəngi JNG-90 —   Türkiyə Snayper tüfəngi KNT-308 —   Türkiyə Snayper tüfəngi TRG-42     Finlandiya Snayper tüfəngi HK PSG1     Almaniya Snayper tüfəngi Qumbaraatanlar AGS-30 —   Rusiya Qumbaraatan RPG-7     Rusiya Qumbaraatan M72 LAW     ABŞ TƏİR 9M133 Kornet —   Rusiya TƏİR

Nəqliyyat arsenalı

Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunları müasir nəqliyyat vasitələri ilə təchiz olunmuşdur. Nəqliyyat arsenalında 5 tipdə nəqliyyat vasitələri mövcuddur — zirehli döyüş maşınları, zirehli maşınlar, daşıma maşınları, daşıma avtobusları və vertolyotlar.

Daxili Qoşunların arsenalında Azərbaycan və Kanadanın birgə istehsalı olan AzCan "Sentry" və AzCan "Huron" zirehli döyüş maşınları, həmçinin Türkiyə istehsalı Otocar "Kobra" və Otocar "Əqrəb" zirehli döyüş maşınları yer almışdır.

Kütləvi iğtişaşların qarşısının alınması üçün Türkiyə istehsalı olan "TOMA" zirehli maşınından istifadə olunur. Kütləvi iğtişaşlar zamanı saxlanılanların daşınması üçün isə arsenalda Yaponiya istehsalı olan "Toyota Coaster" daşıma avtobusları yer almışdır.

Daxili Qoşunların hərbi qulluqçularının, həmçinin silahların və təminatların daşınması əsasən Rusiya istehsalı olan ZİL-131 və Ural-4320 maşınlarında aparılır.

Nəqliyyat vasitəsi	Foto	İstehsalçı	Tipi	Təyinatı
Zirehli döyüş maşınları
AzCan "Sentry"	—	Azərbaycan və Kanada	Zirehli döyüş maşını	Hərbi əməliyyatlar zamanı istifadə olunur
AzCan "Huron"	—	Azərbaycan və Kanada	Zirehli döyüş maşını	Hərbi əməliyyatlar zamanı istifadə olunur
Otocar "Kobra"		Türkiyə	Zirehli döyüş maşını	Hərbi əməliyyatlar zamanı istifadə olunur
Otocar "Əqrəb"		Türkiyə	Zirehli döyüş maşını	Hərbi əməliyyatlar zamanı istifadə olunur
Zirehli maşınlar
TOMA		Türkiyə	Zirehli maşın	Kütləvi iğtişaşların qarşısının alınmasında
Daşıma maşınları
ZİL-131		Rusiya	Daşıma maşını	Hərbi qulluqçuların və təminatların daşınmasında
Ural-4320		Rusiya	Daşıma maşını	Hərbi qulluqçuların və təminatların daşınmasında
Daşıma avtobusları
Toyota Coaster		Yaponiya	Daşıma avtobosu	Kütləvi iğtişaşlar zamanı saxlanılanların daşınmasında
Hava nəqliyyat vasitələri
Mil Mi-17		Rusiya	Vertolyot

Hərbi rütbələri

Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının cəlb olunan zabitlər üçün yeddi rütbə, vəzifəli zabitlər üçün isə on rütbəsi mövcuddur. Daxili Qoşunların rütbələri "Daxili qoşunların statusu" haqqında Azərbaycan Qanununun II fəslinə (Daxili qoşunların idarə olunması) əsasən təmzimlənir. Qanuna əsasən daxili işlər naziri ali zabit heyəinə aid hərbi rütbələrin verilməsi üçün zabitləri Azərbaycanın Prezidentinə təqdim edir. "Mayor" hərbi rütbəsindən "polkovnik" hərbi rütbəsinə qədər isə rütbələr daxili işlər nazirinin əmrinə əsasən verilir.

Daxili Qoşunların vəzifəli zabitlərinin rütbələrinin paqonları
Nişan	OF-10	OF-09	OF-08	OF-07	OF-06	OF-05	OF-04	OF-03	OF-02	OF-01
	—	—
			G/Polkovnik	G/Leytenant	G/Mayor	Polkovnik	P/Leytenant	Mayor	Kapitan	B/Leytenant	Leytenant	K/Leytenant
Daxili Qoşunların cəlb olunan zabitlərinin rütbələrinin şevronları
Nişan	—			OR-09	OR-08	OR-07	OR-06	OR-05	OR-04	OR-03	OR-02	OR-01
	—									—		yoxdur
				Baş gizir	Gizir	Kiçik gizir	Baş çavuş	Çavuş	Kiçik çavuş		Baş əsgər	Əsgər

Daxili Qoşunların Komandanlığı

Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının Komandanlığı dörd nəfərdən ibarətdir — Daxili Qoşunların Komandanından, Qərargah rəisindən, Şəxsi heyət üzrə İdarənin rəisindən və MTT İdarəsinin rəisindən. Qərargah rəisi Komandanın birinci müavini, Şəxsi heyət üzrə İdarənin rəisi və MTT İdarəsinin rəisi isə Komandanın müavinləri olurlar.

Daxili Qoşunların Komandanı həmdə daxili işlər nazirinin müavini hesab olunur. Daxili Qoşunların Komandanı, birinci müavini və müavinləri Azərbaycan Prezidenti tərəfindən vəzifəyə təyin edilir və azad olunur.

Vəzifə	Komandan	Təyin olunduğu tarix
Daxili Qoşunların Komandanı	Gen-ley. Şahin Məmmədov	15 noyabr 2013
Daxili Qoşunlar Komandanının birinci müavini — Qərargah rəisi	Gen-may. Tofiq Hüseynov	15 fevral 2018
Daxili Qoşunlar Komandanının müavini — Şəxsi heyət üzrə İdarənin rəisi	Gen-may. Vidadi Əliyev	14 sentyabr 2014
Daxili Qoşunlar Komandanının müavini — MTT İdarəsinin rəisi	Gen-may. Fəxrəddin Səmədov	12 aprel 2007

Komandanları və Qərargah rəisləri

1992-ci ildən 6 nəfər Daxili Qoşunların Komandanı vəzifəsində olmuşdur. Qoşunların ən uzun müddətli Komandanı Zahir Əsgər oğlu Həsənovdur. O, on il doqquz ay Daxili Qoşunların Komandanı olmuşdur. Qoşunların ən qısa müddətli Komandanı isə Rafiq Abbas oğlu Ağayevdir. O, cəmi bir ay Daxili Qoşunların Komandanı olmuşdur.

Sıra Daxili Qoşunların Komandanı Gəldiyi tarix Getdiyi tarix 1. Gen-may. Rafiq Abbas oğlu Ağayev 22. aprel 1992 22. may 1992 2. Fəhmin Əhmədpaşa oğlu Hacıyev 22. may 1992 16. iyun 1993 s. i. Qərargah rəisi səlahiyyətləri icra edirdi 16. iyun 1993 20. avqust 1993 3. Pol. Ramiz Xosrov oğlu Məmmədov 20. avqust 1993 18. iyun 1995 4. Pol. Elşən Lətif oğlu Kazımov 18. iyun 1995 17. yanvar 2003 5. Pol. Zahir Əsgər oğlu Həsənov 17. yanvar 2003 22. oktyabr 2013 s. i. Gen-may. Şirin Heydər oğlu Xəlilov 22. oktyabr 2013 15. noyabr 2013 6. Gen-may. Şahin İsgəndər oğlu Məmmədov 15. noyabr 2013 hal-hazırda

Sıra Daxili Qoşunların Qərargah rəisi Gəldiyi tarix Getdiyi tarix 1. Gen-may. Şirin Heydər oğlu Xəlilov 25. dekabr 2003 20. fevral 2017 s. i. Gen-may. Vidadi Əli oğlu Əliyev 20. fevral 2017 15. fevral 2018 2. Gen-may. Tofiq Vaqif oğlu Hüseynov 15. fevral 2018 hal-hazırda

Nişanları və təltifləri

Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunları Komandanı tərəfindən Daxili Qoşunların hərbi qulluqçularının "Qüsursuz xidmətə görə" 3-cü dərəcəli medalı, "Qüsursuz xidmətə görə" 2-ci dərəcəli medalı və "Qüsursuz xidmətə görə" 1-ci dərəcəli medalı, həmçinin "Daxili Qoşunlarının 20 illiyi" yubiley döş nişanı ilə təltif edilməsi haqqında əmr imzalamaq hüququna sahibdir.

Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının hərbi qulluqçularının hərbi geyimində fərqlənmə nişaları — döş nişanı (jeton) və qol nişanı (şevron) mövcuddur.

"Qüsursuz xidmətə görə" medalı "DİN DQ 20 illiyi" döş nişanı

Döş nişanı (jeton) Qol nişanı (şevron)   --

Mədəniyyətdə

 

Azərbaycanın Daxili Qoşunlarının nümunəvi-göstərici Hərbi Orkestri

Daxili Qoşunların nümunəvi-göstərici Hərbi Orkestri 1993-cü ilin noyabr ayında yaradılmışdır. Hal-hazırda Daxili Qoşunların nümunəvi-göstərici Hərbi Orkestri 115 nəfərdən ibarətdir. Bədii rəhbəri — baş hərbi dirijor İlqar Novruzovdur. Üzeyir Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının məzunu olan İlqar Novruzov hərbi orhestrin yarandığı birinci günlərdən xidmət edir. Daxili Qoşunların marşı, Alay marşları, Heydər Əliyevə həsr olunan "Parlaq Günəş" mahnısı, "Əsgər Anası" mahısı və digər əsərlər İlqar Novruzovun əməyinin məhsuludur. 2011-ci ildə İlqar Novruzova Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Sərəncamına əsasən Azərbaycanın "Əməhdar artisti" fəxri adı verilmişdir.

Daxili Qoşunların nümunəvi-göstərici Hərbi Orhestrinin rəisi Kapitan Hüseyn Əliyevdir. Hərbi dirijorlar gizir Mail Mailov və gizir Səbuhi Allahverdiyevdir. Nəfəsli və zərb alətləri ifaçıları gizir Valeri Xalidov, gizir Mahmud Aslanov, gizir Qədim Qənbərov, gizir Ruslan Rüstəmov, gizir Saşa Nəbiyev və gizir Seymur Cəfərovdur.

Daxili Qoşunların nümunəvi-göstərici Hərbi Orhestrinin nəzdində mahnı və rəqs ansamblı da fəaliyyət göstərir. Ansamblın rəhbəri Kapitan Cahangir Qurbanov, solistləri isə baş leytenant Zaur Əmiraslanov, leytenant Fidan Hacıyeva, gizir Vəsilə İbrahimova, gizir Rəna Əliyevadır.

Şəhidləri

 

Daxili Qoşunların Azərbaycanın ərazi bütövlüyü uğrunda şəhid olan hərbi qulluqçularının xatirəsinə ucaldılan abidə

1992–1994-cü illərdə baş verən Birinci Qarabağ müharibəsi zamanı ümumi olaraq Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının şəxsi heyətindən 680 nəfər şəhid olmuşdur, 5 nəfər itgin düşmüşdür, 1177 nəfər isə yaralanmışdır. Bu qəhrəmanlıq nümunələrinə görə 8-i ölümündən sonra olmaqla 9 nəfər Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.

•   Sahil Ələmdar oğlu Məmmədov — Hərbi Polis Alayının Komandiri idi. Zəngilan rayonunun müdafiəsi uğrunda gedən döyüşlərdə savaşmışdır və ağır yaralanmışdır. 08.10.1992-ci il tarixində Azərbaycan Prezidenti Əbülfəz Elçibəyin Sərəncamına əsasən Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.
•   Elşad Məmmədhənifə oğlu Yəhyayev — Taqım Komandiri idi. 1992-ci il iyunun 20-də Xocalı rayonunun müdafiəsi uğrunda gedən döyüşlərdə şəhid olmuşdur. 08.10.1992-ci il tarixində Azərbaycan Prezidenti Əbülfəz Elçibəyin Sərəncamına əsasən Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.
•   Ənvər Talış oğlu Arazov — Tərtər Alayının Komandiri idi. 1992-ci il noyabrın 2-də Ağdərə rayonunun Sırxavənd istiqamətində şəhid olmuşdur. 06.11.1992-ci il tarixində Azərbaycan Prezidenti Əbülfəz Elçibəyin Sərəncamına əsasən Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.
•   Fəxrəddin Vəliyyədin oğlu Nəcəfov — Ağdam rayonunda Hərbi Hissə Komandiri idi. 1992-ci il sentyabrın 4-də Ağdərə rayonunun Çıldıran istiqamətində şəhid olmuşdur. 06.11.1992-ci il tarixində Azərbaycan Prezidenti Əbülfəz Elçibəyin Sərəncamına əsasən Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.
•   Mətləb Kamran oğlu Quliyev — Daxili İşlər Nazirliyinin baş leytenantı idi. 1992-ci il avqustun 31-də Ağdərə rayonunun müdafiəsi uğrunda gedən döyüşlərdə şəhid olmuşdur. 06.11.1992-ci il tarixində Azərbaycan Prezidenti Əbülfəz Elçibəyin Sərəncamına əsasən Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.
•   İqor Vladimir oğlu Maxeyev — Daxili İşlər Nazirliyinin çavuşu idi. 1992-ci il avqustun 2-də Ağdərə rayonunun müdafiəsi uğrunda gedən döyüşlərdə şəhid olmuşdur. 06.11.1992-ci il tarixində Azərbaycan Prezidenti Əbülfəz Elçibəyin Sərəncamına əsasən Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.
•   Səxavət Ələmdar oğlu Məhərrəmov — Daxili İşlər Nazirliyinin əsgəri idi. 1992-ci il iyunun 27-də Ağdərə rayonunun müdafiəsi uğrunda gedən döyüşlərdə şəhid olmuşdur. 06.11.1992-ci il tarixində Azərbaycan Prezidenti Əbülfəz Elçibəyin Sərəncamına əsasən Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.
•   Ruslan Həmid oğlu Muradov — Daxili İşlər Nazirliyinin əsgəri idi. 1992-ci il avqustun 22-də Ağdərə rayonunun müdafiəsi uğrunda gedən döyüşlərdə şəhid olmuşdur. 06.11.1992-ci il tarixində Azərbaycan Prezidenti Əbülfəz Elçibəyin Sərəncamına əsasən Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.
•   Rövşən Abdulhüseyn oğlu Abdullayev — Taqım Komandiri idi. 1992-ci il sentyabrın 13-də Zəngilan rayonunun müdafiəsi uğrunda gedən döyüşlərdə şəhid olmuşdur. 15.11.1995-ci il tarixində Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin Sərəncamına əsasən Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.

2020-ci ilin 27 sentyabr-10 noyabr tarixlərin baş verən Vətən müharibəsi zamanı isə ümumi olaraq Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının şəxsi heyətindən 66 nəfər şəhid olmuşdur, 346 nəfər isə yaralanmışdır. 1-i ölümündən sonra olmaqla 4 nəfər Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.

•   Zəfər Qəzənfər oğlu Yusibov — "Şahin" XTD Komandiri idi. Murov zirvəsinin azad edilməsi uğrunda gedən döyüşlərdə savaşmışdır. 09.12.2020-ci il tarixində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Sərəncamına əsasən Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.
•   Füzuli Şiraslan oğlu İmrəliyev — "Kobra" XTD Komandiri idi. Cəbrayılın, Füzulinin və Şuşanın azad edilməsi uğrunda gedən döyüşlərdə savaşmışdır və yaralanmışdır. 09.12.2020-ci il tarixində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Sərəncamına əsasən Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.
•   Şixamir Oruc oğlu Qaflanov — "Bəbir" XTD Komandiri idi. Cəbrayılın, Füzulinin və Hadrut qəsəbəsinin azad edilməsi uğrunda gedən döyüşlərdə şəhid olmuşdur. 09.12.2020-ci il tarixində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Sərəncamına əsasən Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.
•   Nicad Mehman oğlu Bədəlov — Füzulinin və Şuşanın azad edilməsi uğrunda gedən döyüşlərdə savaşmışdır. 09.12.2020-ci il tarixində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Sərəncamına əsasən Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.

Daxili Qoşunlar Günü

  Əsas məqalə: Daxili Qoşunlar Günü

1995-ci il martın 9-da Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin imzaladığı müvafiq Fərmanla Daxili Qoşunların Azərbaycanın müstəqilliyi, ərazi bütövlüyü uğrunda erməni işğalçılarına qarşı döyüşə başladıqları gün — yəni 12 mart Daxili Qoşunlar Günü elan olunmuşdur.

Hər il 12 mart — Daxili Qoşunlar Günü Daxili İşlər Nazirliyi və Daxili Qoşunlar səviyyəsində qeyd olunur. Azərbaycan Prezidenti tərəfindən isə Daxili Qoşunlar Günü ərəfəsində qoşunların hərbi qulluqçuları orden və medallarla təltif olunurlar.

Həmçinin bax

• Xüsusi Təyinatlı Polis Dəstəsi

İstinadlar

1. Müdafiə Nazirliyi (27.09.2020). "Ermənistan Silahlı Qüvvələri bütün cəbhə boyu genişmiqyaslı təxribat törədib". www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin rəsmi saytı) (azərb.). 2020-09-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27.09.2020.
2. Müdafiə Nazirliyi (27.09.2020). "Bütün cəbhə boyu qoşunlarımız hücum əməliyyatına başlayıb". www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin rəsmi saytı) (azərb.). 2020-09-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27.09.2020.
3. Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası (20.04.2021). "Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının hərbi hissəsinin Döyüş Bayrağı haqqında Əsasnaməsinin və Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının hərbi hissəsinin Döyüş Bayrağının təsvirinin təsdiq edilməsi barədə Azərbaycan Prezidentinin 11 mart 2002-ci il tarixli 677 nömrəli Fərmanı". www.e-qanun.az ( (azərb.)). 2021-04-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20.04.2021.
4. Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin rəsmi saytı (20.04.2021). "Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının hərbi hissəsinin Döyüş Bayrağı haqqında Əsasnaməsinin və Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının hərbi hissəsinin Döyüş Bayrağının təsvirinin təsdiq edilməsi barədə Azərbaycan Prezidentinin 11 mart 2002-ci il tarixli 677 nömrəli Fərmanı". www.mia.gov.az ( (azərb.)). 2021-04-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20.04.2021.
5. Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının rəsmi saytı (20.04.2021). "Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının hərbi hissəsinin Döyüş Bayrağı haqqında Əsasnaməsinin və Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının hərbi hissəsinin Döyüş Bayrağının təsvirinin təsdiq edilməsi barədə Azərbaycan Prezidentinin 11 mart 2002-ci il tarixli 677 nömrəli Fərmanı". www.dq.mia.gov.az ( (azərb.)). 2021-04-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20.04.2021.
6. Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası (20.04.2021). "Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının emblemi haqqında Əsasnaməsinin və Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının embleminin təsvirinin təsdiq edilməsi barədə Azərbaycan Prezidentinin 11 mart 2002-ci il tarixli 676 nömrəli Fərmanı". www.e-qanun.az ( (azərb.)). 2021-04-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20.04.2021.
7. Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin rəsmi saytı (20.04.2021). "Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının emblemi haqqında Əsasnaməsinin və Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının embleminin təsvirinin təsdiq edilməsi barədə Azərbaycan Prezidentinin 11 mart 2002-ci il tarixli 676 nömrəli Fərmanı". www.mia.gov.az ( (azərb.)). 2021-04-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20.04.2021.
8. Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının rəsmi saytı (20.04.2021). "Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının emblemi haqqında Əsasnaməsinin və Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının embleminin təsvirinin təsdiq edilməsi barədə Azərbaycan Prezidentinin 11 mart 2002-ci il tarixli 676 nömrəli Fərmanı". www.dq.mia.gov.az ( (azərb.)). 2021-04-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20.04.2021.
9. Ordu.az (04.12.2019). "Daxili işlər naziri Vilayət Eyvazov Sumqayıtda yerləşən hərbi hissədə olub". www.ordu.az (azərb.). 2021-04-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 04.12.2019.
10. Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi (AzərTAC) (14.10.2015). "Daxili Qoşunların Sumqayıt şəhərində yerləşən "N" saylı hərbi hissəsində yeni yaşayış binasının açılışı olub". www.azertag.az (azərb.). 2021-04-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14.10.2015.
11. Nərimanov RİH (13.03.2014). "Nərimanov rayonunda yerləşən "N" saylı hərbi hissədə Daxili Qoşunların yaranmasının 22-ci ildönümü münasibətilə tədbir baş tutub". www.narimanov-ih.gov.az (azərb.). 2021-04-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13.03.2014.
12. Azəri Press Agentliyi (10.03.2010). "Daxili Qoşunların Nərimanov rayonunda yerləşən hərbi hissəsində zabitlər üçün yeni yaşayış binası istifadəyə verilib". www.apa.az (azərb.). 2021-04-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10.03.2010.
13. Sabunçu RİH (12.03.2021). "Azərbaycanın Prezidenti, Ali Baş Komandan cənab İlham Əliyev Daxili İşlər Nazirliyi Daxili Qoşunlarının yeni inşa olunan "N" saylı hərbi hissəsinin açılışına qatılıb". www.sabunchu-ih.gov.az (azərb.). 2021-04-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12.03.2021.
14. Azəri Press Agentliyi (12.03.2021). "Prezident İlham Əliyev hərbi hissəsinin açılışına qatılıb". www.apa.az (azərb.). 2021-04-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12.03.2021.
15. Ağstafa RİH (04.03.2020). "Azərbaycanın Prezidenti İlham Əliyev Daxili İşlər Nazirliyi Daxili Qoşunlarının yeni inşa olunan "N" saylı hərbi hissəsinin açılışına qatılıb". www.agstafa-ih.gov.az (azərb.). 2021-04-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 04.03.2020.
16. Samirə Kişiyeva (04.03.2020). "Ağstafada Daxili Qoşunların "N" saylı hərbi hissəsinin açılışına olub". www.1news.az (azərb.). 2021-04-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 04.03.2020.
17. Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi (AzərTAC) (12.03.2009). "Daxili Qoşunların əməliyyat taburunda mərasimi baş tutub". www.azertag.az (azərb.). 2021-04-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12.03.2009.
18. Azeridefence.com (19.01.2014). "Daxili Qoşunların Komandanı "N" saylı hərbi hissədə əsgər valideynləri ilə görüşüb". www.azeridefence.com (azərb.). 2021-04-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19.01.2014.
19. Azərbaycan Prezidentinin saytı (09.12.2020). "Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularına "Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı" adının verilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 09.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı". www.president.az ( (azərb.)). 2020-12-09 tarixində . İstifadə tarixi: 08.12.2020.
20. Azərbaycan Prezidentinin saytı (09.12.2020). "Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 09.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı". www.president.az ( (azərb.)). 2021-01-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 09.12.2020. Sitat səhvi: Xətalı <ref> etiketi; ":QZO" adı bir neçə dəfə müxtəlif məzmunla verilib Sitat səhvi: Xətalı <ref> etiketi; ":QZO" adı bir neçə dəfə müxtəlif məzmunla verilib
21. Daxili İşlər Nazirliyi (20.04.2021). "Daxili Qoşunların statusu haqqında Azərbaycanın Qanunu". www.mia.gov.az ( (azərb.)). 2021-04-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20.04.2021.
22. Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının rəsmi internet səhifəsi (01.04.2020). "Daxili Qoşunların Komandanı general-leytenant Məmmədov Şahin İsgəndər oğlu". www.dq.mia.gov.az ( (azərb.)). 2021-04-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 01.04.2021.
23. Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının rəsmi internet səhifəsi (01.04.2020). "Daxili Qoşunların Komandanının birinci müavini – Qərargah rəisi general-mayor Hüseynov Tofiq Vaqif oğlu". www.dq.mia.gov.az ( (azərb.)). 2021-04-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 01.04.2021.
24. Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının rəsmi internet səhifəsi (01.04.2020). "Daxili Qoşunların Komandanının müavini – Şəxsi heyət üzrə İdarəsinin rəisi general-mayor Əliyev Vidadi Əli oğlu". www.dq.mia.gov.az ( (azərb.)). 2021-04-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 01.04.2021.
25. Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının rəsmi internet səhifəsi (01.04.2020). "Daxili Qoşunların Komandanının müavini – MTT İdarəsinin rəisi general-mayor Səmədov Fəxrəddin Cavanşir oğlu". www.dq.mia.gov.az ( (azərb.)). 2021-04-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 01.04.2021.
26. Azərbaycan Prezidentinin saytı (24.04.2021). "Azərbaycan daxili işlər orqanlarının qulluqçularına "Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı" adının verilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 6 noyabr 1992-ci il tarixli 290 nömrəli Sərəncamı". www.president.az ( (azərb.)). 2021-04-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24.04.2021.
27. Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası (20.04.2021). "Azərbaycanın Daxili Qoşunlarının Gününün elan edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 9 mart 1995-ci il tarixli 297 nömrəli Sərəncamı". www.e-qanun.az ( (azərb.)). 2021-04-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20.04.2021.