fbpx
Wikipedia

Cenevrə

Avqust 08, 2021

Cenevrə (fr. Genéve, alm. Genf) — İsveçrənin Fransa sərhədindəki Leman gölü sahilində olan şəhər. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı (BMT), Beynəlxalq Əmək Təşkilatı (ILO) , Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (WHO) və Beynəlxalq Qırmızı Xaç və Qırmızı Aypara Hərəkatı kimi bir çox beynəlxalq qurumların mərkəzi ilə tam 199 ölkənin nümayəndəliyinə ev sahibliyi edən şəhərdə çalışanların yüzdə əllisi, əcnəbilərdən ibarətdir. İsveçrənin ən yüksək əhalili ikinci şəhəridir. Eyni ada sahib Cenevrə kantonunun paytaxtıdır. Şəhər dünyada yaşaması ən bahalı 10 şəhərdən biridir.CERN İsveçrə və Fransa sərhəddində, Cenevrə şəhəri yaxınlığında yerləşir.

Cenevrə
fr. Genève
Bayraq Gerb
46°12′ şm. e. 6°09′ ş. u.
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi
Mərkəzin hündürlüyü 373,6 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
Rəsmi dili fransızca
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu +41 22
Poçt indeksi 1201, 1202, 1203, 1204, 1205, 1206, 1207, 1208, 1209
Nəqliyyat kodu GE
geneve.ch​ (fr.)
Cenevrə
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Ümumi məlumat

Cenevrə Əhalisi 192,1 min (2012; aqlomerasiyada 915 min, təqribən 44%-i əcnəbilərdir; əhalisinin sayına görə Sürixdən sonra ölkənin 2-ci şəhəri). 372 metr yüksəklikdə, Cenevrə gölü sahilində, Rona çayının göldən çıxdığı yerdə port. İri nəqliyyat qovşağı. Cenevrədə Avropanın bir neçə mühüm avtomagistralı (Cenevrə-Bern-Sürix, Cenevrə-Turin-Genuya, Cenevrə-Qrenobl-Marsel, Cenevrə-Lion, Cenevrə-Dijon-Paris) qovuşur. Mühüm dəmir yolu qovşağıdır; Cenevrə-Paris, Cenevrə- Marsel, Cenevrə-Monpelye, Cenevrə-Sürix-Sankt-Hallen və Cenevrə-Bil-Bazel istiqamətlərində yüksəksürətli qatarlar işləyir. Beynəlxalq avtovağzal və 2 dəmir yolu vağzalı var. Beynəlxalq Kuantren aeroportu ölkənin ən böyük aeroportlarından biridir; ildə 7 mln.-dan çox sərnişinə xidmət göstərir. İlk dəfə Yuli Sezarın “Qall müharibəsi haqqında qeydləri”ndə Genava adı altında romalıların helvetlərə qarşı mübarizəsində dayaq düşərgəsi kimi qeyd olunur (e.ə. 58 il). Təqribən eramızın 400 ilində burada yepiskopluq təsis edilmişdi. 443-cü ildən Burqundiya krallığının tərkibində, 443-461-ci illərdə Burqundiya krallarının iqamətgahlarından biri olmuş, 534-cü ildə Frank dövlətinin hakimiyyətinə keçmiş, onun süqutundan (888) sonra Yuxarı Burqundiyanın, 1032-ci ildən Müqəddəs Roma imperiyasının torpaqlarına qatılmışdı. 1124-cü ildən yepiskopların idarəçiliyi altında idi. 14-cü əsrdə və xüsusilə 15-ci əsrin 1-ci yarısında Cenevrə yarmarkaları ilə məşhur olmuş, sonralar bank-kredit əməliyyatlarının mərkəzinə çevrilmişdi. 1519-cu ildə Friburla, 1526-cı ildə Bernlə ittifaq bağlayaraq “ittifaq torpaqları” qismində İsveçrə konfederasiyasına qoşulmuşdu. 1533-cü ildə yepiskop Cenevrədən qovulmuş, U. Svinqli və G. Farelin, 1536-1538-ci illərdə və 1541-ci ildən sonra J.Kalvinin ideyaları əsasında Reformasiya keçirilmişdir; Kalvinin zamanında Cenevrə Avropa əhəmiyyətli kalvinizm mərkəzinə (“protestant Roması”) çevrilmişdi. Kalvinin qanunları 1792-ci ilədək Cenevrə həyatının hüquqi əsasını təşkil edirdi. 1536-cı ildən Cenevrə aristokratik respublika idi. 1584-cü ildə Bern və Sürixlə “əbədi ittifaq” bağlamışdı. 1589-1602-ci illərdə Fransanın və Bernin köməyilə Savoyya hersoqları ilə mübarizədə özünün müstəqilliyini qorumuşdu. 16,17-ci əsrlərdə protestant immiqrantların axını Cenevrədə saat və zərgərlik istehsalının inkişafına şərait yaratmışdı. Şəhər patrisiatının ağalığı və siyasi hüquqları məhdudlaşdırılmış xeyli sayda yerli sakinin (Natifs) olması 1792-ci il inqilabının baş verməsinə təkan verdi. İnqilabın gedişində aristokratik hökumət devrilmiş, konstitusiyaya yenidən baxılmış, bütün vətəndaşların bərabərliyi bəyan edilmişdi. 1798-1813-cü illərdə Fransa tərəfindən ilhaq olunmuş (Leman dep-tinin əsas şəhəri), 1815-ci ildə Savoyya və Fransadan ona birləşdirilmiş torpaqlarla birlikdə İsveçrənin 22-ci kantonunu təşkil etmişdi. Radikalların 1846-cı il inqilabı zamanı Cenevrədə siyasi sistem və təhsil sistemində islahatlar keçirilmişdi. 19-cu əsrin 2-ci yarısı — 20-ci əsrin əvvəllərində Avropanın müxtəlif ölkələrindən inqilabi mühacirətin iri mərkəzi idi. 1866-cı ildə burada Birinci İnternasionalın 1-ci konqresi keçirilmişdi. 1907-ci ildə Cenevrədə kilsə dövlətdən ayrılmışdı. Cenevrə beynəlxalq konfransların çağırıldığı, beynəlxalq müqavilələrin bağlandığı ənənəvi yerdir. 20-ci əsrdə, xüsusən İkinci dünya müharibəsindən sonra, Cenevrə çoxsaylı beynəlxalq təşkilatların və təsisatların yerləşdiyi məkana çevrildi. 1919-1946-cı illərdə burada Millətlər Cəmiyyəti yerləşirdi. Cenevrədə BMT-nin Avropadakı mənzil-qərargahı, Avropa iqtisadi komissiyası, həmçinin BMT-nin bir çox struktur bölmələrinin, o cümlədən: BMT-nin Ticarət və inkişaf konfransının, BMT-nin Sənaye inkişafı təşkilatının, BMT-nin Narkotiklər və cinayətkarlıqla bağlı idarəsinin, BMT-nin Kompensasiya komissiyasının, BMT-nin Qaçqınlarla iş üzrə Ali komissarlığının mənzil-qərargahları yerləşir. Cenevrə Avropa Azad Ticarət Assosiasiyasının, Ümumdünya Ticarət Təşkilatının, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının, Beynəlxalq Əmək Təşkilatının, Ümumdünya İntellektual Mülkiyyət Təşkilatının, Beynəlxalq miqrasiyalar üzrə təşkilatın, Beynəlxalq telekommunikasiya ittifaqının, Ümumdünya meteorologiya təşkilatının, Beynəlxalq hava nəqliyyatı assosiasiyasının, Parlamentlərarası ittifaqın və bir sıra digər beynəlxalq təsisatların iqamətgahıdır. Cenevrədə həmçinin 100-dən artıq müxtəlif qeyri-hökumət təşkilatı, o cümlədən Beynəlxalq Qırmızı Xaç komitəsi (1863-cü ildən), Beynəlxalq Qırmızı Xaç və Qırmızı Aypara cəmiyyətləri federasiyası, Ümumdünya kilsələr şurası yerləşir. Ümumdünya iqtisadi forumunun (əsas illik sessiyası Davosda keçirilir) mənzil- qərargahı Cenevrənin şəhərətrafındadır. Ronanın sol sahilindəki Köhnə şəhərdə Sen-Pyer kilsəsi (1160-cı illər — təqribən 1232) olan meydan; “Malle” hoteli (1721, memar J. F. Blondel, hazırda Beynəlxalq Reformasiya muzeyidir); Sen-Jermen kilsəsi (13-cü əsrin ortalarında əsası qoyulmuş, 1334-1315-ci əsrdə yenidən tikilmişdir), şəhərdə ilk kalvinist kilsəsi Tampl-de-la- Füsteri (1715, memar J. Ven), qotik ratuşa (Hotel-de-vil, 15-ci əsr, fransız renessansı üslubunda 1617-ci ildə genişləndirilmişdir, memar F.Petito), şəhərin ən qədim yaşayış binası “Tavelin evi” (1334, hazırda Köhnə şəhər muzeyidir); renessans və klassisizm üslubunda inşa edilmiş mülklər: Turrettinin evi (1617-1620, memarlar J. Patta, F. Petito), Lüllen malikanəsi (hazırda de Sössür; 1707-1712, memar J. Abey), “Enar” sarayı (1817-1821, memarlar Cenevrə Saluççi, J.V. Noble, S. Voşe, neoklassisizm üslubunda; indi Bələdiyyə binasıdır); asma körpü (1822-23, memar Q. Düfur) və s. var. Ronanın sağ sahilindəki Yeni şəhərdə eyniadlı kilsəsi (10-cu əsrdə erkən roman üslubunda inşa olunmuş, 15-ci əsrdə qotik üslubda yenidən tikilmişdir) olan Sen-Jerve məhəlləsi yerləşir. 20-ci əsrin memarlıq abidələri: Kornaven vağzalı (1925-28, memar X. Vittver), “Klarte evi” (1930-32, memarlar Ş.E. Le Korbüzye, P. Jannere), Millətlər Sarayı (1929-38, memarlar J. Flegenheymer, A. P. Neno, J. Vaqo və b.; hazırda BMT-nin Avropadakı mənzil-qərargahı), Nüvə tədqiqatları üzrə Avropa təşkilatının (Cenevrə yaxınlığında, 1954-60, memarlar R. və P. Steyger), Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (1961, memar J. Çumi) binaları. Cenevrədə J.J. Russo (1834-35, heykəltəraş J.J. Pradye) və Reformasiya abidələri var. Cenevrə gölündəki fəvvarə (1891) şəhərin simvoludur. Cenevrə ölkədə aparıcı ETTKİ mərkəzlərindən biridir. Burada Avropa nüvə tədqiqatları təşkilatı (şəhərin yaxınlığında, Fransa ilə sərhəddə) və BMT sisteminin ən mühüm elmi tədqiqat institutları: BMT- nin Tədris və elmi tədqiqat institutu (YUNI- TAR), BMT nəzdində Sosial inkişaf elmi tədqiqat institutu (YUNRISD), BMT-nin Tərksilah problemlərinin tədqiqi üzrə institutu (YUNIDIR), həmçinin Avropa sosial elmlər akademiyası, Ali beynəlxalq tədqiqatlar institutu, BƏT-in Beynəlxalq sosial- əmək tədqiqatları in-tu; Beynəlxalq geoinformasiya tədqiqatları mərkəzi və s. var. Ali təhsil müəssisələri arasında Cenevrə universiteti (əsası 1559-cu ildə J. Kalvin tərəfindən akademiya kimi qoyulmuşdur, tələbələrin təqribən 40%-i əcnəbilərdir), Maliyyə və menecment universiteti (1971), Ali idarəçilik və biznes institutu (INSAM universiteti kimi tanınır), Cenevrə Ali diplomatiya və beynəlxalq münasibətlər məktəbi (aparıcı özəl universitetlərdən biri); Ali zərif sənətlər və dizayn məktəbi (1748), Ali tətbiqi sənət məktəbi (1876), konservatoriya (1835), Cenevrə saat ustaları məktəbi; İsveçrədə aparıcı astronomiya mərkəzi olan Cenevrə Rəsədxanası (1772); Cenevrə kütləvi və universitet kitabxanası — İsveçrədə beş ən iri kitabxanadan biri (1562; təqribən 2 mln. nüsxə, o cümlədən 6,5 min əlyazması), BƏT kitabxanası (1919) fəaliyyət göstərir. Əsas muzeyləri: təbiyyat tarixi (1820), Arian (1884; keramika, çini və saxsı məmulatlar), etnoqrafiya (1901), incəsənət və tarix (1910, bina 1903-10, memarlar C. və M. Kamoletti), Köhnə şəhər (1986), müasir və tətbiqi sənət (MAMSO; 1994), Beynəlxalq Reformasiya muzeyi (2005), Barbye-Müller muzeyi. Digər muzeylərdən J.J. Russonun muzeyi (1916), Volter institutu və muzeyi (1952), Müasir incəsənət (1968), Qırmızı Xaç və Qırmızı Ay, həmçinin Molonyu villasında saat muzeyi, Patek Filipp (16,21-ci əsrlər Cenevrə, İsveçrə və Avropa ustalarının saat və minalı məmulatlar kolleksiyası) muzeyi, saat firmalarının (“Rolex” və s.) mənzil-qərargahlarında yerləşən muzeylər, Beynəlxalq avtomobil muzeyi, Cenevrə gölü muzeyi. A. Baurun Cenevrə bədii kolleksiyası (1944; 1964 ildə açılmışdır; Çin və Yaponiya incəsənəti; manuskriptlər, nefrit, çini məmulatlar və s.). Malta ordeni muzeyi(şəhərətrafı Kompezyedə). İsveçrə şokoladı emalatxanası (İsveçrədə şokolad istehsalı tarixinə dair ekspozisiya) var. Qran-teatr (1879; Parisdəki “Qrand- Opera” teatrının binasına bənzər tikilmişdir), “Sen-Jerve”, Marionet teatrı və s.; Roman İsveçrəsi orkestri (1918-ci ildə E. Anserme tərəfindən yaradılmışdır), “Viktoriya-holl” böyük konsert zalı (1894-cü ildə açılmışdır) var. Musiqi ifaçılarının beynəlxalq müsabiqəsi (1939) keçirilir. Şəhər iqtisadiyyatının müasir strukturunda çoxsaylı beynəlxalq təşkilat və müəssisələrə (nümayəndəliklərin çoxu şəhərin şimal hissəsində, Cenevrənin Beynəlxalq mərkəzi — Cite İntérnacionale hüdudlarında cəmləşmişdir) yüksək səviyyəli xidmət göstərilməsinə istiqamətlənmiş xidmət sferası (işləyənlərin təqribən 90%-i) üstünlük təşkil edir. Cenevrə İsveçrə və Avropanın iri maliyyə-bank mərkəzi olsa da, fəaliyyət miqyasına görə Sürixdən xeyli geri qalır. Cenevrədə UBS və “Crédit Suisse” (idarə heyətləri Sürixdədir) iki iri İsveçrə bankının filialları, iri xarici (xüsusən fransız) və milli banklar, o cümlədən İsveçrənin ən iri özəl banklarından biri olan (illik dövriyyəsi təqr. 130 mlrd. avro, 2005), Pictet Bank (əsası 1805-ci ildə qoyulmuşdur), Bordier Bank, SCS Alliance Bank, “Lombard Odier Darier Hentsch & Cie” (2002-ci ildə Cenevrənin iki ən qədim özəl bankir evinin — “Lombard Odier & Cie” və “Darier Hentsch & Cie”nin birləşməsi ilə yaranmışdır) yerləşir. “Crédit Agricole (Suisse) S.A.” [əsası 1876-cı ildə qoyulmuş “Crédit Lyonnais (Suisse) S.A.” ilə “Crédit Agricole İndosuez (Suisse) S.A.”nın 2005-ci ildə birləşməsindən yaranan], BNP Paribas Private Bank (Switzerland) S.A. və CBG Compagnie Bancaire Genéve xarici kapitalın üstünlük təşkil etdiyi İsveçrə bankları arasında aparıcı mövqe tutur. Cenevrə fond birjası qiymətli kağızlarla əməliyyatların dövriyyəsi üzrə İsveçrədə Sürix fond birjasından sonra ikinci yeri tutur. “Geneva Financial Center Foundation” fondu dünyanın bir çox ölkəsində investisiya layihələrini maliyyələşdirir.C. işgüzar xidmətlərin, beynəlxalq, topdansatış və pərakəndə ticarətin, sığorta və reklam biznesinin mühüm mərkəzidir. İri beynəlxalq korporasiyaların, o cümlədən “Serono S.A.” (biotexnologiya, əczaçılıq), “Sun Microsystems İnc.”, “ST Microelectronics”, “Hewlett — Packard” (elektron biznesi), “JT İnternational” (tütün sənayesi), “Mediterranian Shipping Company” (dəniz gəmiçiliyi, beynəlxalq kruizlərin təşkili), “İnvista” (toxuculuq və tikiş sənayesi, sintetik və süni lif istehsalı) və “Procter & Gamble”ın (kosmetik vasitələr, ətriyyat, əczaçılıq, gigiyena vasitələri və s.) mənzil-qərargahları və ya Avropadakı baş ofisləri Cenevrədə yerləşir. “SİTA” şirkəti (mənzil-qərargahı Cenevrədədir) mülki aviasiyaya telekommunikasiya və informasiya xidməti göstərilməsi sahəsində dünya lideridir; onun törəmə firması olan “On Air” uçuş zamanı mobil əlaqəni təmin edən sistemlərin dünya bazarında başlıca tədarükçüsüdür; digər törəmə firması “CHAMP Cargosystems” yalnız yük aviaşirkətlərinə xidmət göstərən dünyada yeganə İT-provayderdir. “Société Générale de Surveillance S.A.” (SGS, əsası 1878-ci ildə qoyulmuşdur) korporasiyası dünyanın aparıcı sürveyer (əmtəələrin yoxlanılması, test edilməsi və sertifikatlaşdırılması) şirkətlərindən biridir; “Electronic Arts” şirkəti dünyada video- və kompyuter oyunlarının ən iri müstəqil istehsalçılarındandır. Xidmət sferasında fəaliyyət göstərən aparıcı İsveçrə şirkətlərindən olan Cenevrə firmaları: “Univalor S.A.” (maliyyə menecmenti, sığorta xidmətləri), “Julliard İmmobilier S.A.” və “Naef + Partner” (daşınmaz əmlakın idarə edilməsi üzrə əməliyyatlar), “Addor & Julliard” (arxitektura, dizayn, şəhərsalma), “PEG Engineering S.A.” (injinirinq və konsaltinq), “Edipresse” nəşriyyat qrupu. Cenevrədə iri dövri nəşrlər (“Tribune de Genéve”, “Le Temps”, “Le Courrier”) çap edilir, İsveçrənin fransızdilli əhali yaşayan hissəsində ən iri radio və televiziya yayımı korporasiyalarının (“Radio Suisse Romande” və “Télévision Suisse Romande”) mənzil-qərargahları yerləşir. Cenevrənin beynəlxalq ixtisaslaşmasında aparıcı sahələrdən biri də yüksəkkeyfiyyətli tibbi xidmətin (əsasən, kardiocərrahiyə, onkologiya, radiologiya, urologiya, ginekologiya, oftalmologiya sahələrində) göstərilməsidir; burada milli və ümumavropa əhəmiyyətli klinikalar cəmləşmişdir. Yüksək inkişaf etmiş turizm infrastrukturuna malik olan böyük turizm (o cümlədən, işgüzar və konqres) mərkəzidir; şəhərdə İsveçrənin aparıcı turizm agentlikləri və şirkətləri (“Magnafin S.A.” və s.) yerləşir. Sənaye istehsalının həcminə görə Cenevrə İsveçrədə Sürix və Bazeldən sonra üçüncü yeri tutur. Sənayenin aparıcı sahəsi — yüksəkixtisaslı heyətə istiqamətlənən və elmtutumlu məhsul istehsal edən maşınqayırmadır. Cenevrə Avropada ən böyük saat istehsalı mərkəzidir və ölkənin saat sənayesinin başlıca təşkilati-idarəetmə mərkəzidir; 21-ci əsrin əvvəllərində sahədəki istehsalın və kapitalın təmərküzləşməsinə baxmayaraq, çox sayda kiçik, o cümlədən ailə firmaları qalmışdır. Ən iri istehsalçı — “Swatch Group AG”dır (mənzil- qərargahı Bil şəhərlərindədir); 14 saat firmasını özündə birləşdirən bu aparıcı İsveçrə korporasiyasının (ayrı-ayrı illərdə dünya üzrə saat ixracatının təqr. 1/5-i) sənaye müəssisələrinin, ofislərinin, logistika və texniki xidmətlərinin xeyli hissəsi Cenevrədə və şəhərətrafında cəmləşmişdir: başlıca brendləri: “Breguet”, “Omega”, “Blancpain”, “Tissot”, “Certina”. Cenevrədə digər nisbətən kiçik, lakin dünya miqyasında məşhur olan saat şirkətləri də yerləşir:

“Manufactures des Montres Rolex S.A.” (əsası 1905-ci ildə qoyulmuşdur), “Patek Philippe S.A.” (1839), “Longines” (1832), “Haas & Cie” (1848; nadir və eksklüziv ultra nazik saat modelləri). Bahalı saat istehsalı üzrə ixtisaslaşmış bəzi firmalar (o cümlədən əsası 1830 ildə qoyulmuş “Baume et Mercier” və 1860-cı ildə qoyulmuş “Chopard”) həm də zərgərlik məmulatlarının mühüm istehsalçılarıdır. Maşınqayırmanın digər sahələri də yüksək inkişaf səviyyələri ilə seçilir: geodeziya alətləri, dəqiq ölçü cihazları, dəqiq metalkəsən dəzgahlar, tibbi aparatlar və s. istehsalı. 20-ci əsrin sonu — 21-ci əsrin əvvəllərində elektron sənayesi sürətlə inkişaf edir. “ST Microelectronics” müəssisələri mikroçiplər, “Sun Microsystems İnc.” müəssisələri kompyuter şəbəkələri üçün serverlər, proqram təminatı istehsal edir, şirkətin özünün istehsal etdiyi aparatlar vasitəsilə (Cenevrədə “Sun Microsystems İnc.”in sınaq və hesablama mərkəzi də yerləşir) inteqrasiya olunmuş bank sistemlərinin testləşdirilməsini həyata keçirir. “ABB High Voltage Technologies Ltd” (“Asea Brown Boveri” İsveç-İsveçrənin korporasiyasının törəmə firması) şirkəti müxtəlif çeşidli elektrotexnika məhsulları (orta gərginlikliyarımstansiyalar,gərginlik sıçrayışlarını aradan qaldıran sistemlər, güc çevirgəcləri və s.) istehsal edir. Lokomotiv və vaqonqayırma, tramvay istehsalı, nəqliyyat vasitələri üçün porşenli kompressorların, elektrovozlar, turbinlər üçün sürətölçən (“ABB Sécheron S.A.”, “Oerlikon”) istehsalı inkişaf etmişdir. Cenevrə Avropada ətriyyat sənayesi və ətirli maddələr istehsalının ən mühüm mərkəzlərindən biridir. Aparıcı istehsalçılar “Givaudan S.A.” (“elit” ətriyyat və kosmetik vasitələrin istehsalı üzrə ixtisaslaşmışdır; ətirli maddələrin və tamlı-aromatik inqrediyentlərin istehsalı və satışı həcminə görə dünyada birinci yeri tutur, dünya ətir bazarında birincilərdəndir; şəxsi gigiyena vasitələri və s. də istehsal edir) və “Firmenich” (əsası 1895-ci ildə qoyulmuşdur; yeyinti sənayesi — ət məhsulları, alkoqolsuz içkilər, qənnadı məmulatları üçün aromatik maddələrin istehsalı üzrə dünya liderlərindən biridir; bahalı ətriyyat məhsulları da istehsal edir) şirkətləridir. Əczaçılıq sənayesi “Serono S.A.” firmasının (əsası 1906-cı ildə qoyulmuşdur; 2006-cı ildən kapitalın 2/3-si “Merck KGaA” Almaniya əczaçılıq konserninə məxsusdur; dağınıq skleroz və onkoloji xəstəliklərin müalicəsi üçün preparatların işlənib hazırlanması və istehsalında dünya liderlərindən biridir) müəssisələri və digər nisbətən kiçik şirkətlər ilə təmsil olunmuşdur. Tamlı məhsullar (xüsusən, şokolad və tütün); poliqrafiya, tikiş, toxuculuq, mebel və s. sənaye sahələri var. Ənənəvi olaraq zərgərlik (Cenevrənin bir sıra zərgərlik və zərgərlik-saat firması “Richemont Group” korporasiyasına daxildir) inkişaf etmişdir.

Tarix

Keçmişi Miladdan sonra II əsrə qədər gedib çıxan Cenevrə, tarix boyunca Avropanın barbar qövmləri tərəfindən saysız hücuma məruz qalmışdır. 1602-ci ildə Savoy Düklüğünə qarşı şəhərin güclü bir müqavimət göstərib zəfər qazandığı tarix olan 11 dekabr, hər il ənənəvi mərasimlərlə xatırlanır.

Saat istehsalı

İsveçrədə saat sənayesinin ən inkişaf etmiş olduğu yerlərdən biri də Cenevrədir və dünya səviyyəsində ən qabaqda saat markaları bu şəhərdə çıxarılar. Saatçılığın tarixi Cenevrədə 1600 illərə dayanır. Cenevrədə çıxarılan bəzi saat markaları bunlardır: Patek Phillipe, Frank Muller, Swatch, Omeqa və Piaget

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

  Vikianbarda Cenevrə ilə əlaqəli mediafayllar var.
  • Cenevrə şəkilləri
  • Cenevrə şəhərinin rəsmi saytı  (ing.)

Mənbə

  1. Arealstatistik Standard - Gemeinden nach 4 Hauptbereichen — İsveçrə Federal Statistika İdarəsi.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q285453"></a>
  2. Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie Geschlecht und Gemeinde; Provisorische Jahresergebnisse; 2018 — İsveçrə Federal Statistika İdarəsi, 2019.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q285453"></a>
  3. ↑ http://www.thy.com/tr-TR/corporate/skylife/article.aspx?mkl=17
  4. . 2008-05-31 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-06-12.
  5. http://www.isvicre-web.com/?p=133[ölü keçid]

Avqust 08, 2021
cenevrə, genéve, genf, isveçrənin, fransa, sərhədindəki, leman, gölü, sahilində, olan, şəhər, birləşmiş, millətlər, təşkilatı, beynəlxalq, əmək, təşkilatı, ümumdünya, səhiyyə, təşkilatı, beynəlxalq, qırmızı, xaç, qırmızı, aypara, hərəkatı, kimi, çox, beynəlxal. Cenevre fr Geneve alm Genf Isvecrenin Fransa serhedindeki Leman golu sahilinde olan seher Birlesmis Milletler Teskilati BMT Beynelxalq Emek Teskilati ILO Umumdunya Sehiyye Teskilati WHO ve Beynelxalq Qirmizi Xac ve Qirmizi Aypara Herekati kimi bir cox beynelxalq qurumlarin merkezi ile tam 199 olkenin numayendeliyine ev sahibliyi eden seherde calisanlarin yuzde ellisi ecnebilerden ibaretdir 3 Isvecrenin en yuksek ehalili ikinci seheridir Eyni ada sahib Cenevre kantonunun paytaxtidir Seher dunyada yasamasi en bahali 10 seherden biridir 4 CERN Isvecre ve Fransa serheddinde Cenevre seheri yaxinliginda yerlesir Cenevrefr GeneveBayraq Gerb46 12 sm e 6 09 s u Olke IsvecreTarixi ve cografiyasiSahesi 15 92 km 2004 1 Merkezin hundurluyu 373 6 mSaat qursagi UTC 01 00EhalisiEhalisi 201 741 nef 31 dekabr 2018 2 Resmi dili fransizcaReqemsal identifikatorlarTelefon kodu 41 22Poct indeksi 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209Neqliyyat kodu GEgeneve ch fr Cenevre Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Umumi melumat 2 Tarix 3 Saat istehsali 4 Hemcinin bax 5 Xarici kecidler 6 MenbeUmumi melumat RedakteCenevre Ehalisi 192 1 min 2012 aqlomerasiyada 915 min teqriben 44 i ecnebilerdir ehalisinin sayina gore Surixden sonra olkenin 2 ci seheri 372 metr yukseklikde Cenevre golu sahilinde Rona cayinin golden cixdigi yerde port Iri neqliyyat qovsagi Cenevrede Avropanin bir nece muhum avtomagistrali Cenevre Bern Surix Cenevre Turin Genuya Cenevre Qrenobl Marsel Cenevre Lion Cenevre Dijon Paris qovusur Muhum demir yolu qovsagidir Cenevre Paris Cenevre Marsel Cenevre Monpelye Cenevre Surix Sankt Hallen ve Cenevre Bil Bazel istiqametlerinde yukseksuretli qatarlar isleyir Beynelxalq avtovagzal ve 2 demir yolu vagzali var Beynelxalq Kuantren aeroportu olkenin en boyuk aeroportlarindan biridir ilde 7 mln dan cox sernisine xidmet gosterir Ilk defe Yuli Sezarin Qall muharibesi haqqinda qeydleri nde Genava adi altinda romalilarin helvetlere qarsi mubarizesinde dayaq dusergesi kimi qeyd olunur e e 58 il Teqriben eramizin 400 ilinde burada yepiskopluq tesis edilmisdi 443 cu ilden Burqundiya kralliginin terkibinde 443 461 ci illerde Burqundiya krallarinin iqametgahlarindan biri olmus 534 cu ilde Frank dovletinin hakimiyyetine kecmis onun suqutundan 888 sonra Yuxari Burqundiyanin 1032 ci ilden Muqeddes Roma imperiyasinin torpaqlarina qatilmisdi 1124 cu ilden yepiskoplarin idareciliyi altinda idi 14 cu esrde ve xususile 15 ci esrin 1 ci yarisinda Cenevre yarmarkalari ile meshur olmus sonralar bank kredit emeliyyatlarinin merkezine cevrilmisdi 1519 cu ilde Friburla 1526 ci ilde Bernle ittifaq baglayaraq ittifaq torpaqlari qisminde Isvecre konfederasiyasina qosulmusdu 1533 cu ilde yepiskop Cenevreden qovulmus U Svinqli ve G Farelin 1536 1538 ci illerde ve 1541 ci ilden sonra J Kalvinin ideyalari esasinda Reformasiya kecirilmisdir Kalvinin zamaninda Cenevre Avropa ehemiyyetli kalvinizm merkezine protestant Romasi cevrilmisdi Kalvinin qanunlari 1792 ci iledek Cenevre heyatinin huquqi esasini teskil edirdi 1536 ci ilden Cenevre aristokratik respublika idi 1584 cu ilde Bern ve Surixle ebedi ittifaq baglamisdi 1589 1602 ci illerde Fransanin ve Bernin komeyile Savoyya hersoqlari ile mubarizede ozunun musteqilliyini qorumusdu 16 17 ci esrlerde protestant immiqrantlarin axini Cenevrede saat ve zergerlik istehsalinin inkisafina serait yaratmisdi Seher patrisiatinin agaligi ve siyasi huquqlari mehdudlasdirilmis xeyli sayda yerli sakinin Natifs olmasi 1792 ci il inqilabinin bas vermesine tekan verdi Inqilabin gedisinde aristokratik hokumet devrilmis konstitusiyaya yeniden baxilmis butun vetendaslarin beraberliyi beyan edilmisdi 1798 1813 cu illerde Fransa terefinden ilhaq olunmus Leman dep tinin esas seheri 1815 ci ilde Savoyya ve Fransadan ona birlesdirilmis torpaqlarla birlikde Isvecrenin 22 ci kantonunu teskil etmisdi Radikallarin 1846 ci il inqilabi zamani Cenevrede siyasi sistem ve tehsil sisteminde islahatlar kecirilmisdi 19 cu esrin 2 ci yarisi 20 ci esrin evvellerinde Avropanin muxtelif olkelerinden inqilabi muhaciretin iri merkezi idi 1866 ci ilde burada Birinci Internasionalin 1 ci konqresi kecirilmisdi 1907 ci ilde Cenevrede kilse dovletden ayrilmisdi Cenevre beynelxalq konfranslarin cagirildigi beynelxalq muqavilelerin baglandigi enenevi yerdir 20 ci esrde xususen Ikinci dunya muharibesinden sonra Cenevre coxsayli beynelxalq teskilatlarin ve tesisatlarin yerlesdiyi mekana cevrildi 1919 1946 ci illerde burada Milletler Cemiyyeti yerlesirdi Cenevrede BMT nin Avropadaki menzil qerargahi Avropa iqtisadi komissiyasi hemcinin BMT nin bir cox struktur bolmelerinin o cumleden BMT nin Ticaret ve inkisaf konfransinin BMT nin Senaye inkisafi teskilatinin BMT nin Narkotikler ve cinayetkarliqla bagli idaresinin BMT nin Kompensasiya komissiyasinin BMT nin Qacqinlarla is uzre Ali komissarliginin menzil qerargahlari yerlesir Cenevre Avropa Azad Ticaret Assosiasiyasinin Umumdunya Ticaret Teskilatinin Umumdunya Sehiyye Teskilatinin Beynelxalq Emek Teskilatinin Umumdunya Intellektual Mulkiyyet Teskilatinin Beynelxalq miqrasiyalar uzre teskilatin Beynelxalq telekommunikasiya ittifaqinin Umumdunya meteorologiya teskilatinin Beynelxalq hava neqliyyati assosiasiyasinin Parlamentlerarasi ittifaqin ve bir sira diger beynelxalq tesisatlarin iqametgahidir Cenevrede hemcinin 100 den artiq muxtelif qeyri hokumet teskilati o cumleden Beynelxalq Qirmizi Xac komitesi 1863 cu ilden Beynelxalq Qirmizi Xac ve Qirmizi Aypara cemiyyetleri federasiyasi Umumdunya kilseler surasi yerlesir Umumdunya iqtisadi forumunun esas illik sessiyasi Davosda kecirilir menzil qerargahi Cenevrenin seheretrafindadir Ronanin sol sahilindeki Kohne seherde Sen Pyer kilsesi 1160 ci iller teqriben 1232 olan meydan Malle hoteli 1721 memar J F Blondel hazirda Beynelxalq Reformasiya muzeyidir Sen Jermen kilsesi 13 cu esrin ortalarinda esasi qoyulmus 1334 1315 ci esrde yeniden tikilmisdir seherde ilk kalvinist kilsesi Tampl de la Fusteri 1715 memar J Ven qotik ratusa Hotel de vil 15 ci esr fransiz renessansi uslubunda 1617 ci ilde genislendirilmisdir memar F Petito seherin en qedim yasayis binasi Tavelin evi 1334 hazirda Kohne seher muzeyidir renessans ve klassisizm uslubunda insa edilmis mulkler Turrettinin evi 1617 1620 memarlar J Patta F Petito Lullen malikanesi hazirda de Sossur 1707 1712 memar J Abey Enar sarayi 1817 1821 memarlar Cenevre Salucci J V Noble S Vose neoklassisizm uslubunda indi Belediyye binasidir asma korpu 1822 23 memar Q Dufur ve s var Ronanin sag sahilindeki Yeni seherde eyniadli kilsesi 10 cu esrde erken roman uslubunda insa olunmus 15 ci esrde qotik uslubda yeniden tikilmisdir olan Sen Jerve mehellesi yerlesir 20 ci esrin memarliq abideleri Kornaven vagzali 1925 28 memar X Vittver Klarte evi 1930 32 memarlar S E Le Korbuzye P Jannere Milletler Sarayi 1929 38 memarlar J Flegenheymer A P Neno J Vaqo ve b hazirda BMT nin Avropadaki menzil qerargahi Nuve tedqiqatlari uzre Avropa teskilatinin Cenevre yaxinliginda 1954 60 memarlar R ve P Steyger Umumdunya Sehiyye Teskilatinin 1961 memar J Cumi binalari Cenevrede J J Russo 1834 35 heykelteras J J Pradye ve Reformasiya abideleri var Cenevre golundeki fevvare 1891 seherin simvoludur Cenevre olkede aparici ETTKI merkezlerinden biridir Burada Avropa nuve tedqiqatlari teskilati seherin yaxinliginda Fransa ile serhedde ve BMT sisteminin en muhum elmi tedqiqat institutlari BMT nin Tedris ve elmi tedqiqat institutu YUNI TAR BMT nezdinde Sosial inkisaf elmi tedqiqat institutu YUNRISD BMT nin Terksilah problemlerinin tedqiqi uzre institutu YUNIDIR hemcinin Avropa sosial elmler akademiyasi Ali beynelxalq tedqiqatlar institutu BET in Beynelxalq sosial emek tedqiqatlari in tu Beynelxalq geoinformasiya tedqiqatlari merkezi ve s var Ali tehsil muessiseleri arasinda Cenevre universiteti esasi 1559 cu ilde J Kalvin terefinden akademiya kimi qoyulmusdur telebelerin teqriben 40 i ecnebilerdir Maliyye ve menecment universiteti 1971 Ali idarecilik ve biznes institutu INSAM universiteti kimi taninir Cenevre Ali diplomatiya ve beynelxalq munasibetler mektebi aparici ozel universitetlerden biri Ali zerif senetler ve dizayn mektebi 1748 Ali tetbiqi senet mektebi 1876 konservatoriya 1835 Cenevre saat ustalari mektebi Isvecrede aparici astronomiya merkezi olan Cenevre Resedxanasi 1772 Cenevre kutlevi ve universitet kitabxanasi Isvecrede bes en iri kitabxanadan biri 1562 teqriben 2 mln nusxe o cumleden 6 5 min elyazmasi BET kitabxanasi 1919 fealiyyet gosterir Esas muzeyleri tebiyyat tarixi 1820 Arian 1884 keramika cini ve saxsi memulatlar etnoqrafiya 1901 incesenet ve tarix 1910 bina 1903 10 memarlar C ve M Kamoletti Kohne seher 1986 muasir ve tetbiqi senet MAMSO 1994 Beynelxalq Reformasiya muzeyi 2005 Barbye Muller muzeyi Diger muzeylerden J J Russonun muzeyi 1916 Volter institutu ve muzeyi 1952 Muasir incesenet 1968 Qirmizi Xac ve Qirmizi Ay hemcinin Molonyu villasinda saat muzeyi Patek Filipp 16 21 ci esrler Cenevre Isvecre ve Avropa ustalarinin saat ve minali memulatlar kolleksiyasi muzeyi saat firmalarinin Rolex ve s menzil qerargahlarinda yerlesen muzeyler Beynelxalq avtomobil muzeyi Cenevre golu muzeyi A Baurun Cenevre bedii kolleksiyasi 1944 1964 ilde acilmisdir Cin ve Yaponiya inceseneti manuskriptler nefrit cini memulatlar ve s Malta ordeni muzeyi seheretrafi Kompezyede Isvecre sokoladi emalatxanasi Isvecrede sokolad istehsali tarixine dair ekspozisiya var Qran teatr 1879 Parisdeki Qrand Opera teatrinin binasina benzer tikilmisdir Sen Jerve Marionet teatri ve s Roman Isvecresi orkestri 1918 ci ilde E Anserme terefinden yaradilmisdir Viktoriya holl boyuk konsert zali 1894 cu ilde acilmisdir var Musiqi ifacilarinin beynelxalq musabiqesi 1939 kecirilir Seher iqtisadiyyatinin muasir strukturunda coxsayli beynelxalq teskilat ve muessiselere numayendeliklerin coxu seherin simal hissesinde Cenevrenin Beynelxalq merkezi Cite Internacionale hududlarinda cemlesmisdir yuksek seviyyeli xidmet gosterilmesine istiqametlenmis xidmet sferasi isleyenlerin teqriben 90 i ustunluk teskil edir Cenevre Isvecre ve Avropanin iri maliyye bank merkezi olsa da fealiyyet miqyasina gore Surixden xeyli geri qalir Cenevrede UBS ve Credit Suisse idare heyetleri Surixdedir iki iri Isvecre bankinin filiallari iri xarici xususen fransiz ve milli banklar o cumleden Isvecrenin en iri ozel banklarindan biri olan illik dovriyyesi teqr 130 mlrd avro 2005 Pictet Bank esasi 1805 ci ilde qoyulmusdur Bordier Bank SCS Alliance Bank Lombard Odier Darier Hentsch amp Cie 2002 ci ilde Cenevrenin iki en qedim ozel bankir evinin Lombard Odier amp Cie ve Darier Hentsch amp Cie nin birlesmesi ile yaranmisdir yerlesir Credit Agricole Suisse S A esasi 1876 ci ilde qoyulmus Credit Lyonnais Suisse S A ile Credit Agricole Indosuez Suisse S A nin 2005 ci ilde birlesmesinden yaranan BNP Paribas Private Bank Switzerland S A ve CBG Compagnie Bancaire Geneve xarici kapitalin ustunluk teskil etdiyi Isvecre banklari arasinda aparici movqe tutur Cenevre fond birjasi qiymetli kagizlarla emeliyyatlarin dovriyyesi uzre Isvecrede Surix fond birjasindan sonra ikinci yeri tutur Geneva Financial Center Foundation fondu dunyanin bir cox olkesinde investisiya layihelerini maliyyelesdirir C isguzar xidmetlerin beynelxalq topdansatis ve perakende ticaretin sigorta ve reklam biznesinin muhum merkezidir Iri beynelxalq korporasiyalarin o cumleden Serono S A biotexnologiya eczaciliq Sun Microsystems Inc ST Microelectronics Hewlett Packard elektron biznesi JT International tutun senayesi Mediterranian Shipping Company deniz gemiciliyi beynelxalq kruizlerin teskili Invista toxuculuq ve tikis senayesi sintetik ve suni lif istehsali ve Procter amp Gamble in kosmetik vasiteler etriyyat eczaciliq gigiyena vasiteleri ve s menzil qerargahlari ve ya Avropadaki bas ofisleri Cenevrede yerlesir SITA sirketi menzil qerargahi Cenevrededir mulki aviasiyaya telekommunikasiya ve informasiya xidmeti gosterilmesi sahesinde dunya lideridir onun toreme firmasi olan On Air ucus zamani mobil elaqeni temin eden sistemlerin dunya bazarinda baslica tedarukcusudur diger toreme firmasi CHAMP Cargosystems yalniz yuk aviasirketlerine xidmet gosteren dunyada yegane IT provayderdir Societe Generale de Surveillance S A SGS esasi 1878 ci ilde qoyulmusdur korporasiyasi dunyanin aparici surveyer emteelerin yoxlanilmasi test edilmesi ve sertifikatlasdirilmasi sirketlerinden biridir Electronic Arts sirketi dunyada video ve kompyuter oyunlarinin en iri musteqil istehsalcilarindandir Xidmet sferasinda fealiyyet gosteren aparici Isvecre sirketlerinden olan Cenevre firmalari Univalor S A maliyye menecmenti sigorta xidmetleri Julliard Immobilier S A ve Naef Partner dasinmaz emlakin idare edilmesi uzre emeliyyatlar Addor amp Julliard arxitektura dizayn sehersalma PEG Engineering S A injinirinq ve konsaltinq Edipresse nesriyyat qrupu Cenevrede iri dovri nesrler Tribune de Geneve Le Temps Le Courrier cap edilir Isvecrenin fransizdilli ehali yasayan hissesinde en iri radio ve televiziya yayimi korporasiyalarinin Radio Suisse Romande ve Television Suisse Romande menzil qerargahlari yerlesir Cenevrenin beynelxalq ixtisaslasmasinda aparici sahelerden biri de yuksekkeyfiyyetli tibbi xidmetin esasen kardiocerrahiye onkologiya radiologiya urologiya ginekologiya oftalmologiya sahelerinde gosterilmesidir burada milli ve umumavropa ehemiyyetli klinikalar cemlesmisdir Yuksek inkisaf etmis turizm infrastrukturuna malik olan boyuk turizm o cumleden isguzar ve konqres merkezidir seherde Isvecrenin aparici turizm agentlikleri ve sirketleri Magnafin S A ve s yerlesir Senaye istehsalinin hecmine gore Cenevre Isvecrede Surix ve Bazelden sonra ucuncu yeri tutur Senayenin aparici sahesi yuksekixtisasli heyete istiqametlenen ve elmtutumlu mehsul istehsal eden masinqayirmadir Cenevre Avropada en boyuk saat istehsali merkezidir ve olkenin saat senayesinin baslica teskilati idareetme merkezidir 21 ci esrin evvellerinde sahedeki istehsalin ve kapitalin temerkuzlesmesine baxmayaraq cox sayda kicik o cumleden aile firmalari qalmisdir En iri istehsalci Swatch Group AG dir menzil qerargahi Bil seherlerindedir 14 saat firmasini ozunde birlesdiren bu aparici Isvecre korporasiyasinin ayri ayri illerde dunya uzre saat ixracatinin teqr 1 5 i senaye muessiselerinin ofislerinin logistika ve texniki xidmetlerinin xeyli hissesi Cenevrede ve seheretrafinda cemlesmisdir baslica brendleri Breguet Omega Blancpain Tissot Certina Cenevrede diger nisbeten kicik lakin dunya miqyasinda meshur olan saat sirketleri de yerlesir Manufactures des Montres Rolex S A esasi 1905 ci ilde qoyulmusdur Patek Philippe S A 1839 Longines 1832 Haas amp Cie 1848 nadir ve ekskluziv ultra nazik saat modelleri Bahali saat istehsali uzre ixtisaslasmis bezi firmalar o cumleden esasi 1830 ilde qoyulmus Baume et Mercier ve 1860 ci ilde qoyulmus Chopard hem de zergerlik memulatlarinin muhum istehsalcilaridir Masinqayirmanin diger saheleri de yuksek inkisaf seviyyeleri ile secilir geodeziya aletleri deqiq olcu cihazlari deqiq metalkesen dezgahlar tibbi aparatlar ve s istehsali 20 ci esrin sonu 21 ci esrin evvellerinde elektron senayesi suretle inkisaf edir ST Microelectronics muessiseleri mikrocipler Sun Microsystems Inc muessiseleri kompyuter sebekeleri ucun serverler proqram teminati istehsal edir sirketin ozunun istehsal etdiyi aparatlar vasitesile Cenevrede Sun Microsystems Inc in sinaq ve hesablama merkezi de yerlesir inteqrasiya olunmus bank sistemlerinin testlesdirilmesini heyata kecirir ABB High Voltage Technologies Ltd Asea Brown Boveri Isvec Isvecrenin korporasiyasinin toreme firmasi sirketi muxtelif cesidli elektrotexnika mehsullari orta gerginlikliyarimstansiyalar gerginlik sicrayislarini aradan qaldiran sistemler guc cevirgecleri ve s istehsal edir Lokomotiv ve vaqonqayirma tramvay istehsali neqliyyat vasiteleri ucun porsenli kompressorlarin elektrovozlar turbinler ucun suretolcen ABB Secheron S A Oerlikon istehsali inkisaf etmisdir Cenevre Avropada etriyyat senayesi ve etirli maddeler istehsalinin en muhum merkezlerinden biridir Aparici istehsalcilar Givaudan S A elit etriyyat ve kosmetik vasitelerin istehsali uzre ixtisaslasmisdir etirli maddelerin ve tamli aromatik inqrediyentlerin istehsali ve satisi hecmine gore dunyada birinci yeri tutur dunya etir bazarinda birincilerdendir sexsi gigiyena vasiteleri ve s de istehsal edir ve Firmenich esasi 1895 ci ilde qoyulmusdur yeyinti senayesi et mehsullari alkoqolsuz ickiler qennadi memulatlari ucun aromatik maddelerin istehsali uzre dunya liderlerinden biridir bahali etriyyat mehsullari da istehsal edir sirketleridir Eczaciliq senayesi Serono S A firmasinin esasi 1906 ci ilde qoyulmusdur 2006 ci ilden kapitalin 2 3 si Merck KGaA Almaniya eczaciliq konsernine mexsusdur daginiq skleroz ve onkoloji xesteliklerin mualicesi ucun preparatlarin islenib hazirlanmasi ve istehsalinda dunya liderlerinden biridir muessiseleri ve diger nisbeten kicik sirketler ile temsil olunmusdur Tamli mehsullar xususen sokolad ve tutun poliqrafiya tikis toxuculuq mebel ve s senaye saheleri var Enenevi olaraq zergerlik Cenevrenin bir sira zergerlik ve zergerlik saat firmasi Richemont Group korporasiyasina daxildir inkisaf etmisdir Tarix RedakteKecmisi Miladdan sonra II esre qeder gedib cixan Cenevre tarix boyunca Avropanin barbar qovmleri terefinden saysiz hucuma meruz qalmisdir 1602 ci ilde Savoy Duklugune qarsi seherin guclu bir muqavimet gosterib zefer qazandigi tarix olan 11 dekabr her il enenevi merasimlerle xatirlanir 3 Saat istehsali RedakteIsvecrede saat senayesinin en inkisaf etmis oldugu yerlerden biri de Cenevredir ve dunya seviyyesinde en qabaqda saat markalari bu seherde cixarilar Saatciligin tarixi Cenevrede 1600 illere dayanir Cenevrede cixarilan bezi saat markalari bunlardir Patek Phillipe Frank Muller Swatch Omeqa ve Piaget 5 Hemcinin bax RedakteCERNXarici kecidler Redakte Vikianbarda Cenevre ile elaqeli mediafayllar var Cenevre sekilleri Cenevre seherinin resmi sayti ing Menbe Redakte Arealstatistik Standard Gemeinden nach 4 Hauptbereichen Isvecre Federal Statistika Idaresi lt a href https wikidata org wiki Track Q285453 gt lt a gt Standige Wohnbevolkerung nach Staatsangehorigkeitskategorie Geschlecht und Gemeinde Provisorische Jahresergebnisse 2018 Isvecre Federal Statistika Idaresi 2019 lt a href https wikidata org wiki Track Q285453 gt lt a gt 1 2 http www thy com tr TR corporate skylife article aspx mkl 17 Arxivlenmis suret 2008 05 31 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 06 12 http www isvicre web com p 133 olu kecid Menbe https az wikipedia org w index php title Cenevre amp oldid 5724471, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.