fbpx
Wikipedia

Həsən Abdullayev

Həsən Abdullayev (azərb. Həsən Məmmədbağır oğlu Abdullayev‎; 1918-ci il Culfa rayonu, Yaycı kəndi; - 1993-cü il Bakı şəhəri) — Azərbaycanın görkəmli fiziki, Sovet hakimiyyəti dövründə yarımkeçiriciləri ilk tədqiq edənlərdən biri, Azərbaycan Dövlət mükafatı laureatı, SSRİ Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, Azərbaycan EA-nın həqiqi üzvü, 1970-1983-cü illərdə Azərbaycan EA-nın prezidenti.

Həsən Abdullayev
Həsən Məmmədbağır oğlu Abdullayev
Digər adı QB
Doğum tarixi
Doğum yeri Yaycı, Culfa, Azərbaycan
Vəfat tarixi (75 yaşında)
Vəfat yeri Bakı, Azərbaycan
Dəfn yeri Bakı, Fəxri Xiyaban
Vətəndaşlığı Azərbaycan
Milliyyəti azərbaycanlı
Həyat yoldaşı Zərifə xanım
Uşaqları Sevda Abdullayeva, Aydın Abdullayev, Sevinc Bagırova
Atası Məmmədbağır Abdullayev
Anası Həllan Abdullayeva
Elm sahəsi yarımkeçiricilər fizikası
Elmi dərəcəsi fizika-riyaziyyat elmləri doktoru
Elmi adı Azərbaycan EA həqiqi üzvü
İş yeri Azərbayca Elmlər Akademiyası, Fizika İnstitutu
Alma-mater APİ, SSRİ EA Leninqrad Fiz.-Tex. İnstitutu
Təhsili APİ, A.F.İoffe ad.Fizika-Texnika İnstitutu (Leninqrad Fiz-Tex-i)
Elmi rəhbəri A.F.İoffe, D.N.Nasledov
Tanınmış yetirmələri M.Kərimov, Y.Seyidov, E.Salayev, M.Şahtaxtinski, G.L.Belinki, K.Allahverdiyev, R.Süleymanov, H.Paşayev, A.Paşayev,
Tanınır fizik, alim, elm təşkilatçısı
Üzvlüyü
Mükafatları
science.zerbaijan.com
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Həsən Abdullayev 20 avqust 1918-ci ildə Culfa rayonunun Yaycı kəndində anadan olmuşdur. Abdullayev l941-ci ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun fizika fakültəsini bitirmişdir.

1941 - 1944-cü illərdə Ordubad Pedaqoji Məktəbində dərs demişdir.

1945 -ci ildən Azərbaycan EA-da işə başlamışdır. Laborantdan akademikədək, Azərbaycan EA Prezidentinə kimi yüksəlmişdir. Eyni zamanda ADU (pndiki BDU), APİ (indiki ADPU), AMİ (indiki ATU) - də dərs demişdir. 1954-cü ildə Azərbaycan Dövlət Universitetində "Yarımkeçiriciər fizikası" kafedrasını yaratmışdır. Bu kafedra bütün SSRİ-də yaradılmış ilk yarımkeçiricilər kafedralarından biri idi.

1948 - 1950-ci illərdə Azərbaycan EA Fizika və Riyaziyyat İnstitutunun direktor müavini, 1950-ci il yanvarından 1950-ci il avqust ayına kimi həmin institutun direktor əvəzi işləmişdir.

1950-1953-cü illərdə Leninqrad Fizika-Texnika İnstitutunda professor D.N.Nasledovun laboratoriyasında işləmişdir. 1954-cü ildə həmin institutda prof.D.Nasledovun rəhbərliyi və məhşur alman fiziki V.Rentgenin tələbəsi olmuş akademik A.F.İoffenin sədrliyi altında "Selenid düzləndiricilərdə baş verən fiziki proseslərin tədqiqi" mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir.

1957 - 1993-ci illərdə Azərbaycan EA Fizika İnstitutu direktoru vəzifəsində işləmişdir.

1955-ci ildə Azərbaycan EA-nın müxbir üzvü, 1967-ci ildə həqiqi üzvü seçilmişdir. 1968-1970-ci illərdə Azərbaycan EA Fizika-Riyaziyyat və Texnika bölməsinin akademik katibi olmuşdur. 1970-1983-cü illərdə Azərbaycan EA-nın Prezidenti olmuşdur. 1970-ci ildə SSRİ EARSFSR EA ümumi fizika və astronomiya bölməsinə "fizika" ixtisası üzrə müxbir-üzv seçilmişdir.

1970-ci ildə Azərbaycan Dövlət mükafatı laureatı, 1974-ci ildə əməkdar elm xadimi fəxri adına layiq görülmüşdür.

Həsən Abdullayev dəfələrlə SSRİ Ali Sovetinə deputat seçilmiş, orden və medallarla təltif olunmuşdur.

1993-cü ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir.

Əsas elmi-pedaqoji nailiyyətləri

Akademik H.Abdullayev ömrünün əlli ilindən çoxunu yarımkeçiricilər fizikasına və biofızikaya həsr etmişdir. İlk dəfə olaraq selenli cihazlarda selenin anomal hallarını aşkara çıxarmaqla onların idarə olunması yollarını göstərmişdir. Uzunmüddətli elektrik yaddaşlı cihazların hazırlanması və lazer üçün mürəkkəb kimyəvi tərkibli yarımkeçirici monokristalların alınması üçün bir sıra kompleks təcrübələr aparmışdır. H. Abdullayev tərəfindən yeni mürəkkəb yarımkeçiricilərin alınması üçün aparılan təcrübələr, elektrik yaddaşlı idarə olunan diodların yaradılmasına gətirib çıxarmışdır.

Selenin, tellurun, onların mürəkkəb birləşmələrinin və bunlar əsasında hazırlanan yarımkeçirici cihazların fizikası, selenin bioloji proseslərdə rolunun tədqiqi sahəsində əsaslı elmi nəticələri vardır. Onun rəhbərliyi ilə mürəkkəb yarımkeçiricilərdən bir sıra yeni cihazlar, o cümlədən yeni fiziki prinsiplə işləyən uzunmüddətli elektrik yaddaşlı cihazlar yaradılmışdır.

O, termoelektrik çeviriciləri üçün yeni yarımkeçiricilərin alınmasını işləyib hazırlamışdır. Termoelektrik çevriciləri üçün aldığı yarımkeçirici materiala Amerika Birləşmiş ŞtatlarıFransanın patentləri verilmişdir. Yüksək ixtisaslı elmi kadrlar hazırlanmasında böyük xidməti var. O, Azərbaycanda yarımkeçiricilər fizikası üzrə elmi məktəb yaratmışdır. Keçmiş SSRİ Elmlər Akademiyası "Yarımkeçiricilər fizikası və kimyası" elmi şurasının üzvü, respublika "Fizika problemləri" elmi şurasının və "Bilik" cəmiyyətinin sədri olmuşdur.

Beynəlxalq elmi müşavirələrdə iştirak və çıxış etmişdir. Amerika Birləşmiş Ştatlarında (1970), Türkiyədə (1974) yarımkeçiricilər fizikasına dair mühazirələr oxumuşdur. Yarımkeçirici maddə və cihazların tədqiqi və tətbiqinə dair bir sıra əsərlərin müəllifidir. "Elektron yarımkeçiricilərin və onların tətbiqi" (1952) kitabı yarımkeçiricilər fizikası sahəsində Azərbaycan dilində nəşr olunan ilk əsərdir.

H.Abdullayev 150 elmi əsərin müəllifidir. Onların 50-si xarici ölkələrdə çap olunmuşdur. Abdullayev dərsliyin, 13 monoqrafiyanın, 400-dən çox ixtiranın müəllifidir. Bunlardan bir qismi ABŞ-da, Fransada, Rusiyada patent almışdır. Türkiyədə, Rusiyada, ABŞ-da yarımkeçiricilər fizikası və yarımkeçirici selenlər haqqında bir sıra mühazirələr oxumuşdur.

Mükafatları

  • 1972 — Azərbaycan Dövlət mükafatı laureatı;
  • 1974 — Əməkdar elm xadimi fəxri adı;
  • 1975 — "Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni;
  • 1978 — "Lenin" ordeni;
  • 1970 — S.İ.Vavilov adına medal;
  • 1972 — Beynəlxalq Leypsik yarmarkasının (ADR) böyük qızıl medalı;
  • 1972, 1975, 1977 və 1978-ci illərdə SSRİ XTNS-nin qızıl medalları.

Maraqlı faktlar

Həmçinin bax

Mənbə

  • Həsən Abdullayev
  • Akademik H.Abdullayev аdına Mükafat 2005-02-04 at the Wayback Machine
  • Akademik Həsən Abdullayev 2016-03-04 at the Wayback Machine
  • Həsən Abdullayev haqqında xatirələr[ölü keçid]

Xarici keçidlər

"Həsən Abdullayev xatirələrdə" filmi - AzTV (2007)

İstinadlar

  1. Görkəmli azərbaycanlılar

həsən, abdullayev, vikipediyada, soyadlı, digər, şəxslər, haqqında, məqalələr, dəqiqləşdirmə, məqalənin, sonunda, mənbə, siyahısı, ancaq, mətndaxili, mənbələr, heç, kifayət, qədər, istifadə, edilmədiyi, üçün, bəzi, məlumatların, mənbəsi, bilinmir, lütfən, mənb. Vikipediyada bu ad soyadli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Hesen Abdullayev deqiqlesdirme Bu meqalenin sonunda menbe siyahisi var ancaq metndaxili menbeler hec ve ya kifayet qeder istifade edilmediyi ucun bezi melumatlarin menbesi bilinmir Lutfen menbeleri uygun sekilde metnin daxilinde yerlesdirerek meqalenin tekmillesdirilmesine komek edin Hesen Abdullayev azerb Hesen Memmedbagir oglu Abdullayev 1918 ci il Culfa rayonu Yayci kendi 1993 cu il Baki seheri Azerbaycanin gorkemli fiziki Sovet hakimiyyeti dovrunde yarimkeciricileri ilk tedqiq edenlerden biri Azerbaycan Dovlet mukafati laureati SSRI Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu Azerbaycan EA nin heqiqi uzvu 1970 1983 cu illerde Azerbaycan EA nin prezidenti 1 Hesen AbdullayevHesen Memmedbagir oglu AbdullayevDiger adi QBDogum tarixi 20 avqust 1918Dogum yeri Yayci Culfa AzerbaycanVefat tarixi 1 sentyabr 1993 75 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanDefn yeri Baki Fexri XiyabanVetendasligi AzerbaycanMilliyyeti azerbaycanliHeyat yoldasi Zerife xanimUsaqlari Sevda Abdullayeva Aydin Abdullayev Sevinc BagirovaAtasi Memmedbagir AbdullayevAnasi Hellan AbdullayevaElm sahesi yarimkeciriciler fizikasiElmi derecesi fizika riyaziyyat elmleri doktoruElmi adi Azerbaycan EA heqiqi uzvuIs yeri Azerbayca Elmler Akademiyasi Fizika InstitutuAlma mater API SSRI EA Leninqrad Fiz Tex InstitutuTehsili API A F Ioffe ad Fizika Texnika Institutu Leninqrad Fiz Tex i Elmi rehberi A F Ioffe D N NasledovTaninmis yetirmeleri M Kerimov Y Seyidov E Salayev M Sahtaxtinski G L Belinki K Allahverdiyev R Suleymanov H Pasayev A Pasayev Taninir fizik alim elm teskilatcisiUzvluyu SSRI Elmler Akademiyasi AMEAMukafatlariscience zerbaijan com Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 2 Esas elmi pedaqoji nailiyyetleri 3 Mukafatlari 4 Maraqli faktlar 5 Hemcinin bax 6 Menbe 7 Xarici kecidler 8 IstinadlarHeyati RedakteHesen Abdullayev 20 avqust 1918 ci ilde Culfa rayonunun Yayci kendinde anadan olmusdur Abdullayev l941 ci ilde Azerbaycan Dovlet Pedaqoji Institutunun fizika fakultesini bitirmisdir 1 1941 1944 cu illerde Ordubad Pedaqoji Mektebinde ders demisdir 1945 ci ilden Azerbaycan EA da ise baslamisdir Laborantdan akademikedek Azerbaycan EA Prezidentine kimi yukselmisdir Eyni zamanda ADU pndiki BDU API indiki ADPU AMI indiki ATU de ders demisdir 1954 cu ilde Azerbaycan Dovlet Universitetinde Yarimkeciricier fizikasi kafedrasini yaratmisdir Bu kafedra butun SSRI de yaradilmis ilk yarimkeciriciler kafedralarindan biri idi 1948 1950 ci illerde Azerbaycan EA Fizika ve Riyaziyyat Institutunun direktor muavini 1950 ci il yanvarindan 1950 ci il avqust ayina kimi hemin institutun direktor evezi islemisdir 1950 1953 cu illerde Leninqrad Fizika Texnika Institutunda professor D N Nasledovun laboratoriyasinda islemisdir 1954 cu ilde hemin institutda prof D Nasledovun rehberliyi ve mehsur alman fiziki V Rentgenin telebesi olmus akademik A F Ioffenin sedrliyi altinda Selenid duzlendiricilerde bas veren fiziki proseslerin tedqiqi movzusunda doktorluq dissertasiyasini mudafie etmisdir 1957 1993 ci illerde Azerbaycan EA Fizika Institutu direktoru vezifesinde islemisdir 1955 ci ilde Azerbaycan EA nin muxbir uzvu 1967 ci ilde heqiqi uzvu secilmisdir 1968 1970 ci illerde Azerbaycan EA Fizika Riyaziyyat ve Texnika bolmesinin akademik katibi olmusdur 1970 1983 cu illerde Azerbaycan EA nin Prezidenti olmusdur 1970 ci ilde SSRI EA ve RSFSR EA umumi fizika ve astronomiya bolmesine fizika ixtisasi uzre muxbir uzv secilmisdir 1970 ci ilde Azerbaycan Dovlet mukafati laureati 1974 ci ilde emekdar elm xadimi fexri adina layiq gorulmusdur Hesen Abdullayev defelerle SSRI Ali Sovetine deputat secilmis orden ve medallarla teltif olunmusdur 1993 cu ilde Baki seherinde vefat etmisdir Esas elmi pedaqoji nailiyyetleri RedakteAkademik H Abdullayev omrunun elli ilinden coxunu yarimkeciriciler fizikasina ve biofizikaya hesr etmisdir Ilk defe olaraq selenli cihazlarda selenin anomal hallarini askara cixarmaqla onlarin idare olunmasi yollarini gostermisdir Uzunmuddetli elektrik yaddasli cihazlarin hazirlanmasi ve lazer ucun murekkeb kimyevi terkibli yarimkecirici monokristallarin alinmasi ucun bir sira kompleks tecrubeler aparmisdir H Abdullayev terefinden yeni murekkeb yarimkeciricilerin alinmasi ucun aparilan tecrubeler elektrik yaddasli idare olunan diodlarin yaradilmasina getirib cixarmisdir 1 Selenin tellurun onlarin murekkeb birlesmelerinin ve bunlar esasinda hazirlanan yarimkecirici cihazlarin fizikasi selenin bioloji proseslerde rolunun tedqiqi sahesinde esasli elmi neticeleri vardir Onun rehberliyi ile murekkeb yarimkeciricilerden bir sira yeni cihazlar o cumleden yeni fiziki prinsiple isleyen uzunmuddetli elektrik yaddasli cihazlar yaradilmisdir O termoelektrik ceviricileri ucun yeni yarimkeciricilerin alinmasini isleyib hazirlamisdir Termoelektrik cevricileri ucun aldigi yarimkecirici materiala Amerika Birlesmis Statlari ve Fransanin patentleri verilmisdir Yuksek ixtisasli elmi kadrlar hazirlanmasinda boyuk xidmeti var O Azerbaycanda yarimkeciriciler fizikasi uzre elmi mekteb yaratmisdir Kecmis SSRI Elmler Akademiyasi Yarimkeciriciler fizikasi ve kimyasi elmi surasinin uzvu respublika Fizika problemleri elmi surasinin ve Bilik cemiyyetinin sedri olmusdur Beynelxalq elmi musavirelerde istirak ve cixis etmisdir Amerika Birlesmis Statlarinda 1970 Turkiyede 1974 yarimkeciriciler fizikasina dair muhazireler oxumusdur Yarimkecirici madde ve cihazlarin tedqiqi ve tetbiqine dair bir sira eserlerin muellifidir Elektron yarimkeciricilerin ve onlarin tetbiqi 1952 kitabi yarimkeciriciler fizikasi sahesinde Azerbaycan dilinde nesr olunan ilk eserdir H Abdullayev 150 elmi eserin muellifidir Onlarin 50 si xarici olkelerde cap olunmusdur Abdullayev dersliyin 13 monoqrafiyanin 400 den cox ixtiranin muellifidir Bunlardan bir qismi ABS da Fransada Rusiyada patent almisdir Turkiyede Rusiyada ABS da yarimkeciriciler fizikasi ve yarimkecirici selenler haqqinda bir sira muhazireler oxumusdur Mukafatlari Redakte1972 Azerbaycan Dovlet mukafati laureati 1974 Emekdar elm xadimi fexri adi 1975 Qirmizi Emek Bayragi ordeni 1978 Lenin ordeni 1970 S I Vavilov adina medal 1972 Beynelxalq Leypsik yarmarkasinin ADR boyuk qizil medali 1972 1975 1977 ve 1978 ci illerde SSRI XTNS nin qizil medallari Maraqli faktlar RedakteHemcinin bax RedakteMenbe RedakteHesen Abdullayev Akademik H Abdullayev adina Mukafat Arxivlesdirilib 2005 02 04 at the Wayback Machine Akademik Hesen Abdullayev Arxivlesdirilib 2016 03 04 at the Wayback Machine Hesen Abdullayev haqqinda xatireler olu kecid Xarici kecidler Redakte Hesen Abdullayev xatirelerde filmi AzTV 2007 Vikianbarda Hesen Abdullayev ile elaqeli mediafayllar var Istinadlar Redakte 1 2 3 Gorkemli azerbaycanlilarMenbe https az wikipedia org w index php title Hesen Abdullayev amp oldid 6046724, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.