MiQ-25, (rus.МиГ-25) (NATO kod adı: FoxbatFoksbet — «qanadlı») - SSRİ istehsalı olan biryerli, yüksək hündürlükdə və yüksək sürətlə uça bilən qırıcı təyyarəsi. MiQ-25 proyekti 60-cı illərdə Mikoyan-Quryeviç Konstruktor Bürosu tərəfindən yüksək sürətli və yüksək hündürlükdə uça bilən Amerikan bombardman (XB-70 "Valkyrie") və kəşfiyyat (SR-71 “Blackbird”) təyyarələrinə qarşı müdafiə məqsədi ilə başlanmış, nəticədə Sovet ordusunda MiQ-25, səsdən 3 dəfə sürətli təyyarə kimi effektiv qırıcı-kəşfiyyatçı rolunu oynamışdır. Güclü radar və dörd ədəd hava-hava roketlərilə təchiz olunmuş təyyarə bir müddət NATO üçün çox böyük təşviş yaratsa da, 1976-cı ildə Sovet pilotu Leytenant Viktor Belenkonun idarə etdiyi MiQ-25 ilə Yaponiyaya qaçması Qərb ölkələrinə bu təyyarəni analiz etməyə və sirrlərini öyrənməyə imkan vermişdir. İlk prototipi 1964-cü il mart ayının 6-sı uçmuşdur. İstismar müddəti hələ də davam edir. İstehsal miqdarı təqribən 1200-dür.
Təyyarənin hissələrinin çoxu əl ilə və olduqca kobud şəkildə qaynaq olunmuşdur. Ucuz və asan istehsal olunması üçün amerikan dizaynlarının əksinə olaraq boltların başları təyyarənin aerodinamik dizaynına təsir edə bilməyəcəyi düşünülən yerlərdə gövdəyə bastırılmamışdır. Təyyarənin elektronika sistemlərinin çox hissəsi vakuum diodlarından (lampalı dövrədən) ibarətdir. Bu seçimin üç əsas avantajı var: Vakuum diodlu sistemlər yüksək sürətin nəticəsi olaraq yüksək temperatura dayanmaqla bərabər, tranzistor bazalı müasir sistemlərdən fərqli olaraq hava soyutması tələb etmir; Vakuum diodların istehsalı olduqca asan və ucuz olduğu üçün elektronika sistemlərin təmiri bazalarda sürətli və sərfəli şəkildə həyata keçirilir; Vakuum diodlu sistemlərə nüvə partlayışı nəticəsində yaranan dağıdıcı elektromaqnit dalğaları təsir etmir. Yenə də vakuum diodlu sistemlərin istifadə olunması sayəsində təyyarənin Smerch-A (NATO kodu:Foxfire) radarı 600 Kilowatt kimi qorxunc bir gücə malikdir. MiG-25 haqqında tez-tez deyilənlərə görə MiG-25-lərin olduğu hava bazalarının ətrafında çox güclü təyyarənin Smerch-A radarının yaydığı mikrodalğa şüalarına görə yanaraq ölmüş yüzlərlə dovşan aşkarlanmışdır. Bu səbəbdən təyyarənin radarının müəyyən hündürlüyə qalxmadan əvvəl işə salınması qadağan olunmuşdur. Heyrətləndirici sürətinin əvəzinə MiG-25-in uçuş mənzili sadəcə 1200 km-dir. Və elə buna görə də məşhur qaçırılma zamanı-1976-cı ildə Yaponiyaya qaçan Viktor Belenko-nun idarə etdiyi MiG-25-in yanacağı enişdən az sonra qurtarmışdı. Viktor Belenkonun qaçması ilə bəlkə də ən çox qorunan sənaye sirrinin açılmasının şokunu yaşayan Mikoyan Gurevich Dizayn Bürosu MiG-25-in sirliliyini qorumaq məqsədilə təyyarənin təməl dizaynı üzərində yenidən işləmiş və təyyarəyə daha güclü (və qənaətcil) motorlar və daha da qabaqcıl radar və elektronika sistemlərinin əlavə edildiyi MiG-25PD Foxbat-E versiyasını hazırlamışdır. Əvvəllər istifadəyə verilən 370 ədəd MiG-25P pillə-pillə bu standartlara yüksəldilmişdir. Əl-Cəzair, Bolqarıstan, Hindistan, Suriya, İraq və Liviya-ya ixrac olunmuşdur. SSRİ-nin dağılmasında sonra Rusiya və Azərbaycan tərəfindən istifadə olunmağa davam edilən MiG-25 hələ də bu iki ölkənin arsenalında məhdud sayda da olsa istifadə olunur.
Məşhur qaçırılma
6 sentyabr 1976-cı ildə təyyar SSRİ HHQ təyyarəçisi Viktor Belenko tərəfindən Yaponiyanın Xakodate şəhərindəki aeroporta qaçırıldı. Bu hadisədən sonra bu tip təyyarələr xaric ölkəyə çatmayacaq həcmdə yanacaqla doldurulmağa başlandı.. Bütün təyyarələr modifikasiya edildi və bort avadanlıqları təkmilləşdirildi.
Təyyarənin kostruksiyasının NATO mütəxəssisləri tərəfindən öyrənilərək istifadə ediməsi fikri öz təsdiqini tapmır. Belə ki, analoji F-15 təyyarəsi 1976-cı ildə istifadəyə buraxılıb, onun sınaq uçuşu isə 1972-ci ildə həyata keçirilib.
Təyyarənin özü sonradan SSRİ tərəfinə qaytarıldı, ancaq sökülmüş vəziyyətdə, hissələrlə.
Döyüş təcrübəsi
Maraqlısı burasındadır ki, MiQ-25 ilk döyüş təcrübəsini hələ SSRİ-nin bazalarında xidmətə girməmişdən əvvəl 1971-ci ildə Misir Hərbi Hava Qüvvələrinin tərkibində qazanmışdır. SSRİ tərəfindən müvəqqəti olaraq Misir Hərbi Hava Qüvvələrinə xidmətə verilən 4 Foxbata Misirin bayraq və emblemləri yapışdırılmışdır, ancaq yalnız Sovet pilotları tərəfindən iki il bu ölkədə xidmət keçmişlər. Bu müddət ərzində iki-iki qruplar halında 20 dəfə İsrailin hava sahəsinə təcavüz edən təyyarələrin, uçuşların zamanı və müddətinin İsrailin kəşfiyyat idarələri tərəfindən bilinməsinə baxmayaraq heç bir maneəyə rast gəlməmişdi. 1973-cü ildə bu təyyarələrdən biri Mach 3.2 (səsdən 3.2 dəfə sürətli) sürətinə çataraq bütün versiyalarının sürət rekordunu qırmışdı, ancaq təyyarənin motorları bu təzyiqə davam gətirməyərək yanmışdır.
I Körfəz müharibəsinin ilk günündə ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələrinə aid olan F/A-18 Hornet döyüş təyyarəsi İraq Hərbi Hava Qüvvələrinə aid olan MiQ-25PD tərəfindən vurulub salınmışdır. Yenə I Körfəz savaşı ərəfəsində İraq Hava Qüvvətlərinə malik 1 MiQ-25 düz 8 Amerikan F-15 təyyarəsinin arasından sivişərək F-15-lər tərəfindən qorunmaqda olan, radarları çaşdıran (jammer) EF-111 Raven təyyarəsinə hücum etmişdir. Hücum nəticəsində EF-111-ə ziyan dəymədi, ancaq bölgədən uzaqlaşmağa məcbur oldu. EF-111 təyyarəsinin dəstəyindən məhrum qalan F-15-lərdən biri də İraqın Zenit Raket Komplekslərinin mərmiləri ilə vurulmuşdur. Yenə eyni müharibə ərəfəsində 2 MiQ-25 Foxbat 4 ədəd F-15 Eagle təyyarəsinə təcavüz etmiş və nəticəsində Amerikan təyyarələrinin atdığı 10 ədəd raketin hamısından da yüksək sürətləri sayəsində qaçmağı bacarmışlar. Müharibə dövründə 2 MiQ-25 Amerikan HHM-ləri tərəfindən məhv edilmişdir.
1997-ci ildə Hindistan HHQ-nə aid olan bir MiQ-25 Pakistan üzərində 20.000 metr hündürlükdə, təxminən səsdən 3 dəfə sürətli uçarkən Pakistan HHQ tərəfindən aşkarlanmışdır. O dövrlərdə Pakistan HHQ-nin bu təyyarələrə qarşı silahı olmadığı üçün bu uçuşun təcavüz/şou məqsədli olduğunu bəyan etdi.
23 dekabr 2002-ci ildə İraq HHQ-sinə aid olan MiG-25 bu ölkənin səmasında kəşfiyyat aparan amerikan MQ-1 Predator pilotsuz uçan aparatını vurmuşdur. Tarixdə ilk dəfə pilotlu və pilotsuz uçan vasitələr arasında baş verən bu İtdavasında (Dogfight) Predator tərəfindən atılan Stinger raketləri MiG-25-ə dəyməmişdi.
2003-cü ildə başlayan İraq müharibəsi dövründə heç bir aktivlik göstərməyən, İraq HHQ-nə aid olan digər təyyarələr kimi MiG-25-lərin də çoxu yerdə və ya yeraltı sığınacaqlarda məhv edilmişdir. Eyni ildə Amerikan qüvvətləri tərəfindən hava bazasının yanında bastırılmış vəziyyətdə 2 MiG-25 ələ keçirilmiş və bu təyyarələr araşdırma üçün ABŞ-a göndərilmişdir. Araşdırılması qurtaran təyyarələrdən biri indi Ohayo ştatının Dayton şəhərindəki ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin muzeyində sərgilənir.
Bolqarıstan:1982-ci ildə üç kəşfiyyat və bir təlim təyyarəsi olaraq xidmətə qəbul edilmişdirlər. 1984-cü ildə kəşfiyyat təyyarələrindən biri düşmüş, 1991-ci ildə SSRİ dağılanda bütün MiQ-25 Rusiyaya geriyə göndərilmiş və onlar MiQ-23 qırıcı-bombardımançı təyyarələri ilə dəyişdirilmişdirlər.
Silahlarla əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Avqust 01, 2021
МиГ, nato, adı, foxbatfoksbet, qanadlı, ssri, istehsalı, olan, biryerli, yüksək, hündürlükdə, yüksək, sürətlə, uça, bilən, qırıcı, təyyarəsi, proyekti, illərdə, mikoyan, quryeviç, konstruktor, bürosu, tərəfindən, yüksək, sürətli, yüksək, hündürlükdə, uça, bilə. MiQ 25 rus MiG 25 NATO kod adi FoxbatFoksbet qanadli 2 SSRI istehsali olan biryerli yuksek hundurlukde ve yuksek suretle uca bilen qirici teyyaresi MiQ 25 proyekti 60 ci illerde Mikoyan Quryevic Konstruktor Burosu terefinden yuksek suretli ve yuksek hundurlukde uca bilen Amerikan bombardman XB 70 Valkyrie ve kesfiyyat SR 71 Blackbird teyyarelerine qarsi mudafie meqsedi ile baslanmis neticede Sovet ordusunda MiQ 25 sesden 3 defe suretli teyyare kimi effektiv qirici kesfiyyatci rolunu oynamisdir Guclu radar ve dord eded hava hava roketlerile techiz olunmus teyyare bir muddet NATO ucun cox boyuk tesvis yaratsa da 1976 ci ilde Sovet pilotu Leytenant Viktor Belenkonun idare etdiyi MiQ 25 ile Yaponiyaya qacmasi Qerb olkelerine bu teyyareni analiz etmeye ve sirrlerini oyrenmeye imkan vermisdir Ilk prototipi 1964 cu il mart ayinin 6 si ucmusdur Istismar muddeti hele de davam edir Istehsal miqdari teqriben 1200 dur MiQ 25Tipi Doyus kesfiyyatHazirlayan MiGIstehsalci SSRIIlk ucus 6 mart 1964 cu ilIstismara verilme tarixi 1970Istimarinin bitme tarixi davam edirStatus Bezi olkelerde mehdud sayda istifade edilirIstismarcilar Sovet Herbi Hava QuvveleriHindistan Herbi Hava QuvveleriIstehsal ili 1964 1984Buraxilis sayi 1186 1 Variantlari MiQ 31 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Esas Melumatlar 2 Meshur qacirilma 3 Doyus tecrubesi 4 Hazirda istifadesi 5 Istifadecileri 5 1 Kecmis istifadecileri 6 Xususiyyetler MiQ 25P 7 Sekiller 8 Istinadlar 9 Xarici kecidlerEsas Melumatlar RedakteTeyyarenin hisselerinin coxu el ile ve olduqca kobud sekilde qaynaq olunmusdur Ucuz ve asan istehsal olunmasi ucun amerikan dizaynlarinin eksine olaraq boltlarin baslari teyyarenin aerodinamik dizaynina tesir ede bilmeyeceyi dusunulen yerlerde govdeye bastirilmamisdir Teyyarenin elektronika sistemlerinin cox hissesi vakuum diodlarindan lampali dovreden ibaretdir Bu secimin uc esas avantaji var Vakuum diodlu sistemler yuksek suretin neticesi olaraq yuksek temperatura dayanmaqla beraber tranzistor bazali muasir sistemlerden ferqli olaraq hava soyutmasi teleb etmir Vakuum diodlarin istehsali olduqca asan ve ucuz oldugu ucun elektronika sistemlerin temiri bazalarda suretli ve serfeli sekilde heyata kecirilir Vakuum diodlu sistemlere nuve partlayisi neticesinde yaranan dagidici elektromaqnit dalgalari tesir etmir Yene de vakuum diodlu sistemlerin istifade olunmasi sayesinde teyyarenin Smerch A NATO kodu Foxfire radari 600 Kilowatt kimi qorxunc bir guce malikdir MiG 25 haqqinda tez tez deyilenlere gore MiG 25 lerin oldugu hava bazalarinin etrafinda cox guclu teyyarenin Smerch A radarinin yaydigi mikrodalga sualarina gore yanaraq olmus yuzlerle dovsan askarlanmisdir Bu sebebden teyyarenin radarinin mueyyen hundurluye qalxmadan evvel ise salinmasi qadagan olunmusdur Heyretlendirici suretinin evezine MiG 25 in ucus menzili sadece 1200 km dir Ve ele buna gore de meshur qacirilma zamani 1976 ci ilde Yaponiyaya qacan Viktor Belenko nun idare etdiyi MiG 25 in yanacagi enisden az sonra qurtarmisdi Viktor Belenkonun qacmasi ile belke de en cox qorunan senaye sirrinin acilmasinin sokunu yasayan Mikoyan Gurevich Dizayn Burosu MiG 25 in sirliliyini qorumaq meqsedile teyyarenin temel dizayni uzerinde yeniden islemis ve teyyareye daha guclu ve qenaetcil motorlar ve daha da qabaqcil radar ve elektronika sistemlerinin elave edildiyi MiG 25PD Foxbat E versiyasini hazirlamisdir Evveller istifadeye verilen 370 eded MiG 25P pille pille bu standartlara yukseldilmisdir El Cezair Bolqaristan Hindistan Suriya Iraq ve Liviya ya ixrac olunmusdur SSRI nin dagilmasinda sonra Rusiya ve Azerbaycan terefinden istifade olunmaga davam edilen MiG 25 hele de bu iki olkenin arsenalinda mehdud sayda da olsa istifade olunur Meshur qacirilma Redakte6 sentyabr 1976 ci ilde teyyar SSRI HHQ teyyarecisi Viktor Belenko terefinden Yaponiyanin Xakodate seherindeki aeroporta qacirildi Bu hadiseden sonra bu tip teyyareler xaric olkeye catmayacaq hecmde yanacaqla doldurulmaga baslandi 3 Butun teyyareler modifikasiya edildi ve bort avadanliqlari tekmillesdirildi Teyyarenin kostruksiyasinin NATO mutexessisleri terefinden oyrenilerek istifade edimesi fikri oz tesdiqini tapmir Bele ki analoji F 15 teyyaresi 1976 ci ilde istifadeye buraxilib onun sinaq ucusu ise 1972 ci ilde heyata kecirilib Teyyarenin ozu sonradan SSRI terefine qaytarildi ancaq sokulmus veziyyetde hisselerle Doyus tecrubesi RedakteMaraqlisi burasindadir ki MiQ 25 ilk doyus tecrubesini hele SSRI nin bazalarinda xidmete girmemisden evvel 1971 ci ilde Misir Herbi Hava Quvvelerinin terkibinde qazanmisdir SSRI terefinden muveqqeti olaraq Misir Herbi Hava Quvvelerine xidmete verilen 4 Foxbata Misirin bayraq ve emblemleri yapisdirilmisdir ancaq yalniz Sovet pilotlari terefinden iki il bu olkede xidmet kecmisler Bu muddet erzinde iki iki qruplar halinda 20 defe Israilin hava sahesine tecavuz eden teyyarelerin ucuslarin zamani ve muddetinin Israilin kesfiyyat idareleri terefinden bilinmesine baxmayaraq hec bir maneeye rast gelmemisdi 1973 cu ilde bu teyyarelerden biri Mach 3 2 sesden 3 2 defe suretli suretine cataraq butun versiyalarinin suret rekordunu qirmisdi ancaq teyyarenin motorlari bu tezyiqe davam getirmeyerek yanmisdir I Korfez muharibesinin ilk gununde ABS Herbi Deniz Quvvelerine aid olan F A 18 Hornet doyus teyyaresi Iraq Herbi Hava Quvvelerine aid olan MiQ 25PD terefinden vurulub salinmisdir Yene I Korfez savasi erefesinde Iraq Hava Quvvetlerine malik 1 MiQ 25 duz 8 Amerikan F 15 teyyaresinin arasindan siviserek F 15 ler terefinden qorunmaqda olan radarlari casdiran jammer EF 111 Raven teyyaresine hucum etmisdir Hucum neticesinde EF 111 e ziyan deymedi ancaq bolgeden uzaqlasmaga mecbur oldu EF 111 teyyaresinin desteyinden mehrum qalan F 15 lerden biri de Iraqin Zenit Raket Komplekslerinin mermileri ile vurulmusdur Yene eyni muharibe erefesinde 2 MiQ 25 Foxbat 4 eded F 15 Eagle teyyaresine tecavuz etmis ve neticesinde Amerikan teyyarelerinin atdigi 10 eded raketin hamisindan da yuksek suretleri sayesinde qacmagi bacarmislar Muharibe dovrunde 2 MiQ 25 Amerikan HHM leri terefinden mehv edilmisdir 1997 ci ilde Hindistan HHQ ne aid olan bir MiQ 25 Pakistan uzerinde 20 000 metr hundurlukde texminen sesden 3 defe suretli ucarken Pakistan HHQ terefinden askarlanmisdir O dovrlerde Pakistan HHQ nin bu teyyarelere qarsi silahi olmadigi ucun bu ucusun tecavuz sou meqsedli oldugunu beyan etdi 23 dekabr 2002 ci ilde Iraq HHQ sine aid olan MiG 25 bu olkenin semasinda kesfiyyat aparan amerikan MQ 1 Predator pilotsuz ucan aparatini vurmusdur Tarixde ilk defe pilotlu ve pilotsuz ucan vasiteler arasinda bas veren bu Itdavasinda Dogfight Predator terefinden atilan Stinger raketleri MiG 25 e deymemisdi 2003 cu ilde baslayan Iraq muharibesi dovrunde hec bir aktivlik gostermeyen Iraq HHQ ne aid olan diger teyyareler kimi MiG 25 lerin de coxu yerde ve ya yeralti siginacaqlarda mehv edilmisdir Eyni ilde Amerikan quvvetleri terefinden hava bazasinin yaninda bastirilmis veziyyetde 2 MiG 25 ele kecirilmis ve bu teyyareler arasdirma ucun ABS a gonderilmisdir Arasdirilmasi qurtaran teyyarelerden biri indi Ohayo statinin Dayton seherindeki ABS Herbi Hava Quvvelerinin muzeyinde sergilenir 1960 1970 ci iller Misir terefinden Israile qarsi kesfiyyat meqsedi ile 1981 1982 ci iller Suriya terefinden Israile qarsi Iran Iraq muharibesi Iraq terefinden 1991 ci il NATO nun Iraq emeliyyati Iraq terefinden Qarabag muharibesi Azerbaycan terefinden Hazirda istifadesi RedakteRusiya Herbi Hava Quvvelerinde MiQ 25P teyyareleri yeni MiQ 31 teyyareleri ile evez edilibler Istismarda 30 kesfiyyatci MiQ 25P qalir Istifadecileri Redakte Istifadeciler Aktiv istifadeciler Kecmis istifadeciler Elcezair 2016 ci ilin sonuna olan melumata gore 13 eded MiQ 25 aktiv istifade olunur Suriya 2016 ci ilin sonuna olan melumata gore 11 eded MiQ 25 istifade olunur 4 5 Kecmis istifadecileri Redakte Elcezair Azerbaycan Silahlanmadan cixarilmis ve MiQ 29 doyus teyyareleri ile evez edilmisdir Ermenistan Ermenistanin Gumru bazasinda 1 eded MiQ 25 hele de xidmetdedir Belarus Bolqaristan 1982 ci ilde uc kesfiyyat ve bir telim teyyaresi olaraq xidmete qebul edilmisdirler 1984 cu ilde kesfiyyat teyyarelerinden biri dusmus 1991 ci ilde SSRI dagilanda butun MiQ 25 Rusiyaya geriye gonderilmis ve onlar MiQ 23 qirici bombardimanci teyyareleri ile deyisdirilmisdirler Qazaxistan Iraq 6 Rusiya 2013 cu ilde silahlanmadan cixarilmisdir 7 Gurcustan Hindistan 2006 ci ilde silahlanmadan cixarilmisdir 8 Turkmenistan Ukrayna 1996 ci ilde silahlanmadan cixarilmisdir 9 Xususiyyetler MiQ 25P Redakte Umumi Ekipaj Bir nefer Uzunluq 19 75 m Qanad mesafesi 14 01 m Hundurluk 6 10 m Qanad sehesi 61 40 m Agirliq bos 20 000 kq Agirliq yuklu 36 720 kq Muherrik 2 Tumanski R 15B 300 reaktiv Guc forsajsiz 73 5 kN her muherrik Guc forsajla 100 1 kN her muherrik Maksimum suret Mak 2 83 3 000 km s 13 000 m yukseklikde Ucus mesafesi 1 730 km Maksimum ucus hundurluyu 25 700 m 4 raketle Qanad yuku 598 kq m Yuksekliye qalxma muddeti 20 000 m e 8 9 deq Silahlar 2 radar yonlendirmeli R 40R AA 6 Acrid hava hava roketi 2 infraqirmizi yonlendirmeli R 40T roketiNaviqasiya RP 25 Smerc radariQeyd Maksimum sureti melum deyil Bunu sinaqdan kecirmeye serait olmayib Sekiller Redakte Kesfiyyat ucun kamera Enis Gizledilmis Iraq teyyaresi Iraq MiQ 25 iIstinadlar Redakte Wilson 2000 p 103 OED fox bat flying fox Tajna korejskogo Boinga 747 Arxivlesdirilib 2009 08 28 at the Wayback Machine A Illesh rassledovanie Izvestij Chast 2 VVS Sirii neobhodimost kardinalnogo obnovleniya Order of Battle Syria 2013 05 13 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 08 08 http www globalsecurity org military world iraq air force equipment intro htm Samyj staryj istrebitel ostavyat v razvedke India retires Cold War spy MiGs Razvedchik Bombardirovshik MiG 25RB 02B 2013 07 31 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 08 08 Xarici kecidler Redakte Vikianbarda MiQ 25 ile elaqeli mediafayllar var GlobalSecurity org sehifesi MiQ 25 in tarixi SR 71 ile muqayise MiQ 25 aeroportdaMikoyan Quryevic teyyareleri Doyus MiQ 1 MiQ 3 MiQ 5 MiQ 7 MiQ 9 MiQ 15 MiQ 17 MiQ 19 MiQ 21 MiQ 23 MiQ 25 MiQ 27 MiQ 29 MiQ 31 MiQ 33 MiQ 35Hucum MiQ 27 Kesfiyyat MiQ 25Eksperimental MiQ 8 MiQ I 250 MiQ I 270 MiQ AT MiQ 110 MiQ Proyekt 1 44 MiQ Proyekt LFE MiQ 105 Silahlarla elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title MiQ 25 amp oldid 6005011, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
