Vikipediya azad ensiklopediya Kompüter məntiqi sxemlərinin sxematik təsviri informatikada məntiq ing Logic in computer s

Vikipediya azad ensiklopediya Komputer mentiqi sxemlerinin sxematik tesviri Informatikada mentiq ing Logic in computer science proqramlasdirma alqoritmlerin tehlili ve suni intellekt kimi sahelerde tefekkur proseslerini riyazi deqiqlikle formalasdirmaq ucun istifade edilen riyazi mentiqdir Mentiq informatikada daha cox komputerlere verilen emrlerin alqoritmlerin ve melumatlarin deqiq ve ardicil sekilde islenmesi ucun nezeri esas yaradir Informatikada mentiqin esas movzulari asagidakilardir Esas movzulari span Propozisional mentiq Beyanname mentiqi Propozisional mentiq sade beyannameler ve ya cumleler uzerinde qurulur ve onlarin bir biri ile elaqelerini tehlil edir Bu mentiqde ve ve ya deyil implikasiya kimi elaqeler istifade edilir Meselen p ve q kimi ifadeler harada ki p ve q her biri dogru ve ya yalan ola biler Bu ifadelerin deyeri xususi heqiqet cedvelleri vasitesile tehlil edile biler Predikat mentiqi Predikat mentiqi daha murekkeb ifadeleri tehlil etmek ucun istifade edilir Bu mentiq novu deyisenlerden kemiyyetlerden ve elaqelerden istifade edir Meselen bir proqramda mueyyen sertlerin yerine yetirilmesi meselen butun istifadeciler qeydiyyatdan kecib ve ya bezileri mueyyen sertlere cavab verir predikat mentiqi ile ifade edilir Qeyri selis mentiq Enenevi mentiqde her ifade ya dogru ya da yanlisdir Qeyri selis mentiq ise bu mehdudiyyeti aradan qaldirir ve ifadelerin qismen dogru ve ya qismen yanlis ola bileceyini qebul edir Bu mentiq novu qeyri mueyyenlikle dolu olan sahelerde meselen suni intellekt ve masin oyrenmede istifade olunur Meselen bir hava proqnozu analiz ederken sans var kimi ehtimal anlayislari qeyri selis mentiqin tehlil vasiteleri ile ifade edile biler Riyazi mentiq ve avtomatik subut sistemleri Riyazi mentiqin tetbiqi ile komputerlere verilmis ifadelerin ve sertlerin duzgunluyunu yoxlamaq mumkun olur Avtomatik subut sistemleri meselen verilmis teoremlerin ve ya predikatlarin dogru olub olmadigini yoxlayan alqoritmleri inkisaf etdirmek ucun istifade edilir Mentiqi proqramlasdirma Mentiqin proqramlasdirmada tetbiqi meselen Proloq kimi mentiq yonumlu dillerde istifade edilir Bu dillerde mentiq qaydalarina esasen verilenler arasinda elaqeler qurulur ve mueyyen suallarin cavabi avtomatik sekilde tapilir Informatikada mentiqin istifadesi sistemlerin isleme duzgunluyunu optimallasdirmani ve performansi artirmaqda muhum rol oynayir Bu mentiq esasli yanasma proqram teminatinin ve alqoritmlerin daha etibarli ve effektiv sekilde islenmesi ucun imkan yaradir Komputer elminde mentiq mentiq ve informatika sahesini ehate edir Movzunu mahiyyetce uc esas xususiyyeti var Nezeri esaslar ve tehlil Mentiqcilere komek etmek ucun komputer texnologiyasindan istifade Komputer proqramlari ucun mentiqden anlayislardan istifadeMentiqciler ucun komputerler span Suni intellektin ilk tetbiqlerinden biri 1956 ci ilde Allen Nyuvell Kliff Sou ve Herbert Simon terefinden hazirlanmis Logic Theorist sistemi idi Mentiqcinin gorduyu islerden biri de mentiqde ifadeler toplusunu goturmek ve mentiq qanunlarina uygun olaraq dogru olmasi lazim olan neticeler elave ifadeler elde etmekdir Meselen Butun insanlar fanidir ve Sokrat insandir ifadeleri nezere alinarsa duzgun netice Sokrat fanidir olardi Tebii ki bu ehemiyyetsiz bir numunedir Heqiqi mentiq sistemlerinde ifadeler coxsayli ve murekkeb ola biler Bu cur tehlilin komputerlerin istifadesi ile cox asanlasdirila bileceyi erken basa dusuldu Nezeri mentiqciler Bertrand Russell ve Alfred Nortun nezeri islerini Principia Mathematica adli riyazi mentiqe dair tesirli islerinde tesdiq etdiler Bundan elave sonraki sistemler mentiqciler terefinden yeni riyazi teoremleri ve subutlari sinamaq ve kesf etmek ucun istifade edilmisdir Istinadlar span Elements of the Theory of Computation Prentice Hall 1981 Interpreting Godel Cambridge University Press 21 avqust 2014 ISBN 9781107002661 Istifade tarixi 17 avqust 2015 Godel Escher Bach An Eternal Golden Braid Basic Books 5 fevral 1999 ISBN 978 0465026562 P J Hayes Some philosophical problems from the standpoint of artificial intelligence PDF Machine Intelligence 4 1969 463 502 11 oktyabr 2013 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 29 oktyabr 2024 Barr Michael Charles Wells Category Theory for Computing Science PDF 1998 25 iyul 2021 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 29 oktyabr 2024 Influences of Mathematical Logic on Computer Science Rolf Herken redaktor The Universal Turing Machine Springer Verlag 11 may 1995 ISBN 9783211826379 Istifade tarixi 26 dekabr 2013 Edebiyyat span Mathematical Logic for Computer Science 3rd Springer Verlag 2012 ISBN 978 1447141280 Harrison John Handbook of Practical Logic and Automated Reasoning 1st Cambridge University Press 2009 ISBN 978 0521899574 Huth Michael Ryan Mark Logic in Computer Science Modelling and Reasoning about Systems 2nd Cambridge University Press 2004 ISBN 978 0521543101 Burris Stanley N Logic for Mathematics and Computer Science 1st Prentice Hall 1997 ISBN 978 0132859745 Xarici kecidler span Article on Logic and Artificial Intelligence at the Stanford Encyclopedia of Philosophy IEEE Symposium on Logic in Computer Science LICS Alwen Tiu Introduction to logic video recording of a lecture at ANU Logic Summer School 09 aimed mostly at computer scientists InformatikaCihazSxem lovhesi Periferiya qurgulari Inteqral sxem Cip uzerinde sistem Yasil hesablama Elektron dizaynin avtomatlasdirilmasi Cihazin suretlendirilmesiKomputer sistemlerinin teskiliKomputerin arxitekturasi Gomulu sistemlerSebekelerSebeke arxitekturasi Verilenlerin oturulmesi protokollari Sebeke avadanligi Sebeke planlayicisiProqram teminatinin teskiliInterpretator Araliq proqram teminati Virtual masin Emeliyyat sistemiNezeriyye veProqramlasdirma paradiqmasi Proqramlasdirma dili Kompilyator Modellesdirme dili Freymvork Inteqrasiya olunmus inkisaf muhiti Proqram konfiqurasiyasinin idare edilmesi Proqram kitabxanasi RepozitoriyaProqram teminati tertibatiNezaret axini Proqram teminati prosesi Teleblerin tehlili Proqram dizayni Proqram teminati muhendisliyi Proqramlasdirma komandasi Aciq menbeli proqram teminatiAlqoritmler nezeriyyesiHesablama modeli Formal diller Avtomatlasdirma nezeriyyesi Hesablama nezeriyyesi Hesablama murekkebliyi nezeriyyesi Mentiq SemantikaAlqoritmlerAlqoritmin dizayni Alqoritmin analizi Alqoritmik semerelilik Tesadufi alqoritm Hesablama hendesesiHesablama riyaziyyatiDiskret riyaziyyat Ehtimal Statistika Riyazi proqram teminati Informasiya nezeriyyesi Riyazi analiz Ededi analiz Nezeri informatikaInformasiya sistemiVerilenler bazasi idareetme sistemleri Komputer melumatlarinin saxlanmasi Muessise melumat sistemi Cografi informasiya sistemi Qerar qebuledici destek sistemi sistemi Multimedia verilenler bazasi Data mining Elektron kitabxana Komputer platformasi Reqemsal marketinq Umumdunya horumcek toru Informasiya axtarisiKibertehlukesizlikKriptoqrafiya Formal metodlar Mudaxilenin askarlanmasi sistemi Sebeke tehlukesizliyi Informasiya tehlukesizliyi Tetbiq tehlukesizliyiInsan komputer qarsiliqli elaqesiQarsiliqli tesir dizayni Sosial hesablama Her yerde hesablama VizualizasiyaParalel hesablamaSuni intellektTebii dilin emali Komputer gorunusu Avtomatlasdirilmis planlasdirma Optimallasdirma Idareetme nezeriyyesi Suni intellekt felsefesiMasin oyrenmesiQrafikaAnimasiya Render Qrafik prosessor Virtual realliqTetbiqi hesablamaElektron ticaret Hesablama fizikasi Reqemsal senet Kibermuharibe Elektron secki Videooyunlar Metn prosessoru Emeliyyat arasdirmasi Komputer destekli telimKateqoriya Esaslari Vikianbar Normativ yoxlamaMicrosoft 2779740250 Kateqoriya Informatika