fbpx
Wikipedia

Şərqi Türküstan İstiqlaliyyət hərəkatı

Noyabr 07, 2022

Şərqi Türkistan İstiqlaliyyət hərəkatı (uyğ. شەرقىي تۈركىستان مۇستەقىللىق ھەرىكىتى, çin {{{1}}}) — 1757-1759-cu illərdə Tzin imperiyası tərəfindən Şərqi Türkistanın (Uyğurustan) işğalı ilə əlaqədar yaranan milli azadlıq hərəkatı. Uyğurların teokratik dövləti ləğv edildi. Dövlət idarə edən iki hakim Xocalar qəbiləsinin üzvlərinin çoxu - Aktaqlıq və Karataqlıq qətlə yetirildi. Aktaqlıq nəslindən sağ qalan Samsak Xoca əvvəl Buxaraya, daha sonra isə Kokanda mühacirət etdi. Bölgənin hazırda ÇXR-in bir hissəsi olmasına baxmayaraq, hərəkat bu günə qədər fəallığını davam etdirir.

Müstəqillik tərəfdarlarının 1933-cü ildən istifadə etdiyi bayraq
1933 -cü ildən müstəqillik tərəfdarlarının istifadə etdiyi gerb (emblem)

Tarixi

1757-ci ildə Tsin dövləti Çin Cunqar xanlığının varlığına son qoydu. 1759-cu ildə bütün Qaşqar fəth edildi və bu ərazidə Sincan adlı yeni əyalət yaradıldı. Tsin rejiminin əleyhdarları buraya sürgün edilirdi. Burada Qansu vilayətindən Mancur və Çin qoşunları yerləşdirildi. Mancuriyadan solon və dahur dəstələri buraya yerləşdirilməyə başlandı. 1764-cü ildə bir neçə min sibo İli vadisinə köçürüldü.Burada mancur hərbi-əkinçilik qəsəbələri və Çin hərbi yaşayış məskənləri salındı. Həmçinin, buraya Mancur işğallarına müqavimət göstərən sürgün edilmiş uyğurlardan (tarançılar) əkinçilik yaşayış məntəqələri təşkil olundu. Çinlilər və dunqanlar da buraya köçürüldülər.

  • Yaşlikul gölü ətrafında döyüş, 1759-cu il

  • Yaralı uyğur döyüşçüsü, 1759-cu il

  • Kurman döyüşü, 1759-cu il

XIX əsrin I yarısı

XIX əsrin əvvəllərində Qaşqarda ictimai-siyasi vəziyyət kəskin şəkildə pisləşdi. Sincan qubernatorunun zəif idarəçiliyindən faydalanaraq, Mancur və Çin rəsmiləri şəxsi zənginləşmələri üçün mövqelərindən istifadə edərək özbaşınalıq edirdilər. Bundan əlavə, Çin tacirləri yerli məhsulları ucuz qiymətə alır, öz mallarını isə xüsusilə də çayı hədsiz baha satmaqla yerli əhalni amansızlıqla talan edirdilər. Bütün bunlar Tsin imperiyasının qonşu Kokand xanlığı ilə mürəkkəb münasibətləri fonunda baş verirdi. Mancur işğalçılarına qarşı çıxış edənlərə sığınacaq verən Kokand xanları onlardan Tsin hökumətinə qarşı təzyiq etmək üçün məharətlə istifadə edirdilər. Onlar bununla bölgədə mürəkkəb siyasət aparırdılar.

XIX əsrin əvvəllərində Kokandda yaşayan Qaşqarın keçmiş hökmdarlarının varisləri olan Samsak Xocanın oğulları - Cahangir və Yusif-Xoca bölgənin müstəqilliyini bərpa etmək üçün hərəkatın başında dayanmışdılar. 1820-ci ilin yayında Cahangir Kokanddan qırğızların yanına "qaçdı". O, burada bir neçə yüz atlıdan ibarət dəstə yığdı və payızda Tsin səddlərini aşdı. 1820-1827-ci illərin uyğur üsyanının yatırılması və Cahangirlə sonrakı mübarizə Tsin hökumətinə 10 milyon lyana başa gəldi. Bu üsyan Qaşqardakı Tsin hökmranlığının əsasını sarsıtdı və cəza dəstələrinin vəhşilikləri yeni bir müsəlman çıxışlarının başlamasına zəmin yaratdı. 1828-ci ildə Cahangirin tutulub edam olunmasından sonra, bütün ümidlər artıq Yusuf-Hocaya - Cahangirin qardaşına bağlandı. Xüsusilədə Kokand xanı onu intensiv şəkildə buna təhrik edirdi.

1830-cu ilin payızında Yusif dəstəsi ilə sərhədi keçdi və yeli əhali tərəfindən sevinclə qarşılandı. Cahangirin hərəkətlərindən dərslər çıxaran Yusif insanlara səxavətlə vədlər verirdi. O, xalqın böyük dəstəyi ilə Qaşqara daxil oldu. Lakin Yarkənddəki türbəyə edilən hücum uğursuzluqla başa çatdı. Üsyançılar orada böyük bir məğlubiyyətə uğradılar və bu hərəkatda dönüş nöqtəsi oldu. Üsyan tədricən zəifləməyə başladı. Əhali üsyana 1826-1827-ci illərdəkindən daha az dəstək verdi. Yusif Hocanın qoşunlarının soyğunçuluq əməlləri ona qarşı yerli sakinlər qəzəbi ilə nəticələndi. Yerli din xadimləri də Hocanı çox soyuq qarşıladı. Tsin hakimiyyəti iki islam təriqətinin dini düşmənçiliyindən məharətlə istifadə etdi. 1830-cu ilin oktyabrında əyalət hakimi Çanlin üsyançılara qarşı hücum etdi. 1830-cu ilin sonlarında Yusif Hoca bir neçə min tərəfdarı və əsirlər ilə sərhədə qaçdı və Kokand ərazisinə sığındı. Dörd ay davam edən üsyanın yatırılması xəzinəyə 8 milyon lyam hesabına başa gəldi.

1847-ci ildə Cahangirin qardaşı oğlanlarının rəhbərliyi altında yeni bir hərəkat "Yeddi Hocanın üsyanı" olaraq bilinən çıxış oldu. Lakin o, elə həmin ildə yatırıldı. 1857-ci ildə Qaşqarda Vəlixan-tyurya (Cahangirin qardaşı oğlu) rəhbərliyi ilə üsyan başladı. Lakin üsyan 1858-ci ilin avqustunda vəhşicəsinə yatırıldı. Bir çox üsyançı Kokanda qaçmağa müvəffəq oldu.

XIX əsrin II yarısı

1874-cü ildə imperator sarayında bu mövzuda müzakirə təşkil etmək təklif edildi. Çin aristokratiyası Şərqi Türkistanı yenidən itaət altına almağa çalışırdı. Beləliklə 1875-ci il martın 10-da Çzo Çzyntanqın Sincan barədə düşüncələrini öyrənmək üçün ona ayrıca gizli sənəd göndərildi. Çzo Çzyntanqdan Sincanda imperiyanın hakimiyyətini yenidən əlində olan qüvvələr ilə bərpa edə biləcəyi barədə dəqiq cavab verilməsi istənildi. Qeyd olunan sənədin əhəmiyyəti o qədər böyük idi ki, onu Pekindən Lançjouyaa çatdırmaq üçün cəmi 9 gün vaxt verilmişdi. Çzo Çzyntanq sənədi 1875-ci il martın 19-da aldı. O, demək olar ki, bir aydan sonra 1875-ci il aprelin 12-də ətraflı bir hesabatla cavab verdi (19 cüt səhifə). Onun göndərdiyi cavabda deyilirdi ki, Sincan kampaniyası hərbi-dəniz proqramının həyata keçirilməsi vəziyyətindən asılı olmayaraq tam qələbə qazanana qədər aparılmalıdı. Hökumət Çzo Çzyntanqın hesabatını aldıqdan bir qədər sonra, 1875-ci ilin aprelində imperator onu Sincanda hərbi işlər üzrə müvəkkil təyin etdi. Bununlada rəsmi olaraq Sincanda hərbi kampaniyaya start verildi.

1875-ci ildə Çzo Çzyntanq 70 minlik ordusu ilə Cunqariyanı yenidən tabe etmək üçün səfərə çıxdı. O, məhərətlə Yaqub bəydə rəsmi Pekinin Tsin imperiyası tərkibində Qaşqara muxtariyyət verəcəyinə inam yaratdı. Buna görə də Cunqariya demək olar ki, döyüşsüz ələ keçirildi. Bundan sonra 1877-ci ilin aprel ayının ortalarında qəflətən Yettişara qarşı Lyu Çzuntanın komandanlığı altında yaxşı silahlanmış 180 batalyonu göndərdi. Biyanhunun dəstələrinin və digər dunqan komandirlərinin köməyinə baxmayaraq Yaqub bəyin qoşunları məğlub oldu. 1877-ci ilin mayında Yaqub bəyi zəhərləyərək öldürdülər. Onun ölümündən sonra Yettişar üç düşmən hissəyə parçalandı. Lyu Çzuntanın qoşunları Qaşqarı, Yarkəndi və Xotanı tutdu. Çzo Çzyntanq müharibədəki qələbənin əsas şərti kimi Urumçini ələ keçirmək hesab edirdi. O, bu işə böyük əhəmiyyət verirdi. Urumçi şəhəri Çin qoşunları tərəfindən 1876-cı ilin 17 avqusunda tutuldu.

1877-ci ilin dekabrında bütün Şərqi Türkistan işğal edildi. Cəza dəstələri minlərlə müsəlman türklərini edam etdi, on minlərlə insan həbsxanaya atıldı. Biyanhu dunqan dəstələri ilə Rusiya ərazisində sığınacaq tapdı. Tsin sülaləsinin hakimiyyəti Sincan ərazisində quruldu. Sankt-Peterburq müqaviləsindən sonra isə Rusiya İli ərazisini Çinə qaytardı.

1884-cü ildə Urumçi inzibati mərkəz olmaqla Sincan əyaləti təşkil edildi.

XX əsrin I yarısı

Tzin sülaləsinin süqutundan sonra bölgə əsasən Çin Respublikası hökumətinin nəzarətindən çıxdı. Bölgədə geniş azadlıq hərəkatı vüssət almağa başladı. 1931-ci ildə Çin hakimiyyəti Şərqi Türkistandakı muxtar Kumul və Turfan xanlıqlarını ləğv etməsi Hacı Niyazi Xocanın rəhbərliyi ilə 1931-ci il fevralın 20-də uyğur üsyanın başlamasına səbəb oldu. Əvvəlcə üsyan Komul bölgəsini əhatə etdi, sonra Mahmud Muhitinin rəhbərlik etdiyi Turfana da yayıldı. Demək olar ki, paralel olaraq, Məhəmməd Əmin Buğra və Sabit Damollanın rəhbərliyi ilə Xotanda üsyana qoşuldu. Qısa müddət sonra Şərqi Türkistanın digər bölgələrini: Qaşqar və Külçəni də üsyan alovu bürüyür. Üsyançılar tərəfindən Qaşqar şəhərinin ələ keçirilməsi ilə 1933-cü il noyabrın 12-də paytaxtı Qaşqar şəhəri olmaqla Şərqi Türkistan Türk İslam Respublikası elan edildi. Hacı Niyazi Xoca yeni Respublikanın Prezidenti, Sabit Damolla Baş naziri və Mahmud Muhiti Müdafiə Naziri seçildi.

 
İkinci Şərqi Türkistan Respublikasının ərazisi qırmızı ilə işarələnib

Lakin respublikanın ömrü uzun olmadı SSRİ və Çin qoşunlarının dəstəyi ilə 1934-cü ildə hueylərin səhra komandirləri (Nankin Çin hökumətinin müttəfiqləri) tərəfindən Qaşqarın ələ keçirilməsi nəticəsində ŞTİR süquta uğradı. Lakin əslində respublika 1937-ci ilə qədər yaşamışdı. Belə ki, 1937-ci ildə 1934-cü ildən sonra Qaşqar və ətrafına nəzarət edən Niyaz Kamal və Kiçik Axundun komandanı olduqları Altıncı Uyğur Diviziyası SSRİ və Çin qoşunları tərəfindən birlikdə məğlubiyyətə uğradıldı.

Buna baxmayaraq, Çin bölgəni tam nəzarətə ala bilmədi. Şərqi Türkistan İstiqlaliyyət hərəkatı İkinci Şərqi Türkistan Respublikasının da yaradılması ilə nəticələndi. 1944-1949-cu illərdə Çin Respublikasının Sintszyan (tarixi Şərqi Türkistanın şimal hissəsi) əyalətinin üç (İli,Taçen, Altay) şimal dairəsinin ərazisində SSRİ yönümlü olsa da müstəqil respublika qurulmuşdu. Belə ki, 1946-cı il ərzində Şərqi Türkistan Respublikası Sincan Koalisiya Hökumətində təmsil olunsa da, müstəqilliyini qoruyurdu. 1947-ci ilin avqustunda Şərqi Türkistan Cümhuriyyəti rəsmiləri Koalisiyadan çıxdıqlarını bəyan etdilər. Onlar Şərqi Türkistanın bütün ərazilərinin Çin hakimiyyətindən azad edilməli olduğunu bildirərək müstəqilliklərini yenidən bəyan etdilər. Sincanın qalan hissəsi Homindanın nəzarəti altında idi. 1949-cu ilin sonlarında müstəqillik tərafdarı olan onun əsas rəhbərlərinin və yaradıcılarının çoxu Pekinə ÇXR ilə danışıqlarda iştirak etmək üçün gedərkən SSRİ ərazisində qəzaya düşərək həlak oldular. 1950-ci ilin sonlarında Çin Xalq Azadlıq Ordusu İkinci Şərqi Türkistan Respublikasının ərazisinin çox hissəsini ələ keçirmiş və onun müstəqiliyinə son qoymuşdu. Bütün bölgə Çin Xalq Respublikasının (ÇXR) tərkibində Sincan-Uyğur Muxtar Rayonu olaraq adlandırıldı. Şərqi Türkistan Respublikası tərəfindən nəzarət olunan ərazinin böyük hissəsi sonradan İli-Qazax Muxtar dairəsinin tərkibinə daxil edildi.

XX əsrin II yarısı

 
Dünya Uyğur Qurultayı üzvləri, 14 sentyabr 2004 -cü ildə Kapitoli qarşısında

SSRİ Baş Kəşfiyyat İdarəsinin keçmiş zabiti Anatol Taras, 1970-ci illərin əvvəllərində, ÇXR ilə müharibə olacağı təqdirdə, BKİ-nin gizli uyğur şəbəkəsi yaratmağa çalışdığını və sonradan uyğurların bunun əsasında silahlı müqavimət başladı bir sıra "inqilabi təşkilatlar" yaratdıqlarını iddia edirdi. 1991-ci ildə SSRİ-nin dağılmasından sonra "Qərbi Türkistan"ın (Qazaxıstan, Qırğızıstan, Tacikistan, Türkmənistan və Özbəkistan) azad edilməsindən sonra Uyğurustanın yaradılması və Şərqi Türkistanın Çindən azad edilməsi çağırışları bütün dünyada yenidən səslənməyə başladı.

1970 -ci illərin sonlarından etibarən Çin iqtisadi islahatı qeyri-bərabər bölgə inkişafını ağırlaşdırdığından, uyğurlar Sincan şəhərlərinə köçərkən, bəzi hanlar da müstəqil iqtisadi inkişaf naminə Sincan şəhərlərinə köçürdülər. Artan etnik təmas və işçi rəqabəti, 1990-cı illərdəki uyğur separatçı terrorizminə təsadüf etdi, məsələn 1997-ci ildə Ürümçi avtobusunun partlaması bunun nümunəsidir.

Polisin Ramazan ayında separatçı şübhəlilərə etdiyi basqınlar, ən azı 9 adamın ölümünə səbəb olan Külçə hadisələri kimi bilinən bir epizodda 1997-ci ilin fevral ayında şiddətə çevrilən kütləvi nümayişlərə səbəb oldu. 25 fevral 1997-ci ildə Urumçidə avtobusun partladılması, ehtimal ki, Külçədəki hadisədən sonra repressiyaya cavab olaraq 9 nəfəri öldürüldü, 68 nəfəri yaralandı. Şərqi Türkistan Milli Konqresinin keçmiş sədri, tanınmış uyğur fəalı Erkin Alptəkin, separatçı şiddət mövzusunda danışarkən bunları demişdir: "Hərəkətimizi səlahiyyətsizləşdirdiyimiz üçün dialoqa xüsusi diqqət yetirməli və gənclərimizi şiddətdən xəbərdar etməliyik."

XXI əsr

2007-ci ildə Akto uyezdində islamçılarla ÇXR polisi arasında döyüş baş verdi. Çin mətbuatı ümumiyyətlə uyğurların hökumət əleyhinə etirazlarından xəbərlər vermir və onları "terrorçu" və "ekstremist" adlandırır. Lakin 2008-ci ildə Şərqi Türkistanda baş verən iğtişaşlar barədə məlumatlar beynəlxalq mediaya sızmışdı.

2009-cu il 5-7 iyulda Urumçi iğtişaşları ən iri kütləvi şıxışlar sayılır. Çinin cənubunda yerləşən Şaoquanda baş vermiş hadisəyə etiraz üçün başlanmışdı. Həmin hadisə zamanı iki uyğur qətlə yetirilmişdi. Polis isə məsələ barədə araşdırma başlatmışdı. Hər halda, müşahidəçilər etirazların iğtişaşlara çevrilməsinin səbəbi məsələsində qəti fikrə sahib deyillər. Mərkəzi Çin hakimiyyəti iddia edir ki, iğtişaşlar xaricdən, daha dəqiq desək Dünya Uyğur Qurultayı və onun rəhbəri Rəbiyyə Qədir tərəfindən təşkil edilmişdir. Rəbiyyə Qədir iddiaları rədd edərək bildirmişdir ki, o, Çin uyğurlarının öz müqəddaratını təyin etmə yolunda şiddətə müraciəti qəbul etmir. Çin Xalq Respublikası rəsmilərinin açıqladığı rəqəmə görə əksəriyyəti hanlardan olmaqla, ümumilik 197 nəfər həyatını itirmiş, 1721 nəfər yaralanmış, xeyli sayda maşın və bina dağıdılmışdı. İğtişaş günlərindəki polis axtarışları zamanı yoxlanılan bir çox uyğur yoxa çıxdı. Human Rights Watchun bildirdiyi məlumata görə, belə halların sayı 43 nəfərdir. Uyğur mühacirlərin isə dediyinə görə isə iğtişaşalar zamanı 600 nəfər qətlə yetirilmişdir..

Dünya Uyğur Konqresi

 
Dünya Uyğur Qurultayının rəhbəri Rəbiyyə Qadir və katıb Alim Saitov

1992-ci ildə Türkiyənin İstanbul şəhərində Türkiyə Quru Qoşunları təqaüdçü general-mayor Rza Bekin (daha sonra Şərqi Türkistan Vəqfi başçısı ve Dünya Uyğur Qurultayı fəxri başçısı) və yandaşları tərəfindən qurulan Şərqi Türkistan Milli Qurultayından sonra İsmayıl Cengizin liderliyi ilə qurulan və Şərqi Türkistan Milli Mərkəzinin dəvəti ilə İstanbulda edilən müşavirə iclaslarından sonra qurulan Şərqi Türkistan Qurultayı ilə 1996-cı ildə Almaniyanın Münhen şəhərində Dolkun İsa ve yandaşları tərəfindan qurulan Dünya Uyğur Gənclər Qurultayı kimi kiçik təşkilatlar, 2004-cü ildə Erkin Alptəkinin başçılığında birləşdirilərək Dünya Uyğur Qurultayı yaradılmışdır. Daha sonra bu ad Şərqi Türkistan (Uyğurustan) Qurultayı olaraq dəyişdirildi. Bu dəyişikliyə görə Şərqi Türkistanın bütövlüyünü qoruyan bir qrup uyğur, qazax, qırğız və özbəklərlə birlikdə 2004-cü ildə ilində Sürgündəki Şərqi Türkistan Hökumətinin ətrafında birləşdilər. Hazırda Dünya Uyğur Qurultayına Rəbiyyə Qədir rəhbərlik edir. Təşkilatın qərargahı Münhendə yerləşir.

Şərqi Türkistanın İslam hərəkatı

Həsən Mahsuma tərəfindən 1996-cı ildə yaradılmışdır. Həsən Mahsuma 2003-cü ildə Pakistan xüsusi ximət orqanları tərəfindən öldürülmüşdür. İdeoloji cəhətdən təşkilat radikal sünni qruplara yaxındır, keçmiş lider Həsən Mahsum Qaşqarda tanınmış bir ilahiyyatçı idi. Siyasi inancına görə üç il Çinin cəzaçəkmə koloniyasında həbsdə yatmışdır. Çin mətbuatının yazdığına görə, hərəkatın Əfqanıstanda silahlılara təlim keçmək üçün düşərgələri var idi. Lakin onların varlığı ilə bağlı etibarlı məlumat yoxdur.

İstinadlar

  1. 刘, 霖映. "马长寿同治回变《调查》序言一些偏说之辨析——读《同治年间陕西回民起义历史调查记录》". 怀化学院学报2014 (2): 43–46. 1 April 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 9 September 2018.
  2. H. A. R. Gibb. Encyclopedia of Islam, Volumes 1–5. Brill Archive. n.d. səh. 849. ISBN 90-04-07164-4. 29 April 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 26 March 2011.
  3. ↑ Great Britain. Parliament. House of Commons. Accounts and papers of the House of Commons. Ordered to be printed. 1871. səh. 35. 8 April 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 28 June 2010.
  4. 《上总理各国事务衙门》，《左文襄公全集》书牍，卷一三，页一。
  5. John King Fairbank; Kwang-Ching Liu; Denis Crispin Twitchett, eds.Late Ch'ing, 1800–1911. Volume 11, Part 2 of The Cambridge History of China Series (illustrated). Cambridge University Press. 1980. səh. 227. ISBN 0-521-22029-7. 18 May 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 18 January 2012.
  6. Olivieri, Chiara. Religious Independence of Chinese Muslim East Turkestan "Uyghur" // In Dingley, James; Mollica, Marcello (eds.). Understanding Religious Violence: Radicalism and Terrorism in Religion Explored Via Six Case Studies. 2018. ISBN 9783030002848. 2022-04-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  7. AP. "TUNGAN RAIDERS MASSACRE 2,000". The Miami News. 17 March 1934.[ölü keçid]
  8. Associated Press Cable. "TUNGANS SACK KASHGAR CITY, SLAYING 2,000". The Montreal Gazette. 17 March 1934. 24 October 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 31 July 2021.
  9. The Associated Press. "British Officials and 2,000 Natives Slain At Kashgar, on Western Border of China". The New York Times. 17 March 1934. 22 February 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 31 July 2021.
  10. AP. "2000 Killed In Massacre". San Jose News. 17 March 1934. 29 October 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 31 July 2021.
  11. David D. Wang. Under the Soviet shadow: the Yining Incident : ethnic conflicts and international rivalry in Xinjiang, 1944-1949 (illustrated). Hong Kong: The Chinese University Press. 1999. səh. 53. ISBN 962-201-831-9. 2021-04-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-06-28.(Original from the University of Michigan)
  12. . Archived from the original on 2016-03-04. İstifadə tarixi: 2021-07-31.
  13. Hopper, Webber, 2009. səh. 173–175
  14. "China: Human Rights Concerns in Xinjiang". Human Rights Watch Backgrounder. Human Rights Watch. 17 October 2001. 12 November 2008 tarixində . İstifadə tarixi: 4 December 2016.
  15. Priniotakis, Manolis. "China's Secret Separatists". The Prospect. 19 December 2001. 11 October 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
  16.  (alm.)
  17. Massive Gewalt bei Demo in China — 140 Tote 2009-07-09 at the Wayback Machine (alm.)
  18. China will Aufständische hinrichten 2012-01-23 at the Wayback Machine (alm.)
  19. El Gobierno chino promete mano dura para quienes protejan a los responsables de la revuelta (isp.)
  20. китайский террорист застрелен в Пакистане 2016-03-05 at the Wayback Machine. 23.12 05:31 | MIGnews.com
  21. В декабре 1996 года лидер талибов мулла Омар утверждал, что они отвергли просьбу Вашингтона разместить в Афганистане лагеря по подготовке уйгурских сепаратистов из соседнего Китая "Архивированная копия". 2014-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-05-02. (#parameter_ignored_suggest).

Ədəbiyyat

  • Mesny, William. Mesny's Chinese Miscellany. Vol. IV. Shanghai. 1905.
  • Andreyev, Alexandre. Soviet Russia and Tibet: The Debarcle of Secret Diplomacy, 1918–1930s. Volume 4 of Brill's Tibetan Studies Library, V.4 (illustrated). Brill. 2003. ISBN 90-04-12952-9. 2020-12-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Andreyev, Alexandre. The Myth of the Masters Revived: The Occult Lives of Nikolai and Elena Roerich. Brill. 2014. ISBN 978-90-04-27043-5. 2020-08-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Baabar. Kaplonski, Christopher (ed.). Twentieth Century Mongolia, Volume 1 (illustrated). White Horse Press. 1999. ISBN 1-874267-40-5. 2022-04-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Linguistic Typology, Volume 2. Association for Linguistic Typology. Mouton de Gruyter. 1998. 2014-07-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Islamic Culture, Volumes 27-29. Islamic Culture Board. Deccan. 1971. ISBN 0-8420-1704-6. 2022-04-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Ethnological information on China. Volume 16; Volume 620 of JPRS (Series). CCM Information Corporation. n.d. [196?]. 2022-06-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Turkestan // The Encyclopaedia Britannica: A Dictionary of Arts, Sciences, and General Literature. Volume 23 (9). Maxwell Sommerville. 1894. səh. 681. 2022-05-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Inner Asia, Volume 4, Issues 1-2. Contributor: University of Cambridge. Mongolia & Inner Asia Studies Unit. The White Horse Press for the Mongolia and Inner Asia Studies Unit at the University of Cambridge. 2002. ISBN 0-8047-2933-6. 27 April 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Journal of the North-China Branch of the Royal Asiatic Society, Volume 10. Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland. North-China Branch. Shanghai : Printed at the "Celestial Empire" Office 10-Hankow Road-10.: The Branch. 1876. 1 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland. North China Branch, Shanghai. Journal of the North China Branch of the Royal Asiatic Society, Volume 10. Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland. North-China Branch. Shanghai : Printed at the "Celestial Empire" Office 10-Hankow Road-10.: Kelly & Walsh. 1876. 1 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Great Britain. Parliament. House of Commons. Parliamentary Papers, House of Commons and Command, Volume 51. H.M. Stationery Office. 1871. 1 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Great Britain. Parliament. House of Commons. Papers by Command, Volume 101. H.M. Stationery Office. 1914. 1 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Great Britain. Foreign Office. Historical Section, George Walter Prothero. Handbooks Prepared Under the Direction of the Historical Section of the Foreign Office, Issues 67-74. H.M. Stationery Office. 1920. 4 July 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Great Britain. Foreign Office. Historical Section. George Walter Prothero (ed.). China, Japan, Siam. Volume 12 of Peace Handbooks, Great Britain. Foreign Office. Historical Section. 1973. ISBN 0-8420-1704-6. 4 July 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Bellér-Hann, Ildikó. Situating the Uyghurs Between China and Central Asia. Ashgate. 2007. ISBN 978-0-7546-7041-4. 2022-04-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Bellér-Hann, Ildikó. Community Matters in Xinjiang, 1880–1949: Towards a Historical Anthropology of the Uyghur. BRILL. 2008. ISBN 978-90-04-16675-2. 2022-04-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Biran, Michal. The Empire of the Qara Khitai in Eurasian History: Between China and the Islamic World. Cambridge University Press. 2005. ISBN 978-0-521-84226-6. 2022-04-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Bovingdon, Gardner. The Uyghurs: Strangers in Their Own Land. Columbia University Press. 2010. ISBN 978-0-231-51941-0. 2019-04-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Benson, Linda; Svanberg, Ingvar C. China's Last Nomads: The History and Culture of China's Kazaks (illustrated). M.E. Sharpe. 1998. ISBN 1-56324-782-8. 2020-08-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Benson, Linda. The Ili Rebellion: The Moslem Challenge to Chinese Authority in Xinjiang, 1944–1949. M.E. Sharpe. 1990. ISBN 978-0-87332-509-7. 2020-06-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • BURNS, john f. "ON SOVIET-CHINA BORDER, THE THAW IS JUST A TRICKLE". The New York Times. 6 July 1983. 1 July 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 12 May 2014.
  • Bretschneider, E. Notices of the Mediæval Geography and History of Central and Western Asia. Trübner & Company. 1876. 1 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Bridgman, Elijah Coleman; Williams, Samuel Wells. The Chinese Repository, Vol. V, From May 1836 to April 1837 (reprint). Canton: Maruzen Kabushiki Kaisha. 1837. 2022-04-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Clarke, Michael E. Xinjiang and China's Rise in Central Asia - A History. Taylor & Francis. 2011. ISBN 978-1-136-82706-8. 13 June 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Clarke, Michael Edmund. In the Eye of Power: China and Xinjiang from the Qing Conquest to the 'New Great Game' for Central Asia, 1759–2004 (PDF) (Tezis). Brisbane, Queensland: Dept. of International Business & Asian Studies, Griffith University. 2004. 12 February 2011 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib.
  • Croner, Don. (PDF). dambijantsan.doncroner.com. Ulaan Baatar: Don Croner. 2009. 3 September 2014 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 August 2014.
  • Croner, Don. (PDF). dambijantsan.doncroner.com. Ulaan Baatar: Don Croner. 2010. 11 January 2016 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 August 2014.
  • Crowe, David M. War Crimes, Genocide, and Justice: A Global History. Palgrave Macmillan. 2014. ISBN 978-1-137-03701-5. 1 May 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 22 April 2014.
  • Dankoff, Robert. From Mahmud Kaşgari to Evliya Çelebi. Isis Press. 2008. ISBN 978-975-428-366-2. 2022-04-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Debata, Mahesh Ranjan. China's Minorities: Ethnic-religious Separatism in Xinjiang. Central Asian Studies Programme (illustrated). Pentagon Press. 2007. ISBN 978-81-8274-325-0. 1 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Dickens, Mark. . OXUS COMMUNICATIONS. 1990. 23 October 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 May 2014.
  • Dillon, Michael. Contemporary China – An Introduction. Routledge. 2008. ISBN 978-1-134-29054-3. 1 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Dillon, Michael. Xinjiang: China's Muslim Far Northwest. Routledge. 2003. ISBN 1-134-36096-7. 14 June 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Dupree, Louis; Naby, Eden. Black, Cyril E. (ed.). The Modernization of Inner Asia. Contributor: Elizabeth Endicott-West (reprint). M.E. Sharpe. 1994. ISBN 0-87332-779-9. 24 March 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 24 April 2014.
  • Dunnell, Ruth W.; Elliott, Mark C.; Foret, Philippe; Millward, James A. New Qing Imperial History: The Making of Inner Asian Empire at Qing Chengde. Routledge. 2004. ISBN 1-134-36222-6. İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Dwyer, Arienne M. Salar: A Study in Inner Asian Language Contact Processes, Part 1 (illustrated). Otto Harrassowitz Verlag. 2007. ISBN 978-3-447-04091-4. 1 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Elliott, Mark C. The Manchu Way: The Eight Banners and Ethnic Identity in Late Imperial China (illustrated, reprint). Stanford University Press. 2001. ISBN 0-8047-4684-2. 1 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Fairbank, John K., ed.The Cambridge History of China: Volume 10, Late Ch'ing 1800–1911, Part 1. Cambridge University Press. 1978. ISBN 0-521-21447-5. 24 March 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Fisher, Richard Swainson. The book of the world, Volume 2. J. H. Colton. 1852.
  • Forbes, Andrew D. W. Warlords and Muslims in Chinese Central Asia: A Political History of Republican Sinkiang 1911–1949 (illustrated). CUP Archive. 1986. ISBN 0-521-25514-7. 4 July 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Gernet, Jacques. A History of Chinese Civilization (illustrated, reprint, revised). Cambridge University Press. 1996. ISBN 0-521-49781-7. İstifadə tarixi: 24 April 2014.
  • Gladney, Dru C. Dislocating China: Reflections on Muslims, Minorities, and Other Subaltern Subjects. University of Chicago Press. 2004. ISBN 978-0-226-29776-7. 2022-04-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Gorelova, Liliya M., ed.Handbook of Oriental Studies Section 8 Uralic & Central Asian Studies, Manchu Grammar. Volume Seven Manchu Grammar. Brill Academic Pub. 2002. ISBN 90-04-12307-5. 7 July 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 6 May 2014.
  • Gunaratna, Rohan; Acharya, Acharya; Pengxin, Wang. Ethnic Identity and National Conflict in China. Palgrave Macmillan US. 2010. ISBN 978-0-230-10787-8. 2022-04-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Guo, Sujian; Guo, Baogang. Guo, Sujian; Guo, Baogang (eds.). Challenges facing Chinese political development (illustrated). Lexington Books. 2007. ISBN 978-0-7391-2094-1. 10 July 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Guo, Baogang; Hickey, Dennis V., eds.Toward Better Governance in China: An Unconventional Pathway of Political Reform (illustrated). Lexington Books. 2009. ISBN 978-0-7391-4029-1. 1 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Harris, Rachel. Singing the Village: Music, Memory and Ritual Among the Sibe of Xinjiang (illustrated). Oxford University Press. 2004. ISBN 0-19-726297-X. 1 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Hansen, Valerie. The Silk Road: A New History. Oxford University Press. 2012. səh. 226. ISBN 978-0-19-993921-3.
  • Hopper, Ben; Webber, Michael, "Migration, Modernisation and Ethnic Estrangement: Uyghur migration to Urumqi, Xinjiang Uyghur Autonomous Region, PRC", Inner Asia, Global Oriental Ltd, 11 (2), 2009: 173–203, doi:10.1163/000000009793066460
  • Howell, Anthony J. Population Migration and Labor Market Segmentation: Empirical Evidence from Xinjiang, Northwest China. Michigan State University. 2009. ISBN 978-1-109-24323-9. İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Juntunen, Mirja; Schlyter, Birgit N., eds.Return to the Silk Routes (illustrated). Routledge. 2013. ISBN 978-1-136-17519-0. 1 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Kadeer, Rebiya. Dragon Fighter: One Woman's Epic Struggle for Peace with China. Kales. 2009. ISBN 978-0-9798456-1-1.
  • Kaltman, Blaine. Under the Heel of the Dragon: Islam, Racism, Crime, and the Uighur in China. Ohio University Press. 2007. ISBN 978-0-89680-254-4. 2022-04-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Kim, Hodong. Holy War in China: The Muslim Rebellion and State in Chinese Central Asia, 1864–1877 (illustrated). Stanford University Press. 2004. ISBN 0-8047-6723-8. 2014-01-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Kim, Kwangmin. Saintly Brokers: Uyghur Muslims, Trade, and the Making of Qing Central Asia, 1696–1814. University of California, Berkeley. 2008. ISBN 978-1-109-10126-3. 2016-12-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30 – ProQuest vasitəsilə.
  • Lattimore, Owen. Nationalism and Revolution in Mongolia. Brill Archive. 1955. 2020-08-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Lorge, Peter. War, Politics and Society in Early Modern China, 900–1795. Routledge. 2006. ISBN 1-134-37286-8. 2020-08-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Levene, Mark. Empires, Native Peoples, and Genocides // In Moses, A. Dirk (ed.). Empire, Colony, Genocide: Conquest, Occupation, and Subaltern Resistance in World History. Oxford and New York: Berghahn. 2008. 183–204. ISBN 978-1-84545-452-4. 9 January 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 22 April 2014.
  • Liu, Tao Tao; Faure, David. Unity and Diversity: Local Cultures and Identities in China. Hong Kong University Press. 1996. ISBN 962-209-402-3. 21 July 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Mackerras, Colin. China's Ethnic Minorities and Globalisation. Routledge. 2003. ISBN 1-134-39288-5. 2022-04-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Marks, Robert B. China: Its Environment and History. Rowman & Littlefield Publishers. 2011. ISBN 978-1-4422-1277-0. 1 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Martin, Robert Montgomery. China; Political, Commercial, and Social: In an Official Report to Her Majesty's Government. Volume 1 of China, Political, Commercial, and Social: In an Official Report to Her Majesty's Government, China, Political, Commercial, and Social: In an Official Report to Her Majesty's Government. J. Madden. 1847. 2020-08-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Martyn, Norma. The silk road. Methuen. 1987. 10 July 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Mentelle, Edme; Malte-Brun, Malte Conrad Brun (dit Conrad); de Halle, Pierre-Etienne Herbin. Géographie mathématique, physique & politique de toutes les parties du monde. Volume 12. H. Tardieu. 1804. 1 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Millward, James A. Beyond the Pass: Economy, Ethnicity, and Empire in Qing Central Asia, 1759–1864 (illustrated). Stanford University Press. 1998. ISBN 0-8047-2933-6. 2014-01-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Millward, James A. Eurasian Crossroads: A History of Xinjiang (illustrated). Columbia University Press. 2007. ISBN 978-0-231-13924-3. 2015-11-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Morozova, Irina Y. Socialist Revolutions in Asia: The Social History of Mongolia in the 20th Century. Routledge. 2009. ISBN 978-1-135-78437-9. 1 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 24 April 2014.
  • Nan, Susan Allen; Mampilly, Zachariah Cherian; Bartoli, Andrea, eds.Peacemaking: From Practice to Theory. Volume One. ABC-CLIO. 2011. ISBN 978-0-313-37576-7. 1 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 22 April 2014.
  • Nan, Susan Allen; Mampilly, Zachariah Cherian; Bartoli, Andrea, eds.Peacemaking: From Practice to Theory [2 volumes]: From Practice to Theory. ABC-CLIO. 2011. ISBN 978-0-313-37577-4. 2020-08-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Nathan, Andrew James; Scobell, Andrew. China's Search for Security (illustrated). Columbia University Press. 2013. ISBN 978-0-231-51164-3. 2022-04-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Newby, L. J. The Empire And the Khanate: A Political History of Qing Relations With Khoqand C.1760-1860. Volume 16 of Brill's Inner Asian Library (illustrated). BRILL. 2005. ISBN 90-04-14550-8. 17 June 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Nyman, Lars-Erik. Great Britain and Chinese, Russian and Japanese interests in Sinkiang, 1918–1934. Volume 8 of Lund studies in international history. Esselte studium. 1977. ISBN 91-24-27287-6. 10 July 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Paine, S. C. M. Imperial Rivals: China, Russia, and Their Disputed Frontier (illustrated). M.E. Sharpe. 1996. ISBN 1-56324-724-0. İstifadə tarixi: 24 April 2014.
  • Palmer, James. The Bloody White Baron: The Extraordinary Story of the Russian Nobleman Who Became the Last Khan of Mongolia (reprint). Basic Books. 2011. ISBN 978-0-465-02207-6. İstifadə tarixi: 22 April 2014.
  • Parker, Charles H. Global Interactions in the Early Modern Age, 1400–1800. Cambridge University Press. 2010. ISBN 978-1-139-49141-9. 1 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Pegg, Carole. Mongolian Music, Dance, & Oral Narrative: Performing Diverse Identities, Volume 1 (illustrated). University of Washington Press. 2001. ISBN 0-295-98030-3. 5 April 2015 tarixində . İstifadə tarixi: 24 April 2014.
  • Perdue, Peter C. China Marches West: The Qing Conquest of Central Eurasia (illustrated). Harvard University Press. 2005. ISBN 0-674-01684-X. İstifadə tarixi: 22 April 2014.
  • Perdue, Peter C. China Marches West: The Qing Conquest of Central Eurasia (reprint). Harvard University Press. 2009. ISBN 978-0-674-04202-5. 1 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 22 April 2014.
  • Perdue, Peter C. "Military Mobilization in Seventeenth and Eighteenth-Century China, Russia, and Mongolia". Modern Asian Studies. Cambridge University Press. 30 (4 Special Issue: War in Modern China). October 1996: 757–793. doi:10.1017/s0026749x00016796. JSTOR 312949. (#parameter_ignored)
  • Pletcher, Kenneth, ed.The Geography of China: Sacred and Historic Places. Britannica Educational Publishing. 2010. ISBN 978-1-61530-182-9. 18 June 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Pletcher, Kenneth, ed.The Geography of China: Sacred and Historic Places (illustrated). The Rosen Publishing Group. 2011. ISBN 978-1-61530-134-8. 1 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Pollard, Vincent, ed.State Capitalism, Contentious Politics and Large-Scale Social Change. Volume 29 of Studies in Critical Social Sciences (illustrated). BRILL. 2011. ISBN 978-90-04-19445-8. 1 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Powers, John; Templeman, David. Historical Dictionary of Tibet (illustrated). Scarecrow Press. 2012. ISBN 978-0-8108-7984-3. 1 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 22 April 2014.
  • Prakash, Buddha. The modern approach to history. University Publishers. 1963. 4 July 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Rahul, Ram. March of Central Asia. Indus Publishing. 2000. ISBN 81-7387-109-4. 3 January 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 22 April 2014.
  • Reed, J. Todd; Raschke, Diana. The ETIM: China's Islamic Militants and the Global Terrorist Threat. ABC-CLIO. 2010. ISBN 978-0-313-36540-9. 2020-06-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Roberts, John A.G. A History of China (revised). Palgrave Macmillan. 2011. ISBN 978-0-230-34411-2. 29 April 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 22 April 2014.
  • Michell, Robert. Eastern Turkestan and Dzungaria, and the rebellion of the Tungans and Taranchis, 1862 to 1866 // In Romanovski, M. (ed.). Notes on the Central Asiatic Question. Calcutta, India: Office of Superintendent of Government Printing. 1870. 2022-04-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Rudelson, Justin Jon; Rudelson, Justin Ben-Adam. Bones in the Sand: The Struggle to Create Uighur Nationalist Ideologies in Xinjiang, China (reprint). Harvard University. 1992. 2014-07-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Rudelson, Justin Jon. Oasis Identities: Uyghur Nationalism Along China's Silk Road (illustrated). Columbia University Press. 1997. ISBN 0-231-10786-2. 2019-12-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • RYAN, William l. "Russians Back Revolution in Province Inside China". The Lewiston Daily Sun. 2 January 1969. səh. 3. 13 May 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 12 May 2014.
  • Sanders, Alan J. K. Historical Dictionary of Mongolia. Volume 74 of Historical Dictionaries of Asia, Oceania, and the Middle East (3, illustrated). Scarecrow Press. 2010. ISBN 978-0-8108-7452-7. 1 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 24 April 2014.
  • Sautman, Barry. "Is Xinjiang an Internal Colony?". Inner Asia. Brill. 2 (2). 2000: 239–271. doi:10.1163/146481700793647788. JSTOR 23615559.
  • Scharff, David E.; Scharff, Jill Savege. The Interpersonal Unconscious. Jason Aronson. 2011. ISBN 978-0-7657-0870-0. 2022-04-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Seymour, James D.; Anderson, Richard. New Ghosts, Old Ghosts: Prisons and Labor Reform Camps in China. Socialism and Social Movements Series. Contributor: Sidong Fan (illustrated, reprint). M.E. Sharpe. 1999. ISBN 0-7656-0510-4. 2020-08-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Shelton, Dinah C. Shelton, Dinah (ed.). Encyclopedia of genocide and crimes against humanity, Volume 3 (illustrated). Macmillan Reference. 2005. ISBN 0-02-865850-7. 7 July 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 22 April 2014.
  • Aspects of Altaic Civilization III: Proceedings of the Thirtieth Meeting of the Permanent International Altaistic Conference, Indiana University, Bloomington, Indiana, June 19-25, 1987. Volume 3 of Aspects of Altaic civilization / ed. by Denis Sinor.
  • Sinor, Denis, ed.Volume 145 of Indiana University Uralic and Altaic series, Indiana University Bloomington. Contributor: Indiana University, Bloomington. Research Institute for Inner Asian Studies. Psychology Press. 1990. ISBN 0-7007-0380-2. 1 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 24 April 2014.
  • Skrine, C.P.; Nightingale, Pamela. Macartney at Kashgar: New Light on British, Chinese and Russian Activities in Sinkiang, 1890–1918. Routledge. 2013 [1973]. ISBN 978-1-136-57609-6. 2022-04-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Starr, S. Frederick, ed.Xinjiang: China's Muslim Borderland (illustrated). M.E. Sharpe. 2004. ISBN 0-7656-1318-2. 20 July 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Svanberg, Ingvar; Westerlund, David. Islam Outside the Arab World. Routledge. 2012. ISBN 978-1-136-11330-7. 8 April 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Tamm, Eric. The Horse that Leaps Through Clouds: A Tale of Espionage, the Silk Road, and the Rise of Modern China. Counterpoint. 2013. ISBN 978-1-58243-876-4. 1 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Tinibai, Kenjali. . Bloomberg Businessweek. 28 May 2010. səh. 1. 5 July 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 May 2014.
  • Tinibai, Kenjali. . Gazeta.kz. 28 May 2010. 13 May 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 May 2014.
  • Tinibai, Kenjali. "Kazakhstan and China: A Two-Way Street". Transitions Online. 27 May 2010. 13 May 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 12 May 2014.
  • Tyler, Christian. Wild West China: The Taming of Xinjiang. Rutgers University Press. 2004. ISBN 978-0-8135-3533-3. 2022-04-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
  • Universität Bonn. Ostasiatische Seminar. Asiatische Forschungen, Volumes 73-75. O. Harrassowitz. 1982. ISBN 3-447-02237-X. 24 April 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 24 April 2014.
  • Walcott, Susan M.; Johnson, Corey, eds.Eurasian Corridors of Interconnection: From the South China to the Caspian Sea. Routledge. 2013. ISBN 978-1-135-07875-1. 1 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 13 April 2014.
  • Wayne, Martin I. China's War on Terrorism: Counter-Insurgency, Politics and Internal Security. Routledge. 2007. ISBN 978-1-134-10623-3. 1 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • Westad, Odd Arne. Restless Empire: China and the World Since 1750 (illustrated). Basic Books. 2012. ISBN 978-0-465-02936-5.
  • Zhao, Gang. "Reinventing China Imperial Qing Ideology and the Rise of Modern Chinese National Identity in the Early Twentieth Century". Modern China. Sage Publications. 32 (1). January 2006: 3–30. doi:10.1177/0097700405282349. JSTOR 20062627. (#parameter_ignored)
  • Znamenski, Andrei. Red Shambhala: Magic, Prophecy, and Geopolitics in the Heart of Asia (illustrated). Quest Books. 2011. ISBN 978-0-8356-0891-6. 1 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 24 April 2014.
  • The Mongolia Society Bulletin: A Publication of the Mongolia Society, Volume 9. Contributor: Mongolia Society. The Society. 1970. 27 April 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 24 April 2014.
  • Mongolia Society. Mongolia Society Bulletin, Volumes 9-12. Mongolia Society. 1970. 27 April 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 24 April 2014.
  • Central Asia Monitor. Contributor: Institute for Democratic Development. Central Asia Monitor. 1993. 8 April 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 10 March 2014.
  • "Radio war aims at China Moslems". The Montreal Gazette. UPI. 22 September 1981. səh. 11. 6 May 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 12 May 2014.
  • Universität Bonn. Ostasiatische Seminar. Asiatische Forschungen, Volumes 73-75. O. Harrassowitz. 1982. ISBN 3-447-02237-X. 24 April 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 24 April 2014.

Xarici keçidlər

  • All News about Uyghurs(Uighurs) and East Turkistan
  • The World Uyghur Congress
  • London Uyghur Ensemble 2019-11-20 at the Wayback Machine
  • The Uyghur Human Rights Project

Noyabr 07, 2022
şərqi, türküstan, istiqlaliyyət, hərəkatı, şərqi, türkistan, istiqlaliyyət, hərəkatı, uyğ, شەرقىي, تۈركىستان, مۇستەقىللىق, ھەرىكىتى, çin, 1757, 1759, illərdə, tzin, imperiyası, tərəfindən, şərqi, türkistanın, uyğurustan, işğalı, ilə, əlaqədar, yaranan, milli, . Serqi Turkistan Istiqlaliyyet herekati uyg شەرقىي تۈركىستان مۇستەقىللىق ھەرىكىتى cin 1 1757 1759 cu illerde Tzin imperiyasi terefinden Serqi Turkistanin Uygurustan isgali ile elaqedar yaranan milli azadliq herekati Uygurlarin teokratik dovleti legv edildi Dovlet idare eden iki hakim Xocalar qebilesinin uzvlerinin coxu Aktaqliq ve Karataqliq qetle yetirildi Aktaqliq neslinden sag qalan Samsak Xoca evvel Buxaraya daha sonra ise Kokanda muhaciret etdi Bolgenin hazirda CXR in bir hissesi olmasina baxmayaraq herekat bu gune qeder fealligini davam etdirir Musteqillik terefdarlarinin 1933 cu ilden istifade etdiyi bayraq 1933 cu ilden musteqillik terefdarlarinin istifade etdiyi gerb emblem Mundericat 1 Tarixi 1 1 XIX esrin I yarisi 1 2 XIX esrin II yarisi 1 3 XX esrin I yarisi 1 4 XX esrin II yarisi 2 XXI esr 2 1 Dunya Uygur Konqresi 2 2 Serqi Turkistanin Islam herekati 3 Istinadlar 4 Edebiyyat 5 Xarici kecidlerTarixi Redakte1757 ci ilde Tsin dovleti Cin Cunqar xanliginin varligina son qoydu 1759 cu ilde butun Qasqar feth edildi ve bu erazide Sincan adli yeni eyalet yaradildi Tsin rejiminin eleyhdarlari buraya surgun edilirdi Burada Qansu vilayetinden Mancur ve Cin qosunlari yerlesdirildi Mancuriyadan solon ve dahur desteleri buraya yerlesdirilmeye baslandi 1764 cu ilde bir nece min sibo Ili vadisine kocuruldu Burada mancur herbi ekincilik qesebeleri ve Cin herbi yasayis meskenleri salindi Hemcinin buraya Mancur isgallarina muqavimet gosteren surgun edilmis uygurlardan tarancilar ekincilik yasayis menteqeleri teskil olundu Cinliler ve dunqanlar da buraya kocurulduler Yaslikul golu etrafinda doyus 1759 cu il Yarali uygur doyuscusu 1759 cu il Kurman doyusu 1759 cu il XIX esrin I yarisi Redakte XIX esrin evvellerinde Qasqarda ictimai siyasi veziyyet keskin sekilde pislesdi Sincan qubernatorunun zeif idareciliyinden faydalanaraq Mancur ve Cin resmileri sexsi zenginlesmeleri ucun movqelerinden istifade ederek ozbasinaliq edirdiler Bundan elave Cin tacirleri yerli mehsullari ucuz qiymete alir oz mallarini ise xususile de cayi hedsiz baha satmaqla yerli ehalni amansizliqla talan edirdiler Butun bunlar Tsin imperiyasinin qonsu Kokand xanligi ile murekkeb munasibetleri fonunda bas verirdi Mancur isgalcilarina qarsi cixis edenlere siginacaq veren Kokand xanlari onlardan Tsin hokumetine qarsi tezyiq etmek ucun meharetle istifade edirdiler Onlar bununla bolgede murekkeb siyaset aparirdilar XIX esrin evvellerinde Kokandda yasayan Qasqarin kecmis hokmdarlarinin varisleri olan Samsak Xocanin ogullari Cahangir ve Yusif Xoca bolgenin musteqilliyini berpa etmek ucun herekatin basinda dayanmisdilar 1820 ci ilin yayinda Cahangir Kokanddan qirgizlarin yanina qacdi O burada bir nece yuz atlidan ibaret deste yigdi ve payizda Tsin seddlerini asdi 1820 1827 ci illerin uygur usyaninin yatirilmasi ve Cahangirle sonraki mubarize Tsin hokumetine 10 milyon lyana basa geldi Bu usyan Qasqardaki Tsin hokmranliginin esasini sarsitdi ve ceza destelerinin vehsilikleri yeni bir muselman cixislarinin baslamasina zemin yaratdi 1828 ci ilde Cahangirin tutulub edam olunmasindan sonra butun umidler artiq Yusuf Hocaya Cahangirin qardasina baglandi Xususilede Kokand xani onu intensiv sekilde buna tehrik edirdi 1 1830 cu ilin payizinda Yusif destesi ile serhedi kecdi ve yeli ehali terefinden sevincle qarsilandi Cahangirin hereketlerinden dersler cixaran Yusif insanlara sexavetle vedler verirdi O xalqin boyuk desteyi ile Qasqara daxil oldu Lakin Yarkenddeki turbeye edilen hucum ugursuzluqla basa catdi Usyancilar orada boyuk bir meglubiyyete ugradilar ve bu herekatda donus noqtesi oldu Usyan tedricen zeiflemeye basladi Ehali usyana 1826 1827 ci illerdekinden daha az destek verdi Yusif Hocanin qosunlarinin soygunculuq emelleri ona qarsi yerli sakinler qezebi ile neticelendi Yerli din xadimleri de Hocani cox soyuq qarsiladi Tsin hakimiyyeti iki islam teriqetinin dini dusmenciliyinden meharetle istifade etdi 1830 cu ilin oktyabrinda eyalet hakimi Canlin usyancilara qarsi hucum etdi 1830 cu ilin sonlarinda Yusif Hoca bir nece min terefdari ve esirler ile serhede qacdi ve Kokand erazisine sigindi Dord ay davam eden usyanin yatirilmasi xezineye 8 milyon lyam hesabina basa geldi 1847 ci ilde Cahangirin qardasi oglanlarinin rehberliyi altinda yeni bir herekat Yeddi Hocanin usyani olaraq bilinen cixis oldu Lakin o ele hemin ilde yatirildi 1857 ci ilde Qasqarda Velixan tyurya Cahangirin qardasi oglu rehberliyi ile usyan basladi Lakin usyan 1858 ci ilin avqustunda vehsicesine yatirildi Bir cox usyanci Kokanda qacmaga muveffeq oldu 2 XIX esrin II yarisi Redakte 1874 cu ilde imperator sarayinda bu movzuda muzakire teskil etmek teklif edildi Cin aristokratiyasi Serqi Turkistani yeniden itaet altina almaga calisirdi Belelikle 1875 ci il martin 10 da Czo Czyntanqin Sincan barede dusuncelerini oyrenmek ucun ona ayrica gizli sened gonderildi Czo Czyntanqdan Sincanda imperiyanin hakimiyyetini yeniden elinde olan quvveler ile berpa ede bileceyi barede deqiq cavab verilmesi istenildi Qeyd olunan senedin ehemiyyeti o qeder boyuk idi ki onu Pekinden Lancjouyaa catdirmaq ucun cemi 9 gun vaxt verilmisdi Czo Czyntanq senedi 1875 ci il martin 19 da aldi O demek olar ki bir aydan sonra 1875 ci il aprelin 12 de etrafli bir hesabatla cavab verdi 19 cut sehife Onun gonderdiyi cavabda deyilirdi ki Sincan kampaniyasi herbi deniz proqraminin heyata kecirilmesi veziyyetinden asili olmayaraq tam qelebe qazanana qeder aparilmalidi Hokumet Czo Czyntanqin hesabatini aldiqdan bir qeder sonra 1875 ci ilin aprelinde imperator onu Sincanda herbi isler uzre muvekkil teyin etdi Bununlada resmi olaraq Sincanda herbi kampaniyaya start verildi 3 1875 ci ilde Czo Czyntanq 70 minlik ordusu ile Cunqariyani yeniden tabe etmek ucun sefere cixdi O meheretle Yaqub beyde resmi Pekinin Tsin imperiyasi terkibinde Qasqara muxtariyyet vereceyine inam yaratdi Buna gore de Cunqariya demek olar ki doyussuz ele kecirildi Bundan sonra 1877 ci ilin aprel ayinin ortalarinda qefleten Yettisara qarsi Lyu Czuntanin komandanligi altinda yaxsi silahlanmis 180 batalyonu gonderdi Biyanhunun destelerinin ve diger dunqan komandirlerinin komeyine baxmayaraq Yaqub beyin qosunlari meglub oldu 1877 ci ilin mayinda Yaqub beyi zeherleyerek oldurduler Onun olumunden sonra Yettisar uc dusmen hisseye parcalandi Lyu Czuntanin qosunlari Qasqari 4 Yarkendi ve Xotani tutdu Czo Czyntanq muharibedeki qelebenin esas serti kimi Urumcini ele kecirmek hesab edirdi O bu ise boyuk ehemiyyet verirdi Urumci seheri Cin qosunlari terefinden 1876 ci ilin 17 avqusunda tutuldu 3 1877 ci ilin dekabrinda butun Serqi Turkistan isgal edildi Ceza desteleri minlerle muselman turklerini edam etdi on minlerle insan hebsxanaya atildi Biyanhu dunqan desteleri ile Rusiya erazisinde siginacaq tapdi Tsin sulalesinin hakimiyyeti Sincan erazisinde quruldu 5 Sankt Peterburq muqavilesinden sonra ise Rusiya Ili erazisini Cine qaytardi 1884 cu ilde Urumci inzibati merkez olmaqla Sincan eyaleti teskil edildi 6 Yeddiseher xanligi esgeri Yeddiseher xanligi esgeri Yeddiseher xanligi qosunu Ili sultani Alaxan Sultan Yeddiseher xanligi xani Yaqub bey XX esrin I yarisi Redakte Tzin sulalesinin suqutundan sonra bolge esasen Cin Respublikasi hokumetinin nezaretinden cixdi Bolgede genis azadliq herekati vusset almaga basladi 1931 ci ilde Cin hakimiyyeti Serqi Turkistandaki muxtar Kumul ve Turfan xanliqlarini legv etmesi Haci Niyazi Xocanin rehberliyi ile 1931 ci il fevralin 20 de uygur usyanin baslamasina sebeb oldu Evvelce usyan Komul bolgesini ehate etdi sonra Mahmud Muhitinin rehberlik etdiyi Turfana da yayildi Demek olar ki paralel olaraq Mehemmed Emin Bugra ve Sabit Damollanin rehberliyi ile Xotanda usyana qosuldu Qisa muddet sonra Serqi Turkistanin diger bolgelerini Qasqar ve Kulceni de usyan alovu buruyur Usyancilar terefinden Qasqar seherinin ele kecirilmesi ile 1933 cu il noyabrin 12 de paytaxti Qasqar seheri olmaqla Serqi Turkistan Turk Islam Respublikasi elan edildi Haci Niyazi Xoca yeni Respublikanin Prezidenti Sabit Damolla Bas naziri ve Mahmud Muhiti Mudafie Naziri secildi Ikinci Serqi Turkistan Respublikasinin erazisi qirmizi ile isarelenib Lakin respublikanin omru uzun olmadi SSRI ve Cin qosunlarinin desteyi ile 1934 cu ilde hueylerin sehra komandirleri Nankin Cin hokumetinin muttefiqleri terefinden Qasqarin ele kecirilmesi neticesinde STIR suquta ugradi Lakin eslinde respublika 1937 ci ile qeder yasamisdi Bele ki 1937 ci ilde 1934 cu ilden sonra Qasqar ve etrafina nezaret eden Niyaz Kamal ve Kicik Axundun komandani olduqlari Altinci Uygur Diviziyasi SSRI ve Cin qosunlari terefinden birlikde meglubiyyete ugradildi 7 8 9 10 Buna baxmayaraq Cin bolgeni tam nezarete ala bilmedi Serqi Turkistan Istiqlaliyyet herekati Ikinci Serqi Turkistan Respublikasinin da yaradilmasi ile neticelendi 1944 1949 cu illerde Cin Respublikasinin Sintszyan tarixi Serqi Turkistanin simal hissesi eyaletinin uc Ili Tacen Altay simal dairesinin erazisinde SSRI yonumlu olsa da musteqil respublika qurulmusdu Bele ki 1946 ci il erzinde Serqi Turkistan Respublikasi Sincan Koalisiya Hokumetinde temsil olunsa da musteqilliyini qoruyurdu 1947 ci ilin avqustunda Serqi Turkistan Cumhuriyyeti resmileri Koalisiyadan cixdiqlarini beyan etdiler Onlar Serqi Turkistanin butun erazilerinin Cin hakimiyyetinden azad edilmeli oldugunu bildirerek musteqilliklerini yeniden beyan etdiler Sincanin qalan hissesi Homindanin nezareti altinda idi 1949 cu ilin sonlarinda musteqillik terafdari olan onun esas rehberlerinin ve yaradicilarinin coxu Pekine CXR ile danisiqlarda istirak etmek ucun gederken SSRI erazisinde qezaya duserek helak oldular 1950 ci ilin sonlarinda Cin Xalq Azadliq Ordusu Ikinci Serqi Turkistan Respublikasinin erazisinin cox hissesini ele kecirmis ve onun musteqiliyine son qoymusdu 11 Butun bolge Cin Xalq Respublikasinin CXR terkibinde Sincan Uygur Muxtar Rayonu olaraq adlandirildi Serqi Turkistan Respublikasi terefinden nezaret olunan erazinin boyuk hissesi sonradan Ili Qazax Muxtar dairesinin terkibine daxil edildi Serqi Turkistan Islam Respublikasi hokumeti Xotan esgeri Kumul zabiti Xotan partizanlari Niyazi Xoca prezident Sabit Damolla bas nazir Uygur usyancilari XX esrin II yarisi Redakte Dunya Uygur Qurultayi uzvleri 14 sentyabr 2004 cu ilde Kapitoli qarsisinda SSRI Bas Kesfiyyat Idaresinin kecmis zabiti Anatol Taras 1970 ci illerin evvellerinde CXR ile muharibe olacagi teqdirde BKI nin gizli uygur sebekesi yaratmaga calisdigini ve sonradan uygurlarin bunun esasinda silahli muqavimet basladi bir sira inqilabi teskilatlar yaratdiqlarini iddia edirdi 12 1991 ci ilde SSRI nin dagilmasindan sonra Qerbi Turkistan in Qazaxistan Qirgizistan Tacikistan Turkmenistan ve Ozbekistan azad edilmesinden sonra Uygurustanin yaradilmasi ve Serqi Turkistanin Cinden azad edilmesi cagirislari butun dunyada yeniden seslenmeye basladi 1970 ci illerin sonlarindan etibaren Cin iqtisadi islahati qeyri beraber bolge inkisafini agirlasdirdigindan uygurlar Sincan seherlerine kocerken bezi hanlar da musteqil iqtisadi inkisaf namine Sincan seherlerine kocurduler Artan etnik temas ve isci reqabeti 1990 ci illerdeki uygur separatci terrorizmine tesaduf etdi meselen 1997 ci ilde Urumci avtobusunun partlamasi bunun numunesidir 13 Polisin Ramazan ayinda separatci subhelilere etdiyi basqinlar en azi 9 adamin olumune sebeb olan Kulce hadiseleri kimi bilinen bir epizodda 1997 ci ilin fevral ayinda siddete cevrilen kutlevi numayislere sebeb oldu 14 25 fevral 1997 ci ilde Urumcide avtobusun partladilmasi ehtimal ki Kulcedeki hadiseden sonra repressiyaya cavab olaraq 9 neferi olduruldu 68 neferi yaralandi Serqi Turkistan Milli Konqresinin kecmis sedri taninmis uygur feali Erkin Alptekin separatci siddet movzusunda danisarken bunlari demisdir Hereketimizi selahiyyetsizlesdirdiyimiz ucun dialoqa xususi diqqet yetirmeli ve genclerimizi siddetden xeberdar etmeliyik 15 XXI esr Redakte2007 ci ilde Akto uyezdinde islamcilarla CXR polisi arasinda doyus bas verdi Cin metbuati umumiyyetle uygurlarin hokumet eleyhine etirazlarindan xeberler vermir ve onlari terrorcu ve ekstremist adlandirir Lakin 2008 ci ilde Serqi Turkistanda bas veren igtisaslar barede melumatlar beynelxalq mediaya sizmisdi 2009 cu il 5 7 iyulda Urumci igtisaslari en iri kutlevi sixislar sayilir Cinin cenubunda yerlesen Saoquanda bas vermis hadiseye etiraz ucun baslanmisdi Hemin hadise zamani iki uygur qetle yetirilmisdi Polis ise mesele barede arasdirma baslatmisdi Her halda musahideciler etirazlarin igtisaslara cevrilmesinin sebebi meselesinde qeti fikre sahib deyiller Merkezi Cin hakimiyyeti iddia edir ki igtisaslar xaricden daha deqiq desek Dunya Uygur Qurultayi ve onun rehberi Rebiyye Qedir terefinden teskil edilmisdir Rebiyye Qedir iddialari redd ederek bildirmisdir ki o Cin uygurlarinin oz muqeddaratini teyin etme yolunda siddete muracieti qebul etmir 16 17 18 Cin Xalq Respublikasi resmilerinin aciqladigi reqeme gore ekseriyyeti hanlardan olmaqla umumilik 197 nefer heyatini itirmis 1721 nefer yaralanmis xeyli sayda masin ve bina dagidilmisdi Igtisas gunlerindeki polis axtarislari zamani yoxlanilan bir cox uygur yoxa cixdi Human Rights Watchun bildirdiyi melumata gore bele hallarin sayi 43 neferdir Uygur muhacirlerin ise dediyine gore ise igtisasalar zamani 600 nefer qetle yetirilmisdir 19 Dunya Uygur Konqresi Redakte Dunya Uygur Qurultayinin rehberi Rebiyye Qadir ve katib Alim Saitov 1992 ci ilde Turkiyenin Istanbul seherinde Turkiye Quru Qosunlari teqaudcu general mayor Rza Bekin daha sonra Serqi Turkistan Veqfi bascisi ve Dunya Uygur Qurultayi fexri bascisi ve yandaslari terefinden qurulan Serqi Turkistan Milli Qurultayindan sonra Ismayil Cengizin liderliyi ile qurulan ve Serqi Turkistan Milli Merkezinin deveti ile Istanbulda edilen musavire iclaslarindan sonra qurulan Serqi Turkistan Qurultayi ile 1996 ci ilde Almaniyanin Munhen seherinde Dolkun Isa ve yandaslari terefindan qurulan Dunya Uygur Gencler Qurultayi kimi kicik teskilatlar 2004 cu ilde Erkin Alptekinin basciliginda birlesdirilerek Dunya Uygur Qurultayi yaradilmisdir Daha sonra bu ad Serqi Turkistan Uygurustan Qurultayi olaraq deyisdirildi Bu deyisikliye gore Serqi Turkistanin butovluyunu qoruyan bir qrup uygur qazax qirgiz ve ozbeklerle birlikde 2004 cu ilde ilinde Surgundeki Serqi Turkistan Hokumetinin etrafinda birlesdiler Hazirda Dunya Uygur Qurultayina Rebiyye Qedir rehberlik edir Teskilatin qerargahi Munhende yerlesir Serqi Turkistanin Islam herekati Redakte Hesen Mahsuma terefinden 1996 ci ilde yaradilmisdir Hesen Mahsuma 2003 cu ilde Pakistan xususi ximet orqanlari terefinden oldurulmusdur 20 Ideoloji cehetden teskilat radikal sunni qruplara yaxindir kecmis lider Hesen Mahsum Qasqarda taninmis bir ilahiyyatci idi Siyasi inancina gore uc il Cinin cezacekme koloniyasinda hebsde yatmisdir Cin metbuatinin yazdigina gore herekatin Efqanistanda silahlilara telim kecmek ucun dusergeleri var idi Lakin onlarin varligi ile bagli etibarli melumat yoxdur 21 Istinadlar Redakte 刘 霖映 马长寿同治回变 调查 序言一些偏说之辨析 读 同治年间陕西回民起义历史调查记录 怀化学院学报2014 2 43 46 1 April 2019 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 9 September 2018 H A R Gibb Encyclopedia of Islam Volumes 1 5 Brill Archive n d seh 849 ISBN 90 04 07164 4 29 April 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 26 March 2011 1 2 Great Britain Parliament House of Commons Accounts and papers of the House of Commons Ordered to be printed 1871 seh 35 8 April 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 28 June 2010 上总理各国事务衙门 左文襄公全集 书牍 卷一三 页一 John King Fairbank Kwang Ching Liu Denis Crispin Twitchett eds Late Ch ing 1800 1911 Volume 11 Part 2 of The Cambridge History of China Series illustrated Cambridge University Press 1980 seh 227 ISBN 0 521 22029 7 18 May 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 18 January 2012 Olivieri Chiara Religious Independence of Chinese Muslim East Turkestan Uyghur In Dingley James Mollica Marcello eds Understanding Religious Violence Radicalism and Terrorism in Religion Explored Via Six Case Studies 2018 ISBN 9783030002848 2022 04 07 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 AP TUNGAN RAIDERS MASSACRE 2 000 The Miami News 17 March 1934 olu kecid Associated Press Cable TUNGANS SACK KASHGAR CITY SLAYING 2 000 The Montreal Gazette 17 March 1934 24 October 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 31 July 2021 The Associated Press British Officials and 2 000 Natives Slain At Kashgar on Western Border of China The New York Times 17 March 1934 22 February 2014 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 31 July 2021 AP 2000 Killed In Massacre San Jose News 17 March 1934 29 October 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 31 July 2021 David D Wang Under the Soviet shadow the Yining Incident ethnic conflicts and international rivalry in Xinjiang 1944 1949 illustrated Hong Kong The Chinese University Press 1999 seh 53 ISBN 962 201 831 9 2021 04 12 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 06 28 Original from the University of Michigan Anatol Taras Belorusy eshe sebya pokazhut Archived from the original on 2016 03 04 Istifade tarixi 2021 07 31 Hopper Webber 2009 seh 173 175 China Human Rights Concerns in Xinjiang Human Rights Watch Backgrounder Human Rights Watch 17 October 2001 12 November 2008 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 4 December 2016 Priniotakis Manolis China s Secret Separatists The Prospect 19 December 2001 11 October 2017 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib 129 Tote bei Protesten muslimischer Uiguren alm Massive Gewalt bei Demo in China 140 Tote Arxivlesdirilib 2009 07 09 at the Wayback Machine alm China will Aufstandische hinrichten Arxivlesdirilib 2012 01 23 at the Wayback Machine alm El Gobierno chino promete mano dura para quienes protejan a los responsables de la revuelta isp kitajskij terrorist zastrelen v Pakistane Arxivlesdirilib 2016 03 05 at the Wayback Machine 23 12 05 31 MIGnews com V dekabre 1996 goda lider talibov mulla Omar utverzhdal chto oni otvergli prosbu Vashingtona razmestit v Afganistane lagerya po podgotovke ujgurskih separatistov iz sosednego Kitaya Arhivirovannaya kopiya 2014 07 05 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 05 02 parameter ignored suggest Edebiyyat RedakteMesny William Mesny s Chinese Miscellany Vol IV Shanghai 1905 Andreyev Alexandre Soviet Russia and Tibet The Debarcle of Secret Diplomacy 1918 1930s Volume 4 of Brill s Tibetan Studies Library V 4 illustrated Brill 2003 ISBN 90 04 12952 9 2020 12 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Andreyev Alexandre The Myth of the Masters Revived The Occult Lives of Nikolai and Elena Roerich Brill 2014 ISBN 978 90 04 27043 5 2020 08 01 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Baabar Kaplonski Christopher ed Twentieth Century Mongolia Volume 1 illustrated White Horse Press 1999 ISBN 1 874267 40 5 2022 04 25 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Linguistic Typology Volume 2 Association for Linguistic Typology Mouton de Gruyter 1998 2014 07 04 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Islamic Culture Volumes 27 29 Islamic Culture Board Deccan 1971 ISBN 0 8420 1704 6 2022 04 08 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Ethnological information on China Volume 16 Volume 620 of JPRS Series CCM Information Corporation n d 196 2022 06 06 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Turkestan The Encyclopaedia Britannica A Dictionary of Arts Sciences and General Literature Volume 23 9 Maxwell Sommerville 1894 seh 681 2022 05 02 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Inner Asia Volume 4 Issues 1 2 Contributor University of Cambridge Mongolia amp Inner Asia Studies Unit The White Horse Press for the Mongolia and Inner Asia Studies Unit at the University of Cambridge 2002 ISBN 0 8047 2933 6 27 April 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Journal of the North China Branch of the Royal Asiatic Society Volume 10 Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland North China Branch Shanghai Printed at the Celestial Empire Office 10 Hankow Road 10 The Branch 1876 1 August 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland North China Branch Shanghai Journal of the North China Branch of the Royal Asiatic Society Volume 10 Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland North China Branch Shanghai Printed at the Celestial Empire Office 10 Hankow Road 10 Kelly amp Walsh 1876 1 August 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Great Britain Parliament House of Commons Parliamentary Papers House of Commons and Command Volume 51 H M Stationery Office 1871 1 August 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Great Britain Parliament House of Commons Papers by Command Volume 101 H M Stationery Office 1914 1 August 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Great Britain Foreign Office Historical Section George Walter Prothero Handbooks Prepared Under the Direction of the Historical Section of the Foreign Office Issues 67 74 H M Stationery Office 1920 4 July 2014 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Great Britain Foreign Office Historical Section George Walter Prothero ed China Japan Siam Volume 12 of Peace Handbooks Great Britain Foreign Office Historical Section 1973 ISBN 0 8420 1704 6 4 July 2014 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Beller Hann Ildiko Situating the Uyghurs Between China and Central Asia Ashgate 2007 ISBN 978 0 7546 7041 4 2022 04 08 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Beller Hann Ildiko Community Matters in Xinjiang 1880 1949 Towards a Historical Anthropology of the Uyghur BRILL 2008 ISBN 978 90 04 16675 2 2022 04 08 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Biran Michal The Empire of the Qara Khitai in Eurasian History Between China and the Islamic World Cambridge University Press 2005 ISBN 978 0 521 84226 6 2022 04 08 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Bovingdon Gardner The Uyghurs Strangers in Their Own Land Columbia University Press 2010 ISBN 978 0 231 51941 0 2019 04 11 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Benson Linda Svanberg Ingvar C China s Last Nomads The History and Culture of China s Kazaks illustrated M E Sharpe 1998 ISBN 1 56324 782 8 2020 08 01 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Benson Linda The Ili Rebellion The Moslem Challenge to Chinese Authority in Xinjiang 1944 1949 M E Sharpe 1990 ISBN 978 0 87332 509 7 2020 06 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 BURNS john f ON SOVIET CHINA BORDER THE THAW IS JUST A TRICKLE The New York Times 6 July 1983 1 July 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 May 2014 Bretschneider E Notices of the Mediaeval Geography and History of Central and Western Asia Trubner amp Company 1876 1 August 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Bridgman Elijah Coleman Williams Samuel Wells The Chinese Repository Vol V From May 1836 to April 1837 reprint Canton Maruzen Kabushiki Kaisha 1837 2022 04 08 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Clarke Michael E Xinjiang and China s Rise in Central Asia A History Taylor amp Francis 2011 ISBN 978 1 136 82706 8 13 June 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Clarke Michael Edmund In the Eye of Power China and Xinjiang from the Qing Conquest to the New Great Game for Central Asia 1759 2004 PDF Tezis Brisbane Queensland Dept of International Business amp Asian Studies Griffith University 2004 12 February 2011 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Croner Don False Lama The Life and Death of Dambijantsan PDF dambijantsan doncroner com Ulaan Baatar Don Croner 2009 3 September 2014 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 29 August 2014 Croner Don Ja Lama The Life and Death of Dambijantsan PDF dambijantsan doncroner com Ulaan Baatar Don Croner 2010 11 January 2016 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 29 August 2014 Crowe David M War Crimes Genocide and Justice A Global History Palgrave Macmillan 2014 ISBN 978 1 137 03701 5 1 May 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 22 April 2014 Dankoff Robert From Mahmud Kasgari to Evliya Celebi Isis Press 2008 ISBN 978 975 428 366 2 2022 04 08 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Debata Mahesh Ranjan China s Minorities Ethnic religious Separatism in Xinjiang Central Asian Studies Programme illustrated Pentagon Press 2007 ISBN 978 81 8274 325 0 1 August 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Dickens Mark The Soviets in Xinjiang 1911 1949 OXUS COMMUNICATIONS 1990 23 October 2008 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 May 2014 Dillon Michael Contemporary China An Introduction Routledge 2008 ISBN 978 1 134 29054 3 1 August 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Dillon Michael Xinjiang China s Muslim Far Northwest Routledge 2003 ISBN 1 134 36096 7 14 June 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Dupree Louis Naby Eden Black Cyril E ed The Modernization of Inner Asia Contributor Elizabeth Endicott West reprint M E Sharpe 1994 ISBN 0 87332 779 9 24 March 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 24 April 2014 Dunnell Ruth W Elliott Mark C Foret Philippe Millward James A New Qing Imperial History The Making of Inner Asian Empire at Qing Chengde Routledge 2004 ISBN 1 134 36222 6 Istifade tarixi 10 March 2014 Dwyer Arienne M Salar A Study in Inner Asian Language Contact Processes Part 1 illustrated Otto Harrassowitz Verlag 2007 ISBN 978 3 447 04091 4 1 August 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Elliott Mark C The Manchu Way The Eight Banners and Ethnic Identity in Late Imperial China illustrated reprint Stanford University Press 2001 ISBN 0 8047 4684 2 1 August 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Fairbank John K ed The Cambridge History of China Volume 10 Late Ch ing 1800 1911 Part 1 Cambridge University Press 1978 ISBN 0 521 21447 5 24 March 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Fisher Richard Swainson The book of the world Volume 2 J H Colton 1852 Forbes Andrew D W Warlords and Muslims in Chinese Central Asia A Political History of Republican Sinkiang 1911 1949 illustrated CUP Archive 1986 ISBN 0 521 25514 7 4 July 2014 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Gernet Jacques A History of Chinese Civilization illustrated reprint revised Cambridge University Press 1996 ISBN 0 521 49781 7 Istifade tarixi 24 April 2014 Gladney Dru C Dislocating China Reflections on Muslims Minorities and Other Subaltern Subjects University of Chicago Press 2004 ISBN 978 0 226 29776 7 2022 04 08 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Gorelova Liliya M ed Handbook of Oriental Studies Section 8 Uralic amp Central Asian Studies Manchu Grammar Volume Seven Manchu Grammar Brill Academic Pub 2002 ISBN 90 04 12307 5 7 July 2014 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 6 May 2014 Gunaratna Rohan Acharya Acharya Pengxin Wang Ethnic Identity and National Conflict in China Palgrave Macmillan US 2010 ISBN 978 0 230 10787 8 2022 04 08 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Guo Sujian Guo Baogang Guo Sujian Guo Baogang eds Challenges facing Chinese political development illustrated Lexington Books 2007 ISBN 978 0 7391 2094 1 10 July 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Guo Baogang Hickey Dennis V eds Toward Better Governance in China An Unconventional Pathway of Political Reform illustrated Lexington Books 2009 ISBN 978 0 7391 4029 1 1 August 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Harris Rachel Singing the Village Music Memory and Ritual Among the Sibe of Xinjiang illustrated Oxford University Press 2004 ISBN 0 19 726297 X 1 August 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Hansen Valerie The Silk Road A New History Oxford University Press 2012 seh 226 ISBN 978 0 19 993921 3 Hopper Ben Webber Michael Migration Modernisation and Ethnic Estrangement Uyghur migration to Urumqi Xinjiang Uyghur Autonomous Region PRC Inner Asia Global Oriental Ltd 11 2 2009 173 203 doi 10 1163 000000009793066460 Howell Anthony J Population Migration and Labor Market Segmentation Empirical Evidence from Xinjiang Northwest China Michigan State University 2009 ISBN 978 1 109 24323 9 Istifade tarixi 10 March 2014 Juntunen Mirja Schlyter Birgit N eds Return to the Silk Routes illustrated Routledge 2013 ISBN 978 1 136 17519 0 1 August 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Kadeer Rebiya Dragon Fighter One Woman s Epic Struggle for Peace with China Kales 2009 ISBN 978 0 9798456 1 1 Kaltman Blaine Under the Heel of the Dragon Islam Racism Crime and the Uighur in China Ohio University Press 2007 ISBN 978 0 89680 254 4 2022 04 08 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Kim Hodong Holy War in China The Muslim Rebellion and State in Chinese Central Asia 1864 1877 illustrated Stanford University Press 2004 ISBN 0 8047 6723 8 2014 01 01 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Kim Kwangmin Saintly Brokers Uyghur Muslims Trade and the Making of Qing Central Asia 1696 1814 University of California Berkeley 2008 ISBN 978 1 109 10126 3 2016 12 04 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 ProQuest vasitesile Lattimore Owen Nationalism and Revolution in Mongolia Brill Archive 1955 2020 08 01 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Lorge Peter War Politics and Society in Early Modern China 900 1795 Routledge 2006 ISBN 1 134 37286 8 2020 08 01 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Levene Mark Empires Native Peoples and Genocides In Moses A Dirk ed Empire Colony Genocide Conquest Occupation and Subaltern Resistance in World History Oxford and New York Berghahn 2008 183 204 ISBN 978 1 84545 452 4 9 January 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 22 April 2014 Liu Tao Tao Faure David Unity and Diversity Local Cultures and Identities in China Hong Kong University Press 1996 ISBN 962 209 402 3 21 July 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Mackerras Colin China s Ethnic Minorities and Globalisation Routledge 2003 ISBN 1 134 39288 5 2022 04 08 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Marks Robert B China Its Environment and History Rowman amp Littlefield Publishers 2011 ISBN 978 1 4422 1277 0 1 August 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Martin Robert Montgomery China Political Commercial and Social In an Official Report to Her Majesty s Government Volume 1 of China Political Commercial and Social In an Official Report to Her Majesty s Government China Political Commercial and Social In an Official Report to Her Majesty s Government J Madden 1847 2020 08 01 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Martyn Norma The silk road Methuen 1987 10 July 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Mentelle Edme Malte Brun Malte Conrad Brun dit Conrad de Halle Pierre Etienne Herbin Geographie mathematique physique amp politique de toutes les parties du monde Volume 12 H Tardieu 1804 1 August 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Millward James A Beyond the Pass Economy Ethnicity and Empire in Qing Central Asia 1759 1864 illustrated Stanford University Press 1998 ISBN 0 8047 2933 6 2014 01 01 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Millward James A Eurasian Crossroads A History of Xinjiang illustrated Columbia University Press 2007 ISBN 978 0 231 13924 3 2015 11 26 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Morozova Irina Y Socialist Revolutions in Asia The Social History of Mongolia in the 20th Century Routledge 2009 ISBN 978 1 135 78437 9 1 August 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 24 April 2014 Nan Susan Allen Mampilly Zachariah Cherian Bartoli Andrea eds Peacemaking From Practice to Theory Volume One ABC CLIO 2011 ISBN 978 0 313 37576 7 1 August 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 22 April 2014 Nan Susan Allen Mampilly Zachariah Cherian Bartoli Andrea eds Peacemaking From Practice to Theory 2 volumes From Practice to Theory ABC CLIO 2011 ISBN 978 0 313 37577 4 2020 08 01 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Nathan Andrew James Scobell Andrew China s Search for Security illustrated Columbia University Press 2013 ISBN 978 0 231 51164 3 2022 04 08 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Newby L J The Empire And the Khanate A Political History of Qing Relations With Khoqand C 1760 1860 Volume 16 of Brill s Inner Asian Library illustrated BRILL 2005 ISBN 90 04 14550 8 17 June 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Nyman Lars Erik Great Britain and Chinese Russian and Japanese interests in Sinkiang 1918 1934 Volume 8 of Lund studies in international history Esselte studium 1977 ISBN 91 24 27287 6 10 July 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Paine S C M Imperial Rivals China Russia and Their Disputed Frontier illustrated M E Sharpe 1996 ISBN 1 56324 724 0 Istifade tarixi 24 April 2014 Palmer James The Bloody White Baron The Extraordinary Story of the Russian Nobleman Who Became the Last Khan of Mongolia reprint Basic Books 2011 ISBN 978 0 465 02207 6 Istifade tarixi 22 April 2014 Parker Charles H Global Interactions in the Early Modern Age 1400 1800 Cambridge University Press 2010 ISBN 978 1 139 49141 9 1 August 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Pegg Carole Mongolian Music Dance amp Oral Narrative Performing Diverse Identities Volume 1 illustrated University of Washington Press 2001 ISBN 0 295 98030 3 5 April 2015 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 24 April 2014 Perdue Peter C China Marches West The Qing Conquest of Central Eurasia illustrated Harvard University Press 2005 ISBN 0 674 01684 X Istifade tarixi 22 April 2014 Perdue Peter C China Marches West The Qing Conquest of Central Eurasia reprint Harvard University Press 2009 ISBN 978 0 674 04202 5 1 August 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 22 April 2014 Perdue Peter C Military Mobilization in Seventeenth and Eighteenth Century China Russia and Mongolia Modern Asian Studies Cambridge University Press 30 4 Special Issue War in Modern China October 1996 757 793 doi 10 1017 s0026749x00016796 JSTOR 312949 parameter ignored Pletcher Kenneth ed The Geography of China Sacred and Historic Places Britannica Educational Publishing 2010 ISBN 978 1 61530 182 9 18 June 2014 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Pletcher Kenneth ed The Geography of China Sacred and Historic Places illustrated The Rosen Publishing Group 2011 ISBN 978 1 61530 134 8 1 August 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Pollard Vincent ed State Capitalism Contentious Politics and Large Scale Social Change Volume 29 of Studies in Critical Social Sciences illustrated BRILL 2011 ISBN 978 90 04 19445 8 1 August 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Powers John Templeman David Historical Dictionary of Tibet illustrated Scarecrow Press 2012 ISBN 978 0 8108 7984 3 1 August 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 22 April 2014 Prakash Buddha The modern approach to history University Publishers 1963 4 July 2014 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Rahul Ram March of Central Asia Indus Publishing 2000 ISBN 81 7387 109 4 3 January 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 22 April 2014 Reed J Todd Raschke Diana The ETIM China s Islamic Militants and the Global Terrorist Threat ABC CLIO 2010 ISBN 978 0 313 36540 9 2020 06 18 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Roberts John A G A History of China revised Palgrave Macmillan 2011 ISBN 978 0 230 34411 2 29 April 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 22 April 2014 Michell Robert Eastern Turkestan and Dzungaria and the rebellion of the Tungans and Taranchis 1862 to 1866 In Romanovski M ed Notes on the Central Asiatic Question Calcutta India Office of Superintendent of Government Printing 1870 2022 04 08 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Rudelson Justin Jon Rudelson Justin Ben Adam Bones in the Sand The Struggle to Create Uighur Nationalist Ideologies in Xinjiang China reprint Harvard University 1992 2014 07 04 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Rudelson Justin Jon Oasis Identities Uyghur Nationalism Along China s Silk Road illustrated Columbia University Press 1997 ISBN 0 231 10786 2 2019 12 14 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 RYAN William l Russians Back Revolution in Province Inside China The Lewiston Daily Sun 2 January 1969 seh 3 13 May 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 May 2014 Sanders Alan J K Historical Dictionary of Mongolia Volume 74 of Historical Dictionaries of Asia Oceania and the Middle East 3 illustrated Scarecrow Press 2010 ISBN 978 0 8108 7452 7 1 August 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 24 April 2014 Sautman Barry Is Xinjiang an Internal Colony Inner Asia Brill 2 2 2000 239 271 doi 10 1163 146481700793647788 JSTOR 23615559 Scharff David E Scharff Jill Savege The Interpersonal Unconscious Jason Aronson 2011 ISBN 978 0 7657 0870 0 2022 04 08 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Seymour James D Anderson Richard New Ghosts Old Ghosts Prisons and Labor Reform Camps in China Socialism and Social Movements Series Contributor Sidong Fan illustrated reprint M E Sharpe 1999 ISBN 0 7656 0510 4 2020 08 01 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Shelton Dinah C Shelton Dinah ed Encyclopedia of genocide and crimes against humanity Volume 3 illustrated Macmillan Reference 2005 ISBN 0 02 865850 7 7 July 2014 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 22 April 2014 Aspects of Altaic Civilization III Proceedings of the Thirtieth Meeting of the Permanent International Altaistic Conference Indiana University Bloomington Indiana June 19 25 1987 Volume 3 of Aspects of Altaic civilization ed by Denis Sinor Sinor Denis ed Volume 145 of Indiana University Uralic and Altaic series Indiana University Bloomington Contributor Indiana University Bloomington Research Institute for Inner Asian Studies Psychology Press 1990 ISBN 0 7007 0380 2 1 August 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 24 April 2014 Skrine C P Nightingale Pamela Macartney at Kashgar New Light on British Chinese and Russian Activities in Sinkiang 1890 1918 Routledge 2013 1973 ISBN 978 1 136 57609 6 2022 04 08 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Starr S Frederick ed Xinjiang China s Muslim Borderland illustrated M E Sharpe 2004 ISBN 0 7656 1318 2 20 July 2014 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Svanberg Ingvar Westerlund David Islam Outside the Arab World Routledge 2012 ISBN 978 1 136 11330 7 8 April 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Tamm Eric The Horse that Leaps Through Clouds A Tale of Espionage the Silk Road and the Rise of Modern China Counterpoint 2013 ISBN 978 1 58243 876 4 1 August 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Tinibai Kenjali China and Kazakhstan A Two Way Street Bloomberg Businessweek 28 May 2010 seh 1 5 July 2015 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 May 2014 Tinibai Kenjali Kazakhstan and China A Two Way Street Gazeta kz 28 May 2010 13 May 2014 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 May 2014 Tinibai Kenjali Kazakhstan and China A Two Way Street Transitions Online 27 May 2010 13 May 2014 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 May 2014 Tyler Christian Wild West China The Taming of Xinjiang Rutgers University Press 2004 ISBN 978 0 8135 3533 3 2022 04 08 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 30 Universitat Bonn Ostasiatische Seminar Asiatische Forschungen Volumes 73 75 O Harrassowitz 1982 ISBN 3 447 02237 X 24 April 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 24 April 2014 Walcott Susan M Johnson Corey eds Eurasian Corridors of Interconnection From the South China to the Caspian Sea Routledge 2013 ISBN 978 1 135 07875 1 1 August 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 April 2014 Wayne Martin I China s War on Terrorism Counter Insurgency Politics and Internal Security Routledge 2007 ISBN 978 1 134 10623 3 1 August 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Westad Odd Arne Restless Empire China and the World Since 1750 illustrated Basic Books 2012 ISBN 978 0 465 02936 5 Zhao Gang Reinventing China Imperial Qing Ideology and the Rise of Modern Chinese National Identity in the Early Twentieth Century Modern China Sage Publications 32 1 January 2006 3 30 doi 10 1177 0097700405282349 JSTOR 20062627 parameter ignored Znamenski Andrei Red Shambhala Magic Prophecy and Geopolitics in the Heart of Asia illustrated Quest Books 2011 ISBN 978 0 8356 0891 6 1 August 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 24 April 2014 The Mongolia Society Bulletin A Publication of the Mongolia Society Volume 9 Contributor Mongolia Society The Society 1970 27 April 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 24 April 2014 Mongolia Society Mongolia Society Bulletin Volumes 9 12 Mongolia Society 1970 27 April 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 24 April 2014 Central Asia Monitor Contributor Institute for Democratic Development Central Asia Monitor 1993 8 April 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 March 2014 Radio war aims at China Moslems The Montreal Gazette UPI 22 September 1981 seh 11 6 May 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 May 2014 Universitat Bonn Ostasiatische Seminar Asiatische Forschungen Volumes 73 75 O Harrassowitz 1982 ISBN 3 447 02237 X 24 April 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 24 April 2014 Xarici kecidler RedakteO Stolpovskij V Paramonov Problema ujgurskogo separatizma v kitajsko centralnoaziatskih otnosheniyah ili o neobhodimosti postanovki novyh zadach dlya ShOS Sergej Kozlov V stranah Centralnoj Azii schitayut ujgurskij vopros nesushestvuyushim Pavel Dragan Ujgurskij separatizm v kontekste regionalnoj bezopasnosti All News about Uyghurs Uighurs and East Turkistan The World Uyghur Congress London Uyghur EnsembleArxivlesdirilib 2019 11 20 at the Wayback Machine The Uyghur Human Rights Project Menbe https az wikipedia org w index php title Serqi Turkustan Istiqlaliyyet herekati amp oldid 6698233, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.