Vikipediya azad ensiklopediya Hesablama modeli ing Computational Model riyazi hesablamaların həyata keçirilməsi və probl

Vikipediya azad ensiklopediya Hesablama modeli ing Computational Model riyazi hesablamalarin heyata kecirilmesi ve problemlerin helli ucun nezerde tutulmus riyazi ve ya alqoritmik bir modeldir Hesablama modelleri muxtelif sahelerde genis istifade olunan mentiqlere esaslanaraq melumatin nece isleneceyini saxlanilacagini ve tehlil edileceyini tesvir edir Umumi novleri ve xususiyyetleri span Turinq masini modeli Turinq masini modeli en esas ve universal hesablama modellerinden biridir Bu model verilmis bir alqoritmin bir problemi hell edib etmeyeceyini mueyyen etmeye komek edir Hesablama nezeriyyesinde muhum bir model hesab edilir Turinq masini bir yaddas lenti oxuyub yazma basligi ve veziyyetler toplusundan ibaretdir Verilen her tapsiriq bu model vasitesile hell edile bilerse o hesablana bilen hesab olunur Deterministik ve qeyri deterministik avtomatlar ing Deterministik Finite Automata DFA ve ing Non deterministic Finite Automata NFA sonlu veziyyet masinlaridir ve mehdud yaddasa malikdirler DFA ve NFA modelleri dil taninmasinda genis istifade olunur meselen tenqidi ve tehlil zamani setrilerin mueyyen edilerek taninmasi DFA her veziyyetde bir emeliyyat secerken NFA bir nece ehtimalla qerar verir ve onlardan biri ile davam edir Komekci yaddas masini ing Pushdown Automata Bu model kontekst azad dilden istifade eden problemlerin helli ucun istifade olunur DFA dan ferqli olaraq Pushdown Automata masinlari elave yaddas yiginin stack istifadesi ile daha murekkeb dilleri emal ede biler Meselen proqramlasdirma dillerinin sintaksisi ve ya muxtelif strukturlu metnlerin taninmasi ucun uygundur Cox pilleli Turinq masinlari Sade Turinq masinlarinin daha murekkeb formasi olub bir nece lenti ve ya prosesleri paralel sekilde islede bilirler Kompleks hesablamalarda ve paralel proqramlasdirma ile bagli meselelerde istifade edilir Bu masinlar daha cox yaddasa ve hesablamada daha yuksek effektivliye malikdir Paralel ve paylanmis hesablama modelleri Paralel modeller coxsayli prosesler arasinda is bolusdurerek hesablama suretini artirir Paylanmis hesablama melumat ve hesablama gucunun paylanmis sekilde istifadesidir klasterler ve bulud texnologiyalari buna misaldir Meselen MapReduce modeli boyuk verilenler destini emal etmek ucun istifade olunur melumati paralel sekilde kicik hisselere bolerek analiz edir Kvant hesablama modeli Bu enenevi hesablama modellerinden ferqli olaraq kvant fizikasinin prinsiplerine esaslanir Qubitlerden istifade ederek daha yuksek hesablama gucu temin edir Kvant modelleri bezi problemleri meselen sifreleme ve kimyevi molekullarin modellesdirilmesi cox effektiv sekilde hell ede bilir Bu modelin inkisafi hele de erken merhelededir ve potensiali boyukdur Nevron sebekeleri ve suni intellekt modelleri Suni intellekt AI ve derin oyrenme ing Deep Learning sahesinde tetbiq edilen modellerdir Nevron sebekeleri modelleri melumatlari tehlil etmek ve qerar qebul etmek ucun muxtelif qatlarla isleyen telim esasli hesablama modelidir Meselen sekil tanima ve ya tebii dil emali NLP kimi kompleks problemlerin hellinde istifade olunur Her bir hesablama modeli ozunemexsus ustunluklere malikdir ve mueyyen tapsiriqlar ucun uygunlasir Modelin secilmesi layihenin meqsedine verilenlerin xususiyyetlerine ve hesablama telebesine gore mueyyen edilir Istinadlar span Models of Computation PDF 29 mart 2024 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 28 oktyabr 2024 Models Of Computation Exploring the Power of Computing Addison Wesley 1998 ISBN 978 0201895391 Fernandez Maribel Models of Computation An Introduction to Computability Theory Undergraduate Topics in Computer Science Springer 2009 ISBN 978 1 84882 433 1 InformatikaCihazSxem lovhesi Periferiya qurgulari Inteqral sxem Cip uzerinde sistem Yasil hesablama Elektron dizaynin avtomatlasdirilmasi Cihazin suretlendirilmesiKomputer sistemlerinin teskiliKomputerin arxitekturasi Gomulu sistemlerSebekelerSebeke arxitekturasi Verilenlerin oturulmesi protokollari Sebeke avadanligi Sebeke planlayicisiProqram teminatinin teskiliInterpretator Araliq proqram teminati Virtual masin Emeliyyat sistemiNezeriyye veProqramlasdirma paradiqmasi Proqramlasdirma dili Kompilyator Modellesdirme dili Freymvork Inteqrasiya olunmus inkisaf muhiti Proqram konfiqurasiyasinin idare edilmesi Proqram kitabxanasi RepozitoriyaProqram teminati tertibatiNezaret axini Proqram teminati prosesi Teleblerin tehlili Proqram dizayni Proqram teminati muhendisliyi Proqramlasdirma komandasi Aciq menbeli proqram teminatiAlqoritmler nezeriyyesiHesablama modeli Formal diller Avtomatlasdirma nezeriyyesi Hesablama nezeriyyesi Hesablama murekkebliyi nezeriyyesi Mentiq SemantikaAlqoritmlerAlqoritmin dizayni Alqoritmin analizi Alqoritmik semerelilik Tesadufi alqoritm Hesablama hendesesiHesablama riyaziyyatiDiskret riyaziyyat Ehtimal Statistika Riyazi proqram teminati Informasiya nezeriyyesi Riyazi analiz Ededi analiz Nezeri informatikaInformasiya sistemiVerilenler bazasi idareetme sistemleri Komputer melumatlarinin saxlanmasi Muessise melumat sistemi Cografi informasiya sistemi Qerar qebuledici destek sistemi sistemi Multimedia verilenler bazasi Data mining Elektron kitabxana Komputer platformasi Reqemsal marketinq Umumdunya horumcek toru Informasiya axtarisiKibertehlukesizlikKriptoqrafiya Formal metodlar Mudaxilenin askarlanmasi sistemi Sebeke tehlukesizliyi Informasiya tehlukesizliyi Tetbiq tehlukesizliyiInsan komputer qarsiliqli elaqesiQarsiliqli tesir dizayni Sosial hesablama Her yerde hesablama VizualizasiyaParalel hesablamaSuni intellektTebii dilin emali Komputer gorunusu Avtomatlasdirilmis planlasdirma Optimallasdirma Idareetme nezeriyyesi Suni intellekt felsefesiMasin oyrenmesiQrafikaAnimasiya Render Qrafik prosessor Virtual realliqTetbiqi hesablamaElektron ticaret Hesablama fizikasi Reqemsal senet Kibermuharibe Elektron secki Videooyunlar Metn prosessoru Emeliyyat arasdirmasi Komputer destekli telimKateqoriya Esaslari Vikianbar Kateqoriya Informatika