fbpx
Wikipedia

Məhəmməd Əmin Buğra

Avqust 03, 2021

Məhəmməd Əmin Buğra (həmçinin Muḥammad Amīn Bughra; uyğ. مۇھەممەد ئىمىن بۇغرا, محمد أمين بغرا, Муххамад Эмин Бугро; çin 穆罕默德·伊敏 pinyin Mùhǎnmòdé·Yīmǐn; həmçinin Türkiyə ləhcəsində Mehmet Emin Buğra; 1901–1965) — Şərqi Türküstan İslam Respublikasının yaradıcılarından və liderlərindən biri, Şərqi Türküstan İstiqlaliyyət hərəkatı nümayəndəsi. Məhəmməd Əmin Buğra cədiçilik hərəkatının görkəmli liderindən biridir.

Məhəmməd Əmin Buğra
Sincan əyalətindən Çin Respublikası Milli Məclisinin üzvü
1941
Şəxsi məlumatlar
Partiya Gənc Qaşqar Partiyası
Milli İnqilab Komitəsi
Doğum tarixi
Doğum yeri Xotan, Sin İmperiyası
Vəfat tarixi (64 yaşında)
Vəfat yeri Türkiyə
Hərbi xidmət
Mənsubiyyəti ÇXR ÇXR
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

1937-ci ilin yazında Cənubi Sincanda yenidən üsyan başladı. Uyğurların bu üsyanı qaldırmasına sıra amillər təsir etmişdir. Türk müsəlmanlarını sakitləşdirmək üçün Şen Şitsai onları arasından müstəqillik tərəfdarı olmayan bəzi nüfuzlu liderləri, o cümlədən Hacı Niyazi Xocanı və Kumul üsyanının başqa bir lideri (20 fevral 1931 - 30 noyabr 1931) Yulbars Xanı Qaşqar və Urumçidə vəzifələrə təyin etmişdi.

Eyni zamanda, İslamın təməl prinsiplərinə hücum edən təhsil islahatları və cənuba yayılmış ateist təbliğat proqramı yerli əhalini Şen hökümətindən daha da uzaqlaşdırırdı. Qaşqarda varlı bir müsəlman, Turfan üsyanının keçmiş lideri (1932), Şenin təyin etdiyi şəxslərdən biri olan Mahmud Sijan, hökumətə qarşı çıxışların əsas rəhbəri oldu.

Bu vaxt Sərdar Məhəmməd Haşim Xanın rəhbərliyi altında Əfqanıstanda, Şərqi Türküstan İslam Respublikasının (ilk Şərqi Türküstan Cümhuriyyəti olaraq bilinən ŞTİR) sürgündəki liderlərindən biri Məhəmməd Əmin Buğra 1935-ci ildə Yaponiya səfirinə "Yaponiya protektoratı altında, silah-sursat və maliyyə ilə Tokionun təmin edəcəyi "Şərqi Türküstan Cümhuriyyəti" qurulması barədə ətraflı bir plan təklif edərək" müraciət etmişdi. ...bu təklif olunan planda Orta Asiya "Mançjou-qo"nun gələcək lideri olaraq Mahmud Sijan (Mahmut Muhiti - 20 iyul 1934-cü ildən bəri Sincan əyaləti silahlı qüvvələrinin bir hissəsi olan Qaşqardakı 6-cı Uyğur Diviziyasının komandiri) göstərilmişdi. Mahmud Sijanda Yaponiyanın Böyük Şərqi Asiya Həmrəylik Sferası kimi siyasi birliyə dəvət alanlar arasında idi. Lakin bu plan alınmadı. Belə ki, Şen Şitsai 6-cı Uyğur Diviziyasının silahlarını "modernləşdirmək" təklifi ilə qoşunları tərksilah etmək əmrini vermişdi. Əmrə əsasən diviziyanın bütün köhnə silahları Urumçi nümayəndələrinə verilməli idi. Mahmud Muhuti isə bu addımın həyatına təhlükə yaratdığını düşünərək qaçmaq qərarı verdi. O, 2 aprel 1937-ci ildə Qaşqardan Hindistana getmək məcburiyyətində qaldı.

Üsyan

Mahmudun bu şəkildə gedişi, onun tabeliyindəki hərbi birləşmələrin silahlı üsyana qalxmasına səbəb oldu. Hər hansı bir şəkildə sovetləşmə tərəfdarı olanlar edam edildi və qoşun komandanlığını Mahmut Muhitinin yaxın silahdaşı general Abduniyaz qəbul etdi (15 avqust 1937-ci il tarixində Yarkənddə döyüşdə həlak oldu). Onun rəhbərliyi altında ayrıca müstəqil müsəlman idarəsi quruldu. Abuniyazın başçılığı altında olan qoşunlar 4000-ə yaxın əsgər və zabitdən ibarət 4 alaydan ibarət idi. Bunlardan ikisi Qaşqarda, biri Yangihissarda, biri Yarkənddə, bir briqada isə Ustin Atuşda məskunlaşmışdı. Üstəlik bir süvari gözətçi eskadronu da Qaşqarda idi. Şen Şitsainin vilayət qoşunları 1937-ci ilin iyulunda Karaşahr şəhəri yaxınlığında gedən şiddətli döyüşdə üsyançılar tərəfindən məğlub edilərək darmadağın olundu. Lakin nəticədə üsyan Sovet qoşunları tərəfindən yatırıldı. Belə ki, 1937-ci ilin avqust ayında müdaxilə etmək üçün Şen Şitsai tərəfindən rəsmən SSRİ ordusu Sincana dəvət edildi. Sovet İttifaqının göndərdiyi Qırğız briqadası adlandırılan, təxminən 5.000 əsgər, iki taktik qrupdan ibarət idi- Oş və Narin. Onların hər birinin tərkibinə zirehli texnika, tank batalyonu (21 BT-7) və aviasiya ilə möhkəmləndirilən iki dağ alayı daxil edilmişdi. Alaylardan biri Qırmızı Ordu, biri isə NKVD-nin tabeliyinə idi. Bu müdaxilə qüvvələrinin kimyəvi silahdan istifadə etməsi barədə təsdiqlənməmiş məlumatlar mövcuddur.

Sincana qayıdış

1940-cı ildə Məhəmməd Əmin Buğra Kəşmirdə sürgündə olarkən bölgənin qədim dövrlərdən günümüzə qədər olan tarixini təsvir edən və müstəqilliyini itirməsinin səbəblərini təhlil edən "Şarkiy Türküstan Tarihi" (Şərqi Türküstan Tarixi) kitabını nəşr etdirdi.

1940-cı ildə Çan Kayşi tərəfindən göndərilən İsa Yusif Alptəkin və Ma Fulianq, Əfqanıstana gələrək Buğra ilə əlaqə qurdular. Ondan Homindan rejiminin paytaxtı Çuntsinə gəlməsini xahiş etdilər. Buğra, 1942-ci ildə Yaponiya casusu şübhəsi ilə ingilislər tərəfindən tutuldu. Lakin Homindanın müdaxiləsindən sonra Buğra sərbəst buraxıldı. O və İsa Yusuf Homindanın müsəlman nəşrlərinin redaktoru olaraq çalışırdılar. Sincandakı Çjan Çjiçjun rejimi vaxtı əyalət komissarı idi.

Məhəmməd Əmin Buğra və silahdaşı olan pan-türkçü və cədidçi, Şərqi Türküstan istiqlal hərəkatının fəalı Məsud Səbri Sovet İttifaqının Sincan Türk xalqına “Uyğur xalqı” adının tətbiq edilməsini rədd edirdilər. Bunun əvəzinə onlar “Türk etnosu” (Çin dilində Tujue zu) adının xalqlarına tətbiq edilməsini istəyirdilər. Məsud Səbri də huey xalqına öz xalqından ayrı, çinli müsəlman han kimi baxırdı. Xüsusilə, "Türk" və ya "Türki" adları Buğra tərəfindən xalqının əsl adı olaraq tələb edilirdi. Şeng Şitsai türk müsəlmanlarını fərqli etnik qruplara ayırdığı üçün onu tənqid edirdi. Çünki Buğra belə hesab edirdi ki, bu türk müsəlmanları arasında parçalanma yarada bilər.

1948-ci ildə Buğranın həyat yoldaşı Əminə Buğra Qanunverici Yuana seçildi. Elə həmin ilin dekabrında Çan Kayşi tərəfindən Burhan Şəhidinin rəhbərlik etdiyi Sincan Hökümətinin sədr müavini vəzifəsinə təyin edildi. O, Çin millətçiləri (Homindan) ilə müttəfiq olduqlarını elan etdi. Bu addımın əsas məqsədi Çin Respublikasının rəsmi qoruması altında Şərqi Türküstanda yaşayan türklərə muxtariyyət almaq idi. O, həm də bununla Sincanda Sovet İttifaqı tərəfindən dəstəklənən İkinci Şərqi Türküstan Respublikası da daxil olmaqla, Sincandakı bütün kommunist qüvvələri məhv etməyi düşünürdü.

Bu zaman Şərqi Türküstanda Üç Əfəndi (Üch Äpändi) (ئۈچ ئەپەندى) - İsa Yusif Alptəkin, Məhəmməd Əmin Buğra və Məsud Səbri fəaliyyət göstərirdi. İkinci Şərqi Türküstan Respublikası onlara Homindan tərəfdarı kimi baxırdı.

Sürgün

1949-cu ilin sentyabrında Çin Xalq Azadlıq Ordusu Sincana daxil oldu. Bundan sonra Məhəmməd Əmin Buğra Hindistana getmək məcburiyyətində qalır. Sonra isə o, Türkiyəyə gedərək orada məskunlaşır. Türkiyədə o, başqa bir sürgün edilmiş uyğur lideri Şərqi Türkistan İslam Respublikasının Milli Məclisinin keçmiş baş katibi İsa Yusif Alptəkinə qoşuldu. Şərqi Türkistan İslam Respublikası 1933-cü il noyabrın 12-dən 1934-cü il fevralın 6-nadək qısa bir müddətdə mövcud olmuş və Nankindəki Homindan hökuməti ilə rəsmi olaraq müttəfiq olan Ma Çunqun komandanı olduğu huey orduları və SSRİ-nin göndərdiyi hərbi hissələrinin hücumları altında dağılmışdı.

1954-cü ildə Məhəmməd Əmin Buğra Yusif İsa Alptəkin ilə Tayvana gedir və Çin Respublikasının Homindan hökumətini Şərqi Türküstana iddialarından imtina etməsinə inandırmağa çalışırlar. Lakin onların tələbi rədd edilir və Tayvan hökuməti Sincanı “Çinin ayrılmaz hissəsi” kimi qaldığını bildirir.

Məhəmməd Əmin Buğra 1965-ci ildə Türkiyədə sürgündə vəfat etmişdir.

Mirası

Türkistan İslam Partiyası jurnalının 1-ci sayında bölgə tarixi haqqında verdiyi "İslam Türkistan"da məqaləsində Məhəmməd Əmin Buğradan bəhs etmişdir.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. Andrew D. W. Forbes (1986). Warlords and Muslims in Chinese Central Asia: a political history of Republican Sinkiang 1911-1949. Cambridge, England: CUP Archive. səh. 84. ISBN 0-521-25514-7. İstifadə tarixi: 2010-06-28.
  2. Ondřej Klimeš (8 January 2015). Struggle by the Pen: The Uyghur Discourse of Nation and National Interest, c.1900-1949. Brill. 122–. ISBN 978-90-04-28809-6.
  3. Tursun, Nabijan (December 2014). . Uyghur Initiative Papers. Central Asia Program (11): 2–3. 2016-10-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
  4. "Moslems in Chinese Turkestan in Revolt Against Pro-Soviet Provincial Authorities". The New York Times. 26 June 1937.
  5. https://archive.org/details/SherqiTurkustanTarixidouTrkistanTarihi
  6. Hsiao-ting Lin (2010). Modern China's Ethnic Frontiers: A Journey to the West. Taylor & Francis. səh. 90. ISBN 978-0-415-58264-3. İstifadə tarixi: 2010-06-28.
  7. [1] Wei, 2002. səh. 181
  8. [2] Millward, 2007. səh. 209
  9. Kamalov, Ablet (2010). Millward, James A.; Shinmen, Yasushi; Sugawara, Jun (eds.). Uyghur Memoir literature in Central Asia on Eastern Turkistan Republic (1944-49). Studies on Xinjiang Historical Sources in 17-20th Centuries. Tokyo: The Toyo Bunko. səh. 260.
  10. Ondřej Klimeš (8 January 2015). Struggle by the Pen: The Uyghur Discourse of Nation and National Interest, c.1900-1949. Brill. 197–. ISBN 978-90-04-28809-6.
  11. Ondřej Klimeš (8 January 2015). Struggle by the Pen: The Uyghur Discourse of Nation and National Interest, c.1900-1949. Brill. 241–. ISBN 978-90-04-28809-6.
  12. David D. Wang (January 1999). Clouds Over Tianshan: Essays on Social Disturbance in Xinjiang in the 1940s. NIAS Press. 28–. ISBN 978-87-87062-62-6.
  13. Page 52, Ismail, Mohammed Sa'id, and Mohammed Aziz Ismail. Moslems in the Soviet Union and China. Translated by U.S. Government, Joint Publications Service. Tehran, Iran: Privately printed pamphlet, published as vol. 1, 1960 (Hejira 1380); translation printed in Washington: JPRS 3936, September 19, 1960.
  14. "ماذا تعرف عن تركستان الشرقية". تركستان الإسلامية. No. العددالأول. July 2008. səh. 18.

Ədəbiyyat

  • Mark Dickens. The Soviets in Xinjiang (1911–1949). 1990.
  • Allen S. Whiting (1958) and General Sheng Shicai. Sinkiang: Pawn or Pivot ?. Michigan State University Press, USA, 1958.
  • Millward, James A. (2007). Eurasian Crossroads: A History of Xinjiang (illustrated). Columbia University Press. ISBN 978-0231139243. İstifadə tarixi: 25 March 2013.
  • C. X. George Wei; Xiaoyuan Liu, eds. (2002). Exploring Nationalisms of China: Themes and Conflicts. Volume 102 of Contributions to the Study of World History Series. Greenwood Publishing Group. ISBN 0313315124.

Xarici keçidlər

  • Flags of Independence
  • The Soviets in Xinjiang (1911-1949) by Mark Dickens

Avqust 03, 2021
məhəmməd, əmin, buğra, həmçinin, muḥammad, amīn, bughra, uyğ, مۇھەممەد, ئىمىن, بۇغرا, محمد, أمين, بغرا, Муххамад, Эмин, Бугро, çin, 穆罕默德, 伊敏, pinyin, mùhǎnmòdé, yīmǐn, həmçinin, türkiyə, ləhcəsində, mehmet, emin, buğra, 1901, 1965, şərqi, türküstan, islam, res. Mehemmed Emin Bugra hemcinin Muḥammad Amin Bughra uyg مۇھەممەد ئىمىن بۇغرا محمد أمين بغرا Muhhamad Emin Bugro cin 穆罕默德 伊敏 pinyin Muhǎnmode Yimǐn hemcinin Turkiye lehcesinde Mehmet Emin Bugra 1901 1965 2 Serqi Turkustan Islam Respublikasinin yaradicilarindan ve liderlerinden biri Serqi Turkustan Istiqlaliyyet herekati numayendesi Mehemmed Emin Bugra cedicilik herekatinin gorkemli liderinden biridir 3 Mehemmed Emin BugraSerqi Turkustan Islam Respublikasinin Emiri1933 aprel 1934Sincan eyaletinden Cin Respublikasi Milli Meclisinin uzvu1941Sexsi melumatlarPartiya Genc Qasqar Partiyasi Milli Inqilab Komitesi 1 Dogum tarixi 22 aprel 1901Dogum yeri Xotan Sin ImperiyasiVefat tarixi 29 aprel 1965 64 yasinda Vefat yeri TurkiyeHerbi xidmetMensubiyyeti CXR CXR Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 1 1 Usyan 1 2 Sincana qayidis 2 Surgun 3 Mirasi 4 Hemcinin bax 5 Istinadlar 6 Edebiyyat 7 Xarici kecidlerHeyati Redakte1937 ci ilin yazinda Cenubi Sincanda yeniden usyan basladi Uygurlarin bu usyani qaldirmasina sira amiller tesir etmisdir Turk muselmanlarini sakitlesdirmek ucun Sen Sitsai onlari arasindan musteqillik terefdari olmayan bezi nufuzlu liderleri o cumleden Haci Niyazi Xocani ve Kumul usyaninin basqa bir lideri 20 fevral 1931 30 noyabr 1931 Yulbars Xani Qasqar ve Urumcide vezifelere teyin etmisdi Eyni zamanda Islamin temel prinsiplerine hucum eden tehsil islahatlari ve cenuba yayilmis ateist tebligat proqrami yerli ehalini Sen hokumetinden daha da uzaqlasdirirdi Qasqarda varli bir muselman Turfan usyaninin kecmis lideri 1932 Senin teyin etdiyi sexslerden biri olan Mahmud Sijan hokumete qarsi cixislarin esas rehberi oldu Bu vaxt Serdar Mehemmed Hasim Xanin rehberliyi altinda Efqanistanda Serqi Turkustan Islam Respublikasinin ilk Serqi Turkustan Cumhuriyyeti olaraq bilinen STIR surgundeki liderlerinden biri Mehemmed Emin Bugra 1935 ci ilde Yaponiya sefirine Yaponiya protektorati altinda silah sursat ve maliyye ile Tokionun temin edeceyi Serqi Turkustan Cumhuriyyeti qurulmasi barede etrafli bir plan teklif ederek muraciet etmisdi bu teklif olunan planda Orta Asiya Mancjou qo nun gelecek lideri olaraq Mahmud Sijan Mahmut Muhiti 20 iyul 1934 cu ilden beri Sincan eyaleti silahli quvvelerinin bir hissesi olan Qasqardaki 6 ci Uygur Diviziyasinin komandiri gosterilmisdi Mahmud Sijanda Yaponiyanin Boyuk Serqi Asiya Hemreylik Sferasi kimi siyasi birliye devet alanlar arasinda idi Lakin bu plan alinmadi Bele ki Sen Sitsai 6 ci Uygur Diviziyasinin silahlarini modernlesdirmek teklifi ile qosunlari terksilah etmek emrini vermisdi Emre esasen diviziyanin butun kohne silahlari Urumci numayendelerine verilmeli idi Mahmud Muhuti ise bu addimin heyatina tehluke yaratdigini dusunerek qacmaq qerari verdi O 2 aprel 1937 ci ilde Qasqardan Hindistana getmek mecburiyyetinde qaldi Usyan Redakte Mahmudun bu sekilde gedisi onun tabeliyindeki herbi birlesmelerin silahli usyana qalxmasina sebeb oldu 4 Her hansi bir sekilde sovetlesme terefdari olanlar edam edildi ve qosun komandanligini Mahmut Muhitinin yaxin silahdasi general Abduniyaz qebul etdi 15 avqust 1937 ci il tarixinde Yarkendde doyusde helak oldu Onun rehberliyi altinda ayrica musteqil muselman idaresi quruldu Abuniyazin basciligi altinda olan qosunlar 4000 e yaxin esger ve zabitden ibaret 4 alaydan ibaret idi Bunlardan ikisi Qasqarda biri Yangihissarda biri Yarkendde bir briqada ise Ustin Atusda meskunlasmisdi Ustelik bir suvari gozetci eskadronu da Qasqarda idi Sen Sitsainin vilayet qosunlari 1937 ci ilin iyulunda Karasahr seheri yaxinliginda geden siddetli doyusde usyancilar terefinden meglub edilerek darmadagin olundu Lakin neticede usyan Sovet qosunlari terefinden yatirildi Bele ki 1937 ci ilin avqust ayinda mudaxile etmek ucun Sen Sitsai terefinden resmen SSRI ordusu Sincana devet edildi Sovet Ittifaqinin gonderdiyi Qirgiz briqadasi adlandirilan texminen 5 000 esger iki taktik qrupdan ibaret idi Os ve Narin Onlarin her birinin terkibine zirehli texnika tank batalyonu 21 BT 7 ve aviasiya ile mohkemlendirilen iki dag alayi daxil edilmisdi Alaylardan biri Qirmizi Ordu biri ise NKVD nin tabeliyine idi Bu mudaxile quvvelerinin kimyevi silahdan istifade etmesi barede tesdiqlenmemis melumatlar movcuddur Sincana qayidis Redakte 1940 ci ilde Mehemmed Emin Bugra Kesmirde surgunde olarken bolgenin qedim dovrlerden gunumuze qeder olan tarixini tesvir eden ve musteqilliyini itirmesinin sebeblerini tehlil eden Sarkiy Turkustan Tarihi Serqi Turkustan Tarixi kitabini nesr etdirdi 5 1940 ci ilde Can Kaysi terefinden gonderilen Isa Yusif Alptekin ve Ma Fulianq Efqanistana gelerek Bugra ile elaqe qurdular Ondan Homindan rejiminin paytaxti Cuntsine gelmesini xahis etdiler Bugra 1942 ci ilde Yaponiya casusu subhesi ile ingilisler terefinden tutuldu Lakin Homindanin mudaxilesinden sonra Bugra serbest buraxildi O ve Isa Yusuf Homindanin muselman nesrlerinin redaktoru olaraq calisirdilar Sincandaki Cjan Cjicjun rejimi vaxti eyalet komissari idi 6 Mehemmed Emin Bugra ve silahdasi olan pan turkcu ve cedidci Serqi Turkustan istiqlal herekatinin feali Mesud Sebri Sovet Ittifaqinin Sincan Turk xalqina Uygur xalqi adinin tetbiq edilmesini redd edirdiler Bunun evezine onlar Turk etnosu Cin dilinde Tujue zu adinin xalqlarina tetbiq edilmesini isteyirdiler Mesud Sebri de huey xalqina oz xalqindan ayri cinli muselman han kimi baxirdi 7 Xususile Turk ve ya Turki adlari Bugra terefinden xalqinin esl adi olaraq teleb edilirdi Seng Sitsai turk muselmanlarini ferqli etnik qruplara ayirdigi ucun onu tenqid edirdi Cunki Bugra bele hesab edirdi ki bu turk muselmanlari arasinda parcalanma yarada biler 8 1948 ci ilde Bugranin heyat yoldasi Emine Bugra Qanunverici Yuana secildi Ele hemin ilin dekabrinda Can Kaysi terefinden Burhan Sehidinin rehberlik etdiyi Sincan Hokumetinin sedr muavini vezifesine teyin edildi O Cin milletcileri Homindan ile muttefiq olduqlarini elan etdi Bu addimin esas meqsedi Cin Respublikasinin resmi qorumasi altinda Serqi Turkustanda yasayan turklere muxtariyyet almaq idi O hem de bununla Sincanda Sovet Ittifaqi terefinden desteklenen Ikinci Serqi Turkustan Respublikasi da daxil olmaqla Sincandaki butun kommunist quvveleri mehv etmeyi dusunurdu Bu zaman Serqi Turkustanda Uc Efendi Uch Apandi ئۈچ ئەپەندى Isa Yusif Alptekin Mehemmed Emin Bugra ve Mesud Sebri fealiyyet gosterirdi 9 10 Ikinci Serqi Turkustan Respublikasi onlara Homindan terefdari kimi baxirdi 11 12 Surgun Redakte1949 cu ilin sentyabrinda Cin Xalq Azadliq Ordusu Sincana daxil oldu Bundan sonra Mehemmed Emin Bugra Hindistana getmek mecburiyyetinde qalir Sonra ise o Turkiyeye gederek orada meskunlasir Turkiyede o basqa bir surgun edilmis uygur lideri Serqi Turkistan Islam Respublikasinin Milli Meclisinin kecmis bas katibi Isa Yusif Alptekine qosuldu Serqi Turkistan Islam Respublikasi 1933 cu il noyabrin 12 den 1934 cu il fevralin 6 nadek qisa bir muddetde movcud olmus ve Nankindeki Homindan hokumeti ile resmi olaraq muttefiq olan Ma Cunqun komandani oldugu huey ordulari ve SSRI nin gonderdiyi herbi hisselerinin hucumlari altinda dagilmisdi 1954 cu ilde Mehemmed Emin Bugra Yusif Isa Alptekin ile Tayvana gedir ve Cin Respublikasinin Homindan hokumetini Serqi Turkustana iddialarindan imtina etmesine inandirmaga calisirlar Lakin onlarin telebi redd edilir ve Tayvan hokumeti Sincani Cinin ayrilmaz hissesi kimi qaldigini bildirir 13 Mehemmed Emin Bugra 1965 ci ilde Turkiyede surgunde vefat etmisdir Mirasi RedakteTurkistan Islam Partiyasi jurnalinin 1 ci sayinda bolge tarixi haqqinda verdiyi Islam Turkistan da meqalesinde Mehemmed Emin Bugradan behs etmisdir 14 Hemcinin bax RedakteKumul usyani Serqi Turkustan Istiqlaliyyet herekati Serqi Turkustan Islam Respublikasi Isa Yusif AlptekinIstinadlar Redakte Andrew D W Forbes 1986 Warlords and Muslims in Chinese Central Asia a political history of Republican Sinkiang 1911 1949 Cambridge England CUP Archive seh 84 ISBN 0 521 25514 7 Istifade tarixi 2010 06 28 Ondrej Klimes 8 January 2015 Struggle by the Pen The Uyghur Discourse of Nation and National Interest c 1900 1949 Brill 122 ISBN 978 90 04 28809 6 Tursun Nabijan December 2014 The influence of intellectuals of the first half of the 20th century on Uyghur politics Uyghur Initiative Papers Central Asia Program 11 2 3 2016 10 12 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Moslems in Chinese Turkestan in Revolt Against Pro Soviet Provincial Authorities The New York Times 26 June 1937 https archive org details SherqiTurkustanTarixidouTrkistanTarihi Hsiao ting Lin 2010 Modern China s Ethnic Frontiers A Journey to the West Taylor amp Francis seh 90 ISBN 978 0 415 58264 3 Istifade tarixi 2010 06 28 1 Wei 2002 seh 181 2 Millward 2007 seh 209 Kamalov Ablet 2010 Millward James A Shinmen Yasushi Sugawara Jun eds Uyghur Memoir literature in Central Asia on Eastern Turkistan Republic 1944 49 Studies on Xinjiang Historical Sources in 17 20th Centuries Tokyo The Toyo Bunko seh 260 Ondrej Klimes 8 January 2015 Struggle by the Pen The Uyghur Discourse of Nation and National Interest c 1900 1949 Brill 197 ISBN 978 90 04 28809 6 Ondrej Klimes 8 January 2015 Struggle by the Pen The Uyghur Discourse of Nation and National Interest c 1900 1949 Brill 241 ISBN 978 90 04 28809 6 David D Wang January 1999 Clouds Over Tianshan Essays on Social Disturbance in Xinjiang in the 1940s NIAS Press 28 ISBN 978 87 87062 62 6 Page 52 Ismail Mohammed Sa id and Mohammed Aziz Ismail Moslems in the Soviet Union and China Translated by U S Government Joint Publications Service Tehran Iran Privately printed pamphlet published as vol 1 1960 Hejira 1380 translation printed in Washington JPRS 3936 September 19 1960 ماذا تعرف عن تركستان الشرقية تركستان الإسلامية No العددالأول July 2008 seh 18 Edebiyyat RedakteMark Dickens The Soviets in Xinjiang 1911 1949 1990 Allen S Whiting 1958 and General Sheng Shicai Sinkiang Pawn or Pivot Michigan State University Press USA 1958 Millward James A 2007 Eurasian Crossroads A History of Xinjiang illustrated Columbia University Press ISBN 978 0231139243 Istifade tarixi 25 March 2013 C X George Wei Xiaoyuan Liu eds 2002 Exploring Nationalisms of China Themes and Conflicts Volume 102 of Contributions to the Study of World History Series Greenwood Publishing Group ISBN 0313315124 Xarici kecidler RedakteFlags of Independence The Soviets in Xinjiang 1911 1949 by Mark DickensMenbe https az wikipedia org w index php title Mehemmed Emin Bugra amp oldid 5832883, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.