Əməliyyat riski (ing. operational risk) — qüsurlu və ya uğursuz prosedurlar, qaydalar, texnologiyalar və ya biznesin düzgün işləməsinə mane olan hadisələr səbəbindən itkilərin baş vermə ehtimalına aiddir. Əməliyyat riski, işçilər tərəfindən edilən səhvlər, fırıldaqçılıq kimi cinayət əməlləri və fiziki hadisələr kimi amillərlə tətiklənə bilər. Əməliyyat riskinin idarə edilməsi prosesi əməliyyat riskinin idarə edilməsi kimi tanınır. Avropa Ödəniş qabiliyyəti II Direktivi ilə müəyyən edilmiş və Bazel II qaydalarına əsaslanan əməliyyat riski şirkət daxilində səhv gedən şeylər (proseslər, insanlar, sistemlər kimi) və ya gözləniləndən fərqli olan xarici hadisələr səbəbindən itki şansıdır.
Əməliyyat riskinin həcmi genişdir və fırıldaqçılıq, təhlükəsizlik, məxfiliyin qorunması, hüquqi narahatlıqlar, fiziki pozuntular (infrastrukturun dayandırılması kimi) və ətraf mühit təhlükələri kimi əlavə risk kateqoriyalarını əhatə edə bilər. Eyni şəkildə, əməliyyat riskləri müştəri məmnuniyyətinə, nüfuzuna, səhmdar dəyərinə təsir edərək və eyni zamanda biznes qeyri-müəyyənliyini gücləndirərək geniş təsirlərə malik ola bilər.
Bazel I-də əməliyyat riski mənfi şəkildə müəyyən edilmişdir: o, bazar riski və ya kredit riski kateqoriyalarına aid olmayan bütün riskləri əhatə edirdi. Buna görə də bəzi banklar əməliyyat riski terminini qeyri-maliyyə riskləri ilə sinonim kimi istifadə edirlər. 2014-cü ilin oktyabr ayında Bank Nəzarəti üzrə Bazel Komitəsi əməliyyat riski kapitalı üçün çərçivəni yenidən nəzərdən keçirmək təklifini irəli sürdü. Bu təklif mövcud əsas göstərici yanaşmasını və əməliyyat risk kapitalının hesablanması üçün standartlaşdırılmış yanaşmanı əvəz etmək üçün nəzərdə tutulmuş yeni standartlaşdırılmış yanaşma təqdim etdi.
Digər risklərdən fərqli olaraq (məsələn, kredit riski, bazar riski, sığorta riski) əməliyyat riskləri adətən könüllü olaraq baş vermir və gəlirə əsaslanmır. Üstəlik, onlar şaxələndirilə bilməz və ixtisar edilə bilməz. Bu o deməkdir ki, insanlar, sistemlər və proseslər natamam qaldıqca əməliyyat riski tam aradan qaldırıla bilməz Bununla belə, əməliyyat riski hələ də riskə dözümlülük kimi tanınan müəyyən məqbul risk səviyyəsi daxilində itkiləri məhdudlaşdıran şəkildə idarə oluna bilər. Bu, təkmilləşdirmə xərcləri ilə gözlənilən üstünlüklər arasında tarazlığın tapılmasını nəzərdə tutur. Qloballaşma, internet və sosial medianın böyüməsi və qlobal miqyasda gücləndirilmiş korporativ məsuliyyət üçün artan tələblər kimi daha geniş tendensiyalar risklərin effektiv idarə edilməsinin zəruriliyini vurğulayır.
Beləliklə, əməliyyat risklərinin idarə edilməsi risklərin idarə edilməsi daxilində ixtisaslaşmış bir fəndir. Bu, müxtəlif əməliyyat risklərinin qəbulu, azaldılması və ya qarşısının alınması ilə nəticələnən risklərin qiymətləndirilməsi, qərar qəbul edilməsi və risk nəzarətinin həyata keçirilməsinin davamlı prosesini təşkil edir. ORM keyfiyyətin idarə edilməsi və daxili audit funksiyası ilə bir qədər üst-üstə düşür.
İstinadlar
| ]- "Basel II: Revised international capital framework". Bis.org. 10 iyun 2004. İstifadə tarixi: 6 iyun 2013.[ölü keçid]
- "Solvency II Glossary – European Commission" (PDF). CEA – Groupe Consultatif. 12 dekabr 2014 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 29 aprel 2014.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Emeliyyat riski ing operational risk qusurlu ve ya ugursuz prosedurlar qaydalar texnologiyalar ve ya biznesin duzgun islemesine mane olan hadiseler sebebinden itkilerin bas verme ehtimalina aiddir Emeliyyat riski isciler terefinden edilen sehvler firildaqciliq kimi cinayet emelleri ve fiziki hadiseler kimi amillerle tetiklene biler Emeliyyat riskinin idare edilmesi prosesi emeliyyat riskinin idare edilmesi kimi taninir Avropa Odenis qabiliyyeti II Direktivi ile mueyyen edilmis ve Bazel II qaydalarina esaslanan emeliyyat riski sirket daxilinde sehv geden seyler prosesler insanlar sistemler kimi ve ya gozlenilenden ferqli olan xarici hadiseler sebebinden itki sansidir Emeliyyat riskinin hecmi genisdir ve firildaqciliq tehlukesizlik mexfiliyin qorunmasi huquqi narahatliqlar fiziki pozuntular infrastrukturun dayandirilmasi kimi ve etraf muhit tehlukeleri kimi elave risk kateqoriyalarini ehate ede biler Eyni sekilde emeliyyat riskleri musteri memnuniyyetine nufuzuna sehmdar deyerine tesir ederek ve eyni zamanda biznes qeyri mueyyenliyini guclendirerek genis tesirlere malik ola biler Bazel I de emeliyyat riski menfi sekilde mueyyen edilmisdir o bazar riski ve ya kredit riski kateqoriyalarina aid olmayan butun riskleri ehate edirdi Buna gore de bezi banklar emeliyyat riski terminini qeyri maliyye riskleri ile sinonim kimi istifade edirler 2014 cu ilin oktyabr ayinda Bank Nezareti uzre Bazel Komitesi emeliyyat riski kapitali ucun cerciveni yeniden nezerden kecirmek teklifini ireli surdu Bu teklif movcud esas gosterici yanasmasini ve emeliyyat risk kapitalinin hesablanmasi ucun standartlasdirilmis yanasmani evez etmek ucun nezerde tutulmus yeni standartlasdirilmis yanasma teqdim etdi Diger risklerden ferqli olaraq meselen kredit riski bazar riski sigorta riski emeliyyat riskleri adeten konullu olaraq bas vermir ve gelire esaslanmir Ustelik onlar saxelendirile bilmez ve ixtisar edile bilmez Bu o demekdir ki insanlar sistemler ve prosesler natamam qaldiqca emeliyyat riski tam aradan qaldirila bilmez Bununla bele emeliyyat riski hele de riske dozumluluk kimi taninan mueyyen meqbul risk seviyyesi daxilinde itkileri mehdudlasdiran sekilde idare oluna biler Bu tekmillesdirme xercleri ile gozlenilen ustunlukler arasinda tarazligin tapilmasini nezerde tutur Qloballasma internet ve sosial medianin boyumesi ve qlobal miqyasda guclendirilmis korporativ mesuliyyet ucun artan telebler kimi daha genis tendensiyalar risklerin effektiv idare edilmesinin zeruriliyini vurgulayir Belelikle emeliyyat risklerinin idare edilmesi risklerin idare edilmesi daxilinde ixtisaslasmis bir fendir Bu muxtelif emeliyyat risklerinin qebulu azaldilmasi ve ya qarsisinin alinmasi ile neticelenen risklerin qiymetlendirilmesi qerar qebul edilmesi ve risk nezaretinin heyata kecirilmesinin davamli prosesini teskil edir ORM keyfiyyetin idare edilmesi ve daxili audit funksiyasi ile bir qeder ust uste dusur Istinadlar span Basel II Revised international capital framework Bis org 10 iyun 2004 Istifade tarixi 6 iyun 2013 olu kecid Solvency II Glossary European Commission PDF CEA Groupe Consultatif 12 dekabr 2014 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 29 aprel 2014 Maliyye riski ve maliyye riski menecmentiKateqoriyalarKredit riskiIstehlak krediti riski Suveren kredit riski Hesablasma riski Defolt riski Konsentrasiya riski Kredit derivativi SekuritizasiyaBazar riskiEmtee riski mes Qiymetlendirme riski FX riski Faiz riski Likvidlik riski mes Emeliyyat riskiModel riski Olke riski Siyasi riskDigerIcra riski Menfeet riski Sistemli riskModellesdirilmeBlek Soulz modeli Risksiz faiz Sarp emsali Sortino emsali ve genislendirmeler Esas konsepsiyalarAktivin qiymetlendirilmesi Esas kapital Kapitalin strukturu Korporativ maliyye Diversifikasiya Iqtisadi kopuk Gozlenilen gelir Maliyye musaviri muhendislik qanun risk Fundamental analiz Tehluke Investisiya menecmenti Risk Sigorta daxili Riyazi maliyye Menevi zerer Spekulyasiya Stress testi maliyye Sistemli riskMaliyye iqtisadiyyati Investisiya menecmenti Riyazi maliyye Kateqoriyalar RiskEmeliyyat riski
