fbpx
Wikipedia

Vilyam Şekspir

Vilyam Şekspir (ing. William Shakespeare; ən geci 26 aprel 1564, Stratford-Apon-Eyvon[d], Uorvikşir və ya Strafford-on-Eyvon[d], Uorvikşir23 aprel [3 may] 1616[…], Stratford-Apon-Eyvon[d], Uorvikşir) — İngilis şairi, yazıçısı və aktyorudur. İngilis dilində yazan ən böyük şair və dünyaca dram yazıçısı olaraq qəbul edilmişdir. Adətən İngiltərənin milli şairi və "Avon şairi" olaraq bilinir. Günümüzə çatan əsərləri, bəzi birgə yazılanlarla birlikdə 38 əsər, 154 sonet, iki uzun hekayə şeir və bir neçə mənbəsiz şeirlər əhatə eləyir. Əsərləri bütün böyük dillərə çevrilmiş və digər əsər yazarlarından daha çox sərgilənmişdir.

Vilyam Şekspir
ing. William Shakespeare
Doğum tarixi ən geci 26 aprel 1564
Doğum yeri
Vəfat tarixi 23 aprel (3 may) 1616[…]
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi qızdırma
Dəfn yeri
  • Müqəddəs Üçlük kilsəsi[d]
Vətəndaşlığı
Fəaliyyəti dramaturq
Əsərlərinin dili ingiliscə
Tanınmış əsərləri
Vilyam Şekspir Vikimənbədə
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Şekspir Stratford-upon-Avonda dünyaya gəlmiş və böyümüşdü. 18 yaşında Anne Hathaway ilə evlənmiş və üç uşağı dünyaya gəlmişdi: Susanna və əkizlər Hamnet ilə Judit. 1585 ilə 1592-ci illər arası, Londonda bir aktyor, yazıçı və Lord Chamberlain's Men(sonraki adı King's Men) bir teatr şirkətinin sahibi olaraq uğurlu bir karieraya başladı. Ölməzdən üç il əvvəl 1613-cü ildə,49 yaşında Stratfordda təqaüdçü olaraq görüldü. Şekspirin şəxsi yaşayışına aid bəzi mənbələr günümüzə çatmışdır.Fiziki görünüş, cinsi oriyentasiya, dini inanclar və başqaları tərəfindən yazılıb ona aid edilən şaiələr deyilmişdir.

Şekspir bilinən əsərlərinin çoxunu 1589 ilə 1613-cü illər arası yazmışdır.İlk əsərləri adətən komeditarixiydi,bu növlə yazdığı əsərlərlə 16-cı yüzilin sonlarında mədəniyyətin və sənətin zirvələrinə yüksəldi.Daha sonra 1608-ci ilə qədər faciələrə yönəldi, İngilis dilinin ən yaxşı əsərlərindən sayılan Hamlet, Kral Lear, Othello, ve Macbeth'i bu dövrlərdə yazılıb.Son vaxtlarda, dram olaraqda bilinən faciələrini yazdı və digər əsər yazarları ilə iş birliyi etdi.

Əsərlərinin bir çoxu həyatı boyunca müxtəlif keyfiyyətdə mətbuatda yayımlandı.1623-də,Şekspirin iki dostu və aktyor yoldaşları John Heminges ve Henry Condell, indi Şekspirə aid olduğu bilinən iki əsəri caricində bütün dramatik əsərləri ehtiva edən bir tərtib çap, Birinci Folyo'yu dərc etdi.Önsöz, Ben Jonsonın bir şeiri idi və şeirdə uzaq görənliklə,Şekspir üçün "bir dönəmə deyil, bütün zamanlara aid" şəklində bəhs edib.

Şekspir yaşadığı dövrlərdə hörmətli bir şair və əsər yazarı idi,lakin onun nüfuzu 19-cu əsrə qədər bugünkü yüksəlişinə çatmamışdır.Özəlliklə romantiklər Şekspirin düşüncəsini çox bəyənmiş və Victorya vaxtında yaşayanlar George Bernard Shaw "bardolatry"(Şekspir fanatı) kimi xitab etdiyi bir hörmət tapa bilmişlər. 20-ci yüzillikdə əsərləri elm və teatrda yeni axımlar tərəfindən dəfələrlə mənimsədildi və yenidən kəşf edildi. Əsərləri məşhurluğunu böyük ölçüdə davam etdirməkdə və davamlı olaraq incələnməkdə,sərgilənməkdə və bütün dünyada fərqli mədəniyyətdə və siyasətdə yenidən müzakirə olunmaqdadır.

Həyatı

Uşaqlığı

Vilyam Şekspir,əslən Snitterfield'lı olan bələdiyyə məclisi nümayəndəsi və uğurlu bir dəri əşya satıcısı tacir olan John Shakespeare və varlı bir torpaq fermerinin qızı Mary Ardenin oğluydu. Stratford-upon-Avon'da dünyaya gəldi və burada 26 aprel 1564-də vəftiz edildi. Həqiqi doğum günü bilinmir,əsasən 23 apreldə Đurđevdan'da dünyaya gəldiyi deyilir.18-ci əsrin biliklərinin səhvindən bəhs edən bu tarix, Şekspirin 23 aprel 1616-da öldüyündən biyografilər üçün cazibədar olmuşdur.Səkkiz uşağın üçüncüsü və həyatda qalan ən böyük uşaq olub.

Başqa sübut olmamasına baxmayaraq, bir çox bioqrafi yazarı,Şekspirin böyük ehtimalla evinin 400 metre uzaqlığında 1553-cü ildə açılan pulsuz məktəbdə King's New Schoolda təhsil aldığı barədə fikir birliyində olmaqdadırlar.İngiltərədə ki ibtidai məktəblər Elizabeth Dövrü müddətində müxtəlif keyfiyyət göstərmişdir,amma ibtidai sinif tədris planı İngiltərə kraliyyət qanunnaməsi ilə sabitləşdirilmişdi və məktəb klassik Latın yazıçılarına əsasən Latın dilində təhsil verirdi.

18 yaşında olarkən, Şekspir 26 yaşında olan Anne Hathaway ilən evləndi.Worcester Anglican Psixopatologiya qadınlar məhkəməsi 27 noyabr 1582-ci ildə bir evliliy sənədi nümayış etdirdi.Bir gün sonra Hathaway'in iki qonşusu heç bir hüquqi iddianın evliliyə mane ola bilməyəcəyini təsdiqləyən sənəd yolladılar.Worcester kansleri evlənmə elanına əsasən üç dəfə oxunması əvəzinə bir dəfə oxunulmasına icazə verilməsindən və evlilikdən altı ay sonra, 26 may 1583-cü ildə vəftz edilən qızları Sussannanın doğuş səbəbilə mərasimin bir az əvvələ alınma ehtimalı vardır.Bunu təxminən iki il sonra əkizlər, oğlan Hamnet və qız Judit seyr etdi və 2 fevral 1585-ci ildə vəftz elətdirdilər.Hamnet bilinməyən səbəblərdən 11 yaşında olarkən vəfat etdi və 11 avqust 1596-ci ildə dəfn olundu.

Əkizlərin dünyay gəlməsindən sonra, London teatr səhnəsinin bir parçası olaraq bilinənə qədər,Şekspir tarixə həkk olan bir neçə iz buraxdı və alimlər 1585 ilə 1592-ci illər arasına Şekspirin "itkin illər"i olaraq danışdılar. Bu dövrləri izah etməyə çalışan bioqrafiya yazarları doğruluğu şübhə çəkən bir çox hekayə danışdılar.Şekspir haqqında ilk bioqrafiya yazan Nicholas Rowe, Thomas Lucy'nin mülkündə qanunsuz ceyran ovu davasından yayınmaq üçün,Şekspirin Londona getmək üçün şəhəri tərk edib yalanını dedi.Şekspir haqqında təhqir edici bir balad yazaraq Luckdən intiqam aldığı düşünülür.Bir başqa 18-ci yüzillik hekayəsi London teatrda müştərilərin atlarına baxıcılıq edərkən teatr karierasına başlayan Şekspir haqqındadır. John Aubreyin isə Şekspirin müəllimlik etdiyini iddia etmişdir.Bəzi 20-ci yüzilin alimləri, vəsiyyətində qəti şəkildə "William Shakeshafte" şəklində bəhs edən Lancashire'lı Alexander Hoghton,Şekspirin müəllimi olaraq vəzifələndirildiyi iddia etdi.Kiçik bir nəticə,ölümünnən sonra deyilən sözlər xarici bir çox hekayə təsdiqlənib və Shakeshafte,Lancashire bölgəsində geniş yayılan bir addır.

London və teatr karierası

 
Vilyam Şekspirin qravür rəsmi

Şekspirin nə vaxt yazmağa başladığı tam olaraq bilinmir, lakin müasir nəticələr və tamaşaların yazıları göstərir ki, çoxlu pyeslər 1592-ci ildə Londondakı səhnədə olub.Ozamanlar əsər yazarı Robert Greene'nin ona Groats-Worth of Wit əsərində hücumuyla Londonda olduqca məşhurlaşmışdır.

…sonradan görmə bir Qarğa var, bizim tüklərimizlə gözəlləşmiş bir aktyorun dərisinə bükülmüş aslanın ürəyi ilə, özünün belə sözsüz bir şeirdə söz sənətini çox gözəl əks etdirdiyini düşünür:və salt bir Johannes factotum olaraq,bir ölkədə tək Shake-scene olmanın kibribdəydi.

Alimlər bu sözlərin tam olaraq nəyi ifadə etdiyi mövzusunda bir qərara gəlməmişdilər, amma çoxunun düşündüyü fikir,onu Christopher Marlowe, Thomas Nashe və Greene'nin özü kimi universitet məzunu yazarlara bənzəməyə çalışırken öz səviyyəsindən keçərək onu ittiham etməsidir."Shake-scene" kəlmə oyunu ilə birlikdə,oblique yazılmış,Şekspirin VI. Henry, Bölüm 3əsərindən "Ah,bir qadının dərisinə bükülçüş aslanın ürəyi" cümləsinin təkrarını etdiyi ifadə, Şekspiri Greenin hədəfi olaraq təyin etmişdi.Buradaki Johannes Factotum-"hər işi biraz bilən"-daha geniş olan-"universal dahi"dən əlavə,başqalarının işləriylə İkinci dərəcəli təmirçi göstərir.

Greenin hücumu,Şekspirin teatrdaki qeydiyyatından bəhs edən ilk bənbədir.Bioqrafiya yazarları,karyerasının 1580-ci ilin ortalarından Greene sözlərindən əvvəl başlamış ola biləcəyini düşünür.1594dən sonra Şekspirin əsərləri sadece,Şekspirin də daxil olacağı bir qrupa aktyora aid,çox yaxın vaxtlarda Londonda olacaq Lord Chamberlain's Men şirkəti tərəfindən sərgiləndi. Kraliça Elizabetin 1603-dəki ölmündən sonra şirkət,yeni kral I. James tərəfindən tərəfindən kral patentinə layiq görülmüşdür və adı King's Men olaraq dəyişdirilmişdir.

1599-cu ildə şirkət sahiblərinin şərikləri Thames Çayının cənubunda Globe adli şəxsi teatrlarını tikdilər. 1068-ci ildə şəriklər həmdə Blackfriars adlı qapalı teatrı aldılar.Şekspirin qeyri rəsmi alış və satışlarına aid mənbələr,şirkətin onu varlı bir adam etməsini sübut edir.1597-ci ildə Stratfordda New Place adında ikinci böyük evinin anldı və 1604-ci ildə Ştratforrda kilsə ondalık vergitutmada pay sahibi oldu.

Şekspirin əsərlərinin bəziləri 1594-cü ildən etibarən dörddəbir ölçülü çapda yayımlandı.1598-ci ildə satışları yüksəldi və adı baş səhifələrdə görünməyə başladı.Şekspir bir əsər yazarı olaraq uğurlarına görə başqalarında oyunlarında oynamağa davam etdi.Ben Jonson'ın 1616-cı il çapı Works,Şekspirin Every Man in His Humour (1598) ve Sejanus His Fall (1603)oyunlarının aktyor siyahısında olduğunu bildirdi.Adının Jonson’ın 1605-ci ildəki Volpone oyununun siyahısındaki yoxluğu,bəzi alimlər üçün aktyorluq karierinin sonuna çatması ilə bağlı bir işarə olduğunu bilindi.Yenə də 1623-cü ildəki Birinci Folyo, Şekspiri "bütün bu oyunlardaki başlıca aktyorlar"dan Volpone'dan sonra ilk səhnəyə çıxanları siyahıya alır, amma kimin hansı rolda oynadığını bildirmir.1610-cu ildə John Davies, "iyi Will"in "kral kimi" rollarda oynadığı yazdı.1709-cı ildə Rowe, Şekspirin Hamletin atasının ruhunu oynadığı ənənənin nəsildən-nəslə keçdiyini təmin etdi.

Şekspir karierası müddətində vaxtını London və Startfodda paylaşdı.Ştartfodda ailə evi olan New Place'i almamışdan bir il əvvəl,1596-cı ildə Thames çayının şimalında,Bishopsgate yolundaki St. Helen's kilsəsində yaşıyıb.Şirkətin Globe Theatre'i tikdiyi il olan 1599-cu ildə çayın qarşı tərəfindəki Southwark'a köçdü.1604-cü ildə yenidən çayın çimalındaki St Paul Katedrali'nin şimalındaki gözəl bir evli bölgəyə köçdü.Burada Christopher Mountjoy adlı qadın saç aksesuarları dizayn edən Fransız bir Huguenot'dən otağ kirayə aldı.

Sonraki illəri və ölümü

Rowe,Şekspirin ölümündən öncə bir neçə ilini Ştratfodda yaşadığınğ;amma sadəcə o vaxtlarda geniş yayılmamış işləri kənara qoyduğunu və Şekspirin Londonu ziyatər etməyə davam etdiyini nəsildə nəsilə ötürən bir bioqrafiya yazarı idi.1612-ci ildə Şekspir Mountjoy'un qızı olan Mary'nin evlilik haqqında bir razılaşma olan Bellott v. Mountjoy '​un bir şahidi olaraq bilinirdi.Mart 1613-cü ildə köhnə Blackfriars monastırında bir ev aldı; və Noyabr 1613-cü ildən etibarən bir neçə həftə ögey oğlu John Hall ilə birlikdə Londonda qaldı.

1606-1607-ci ildən sonra Şekspir daha az əsər yazdı və 1613-cü ildən sonra heç biri ona aid edilmədi.Son üç əsərinin,ondan sonra King’s Men'in əsər yazarı olan John Fletcher iıə birlikdə yazdığı irəli sürülür.

Şekspir 16 aprel 1616-cı ildə vəfat etdi və arvadı ilə iki qızı tərəfindən yaşadıldı.Sussanna 1607-ci ildə həkim olan John Hall ilə evləndi və Judit Çekspirin ölümündən iki ay əvvəl bir şərab taciri olan Thomas Quiney ilə evləndi.

Vəsiyyətində,Şekspir böyük qızı Susannaya böyük sərvət verib.Quineylerin üç uşağı var idi və bunlar evlənmədən öldü.Hall ailəsinin isə Elizabet adında bir uşağı var idi,ancaq Elizabet iki dəfə evlənsədə heç uşağı olmadan,Şekspirin birə-bir soyunu bitirərək 1670-cı ildə öldü.Şekspirin vəsiyyətində arvadı Annadan heç bəhs etmir,böyük ehtimalla mülkün üçdən biri avtomatik olaraq Annaya qalacaq.Yenə də ona bir çox fərziyyəyə yol açan "ən yaxşı ikinci yatağım " sözü diqqəti çəkdi.

Bəzi alimlərə görə bu söz Annaya təhqir,bəzilərinə görədə ikinci yataq evvlilik olduğundan bu sözün böyük mənası var.

Şekspir ölümündən iki gün sonra Holy Trinity Kilisəsinin chancelineyə dəfn olunmuşdur.Daş plitələr ilə bəzədilmiş kitabədə, 2008-ci ildə kilsə bərpası zamanı diqqətlə qarşılandığı sümüklərin vəziyyətinə qarşı məzarı əhatə edən bir lənət var:

Good frend for Iesvs sake forbeare,
To digg the dvst encloased heare.
Bleste be ye man yt spares thes stones,
And cvrst be he yt moves my bones.

  1. ^ Schoenbaum 1987, 306.

(Sevimli dost,İsa sevgisi adına bir dur | Dağıltmayın üsdümdəki torpaq örtüsun. |Bu daşları qoruyan hər kimsə paklansın. |Sümüylərimi yerindən tərpədənə isə lənət yağsın.)

1623-cü ildəki bir vaxtda,Şekspirin yazma hərəkatında yarım-büst olan bir məzar tikildi.Nömrəsi onu Nestor, Sokrates, ve Virgil ilə qarşılaşdırdı.1623-cü ildə Birinci Folyo'nun yayımı ilə birlikdə , Droeshout Portresi çap olundu.

Şekspir bütün dünyada Southwark Katedrali anım məzarları və Westminster Abbey'dəki Poets' Cornerdə daxil bir çox heykəl və xatirə ilə anılmışdır.

Əsərləri

Ən çox oyun yazıçıları adətən başqaları ilə biznesdə bir nöqtədə işləyir və tənqidçilər ümumilikdə Şekspirin karyerasının başlanğıcı və sonunda eyni olduğunu qəbul edirlər. Titus Andronicus və onun erkən tarixi əsərləri kimi istinadlar, iki Noble qardaşının və itkin Cardenio'nun müasir sənədli sübutları olduğunda mübahisəli qalır. Yazılı sübutlar da, oyunların bir hissəsinin orijinal düzəlişlərdən sonra digər müəlliflər tərəfindən yenidən təşkil edildiyi ideyasını dəstəkləyir.Yazılı sübutlar da, oyunların bir hissəsinin orijinal düzəlişlərdən sonra digər müəlliflər tərəfindən yenidən təşkil edildiyi ideyasını dəstəkləyir.

Şekspirin ilk əsərləri 1590-cı illərin əvvəllərində tarix dramasında yazılmışdır. Richard və üç hissəli VI. Ben Henry. Şekspirin oyununun tarixi müəyyənləşdirmək çətin olmasına baxmayaraq, mətnin araşdırılması göstərir ki, Titus Andronicus, Fondun Komediyası, Hırçın KızVeronalı iki Centilmen əsrlər Şakespirin erkən dövrünə aid ola bilər. İlk əsərləri, Thomas Kyd ve Christopher Marlowe başda olmaqla diyər Elizabeth dönəm yazıçılarından, orta esr dramasından ve Senecadan təsirlənmişdir.Yanlışlıklar Komedisi hemde klasik modellərə də çatır, amma Hırçın Kız üçün heç bir mənbə tapılmamışdır, yenə də eyni adlı başqa bir əsərlə əlaqəlidir ve bir xalq hekayesindən yaradıla bilər.Təcavüzü qebul edildiyi bilinen iki dostun olduğu Veronalı iki Centilmen, bir qadının asılı olmayan ruhunun bir kişi tərəfindən evcilləşdirildiyi Hırçın'ın öyküsü, bəzən modern tənqidçiləri narahat edir.Şekspirin ilk klassik və italyan komediyası, hadisələrin ardıcıllığı və fərqli komik sıraları, 1950-ci illərin yerini komediyalarının romantik atmosferinin buraxdı.Bir Yaz Gecəsi Yuxusu romantizm, pəri sehrli və komik kobud səhnələrin qarışığıdır.Şekspirin bir sonrakı komedyası eyni derecede romantik olan Venedik taciri, kindar bir Yahudi sələmçi olan Şilok-un, Elizabet dövrünün fikrini eks etdiren amma modern izləyiciyə uyğun olmayan görünüşün tesvirinə daxildir. Kuru Gürültü'nün nüktəsi ve söz oyunu,Sizə Necə Təsir Edəcəy təsirli kırsal dekoru, və Onikinci Gecənin energetik vahid, Şekspirin böyük komediya seriyası tamamlayar.Demək olar ki hamısı mənzum şəkildə yazılan lirik üslubdakı II. Richard'dan sonra, 1590ıncı ilin sonlarında kı əsərlərdən (IV. Henry, Bölüm 1 ve Bölüm 2, V. Henry) Şekspir nəsr komediya nümayiş etdirdi.Komik ve ciddi, nəsir ve şeir səhnələr arasında bacarıqla keçid edərkən və daha yaxşı çalışmalarla meşğul olarkən, xarakterləri daha qarışıq ve duyğusal bir hala çevirdi.Bu dövr iki faciə ilə başlayır və bitir: cinsəlliklə yüklü gənclik, eşq v\ ölümün romantik faciəsi Romeo ve Juliet; ve dramın yeni bir növünü tanıtan—Plutarkhosun əsəri Paralel Yaşamlar ın 1579 Thomas North tərcümə əsasında—Julius Caesar.

17-ci yüz illiyin başlarında,Şekspir "problem oyunlar" olaraq bilinən Kısasa Kısas, Troilus ve Cressida, Sonu İyi Biterse və ən yaxşi tanınan faciələrindən bir neşəsini yazdı.Bir çox tənqidçilər Şekspirin ən yaxşı faciələrini sənətinin zirvəsi hesab edir.Çekspirin ən faciələrindən olan Hamnetin xəyali qəhrəmanı,xüsusi "Olmaq ya da olmamaq;bütün məsələ bu" şəklində başlayan tiradı böyük ehtimalla Şekspirin diyər faciələrindən daha çox mübahisə edildi.Ən pis qüsuru tərəddüd olan özünə qapalı Hamnetin əksinə, sonraki faciələri olan Othello ve Kral Lear'ın qəhrəmanlarının sonunu gətirən xətalardır.Şekspirin faciələrində hadisələr ardıcılığı adətən cəiyyəti alt-üst edən və qəhrəmanların sevdiklərinə əziyyət verən ölümcül xətalar ətrafındadır.Othello'da pis adam Lago Otellonun cinsi qısqanclığını,onu sevən arvadını öldürdüyü vəziyyətə qədər gətirib çatdırır. Kral Lear'da, yaşlı kral sahib olduğu gücləərdən imtina edərək faciəvi xətanı edər,beləliklə Gloucester Kontuna edilən ışgəncə və kor edilməsinə və Learın ən kiçik qızı Cordelia'nın cinayətinə yol açan hadisələr başladı.Tənqidçi Frank Kermode'a görə "əsər ne qəhrəmanlarına, nə də izləyicilərinə zülmündən heç bir rahatlama verməz ".Şekspirin faciələrinin ən qısa və qarışığı olan Macbeth'də ədalətli kralı öldürmək və hakimiyyəti ələ keçirmək üçün, idarə olunmaz bir qəzəb Macbeth'i və arvadı Xanım Macbeth'i, ancaq özlərinin təqsirkarlıq hissləri özlərini yox edənə kimi qəzəbləndirir.Bu əsərdə,Şekspir faciəyə qeyri adi bir element əlavə edeər.Son şnəmlı əsərləri Antonius ve Kleopatra ve Coriolanus,Şekspirin bəzi gözəl şeirlərini daxil edir və tənqidçi T. S. Eliot tərəfindən Şekspirin ən uğurlu faciələri hesab edilir.

son zamanlarda,Şekspiri drama və faciələrə yönəldi və iş birliyi ilə yazdığı Perikles, Sur Prensi'''ni ilə birlikdə üç önəmli əsəri daha tamamladı: Cymbeline, Kış Masalıve Fırtına. Faciələr qədər təsirli olmayan bu dörd əsər,1590-cı illərdəki komedyalardan daha ciddi yazılmışdı amma uyğunlaşma və ola biləcək faciəvi xətaların bağışlanması ilə bitirlər.Bəzi şərhçilər bu ruh halındali dəyişikliyi Şekspirin daha mülayim bir baxışı ilə izah edirlər,amma bəlkədə sadəcə zamanın teatral modasını əks etdirir.Şekspirin günümüzə çatmış iki əsərində böyük ehtimalla John Fletcher iş birliyi etmişdir:VIII. Henry ve İki Soylu Akraba.

Filmoqrafiya

  1. Otello (film, 1955)
  2. İnadkarın ram edilməsi (film, 1967)
  3. Romeo və Cülyetta (film, 1968)
  4. Kral Lir (film, 1970)
  5. Hamlet (1948, 1990, 1997)

İstinadlar

  1. http://www.bbc.co.uk/history/people/william_shakespeare/
  2. Аникст А. А., Левин Ю. Д. Шекспир // Краткая литературная энциклопедияМ.: Советская энциклопедия, 1975. — Т. 8. — С. 659–678.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24259020"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q28735342"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4239850"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4066265"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4256480"></a>
  3. https://www.uh.edu/engines/epi2368.htm
  4. http://web.archive.org/web/20170323041519/http://jeugdliteratuur.org/auteurs/william-shakespeare
  5. Archivio Storico Ricordi — 1808.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3621644"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P8732"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P8290"></a>
  6. http://www.jstor.org/stable/2871520
  7. PBS — 2016.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q215616"></a>
  8. Oxford Dictionary of National Biography / C. Matthew — Oxford: OUP, 2004.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17565097"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1415"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5145336"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q34217"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q217595"></a>
  9. http://shakespeare.mit.edu
  10. "Nuşin Əbdülhüseyn". Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддə]. VII ҹилд: МисирПрадо. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксиjасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1983. сәһ. 306. (#invisible_char); (#invisible_char); (#invisible_char); (#invisible_char); (#invisible_char); (#invisible_char); (#script_parameter)
  11. Schoenbaum, 1987, 306.

Xarici keçidlər

  • Шекспир в Азербайджане  (rus.)
  • I cild (Dünyanı "lərzəyə gətirən" dahilərdən biri, “Romeo və Cülyetta”, “Hamlet”, “Otello”, “Kral Lir”, “Maqbet”)
  • II cild (Sonetlər, “Təhqir olunmuş saflıq”, “Heç nədən hay-küy”, “Fırtına”)

Ədəbiyyat

  • Holderness, Graham. Nine Lives of William Shakespeare. — London, New York: Continuum, 2011. — ISBN 978-1-4411-5185-8.
  • Loomis, Catherine, ed. William Shakespeare: A Documentary Volume // Dictionary of Literary Biography. — Detroit: Gale Group. — Т. 263. — ISBN 978-0-7876-6007-9.
  • Schoenbaum, S. William Shakespeare: A Compact Documentary Life. — Oxford University Press, 1987. — ISBN 978-0-19-505161-2.

vilyam, şekspir, william, shakespeare, geci, aprel, 1564, stratford, apon, eyvon, uorvikşir, strafford, eyvon, uorvikşir, aprel, 1616, stratford, apon, eyvon, uorvikşir, ingilis, şairi, yazıçısı, aktyorudur, ingilis, dilində, yazan, böyük, şair, dünyaca, dram,. Vilyam Sekspir 10 ing William Shakespeare en geci 26 aprel 1564 Stratford Apon Eyvon d Uorviksir 2 4 ve ya Strafford on Eyvon d Uorviksir 5 23 aprel 3 may 1616 1 2 3 Stratford Apon Eyvon d Uorviksir 2 6 Ingilis sairi yazicisi ve aktyorudur Ingilis dilinde yazan en boyuk sair ve dunyaca dram yazicisi olaraq qebul edilmisdir Adeten Ingilterenin milli sairi ve Avon sairi olaraq bilinir Gunumuze catan eserleri bezi birge yazilanlarla birlikde 38 eser 154 sonet iki uzun hekaye seir ve bir nece menbesiz seirler ehate eleyir Eserleri butun boyuk dillere cevrilmis ve diger eser yazarlarindan daha cox sergilenmisdir Vilyam Sekspiring William ShakespeareDogum tarixi en geci 26 aprel 1564Dogum yeri Stratford Apon Eyvon d Strafford on Eyvon d Uorviksir Ingiltere 2 4 ve yaStrafford on Eyvon d Uorviksir Ingiltere 5 Vefat tarixi 23 aprel 3 may 1616 1 2 3 Vefat yeri Stratford Apon Eyvon d Strafford on Eyvon d Uorviksir Ingiltere 2 6 Vefat sebebi qizdirma 7 Defn yeri Muqeddes Ucluk kilsesi d 8 Vetendasligi Ingiltere kralligiFealiyyeti dramaturqEserlerinin dili ingilisceTaninmis eserleri Hamlet 9 Romeo ve Culyetta 9 Sonetler d 9 III RicardOtelloQis nagiliVilyam Sekspir Vikimenbede Vikianbarda elaqeli mediafayllarSekspir Stratford upon Avonda dunyaya gelmis ve boyumusdu 18 yasinda Anne Hathaway ile evlenmis ve uc usagi dunyaya gelmisdi Susanna ve ekizler Hamnet ile Judit 1585 ile 1592 ci iller arasi Londonda bir aktyor yazici ve Lord Chamberlain s Men sonraki adi King s Men bir teatr sirketinin sahibi olaraq ugurlu bir karieraya basladi Olmezden uc il evvel 1613 cu ilde 49 yasinda Stratfordda teqaudcu olaraq goruldu Sekspirin sexsi yasayisina aid bezi menbeler gunumuze catmisdir Fiziki gorunus cinsi oriyentasiya dini inanclar ve basqalari terefinden yazilib ona aid edilen saieler deyilmisdir Sekspir bilinen eserlerinin coxunu 1589 ile 1613 cu iller arasi yazmisdir Ilk eserleri adeten komedi ve tarixiydi bu novle yazdigi eserlerle 16 ci yuzilin sonlarinda medeniyyetin ve senetin zirvelerine yukseldi Daha sonra 1608 ci ile qeder facielere yoneldi Ingilis dilinin en yaxsi eserlerinden sayilan Hamlet Kral Lear Othello ve Macbeth i bu dovrlerde yazilib Son vaxtlarda dram olaraqda bilinen facielerini yazdi ve diger eser yazarlari ile is birliyi etdi Eserlerinin bir coxu heyati boyunca muxtelif keyfiyyetde metbuatda yayimlandi 1623 de Sekspirin iki dostu ve aktyor yoldaslari John Heminges ve Henry Condell indi Sekspire aid oldugu bilinen iki eseri caricinde butun dramatik eserleri ehtiva eden bir tertib cap Birinci Folyo yu derc etdi Onsoz Ben Jonsonin bir seiri idi ve seirde uzaq gorenlikle Sekspir ucun bir doneme deyil butun zamanlara aid seklinde behs edib Sekspir yasadigi dovrlerde hormetli bir sair ve eser yazari idi lakin onun nufuzu 19 cu esre qeder bugunku yukselisine catmamisdir Ozellikle romantikler Sekspirin dusuncesini cox beyenmis ve Victorya vaxtinda yasayanlar George Bernard Shaw bardolatry Sekspir fanati kimi xitab etdiyi bir hormet tapa bilmisler 20 ci yuzillikde eserleri elm ve teatrda yeni aximlar terefinden defelerle menimsedildi ve yeniden kesf edildi Eserleri meshurlugunu boyuk olcude davam etdirmekde ve davamli olaraq incelenmekde sergilenmekde ve butun dunyada ferqli medeniyyetde ve siyasetde yeniden muzakire olunmaqdadir Mundericat 1 Heyati 1 1 Usaqligi 2 London ve teatr karierasi 3 Sonraki illeri ve olumu 4 Eserleri 5 Filmoqrafiya 6 Istinadlar 7 Xarici kecidler 8 EdebiyyatHeyati RedakteUsaqligi Redakte Vilyam Sekspir eslen Snitterfield li olan belediyye meclisi numayendesi ve ugurlu bir deri esya saticisi tacir olan John Shakespeare ve varli bir torpaq fermerinin qizi Mary Ardenin ogluydu Stratford upon Avon da dunyaya geldi ve burada 26 aprel 1564 de veftiz edildi Heqiqi dogum gunu bilinmir esasen 23 aprelde Đurđevdan da dunyaya geldiyi deyilir 18 ci esrin biliklerinin sehvinden behs eden bu tarix Sekspirin 23 aprel 1616 da olduyunden biyografiler ucun cazibedar olmusdur Sekkiz usagin ucuncusu ve heyatda qalan en boyuk usaq olub Basqa subut olmamasina baxmayaraq bir cox bioqrafi yazari Sekspirin boyuk ehtimalla evinin 400 metre uzaqliginda 1553 cu ilde acilan pulsuz mektebde King s New Schoolda tehsil aldigi barede fikir birliyinde olmaqdadirlar Ingilterede ki ibtidai mektebler Elizabeth Dovru muddetinde muxtelif keyfiyyet gostermisdir amma ibtidai sinif tedris plani Ingiltere kraliyyet qanunnamesi ile sabitlesdirilmisdi ve mekteb klassik Latin yazicilarina esasen Latin dilinde tehsil verirdi 18 yasinda olarken Sekspir 26 yasinda olan Anne Hathaway ilen evlendi Worcester Anglican Psixopatologiya qadinlar mehkemesi 27 noyabr 1582 ci ilde bir evliliy senedi numayis etdirdi Bir gun sonra Hathaway in iki qonsusu hec bir huquqi iddianin evliliye mane ola bilmeyeceyini tesdiqleyen sened yolladilar Worcester kansleri evlenme elanina esasen uc defe oxunmasi evezine bir defe oxunulmasina icaze verilmesinden ve evlilikden alti ay sonra 26 may 1583 cu ilde veftz edilen qizlari Sussannanin dogus sebebile merasimin bir az evvele alinma ehtimali vardir Bunu texminen iki il sonra ekizler oglan Hamnet ve qiz Judit seyr etdi ve 2 fevral 1585 ci ilde veftz eletdirdiler Hamnet bilinmeyen sebeblerden 11 yasinda olarken vefat etdi ve 11 avqust 1596 ci ilde defn olundu Ekizlerin dunyay gelmesinden sonra London teatr sehnesinin bir parcasi olaraq bilinene qeder Sekspir tarixe hekk olan bir nece iz buraxdi ve alimler 1585 ile 1592 ci iller arasina Sekspirin itkin iller i olaraq danisdilar Bu dovrleri izah etmeye calisan bioqrafiya yazarlari dogrulugu subhe ceken bir cox hekaye danisdilar Sekspir haqqinda ilk bioqrafiya yazan Nicholas Rowe Thomas Lucy nin mulkunde qanunsuz ceyran ovu davasindan yayinmaq ucun Sekspirin Londona getmek ucun seheri terk edib yalanini dedi Sekspir haqqinda tehqir edici bir balad yazaraq Luckden intiqam aldigi dusunulur Bir basqa 18 ci yuzillik hekayesi London teatrda musterilerin atlarina baxiciliq ederken teatr karierasina baslayan Sekspir haqqindadir John Aubreyin ise Sekspirin muellimlik etdiyini iddia etmisdir Bezi 20 ci yuzilin alimleri vesiyyetinde qeti sekilde William Shakeshafte seklinde behs eden Lancashire li Alexander Hoghton Sekspirin muellimi olaraq vezifelendirildiyi iddia etdi Kicik bir netice olumunnen sonra deyilen sozler xarici bir cox hekaye tesdiqlenib ve Shakeshafte Lancashire bolgesinde genis yayilan bir addir London ve teatr karierasi Redakte Vilyam Sekspirin qravur resmi Sekspirin ne vaxt yazmaga basladigi tam olaraq bilinmir lakin muasir neticeler ve tamasalarin yazilari gosterir ki coxlu pyesler 1592 ci ilde Londondaki sehnede olub Ozamanlar eser yazari Robert Greene nin ona Groats Worth of Wit eserinde hucumuyla Londonda olduqca meshurlasmisdir sonradan gorme bir Qarga var bizim tuklerimizle gozellesmis bir aktyorun derisine bukulmus aslanin ureyi ile ozunun bele sozsuz bir seirde soz senetini cox gozel eks etdirdiyini dusunur ve salt bir Johannes factotum olaraq bir olkede tek Shake scene olmanin kibribdeydi Alimler bu sozlerin tam olaraq neyi ifade etdiyi movzusunda bir qerara gelmemisdiler amma coxunun dusunduyu fikir onu Christopher Marlowe Thomas Nashe ve Greene nin ozu kimi universitet mezunu yazarlara benzemeye calisirken oz seviyyesinden kecerek onu ittiham etmesidir Shake scene kelme oyunu ile birlikde oblique yazilmis Sekspirin VI Henry Bolum 3eserinden Ah bir qadinin derisine bukulcus aslanin ureyi cumlesinin tekrarini etdiyi ifade Sekspiri Greenin hedefi olaraq teyin etmisdi Buradaki Johannes Factotum her isi biraz bilen daha genis olan universal dahi den elave basqalarinin isleriyle Ikinci dereceli temirci gosterir Greenin hucumu Sekspirin teatrdaki qeydiyyatindan behs eden ilk benbedir Bioqrafiya yazarlari karyerasinin 1580 ci ilin ortalarindan Greene sozlerinden evvel baslamis ola bileceyini dusunur 1594den sonra Sekspirin eserleri sadece Sekspirin de daxil olacagi bir qrupa aktyora aid cox yaxin vaxtlarda Londonda olacaq Lord Chamberlain s Men sirketi terefinden sergilendi Kralica Elizabetin 1603 deki olmunden sonra sirket yeni kral I James terefinden terefinden kral patentine layiq gorulmusdur ve adi King s Men olaraq deyisdirilmisdir 1599 cu ilde sirket sahiblerinin serikleri Thames Cayinin cenubunda Globe adli sexsi teatrlarini tikdiler 1068 ci ilde serikler hemde Blackfriars adli qapali teatri aldilar Sekspirin qeyri resmi alis ve satislarina aid menbeler sirketin onu varli bir adam etmesini subut edir 1597 ci ilde Stratfordda New Place adinda ikinci boyuk evinin anldi ve 1604 ci ilde Stratforrda kilse ondalik vergitutmada pay sahibi oldu Sekspirin eserlerinin bezileri 1594 cu ilden etibaren dorddebir olculu capda yayimlandi 1598 ci ilde satislari yukseldi ve adi bas sehifelerde gorunmeye basladi Sekspir bir eser yazari olaraq ugurlarina gore basqalarinda oyunlarinda oynamaga davam etdi Ben Jonson in 1616 ci il capi Works Sekspirin Every Man in His Humour 1598 ve Sejanus His Fall 1603 oyunlarinin aktyor siyahisinda oldugunu bildirdi Adinin Jonson in 1605 ci ildeki Volpone oyununun siyahisindaki yoxlugu bezi alimler ucun aktyorluq karierinin sonuna catmasi ile bagli bir isare oldugunu bilindi Yene de 1623 cu ildeki Birinci Folyo Sekspiri butun bu oyunlardaki baslica aktyorlar dan Volpone dan sonra ilk sehneye cixanlari siyahiya alir amma kimin hansi rolda oynadigini bildirmir 1610 cu ilde John Davies iyi Will in kral kimi rollarda oynadigi yazdi 1709 ci ilde Rowe Sekspirin Hamletin atasinin ruhunu oynadigi enenenin nesilden nesle kecdiyini temin etdi Sekspir karierasi muddetinde vaxtini London ve Startfodda paylasdi Startfodda aile evi olan New Place i almamisdan bir il evvel 1596 ci ilde Thames cayinin simalinda Bishopsgate yolundaki St Helen s kilsesinde yasiyib Sirketin Globe Theatre i tikdiyi il olan 1599 cu ilde cayin qarsi terefindeki Southwark a kocdu 1604 cu ilde yeniden cayin cimalindaki St Paul Katedrali nin simalindaki gozel bir evli bolgeye kocdu Burada Christopher Mountjoy adli qadin sac aksesuarlari dizayn eden Fransiz bir Huguenot den otag kiraye aldi Sonraki illeri ve olumu RedakteRowe Sekspirin olumunden once bir nece ilini Stratfodda yasadiging amma sadece o vaxtlarda genis yayilmamis isleri kenara qoydugunu ve Sekspirin Londonu ziyater etmeye davam etdiyini nesilde nesile oturen bir bioqrafiya yazari idi 1612 ci ilde Sekspir Mountjoy un qizi olan Mary nin evlilik haqqinda bir razilasma olan Bellott v Mountjoy un bir sahidi olaraq bilinirdi Mart 1613 cu ilde kohne Blackfriars monastirinda bir ev aldi ve Noyabr 1613 cu ilden etibaren bir nece hefte ogey oglu John Hall ile birlikde Londonda qaldi 1606 1607 ci ilden sonra Sekspir daha az eser yazdi ve 1613 cu ilden sonra hec biri ona aid edilmedi Son uc eserinin ondan sonra King s Men in eser yazari olan John Fletcher iie birlikde yazdigi ireli surulur Sekspir 16 aprel 1616 ci ilde vefat etdi ve arvadi ile iki qizi terefinden yasadildi Sussanna 1607 ci ilde hekim olan John Hall ile evlendi ve Judit Cekspirin olumunden iki ay evvel bir serab taciri olan Thomas Quiney ile evlendi Vesiyyetinde Sekspir boyuk qizi Susannaya boyuk servet verib Quineylerin uc usagi var idi ve bunlar evlenmeden oldu Hall ailesinin ise Elizabet adinda bir usagi var idi ancaq Elizabet iki defe evlensede hec usagi olmadan Sekspirin bire bir soyunu bitirerek 1670 ci ilde oldu Sekspirin vesiyyetinde arvadi Annadan hec behs etmir boyuk ehtimalla mulkun ucden biri avtomatik olaraq Annaya qalacaq Yene de ona bir cox ferziyyeye yol acan en yaxsi ikinci yatagim sozu diqqeti cekdi Bezi alimlere gore bu soz Annaya tehqir bezilerine gorede ikinci yataq evvlilik oldugundan bu sozun boyuk menasi var Sekspir olumunden iki gun sonra Holy Trinity Kilisesinin chancelineye defn olunmusdur Das pliteler ile bezedilmis kitabede 2008 ci ilde kilse berpasi zamani diqqetle qarsilandigi sumuklerin veziyyetine qarsi mezari ehate eden bir lenet var Good frend for Iesvs sake forbeare To digg the dvst encloased heare Bleste be ye man yt spares thes stones And cvrst be he yt moves my bones 11 Schoenbaum 1987 306 Sevimli dost Isa sevgisi adina bir dur Dagiltmayin usdumdeki torpaq ortusun Bu daslari qoruyan her kimse paklansin Sumuylerimi yerinden terpedene ise lenet yagsin 1623 cu ildeki bir vaxtda Sekspirin yazma herekatinda yarim bust olan bir mezar tikildi Nomresi onu Nestor Sokrates ve Virgil ile qarsilasdirdi 1623 cu ilde Birinci Folyo nun yayimi ile birlikde Droeshout Portresi cap olundu Sekspir butun dunyada Southwark Katedrali anim mezarlari ve Westminster Abbey deki Poets Cornerde daxil bir cox heykel ve xatire ile anilmisdir Eserleri RedakteEn cox oyun yazicilari adeten basqalari ile biznesde bir noqtede isleyir ve tenqidciler umumilikde Sekspirin karyerasinin baslangici ve sonunda eyni oldugunu qebul edirler Titus Andronicus ve onun erken tarixi eserleri kimi istinadlar iki Noble qardasinin ve itkin Cardenio nun muasir senedli subutlari oldugunda mubahiseli qalir Yazili subutlar da oyunlarin bir hissesinin orijinal duzelislerden sonra diger muellifler terefinden yeniden teskil edildiyi ideyasini destekleyir Yazili subutlar da oyunlarin bir hissesinin orijinal duzelislerden sonra diger muellifler terefinden yeniden teskil edildiyi ideyasini destekleyir Sekspirin ilk eserleri 1590 ci illerin evvellerinde tarix dramasinda yazilmisdir Richard ve uc hisseli VI Ben Henry Sekspirin oyununun tarixi mueyyenlesdirmek cetin olmasina baxmayaraq metnin arasdirilmasi gosterir ki Titus Andronicus Fondun Komediyasi Hircin Kiz ve Veronali iki Centilmen esrler Sakespirin erken dovrune aid ola biler Ilk eserleri Thomas Kyd ve Christopher Marlowe basda olmaqla diyer Elizabeth donem yazicilarindan orta esr dramasindan ve Senecadan tesirlenmisdir Yanlisliklar Komedisi hemde klasik modellere de catir amma Hircin Kiz ucun hec bir menbe tapilmamisdir yene de eyni adli basqa bir eserle elaqelidir ve bir xalq hekayesinden yaradila biler Tecavuzu qebul edildiyi bilinen iki dostun oldugu Veronali iki Centilmen bir qadinin asili olmayan ruhunun bir kisi terefinden evcillesdirildiyi Hircin in oykusu bezen modern tenqidcileri narahat edir Sekspirin ilk klassik ve italyan komediyasi hadiselerin ardicilligi ve ferqli komik siralari 1950 ci illerin yerini komediyalarinin romantik atmosferinin buraxdi Bir Yaz Gecesi Yuxusu romantizm peri sehrli ve komik kobud sehnelerin qarisigidir Sekspirin bir sonraki komedyasi eyni derecede romantik olan Venedik taciri kindar bir Yahudi selemci olan Silok un Elizabet dovrunun fikrini eks etdiren amma modern izleyiciye uygun olmayan gorunusun tesvirine daxildir Kuru Gurultu nun nuktesi ve soz oyunu Size Nece Tesir Edecey tesirli kirsal dekoru ve Onikinci Gecenin energetik vahid Sekspirin boyuk komediya seriyasi tamamlayar Demek olar ki hamisi menzum sekilde yazilan lirik uslubdaki II Richard dan sonra 1590inci ilin sonlarinda ki eserlerden IV Henry Bolum 1 ve Bolum 2 V Henry Sekspir nesr komediya numayis etdirdi Komik ve ciddi nesir ve seir sehneler arasinda bacariqla kecid ederken ve daha yaxsi calismalarla mesgul olarken xarakterleri daha qarisiq ve duygusal bir hala cevirdi Bu dovr iki facie ile baslayir ve bitir cinsellikle yuklu genclik esq v olumun romantik faciesi Romeo ve Juliet ve dramin yeni bir novunu tanitan Plutarkhosun eseri Paralel Yasamlar in 1579 Thomas North tercume esasinda Julius Caesar 17 ci yuz illiyin baslarinda Sekspir problem oyunlar olaraq bilinen Kisasa Kisas Troilus ve Cressida Sonu Iyi Biterse ve en yaxsi taninan facielerinden bir nesesini yazdi Bir cox tenqidciler Sekspirin en yaxsi facielerini senetinin zirvesi hesab edir Cekspirin en facielerinden olan Hamnetin xeyali qehremani xususi Olmaq ya da olmamaq butun mesele bu seklinde baslayan tiradi boyuk ehtimalla Sekspirin diyer facielerinden daha cox mubahise edildi En pis qusuru tereddud olan ozune qapali Hamnetin eksine sonraki facieleri olan Othello ve Kral Lear in qehremanlarinin sonunu getiren xetalardir Sekspirin facielerinde hadiseler ardiciligi adeten ceiyyeti alt ust eden ve qehremanlarin sevdiklerine eziyyet veren olumcul xetalar etrafindadir Othello da pis adam Lago Otellonun cinsi qisqancligini onu seven arvadini oldurduyu veziyyete qeder getirib catdirir Kral Lear da yasli kral sahib oldugu gucleerden imtina ederek facievi xetani eder belelikle Gloucester Kontuna edilen isgence ve kor edilmesine ve Learin en kicik qizi Cordelia nin cinayetine yol acan hadiseler basladi Tenqidci Frank Kermode a gore eser ne qehremanlarina ne de izleyicilerine zulmunden hec bir rahatlama vermez Sekspirin facielerinin en qisa ve qarisigi olan Macbeth de edaletli krali oldurmek ve hakimiyyeti ele kecirmek ucun idare olunmaz bir qezeb Macbeth i ve arvadi Xanim Macbeth i ancaq ozlerinin teqsirkarliq hissleri ozlerini yox edene kimi qezeblendirir Bu eserde Sekspir facieye qeyri adi bir element elave edeer Son snemli eserleri Antonius ve Kleopatra ve Coriolanus Sekspirin bezi gozel seirlerini daxil edir ve tenqidci T S Eliot terefinden Sekspirin en ugurlu facieleri hesab edilir son zamanlarda Sekspiri drama ve facielere yoneldi ve is birliyi ile yazdigi Perikles Sur Prensi ni ile birlikde uc onemli eseri daha tamamladi Cymbeline Kis MasaliveFirtina Facieler qeder tesirli olmayan bu dord eser 1590 ci illerdeki komedyalardan daha ciddi yazilmisdi amma uygunlasma ve ola bilecek facievi xetalarin bagislanmasi ile bitirler Bezi serhciler bu ruh halindali deyisikliyi Sekspirin daha mulayim bir baxisi ile izah edirler amma belkede sadece zamanin teatral modasini eks etdirir Sekspirin gunumuze catmis iki eserinde boyuk ehtimalla John Fletcher is birliyi etmisdir VIII HenryveIki Soylu Akraba Filmoqrafiya RedakteOtello film 1955 Inadkarin ram edilmesi film 1967 Romeo ve Culyetta film 1968 Kral Lir film 1970 Hamlet 1948 1990 1997 Istinadlar Redakte 1 2 3 http www bbc co uk history people william shakespeare 1 2 3 4 5 6 7 Anikst A A Levin Yu D Shekspir Kratkaya literaturnaya enciklopediya M Sovetskaya enciklopediya 1975 T 8 S 659 678 lt a href https wikidata org wiki Track Q24259020 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q28735342 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q4239850 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q4066265 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q4256480 gt lt a gt 1 2 3 https www uh edu engines epi2368 htm 1 2 http web archive org web 20170323041519 http jeugdliteratuur org auteurs william shakespeare 1 2 Archivio Storico Ricordi 1808 lt a href https wikidata org wiki Track Q3621644 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P8732 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P8290 gt lt a gt 1 2 http www jstor org stable 2871520 PBS 2016 lt a href https wikidata org wiki Track Q215616 gt lt a gt Oxford Dictionary of National Biography C Matthew Oxford OUP 2004 lt a href https wikidata org wiki Track Q17565097 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1415 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q5145336 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q34217 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q217595 gt lt a gt 1 2 3 http shakespeare mit edu Nusin Ebdulhuseyn Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasy 10 ҹildde VII ҹild Misir Prado Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksijasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1983 sәһ 306 invisible char invisible char invisible char invisible char invisible char invisible char script parameter Schoenbaum 1987 306 Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Vilyam Sekspir ile elaqeli mediafayllar var Shekspir v Azerbajdzhane rus I cild Dunyani lerzeye getiren dahilerden biri Romeo ve Culyetta Hamlet Otello Kral Lir Maqbet II cild Sonetler Tehqir olunmus safliq Hec neden hay kuy Firtina Vikisitatda Vilyam Sekspir ile elaqedar sitatlar var Edebiyyat RedakteHolderness Graham Nine Lives of William Shakespeare London New York Continuum 2011 ISBN 978 1 4411 5185 8 Loomis Catherine ed William Shakespeare A Documentary Volume Dictionary of Literary Biography Detroit Gale Group T 263 ISBN 978 0 7876 6007 9 Schoenbaum S William Shakespeare A Compact Documentary Life Oxford University Press 1987 ISBN 978 0 19 505161 2 Menbe https az wikipedia org w index php title Vilyam Sekspir amp oldid 6074348, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.