Enerji (ἐν = daxili,və ἔργον = təsir etmək) — fiziki kəmiyyət.
Onun işarəsi E-dir. Ancaq çox vaxt müxtəlif enerji növləri üçün başqa işarələmələrdən də istifadə olunur. Sİ ölçü sistemində enerji Coul ilə ölçülür. Enerji fizikada verilmiş sistemin iş görmə qabiliyyəti kimi başa düşülür. Enerji müxtəlif formalarda yarana bilir.
Enerji anlayışı 1852-ci ildə ilk dəfə şotlandiyalı fizik Con Rankine tərəfindən tətbiq edilir. Burada məqsəd qüvvəni daxili təsirdən fərqləndirmək idi. Qabaqlar enerjini qüvvə növü kimi səciyyələndirirdilər, məsələn, "saxlanmış qüvvə" kimi. Bu bir tərəfdən fiziki olaraq səhv olmuş, digər tərəfdən yalnız mexaniki enerjiyə aid edilə bilərdi. Başqa enerji (termiki, kimyəvi və b.) formalarında qüvvənin tətbiqi mənasız idi.
Enerji formaları
Fiziki proseslərdə bir neçə enerji forması mövcuddur. Onları bir neçə qrup daxilində birləşdirmək mümkündür. Enerji forması onun daxil olduğu qrupdan asılı olmayaraq sistemin halını göstərən xarakteristik kəmiyyətdir. Burada enerjinin saxlanması qanunu hökm sürür, yəni qapalı sistemin ümumi enerjisi həmişə sabitdir. Yalnız sistemə kənardan təsir etdikdə (əlavə enerji verdikdə) onun ümumi enerjisi dəyişir.
Mexaniki enerji
Mexaniki sistemin enerjisini kinetik və potensial enerjinin cəmi kimi təsvir etmək olar. Bu iki məvhum klassik mexanikanın bütün sahələrində tətbiq olunur.
Kinetik enerjiyə həm də hərəkət enerjisi deyilir. Bu bir sistemin başqa sistemə nisbətən hərəkəti zamanı öz kütləsi ilə təyin
olunur və fırlanma və düzxətli enerjilərin cəmindən ibarət olur.
Potensial enerji həm də vəziyyət enerjisi adlanır. Mexanikada əgər bir sistem qüvvə təsiri altına düşürsə (məsələn, yerin qravitasiya sahəsi)onda potensial enerji yaranır.
Elektrik enerjisi
Elektrik enerjisi elektrik yüklərin elektrostatik sahədə malik olduqları potensial enerjisir. Onları ancaq böyük həddə saxlamaq mümkün deyil.Elektrik stansiyalarında və batareyyalardan bu enerji istilik və yakimyəvi enerjidən alınaraq istehlakçılara çatdırlır və orada başqa enerji formalarına çevrilir. Maqnit enerji yalnız maqnit sahələrdə mövcuddur.
Daxili enerji
Termiki enerjinin, maqnit sahəsində yaranan enerji, kimyəvi və atomar enerjilərin cəmi daxili enerji adlanır. Burada söhbət kinetik və potensial enerjidən kənara çıxır. Ona çox vaxt molekulların kinetik enerjiləri və onların qarşılıqlı potensial enerjilərinin də cəmi kimi baxılır.
İstilik enerjisi
Termiki və ya istilik enerjisi materialın tərkibində atom və ya molekulaların qarışıq (xaotik) hərkəti zamanı yaranır. Termiki enerjinin yaranması termodinamikada bəhs olunur. Buna misal olaraq buzun əriməsi və buxarın əmələ gəlməsində enerjinin daxil edilməsi zamanı baş verən prosesləri göstərmək olar.
Potensial enerji
Cismin və ya onun hissəciklərinin qarşılıqlı təsiri zamanı malik olduğu enerji "potensial enerji"adlanır (lat."potenita"-güc, imkan).
Kinetik enerji
Cismin hərəkət enerjisi "kinetik enerji"adlanır (yun."kinetikos-hərəkətə gətirən).
Enerji istehlakçısı
BP şirjkətinin tədqiqatına görə 2010-cu ilin yekununa görə Çin dünyada enerji istehlakına görə birinciliyə çıxdı. Çin dünya enerji istehlakının 20,3%, ABŞ isə 19%. malikdir. Ötən ilə qədər bu birincilik ABŞ-da idi.
Friedhelm Kuypers: Physik für Ingenieure und Naturwissenschaftler: Band 1 — Mechanik und Thermodynamik.. John Wiley & Sons, 4. Oktober 2012
Avqust 12, 2021
enerji, ἐν, daxili, ἔργον, təsir, etmək, fiziki, kəmiyyət, onun, işarəsi, ancaq, çox, vaxt, müxtəlif, enerji, növləri, üçün, başqa, işarələmələrdən, istifadə, olunur, ölçü, sistemində, enerji, coul, ilə, ölçülür, fizikada, verilmiş, sistemin, görmə, qabiliyyət. Enerji ἐn daxili ve ἔrgon tesir etmek fiziki kemiyyet Onun isaresi E dir Ancaq cox vaxt muxtelif enerji novleri ucun basqa isarelemelerden de istifade olunur SI olcu sisteminde enerji Coul ile olculur Enerji fizikada verilmis sistemin is gorme qabiliyyeti kimi basa dusulur Enerji muxtelif formalarda yarana bilir Enerji anlayisi 1852 ci ilde ilk defe sotlandiyali fizik Con Rankine terefinden tetbiq edilir Burada meqsed quvveni daxili tesirden ferqlendirmek idi Qabaqlar enerjini quvve novu kimi seciyyelendirirdiler meselen saxlanmis quvve kimi Bu bir terefden fiziki olaraq sehv olmus diger terefden yalniz mexaniki enerjiye aid edile bilerdi Basqa enerji termiki kimyevi ve b formalarinda quvvenin tetbiqi menasiz idi Mundericat 1 Enerji formalari 1 1 Mexaniki enerji 1 2 Elektrik enerjisi 1 3 Daxili enerji 1 4 Istilik enerjisi 1 5 Potensial enerji 1 6 Kinetik enerji 2 Enerji istehlakcisi 3 Istinadlar 4 MenbeEnerji formalari RedakteFiziki proseslerde bir nece enerji formasi movcuddur Onlari bir nece qrup daxilinde birlesdirmek mumkundur Enerji formasi onun daxil oldugu qrupdan asili olmayaraq sistemin halini gosteren xarakteristik kemiyyetdir Burada enerjinin saxlanmasi qanunu hokm surur yeni qapali sistemin umumi enerjisi hemise sabitdir Yalniz sisteme kenardan tesir etdikde elave enerji verdikde onun umumi enerjisi deyisir Mexaniki enerji Redakte Mexaniki sistemin enerjisini kinetik ve potensial enerjinin cemi kimi tesvir etmek olar Bu iki mevhum klassik mexanikanin butun sahelerinde tetbiq olunur Kinetik enerjiye hem de hereket enerjisi deyilir Bu bir sistemin basqa sisteme nisbeten hereketi zamani oz kutlesi ile teyinolunur ve firlanma ve duzxetli enerjilerin ceminden ibaret olur Potensial enerji hem de veziyyet enerjisi adlanir Mexanikada eger bir sistem quvve tesiri altina dusurse meselen yerin qravitasiya sahesi onda potensial enerji yaranir Elektrik enerjisi Redakte Elektrik enerjisi elektrik yuklerin elektrostatik sahede malik olduqlari potensial enerjisir Onlari ancaq boyuk hedde saxlamaq mumkun deyil Elektrik stansiyalarinda ve batareyyalardan bu enerji istilik ve yakimyevi enerjiden alinaraq istehlakcilara catdirlir ve orada basqa enerji formalarina cevrilir Maqnit enerji yalniz maqnit sahelerde movcuddur Daxili enerji Redakte Termiki enerjinin maqnit sahesinde yaranan enerji kimyevi ve atomar enerjilerin cemi daxili enerji adlanir Burada sohbet kinetik ve potensial enerjiden kenara cixir Ona cox vaxt molekullarin kinetik enerjileri ve onlarin qarsiliqli potensial enerjilerinin de cemi kimi baxilir Istilik enerjisi Redakte Termiki ve ya istilik enerjisi materialin terkibinde atom ve ya molekulalarin qarisiq xaotik herketi zamani yaranir Termiki enerjinin yaranmasi termodinamikada behs olunur Buna misal olaraq buzun erimesi ve buxarin emele gelmesinde enerjinin daxil edilmesi zamani bas veren prosesleri gostermek olar Potensial enerji Redakte Cismin ve ya onun hisseciklerinin qarsiliqli tesiri zamani malik oldugu enerji potensial enerji adlanir lat potenita guc imkan Kinetik enerji Redakte Cismin hereket enerjisi kinetik enerji adlanir yun kinetikos herekete getiren Enerji istehlakcisi RedakteBP sirjketinin tedqiqatina gore 2010 cu ilin yekununa gore Cin dunyada enerji istehlakina gore birinciliye cixdi Cin dunya enerji istehlakinin 20 3 ABS ise 19 malikdir Oten ile qeder bu birincilik ABS da idi 1 Istinadlar Redakte http news day az world 272118 htmlMenbe RedakteFriedhelm Kuypers Physik fur Ingenieure und Naturwissenschaftler Band 1 Mechanik und Thermodynamik John Wiley amp Sons 4 Oktober 2012Menbe https az wikipedia org w index php title Enerji amp oldid 6024602, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
