fbpx
Wikipedia

Vladimir Lenin

Vladimir İliç Ulyanov və ya qısaca Lenin (rus. Влади́мир Ильи́ч Ле́нин, 22 aprel 1870(1870-04-22)[…], Simbirsk21 yanvar 1924(1924-01-21)[…], Bolshiye Gorki[d], Moskva quberniyası[d]) — rus inqilabçısı, marksist, publisist, leninizm nəzəriyyəsinin yaradıcısı, SSRİ-in qurucusu.

Vladimir Lenin
rus. Владимир Ильич Ленин
SSRİ Xalq Komissarları Sovetinin 1-ci Sədri
6 iyul 1923 — 21 yanvar 1924
Sələfi vəzifə təsis olunub
Xələfi Aleksey Rıkov
Sələfi vəzifə təsis olunub
Xələfi Lev Kamenev
RSFSR Xalq Komissarları Sovetinin 1-ci Sədri
27 oktyabr 1923 — 21 yanvar 1924
Sələfi Aleksandr Kerenski Rusiya Müvəqqəti Hökümətinin Sədri kimi
Xələfi Aleksey Rıkov
Şəxsi məlumatlar
Partiya
Təhsili
  • Sankt-Peterburq Dövlət Universitetinin Hüquq fakültəsi[d]
Doğum tarixi 22 aprel 1870(1870-04-22)[…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 21 yanvar 1924(1924-01-21)[…] (53 yaşında)
Vəfat yeri
  • Bolshiye Gorki[d], , Podolsky uezd[d], Moskva quberniyası[d], RSFSR, SSRİ
Vəfat səbəbi beyin qansızması[d]
Dəfn yeri
  • Lenin türbəsi[d]
Həyat yoldaşı
Hərbi xidmət
Döyüşlər

 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Kommunizm
Konsepsiyalar
Marksizm-Leninizm fəlsəfəsi

Sosializm
Beynəlmiləlçilik
Kollektivçilik
Sinfi mübarizə

İdeologiya
Utopik sosializm

Marksizm
Leninizm
Marksizm-Leninizm
Trotskizm
Titoizm
Çuçxe ideyaları
Maoizm
Ənvər Xoca ideyaları
Ge Çevarizm
Ho Şi Min ideologiyası
Roza Lüksemburq ideyaları
Praçanda Yolu
Anarxo-kommunizm
Avrokommunizm

Şəxsiyyətlər
Tomas Mor

Henri Sen-Simon
Şarl Furye
Robert Ouen
Karl Marks
Fridrix Engels
Roza Lüksemburq
Vladimir Lenin
Lev Trotski
İosif Stalin
Mao Tsedun

Simvollar
Kommunizm hərəkatının rəmzləri
Baş mövzu
Anarxizm

Antikapitalizm
Antikommunizm
Müharibə kommunizmi
Demokratik mərkəziyyət
Proletariat diktaturası
İbtidai kommunizm
Sosializm
Stalinizm

Vladimir Lenin tarixdə 100 ən çox öyrənilmiş şəxsiyyətlər siyahısına daxil edilib.

Ailəsi

 
Vladimir Lenin və İosif Stalin

Lenin (həqiqi soyadı Ulyanov) Vladimir İliç KP (B) partiyasının və Sovetlərin qurucusudur. Vladimir İliç Ulyanov Simbirskdə xalq məktəbi inspektorunun — İlya Nikolayeviç Ulyanovun (1831–1886) ailəsində anadan olmuşdur. Onun atasının şəxsi (qeyri-irsi) dvoryanlığı olmuşdur. Leninin ailəsi çoxmillətli olmuşdur və onun kökündə bir neçə millətlilik özünü daha qabarıq göstərir — çuvaş, kalmık, rus, alman, yəhudi, isveç.

Lenin ata tərəfindən babası Nikolay Vasilyeviç Ulyanov milliyyətcə çuvaş olmuşdur. Daha sonralar atası milliyyətcə kalmık, anası isə bəzi məlumatlara görə rus olan Anna Alekseyevna Smirnova ilə evlənmişdir. Nikolay Ulyanovun ölümündən sonra isə İlya Ulyanovun qayğısına onun böyük qardaşı Vasili Ulyanov qalmışdır. Qardaşı ona kifayət qədər təhsil verə bilmişdi ki, o, gedib Kazan Universitetinin fizika-riyaziyyat fakultəsinə qəbul olunmuşdur. 1869-cu ildən Simbir quberniyasında xalq məktəbinin inspektor və direktoru işləmişdir. III dərəcəli müqəddəs Vladimir medalı ilə təltif olunduqdan sonra Lenin atası 1882-ci ildə irsi dvoryanlıq hüququ qazanmışdır.

Leninin ikinci (ana tərfdən) babası Aleksandr Dmitriyeviç Blank (xristianlığı qəbul etməmişdən əvvəl İzrail Moyşeviç Blank) hərbi həkim olmuşdur. Daha sonra Kazan dvoryanlığını qəbul etmişdir. Tezliklə Kazan quberniyasında Kokuşkino mülkünə sahib olmuşdur. Leninin anası Mariya Aleksandrovna və onun dörd bacısı çox erkən analarını itirmişlər, onları xalaları tərbiyə etmiş, musiqi və xarici dilləri onlara tədris etmişdir.

Gəncliyi. İnqilabi fəaliyyətinə başlaması

1879–1887-ci illərdə təhsil aldığı Simbir gimnaziyasını qızıl medalla qurtarmışdır. Daha sonra Kazan Universitetinin Hüquq fakultəsinə daxil olmuşdur. Tələbə hərəkatlarında iştirak etdiyi üçün Universitetdən xaric olunmuşdur.

Onun böyük qardaşı 1887-ci ildə III Aleksandra qarşı "narodovolçuluq"da ittiham olunub edam edildi. Bəzi tarixçilərin yazılarına əsasən Lenin məhz bu hadisədən sonra tarixi-sirli frazasını işlətdi — "Başqa cür hərəkət etmək lazımdır!".

1888-ci ilin payızında Leninə Kazana qayıtmağa icazə verildi. Burada o, N.E.Fedosyev tərəfindən təşkil olunmuş marksist dərnəklərin birinə üzv oldu. Burada K.Marksın, F.Engelsin və Q.V.Plexanovun əsərləri müzakirə olunurdu. MarksınEngelsin əsərləri Leninin dünya görüşünün formalaşmasında mühüm rol oynamışdır — O, inamlı marksistə çevrilir.

1889-cu idə Lenin Sankt-Peterburq Universitetində imtahanlardan keçir. Buranı qurtardıqda sonra proletarların hüquqlarını müdafiə edən vəkil kimi fəaliyyət göstərmişdir.

İsveçrədə Q.V.Plexanovla, Almaniyada V.Libeknextlə, Fransada P.Lafarqom və başqa beynəlxalq fəhlə hərəkatının nümayəndələri ilə görüşmüşdü.

1895-ci ildə paytaxta qayıdıb Y.O.Çederbaumun rəhbərliyi ilə "İşçi Sinifin Azadlığı Uğrunuda Mübarizə İttifaqı" adlı cəmiyyət formalaşdırırlar. "Mübarizə İttifaqı" fəhlələr arasında aktiv təşviqat işləri ilə məşğul idilər. Onlar tərəfindən 70 vərəq buraxılmışdır.

1895-ci ilin dekabrında Lenin tutulur və Yenisen quberniyasının Şuşenskoe kəndinə 3-il müdətinə sürgün olunur. Burada 1898-ci ilin iyulunda Lenin N.K.Krupskaya ilə evlənir, türmədə olduğu müddətdə yazdığı materiallar əsasında "Rusiyada Kapitalizmin inkişafı" adlı kitab yazır, bir neçə məqaləni tərcümə edir və onlar üzərində işləyir. Sürgündə olduğu müddətdə o 30-dan artıq iş yazmışdır.

I mühacirət

1900-cu ildə Leninin sürgünlük müddəti bitdi. Elə həmin il o, Rusiyanı tərk etdi. Mühacirətdə olduğu müddətdə marksizmi təbliğ edən "İskra" ("Qığılcım") qəzetinin əsasını qoymuşdur.

1901-ci ilin dekabrında bu qəzetdə o, Lenin ləqəbi (onun həmçinin V.İlin, V.Frey, İ.Petrov, K.Tulin, Karpov və b. ləqəbləri olmuşdur) ilə öz ilkin məqalələrindən birini nəşr etdirdi. 1902-ci ildə yazdığı "Nə etməli? Hərakatımızın ağrılı sualları" işində o, öz mərkəzləşmiş təşkilat ("Bizə inqilabçıların təşkilatını verin və biz Rusiyanı çevirək!") konsepsiyası ilə çıxış etmişdir.

1903-cü ilin 17 iyulundan 10 avqusta kimi Cenevrə, BrüsselLondonda RSDFP-nin II qurultayı keçirildi. 5- il öncə keçirilmiş partiyanın I qurultayı faktiki olaraq heç bir nəticə verməmişdi: heç bir proqram qəbul olunmadı, proletariatın inqilabi gücünü birləşdirmək mümkün olmadı, I qurultayda seçilmiş MK-nın bütün üzvlərinin tezliklə hamısı həbs olundu. Lenin qurultayın hazırlığına dair işləri öz üzərinə götürdü.

Qurultaydan çox öncə Lenin partiyanın nizamnaməsini yazmış, qurultayın fəaliyyət planını hazırlamışdı. Plexanovun iştirakı ilə Lenin partiyanın proqramı proyektini də hazırlamışdı. Proqramda partiyanın yaxın gələcəyə olan məqsədləri öz əksini tapmışdı: çarizmin devrilməsi, demokratik respublikanın qurulması, kənddə təhkimçiliyin qalıqlarını aradan qaldırmaq, kəndlilərə torpaqların qaytarılması, 8-saatlıq iş rejimi, millətlərin bərabərhüquqluğunun yaradılması. İşçi hərəkatının qarşısında son məqsəd kimi tamamilə yeni bir cəmiyyətin — sosializm cəmiyyətinin qurulması qoyulmuşdu. Ona çatmaq üçün vasitə — sosialist inqilab və proletariat diktaturası olmalı idi.

Qurultay açılan kimi partiyanın müxətlif cinsli olduğu ortaya çıxdı. Lenin proletariat diktaturasını sərt şəkildə qoymuşdu və mövqeyini müdafiə edirdi. Bu polemikadan Lenin qalib çıxsada partiya iki fraksiyaya — Lenin başda olmaqla "Bolşeviklər" və Martinov başda olmaqla"Menşeviklər"ə parçalandı.

I Rus inqilabı, 1905

1905–1907-ci illər inqilabı Lenini İsveçrədə haqladı. 1905-ci ilin aprel ayında Londonda RSDFP-nin III qurultayında Lenin inqilabın əsas vəzifəsi kimi Rusiyada mütləqiyyətin və təhkimçiliyin aradan qaldırılmasını müəyyənləşdirdi. Leninin nöqteyi-nəzərini bəyənən qurultay iştirakçıları partiyanın taktikasını müəyyənləşdirdi: tətillərin təşkili, nümayişlər, silahlı üsyanların hazırlanması.

Lenin özgə soyadla Peterburqa gəldi və aktiv fəaliyyətə başladı. Lenin RSDFP-nin Peterburq və Mərkəzi Komitələrinə rəhbərlik edir, "Novaya jizn" ("Yeni həyat") qəzetinə məqalələr yazmağa başladı. Leninin birbaşa rəhbərliyi ilə partiya silahlı üsyan hazırlayırdı. Elə bu illərdə Lenin "Demokartik inqilabda sosial-demokratiyanın iki taktikası" kitabını yazdı və burada proletariatın hegamonluğundan və silahlı üsyandan bəhs edirdi. Öz tərəfinə kəndliləri çəkmək üçün Lenin "Kənd kasıblarına" adlı büroşura yazır. Bu mübarizə uğurla nəticələndi-beləki Lenin Rusiyaya gəldikdən sonra onun tərəfdarlarınını sayı dəfələrlə artdı. 1906-ci ilin sonuna yaxın RSDFP-nin 150 minə yaxın üzvü var idi.

Lenin iştirakı hiss olunmaya bilməzədi, Rusiyada qalmaq təhlükəli idi. 1906-cı ildə Finlandiyaya və oradanda 1907-ci ilin payızında yenidən xaricə çıxdı.

Dekabr silahlı üsyanının uğursuzluğuna baxmayaraq, Lenin qürurla deyirdi ki, Bolşeviklər bütün inqilabi güclərini sərf etmiş, onlar bu yola ilkin qədəm qoymuş və ən sonda bu yolun qeyri-mümkünlüyünü anlayıb ən sonuncu geri çəkilmişdilər.

İkinci mühacirət

1908-ci ilin ilk günlərində Lenin İsveçrəyə qayıdır. 1905–1907-ci il inqilablarının məğlubiyyəti onun inqilabi fəaliyyətini heç də zəiflətmədi, əksinə sonrakı yazılarında inqilabi ruhun yenidən qalxacağını qaçılmaz bir hadisə hesab edir və yazırdı-"Əzilmiş ordu daha yaxşı öyrənir". 1912-ci ildə Lenin RSDFP-ni leqallaşdırmaq istəyən "Menşeviklər"lə əlaqəni tamamilə qırır.

5-may 1912-ci ildə ilk leqal Bolşevik qəzeti olan "Pravda"("Həqiqət")-nın ilk nömrəsi çıxdı. Onun baş redaktoru faktiki olaraq Lenin idi. 2 il müddətində "Pravda" qəzetində Leninin təxminən 270-ə qədər məqalə və fikirləri nəşr olunmuşdur. Həmçinin Lenin mühacirətdə olarkən IV Dövlət Dumasda Bolşeviklərin fəaliyyətinə rəhbərlik edirdi, RSDFP-nin II İnternasionalda təmsil edirdi, partiya və milli suallara aid məqalələr yazır, fəlsəfə ilə məşğul olurdu.

1912-ci ilin sonlarından başlayaraq Avstriya-Macarıstanın ərazisində yaşamağa başlamışdır. Birinci dünya müharibəsi onu məhz bu yerdə haqladı. Avstriya jandarmı Lenini çara şpionluqda ittiham edib tutdu, lakin tezliklə buraxdı. Qayıtdıqdan sonra Lenin "Başlanmış müharibə imperialist, hər iki tərəfdən ədalətsiz müharibədir və işçi qüvvələrin marağlarına uyğun deyil" fikri ilə çəxəş etməyə başladı.

Çimmervalda (1915) və Kintaledə (1916) keçirilən partiya konferensiyalarında Lenin imperialist müharibənin vətəndaş müharibəsinə çevrilməsinin vacibliyini qeyd etdi.

Mühacirətdən qayıdış

1917-ci il fevral inqilabından (bu hadisə haqqında Lenin qəzetdən oxumuşdur) sonra Almaniya hökuməti Leninə və bir qrup partiya silahdaşı ilə birlikdə İsveçrədən çıxıb Almaniya vasitəsi ilə keçməsinə icazə verdi. Lenin belə deyilən "Plomblanmış vaqonda" hərəkət edirdi-başqa sözlə ona və onun silahdaşlarına vaqonu sərhəddə kimi tərk etmək qadağan olunmuşdu. Həmçinin alman hakimiyyəti çox gözəl bilirdi ki, Lenin kimdir və onun ideyaları qanlı vuruşmanı davam etdirmək niyyətində olan Rusiya üçün necə sosial partlayışa səbəb ola bilər. Həmçinin belə bir hipotez mövcuddur ki, məhz buna görə almanlar Leninə öz ərazilərindən sərbəst keçməyə icazə vermişlər.

Lenin Rusiyaya 3 aprel 1917-ci ildə çatdı. Növbəti gün, 4 apreldə Lenin bolşeviklər qarşısında məruzə ilə çıxış etdi. Bu çıxış tarixə "Aprel tezisləri" kimi düşdü və burada burjua-demokratik inqilabından fəhlə, sosialist inqilabına keçid haqqında öz fikirlərini ifadə etdi. RSDFP (B)-nın idarə etməsini öz üzərinə götürən Lenin bu planı reallaşdırır. 1917-ci ilin aprelindən iyulunadək 170-dən çox məqalə, büroşura, partiyanın MK və bolşevik konferensiyalarının qətnamələrini, çağrışlar yazmışdır. Müvəqqəti hökumət tərəfindən Petroqradda keçirilən 5–7 iyul dinc nümayişinin güllə-baranından sonra ölkədə ikihakimiyyətliliyə son qoyuldu. Bolşeviklər Lenin başda olmaqla hökumətlə açıq mübarizəyə qalxırlar və yeni inqilab hazırlayırlar.

20 iyulda Müvəqqəti hökumət Lenini həbsi haqqında əmr verdi. O, bir müddət Petroqradda daha sonralar 21 avqusta kimi Petroqraddan bir az aralıda — Razliv gölü ətrafında, oktyabrın əvvəllərinədək isə Finlandiyada gizlənməli olmuşdur.

Oktyabr inqilabı

  Əsas məqalə: Oktyabr inqilabı

24 oktyabr 1917-ci il Lenin Smolnıy şəhərinə gəlir və o vaxt kı, Petroqrad şurasının sədri Lev Trotski ilə birlikdə inqilabi oyanışın bir-başa rəhbərliyi ilə məşğul olmağa başladı. A.F.Kerenskini hakimiyyətdən devirmək üçün 2-gün lazım oldu. Noyabrın 7-də Lenin müvəqqəti hökumətin devrilməsi haqqında müraciət imzaladı. Elə həmin gün keçirilmiş Sovetlərin II Ümumrusiya qurultayında sülh, torpaq və kəndli-fəhlə dövlətinin- başda Lenin olmaqla Xalq Kommisarları Şurasının qurulması haqqında Lenin dekretini qəbul etdi.

5 yanvar 1918-ci ildə Müəssələr Məclisi açıldı. Müəssələr Məclisində çoxluğu eserlər tutdu. Lenin solçu eserlərin köməyi ilə Müəssələr Məclisini seçim qarşısında qoydu: Sovet hökumətini və onun qəbul etdiyi dekretləri tanımaq və ya özünü buraxmaq. Rusiya o zamanlar əhalisinin 90%-i kəndçi olan aqrar bir ölkə idi. Eserlər onların siyasi əqidələrini müdafiə edirdi. Müəssələr Məclisi özünü buraxdı.

124 gün davam etmiş "Smolnıy periodunda" Lenin 110-dan artıq məqalə, dekret, qətnamə çap etdirmiş, 70-dən çox məruzə və çıxışlar etmiş, 120-yə yaxın məktub, teleqram yazmış, 40-dan artıq partiya və dövlət sənədinin yazılmasında və redaktəsində iştirak etmişdir. Həmin müddətdə Lenin XKŞ-nın 77-dən çox yığıncağında, 26-dan artıq MK-nın iclası və müşavirələrində, 6 Ümumrusiya işçilərinin qurultayının hazırlanmasında və keçirilməsində iştirak etmişdir.

Sovet hökumətinin və KP MK-nın Moskvaya Petroqraddan köçməsindən sonra, 11 mart 1918-ci ildən başlayaraq Lenin Moskvada işləmiş və yaşamışdır. Leninin şəxsi evi və kabineti Kremldə, 3-cü mərtəbədə yerləşmişdir.

Sovet rəhbəri kimi fəaliyyəti

 
"Lenin" xalçası (müəllif: Lətif Kərimov, 1957-ci il)

Sülh haqqındakı dekretə əsasən Leninə dünya müharibəsindən çıxmaq lazım idi. Solçu kommunistlərin və L.D.Trotskinin etirazına baxmayaraq Lenin Almaniya ilə 3 martda Brest sülh müqaviləsini imzalamağa müvəffəq oldu. O, Kremldə yaşamış və fəaliyyət göstərmiş, sosializmin qurulması yolunda öz proqramlarını yerinə yetirməyə başlamışdır. 1918-ci il 30 avqustda Leninə, onun ağır yaralanması ilə nəticələnən sui-qəsdə cəhd oldu.

1919-cu ildə Leninin təklifi əsasında 3-cü Kommunist İnternasionalı yaradıldı. 1921-ci ildə RKP(B) 10-cu qurultayında o, "hərbi kommunizm" siyasətindən yeni iqtisadi siyasətə keçidi vəzifə kimi qarşıya qoydu. Lenin ölkədə ateist dünya görüşünün olmasına və təkpartiyalı sistemin əsasını qoymuşdur. Beləliklə Lenin dünyada ilk sosialist dövlətin əsasını qoyan olmuşdur.

Tezliklə Leninə qarşı olan sui-qəsd özünü göstərdi və Lenin 21 yanvar 1924-cü ildə saat 6–50 də Moskva ətrafı mülk olan Qorkidə vəfat etmişdir. 23 yanvarda Leninin cəsədi Moskvaya gətirilmişdir. Rəsmi vida mərasimi 5 gün gecə gündüz davam etmişdir. 27 yanvarda Leninin balzamlanmış cəsədi arxitektor A.V. Şusevin inşa etdiyi Mavzoleyə qoyulmuşdur.

Leninin əsas ideyaları

  • Kommunist partiyası Marksın dediklərinin baş verəcəyini gözləməməli, onu özləri yerinə yetirməlidirlər: "Marksizm — ehkam deyil, fəaliyyət üçün rəhbərlikdir". Kommunist partiyasının əsas məqsədi- istismardan kənar sinifsiz bir cəmiyyəti qurmaq üçün kommunizm inqilabını həyata keçirtməkdir.
  • Ümumbəşər mənəviyyatı adlı bir şey yoxdur, yalnız ayr-ayrı siniflərə məxsus mənəviyyat var. Proletariat mənəviyyatına əsasən kommunizm inqilabının yerinə yetirliməsinə şərait yaradan nə varsa mənəviyyatdır ("Bizim əqidəmiz proletariatın sinifi mübarizəsinin maraqlarına tamamilə tabedir"). Buna əsasən inqilabın baş verməsi üçün ən ağır fəaliyyət də yol veriləndir.
  • İnqilab heçdə Marksın güman etdiyi kimi bütün dünyada eyni zamanda baş verməyəcək. O ola bilsin ki, əvvəlcə hər hansısa ayrıca bir ölkədə baş versin. Daha sonra bu ölkə digər ölkələrdə baş verəcək inqilablara kömək edəcək.
  • Marksın vəfatından sonra kapitalizm özünün son mərhələsi olan-imperializmə qədəm qomuşdur. İmperializm dünyanı öz aralarında bölüşdürmək istəyən beynalxalq monopolist ittifaqların (imperiya) yaranması ilə xarakterizə olunur, həmçinin nəzərə almaq lazımdır ki, dünyanın ərazi kimi bölüşdürülməsi sona çatmışdır. Beləki hər bir imperialist qüvvə öz gəlirini artırmaq istəyir, onlar arasında müharibə qaçılmazdır.
  • Kommunizmi qurmaq üçün arada bir mərhələ-sosializm zəruridir. Sosializmdə istismar yoxdur, həmçinin cəmiyyətin hər bir üzvünün bütün tələbatını ödəyən material bolluğuda yoxdur.

Lenin haqqında bəzi faktlar

  • Leninin "Hər bir aşpaz qadın dövləti idarə etməyə qabildir" sitatında təhrifə yol verilmişdir. Əslində o öz "Bolşeviklər dövlət hakimliyini qoruyub saxlayacaqlarmı" əsərində yazırdı:

Biz utopist deyilik. Biz bilirik ki, hər hansısa bir fəhlə və ya aşpaz qadın dövləti idarə etməyə qabil deyildir. Bu haqda biz kadetlər ilə də, Breşkovskiy ilə də, Çereteli ilə də razıyıq. Lakin bu vətəndaşlardan fərqli olaraq biz hesab edirik ki, dövlətin idarəçiliyi ilə yalnız varlılar və varlı ailəsindən çıxmış şəxslər məşğul ola bilərlər kimi sayıqlamalara son qoyulmalıdır. Biz tələb edirik ki, fəhlə və əsgərlərin maariflənməsinə şüurlu olaraq təcili başlanılsın. Bu maariflənməyə bütün kasıblar və işləyənlər cəlb edilməlidirlər.

  • Lenin hesab edirdi ki, kommunizm XX əsrin 30–40-cı illərində qurulacaq. Öz "İttifaq gənclərinin vəzifələri" nitqində o demişdir:

"Və budur hal hazırda 15 yaşı olan nəsil hansı ki 20–30 il sonra kommunizm cəmiyyətində yaşayacaqlar, gərək öz nəzəriyyələri qarşısında vəzifəni elə qoysunlar ki, hər gün hər bir kənddə, hər bir şəhərdə gənclər praktiki olaraq ümumi əməyin bu və ya digər məsələsini-qoy ən kiçik, qoy ən boş bir məsələsini həll etsinlər."

  • Leninin "oxumaq, oxumaq, yenə də oxumaq" şüarı heç də tekstdən çıxartma deyil. Həmin şüar Leninin 1899-cu ildə yazdığı "Rusiya sosial-demokratiyasının istiqaməti anlayışı" əsərindən götürülmüşdür.
  • Lenin Avstriya-Macarıstanda yaşadığı müddətdə Avstriya jandarmı Lenini çara şpionluqda ittiham edib tutdu, Onu həbsdən azad etmək üçün Avstriya parlamentinin deputatı, sosialist V. Adlerin köməyi lazım oldu. Adlerdən soruşandakı "Siz əminsinizmi ki, Ulyanov-çar hökumətinin düşmənidir?" Adler "Sözsüz, sizin əlahəzrətinizdən daha qəddar" deyə cavab vermişdi. 6 avqust 1914-cü ildə Lenin azad olunur və 17 gündən sonra artıq İsveçrəyə çatır.

Əsas işləri

  • "Xalq dostları" nədir, və onlar sosial-demokratlara qarşı necə mübarizə aparırlar? (1894)
  • Rusiyada kapitalizmin inkişafı (1899)
  • Nə etməli? (1902)
  • Bir addım irəli, iki addım geri (1904)
  • Materializm və empiriokritisizm (1909)
  • Xalqların öz müqəddəratlarını təyin etmək haqqında (1914)
  • Sosializm və müharibə (1915)
  • İmperializm Kapitalizmin ən yüksək pilləsi kimi (1916)
  • Dövlət və inqilab (1917)
  • Gənclər ittifaqının vəzifələri (1920)
  • Sovet hakimiyyəti nədir?

İstinadlar

  1. Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru: açıq məlumat platforması — 2011.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P268"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a>
  2. Eesti biograafiline andmebaas ISIK
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q25504413"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P7509"></a>
  3. Brockhaus Enzyklopädie
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P5019"></a>
  4. Ленин Владимир Ильич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1973. — Т. 14 : Куна — Ломами. — С. 294–300.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
  5. Encyclopædia Britannica
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1417"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P2450"></a>
  6. P. Vi. Lenin, Vladimir Ilich // The Enciclopædia Britannicа — 12 — London, NYC: 1922. — Vol. XXXI English History to Oyama, Iwao.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q84"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15987490"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21113791"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q60"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1976412"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q38178929"></a>

Ədəbiyyat

  • Воспоминания о Владимире Ильиче Ленине: в 10 томах (вышло 8 томов). — М.: Политиздат, 1989–1991.
  • Подборка воспоминаний о В. И. Ленине
  • Бессонов Б. Н. Владимир Ленин — собиратель земель Русских. — М.: Алгоритм, 2007. — (Великий Октябрь). — 4000 экз. — ISBN 978-5-9265-0440-5.
  • Авторский коллектив Института марксизма-ленинизма. Биографическая хроника Ленина. — 1-е. — М.: Политиздат, 1970. — Т. 1–12.
  • Бонч-Бруевич В. Д. Воспоминания о Ленине. — М.: Наука, 1969. — 544 с.
  • Валентинов Н. В. Малознакомый Ленин. — М.: "Мансарда", "СМAPT", 1991. — 161 с. — ISBN 5-7078-0146-4.
  • Валентинов Н. В. О Ленине. — М.: Телекс, 1991. — 460 с. — ISBN 0-938181-24-6.
  • Валентинов Н. В. Недорисованный портрет…. — М: Терра, 1993. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-85255-333-6.
  • Волкогонов Д. А. Ленин. Политический портрет. В 2-х книгах. — М.: Новости, 1994. — С. 480 + 512. — ISBN 5-7020-0866-9.
  • Гейфман А. Революционный террор в России, 1894–1917 / Пер. с англ. Е. Ю. Дорман. — М.: КРОН-ПРЕСС, 1997. — 448 с. — (Серия "Экспресс") — ISBN 5-232-00608-8.
  • Данилкин Л. А. Ленин. Пантократор солнечных пылинок. — М.: Молодая гвардия, 2017. — ("Жизнь замечательных людей")
  • Жизнь Владимира Ильича Ленина. Вопросы и ответы / В. А. Перфилов и др.; отв. ред.: В. М. Костягина; ОГУК "Ленинский мемориал". — 3-е изд., перераб. и доп. — Ульяновск: Корпорация технологий продвижения, 2012. — 287 с. — 5000 экз.
  • Ленин, Владимир Ильич / Зевин В. Я. // Куна — Ломами. — М. : Советская энциклопедия, 1973. — С. 294–300. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров ; 1969—1978, т. 14).
  • Иглтон Т. Ленин в эпоху постмодернизма // интернет-журнал "Рабкор.ру". — 25/04/2015. (Lenin Reloaded: Toward a Politics of Truth. Durham and L.: Duke University Press, 2007. P. 42–58)
  • Каганова Р. Ю. Ленин во Франции. Декабрь 1908 — июнь 1912. Революционер, теоретик, организатор. — Изд. 2-е, доп. — М.: Мысль, 1977. — 380 с.
  • Кара-Мурза С. Г. "Проект Ленина" — путь к обрыву или к спасению? // "Наш современник". — 2000. — № 4.
  • Кара-Мурза С. Г.Плодотворные ошибки Ленина// "Наш современник". — 1999. — № 10.
  • Крупская Н. И. Воспоминания о Ленине. — 3-е изд. — М.: Политиздат, 1989. — 494 с. — ISBN 5-250-00308-7.
  • Крутов В., Верес Л. "Отцы-основоположники" коммунистического рабства (групповой портрет) // Вождь: Ленин, которого мы не знали / Сост. Г. П. Сидоровкин. — Саратов: Приволж. кн. изд-во, 1991. — С. 230–265. — 288 с. — 50 000 экз. — ISBN 5-7633-0614-7.
  • Ленин как философ / Под ред. М. М. Розенталя. — М.: Политиздат, 1969. — 446 с.
  • Логинов В. Т. Послесловие // Ленин В. И. Неизвестные документы. 1891–1922 гг.. — М.: РОССПЭН, 2000. — С. 581–590. — 607 с. — ISBN 5-8243-0154-9.
  • Логинов В. Т. Владимир Ленин. Выбор пути. Биография. — М.: Республика, 2005. — 447 с.
  • Логинов В. Т. Неизвестный Ленин. — М.: Эксмо, Алгоритм, 2010. — 576 с. — (Гении и злодеи). — ISBN 978-5-699-41148-1.
  • Лукач Д. Ленин. Исследовательский очерк о взаимосвязи его идей / Авт. вступ. статей С. Н. Земляной. — М.: Международные отношения, 1990. — 141 с. — ISBN 5-7133-0356-X.
  • Лятиев Г. 56-й том СС // Октябрь. — 1999. — № 11
  • Майсурян А. А. Другой Ленин. — М.: Вагриус. — 480 с. — ISBN 5-9697-0292-7.
  • Московский П. В., Семёнов В. Г. Ленин в Италии, Чехословакии, Польше. — М.: Политиздат, 1986. — 173 с. — (Памятные места).
  • Московский П. В., Семёнов В. Г. Ленин во Франции, Бельгии и Дании. — М.: Политиздат, 1986. — 173 с. — (Памятные места).
  • Николаевский Б. И. К истории "Большевистского центра" // Тайные страницы истории. — М.: Издательство гуманитарной литературы, 1995. — 512 с. — 2000 экз. — ISBN 5-87121-007-4.
  • Новосёлова Е. Деньги на колыбель революции // "Российская газета" — Федеральный выпуск. — 22. aprel 2014. — № 6363 (91).
  • Протасенко З. М. Ленин как историк философии. — Л.: ЛГУ имени А. А. Жданова, 1969. — 110 с.
  • Пушкарёв С. Г. Ленин и Россия. Сборник статей. — 1-е. — Франкфурт-на-Майне: Посев, 1976.
  • Розин Э. Л. Ленинская мифология государства. — М.: Юристъ, 1996. — 320 с.
  • Сахаров В. А. Политическое завещание Ленина. Реальность истории и мифы политики. М.: Изд-во МГУ, 2003
  • Сервис Р. Ленин. Биография = Lenin: A biography[en] / Пер. с англ. Г. И. Левитан. — М.: Попурри, 2002. — 624 с. — ISBN 985-438-591-4.
  • Смирнов И. В. Биография Ленина в новом ракурсе // Радио Свобода, 17. fevral 2006
  • Соломон Г. А. Ленин и его семья (Ульяновы). — Париж: Издательство "Мишень", 1929–1931.
  • Солоухин В. А. Читая Ленина // Солоухин В. А. "Последняя ступень" М.: Издательство АО "Деловой центр", 1995. — 352 с. ISBN 5-88406-055-6
  • Солоухин В. А. При свете дня. — М. : Б. и., 1992. — 222 с.
  • Троцкий Л. Д. О Ленине. Материалы для биографа. — М.: Грифон-М, 2005. — 128 с.
  • Штейн М. Г. Ульяновы и Ленины. Тайны родословной и псевдонима. — СПб.: ВИРД, 1997. — ISBN 5895590128.
  • Ежедневная газета "Советская Сибирь" № 21 (1263). Суббота 26 января 1924 год. Ново-Николаевск
  • Louis Fischer. The Life of Lenin. — Weidenfeld & Nicolson History. 2001. — ISBN 1-84212-230-4
  • Helen Rappaport Conspirator. Lenin in Exile. — Hutchinson, 3 Sep 2009.
  • Gründer einer Diktatur in "Illustrierte Lexicon der Welt Geschichte" Family Encyclopedia of World History. — London. 1996.; Das beste GmbH -Stuttgart,Zürich, Wien. 1999 — ISBN 3-87070-825-5.

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

vladimir, lenin, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, avqust, 2021, vladimir, . Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Vladimir Ilic Ulyanov ve ya qisaca Lenin rus Vladi mir Ili ch Le nin 22 aprel 1870 1870 04 22 1 2 3 Simbirsk 6 21 yanvar 1924 1924 01 21 4 5 2 Bolshiye Gorki d Moskva quberniyasi d rus inqilabcisi marksist publisist leninizm nezeriyyesinin yaradicisi SSRI in qurucusu Vladimir Leninrus Vladimir Ilich LeninSSRI Xalq Komissarlari Sovetinin 1 ci Sedri6 iyul 1923 21 yanvar 1924Selefi vezife tesis olunubXelefi Aleksey Rikov17 iyul 1923 21 yanvar 1924Selefi vezife tesis olunubXelefi Lev KamenevRSFSR Xalq Komissarlari Sovetinin 1 ci Sedri27 oktyabr 1923 21 yanvar 1924Selefi Aleksandr Kerenski Rusiya Muveqqeti Hokumetinin Sedri kimiXelefi Aleksey RikovSexsi melumatlarPartiya Rusiya Sosial Demokrat Fehle Partiyasi Sov IKPTehsili Sankt Peterburq Dovlet Universitetinin Huquq fakultesi d Dogum tarixi 22 aprel 1870 1870 04 22 1 2 3 Dogum yeri Simbirsk Simbirsk quberniyasi d Rusiya Imperiyasi 6 Vefat tarixi 21 yanvar 1924 1924 01 21 4 5 2 53 yasinda Vefat yeri Bolshiye Gorki d Podolsky uezd d Moskva quberniyasi d RSFSR SSRIVefat sebebi beyin qansizmasi d Defn yeri Lenin turbesi d Heyat yoldasi Nadejda KrupskayaHerbi xidmetDoyusler Rusiya inqilabiOktyabr inqilabiRusiyada vetendas muharibesi Vikianbarda elaqeli mediafayllarKommunizmKonsepsiyalarMarksizm Leninizm felsefesiSosializmBeynelmilelcilikKollektivcilikSinfi mubarizeIdeologiyaUtopik sosializmMarksizmLeninizmMarksizm LeninizmTrotskizmTitoizmCucxe ideyalariMaoizmEnver Xoca ideyalariGe Cevarizm Ho Si Min ideologiyasiRoza Luksemburq ideyalariPracanda YoluAnarxo kommunizmAvrokommunizmSexsiyyetlerTomas MorHenri Sen SimonSarl FuryeRobert OuenKarl MarksFridrix EngelsRoza LuksemburqVladimir LeninLev TrotskiIosif StalinMao TsedunSimvollarKommunizm herekatinin remzleriBas movzuAnarxizmAntikapitalizmAntikommunizmMuharibe kommunizmiDemokratik merkeziyyetProletariat diktaturasiIbtidai kommunizmSosializmStalinizmVladimir Lenin tarixde 100 en cox oyrenilmis sexsiyyetler siyahisina daxil edilib Mundericat 1 Ailesi 2 Gencliyi Inqilabi fealiyyetine baslamasi 3 I muhaciret 4 I Rus inqilabi 1905 5 Ikinci muhaciret 6 Muhaciretden qayidis 7 Oktyabr inqilabi 8 Sovet rehberi kimi fealiyyeti 9 Leninin esas ideyalari 10 Lenin haqqinda bezi faktlar 11 Esas isleri 12 Istinadlar 13 Edebiyyat 14 Hemcinin bax 15 Xarici kecidlerAilesi Redakte Vladimir Lenin ve Iosif Stalin Lenin heqiqi soyadi Ulyanov Vladimir Ilic KP B partiyasinin ve Sovetlerin qurucusudur Vladimir Ilic Ulyanov Simbirskde xalq mektebi inspektorunun Ilya Nikolayevic Ulyanovun 1831 1886 ailesinde anadan olmusdur Onun atasinin sexsi qeyri irsi dvoryanligi olmusdur Leninin ailesi coxmilletli olmusdur ve onun kokunde bir nece milletlilik ozunu daha qabariq gosterir cuvas kalmik rus alman yehudi isvec Lenin ata terefinden babasi Nikolay Vasilyevic Ulyanov milliyyetce cuvas olmusdur Daha sonralar atasi milliyyetce kalmik anasi ise bezi melumatlara gore rus olan Anna Alekseyevna Smirnova ile evlenmisdir Nikolay Ulyanovun olumunden sonra ise Ilya Ulyanovun qaygisina onun boyuk qardasi Vasili Ulyanov qalmisdir Qardasi ona kifayet qeder tehsil vere bilmisdi ki o gedib Kazan Universitetinin fizika riyaziyyat fakultesine qebul olunmusdur 1869 cu ilden Simbir quberniyasinda xalq mektebinin inspektor ve direktoru islemisdir III dereceli muqeddes Vladimir medali ile teltif olunduqdan sonra Lenin atasi 1882 ci ilde irsi dvoryanliq huququ qazanmisdir Leninin ikinci ana terfden babasi Aleksandr Dmitriyevic Blank xristianligi qebul etmemisden evvel Izrail Moysevic Blank herbi hekim olmusdur Daha sonra Kazan dvoryanligini qebul etmisdir Tezlikle Kazan quberniyasinda Kokuskino mulkune sahib olmusdur Leninin anasi Mariya Aleksandrovna ve onun dord bacisi cox erken analarini itirmisler onlari xalalari terbiye etmis musiqi ve xarici dilleri onlara tedris etmisdir Gencliyi Inqilabi fealiyyetine baslamasi Redakte1879 1887 ci illerde tehsil aldigi Simbir gimnaziyasini qizil medalla qurtarmisdir Daha sonra Kazan Universitetinin Huquq fakultesine daxil olmusdur Telebe herekatlarinda istirak etdiyi ucun Universitetden xaric olunmusdur Onun boyuk qardasi 1887 ci ilde III Aleksandra qarsi narodovolculuq da ittiham olunub edam edildi Bezi tarixcilerin yazilarina esasen Lenin mehz bu hadiseden sonra tarixi sirli frazasini isletdi Basqa cur hereket etmek lazimdir 1888 ci ilin payizinda Lenine Kazana qayitmaga icaze verildi Burada o N E Fedosyev terefinden teskil olunmus marksist derneklerin birine uzv oldu Burada K Marksin F Engelsin ve Q V Plexanovun eserleri muzakire olunurdu Marksin ve Engelsin eserleri Leninin dunya gorusunun formalasmasinda muhum rol oynamisdir O inamli marksiste cevrilir 1889 cu ide Lenin Sankt Peterburq Universitetinde imtahanlardan kecir Burani qurtardiqda sonra proletarlarin huquqlarini mudafie eden vekil kimi fealiyyet gostermisdir Isvecrede Q V Plexanovla Almaniyada V Libeknextle Fransada P Lafarqom ve basqa beynelxalq fehle herekatinin numayendeleri ile gorusmusdu 1895 ci ilde paytaxta qayidib Y O Cederbaumun rehberliyi ile Isci Sinifin Azadligi Ugrunuda Mubarize Ittifaqi adli cemiyyet formalasdirirlar Mubarize Ittifaqi fehleler arasinda aktiv tesviqat isleri ile mesgul idiler Onlar terefinden 70 vereq buraxilmisdir 1895 ci ilin dekabrinda Lenin tutulur ve Yenisen quberniyasinin Susenskoe kendine 3 il mudetine surgun olunur Burada 1898 ci ilin iyulunda Lenin N K Krupskaya ile evlenir turmede oldugu muddetde yazdigi materiallar esasinda Rusiyada Kapitalizmin inkisafi adli kitab yazir bir nece meqaleni tercume edir ve onlar uzerinde isleyir Surgunde oldugu muddetde o 30 dan artiq is yazmisdir I muhaciret Redakte1900 cu ilde Leninin surgunluk muddeti bitdi Ele hemin il o Rusiyani terk etdi Muhaciretde oldugu muddetde marksizmi teblig eden Iskra Qigilcim qezetinin esasini qoymusdur 1901 ci ilin dekabrinda bu qezetde o Lenin leqebi onun hemcinin V Ilin V Frey I Petrov K Tulin Karpov ve b leqebleri olmusdur ile oz ilkin meqalelerinden birini nesr etdirdi 1902 ci ilde yazdigi Ne etmeli Herakatimizin agrili suallari isinde o oz merkezlesmis teskilat Bize inqilabcilarin teskilatini verin ve biz Rusiyani cevirek konsepsiyasi ile cixis etmisdir 1903 cu ilin 17 iyulundan 10 avqusta kimi Cenevre Brussel ve Londonda RSDFP nin II qurultayi kecirildi 5 il once kecirilmis partiyanin I qurultayi faktiki olaraq hec bir netice vermemisdi hec bir proqram qebul olunmadi proletariatin inqilabi gucunu birlesdirmek mumkun olmadi I qurultayda secilmis MK nin butun uzvlerinin tezlikle hamisi hebs olundu Lenin qurultayin hazirligina dair isleri oz uzerine goturdu Qurultaydan cox once Lenin partiyanin nizamnamesini yazmis qurultayin fealiyyet planini hazirlamisdi Plexanovun istiraki ile Lenin partiyanin proqrami proyektini de hazirlamisdi Proqramda partiyanin yaxin geleceye olan meqsedleri oz eksini tapmisdi carizmin devrilmesi demokratik respublikanin qurulmasi kendde tehkimciliyin qaliqlarini aradan qaldirmaq kendlilere torpaqlarin qaytarilmasi 8 saatliq is rejimi milletlerin beraberhuquqlugunun yaradilmasi Isci herekatinin qarsisinda son meqsed kimi tamamile yeni bir cemiyyetin sosializm cemiyyetinin qurulmasi qoyulmusdu Ona catmaq ucun vasite sosialist inqilab ve proletariat diktaturasi olmali idi Qurultay acilan kimi partiyanin muxetlif cinsli oldugu ortaya cixdi Lenin proletariat diktaturasini sert sekilde qoymusdu ve movqeyini mudafie edirdi Bu polemikadan Lenin qalib cixsada partiya iki fraksiyaya Lenin basda olmaqla Bolsevikler ve Martinov basda olmaqla Mensevikler e parcalandi I Rus inqilabi 1905 Redakte Esas meqale Rusiyada 1905 1907 ci iller inqilabi1905 1907 ci iller inqilabi Lenini Isvecrede haqladi 1905 ci ilin aprel ayinda Londonda RSDFP nin III qurultayinda Lenin inqilabin esas vezifesi kimi Rusiyada mutleqiyyetin ve tehkimciliyin aradan qaldirilmasini mueyyenlesdirdi Leninin noqteyi nezerini beyenen qurultay istirakcilari partiyanin taktikasini mueyyenlesdirdi tetillerin teskili numayisler silahli usyanlarin hazirlanmasi Lenin ozge soyadla Peterburqa geldi ve aktiv fealiyyete basladi Lenin RSDFP nin Peterburq ve Merkezi Komitelerine rehberlik edir Novaya jizn Yeni heyat qezetine meqaleler yazmaga basladi Leninin birbasa rehberliyi ile partiya silahli usyan hazirlayirdi Ele bu illerde Lenin Demokartik inqilabda sosial demokratiyanin iki taktikasi kitabini yazdi ve burada proletariatin hegamonlugundan ve silahli usyandan behs edirdi Oz terefine kendlileri cekmek ucun Lenin Kend kasiblarina adli burosura yazir Bu mubarize ugurla neticelendi beleki Lenin Rusiyaya geldikden sonra onun terefdarlarinini sayi defelerle artdi 1906 ci ilin sonuna yaxin RSDFP nin 150 mine yaxin uzvu var idi Lenin istiraki hiss olunmaya bilmezedi Rusiyada qalmaq tehlukeli idi 1906 ci ilde Finlandiyaya ve oradanda 1907 ci ilin payizinda yeniden xarice cixdi Dekabr silahli usyaninin ugursuzluguna baxmayaraq Lenin qururla deyirdi ki Bolsevikler butun inqilabi guclerini serf etmis onlar bu yola ilkin qedem qoymus ve en sonda bu yolun qeyri mumkunluyunu anlayib en sonuncu geri cekilmisdiler Ikinci muhaciret Redakte1908 ci ilin ilk gunlerinde Lenin Isvecreye qayidir 1905 1907 ci il inqilablarinin meglubiyyeti onun inqilabi fealiyyetini hec de zeifletmedi eksine sonraki yazilarinda inqilabi ruhun yeniden qalxacagini qacilmaz bir hadise hesab edir ve yazirdi Ezilmis ordu daha yaxsi oyrenir 1912 ci ilde Lenin RSDFP ni leqallasdirmaq isteyen Mensevikler le elaqeni tamamile qirir 5 may 1912 ci ilde ilk leqal Bolsevik qezeti olan Pravda Heqiqet nin ilk nomresi cixdi Onun bas redaktoru faktiki olaraq Lenin idi 2 il muddetinde Pravda qezetinde Leninin texminen 270 e qeder meqale ve fikirleri nesr olunmusdur Hemcinin Lenin muhaciretde olarken IV Dovlet Dumasda Bolseviklerin fealiyyetine rehberlik edirdi RSDFP nin II Internasionalda temsil edirdi partiya ve milli suallara aid meqaleler yazir felsefe ile mesgul olurdu 1912 ci ilin sonlarindan baslayaraq Avstriya Macaristanin erazisinde yasamaga baslamisdir Birinci dunya muharibesi onu mehz bu yerde haqladi Avstriya jandarmi Lenini cara spionluqda ittiham edib tutdu lakin tezlikle buraxdi Qayitdiqdan sonra Lenin Baslanmis muharibe imperialist her iki terefden edaletsiz muharibedir ve isci quvvelerin maraglarina uygun deyil fikri ile cexes etmeye basladi Cimmervalda 1915 ve Kintalede 1916 kecirilen partiya konferensiyalarinda Lenin imperialist muharibenin vetendas muharibesine cevrilmesinin vacibliyini qeyd etdi Muhaciretden qayidis Redakte1917 ci il fevral inqilabindan bu hadise haqqinda Lenin qezetden oxumusdur sonra Almaniya hokumeti Lenine ve bir qrup partiya silahdasi ile birlikde Isvecreden cixib Almaniya vasitesi ile kecmesine icaze verdi Lenin bele deyilen Plomblanmis vaqonda hereket edirdi basqa sozle ona ve onun silahdaslarina vaqonu serhedde kimi terk etmek qadagan olunmusdu Hemcinin alman hakimiyyeti cox gozel bilirdi ki Lenin kimdir ve onun ideyalari qanli vurusmani davam etdirmek niyyetinde olan Rusiya ucun nece sosial partlayisa sebeb ola biler Hemcinin bele bir hipotez movcuddur ki mehz buna gore almanlar Lenine oz erazilerinden serbest kecmeye icaze vermisler Lenin Rusiyaya 3 aprel 1917 ci ilde catdi Novbeti gun 4 aprelde Lenin bolsevikler qarsisinda meruze ile cixis etdi Bu cixis tarixe Aprel tezisleri kimi dusdu ve burada burjua demokratik inqilabindan fehle sosialist inqilabina kecid haqqinda oz fikirlerini ifade etdi RSDFP B nin idare etmesini oz uzerine goturen Lenin bu plani reallasdirir 1917 ci ilin aprelinden iyulunadek 170 den cox meqale burosura partiyanin MK ve bolsevik konferensiyalarinin qetnamelerini cagrislar yazmisdir Muveqqeti hokumet terefinden Petroqradda kecirilen 5 7 iyul dinc numayisinin gulle baranindan sonra olkede ikihakimiyyetliliye son qoyuldu Bolsevikler Lenin basda olmaqla hokumetle aciq mubarizeye qalxirlar ve yeni inqilab hazirlayirlar 20 iyulda Muveqqeti hokumet Lenini hebsi haqqinda emr verdi O bir muddet Petroqradda daha sonralar 21 avqusta kimi Petroqraddan bir az aralida Razliv golu etrafinda oktyabrin evvellerinedek ise Finlandiyada gizlenmeli olmusdur Oktyabr inqilabi Redakte Esas meqale Oktyabr inqilabi24 oktyabr 1917 ci il Lenin Smolniy seherine gelir ve o vaxt ki Petroqrad surasinin sedri Lev Trotski ile birlikde inqilabi oyanisin bir basa rehberliyi ile mesgul olmaga basladi A F Kerenskini hakimiyyetden devirmek ucun 2 gun lazim oldu Noyabrin 7 de Lenin muveqqeti hokumetin devrilmesi haqqinda muraciet imzaladi Ele hemin gun kecirilmis Sovetlerin II Umumrusiya qurultayinda sulh torpaq ve kendli fehle dovletinin basda Lenin olmaqla Xalq Kommisarlari Surasinin qurulmasi haqqinda Lenin dekretini qebul etdi 5 yanvar 1918 ci ilde Muesseler Meclisi acildi Muesseler Meclisinde coxlugu eserler tutdu Lenin solcu eserlerin komeyi ile Muesseler Meclisini secim qarsisinda qoydu Sovet hokumetini ve onun qebul etdiyi dekretleri tanimaq ve ya ozunu buraxmaq Rusiya o zamanlar ehalisinin 90 i kendci olan aqrar bir olke idi Eserler onlarin siyasi eqidelerini mudafie edirdi Muesseler Meclisi ozunu buraxdi 124 gun davam etmis Smolniy periodunda Lenin 110 dan artiq meqale dekret qetname cap etdirmis 70 den cox meruze ve cixislar etmis 120 ye yaxin mektub teleqram yazmis 40 dan artiq partiya ve dovlet senedinin yazilmasinda ve redaktesinde istirak etmisdir Hemin muddetde Lenin XKS nin 77 den cox yigincaginda 26 dan artiq MK nin iclasi ve musavirelerinde 6 Umumrusiya iscilerinin qurultayinin hazirlanmasinda ve kecirilmesinde istirak etmisdir Sovet hokumetinin ve KP MK nin Moskvaya Petroqraddan kocmesinden sonra 11 mart 1918 ci ilden baslayaraq Lenin Moskvada islemis ve yasamisdir Leninin sexsi evi ve kabineti Kremlde 3 cu mertebede yerlesmisdir Sovet rehberi kimi fealiyyeti Redakte Lenin xalcasi muellif Letif Kerimov 1957 ci il Sulh haqqindaki dekrete esasen Lenine dunya muharibesinden cixmaq lazim idi Solcu kommunistlerin ve L D Trotskinin etirazina baxmayaraq Lenin Almaniya ile 3 martda Brest sulh muqavilesini imzalamaga muveffeq oldu O Kremlde yasamis ve fealiyyet gostermis sosializmin qurulmasi yolunda oz proqramlarini yerine yetirmeye baslamisdir 1918 ci il 30 avqustda Lenine onun agir yaralanmasi ile neticelenen sui qesde cehd oldu 1919 cu ilde Leninin teklifi esasinda 3 cu Kommunist Internasionali yaradildi 1921 ci ilde RKP B 10 cu qurultayinda o herbi kommunizm siyasetinden yeni iqtisadi siyasete kecidi vezife kimi qarsiya qoydu Lenin olkede ateist dunya gorusunun olmasina ve tekpartiyali sistemin esasini qoymusdur Belelikle Lenin dunyada ilk sosialist dovletin esasini qoyan olmusdur Tezlikle Lenine qarsi olan sui qesd ozunu gosterdi ve Lenin 21 yanvar 1924 cu ilde saat 6 50 de Moskva etrafi mulk olan Qorkide vefat etmisdir 23 yanvarda Leninin cesedi Moskvaya getirilmisdir Resmi vida merasimi 5 gun gece gunduz davam etmisdir 27 yanvarda Leninin balzamlanmis cesedi arxitektor A V Susevin insa etdiyi Mavzoleye qoyulmusdur Leninin esas ideyalari RedakteKommunist partiyasi Marksin dediklerinin bas vereceyini gozlememeli onu ozleri yerine yetirmelidirler Marksizm ehkam deyil fealiyyet ucun rehberlikdir Kommunist partiyasinin esas meqsedi istismardan kenar sinifsiz bir cemiyyeti qurmaq ucun kommunizm inqilabini heyata kecirtmekdir Umumbeser meneviyyati adli bir sey yoxdur yalniz ayr ayri siniflere mexsus meneviyyat var Proletariat meneviyyatina esasen kommunizm inqilabinin yerine yetirlimesine serait yaradan ne varsa meneviyyatdir Bizim eqidemiz proletariatin sinifi mubarizesinin maraqlarina tamamile tabedir Buna esasen inqilabin bas vermesi ucun en agir fealiyyet de yol verilendir Inqilab hecde Marksin guman etdiyi kimi butun dunyada eyni zamanda bas vermeyecek O ola bilsin ki evvelce her hansisa ayrica bir olkede bas versin Daha sonra bu olke diger olkelerde bas verecek inqilablara komek edecek Marksin vefatindan sonra kapitalizm ozunun son merhelesi olan imperializme qedem qomusdur Imperializm dunyani oz aralarinda bolusdurmek isteyen beynalxalq monopolist ittifaqlarin imperiya yaranmasi ile xarakterize olunur hemcinin nezere almaq lazimdir ki dunyanin erazi kimi bolusdurulmesi sona catmisdir Beleki her bir imperialist quvve oz gelirini artirmaq isteyir onlar arasinda muharibe qacilmazdir Kommunizmi qurmaq ucun arada bir merhele sosializm zeruridir Sosializmde istismar yoxdur hemcinin cemiyyetin her bir uzvunun butun telebatini odeyen material bolluguda yoxdur Lenin haqqinda bezi faktlar RedakteLeninin Her bir aspaz qadin dovleti idare etmeye qabildir sitatinda tehrife yol verilmisdir Eslinde o oz Bolsevikler dovlet hakimliyini qoruyub saxlayacaqlarmi eserinde yazirdi Biz utopist deyilik Biz bilirik ki her hansisa bir fehle ve ya aspaz qadin dovleti idare etmeye qabil deyildir Bu haqda biz kadetler ile de Breskovskiy ile de Cereteli ile de raziyiq Lakin bu vetendaslardan ferqli olaraq biz hesab edirik ki dovletin idareciliyi ile yalniz varlilar ve varli ailesinden cixmis sexsler mesgul ola bilerler kimi sayiqlamalara son qoyulmalidir Biz teleb edirik ki fehle ve esgerlerin maariflenmesine suurlu olaraq tecili baslanilsin Bu maariflenmeye butun kasiblar ve isleyenler celb edilmelidirler Lenin hesab edirdi ki kommunizm XX esrin 30 40 ci illerinde qurulacaq Oz Ittifaq genclerinin vezifeleri nitqinde o demisdir Ve budur hal hazirda 15 yasi olan nesil hansi ki 20 30 il sonra kommunizm cemiyyetinde yasayacaqlar gerek oz nezeriyyeleri qarsisinda vezifeni ele qoysunlar ki her gun her bir kendde her bir seherde gencler praktiki olaraq umumi emeyin bu ve ya diger meselesini qoy en kicik qoy en bos bir meselesini hell etsinler Leninin oxumaq oxumaq yene de oxumaq suari hec de tekstden cixartma deyil Hemin suar Leninin 1899 cu ilde yazdigi Rusiya sosial demokratiyasinin istiqameti anlayisi eserinden goturulmusdur Lenin Avstriya Macaristanda yasadigi muddetde Avstriya jandarmi Lenini cara spionluqda ittiham edib tutdu Onu hebsden azad etmek ucun Avstriya parlamentinin deputati sosialist V Adlerin komeyi lazim oldu Adlerden sorusandaki Siz eminsinizmi ki Ulyanov car hokumetinin dusmenidir Adler Sozsuz sizin elahezretinizden daha qeddar deye cavab vermisdi 6 avqust 1914 cu ilde Lenin azad olunur ve 17 gunden sonra artiq Isvecreye catir Esas isleri Redakte Xalq dostlari nedir ve onlar sosial demokratlara qarsi nece mubarize aparirlar 1894 Rusiyada kapitalizmin inkisafi 1899 Ne etmeli 1902 Bir addim ireli iki addim geri 1904 Materializm ve empiriokritisizm 1909 Xalqlarin oz muqedderatlarini teyin etmek haqqinda 1914 Sosializm ve muharibe 1915 Imperializm Kapitalizmin en yuksek pillesi kimi 1916 Dovlet ve inqilab 1917 Gencler ittifaqinin vezifeleri 1920 Sovet hakimiyyeti nedir Istinadlar RedakteBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir 1 2 3 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru aciq melumat platformasi 2011 lt a href https wikidata org wiki Track Q193563 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q19938912 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P268 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q54837 gt lt a gt 1 2 3 4 5 6 Eesti biograafiline andmebaas ISIK lt a href https wikidata org wiki Track Q25504413 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P7509 gt lt a gt 1 2 3 Brockhaus Enzyklopadie lt a href https wikidata org wiki Track Q237227 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P5019 gt lt a gt 1 2 3 Lenin Vladimir Ilich Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t pod red A M Prohorova 3 e izd M Sovetskaya enciklopediya 1973 T 14 Kuna Lomami S 294 300 lt a href https wikidata org wiki Track Q17378135 gt lt a gt 1 2 3 Encyclopaedia Britannica lt a href https wikidata org wiki Track Q5375741 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1417 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P2450 gt lt a gt 1 2 P Vi Lenin Vladimir Ilich The Enciclopaedia Britannica 12 London NYC 1922 Vol XXXI English History to Oyama Iwao lt a href https wikidata org wiki Track Q84 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q15987490 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q21113791 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q60 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1976412 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q38178929 gt lt a gt Edebiyyat RedakteVospominaniya o Vladimire Iliche Lenine v 10 tomah vyshlo 8 tomov M Politizdat 1989 1991 Podborka vospominanij o V I Lenine Bessonov B N Vladimir Lenin sobiratel zemel Russkih M Algoritm 2007 Velikij Oktyabr 4000 ekz ISBN 978 5 9265 0440 5 Avtorskij kollektiv Instituta marksizma leninizma Biograficheskaya hronika Lenina 1 e M Politizdat 1970 T 1 12 Bonch Bruevich V D Vospominaniya o Lenine M Nauka 1969 544 s Valentinov N V Maloznakomyj Lenin M Mansarda SMAPT 1991 161 s ISBN 5 7078 0146 4 Valentinov N V O Lenine M Teleks 1991 460 s ISBN 0 938181 24 6 Valentinov N V Nedorisovannyj portret M Terra 1993 560 s 10 000 ekz ISBN 5 85255 333 6 Volkogonov D A Lenin Politicheskij portret V 2 h knigah M Novosti 1994 S 480 512 ISBN 5 7020 0866 9 Gejfman A Revolyucionnyj terror v Rossii 1894 1917 Per s angl E Yu Dorman M KRON PRESS 1997 448 s Seriya Ekspress ISBN 5 232 00608 8 Danilkin L A Lenin Pantokrator solnechnyh pylinok M Molodaya gvardiya 2017 Zhizn zamechatelnyh lyudej Zhizn Vladimira Ilicha Lenina Voprosy i otvety V A Perfilov i dr otv red V M Kostyagina OGUK Leninskij memorial 3 e izd pererab i dop Ulyanovsk Korporaciya tehnologij prodvizheniya 2012 287 s 5000 ekz Lenin Vladimir Ilich Zevin V Ya Kuna Lomami M Sovetskaya enciklopediya 1973 S 294 300 Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t gl red A M Prohorov 1969 1978 t 14 Iglton T Lenin v epohu postmodernizma internet zhurnal Rabkor ru 25 04 2015 Lenin Reloaded Toward a Politics of Truth Durham and L Duke University Press 2007 P 42 58 Kaganova R Yu Lenin vo Francii Dekabr 1908 iyun 1912 Revolyucioner teoretik organizator Izd 2 e dop M Mysl 1977 380 s Kara Murza S G Proekt Lenina put k obryvu ili k spaseniyu Nash sovremennik 2000 4 Kara Murza S G Plodotvornye oshibki Lenina Nash sovremennik 1999 10 Krupskaya N I Vospominaniya o Lenine 3 e izd M Politizdat 1989 494 s ISBN 5 250 00308 7 Krutov V Veres L Otcy osnovopolozhniki kommunisticheskogo rabstva gruppovoj portret Vozhd Lenin kotorogo my ne znali Sost G P Sidorovkin Saratov Privolzh kn izd vo 1991 S 230 265 288 s 50 000 ekz ISBN 5 7633 0614 7 Lenin kak filosof Pod red M M Rozentalya M Politizdat 1969 446 s Loginov V T Posleslovie Lenin V I Neizvestnye dokumenty 1891 1922 gg M ROSSPEN 2000 S 581 590 607 s ISBN 5 8243 0154 9 Loginov V T Vladimir Lenin Vybor puti Biografiya M Respublika 2005 447 s Loginov V T Neizvestnyj Lenin M Eksmo Algoritm 2010 576 s Genii i zlodei ISBN 978 5 699 41148 1 Lukach D Lenin Issledovatelskij ocherk o vzaimosvyazi ego idej Avt vstup statej S N Zemlyanoj M Mezhdunarodnye otnosheniya 1990 141 s ISBN 5 7133 0356 X Lyatiev G 56 j tom SS Oktyabr 1999 11 Majsuryan A A Drugoj Lenin M Vagrius 480 s ISBN 5 9697 0292 7 Moskovskij P V Semyonov V G Lenin v Italii Chehoslovakii Polshe M Politizdat 1986 173 s Pamyatnye mesta Moskovskij P V Semyonov V G Lenin vo Francii Belgii i Danii M Politizdat 1986 173 s Pamyatnye mesta Nikolaevskij B I K istorii Bolshevistskogo centra Tajnye stranicy istorii M Izdatelstvo gumanitarnoj literatury 1995 512 s 2000 ekz ISBN 5 87121 007 4 Novosyolova E Dengi na kolybel revolyucii Rossijskaya gazeta Federalnyj vypusk 22 aprel 2014 6363 91 Protasenko Z M Lenin kak istorik filosofii L LGU imeni A A Zhdanova 1969 110 s Pushkaryov S G Lenin i Rossiya Sbornik statej 1 e Frankfurt na Majne Posev 1976 Rozin E L Leninskaya mifologiya gosudarstva M Yurist 1996 320 s Saharov V A Politicheskoe zaveshanie Lenina Realnost istorii i mify politiki M Izd vo MGU 2003 Servis R Lenin Biografiya Lenin A biography en Per s angl G I Levitan M Popurri 2002 624 s ISBN 985 438 591 4 Smirnov I V Biografiya Lenina v novom rakurse Radio Svoboda 17 fevral 2006 Solomon G A Lenin i ego semya Ulyanovy Parizh Izdatelstvo Mishen 1929 1931 Solouhin V A Chitaya Lenina Solouhin V A Poslednyaya stupen M Izdatelstvo AO Delovoj centr 1995 352 s ISBN 5 88406 055 6 Solouhin V A Pri svete dnya M B i 1992 222 s Trockij L D O Lenine Materialy dlya biografa M Grifon M 2005 128 s Shtejn M G Ulyanovy i Leniny Tajny rodoslovnoj i psevdonima SPb VIRD 1997 ISBN 5895590128 Ezhednevnaya gazeta Sovetskaya Sibir 21 1263 Subbota 26 yanvarya 1924 god Novo Nikolaevsk Louis Fischer The Life of Lenin Weidenfeld amp Nicolson History 2001 ISBN 1 84212 230 4 Helen Rappaport Conspirator Lenin in Exile Hutchinson 3 Sep 2009 Grunder einer Diktatur in Illustrierte Lexicon der Welt Geschichte Family Encyclopedia of World History London 1996 Das beste GmbH Stuttgart Zurich Wien 1999 ISBN 3 87070 825 5 Hemcinin bax RedakteLeninizmXarici kecidler RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Vladimir Lenin amp oldid 6082294, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.