fbpx
Wikipedia

Azərbaycan cazı

Avqust 05, 2021

Azərbaycan cazı — caz musiqisinin qollarından biri. Bu janr Sovet İttifaqının teleoloji rəsmi siyasəti nəticəsində kök saldı və zaman keçdikcə, Azərbaycan xalq musiqisi və muğam harmoniyası ilə birləşdirərək ifa etməsi nəticəsində yerli Azərbaycan mədəniyyətində öz yerini tutdu.

Azərbaycan musiqisi
Ümumi mövzular
Janrlar
Xüsusi formalar
Milli musiqi
Alt janrlar
Media və təqdim etmə
Musiqi festivalları
Musiqi mediasıMədəniyyət TV
Millətçilik və vətənpərvərlik mövzusunda mahnılar
Milli himnAzərbaycan himni

Azərbaycanın müasir mədəniyyət məkanında yayılmış iki növ caz vardır. Biri, Qərb cazına bənzəyən lakin yerli muğam çalarlarının da əlavə edildiyi klassik hökumət dəstəkli cazdır. Digəri isə caz harmoniyalarından istifadə edilərək Bakının dəbdəbəli restoranlarında ifa edilən və pop mahnılarını xatırladan cazın stilizasiyasıdır. Əvvəldən etibarən, Azərbaycan cazı rəsmi hakimiyyət tərəfindən yaradılmış və məşhurlaşdırılmışdır. Həmçinin, bu caz müstəqil respublikanın milli ideologiyasına daxil edilib və hələ də edilməkdədir. Azərbaycan cazının fərqləndirilməsi ilə yanaşı, bu fakt hökumət və vətəndaşlar arasında qarşılıqlı əlaqədə də, gündəlik həyatın milli ideologiyaya nüfuzu prosesində də müzakirələrə səbəb olur.

1960-cı illərdə Vaqif Mustafazadə muğamın klassik Amerikan caz musiqisi ilə sintezini yaratmış və bu janrı "caz-muğam" adlandırmşdır. 2000-ci illərdə Bakı Beynəlxalq Caz Festivalı və Qəbələ Musiqi Festivalı kimi caz festivalları Azərbaycanda cazın inkişafında müsbət dönüş yaratdı.

Tarixi

1920-ci illər

1920-ci illərdə Azərbaycan SSR-nin tərkibində olan ilk dövrdə Azərbaycan cazı Bakıda məşhurlaşdı.

1930-cu illər

Azərbaycan cazının bünövrəsi 1930-cu illərin sonunda Niyazi və Tofiq Quliyevin yaratdığı "Dövlət Cazı" adı ilə tanınan Dövlət estrada Orkestri tərəfindən qoyulmuşdur. Ansamblın ilk tərkibi üç trombon, eyni sayda truba, beş saksofon, royal, gitara və zərb alətlərindən ibarət idi. Orkestrin ilk konsert proqramına klassik cazla eyni səviyyədə Niyazinin və Tofiq Quliyevin pyesləri də daxil idi. Milli folkloru çox gözəl bilən Tofiq Quliyev Azərbaycan musiqi tarixində ilk dəfə olaraq, cazı muğamla birləşdirməyə çalışdı. Bakıdakı musiqi alimləri özünün amerikan svinq musiqisi ifası vaxtı bəstəkar Quliyevin saksafonistlərdən birinə çahargah (ikiqat harmonik major) məqamında improvizasiya etməsini necə tapşırdığını təsvir edirlər.

1940-cı illər

 
Tofiq Əhmədov, 1960-cı illərdə Azərbaycanın radio və televiziyasının caz orkestrinin rəhbəri.

1941-1945-ci illərdə və İkinci dünya müharibəsi qurtarandan sonra "Dövlət cazı"nın rəhbəri Rauf Hacıyev olmuşdu.

1950-ci illərə qədər Azərbaycan caz ifaçılığında ən önəmli yerlərdən birini saksafonçu və cazmen Pərviz Rüstəmbəyov olmuşdur. "Sovet Benni Qudmeni" adlandırılan Rüstəmbəyov əvvəlcə "Krasnıy Vostok" kinoteatrında, sonralar isə "Nizami" kinoteatrında öz caz orkestrini yaratmışdır.

1950-ci illər

1950-ci illərdə SSRİ-nin qərb əleyhinə yönəlmiş təbliğat maşını ölkədə bu musiqi janrının inkişafına güclü ziyan vurdu. Ancaq bütün bu qadağalara baxmayaraq, bu musiqinin pərəstişkarları bir yerə toplaşır, qərb radiostansiyalarını dinləyir, sonra isə eşitdikləri musiqi parçalarını müstəqil surətdə ifa etməyə cəhd edirdilər. Bakıda caz orkestrlərinin populyarlığının zirvəsi 1950-60-cı illərinə təsadüf etmişdir. Bakının iki-üç restoranında səslənən sadə fokstrot sədaları arasında svinq musiqisi şəhərin salonlarına, kinoteatrlara, tələbə rəqs meydançalarına yol tapdı.

Həmin dövrdə caz musiqisini "estrada" adı altında pərdələyərək Moskvanın çoxsaylı konsert və teatr salonlarında geniş istifadə edirdilər. Tofiq Əhmədovda cazla belə "üstüörtülü" halda məşğul olmaq məcburiyyətində qalmışdı. O, axşamlar klub orkestrində çalışırdı. Alt-saksafonda mahir ifası ilə dinləyicilərin zövqünü oxşayırdı.

1950-ci illərin əvvəlindən 1960-cı illərin sonuna qədər Bakının caz həyatının "mərkəzi" Azərbaycan Neft-Kimya İnstitutunda keçirilən tələbə gecələri idi. Azərbaycan cazının bütün sənətçiləri buraya toplaşırdı. Hər il yaz axşamlarının birində Azərbaycanda caz kollektivləri Azərbaycan Neft-Kimya İnstitutunun akt zalında çıxış edirdi. Oyrat Rüstəmzadə o günləri belə xatırlayır:

  Bu axşamlara düşmək çətin məsələ idi. Bu tədbirlərin əhatə etdiyi geniş auditoriya - sözün həqiqi mənasında ruhən və mənən azad insanlardan ibarət idi. Belə konsertlərdə əsasən svinq, diksilend, bir də bizim musiqiçilərin "Amerikanın səsi" radiostansiyasının dalğalarında eşitdikləri repertuardan nümunələr ifa edilirdi.  

Gənc ifaçılar caz kompozisiyalarını özlərinin başa düşdükləri kimi, onların dünya görüşünün və musiqi mədəniyyətinin imkan verdiyi səviyyədə təqdim edildilər. "Günəşli vadinin serenadası" filminin musiqisi Azərbaycanlı cazmenlərin himninə çevrilmişdi. Hər bir konsertin əvvəlində və sonunda Qlen Millerin musiqisi səslənirdi.

1960-cı illər

1960-cı illərdə cazın müəyyən dairələrdə kifayət qədər qəbul edilməməsi ucbatından bu sahədə ciddi boşluq vardı. Ona görə də Tofiq Əhmədov caz əsərləri yazmağa başlayır və onlarda milli musiqi ahənglərindən, ladlardan istifadə edirdi. O, xalq mahnılarını caz üslubunda aranjiman edir, onların üzərində işləyərək orkestr üçün fantaziyalar yaradırdı. Bunlarla yanaşı, instrumental musiqilər də bəstələyir və həmin əsərlərin solo hissələrini özü ifa edirdi.

1960-cı illərdə Qara Qarayev, Niyazi, Tofiq Quliyev və Rauf Hacıyevin dəstəyi və rəhbərliyi ilə Azərbaycanda estrada və caz musiqisinin ikinci həyatı başlanır. Bundan əlavə, Azərbaycanda "Qaya", Rafiq Babayevin kvarteti yaranır və nəhayət Vaqif Mustafazadə dövrü başlanır. Vaqif Mustafazadə şərq muğamını qərb dinləyicisi üçün anlaşılan dildə - yəni caz dilində təqdim edib, yurdunun dinləyiciləri üçün isə cazı doğma muğam dilində səsləndirirdi. Məşhur caz tənqidçisi Velis Konover deyib:

  Vaqif Mustafazadə ekstra ifaçıdır. O, dinlədiyim lirik caz ifaçıları arasında ən gözəl ifaçıdır.  

Mustafazadə improvizasiyanın azad xüsusiyyəti muğamla caz əlaqələrinin əsas hissəsinə çevrilmişdi. Vaqif Mustafazadə 1960-cı illərin əvvəllərində musiqidə yeni axın - "caz-muğam" axınını yaradır. 1967-ci ilin iyunda Bakıda yerləşən Yaşıl Teatrda ilk caz festivalı keçirildi. "Yaşıl teatr"da keçirilən ilk festivalda Bakını üç kollektiv təmsil edirdi: Rafiq Babayevin kvarteti, kinoteatrların yığma orkestri, bir də hazırda Moskvada yaşayan və işləyən Arzu Hüseynovun qrupu. 1968-ci ildə keçirilən növbəti festival Əl oyunları sarayında təşkil edilmişdi. 1968-ci ildə keçirilən festivalda birinci festivalın iştirakçısı olmuş kollektivlərdən əlavə, caz müğənnisi Mənsur Qasımov, eləcə də Vaqif Mustafazadənin triosu (o özü, T.Cəfərov və N.Adilyarov) çıxış edirdi. Bu festivala Moskvadan və Kuybışevdən də musiqiçilər gəlmişdi. 1969-cu ildə Bakıda növbəti, bu dəfə daha sanballı və geniş miqyaslı caz festivalı keçirildi. Festivalın ilk günündə mahnılar, ikinci günündə isə caz musiqisi ifa edilirdi. Festivalda Gürcüstandan, Estoniyadan, RSFSR-dən gəlmiş musiqiçilər və azərbaycan nümayəndələri çıxış edirdi. Məhz 1969-cu ildən sonra azərbaycanlı caz musiqiçilərini SSRİ-nin başqa şəhərlərində keçirilən festivallara tez-tez dəvət etməyə başladılar.

Bakıda caz sürətlə inkişaf etməkdə idi. Caz musiqisi kinoteatrların foyelərindən rahat restoranların salonlarında tez-tez ifa olunurdu. Vitali Vladimirovun caz orkestri hər axşam Bakıda ən prestijli "Kotton Klab" Kirov adına parkda yerləşən "Dostluq" ("Drujba") restoranında çıxış edirdi.

1970-ci illər

1970-ci illərdə bakılı caz musiqiçilərin bəziləri xarici ölkələrə mühacirət etdi, lakin yeni ideyalarla zəngin olan yeni cazmenlər yetişməkdə idi. Həmin dövrdə Azərbaycan cazı əsl tərəqqi dövr yaşayır, onun aurası genişlənirdi. 1970-ci illərdə və 80-ci illərin əvvələrində "Qızıl payız" festivalları, Vaqif Mustafazadənin xatirəsinə həsr etmiş "Bakı-83" festivalı və digər tədbirlər keçirildi. Həmin dövrdə "Qaya" ilə yanaşı "Bakının işıqları", "Biz Bakıdanıq", "Bakı gülür və oxuyur", "Bakı sizinlədir" və başqa caz kollektivləri çox populyar idi. 1970-cı və 80-ci illərdə Bakıda caz orkestrı vardı. 1979-cu ildə Vaqif Mustafazadənin ölümündən sonra, onun işini qızı Əzizə Mustafazadə davam etdirmişdir.

1980-cı illər

1987-ci ildə keçirilən "Bakı-1987" Ümumittifaq caz festivalı çox uğurlu oldu. Bu festival zamanı Sovet İttifiqanın ən populyar caz qruplarının hamısı Bakıda toplaşmışdı. Azərbaycanın caz sənətini Rafiq Babayevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Dövlət Teleradiosunun solistlər ansamblı, pianoçu Vaqif Sadıxov, Teymur Mirzəyevin başçılığı ilə Caz-Xor, pianoçu Rövşən Rzayevin rəhbərliyi altında Caz-Kvartet və hələ gənc, Bülbül adına Orta ixtisas musiqi məktəbinin məzunu 17 yaşlı Əzizə Mustafazadə layiqincə təmsil etmişdilər. Həmin ildə yaşında olan Əzizə Mustafazadə Vaşinqton şəhərində "Teloyenus Monk" (ing. Thelonious Monk) adına piano müsabiqəsində birincilik qazanmışdır.

1980-ci illərin sonlarında baş verən məlum hadisələr nəticəsində Azərbaycanda cazın inkişafında ciddi geriləmə oldu. Azərbaycan cazının formalaşmasında çox böyük rol oynamış Rain Sultanovun və digər musiqiçilərin Bakıdan köçüb getməsi Azərbaycan cazında müəyyən boşluq yaranmasına səbəb olmuşdu. Bir tərəfdən də musiqiçilər caz ifaçılığı hesabına pul qazanmaq, öz ailələrini saxlamaq imkanından məhrum idilər. İfaçıların çoxu toylarda pul qazanmağa başlamışdı.

1990-cı illər

1991-ci ildə Rafiq Babayev "Cəngi" folklor-caz kollektivini təşkil edir və musiqi layihələrinin həyata keçirilməsinə kömək edən Səsyazma Studiyası yaradır. O, folklor çalğı alətlərindən istifadə etməklə, onları qeyri-adi harmoniya ilə zənginləşdirərək, dünyanın ilk baxışda bir-birinə zidd cəhətlərinə - Qərbə və Şərqə xas olan musiqini melodik tərzdə birləşdirərək gözəl kompozisiyalar yaradırdı. 1994-cü ildə Bakı metropolitenində baş vermiş terror aktı nəticəsində 14 nəfər həlak olmuş və 49 nəfər yaralanmışdır. Həlak olanların arasında Rafiq Babayevdə var idi.

1990-cı illərin ikinci yarısında “intellektual cəhətdən həvəsli olan orta və yuxarı təbəqə idarəedicilərinin” ölkəyə gəlməsi nəticəsində Bakıda çox sayda caz klubları açıldı. 1996-cı ildə Salman Qəmbərovun Bakıda yaratdığı "Bacustic jazz" və Rain Sultanovun "Syndicate" qrupu dünyanın müxtəlif ölkələrində keçirilmiş festival və müsabiqələrdə rəğbətlə qarşılanmışdır.

Bakıda cazın dirçəlişi ilk və uzun bir müddət üçün yeganə olacaq tipik caz klubunun açılmasına təkan verdi. 4 oktyabr 1997-ci ildə Azərbaycan Dövlət Kukla Teatrının qarşısında, Əzizə Əliyeva küçəsində yerləşən Karvan Caz Klubu qapılarını tamaşaçıların üzünə açdı. Bu, özəl şirkətlər tərəfindən dəstəklənən Azərbaycan Yaradıcı Gənclər Birliyinin (bu gün "Yeni Gallery" Bakı İncəsənət Mərkəzi kimi tanınır) quruluşçu rejissorlarından biri olan Müslüm Eldarov (1956-2003) tərəfindən yaradılmışdı. Cazın improvizasiya pərəstişkarı Karvanı "saf cazın azad olunmuş ətraf-mühiti" və "rəsmilikdən uzaq" klub kimi xatırlayır. Bakının caz həyatı keyfiyyətli musiqi aranjımanları, rahat, səmimi abu-havası və müntəzəm dinləyicilər qrupu sayəsində Karvan ətrafında cəmlənmişdi.

2000-ci illər

2000-ci illərdə Bakı Beynəlxalq Caz Festivalı və Qəbələ Musiqi Festivalı kimi caz festivalları Azərbaycanda cazın inkişafında müsbət dönüş yaratdı. 2000-ci il 21 mayda Azərbaycanda caz mədəniyyətinin inkişafı və dəstəklənməsi məqsədi ilə "Bakı Caz Mərkəzi" yaradıldı. 2002-2004-cü illərdə keçirilmiş "Caspian Jazz and Blues Festival" seriyasından olan festivallar caz pərəstişkarları və ümumiyyətlə musiqisevərlər tərəfindən birmənalı qiymətləndirilmədi. Bu seriyanın başlanğıcı, yəni 2002-ci ildə keçirilmiş ilk festival iştirakçıların tərkibinə görə nisbətən samballı olsa da növbəti festival zəif, axırıncısı isə açıq aşkar uğursuz oldu. 2005-ci ildə Bakıda cəmi iki caz orkestri var idi — Bakı Dövlət Sirkinin "Arena" orkestri və Azərbaycan Dövlət Teleradio Şirkətinin Estrada-simfonik orkestri.

Karvan Klubu 2006-cı ildən etibarən təxminən on ildir fəaliyyət göstərir və digər yerlərinin daha çox məşhurlaşdığı bir vaxtda tədricən əhəmiyyətini itirirdi. 2007-ci ildə Şahin Növrəsli İsveçrənin Montrö şəhərində keçirilən 41-ci beynəlxalq caz festivalında II yeri tutmuşdur.

2010-cu illər

2010-cu il 18 iyulda İsveçrədə keçirilən Montrö Caz Festivalında, İsfar Sarabski “Bösendorfer” solo piano müsabiqəsinin qalibi oldu. 2011-ci ildə Emil Əfrasiyab Montrö Caz Festivalında mükafata layiq görülmüşdür.

Azərbaycan cazının janrları

Caz-muğam

1960-cı illərdə Vaqif Mustafazadə muğamın klassik Amerikan caz musiqisi ilə sintezini yaratmışdır. Cazdan fərqli olaraq, caz-muğam metr sistemini təqib etmir. Bu janrda həm ritm, həm ölçülər improvizasiya olunur. Vaqif Mustafazadənin həyat yoldaşı Eliza Mustafazadə Azərbaycanın peşəkar caz-muğam tərzində oxuyan ilk qadınıdır.

Görkəmli sənətçilər

Şəxslər

Kişi

Qadın

Qruplar

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. ↑ Strzemżalska, Aneta. "Rəsmi və qeyri-rəsmi millətçilik. Azərbaycanda caz ifaları". bakuresearchinstitute.org. bakuresearchinstitute.org. İstifadə tarixi: 16 iyul 2018.
  2. ↑ . jazzdunyasi.jazz.az. jazzdunyasi.jazz.az. 10 July 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 January 2016.
  3. ↑ "Azerbaijani jazz". www.azerbaijans.com. www.azerbaijans.com. İstifadə tarixi: 12 January 2016.
  4. ↑ Nəcəfov, Ceyhun. . jazzdunyasi.jazz.az. jazzdunyasi.jazz.az. 10 July 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 January 2016.
  5. Allahverdiyeva, Sheyda. "Jazz, The Music Of Freedom Surviving The USSR". chai-khana.org. chai-khana.org. 23 mart 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 mart 2017.
  6. ↑ Təhmirazqızı, Səadət. "Görkəmli bəstəkar, ifaçı və musiqi təşkilatçısı". www.anl.az. www.anl.az. İstifadə tarixi: 12 January 2016.
  7. ↑ . jazzdunyasi.jazz.az. jazzdunyasi.jazz.az. 10 July 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 January 2016.
  8. Hüseynova, Lalə. jazzdunyasi.jazz.az. jazzdunyasi.jazz.az. 10 July 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 January 2016.
  9. Blair, Betty. "All Eyes On Aziza". www.azer.com. Azerbaijan International. İstifadə tarixi: 12 January 2016.
  10. ↑ . jazzdunyasi.jazz.az. jazzdunyasi.jazz.az. 11 March 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 January 2016.
  11. ↑ . jazzdunyasi.jazz.az. jazzdunyasi.jazz.az. 10 July 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 January 2016.
  12. . Jazz Dünyası. 2011-07-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-03-29.
  13. . jazzdunyasi.jazz.az. jazzdunyasi.jazz.az. 10 July 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 January 2016.
  14. "Rain Sultanov's bio". www.musiqi.az. www.musiqi.az. İstifadə tarixi: 12 January 2016.[ölü keçid]
  15. "IV Габалинский фестиваль собирает музыкантов мира". www.vestikavkaza.ru (Russian). İstifadə tarixi: 26 June 2014.
  16. "Bakı Caz Mərkəzi bağlandı". deyirman.com. deyirman.com. İstifadə tarixi: 12 January 2016.[ölü keçid]
  17. . jazzdunyasi.jazz.az. jazzdunyasi.jazz.az. 10 July 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 January 2016.
  18. "Caspian Jazz and Blues Festival - Baku". www.azer.com. Azerbaijan International. İstifadə tarixi: 12 January 2016.
  19. . jazzdunyasi.jazz.az. jazzdunyasi.jazz.az. 10 July 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 January 2016.
  20. "Azərbaycanlı cazmen Şahin Növrəsli beynəlxalq festivalda II yerə layiq görülmüşdür". www.anl.az. www.anl.az. İstifadə tarixi: 12 January 2016.
  21. . jazzdunyasi.jazz.az. jazzdunyasi.jazz.az. 10 July 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 January 2016.
  22. ""Saint-Germain-des-Pres" caz festivalının əsas ifaçısı Emil Əfrasiyab idi". azertag.az. azertag.az. İstifadə tarixi: 13 January 2016.
  23. . www.worldmusic.net. www.worldmusic.net. 21 January 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 January 2016.
  24. Esslemont, Tom. "Azerbaijan mugham music makes revival". bbc.co.uk. BBC. İstifadə tarixi: 13 January 2016.
  25. ↑ "Victor Kotov". musideum.com. musideum.com. İstifadə tarixi: 13 January 2016.
  26. "Bu gün Vaqif Mustafazadənin doğum günüdür". news.lent.az. news.lent.az. İstifadə tarixi: 13 January 2016.

Xarici keçidlər

  • Caz, SSSR-I Dövrünü Yaşamış Azadlıq Musiqisi
  • Azərbaycan cazı ABŞ-ın mədəniyyət paytaxtını fəth edib[ölü keçid]

Avqust 05, 2021
azərbaycan, cazı, musiqisinin, qollarından, biri, janr, sovet, ittifaqının, teleoloji, rəsmi, siyasəti, nəticəsində, kök, saldı, zaman, keçdikcə, azərbaycan, xalq, musiqisi, muğam, harmoniyası, ilə, birləşdirərək, etməsi, nəticəsində, yerli, azərbaycan, mədəni. Azerbaycan cazi caz musiqisinin qollarindan biri Bu janr Sovet Ittifaqinin teleoloji resmi siyaseti neticesinde kok saldi ve zaman kecdikce Azerbaycan xalq musiqisi ve mugam harmoniyasi ile birlesdirerek ifa etmesi neticesinde yerli Azerbaycan medeniyyetinde oz yerini tutdu 1 Azerbaycan musiqisiUmumi movzularBalet Mugam ucluyu Musiqi aletleri Reqsler Tar ifaciliq seneti Boyuk simfonik orkestr ucun konsert Soltan Hacibeyov Boyuk simfonik orkestr ucun uvertura Soltan Hacibeyov Fuzuli kantatasi Gulustan Bayati Siraz Min bir gece balet Sevil opera JanrlarCaz Dini Herbi Hip hop Klassik Opera Pop Rok Xalq musiqisiXususi formalarMilli musiqiAsiq musiqisi Meyxana MugamAlt janrlarCaz mugam Mugam operasi Simfonik mugamMedia ve teqdim etmeMusiqi festivallariBaki Caz Festivali Baki payizi Xari bulbul festivali Beynelxalq mugam festivali Hacibeyov musiqi festivali Qebele Musiqi Festivali Qizil payiz 69Musiqi mediasiMedeniyyet TVMilletcilik ve vetenperverlik movzusunda mahnilarMilli himnAzerbaycan himnibmrAzerbaycanin muasir medeniyyet mekaninda yayilmis iki nov caz vardir 1 Biri Qerb cazina benzeyen lakin yerli mugam calarlarinin da elave edildiyi klassik hokumet destekli cazdir 1 Digeri ise caz harmoniyalarindan istifade edilerek Bakinin debdebeli restoranlarinda ifa edilen ve pop mahnilarini xatirladan cazin stilizasiyasidir 1 Evvelden etibaren Azerbaycan cazi resmi hakimiyyet terefinden yaradilmis ve meshurlasdirilmisdir 1 Hemcinin bu caz musteqil respublikanin milli ideologiyasina daxil edilib ve hele de edilmekdedir 1 Azerbaycan cazinin ferqlendirilmesi ile yanasi bu fakt hokumet ve vetendaslar arasinda qarsiliqli elaqede de gundelik heyatin milli ideologiyaya nufuzu prosesinde de muzakirelere sebeb olur 1 1960 ci illerde Vaqif Mustafazade mugamin klassik Amerikan caz musiqisi ile sintezini yaratmis ve bu janri caz mugam adlandirmsdir 2000 ci illerde Baki Beynelxalq Caz Festivali ve Qebele Musiqi Festivali kimi caz festivallari Azerbaycanda cazin inkisafinda musbet donus yaratdi Mundericat 1 Tarixi 1 1 1920 ci iller 1 2 1930 cu iller 1 3 1940 ci iller 1 4 1950 ci iller 1 5 1960 ci iller 1 6 1970 ci iller 1 7 1980 ci iller 1 8 1990 ci iller 1 9 2000 ci iller 1 10 2010 cu iller 2 Azerbaycan cazinin janrlari 2 1 Caz mugam 3 Gorkemli senetciler 3 1 Sexsler 3 1 1 Kisi 3 1 2 Qadin 3 2 Qruplar 4 Hemcinin bax 5 Istinadlar 6 Xarici kecidlerTarixi Redakte1920 ci iller Redakte 1920 ci illerde Azerbaycan SSR nin terkibinde olan ilk dovrde Azerbaycan cazi Bakida meshurlasdi 1 1930 cu iller Redakte Azerbaycan cazinin bunovresi 1930 cu illerin sonunda Niyazi ve Tofiq Quliyevin yaratdigi Dovlet Cazi adi ile taninan Dovlet estrada Orkestri terefinden qoyulmusdur 1 2 Ansamblin ilk terkibi uc trombon eyni sayda truba bes saksofon royal gitara ve zerb aletlerinden ibaret idi 2 Orkestrin ilk konsert proqramina klassik cazla eyni seviyyede Niyazinin ve Tofiq Quliyevin pyesleri de daxil idi 2 Milli folkloru cox gozel bilen Tofiq Quliyev Azerbaycan musiqi tarixinde ilk defe olaraq cazi mugamla birlesdirmeye calisdi 1 Bakidaki musiqi alimleri ozunun amerikan svinq musiqisi ifasi vaxti bestekar Quliyevin saksafonistlerden birine cahargah ikiqat harmonik major meqaminda improvizasiya etmesini nece tapsirdigini tesvir edirler 1 1940 ci iller Redakte Tofiq Ehmedov 1960 ci illerde Azerbaycanin radio ve televiziyasinin caz orkestrinin rehberi 1941 1945 ci illerde ve Ikinci dunya muharibesi qurtarandan sonra Dovlet cazi nin rehberi Rauf Haciyev olmusdu 3 1950 ci illere qeder Azerbaycan caz ifaciliginda en onemli yerlerden birini saksafoncu ve cazmen Perviz Rustembeyov olmusdur 3 Sovet Benni Qudmeni adlandirilan Rustembeyov evvelce Krasniy Vostok kinoteatrinda sonralar ise Nizami kinoteatrinda oz caz orkestrini yaratmisdir 3 1950 ci iller Redakte 1950 ci illerde SSRI nin qerb eleyhine yonelmis tebligat masini olkede bu musiqi janrinin inkisafina guclu ziyan vurdu 3 Ancaq butun bu qadagalara baxmayaraq bu musiqinin perestiskarlari bir yere toplasir qerb radiostansiyalarini dinleyir sonra ise esitdikleri musiqi parcalarini musteqil suretde ifa etmeye cehd edirdiler 3 Bakida caz orkestrlerinin populyarliginin zirvesi 1950 60 ci illerine tesaduf etmisdir 4 Bakinin iki uc restoraninda seslenen sade fokstrot sedalari arasinda svinq musiqisi seherin salonlarina kinoteatrlara telebe reqs meydancalarina yol tapdi 4 Hemin dovrde caz musiqisini estrada adi altinda perdeleyerek Moskvanin coxsayli konsert ve teatr salonlarinda genis istifade edirdiler 5 6 Tofiq Ehmedovda cazla bele ustuortulu halda mesgul olmaq mecburiyyetinde qalmisdi 6 O axsamlar klub orkestrinde calisirdi Alt saksafonda mahir ifasi ile dinleyicilerin zovqunu oxsayirdi 6 1950 ci illerin evvelinden 1960 ci illerin sonuna qeder Bakinin caz heyatinin merkezi Azerbaycan Neft Kimya Institutunda kecirilen telebe geceleri idi 7 Azerbaycan cazinin butun senetcileri buraya toplasirdi 7 Her il yaz axsamlarinin birinde Azerbaycanda caz kollektivleri Azerbaycan Neft Kimya Institutunun akt zalinda cixis edirdi 7 Oyrat Rustemzade o gunleri bele xatirlayir Bu axsamlara dusmek cetin mesele idi Bu tedbirlerin ehate etdiyi genis auditoriya sozun heqiqi menasinda ruhen ve menen azad insanlardan ibaret idi Bele konsertlerde esasen svinq diksilend bir de bizim musiqicilerin Amerikanin sesi radiostansiyasinin dalgalarinda esitdikleri repertuardan numuneler ifa edilirdi 7 Genc ifacilar caz kompozisiyalarini ozlerinin basa dusdukleri kimi onlarin dunya gorusunun ve musiqi medeniyyetinin imkan verdiyi seviyyede teqdim edildiler Gunesli vadinin serenadasi filminin musiqisi Azerbaycanli cazmenlerin himnine cevrilmisdi 7 Her bir konsertin evvelinde ve sonunda Qlen Millerin musiqisi seslenirdi 7 1960 ci iller Redakte 1960 ci illerde cazin mueyyen dairelerde kifayet qeder qebul edilmemesi ucbatindan bu sahede ciddi bosluq vardi 6 Ona gore de Tofiq Ehmedov caz eserleri yazmaga baslayir ve onlarda milli musiqi ahenglerinden ladlardan istifade edirdi 6 O xalq mahnilarini caz uslubunda aranjiman edir onlarin uzerinde isleyerek orkestr ucun fantaziyalar yaradirdi 6 Bunlarla yanasi instrumental musiqiler de besteleyir ve hemin eserlerin solo hisselerini ozu ifa edirdi 6 Vaqif Mustafazadenin pianosu 1960 ci illerde Qara Qarayev Niyazi Tofiq Quliyev ve Rauf Haciyevin desteyi ve rehberliyi ile Azerbaycanda estrada ve caz musiqisinin ikinci heyati baslanir 3 Bundan elave Azerbaycanda Qaya Rafiq Babayevin kvarteti yaranir ve nehayet Vaqif Mustafazade dovru baslanir 3 Vaqif Mustafazade serq mugamini qerb dinleyicisi ucun anlasilan dilde yeni caz dilinde teqdim edib yurdunun dinleyicileri ucun ise cazi dogma mugam dilinde seslendirirdi 3 Meshur caz tenqidcisi Velis Konover deyib Vaqif Mustafazade ekstra ifacidir O dinlediyim lirik caz ifacilari arasinda en gozel ifacidir 3 Mustafazade improvizasiyanin azad xususiyyeti mugamla caz elaqelerinin esas hissesine cevrilmisdi 3 Vaqif Mustafazade 1960 ci illerin evvellerinde musiqide yeni axin caz mugam axinini yaradir 3 1967 ci ilin iyunda Bakida yerlesen Yasil Teatrda ilk caz festivali kecirildi 7 Yasil teatr da kecirilen ilk festivalda Bakini uc kollektiv temsil edirdi Rafiq Babayevin kvarteti kinoteatrlarin yigma orkestri bir de hazirda Moskvada yasayan ve isleyen Arzu Huseynovun qrupu 7 1968 ci ilde kecirilen novbeti festival El oyunlari sarayinda teskil edilmisdi 7 1968 ci ilde kecirilen festivalda birinci festivalin istirakcisi olmus kollektivlerden elave caz mugennisi Mensur Qasimov elece de Vaqif Mustafazadenin triosu o ozu T Ceferov ve N Adilyarov cixis edirdi 7 Bu festivala Moskvadan ve Kuybisevden de musiqiciler gelmisdi 7 1969 cu ilde Bakida novbeti bu defe daha sanballi ve genis miqyasli caz festivali kecirildi 7 Festivalin ilk gununde mahnilar ikinci gununde ise caz musiqisi ifa edilirdi 7 Festivalda Gurcustandan Estoniyadan RSFSR den gelmis musiqiciler ve azerbaycan numayendeleri cixis edirdi 7 Mehz 1969 cu ilden sonra azerbaycanli caz musiqicilerini SSRI nin basqa seherlerinde kecirilen festivallara tez tez devet etmeye basladilar 7 Bakida caz suretle inkisaf etmekde idi Caz musiqisi kinoteatrlarin foyelerinden rahat restoranlarin salonlarinda tez tez ifa olunurdu 7 Vitali Vladimirovun caz orkestri her axsam Bakida en prestijli Kotton Klab Kirov adina parkda yerlesen Dostluq Drujba restoraninda cixis edirdi 7 1970 ci iller Redakte 1970 ci illerde bakili caz musiqicilerin bezileri xarici olkelere muhaciret etdi lakin yeni ideyalarla zengin olan yeni cazmenler yetismekde idi 7 Hemin dovrde Azerbaycan cazi esl tereqqi dovr yasayir onun aurasi genislenirdi 7 1970 ci illerde ve 80 ci illerin evvelerinde Qizil payiz festivallari Vaqif Mustafazadenin xatiresine hesr etmis Baki 83 festivali ve diger tedbirler kecirildi 7 Hemin dovrde Qaya ile yanasi Bakinin isiqlari Biz Bakidaniq Baki gulur ve oxuyur Baki sizinledir ve basqa caz kollektivleri cox populyar idi 4 1970 ci ve 80 ci illerde Bakida caz orkestri vardi 4 1979 cu ilde Vaqif Mustafazadenin olumunden sonra onun isini qizi Ezize Mustafazade davam etdirmisdir 3 1980 ci iller Redakte 1987 ci ilde kecirilen Baki 1987 Umumittifaq caz festivali cox ugurlu oldu 7 Bu festival zamani Sovet Ittifiqanin en populyar caz qruplarinin hamisi Bakida toplasmisdi 7 Azerbaycanin caz senetini Rafiq Babayevin rehberliyi ile Azerbaycan Dovlet Teleradiosunun solistler ansambli pianocu Vaqif Sadixov Teymur Mirzeyevin basciligi ile Caz Xor pianocu Rovsen Rzayevin rehberliyi altinda Caz Kvartet ve hele genc Bulbul adina Orta ixtisas musiqi mektebinin mezunu 17 yasli Ezize Mustafazade layiqince temsil etmisdiler 8 Hemin ilde yasinda olan Ezize Mustafazade Vasinqton seherinde Teloyenus Monk ing Thelonious Monk adina piano musabiqesinde birincilik qazanmisdir 9 1980 ci illerin sonlarinda bas veren melum hadiseler neticesinde Azerbaycanda cazin inkisafinda ciddi gerileme oldu Azerbaycan cazinin formalasmasinda cox boyuk rol oynamis Rain Sultanovun ve diger musiqicilerin Bakidan kocub getmesi Azerbaycan cazinda mueyyen bosluq yaranmasina sebeb olmusdu 10 Bir terefden de musiqiciler caz ifaciligi hesabina pul qazanmaq oz ailelerini saxlamaq imkanindan mehrum idiler 10 Ifacilarin coxu toylarda pul qazanmaga baslamisdi 10 1990 ci iller Redakte 1991 ci ilde Rafiq Babayev Cengi folklor caz kollektivini teskil edir ve musiqi layihelerinin heyata kecirilmesine komek eden Sesyazma Studiyasi yaradir 11 O folklor calgi aletlerinden istifade etmekle onlari qeyri adi harmoniya ile zenginlesdirerek dunyanin ilk baxisda bir birine zidd cehetlerine Qerbe ve Serqe xas olan musiqini melodik terzde birlesdirerek gozel kompozisiyalar yaradirdi 11 1994 cu ilde Baki metropoliteninde bas vermis terror akti neticesinde 14 nefer helak olmus ve 49 nefer yaralanmisdir Helak olanlarin arasinda Rafiq Babayevde var idi 12 1990 ci illerin ikinci yarisinda intellektual cehetden hevesli olan orta ve yuxari tebeqe idareedicilerinin olkeye gelmesi neticesinde Bakida cox sayda caz klublari acildi 1 1996 ci ilde Salman Qemberovun Bakida yaratdigi Bacustic jazz ve Rain Sultanovun Syndicate qrupu dunyanin muxtelif olkelerinde kecirilmis festival ve musabiqelerde regbetle qarsilanmisdir 3 13 14 Bakida cazin dircelisi ilk ve uzun bir muddet ucun yegane olacaq tipik caz klubunun acilmasina tekan verdi 4 oktyabr 1997 ci ilde Azerbaycan Dovlet Kukla Teatrinin qarsisinda Ezize Eliyeva kucesinde yerlesen Karvan Caz Klubu qapilarini tamasacilarin uzune acdi 1 Bu ozel sirketler terefinden desteklenen Azerbaycan Yaradici Gencler Birliyinin bu gun Yeni Gallery Baki Incesenet Merkezi kimi taninir quruluscu rejissorlarindan biri olan Muslum Eldarov 1956 2003 terefinden yaradilmisdi 1 Cazin improvizasiya perestiskari Karvani saf cazin azad olunmus etraf muhiti ve resmilikden uzaq klub kimi xatirlayir 1 Bakinin caz heyati keyfiyyetli musiqi aranjimanlari rahat semimi abu havasi ve muntezem dinleyiciler qrupu sayesinde Karvan etrafinda cemlenmisdi 1 2000 ci iller Redakte Baki Beynelxalq Caz Festivalinin afisasi 2000 ci illerde Baki Beynelxalq Caz Festivali ve Qebele Musiqi Festivali kimi caz festivallari Azerbaycanda cazin inkisafinda musbet donus yaratdi 15 2000 ci il 21 mayda Azerbaycanda caz medeniyyetinin inkisafi ve desteklenmesi meqsedi ile Baki Caz Merkezi yaradildi 16 17 2002 2004 cu illerde kecirilmis Caspian Jazz and Blues Festival seriyasindan olan festivallar caz perestiskarlari ve umumiyyetle musiqiseverler terefinden birmenali qiymetlendirilmedi 18 Bu seriyanin baslangici yeni 2002 ci ilde kecirilmis ilk festival istirakcilarin terkibine gore nisbeten samballi olsa da novbeti festival zeif axirincisi ise aciq askar ugursuz oldu 7 19 2005 ci ilde Bakida cemi iki caz orkestri var idi Baki Dovlet Sirkinin Arena orkestri ve Azerbaycan Dovlet Teleradio Sirketinin Estrada simfonik orkestri 4 Karvan Klubu 2006 ci ilden etibaren texminen on ildir fealiyyet gosterir ve diger yerlerinin daha cox meshurlasdigi bir vaxtda tedricen ehemiyyetini itirirdi 1 2007 ci ilde Sahin Novresli Isvecrenin Montro seherinde kecirilen 41 ci beynelxalq caz festivalinda II yeri tutmusdur 20 2010 cu iller Redakte 2010 cu il 18 iyulda Isvecrede kecirilen Montro Caz Festivalinda Isfar Sarabski Bosendorfer solo piano musabiqesinin qalibi oldu 21 2011 ci ilde Emil Efrasiyab Montro Caz Festivalinda mukafata layiq gorulmusdur 22 Azerbaycan cazinin janrlari RedakteCaz mugam Redakte 1960 ci illerde Vaqif Mustafazade mugamin klassik Amerikan caz musiqisi ile sintezini yaratmisdir 23 24 Cazdan ferqli olaraq caz mugam metr sistemini teqib etmir 25 Bu janrda hem ritm hem olculer improvizasiya olunur 25 Vaqif Mustafazadenin heyat yoldasi Eliza Mustafazade Azerbaycanin pesekar caz mugam terzinde oxuyan ilk qadinidir 26 Gorkemli senetciler RedakteSexsler Redakte Kisi Redakte Salman Qemberov Rafiq Babayev Isfar SarabskiCavan Zeynalli Cemil Emirov Emil Efrasiyab Isfar Sarabski Perviz Rustembeyov Rafiq Babayev Rain Sultanov Rauf Haciyev Resad Hasimov Salman Qemberov Sahin Novresli Teymur Mirzeyev Tofiq Ehmedov Tofiq Quliyev Vaqif Mustafazade Vaqif Sadixov Qadin Redakte Aysel Memmedova Emine Fiqarova Ezize Mustafazade Sevda Elekberzade Qruplar Redakte Qaya RAST SevilHemcinin bax RedakteAzerbaycan hip hopu Azerbaycan pop musiqisi MugamIstinadlar Redakte 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Strzemzalska Aneta Resmi ve qeyri resmi milletcilik Azerbaycanda caz ifalari bakuresearchinstitute org bakuresearchinstitute org Istifade tarixi 16 iyul 2018 1 2 3 Korifeyler jazzdunyasi jazz az jazzdunyasi jazz az 10 July 2016 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 January 2016 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Azerbaijani jazz www azerbaijans com www azerbaijans com Istifade tarixi 12 January 2016 1 2 3 4 5 Necefov Ceyhun ORKESTRE REKVIYEM jazzdunyasi jazz az jazzdunyasi jazz az 10 July 2016 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 January 2016 Allahverdiyeva Sheyda Jazz The Music Of Freedom Surviving The USSR chai khana org chai khana org 23 mart 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 23 mart 2017 1 2 3 4 5 6 7 Tehmirazqizi Seadet Gorkemli bestekar ifaci ve musiqi teskilatcisi www anl az www anl az Istifade tarixi 12 January 2016 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 XEZER SAHILLERINDE YENI ORLEAN jazzdunyasi jazz az jazzdunyasi jazz az 10 July 2016 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 January 2016 Huseynova Lale BAKININ FESTIVAL TARIXINDEN SEHIFELER jazzdunyasi jazz az jazzdunyasi jazz az 10 July 2016 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 January 2016 Blair Betty All Eyes On Aziza www azer com Azerbaijan International Istifade tarixi 12 January 2016 1 2 3 NURU EHMEDOV jazzdunyasi jazz az jazzdunyasi jazz az 11 March 2018 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 January 2016 1 2 Rafiq Babayev 31 03 1937 19 03 1994 jazzdunyasi jazz az jazzdunyasi jazz az 10 July 2016 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 January 2016 Rafig Babayev 70 Jazz Dunyasi 2011 07 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 03 29 SALMAN QEMBEROVUN DORD FOKUSU DORD TECESSUM jazzdunyasi jazz az jazzdunyasi jazz az 10 July 2016 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 January 2016 Rain Sultanov s bio www musiqi az www musiqi az Istifade tarixi 12 January 2016 olu kecid IV Gabalinskij festival sobiraet muzykantov mira www vestikavkaza ru Russian Istifade tarixi 26 June 2014 Baki Caz Merkezi baglandi deyirman com deyirman com Istifade tarixi 12 January 2016 olu kecid CAZ MERKEZININ INTIBAHI jazzdunyasi jazz az jazzdunyasi jazz az 10 July 2016 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 January 2016 Caspian Jazz and Blues Festival Baku www azer com Azerbaijan International Istifade tarixi 12 January 2016 Rain Sultanov jazzdunyasi jazz az jazzdunyasi jazz az 10 July 2016 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 January 2016 Azerbaycanli cazmen Sahin Novresli beynelxalq festivalda II yere layiq gorulmusdur www anl az www anl az Istifade tarixi 12 January 2016 ISFAR MONTRODE QALIB GELDI jazzdunyasi jazz az jazzdunyasi jazz az 10 July 2016 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 January 2016 Saint Germain des Pres caz festivalinin esas ifacisi Emil Efrasiyab idi azertag az azertag az Istifade tarixi 13 January 2016 Azerbaijan Mugham and Modernism www worldmusic net www worldmusic net 21 January 2016 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 January 2016 Esslemont Tom Azerbaijan mugham music makes revival bbc co uk BBC Istifade tarixi 13 January 2016 1 2 Victor Kotov musideum com musideum com Istifade tarixi 13 January 2016 Bu gun Vaqif Mustafazadenin dogum gunudur news lent az news lent az Istifade tarixi 13 January 2016 Xarici kecidler RedakteCaz SSSR I Dovrunu Yasamis Azadliq Musiqisi Azerbaycan cazi ABS in medeniyyet paytaxtini feth edib olu kecid Menbe https az wikipedia org w index php title Azerbaycan cazi amp oldid 6063257, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.