İstehlak krediti riski — maliyyə qurumlarının fərdi müştərilərə verdiyi kreditlərdən irəli gələn potensial öhdəliklərin yerinə yetirilməməsi ehtimalıdır. Bu risk fərdi şəxslərin (istehlakçıların) öz maliyyə vəziyyəti və ödəmə qabiliyyətindən asılıdır və əsasən banklar və kredit təşkilatları üçün aktualdır.
Maliyyə qurumları istehlak krediti risklərini effektiv idarə etmək üçün öz iş proseslərini avtomatlaşdırır və müasir süni intellekt sistemlərindən istifadə edir. Bu, borcalanların maliyyə davranışlarını daha dəqiq təhlil etməyə və potensial riskləri qabaqcadan müəyyən etməyə kömək edir.
İstehlak krediti riski yalnız fərdi müştərilərin deyil, həm də maliyyə qurumlarının sağlamlığı və etibarlılığı üçün kritik əhəmiyyət daşıyır. Risklərin effektiv idarə edilməsi həm müştərilər, həm də banklar üçün daha davamlı maliyyə münasibətlərini təmin edir.
İstehlak krediti riskinin yaranma səbəbləri
| ]- Borcalanın maliyyə vəziyyətinin pisləşməsi
- İşini itirməsi
- Gəlirlərinin azalması
- Gözlənilməz xəstəlik və ya şəxsi fəlakətlər
- Borcalanın qeyri-məsuliyyətli davranışı
- Kredit ödənişlərinə məsuliyyətsiz yanaşma
- Kredit tarixçəsinə diqqət yetirməmək
- Makroiqtisadi faktorlar
- İqtisadi böhran
- İnflyasiya və ya valyuta dəyərinin aşağı düşməsi
- Faiz dərəcələrinin artması
- Kredit təşkilatının düzgün qiymətləndirmə etməməsi
- Borcalanın ödəmə qabiliyyətinin düzgün təhlil edilməməsi
- Səhvən yüksək məbləğdə kreditin təsdiqlənməsi
İstehlak krediti riskinin nəticələri
| ]Bank üçün maliyyə itkisi səbəbi ilə borcun ödənilməməsi nəticəsində yaranır. Borcalan üçün hüquqi və maliyyə problemləri nəticəsində ödənilməmiş borcların məhkəmə yolu ilə tələb olunması və borcalanın kredit tarixçəsinin pisləşməsi kimi hallar yaşanır. İqtisadi sistemə təsir fəsadları böyük həcmdə istehlak kreditlərinin geri qaytarılmaması maliyyə sektorunda qeyri-sabitlik yarada bilər.
İstehlak krediti riskinin idarə olunması yolları
| ]Kredit büroları vasitəsilə borcalanın əvvəlki ödəniş davranışının yoxlanılması. Ödəniş qabiliyyətini təsdiqləyən sənədlərin (məsələn, əmək haqqı arayışı) tələb edilməsi. Gəlir səviyyəsinə uyğun faiz dərəcələri təklif etmək. Faiz dərəcələrinin sabit və ya dəyişkən olmasını borcalanın seçiminə buraxmaq. Müştərinin maliyyə imkanlarından yuxarı məbləğdə kredit verilməsinin qarşısını almaq. Aylıq ödənişin borcalanın gəlirinin müəyyən faizindən artıq olmamasını təmin etmək. Daha yüksək məbləğdə istehlak kreditləri üçün girov və ya zəmanət tələb etmək. Daha yüksək məbləğdə istehlak kreditləri üçün girov və ya zəmanət tələb etmək. Kreditlərə sığorta tətbiq edərək ödənilməmə riskini azaltmaq. Məsələn, həyat və işsizlik sığortası ilə borcun ödənilməsini təmin etmək. Müasir analitik alətlərdən istifadə etməklə borcalanın risk profilini təhlil etmək. Maliyyə texnologiyaları vasitəsilə real vaxt rejimində ödəmə qabiliyyətini qiymətləndirmək.
Həmçinin bax
| ]İstinadlar
| ]- Darrell Duffie and Kenneth J. Singleton. Credit Risk: Pricing, Measurement, and Management. Princeton University Press. 2003. ISBN .
- Murray Bailey, Consumer Credit Quality: Underwriting, Scoring, Fraud Prevention and Collections
- Principles for the management of credit risk Arxiv surəti 8 noyabr 2013 tarixindən (Wayback Machine) saytında from the Bank for International Settlements
- Damiano Brigo and Massimo Masetti. Risk Neutral Pricing of Counterparty Risk, in: Pykhtin, M. (Editor), Counterparty Credit Risk Modeling: Risk Management, Pricing and Regulation. Risk Books. 2006. ISBN .
- David Lawrence and Arlene Solomon, Managing a Consumer Lending Business
- Anthea Wynn and Helen McNab, Principles and Practice of Consumer Credit Risk Management
- Orlando, Giuseppe; Bufalo Michele; Penikas Henry; Zurlo Concetta. Modern Financial Engineering: Counterparty, Credit, Portfolio and Systemic Risks. World Scientific. 2022. ISBN .
- de Servigny, Arnaud; Olivier Renault. The Standard & Poor's Guide to Measuring and Managing Credit Risk. McGraw-Hill. 2004. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Istehlak krediti riski maliyye qurumlarinin ferdi musterilere verdiyi kreditlerden ireli gelen potensial ohdeliklerin yerine yetirilmemesi ehtimalidir Bu risk ferdi sexslerin istehlakcilarin oz maliyye veziyyeti ve odeme qabiliyyetinden asilidir ve esasen banklar ve kredit teskilatlari ucun aktualdir Maliyye qurumlari istehlak krediti risklerini effektiv idare etmek ucun oz is proseslerini avtomatlasdirir ve muasir suni intellekt sistemlerinden istifade edir Bu borcalanlarin maliyye davranislarini daha deqiq tehlil etmeye ve potensial riskleri qabaqcadan mueyyen etmeye komek edir Istehlak krediti riski yalniz ferdi musterilerin deyil hem de maliyye qurumlarinin saglamligi ve etibarliligi ucun kritik ehemiyyet dasiyir Risklerin effektiv idare edilmesi hem musteriler hem de banklar ucun daha davamli maliyye munasibetlerini temin edir Istehlak krediti riskinin yaranma sebebleri span Borcalanin maliyye veziyyetinin pislesmesi Isini itirmesi Gelirlerinin azalmasi Gozlenilmez xestelik ve ya sexsi felaketler Borcalanin qeyri mesuliyyetli davranisi Kredit odenislerine mesuliyyetsiz yanasma Kredit tarixcesine diqqet yetirmemek Makroiqtisadi faktorlar Iqtisadi bohran Inflyasiya ve ya valyuta deyerinin asagi dusmesi Faiz derecelerinin artmasi Kredit teskilatinin duzgun qiymetlendirme etmemesi Borcalanin odeme qabiliyyetinin duzgun tehlil edilmemesi Sehven yuksek meblegde kreditin tesdiqlenmesiIstehlak krediti riskinin neticeleri span Bank ucun maliyye itkisi sebebi ile borcun odenilmemesi neticesinde yaranir Borcalan ucun huquqi ve maliyye problemleri neticesinde odenilmemis borclarin mehkeme yolu ile teleb olunmasi ve borcalanin kredit tarixcesinin pislesmesi kimi hallar yasanir Iqtisadi sisteme tesir fesadlari boyuk hecmde istehlak kreditlerinin geri qaytarilmamasi maliyye sektorunda qeyri sabitlik yarada biler Istehlak krediti riskinin idare olunmasi yollari span Kredit burolari vasitesile borcalanin evvelki odenis davranisinin yoxlanilmasi Odenis qabiliyyetini tesdiqleyen senedlerin meselen emek haqqi arayisi teleb edilmesi Gelir seviyyesine uygun faiz dereceleri teklif etmek Faiz derecelerinin sabit ve ya deyisken olmasini borcalanin secimine buraxmaq Musterinin maliyye imkanlarindan yuxari meblegde kredit verilmesinin qarsisini almaq Ayliq odenisin borcalanin gelirinin mueyyen faizinden artiq olmamasini temin etmek Daha yuksek meblegde istehlak kreditleri ucun girov ve ya zemanet teleb etmek Daha yuksek meblegde istehlak kreditleri ucun girov ve ya zemanet teleb etmek Kreditlere sigorta tetbiq ederek odenilmeme riskini azaltmaq Meselen heyat ve issizlik sigortasi ile borcun odenilmesini temin etmek Muasir analitik aletlerden istifade etmekle borcalanin risk profilini tehlil etmek Maliyye texnologiyalari vasitesile real vaxt rejiminde odeme qabiliyyetini qiymetlendirmek Hemcinin bax span Kredit riskiIstinadlar span Darrell Duffie and Kenneth J Singleton Credit Risk Pricing Measurement and Management Princeton University Press 2003 ISBN 978 0 691 09046 7 Murray Bailey Consumer Credit Quality Underwriting Scoring Fraud Prevention and Collections Principles for the management of credit risk Arxiv sureti 8 noyabr 2013 tarixinden Wayback Machine saytinda from the Bank for International Settlements Damiano Brigo and Massimo Masetti Risk Neutral Pricing of Counterparty Risk in Pykhtin M Editor Counterparty Credit Risk Modeling Risk Management Pricing and Regulation Risk Books 2006 ISBN 978 1 904339 76 2 David Lawrence and Arlene Solomon Managing a Consumer Lending Business Anthea Wynn and Helen McNab Principles and Practice of Consumer Credit Risk Management Orlando Giuseppe Bufalo Michele Penikas Henry Zurlo Concetta Modern Financial Engineering Counterparty Credit Portfolio and Systemic Risks World Scientific 2022 ISBN 978 981 125 235 8 de Servigny Arnaud Olivier Renault The Standard amp Poor s Guide to Measuring and Managing Credit Risk McGraw Hill 2004 ISBN 978 0 07 141755 6 Maliyye riski ve maliyye riski menecmentiKateqoriyalarKredit riskiIstehlak krediti riski Suveren kredit riski Hesablasma riski Defolt riski Konsentrasiya riski Kredit derivativi SekuritizasiyaBazar riskiEmtee riski mes Qiymetlendirme riski FX riski Faiz riski Likvidlik riski mes Emeliyyat riskiModel riski Olke riski Siyasi riskDigerIcra riski Menfeet riski Sistemli riskModellesdirilmeBlek Soulz modeli Risksiz faiz Sarp emsali Sortino emsali ve genislendirmeler Esas konsepsiyalarAktivin qiymetlendirilmesi Esas kapital Kapitalin strukturu Korporativ maliyye Diversifikasiya Iqtisadi kopuk Gozlenilen gelir Maliyye musaviri muhendislik qanun risk Fundamental analiz Tehluke Investisiya menecmenti Risk Sigorta daxili Riyazi maliyye Menevi zerer Spekulyasiya Stress testi maliyye Sistemli riskMaliyye iqtisadiyyati Investisiya menecmenti Riyazi maliyye Kateqoriya Maliyye riski
