Biofizika (q.yun. βiοs — həyat, q.yun. φύσις — təbiət) və ya bioloji fizika — fizika elminin metod və yanaşmalarını istifadə edərək canlıları öyrənən elm. Canlı təbiəti bütün aspektlərdə, molekul və hüceyrədən başlayaraq biosferədək bütün təbəqələrdə öyrənir. Bioloji sistemlərin müxtəlif səviyyələrində gedən fiziki proseslər haqqında və bioloji obyektlərə təsir edən müxtəlif fiziki faktorlar haqqında elmdir. Biofizika canlılarda olan fiziki mexanizmlərlə bioloji xüsusiyyətlər arasında olan əlaqəni də öyrənir.
Biofizika | |||||||
Elm sahəsi → öyrənir | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
Yarımbölmə → öyrənir |
Biofizika təbiət elmləri arası bir elmdir və onun tədqiqi üçün fizika, biologiya, kimya və tibb sahəsində biliklər tələb edilir.
Biofizikanın sahələri
UNESCO-nun nomenklaturasına görə biofizika biologiyanın 2406 kodu altında bir sahəsidir.. UNESCO-nun nomenklaturasına görə biofizikanın aşağıdakı sahələri vardır ::
- 2406.01 Bioakustika
- 2406.02
- 2406.03 Bioenergetika
- 2406.04 Biomexanika
- 2406.05
- 2406.06
- 2406.99 Digər sahələr
Bu təsnifat yeni tədqiqatların çətinliksiz yeni formatda verilməsi üçün tərtib edilmişdir.
Biofizika ümumi kursunun tədris təsnifatı
Biofizika ümumi kursunun səmərəli tədrisi üçün aşağıdakı təsnifat da təklif edilmişdir ::
- Nəzəri biofizika:
- mürəkkəb sistemlərin biofizikası:
- bioloji proseslərin kinetikası;
- bioloji proseslərin termodinamikası: canlı strukturlarda enerjinin çevrilməsi;
- molekulyar biofizika: biopolimerlərin və molekulyar sistemlər üstünün təşkilinin və fəaliyyət göstərməsinin fiziki və struktur təşkili;
- hüceyrə proseslərinin biofizikası:
- membran proseslərinin biofizikası: bioloji membranların və onların hissələrin xüsusiyyətləri;
- fətəbioloji proseslərin biofizikası: xarici işıq mənbələrinin canlı orqanizmlərə təsiri;
- radiasiya biofizikası: ionlaşmış şüalanmanın təsiri;
- riyazi biofizika.
- mürəkkəb sistemlərin biofizikası:
- Tətbiqi biofizika:
- bioinformatika: biofizikanın bir sahəsi olmasa da, onunla sıx bağlıdır;
- biometriya;
- biomexanika: bioloji sistemlərin dayaq-hərəkət aparatının funksiya və strukturu və fiziki hərəkəti;
- təkamül proseslərinin biofizikası və fərdi inkişafı;
- tibbi biofizika;
- ekoloji biofizika.
Müasir tədqiqt istiqamətləri
Mürəkkəb sistemlərin biofizikası və molekulyar biofizika bu elmin əsas inkişaf istiqamətləri sayılır.
Həmçinin aşağıdakı məsələlər də biofizikanın perspektiv istiqamətlərindən sayılır: fiziki və biokimya reaksiyalarının gedişinə kosmogeofiziki faktorların təsiri; fotobioloji faktorlar; riyazi modelləşdirmə; nanobiologiya və s.
Tətbiq sahələri
Bioloji obyektlər mürəkkəb olduğundan ona təsir faktorları həddən çoxdur. Fizika bu obyektlərin sadələşdirilmiş modellərini yaratmağa kömək edir. Fiziki və bioloji məlumatları birləşdirməklə bioloji obyektlərdə gedən prosesləri dərindən başa düşmək olar.
Fizikada bir sıra metodları olduğu formada biologiyada tətbiq edilə bilməz. Biofizikanın vəzifələrindən biri bu metodları biologiyanın istifadəsinə uyğunlaşdırmaqdır.
Mənbələr
- Perutz MF. "The haemoglobin molecule". Proceedings of the Royal Society of London. Series B. 173 (31). 1969: 113–40. doi:10.1098/rspb.1969.0043.PMID 4389425
- Dogonadze RR, Urushadze ZD. "Semi-Classical Method of Calculation of Rates of Chemical Reactions Proceeding in Polar Liquids". . 32. 1971: 235–245. doi:10.1016/S0022-0728(71)80189-4.
- Volkenshtein M. V., Dogonadze R. R., Madumarov A. K., Urushadze Z. D. and Kharkats Yu. I. Theory of Enzyme Catalysis.- Molekuliarnaya Biologia (Moscow), 6, 1972, pp. 431–439 (In Russian, English summary)
- . Biophysics : An Introduction. . 2002. ISBN .
- Sneppen K, Zocchi G. Physics in Molecular Biology (1). Cambridge University Press. 2005-10-17. ISBN .
- Glaser, Roland. Biophysics: An Introduction (Corrected). Springer. 2004-11-23. ISBN .
- Hobbie RK, Roth BJ. (4th). Springer. 2006. ISBN . 2009-01-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-09-04.
- Cooper WG. "Evidence for transcriptase quantum processing implies entanglement and decoherence of superposition proton states". . 97 (2). 2009: 73–89. doi:10.1016/j.biosystems.2009.04.010. PMID 19427355.
- Cooper WG. "Necessity of quantum coherence to account for the spectrum of time-dependent mutations exhibited by bacteriophage T4". 47. 2009: 892.
- Нечипоренко Ю. Достижения современной биофизики — немного истории и достижения современной биофизики.
- Рубин А. Б. Биофизика (учебник) в 2-х т.т. — М., 1999, 2002.
- Кафедра биофизики биологического факультета МГУ им. М. В. Ломоносова
- Биофизика 2016-03-07 at the Wayback Machine и
- Кудряшов Ю. Б., Перов Ю. Ф. Рубин А. Б. Радиационная биофизика: радиочастотные и микроволновые электромагнитные излучения. Учебник для ВУЗов. — М.: ФИЗМАТЛИТ, 2008. — 184 с. —
İstinadlar
- Proposed international standard nomenclature for fields of science and technolocy 2016-02-15 at the Wayback Machine.
- По материалам: Рубин А. Б. Биофизика 2008-02-10 at the Wayback Machine (учебник) в 2-х т.т. — М., 2002. C. 6.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Biofizika q yun bios heyat q yun fysis tebiet ve ya bioloji fizika fizika elminin metod ve yanasmalarini istifade ederek canlilari oyrenen elm Canli tebieti butun aspektlerde molekul ve huceyreden baslayaraq biosferedek butun tebeqelerde oyrenir Bioloji sistemlerin muxtelif seviyyelerinde geden fiziki prosesler haqqinda ve bioloji obyektlere tesir eden muxtelif fiziki faktorlar haqqinda elmdir Biofizika canlilarda olan fiziki mexanizmlerle bioloji xususiyyetler arasinda olan elaqeni de oyrenir BiofizikaElm sahesi oyrenirBiologiya Canli tebietiUmumi biologiya Canli sistemlerin umumi xususiyyetleriniBiofizika Canli sistemlerin fiziki xususiyyetleriniYarimbolme oyrenir Biofizika tebiet elmleri arasi bir elmdir ve onun tedqiqi ucun fizika biologiya kimya ve tibb sahesinde bilikler teleb edilir Biofizikanin saheleriUNESCO nun nomenklaturasina gore biofizika biologiyanin 2406 kodu altinda bir sahesidir UNESCO nun nomenklaturasina gore biofizikanin asagidaki saheleri vardir 2406 01 Bioakustika 2406 02 2406 03 Bioenergetika 2406 04 Biomexanika 2406 05 2406 06 2406 99 Diger saheler Bu tesnifat yeni tedqiqatlarin cetinliksiz yeni formatda verilmesi ucun tertib edilmisdir Biofizika umumi kursunun tedris tesnifatiBiofizika umumi kursunun semereli tedrisi ucun asagidaki tesnifat da teklif edilmisdir Nezeri biofizika murekkeb sistemlerin biofizikasi bioloji proseslerin kinetikasi bioloji proseslerin termodinamikasi canli strukturlarda enerjinin cevrilmesi molekulyar biofizika biopolimerlerin ve molekulyar sistemler ustunun teskilinin ve fealiyyet gostermesinin fiziki ve struktur teskili huceyre proseslerinin biofizikasi membran proseslerinin biofizikasi bioloji membranlarin ve onlarin hisselerin xususiyyetleri fetebioloji proseslerin biofizikasi xarici isiq menbelerinin canli orqanizmlere tesiri radiasiya biofizikasi ionlasmis sualanmanin tesiri riyazi biofizika Tetbiqi biofizika bioinformatika biofizikanin bir sahesi olmasa da onunla six baglidir biometriya biomexanika bioloji sistemlerin dayaq hereket aparatinin funksiya ve strukturu ve fiziki hereketi tekamul proseslerinin biofizikasi ve ferdi inkisafi tibbi biofizika ekoloji biofizika Muasir tedqiqt istiqametleri Murekkeb sistemlerin biofizikasi ve molekulyar biofizika bu elmin esas inkisaf istiqametleri sayilir Hemcinin asagidaki meseleler de biofizikanin perspektiv istiqametlerinden sayilir fiziki ve biokimya reaksiyalarinin gedisine kosmogeofiziki faktorlarin tesiri fotobioloji faktorlar riyazi modellesdirme nanobiologiya ve s Tetbiq saheleriBioloji obyektler murekkeb oldugundan ona tesir faktorlari hedden coxdur Fizika bu obyektlerin sadelesdirilmis modellerini yaratmaga komek edir Fiziki ve bioloji melumatlari birlesdirmekle bioloji obyektlerde geden prosesleri derinden basa dusmek olar Fizikada bir sira metodlari oldugu formada biologiyada tetbiq edile bilmez Biofizikanin vezifelerinden biri bu metodlari biologiyanin istifadesine uygunlasdirmaqdir MenbelerPerutz MF The haemoglobin molecule Proceedings of the Royal Society of London Series B 173 31 1969 113 40 doi 10 1098 rspb 1969 0043 PMID 4389425 Dogonadze RR Urushadze ZD Semi Classical Method of Calculation of Rates of Chemical Reactions Proceeding in Polar Liquids 32 1971 235 245 doi 10 1016 S0022 0728 71 80189 4 Volkenshtein M V Dogonadze R R Madumarov A K Urushadze Z D and Kharkats Yu I Theory of Enzyme Catalysis Molekuliarnaya Biologia Moscow 6 1972 pp 431 439 In Russian English summary Biophysics An Introduction 2002 ISBN 978 0471485384 Sneppen K Zocchi G Physics in Molecular Biology 1 Cambridge University Press 2005 10 17 ISBN 0 521 84419 3 Glaser Roland Biophysics An Introduction Corrected Springer 2004 11 23 ISBN 3 540 67088 2 Hobbie RK Roth BJ 4th Springer 2006 ISBN 978 0387309422 2009 01 21 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 09 04 Cooper WG Evidence for transcriptase quantum processing implies entanglement and decoherence of superposition proton states 97 2 2009 73 89 doi 10 1016 j biosystems 2009 04 010 PMID 19427355 Cooper WG Necessity of quantum coherence to account for the spectrum of time dependent mutations exhibited by bacteriophage T4 47 2009 892 Nechiporenko Yu Dostizheniya sovremennoj biofiziki nemnogo istorii i dostizheniya sovremennoj biofiziki Rubin A B Biofizika uchebnik v 2 h t t M 1999 2002 Kafedra biofiziki biologicheskogo fakulteta MGU im M V Lomonosova Biofizika 2016 03 07 at the Wayback Machine i Kudryashov Yu B Perov Yu F Rubin A B Radiacionnaya biofizika radiochastotnye i mikrovolnovye elektromagnitnye izlucheniya Uchebnik dlya VUZov M FIZMATLIT 2008 184 s ISBN 978 5 9221 0848 5IstinadlarProposed international standard nomenclature for fields of science and technolocy 2016 02 15 at the Wayback Machine Po materialam Rubin A B Biofizika 2008 02 10 at the Wayback Machine uchebnik v 2 h t t M 2002 C 6 Hemcinin bax