Ruhulla Əli oğlu Axundov — Azərbaycan sovet dövlət və partiya xadimi, publisist, alim, 1919-cu ildən Azərbaycan Kommunist Partiyasının üzvü, Azərbaycan Kommunist Partiyasının I katibi (1925–1926). Azərbaycan dilinin elmi terminologiyasını işləyib hazırlayıb. Latın əlifbasına keçidin qızğın tərəfdarlarından və təşkilatçılarından biri olub. Marksın əsərlərini Azərbaycan dilinə ilk dəfə Ruhulla Axundov tərcümə edib.
Ruhulla Axundov 13 yanvar 1897-ci ildə Bakının Şüvəlan kəndində müəllim ailəsində anadan olub. Mədrəsədə, real məktəbdə təhsil alıb.
Fəaliyyəti
1916-cı ildən Bakı mətbəələrində korrektor və tərcüməçi işləyib. 1917-ci ildən "sol" eser qrupunun, yəni Əkinçi Partiyasının üzvü olsa da, 1918-ci ildə "sol" eserlərlə bolşeviklərin münasibətlərinin kəskinləşməsi, eləcə də eserlərə qarşı qırmızı terrorun başlaması onu öz siyasi mövqeyini dəyişməyə məcbur edib. Beləliklə R.Axundov 1919-cu ilin may ayında Kommunist Partiyasına üzv olaraq, bu vaxtdan etibarən fəal surətdə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinə qarşı əks fəaliyyət göstərib. 1918-ci ildə "Bakı ətrafı fəhlə, əsgər və matros şurasının əxbarı"nın, 1919-cu ildə Azərbaycan dilində gizli şəkildə nəşr edilən bolşevik "Kommunist" qəzetinin ilk redaktoru, "Hürriyyət" qəzetinin redaktorlarından biri olub. O, XI ordunun işğalından sonra AK (b) PMK-də şöbə müdiri, AK (b) P Bakı Komitəsinin katibi, "Bakinski raboçi" və "Kommunist" qəzetlərinin redaktoru olub.
1921-ci ildə üç respublikanın Zaqafqaziya federasiyası şəklində birləşməsinə R.Axundov digər kommunistlərdən fərqli münasibət bəsləyərək, bunu vaxtı çatmamış kampaniya adlandırıb. Lakin o, sonradan mövqeyini dəyişərək ZSFSR və SSRİ-nin təşkilini müdafiə edib. R.Axundov 1924–1930-cu illərdə AK (b) P MK katibi, Azərbaycan SSR xalq maarif komissarı, Azərnəşrin direktoru vəzifəsində çalışıb. Onun rəhbəliyilə 1920–1926-cı illərdə V.İ.Leninin 26 əsəri 130,5 min nüsxə ilə Azərbaycan dilində çapdan çıxıb. 1927–1932-ci illər ərzində K.Marks və F.Engelsin 15 min tirajla 5 əsəri, V.İ.Leninin 106 min nüsxə ilə 19 əsəri Azərbaycan dilində çap olunub. R.Axundovun xidmətləri sayəsində Leninin müsbət cəhətlərini əks etdirən bu əsərlər geniş təbliğ edilir, onun mənfi, antihumanist xarakterini nümayiş etdirən əsərlər isə kommunist rejiminin tələblərinə uyğun olaraq uzun zaman xalqdan gizli saxlanılırdı. R.Axundov 1928–1929-cu illərdə nəşr olunmuş ikicildlik "rusca-türkcə lüğət"in tərtibçilərindən biri idi. O, Rusiya Kommunist Bolşeviklər Partiyasının ikinci proqramını və Kommunist İnternasionalının 1-ci konqresinin Manifestini Azərbaycan dilinə tərcümə etmişdi. 1929-cu ildə Azərbaycanda əlifba islahatı keçirilərək, ərəb əlifbası latın əlifbası ilə əvəz olunmasında R.Axundovun böyük xidmətləri olub.
1927-ci ilin noyabrında AK(b)P VIII qurultayı xalq maarif komissarı R.Axundovun məruzəsini dinləyərək ümumi ibtidai təhsilə keçmək üçün hazırlıq işlərinə başlamaq haqqında qərar qəbul edib. 1928-xi ildə R.Axundovun tapşırığı ilə "Kommunist" qəzeti gənc nəslin millət və din əleyhinə tərbiyə edilməsi üçün aşağıdakıları təklif etmişdi:
Maarif nazirliyi məktəblərdə millət və din əleyhinə tərbiyə məsələsinin mahiyyət və üsullarını müəyyən etməli və bu xüsusda bütün məktəblərə qəti direktiv verməlidir;
Bu direktivə görə millətçi müəllimlər məktəblərdən çıxarılmalıdır;
Müəllimlərin proletar sinfindən olmasına əhəmiyyət verilməlidir;
Komsomol və pioner dərnəkləri məktəblərdə kəndli fəaliyyətlərini artırmalı və millət əleyhinə proqramlarını çoxaltmalıdırlar;
Rusiyada başlamaq üzrə olduğu kimi Azərbaycanda da milli və dini bayramların tamamilə ləğv edilərək bunların yerinə inqilab bayramları qoyulmalıdır;
Məktəblərimizdə milli və dini təsirləri davam etdirən ən böyük amilin ailələrimiz olduğu inkar edilməz. Bununla da, sadə məktəb vasitəsilə mübarizə etmək qabil olmayacaqdır. Cocuqlarımızın ata-anaları arasında millət, din və s. ilə mübarizə işlərini qüvvətləndirmək üçün "Allahsızlar cəmiyyəti"nin işləri canlandırılmalıdır.
R.Axundov da 1930-cu ildə respublikadan uzaqlaşdırılaraq ÜİK (b) P Zaqafqaziya Ölkə Komitəsinin katibi vəzifəsinə göndərildi. Bu dövrdə yüksək səviyyəli azərbaycanlı kadrlar respublikadan uzaqlaşdırıldığına görə rəhbər vəzifələrə əsasən erməni millətindən olan şəxslər təyin olunurdu. 1932-ci il dekabrın 29-da Azərbaycan Dövlət elmi-tədqiqat institutu əsasında SSRİ Elmlər Akademiyası Zaqafqaziya filialının Azərbaycan şöbəsi yaradıldı ki, onun da fəaliyyətinə yenidən respublikaya qayıtmış R.Axundov rəhbər təyin olundu.
M.C.Bağırov hakimiyyətə gələndən sonra ona qarşı düşmən mövqedə olmuş rəhbər işçilərə, o cümlədən R.Axundova qarşı gizli planlarını tədricən həyata keçirməyə başladı. 1937-ci il iyunun 8-də "Pravda" qəzetində Rıklinin imzası ilə "Düşmənin hiylələri" adlı məqalə dərc edilərək R.Axundova qarşı ağır ittiham irəli sürüldü. Ruhulla Axundov xalq düşməni kimi güllələnib. Sonradan 1956-ci ildə Xruşşovun hakimiyyəti dövründə ona bəraət verildi.
İstinadlar
Ruhulla Əli oğlu Axundov
Avqust 01, 2021
ruhulla, axundov, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, avqust, 2021, vikipediy. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Vikipediyada bu ad soyadli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Ruhulla Axundov deqiqlesdirme Ruhulla Eli oglu Axundov Azerbaycan sovet dovlet ve partiya xadimi publisist alim 1919 cu ilden Azerbaycan Kommunist Partiyasinin uzvu Azerbaycan Kommunist Partiyasinin I katibi 1925 1926 Azerbaycan dilinin elmi terminologiyasini isleyib hazirlayib Latin elifbasina kecidin qizgin terefdarlarindan ve teskilatcilarindan biri olub Marksin eserlerini Azerbaycan diline ilk defe Ruhulla Axundov tercume edib Ruhulla AxundovRuhulla Eli oglu AxundovUKP b nin Zaqafqaziya vilayet komitesinin katibi1930Azerbaycan SSR maarifi xalq komissari1927 1930Selefi Mustafa QuliyevXelefi Maqsud Memmedov rektor Azerbaycan SSR Kommunist Partiyasi Merkezi Komitesinin 2 ci birinci katibi1925 1926Selefi Sergey KirovXelefi Levon MirzoyanPartiyanin Baki komitesinin katibiAzerbaycan KP b MK nin kendlerde is uzre sobesinin mudiri Kommunist qezetinin bas redaktoruSexsi melumatlarPartiya Umumittifaq Kommunist partiyasi bolsevik 1919 1938 Dogum tarixi 13 yanvar 1897 1897 01 13 Dogum yeri Suvelan Baki qezasi Baki quberniyasi Rusiya ImperiyasiVefat tarixi 21 aprel 1938 1938 04 21 41 yasinda Vefat yeri Kommunarka poliqonu d Lenin rayonu d Moskva vilayeti RSFSR SSRIVefat sebebi gullelenme d Defn yeri Kommunarka poliqonu d Heyat yoldasi Frida Naumovna Slyomova AxundovaTeltifleriHeyati RedakteRuhulla Axundov 13 yanvar 1897 ci ilde Bakinin Suvelan kendinde muellim ailesinde anadan olub Medresede real mektebde tehsil alib Fealiyyeti Redakte1916 ci ilden Baki metbeelerinde korrektor ve tercumeci isleyib 1917 ci ilden sol eser qrupunun yeni Ekinci Partiyasinin uzvu olsa da 1918 ci ilde sol eserlerle bolseviklerin munasibetlerinin keskinlesmesi elece de eserlere qarsi qirmizi terrorun baslamasi onu oz siyasi movqeyini deyismeye mecbur edib Belelikle R Axundov 1919 cu ilin may ayinda Kommunist Partiyasina uzv olaraq bu vaxtdan etibaren feal suretde Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetine qarsi eks fealiyyet gosterib 1918 ci ilde Baki etrafi fehle esger ve matros surasinin exbari nin 1919 cu ilde Azerbaycan dilinde gizli sekilde nesr edilen bolsevik Kommunist qezetinin ilk redaktoru Hurriyyet qezetinin redaktorlarindan biri olub O XI ordunun isgalindan sonra AK b PMK de sobe mudiri AK b P Baki Komitesinin katibi Bakinski raboci ve Kommunist qezetlerinin redaktoru olub 1921 ci ilde uc respublikanin Zaqafqaziya federasiyasi seklinde birlesmesine R Axundov diger kommunistlerden ferqli munasibet besleyerek bunu vaxti catmamis kampaniya adlandirib Lakin o sonradan movqeyini deyiserek ZSFSR ve SSRI nin teskilini mudafie edib R Axundov 1924 1930 cu illerde AK b P MK katibi Azerbaycan SSR xalq maarif komissari Azernesrin direktoru vezifesinde calisib Onun rehbeliyile 1920 1926 ci illerde V I Leninin 26 eseri 130 5 min nusxe ile Azerbaycan dilinde capdan cixib 1927 1932 ci iller erzinde K Marks ve F Engelsin 15 min tirajla 5 eseri V I Leninin 106 min nusxe ile 19 eseri Azerbaycan dilinde cap olunub R Axundovun xidmetleri sayesinde Leninin musbet cehetlerini eks etdiren bu eserler genis teblig edilir onun menfi antihumanist xarakterini numayis etdiren eserler ise kommunist rejiminin teleblerine uygun olaraq uzun zaman xalqdan gizli saxlanilirdi R Axundov 1928 1929 cu illerde nesr olunmus ikicildlik rusca turkce luget in tertibcilerinden biri idi O Rusiya Kommunist Bolsevikler Partiyasinin ikinci proqramini ve Kommunist Internasionalinin 1 ci konqresinin Manifestini Azerbaycan diline tercume etmisdi 1929 cu ilde Azerbaycanda elifba islahati kecirilerek ereb elifbasi latin elifbasi ile evez olunmasinda R Axundovun boyuk xidmetleri olub 1927 ci ilin noyabrinda AK b P VIII qurultayi xalq maarif komissari R Axundovun meruzesini dinleyerek umumi ibtidai tehsile kecmek ucun hazirliq islerine baslamaq haqqinda qerar qebul edib 1928 xi ilde R Axundovun tapsirigi ile Kommunist qezeti genc neslin millet ve din eleyhine terbiye edilmesi ucun asagidakilari teklif etmisdi Maarif nazirliyi mekteblerde millet ve din eleyhine terbiye meselesinin mahiyyet ve usullarini mueyyen etmeli ve bu xususda butun mekteblere qeti direktiv vermelidir Bu direktive gore milletci muellimler mekteblerden cixarilmalidir Muellimlerin proletar sinfinden olmasina ehemiyyet verilmelidir Komsomol ve pioner dernekleri mekteblerde kendli fealiyyetlerini artirmali ve millet eleyhine proqramlarini coxaltmalidirlar Rusiyada baslamaq uzre oldugu kimi Azerbaycanda da milli ve dini bayramlarin tamamile legv edilerek bunlarin yerine inqilab bayramlari qoyulmalidir Mekteblerimizde milli ve dini tesirleri davam etdiren en boyuk amilin ailelerimiz oldugu inkar edilmez Bununla da sade mekteb vasitesile mubarize etmek qabil olmayacaqdir Cocuqlarimizin ata analari arasinda millet din ve s ile mubarize islerini quvvetlendirmek ucun Allahsizlar cemiyyeti nin isleri canlandirilmalidir R Axundov da 1930 cu ilde respublikadan uzaqlasdirilaraq UIK b P Zaqafqaziya Olke Komitesinin katibi vezifesine gonderildi Bu dovrde yuksek seviyyeli azerbaycanli kadrlar respublikadan uzaqlasdirildigina gore rehber vezifelere esasen ermeni milletinden olan sexsler teyin olunurdu 1932 ci il dekabrin 29 da Azerbaycan Dovlet elmi tedqiqat institutu esasinda SSRI Elmler Akademiyasi Zaqafqaziya filialinin Azerbaycan sobesi yaradildi ki onun da fealiyyetine yeniden respublikaya qayitmis R Axundov rehber teyin olundu M C Bagirov hakimiyyete gelenden sonra ona qarsi dusmen movqede olmus rehber iscilere o cumleden R Axundova qarsi gizli planlarini tedricen heyata kecirmeye basladi 1937 ci il iyunun 8 de Pravda qezetinde Riklinin imzasi ile Dusmenin hiyleleri adli meqale derc edilerek R Axundova qarsi agir ittiham ireli suruldu Ruhulla Axundov xalq dusmeni kimi gullelenib Sonradan 1956 ci ilde Xrussovun hakimiyyeti dovrunde ona beraet verildi 1 Istinadlar Redakte Ruhulla Eli oglu AxundovMenbe https az wikipedia org w index php title Ruhulla Axundov amp oldid 6060145, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.svg.html){kind=link}