fbpx
Wikipedia

MiQ-29

Avqust 01, 2021

MiQ-29 (rus. МиГ-29) (NATO kod adı: Fulcrum – Dayaq nöqtəsi) Sovet İttifaqında dizayn olunmuş iki mühərrikli, çoxməqsədli, dördüncü nəsil döyüş təyyarəsidir. 1970-ci illərdə Mikoyan dizayn bürosu tərəfindən konstruksiya olunmuş bu qırıcı öz ölçülərinə görə daha böyük olan Su-27 ilə birlikdə ABŞ istehsalı F-15 və F-16 tipli döyüş təyyarələri ilə rəqabət aparmaq məqsədilə hazırlanıb. MiQ-29 ilk dəfə 1982-ci ildə Sovet Hərbi Hava Qüvvələrində silahlanmaya daxil edilmişdir.

MiQ-29

Almaniya HHQ-yə məxsus MiQ-29
Tipi çoxməqsədli qırıcı
Hazırlayan MiG
İstehsalçı SSRİ/Rusiya
Dizayner Mikoyan-Quryeviç Konstruktor Bürosu
İlk uçuş 6 oktyabr 1977
İstismara verilmə tarixi 1983
İstimarının bitmə tarixi davam edir
İstismarçılar Rusiya HHQ, MDB ölkələri
Hindistan HHQ, Əlcəzair HHQ
Buraxılış sayı 1,257+
Vahidinin qiyməti 11 milyon ABŞ dolları
Variantları MiQ-29OVT, MiQ-35
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Bu qırıcının istehsal olunmasında ilkin məqsəd düşmən qırıcıları ilə havada mübarizə aparmaq hesab olunsa da, sonradan ona əlavə edilmiş yüksək dəqiqlikli və uzun mənzilli hava-səth silahları sayəsində müxtəlif döyüş əməliyyatlarında istifadə edilə bilən çoxməqsədli qırıcıya çevrilmişdir. Çoxməqsədli MiQ-29M və hərbi dəniz qüvvələri üçün nəzərdə tutulmuş MiQ-29K da daxil olmaqla indiyə qədər bir neçə variantı istehsal olunmuşdur ki, bunlardan da ən müasiri MiG-35 hesab olunur. İlkin modellə müqayisədə növbəti variantlar təkmilləşdirilmiş mühərrik, HOTAS uçuşu idarəetmə sistemi ilə təchiz olunmuş şüşə kokpit, müasir radar və IRST sensorları, həmçinin artırılmış yanacaq tutumu və bəzi variantlar isə havada yanacaq doldurma imkanlarına sahibdir.

Sovet İttifaqının dağılmasından sonra Rusiya Hərbi Hava Qüvvələri də daxil olmaqla bir çox keçmiş Sovet respublikaları bu təyyarələrdən hələ də istifadə edir. Rusiya HHQ hal-hazırda öz silahlanmasında olan mövcud flotiliyaları modernizasiya olunmuş MiQ-29SMT konfiqurasiyası ilə əvəz etmək istəsə də, maliyyə çətinliklərinə görə bu plan tamamlanmamışdır. MiQ-29 olduqca məşhur ixrac təyyarəsi də hesab edilir. Belə ki, bu qırıcı indiyə qədər 30-dan çox ölkənin silahlanmasında mövcud olmuşdur. Ən böyük ixrac müqaviləsi isə Hindistanla imzalanmışdır. MiQ-29 döyüş təyyarələrinin istehsalı Rusiyanın Birləşmiş Aviasiya Korporasiyasının törəmə müəssisəsi olan "Mikoyan" şirkəti tərəfindən davam etdirilir.

Yaradılmasına ehtiyac

Sovetlər İttifaqının ABŞ kəşfiyyat təyarələrini tutmaq üçün istehsal etməyə çalışdığı, dövrünə görə inqilabi yenilikləri olan MiQ-25-ə qarşı 1969-cu ildə ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri "F-X" proqramını başlatdı. Proqramın nəticəsi kimi meydana çıxan F-15 Eagle təyyarələri çox uğurlu alındı. MiQ-25-dən fərqli olaraq havada üstünlük əldə etmək üçün düzəldilmiş F-15 yüksək radiuslu radarları ilə fərqlənirdi. Həmin dövrdə ən azı təkmil radarlarına görə, F-15-ə qarşı SSRİ-də effektli mübarizə apara biləcək qırıcı yox idi. Soyuq müharibənin sürətləndiyi bir vaxtda, Karib böhranı və Koreya münaqişəsindən sonra yeni konflikt zamanı havada üstünlüyünü itirməkdən qorxan SSRİ-nin cavabı mütləq lazım idi.

Yeni yaradılmalı olan təyyarəyə sərt tələblər qoyuldu: zəif təchizatlı qalxıb-enmə zolaqlarından istifadə etmə, mükəmməl manevrlilik, Mach 2+ sürətini yığa bilmə, ağır silahlardan istifadə.

ABŞ-ın yüngül qırıcı təyyarə- F-16 ilə bağlı proqramını başlatması MiQ-29 layihələşdirilməsinə ciddi təsir etdi: bahalı, ağır, yüksək radiuslu radarları olan F-15-ə qarşı Su-27, yüngül F-16-ya cavab olaraq MiQ-29 hazırlanmağa başlandı.

1974-cü ildə quraşdırılmaya başlanılan ilkin MiQ-29A prototipi 1977-ci il 6 oktyabrda ilk sınaq uçuşunu etdi. Sınaqların nəticəsi kimi yaradılan MiQ-29B prototipi 1983-cü ildə silahlanmaya qəbul edildi.

Konstruksiya

 
MiQ-29 üçtərəfli görünüşü

MiG-29 və Su-27-nin ilkin dövrlər konstruksiyalarının eyni plan üzrə aparılmasına baxmayaraq, fərqlənən cəhətləri də vardır. Uğurlu çıxan konstruksiya sonradan digər qırıcılara da tətbiq edilmiş, bu tipli təyyarələrin klassik cizgilərini formalaşdırmışdır. Uğurlu konstruksiya göstəricilərindən biri də MiQ-29-un Puqaçov Kobrası manevrini edən təyyarələr içərisində ilk yaradılan olmasıdır.

Təyyarənin gövdəsi əsasən allüminium ərintilərindən və dəmirdən, bəzi detallarda isə titan və qatışıq materiallardan istifadə edilmişdir. Qanadların əyilməsi ön kənarlara görə 42 dərəcədir. Qanadların üst səthində yarıqlar mövcuddur. Yarıqların əsas funksiyası qırıcının yerdə hərəkəti zamanı mühərrikləri hava ilə təmin etməkdir. Belə ki, yerdə hərəkət zamanı mühərriklərə hava aparan əsas kanallarının yer səthinə çox yaxın olması mühərrikə kənar cisimlərin düşməsinə səbəb ola bilər və bunun qarşısını almaq üçün onlar qapanırlar. Eleronlar hidravlik olaraq idarə olunsa da, Su-27-dən fərqli olaraq qanadlarda olan elektron idarəetmə sistemi yoxdur. Stabilizator tam dönməyə və differensial əyilməyə imkan verir. Şassi üçdayaqlıdır: tək qabağda, cüt arxada.

Mühərrikləri 1972-ci ildə layihələşdirilmiş RD-33 tiplidir. Təyyarədə 66,2 kVt gücündə QTDE-117 (ГТДЭ-117) tipli qaz-turbin enerji qovşağı mövcudur. Yanacaq təminatı sistemi ümumi həcmi 4300 l (4540 l) olan beş füzelaj və qanadlarda yerləşən iki çəndən ibarətdir. Füzelajda 1500 l-lik, qanadlarda 1150 l-lik əlavə çən quraşdırma imkanı mövcuddur.

Aparata avtomatik idarəetmə sistemi olan SAU-451 (САУ-451) və məhdud siqnallar sistemi (СОС-3М) quraşdırılmışdır. Silahların idarəedilməsi sistemi SUV-29 (СУВ-29) radiolokasiya kompleksi RLPK-29 və bort kompüterdən (БЦВМ) C100 (Ц100) ibarətdir. Qırıcı həmçinin optiko-elektron hədəfəalma (pilotun baxış istiqamətində hədəfəalma), RLS tərəfindən qeydə alınmanı bildirən sistem, təkmil naviqasiya, ön şüşədə informasiyanın əks olunması kimi sistemlərlə təchiz edilmişdir.

Kabinə əvvəlki Sovet qırıcıları təyyarələrinə məxsus tərzdə qurulmuşdur: mərkəzi idarə rıçaqı, sol əllə idarə edilən sürət nizamlayıcısı və məlumatların ön şüşədə əks olunmasını təmin edən sistem (HUD). Kabinə sıfır səviyyədə işə düşə biləcək Zvezda K-36DM oturacaqları ilə təchiz edilmişdir. Əvvəlki Sovet qırıcılarından fərqli olaraq, kabinənin şarvari şüşə örtüyü görünüşü minimal məhdudlaşdırır. Sonralar təkmilləşdirilmiş modellər maye kristal (LCD) çoxfunksiyalı displeylərlə (MFD) təmin edilmişdir.

Silahlanması

Silahlanmasında iç dayaqlarda daşınıla bilən, orta məsafəli hava-hava tipli Vympel R-27, idarəedilməyən bomba və raketlər daxildir. Bəzi sovet qırıcıları tək nüvə bombası da daşıya bilirlər. Yan dayaqlarda hava döyüşləri üçün R-73 və köhnə tipli R-60 daşınıla bilər. Təkmilləşdirilmiş versiyaları lazer başlıqlı, elektro-optik və hava-yer tipli raketlər də daşıya bilirlər.

Bundan əlavə, MiQ-29 yaxın məsafəli döyüşlər üçün effektiv atış uzaqlığı 1200–1800 m olan, əksər Sovet hərbi təyyarə və helikopterlərində quraşdırılan QŞ-301 tipli aviatopla təchiz edilmişdir.

İxracı

Hindistan

İlk beynəlxalq müştərisi Hindistan olub. 1980-ci ildə imzalanan müqaviləyə əsasən, Hindistan HHQ-nə 50 ədəd MiQ-29 qırıcısı verildi. Orduda aktiv şəkildə xidmətə 1985-ci ildə başlayıb.

Hindistana məxsus MiQ-29 qırıcıları ilk dəfə 1999-cu ildə Kəşmirdə, Kargil müharibəsi zamanı aktiv istifadə olunub.

2005-2006-cı illərdə imzalanan, dəyəri 888 milyon ABŞ dolları dəyərində olan müqaviləyə görə, Rusiya Hindistana məxsus MiQ-29 qırıcılarını modernləşdirmişdir. Müqaviləyə əsasən MiQ-29 qırıcıları modernizasiya olunduqdan sonra R-77RVV-AE ( AA-12 "Adder") hava-hava raketləri ilə təchiz olunmuşdur. Bu raketlər 1998-ci ildə test edildikdən sonra Hindistan Ordusunun MiQ-29 döyüş təyyarələrinə inteqrasiya olunmuşdur. Hindistan HHQ ilə MiQ korporasiyası arasında imzalanan digər bir müqaviləyə əsasən Hindistan HHQ-də silahlanmaya daxil olan 69 ədəd MiQ-29 döyüş təyyarəsinin hər biri modernizasiya olunmşudur. Bu modernizasiya nəticəsində döyüş təyyarələri daha müasir olan "Juk-M" radarı ilə təchiz olunmuşdur.

2010-cu ilin yanvarında imzalanan 1.2 milyard ABŞ dolları dəyərində olan müqaviləyə əsasən, Rusiya Hindistan HDQ-ni əlavə 29 ədəd MiQ-29K ilə təchiz etmiş və bununla da Hindistana məxsus MiQ-29K qırıcılarının sayı 45 olmuşdur. Hindistan Hərbi Dəniz Qüvvələrinə aid MiQ-29K-lar 19 fevral 2010-cu il tarixində silahlanmaya daxil olmuşdur.

Almaniya

Almaniya Demokratik Respublikasına 24 ədəd MiQ-29 verilmiş və 1988-89 cu illərdə xidmətə başlamışdır. 1990-cu ilin noyabrında Almaniyanın birləşməsi ilə ADR-də olan bütün texnikalar kimi bu qırıcılar da Qərbi Almaniya HHQ-nə (Lüftvaffe) daxil edilmişdir.

1993-cü ilin əvvəlində Alman MiQ-29 qırıcıları Rostok şəhəri yaxınlığında yerləşirdi. Xidmət müddəti ərzində, 25 iyun 1995-ci ildə, pilot səhvinə görə 1 ədəd MiQ-29 qəzaya uğramışdır. 2003-cü ilə qədər Almaniya HHQ pilotları MiQ-29 qırıcılarında 30,000 saat uçuş həyata keçirmişdilər.

2003-cü ilin sentyabrında 23 qırıcıdan 22-i simvolik qiymətə, yəni 1 avroya Polşa HHQ-nə satılıb. Sonuncu təyyarə 2004-cü ilin avqustunda Polşaya təhvil verilib.

Suriya

Suriya HHQ-nə aid MiQ-lər daima İsrail HHQ-nə məxsus qırıcılarla mübarizə aparmışdır. 2 iyun 1989-cu ildə İsrail HHQ-nə aid 2 ədəd F-15C döyüş təyyarəsi Suriya ordusuna aid 2 ədəd MiQ-29 qırıcısını vurmuşdur.

Suriyanın MiQ-29 döyüş təyyarələri 2013-cü ilin oktyabrından etibarən, Suriya vətəndaş müharibəsində iştirak etməyə başlamışdır.

Taktiki-Texniki Xarakteristikası

Ümumi parametrlər

  • Heyət: 1
  • Uzunluğu: 17,37 m
  • Qanad qolayı: 11,4 m
  • Hündürlük: 4,73 m
  • Qanadının sahəsi: 38 m2
  • Boş çəki: 11,000 kq
  • Yüklü çəki: 16,800 kq
  • Maksimal qalxma çəkisi: 21,000 kq
  • Güc təminatçısı: 2x “Klimov RD-33” “afterburner” sistemli Turbo Reaktiv Mühərrik, hər birinin dartı qüvvəsi (və ya itələmə qüvvəsi) 8,300 kg (8.14 kN)

Uçuş keyfiyyətləri

  • Maksimal sürət: Mach 2.25 (2400 km/s) Alçaq uçuşlarda: Mach 1.25 (1500 km/h)
  • Uçuş məsafəsi: 1,430 km (daxili yanacaq çənləri tam dolu olduqda)
  • Maksimal uçuş məsafəsi: 2,100 km
  • Uçuş tavanı: 18,013 m
  • Yüksəkliyə qalxma sürəti: başlanğıc 330 m/s; orta 109 m/s 0–6000 m
  • Qanad yüklənməsi:440 kq/m2
  • Çəkmə gücünün çəkiyə nisbəti: 1.01

Silahlanması:R-27,R-60,R-73 Hava hava tipli raketlər

İstifadə edən ölkələr

 
MiQ-29 istifadə edən ölkələr. Qırmızı rənglə əvvəl istifadə etmiş ölkələr göstərilir
 
MiQ-29 aviaşoudan sonra
 
Şimali Koreyaya aid olan MİQ-29 (2003)
 
Bolqarıstan Hərbi Hava Qüvvələrinə aid olan MiQ-29 "Fulcrum-A"'dan formalaşmış bir heyət

İndiyədək dünyada baş verən 50-dən çox MiQ-29 qəzasında 23 pilot həlak olub, müxtəlif qəza hadisələri (mühərrikin sıradan çıxması, toqquşma, idarəetmənin itirilməsi, sərt eniş zamanı yaşanan olaylar) zamanı 35 pilot sağ qalıb. 16 pilot katapult etdə bilməyərək, 7 pilot katapult edərək həlak olub. SSRİ dağılandan sonra – 1992-ci ildən indiyədək (2019-cu il avqust) 43 MiQ-29 qəzası baş verib. Qəzaya uğrayan MiQ-29 sayına görə dünyada ilk yerdə 23 hadisə ilə (1992-ci ildən) Rusiya dayanıb. Qeyd olunan dövrdə Macarıstan və Hindistanın hər biri 3, Ukrayna, Azərbaycan, Qazaxıstan, Rumıniya, Belarus və Slovakiyanın hər biri 2, Peru, Bolqarıstan, Myanma, İran, Polşa və Misirin hər biri 1 ədəd MiQ-29 təyyarəsini qəzalarda itirib.

Şəkillər

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. Pike, John. "MiG-29 Baaz." globalsecurity.org, 12 March 2009.
  2. "India's MiG-29 fighter jets to be upgraded by Russia." India Defence, 8 fevral 2006.
  3. Pandit, Rajat. "India, Russia to ink $1.2 bn deal for 29 more MiG-29Ks." 2014-02-02 at the Wayback Machine The Times of India, 18 yanvar 2010.
  4. "Indian Navy inducts ‘lethal’ MiG-29K." zeenews.com, 19 fevral 2010.
  5. Lake World Air Power Journal Volume 4 Winter 1990/91, p. 86.
  6. MiG-29s leave Luftwaffe 2010-06-24 at the Wayback Machine – Flug Revue, aprel 2004
  7. . AP Worldstream. Associated Press HighBeam Research  vasitəsilə   (abunə tələb olunur). 4 avqust 2004. 2015-03-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 avqust 2017.
  8. "Israeli Air-to-Air Victories since 1974". İstifadə tarixi: 21 avqust 2017.
  9. "The Aviationist » Syrian Mig-29 Fulcrum jets appear in the skies over Damascus during ground attack missions". The Aviationist. İstifadə tarixi: 21 avqust 2017.
  10. http://lenta.ru/news/2014/04/15/mig29smt/
  11. http://lenta.ru/news/2015/10/14/mig29/
  12. "Russia helps keep Syria's MiG-29's flying." IHS Jane's 360. Retrieved: 17 aprel 2015.
  13. [1]

Xarici keçidlər

  • MiQ-29 Dil--en
  • MiQ-29-un mütəxəsislər tərəfindən qiymətləndirilməsi (video-ingiliscə)
  Vikianbarda MiQ-29 ilə əlaqəli mediafayllar var.
Mikoyan-Quryeviç təyyarələri
Döyüş: MiQ-1| MiQ-3| MiQ-5| MiQ-7| MiQ-9| MiQ-15| MiQ-17| MiQ-19| MiQ-21| MiQ-23| MiQ-25| MiQ-27| MiQ-29| MiQ-31| MiQ-33| MiQ-35
Hücum: MiQ-27 | Kəşfiyyat: MiQ-25
Eksperimental: MiQ-8| MiQ İ-250| MiQ İ-270| MiQ-AT| MiQ-110| MiQ Proyekt 1.44| MiQ Proyekt LFE| MiQ-105

Avqust 01, 2021
МиГ, nato, adı, fulcrum, dayaq, nöqtəsi, sovet, ittifaqında, dizayn, olunmuş, mühərrikli, çoxməqsədli, dördüncü, nəsil, döyüş, təyyarəsidir, 1970, illərdə, mikoyan, dizayn, bürosu, tərəfindən, konstruksiya, olunmuş, qırıcı, ölçülərinə, görə, daha, böyük, olan,. MiQ 29 rus MiG 29 NATO kod adi Fulcrum Dayaq noqtesi Sovet Ittifaqinda dizayn olunmus iki muherrikli coxmeqsedli dorduncu nesil doyus teyyaresidir 1970 ci illerde Mikoyan dizayn burosu terefinden konstruksiya olunmus bu qirici oz olculerine gore daha boyuk olan Su 27 ile birlikde ABS istehsali F 15 ve F 16 tipli doyus teyyareleri ile reqabet aparmaq meqsedile hazirlanib MiQ 29 ilk defe 1982 ci ilde Sovet Herbi Hava Quvvelerinde silahlanmaya daxil edilmisdir MiQ 29Almaniya HHQ ye mexsus MiQ 29Tipi coxmeqsedli qiriciHazirlayan MiGIstehsalci SSRI RusiyaDizayner Mikoyan Quryevic Konstruktor BurosuIlk ucus 6 oktyabr 1977Istismara verilme tarixi 1983Istimarinin bitme tarixi davam edirIstismarcilar Rusiya HHQ MDB olkeleriHindistan HHQ Elcezair HHQBuraxilis sayi 1 257 Vahidinin qiymeti 11 milyon ABS dollariVariantlari MiQ 29OVT MiQ 35 Vikianbarda elaqeli mediafayllarBu qiricinin istehsal olunmasinda ilkin meqsed dusmen qiricilari ile havada mubarize aparmaq hesab olunsa da sonradan ona elave edilmis yuksek deqiqlikli ve uzun menzilli hava seth silahlari sayesinde muxtelif doyus emeliyyatlarinda istifade edile bilen coxmeqsedli qiriciya cevrilmisdir Coxmeqsedli MiQ 29M ve herbi deniz quvveleri ucun nezerde tutulmus MiQ 29K da daxil olmaqla indiye qeder bir nece varianti istehsal olunmusdur ki bunlardan da en muasiri MiG 35 hesab olunur Ilkin modelle muqayisede novbeti variantlar tekmillesdirilmis muherrik HOTAS ucusu idareetme sistemi ile techiz olunmus suse kokpit muasir radar ve IRST sensorlari hemcinin artirilmis yanacaq tutumu ve bezi variantlar ise havada yanacaq doldurma imkanlarina sahibdir Sovet Ittifaqinin dagilmasindan sonra Rusiya Herbi Hava Quvveleri de daxil olmaqla bir cox kecmis Sovet respublikalari bu teyyarelerden hele de istifade edir Rusiya HHQ hal hazirda oz silahlanmasinda olan movcud flotiliyalari modernizasiya olunmus MiQ 29SMT konfiqurasiyasi ile evez etmek istese de maliyye cetinliklerine gore bu plan tamamlanmamisdir MiQ 29 olduqca meshur ixrac teyyaresi de hesab edilir Bele ki bu qirici indiye qeder 30 dan cox olkenin silahlanmasinda movcud olmusdur En boyuk ixrac muqavilesi ise Hindistanla imzalanmisdir MiQ 29 doyus teyyarelerinin istehsali Rusiyanin Birlesmis Aviasiya Korporasiyasinin toreme muessisesi olan Mikoyan sirketi terefinden davam etdirilir Mundericat 1 Yaradilmasina ehtiyac 2 Konstruksiya 3 Silahlanmasi 4 Ixraci 4 1 Hindistan 4 2 Almaniya 4 3 Suriya 5 Taktiki Texniki Xarakteristikasi 5 1 Umumi parametrler 5 2 Ucus keyfiyyetleri 6 Istifade eden olkeler 7 Sekiller 8 Hemcinin bax 9 Istinadlar 10 Xarici kecidlerYaradilmasina ehtiyac RedakteSovetler Ittifaqinin ABS kesfiyyat teyarelerini tutmaq ucun istehsal etmeye calisdigi dovrune gore inqilabi yenilikleri olan MiQ 25 e qarsi 1969 cu ilde ABS Herbi Hava Quvveleri F X proqramini baslatdi Proqramin neticesi kimi meydana cixan F 15 Eagle teyyareleri cox ugurlu alindi MiQ 25 den ferqli olaraq havada ustunluk elde etmek ucun duzeldilmis F 15 yuksek radiuslu radarlari ile ferqlenirdi Hemin dovrde en azi tekmil radarlarina gore F 15 e qarsi SSRI de effektli mubarize apara bilecek qirici yox idi Soyuq muharibenin suretlendiyi bir vaxtda Karib bohrani ve Koreya munaqisesinden sonra yeni konflikt zamani havada ustunluyunu itirmekden qorxan SSRI nin cavabi mutleq lazim idi Yeni yaradilmali olan teyyareye sert telebler qoyuldu zeif techizatli qalxib enme zolaqlarindan istifade etme mukemmel manevrlilik Mach 2 suretini yiga bilme agir silahlardan istifade ABS in yungul qirici teyyare F 16 ile bagli proqramini baslatmasi MiQ 29 layihelesdirilmesine ciddi tesir etdi bahali agir yuksek radiuslu radarlari olan F 15 e qarsi Su 27 yungul F 16 ya cavab olaraq MiQ 29 hazirlanmaga baslandi 1974 cu ilde qurasdirilmaya baslanilan ilkin MiQ 29A prototipi 1977 ci il 6 oktyabrda ilk sinaq ucusunu etdi Sinaqlarin neticesi kimi yaradilan MiQ 29B prototipi 1983 cu ilde silahlanmaya qebul edildi Konstruksiya Redakte MiQ 29 ucterefli gorunusu MiG 29 ve Su 27 nin ilkin dovrler konstruksiyalarinin eyni plan uzre aparilmasina baxmayaraq ferqlenen cehetleri de vardir Ugurlu cixan konstruksiya sonradan diger qiricilara da tetbiq edilmis bu tipli teyyarelerin klassik cizgilerini formalasdirmisdir Ugurlu konstruksiya gostericilerinden biri de MiQ 29 un Puqacov Kobrasi manevrini eden teyyareler icerisinde ilk yaradilan olmasidir Teyyarenin govdesi esasen alluminium erintilerinden ve demirden bezi detallarda ise titan ve qatisiq materiallardan istifade edilmisdir Qanadlarin eyilmesi on kenarlara gore 42 derecedir Qanadlarin ust sethinde yariqlar movcuddur Yariqlarin esas funksiyasi qiricinin yerde hereketi zamani muherrikleri hava ile temin etmekdir Bele ki yerde hereket zamani muherriklere hava aparan esas kanallarinin yer sethine cox yaxin olmasi muherrike kenar cisimlerin dusmesine sebeb ola biler ve bunun qarsisini almaq ucun onlar qapanirlar Eleronlar hidravlik olaraq idare olunsa da Su 27 den ferqli olaraq qanadlarda olan elektron idareetme sistemi yoxdur Stabilizator tam donmeye ve differensial eyilmeye imkan verir Sassi ucdayaqlidir tek qabagda cut arxada Muherrikleri 1972 ci ilde layihelesdirilmis RD 33 tiplidir Teyyarede 66 2 kVt gucunde QTDE 117 GTDE 117 tipli qaz turbin enerji qovsagi movcudur Yanacaq teminati sistemi umumi hecmi 4300 l 4540 l olan bes fuzelaj ve qanadlarda yerlesen iki cenden ibaretdir Fuzelajda 1500 l lik qanadlarda 1150 l lik elave cen qurasdirma imkani movcuddur Aparata avtomatik idareetme sistemi olan SAU 451 SAU 451 ve mehdud siqnallar sistemi SOS 3M qurasdirilmisdir Silahlarin idareedilmesi sistemi SUV 29 SUV 29 radiolokasiya kompleksi RLPK 29 ve bort komputerden BCVM C100 C100 ibaretdir Qirici hemcinin optiko elektron hedefealma pilotun baxis istiqametinde hedefealma RLS terefinden qeyde alinmani bildiren sistem tekmil naviqasiya on susede informasiyanin eks olunmasi kimi sistemlerle techiz edilmisdir Kabine evvelki Sovet qiricilari teyyarelerine mexsus terzde qurulmusdur merkezi idare ricaqi sol elle idare edilen suret nizamlayicisi ve melumatlarin on susede eks olunmasini temin eden sistem HUD Kabine sifir seviyyede ise duse bilecek Zvezda K 36DM oturacaqlari ile techiz edilmisdir Evvelki Sovet qiricilarindan ferqli olaraq kabinenin sarvari suse ortuyu gorunusu minimal mehdudlasdirir Sonralar tekmillesdirilmis modeller maye kristal LCD coxfunksiyali displeylerle MFD temin edilmisdir Silahlanmasi RedakteSilahlanmasinda ic dayaqlarda dasinila bilen orta mesafeli hava hava tipli Vympel R 27 idareedilmeyen bomba ve raketler daxildir Bezi sovet qiricilari tek nuve bombasi da dasiya bilirler Yan dayaqlarda hava doyusleri ucun R 73 ve kohne tipli R 60 dasinila biler Tekmillesdirilmis versiyalari lazer basliqli elektro optik ve hava yer tipli raketler de dasiya bilirler Bundan elave MiQ 29 yaxin mesafeli doyusler ucun effektiv atis uzaqligi 1200 1800 m olan ekser Sovet herbi teyyare ve helikopterlerinde qurasdirilan QS 301 tipli aviatopla techiz edilmisdir Ixraci RedakteHindistan Redakte Ilk beynelxalq musterisi Hindistan olub 1980 ci ilde imzalanan muqavileye esasen Hindistan HHQ ne 50 eded MiQ 29 qiricisi verildi 1 Orduda aktiv sekilde xidmete 1985 ci ilde baslayib Hindistana mexsus MiQ 29 qiricilari ilk defe 1999 cu ilde Kesmirde Kargil muharibesi zamani aktiv istifade olunub 2005 2006 ci illerde imzalanan deyeri 888 milyon ABS dollari deyerinde olan muqavileye gore Rusiya Hindistana mexsus MiQ 29 qiricilarini modernlesdirmisdir Muqavileye esasen MiQ 29 qiricilari modernizasiya olunduqdan sonra R 77RVV AE AA 12 Adder hava hava raketleri ile techiz olunmusdur Bu raketler 1998 ci ilde test edildikden sonra Hindistan Ordusunun MiQ 29 doyus teyyarelerine inteqrasiya olunmusdur Hindistan HHQ ile MiQ korporasiyasi arasinda imzalanan diger bir muqavileye esasen Hindistan HHQ de silahlanmaya daxil olan 69 eded MiQ 29 doyus teyyaresinin her biri modernizasiya olunmsudur Bu modernizasiya neticesinde doyus teyyareleri daha muasir olan Juk M radari ile techiz olunmusdur 2 2010 cu ilin yanvarinda imzalanan 1 2 milyard ABS dollari deyerinde olan muqavileye esasen Rusiya Hindistan HDQ ni elave 29 eded MiQ 29K ile techiz etmis ve bununla da Hindistana mexsus MiQ 29K qiricilarinin sayi 45 olmusdur 3 Hindistan Herbi Deniz Quvvelerine aid MiQ 29K lar 19 fevral 2010 cu il tarixinde silahlanmaya daxil olmusdur 4 Almaniya Redakte Almaniya Demokratik Respublikasina 24 eded MiQ 29 verilmis ve 1988 89 cu illerde xidmete baslamisdir 5 1990 cu ilin noyabrinda Almaniyanin birlesmesi ile ADR de olan butun texnikalar kimi bu qiricilar da Qerbi Almaniya HHQ ne Luftvaffe daxil edilmisdir 6 1993 cu ilin evvelinde Alman MiQ 29 qiricilari Rostok seheri yaxinliginda yerlesirdi Xidmet muddeti erzinde 25 iyun 1995 ci ilde pilot sehvine gore 1 eded MiQ 29 qezaya ugramisdir 2003 cu ile qeder Almaniya HHQ pilotlari MiQ 29 qiricilarinda 30 000 saat ucus heyata kecirmisdiler 2003 cu ilin sentyabrinda 23 qiricidan 22 i simvolik qiymete yeni 1 avroya Polsa HHQ ne satilib Sonuncu teyyare 2004 cu ilin avqustunda Polsaya tehvil verilib 7 Suriya Redakte Suriya HHQ ne aid MiQ ler daima Israil HHQ ne mexsus qiricilarla mubarize aparmisdir 2 iyun 1989 cu ilde Israil HHQ ne aid 2 eded F 15C doyus teyyaresi Suriya ordusuna aid 2 eded MiQ 29 qiricisini vurmusdur 8 Suriyanin MiQ 29 doyus teyyareleri 2013 cu ilin oktyabrindan etibaren Suriya vetendas muharibesinde istirak etmeye baslamisdir 9 Taktiki Texniki Xarakteristikasi RedakteUmumi parametrler Redakte Heyet 1 Uzunlugu 17 37 m Qanad qolayi 11 4 m Hundurluk 4 73 m Qanadinin sahesi 38 m2 Bos ceki 11 000 kq Yuklu ceki 16 800 kq Maksimal qalxma cekisi 21 000 kq Guc teminatcisi 2x Klimov RD 33 afterburner sistemli Turbo Reaktiv Muherrik her birinin darti quvvesi ve ya iteleme quvvesi 8 300 kg 8 14 kN Ucus keyfiyyetleri Redakte Maksimal suret Mach 2 25 2400 km s Alcaq ucuslarda Mach 1 25 1500 km h Ucus mesafesi 1 430 km daxili yanacaq cenleri tam dolu olduqda Maksimal ucus mesafesi 2 100 km Ucus tavani 18 013 m Yuksekliye qalxma sureti baslangic 330 m s orta 109 m s 0 6000 m Qanad yuklenmesi 440 kq m2 Cekme gucunun cekiye nisbeti 1 01Silahlanmasi R 27 R 60 R 73 Hava hava tipli raketlerIstifade eden olkeler Redakte MiQ 29 istifade eden olkeler Qirmizi rengle evvel istifade etmis olkeler gosterilir MiQ 29 aviasoudan sonra Simali Koreyaya aid olan MIQ 29 2003 Bolqaristan Herbi Hava Quvvelerine aid olan MiQ 29 Fulcrum A dan formalasmis bir heyet Elcezair 76 Azerbaycan 11 MiG 29S ve 3 MiG 29UB xidmetdedir Banqlades 8 Belarus 50 Bolqaristan 20 MiG 29B teyyare xidmetdedir hemcinin 4 MiG 29UB Kuba 14 Eritreya 5 Macaristan 21 Hindistan 63 Iran 50 75 Qazaxistan 2018 ci ilden etibaren 12 MiG 29 2 MiG 29UB Malayziya 16 Myanma 12 KXDR 40 Peru 19 Polsa 45 Rusiya 453 10 11 Serbiya 5 Sri Lanka Slovakiya Sudan 11 Suriya 42 12 Turkmenistan 20 Ukrayna 225 Ozbekistan 30 Yemen 24Indiyedek dunyada bas veren 50 den cox MiQ 29 qezasinda 23 pilot helak olub muxtelif qeza hadiseleri muherrikin siradan cixmasi toqqusma idareetmenin itirilmesi sert enis zamani yasanan olaylar zamani 35 pilot sag qalib 16 pilot katapult etde bilmeyerek 7 pilot katapult ederek helak olub SSRI dagilandan sonra 1992 ci ilden indiyedek 2019 cu il avqust 43 MiQ 29 qezasi bas verib Qezaya ugrayan MiQ 29 sayina gore dunyada ilk yerde 23 hadise ile 1992 ci ilden Rusiya dayanib Qeyd olunan dovrde Macaristan ve Hindistanin her biri 3 Ukrayna Azerbaycan Qazaxistan Ruminiya Belarus ve Slovakiyanin her biri 2 Peru Bolqaristan Myanma Iran Polsa ve Misirin her biri 1 eded MiQ 29 teyyaresini qezalarda itirib 13 Sekiller Redakte MiQ 29 enis zamani Polsaya mexsus MiQ 29 Danimarka herbi bazasinda Striji akrobatik qrupuna mexsus olan MiQ 29 Silahlanmasi MiQ 29 qalxma zamani Azerbaycan Herbi Hava Quvvelerine mexsus MiQ 29 teyyaresiHemcinin bax RedakteAzerbaycan Silahli Quvveleri F 16 Su 27 En cox istehsal olunan teyyarelerin siyahisiIstinadlar Redakte Pike John MiG 29 Baaz globalsecurity org 12 March 2009 India s MiG 29 fighter jets to be upgraded by Russia India Defence 8 fevral 2006 Pandit Rajat India Russia to ink 1 2 bn deal for 29 more MiG 29Ks Arxivlesdirilib 2014 02 02 at the Wayback Machine The Times of India 18 yanvar 2010 Indian Navy inducts lethal MiG 29K zeenews com 19 fevral 2010 Lake World Air Power Journal Volume 4 Winter 1990 91 p 86 MiG 29s leave Luftwaffe Arxivlesdirilib 2010 06 24 at the Wayback Machine Flug Revue aprel 2004 Last of MiG 29s offered by Germany arrive in Poland AP Worldstream Associated Press HighBeam Research vasitesile abune teleb olunur 4 avqust 2004 2015 03 23 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 avqust 2017 Israeli Air to Air Victories since 1974 Istifade tarixi 21 avqust 2017 The Aviationist Syrian Mig 29 Fulcrum jets appear in the skies over Damascus during ground attack missions The Aviationist Istifade tarixi 21 avqust 2017 http lenta ru news 2014 04 15 mig29smt http lenta ru news 2015 10 14 mig29 Russia helps keep Syria s MiG 29 s flying IHS Jane s 360 Retrieved 17 aprel 2015 1 Xarici kecidler RedakteMiQ 29 Dil en MiQ 29 un mutexesisler terefinden qiymetlendirilmesi video ingilisce Vikianbarda MiQ 29 ile elaqeli mediafayllar var Mikoyan Quryevic teyyareleri Doyus MiQ 1 MiQ 3 MiQ 5 MiQ 7 MiQ 9 MiQ 15 MiQ 17 MiQ 19 MiQ 21 MiQ 23 MiQ 25 MiQ 27 MiQ 29 MiQ 31 MiQ 33 MiQ 35Hucum MiQ 27 Kesfiyyat MiQ 25Eksperimental MiQ 8 MiQ I 250 MiQ I 270 MiQ AT MiQ 110 MiQ Proyekt 1 44 MiQ Proyekt LFE MiQ 105Menbe https az wikipedia org w index php title MiQ 29 amp oldid 6023919, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.